(൧൬) ൬. അചേലകവഗ്ഗവണ്ണനാ
൧൫൭-൧൬൩. ഇതോ ആഗാള്ഹാ പടിപദാതി ഗാള്ഹാ കക്ഖളാ ലോഭവസേന ഥിരഗ്ഗഹണാ. നിജ്ഝാമാതി അത്തകിലമഥാനുയോഗവസേന സുട്ഠു ഝാമാ സന്തത്താ പരിതത്താ. മജ്ഝിമാതി നേവ കക്ഖളാ ന ഝാമാ മജ്ഝേ ഭവാ. അചേലകോതി നിച്ചേലോ നഗ്ഗോ. മുത്താചാരോതി വിസ്സട്ഠാചാരോ, ഉച്ചാരകമ്മാദീസു ലോകിയകുലപുത്താചാരേന വിരഹിതോ ഠിതകോവ ഉച്ചാരം കരോതി, പസ്സാവം കരോതി, ഖാദതി ഭുഞ്ജതി. ഹത്ഥാപലേഖനോതി ഹത്ഥേ പിണ്ഡമ്ഹി നിട്ഠിതേ ജിവ്ഹായ ഹത്ഥം ന ഏഹിഭദന്തികോ. ‘‘തേന ഹി തിട്ഠ, ഭന്തേ’’തി വുത്തോപി ന തിട്ഠതീതി ന തിട്ഠഭദന്തികോ. തദുഭയമ്പി കിര സോ ‘‘ഏതസ്സ വചനം കതം ഭവിസ്സതീ’’തി ന കരോതി. അഭിഹടന്തി പുരേതരം ഗഹെത്വാ ആഹടഭിക്ഖം. ഉദ്ദിസ്സകതന്തി ഇദം തുമ്ഹേ ഉദ്ദിസ്സ കതന്തി ഏവമാരോചിതഭിക്ഖം. നിമന്തനന്തി ‘‘അസുകം നാമ കുലം വാ വീഥിം വാ ഗാമം വാ പവിസെയ്യാഥാ’’തി ഏവം നിമന്തിതഭിക്ഖമ്പി ന സാദിയതി ന ഗണ്ഹാതി. ന കുമ്ഭിമുഖാതി കുമ്ഭിതോ ഉദ്ധരിത്വാ ദീയമാനം ഭിക്ഖമ്പി ന ഗണ്ഹാതി. ന കളോപിമുഖാതി കളോപീതി ഉക്ഖലി വാ പച്ഛി വാ, തതോപി ന ഗണ്ഹാതി. കസ്മാ? ‘‘കുമ്ഭികളോപിയോ മം നിസ്സായ കടച്ഛുനാ പഹാരം ലഭന്തീ’’തി. ന ഏളകമന്തരന്തി ഉമ്മാരം അന്തരം കത്വാ ദീയമാനം ന ഗണ്ഹാതി. കസ്മാ? ‘‘അയം മം നിസ്സായ അന്തരകരണം ലഭതീ’’തി. ദണ്ഡമുസലേസുപി ഏസേവ നയോ. ദ്വിന്നന്തി
ന ഗബ്ഭിനിയാതിആദീസു പന ഗബ്ഭിനിയാ കുച്ഛിയം ദാരകോ കിലമതി, പായന്തിയാ ദാരകസ്സ ഖീരന്തരായോ ഹോതി, പുരിസന്തരഗതായ രതിഅന്തരായോ ഹോതീതി ന ഗണ്ഹാതി. ന സങ്കിത്തീസൂതി സങ്കിത്തെത്വാ കതഭത്തേസു. ദുബ്ഭിക്ഖസമയേ കിര അചേലകസാവകാ അചേലകാനം അത്ഥായ തതോ തതോ തണ്ഡുലാദീനി ന യത്ഥ സാതി യത്ഥ സുനഖോ ‘‘പിണ്ഡം ലഭിസ്സാമീ’’തി ഉപട്ഠിതോ ഹോതി, തത്ഥ തസ്സ അദത്വാ ആഹടം ന ഗണ്ഹാതി. കസ്മാ? ഏതസ്സ പിണ്ഡന്തരായോ ഹോതീതി. സണ്ഡസണ്ഡചാരിനീതി സമൂഹസമൂഹചാരിനീ
ഥുസോദകന്തി സബ്ബസസ്സസമ്ഭാരേഹി കതസോവീരകം. എത്ഥ ച സുരാപാനമേവ സാവജ്ജം, അയം പന സബ്ബേസു സാവജ്ജസഞ്ഞീ. ഏകാഗാരികോതി യോ ഏകസ്മിംയേവ ഗേഹേ ഭിക്ഖം ലഭിത്വാ നിവത്തതി. ഏകാലോപികോതി ഏകേനേവ ആലോപേന യാപേതി. ദ്വാഗാരികാദീസുപി ഏസേവ നയോ. ഏകിസ്സാപി ദത്തിയാതി ഏകായ ദത്തിയാ. ദത്തി നാമ ഏകാ ഖുദ്ദകപാതി ഹോതി, യത്ഥ അഗ്ഗഭിക്ഖം പക്ഖിപിത്വാ ഠപെന്തി. ഏകാഹികന്തി ഏകദിവസന്തരികം. അദ്ധമാസികന്തി അദ്ധമാസന്തരികം. പരിയായഭത്തഭോജനന്തി വാരഭത്തഭോജനം, ഏകാഹവാരേന ദ്വീഹവാരേന സത്താഹവാരേന അദ്ധമാസവാരേനാതി ഏവം ദിവസവാരേന ആഭതഭത്തഭോജനം. സാകഭക്ഖോതിആദീനി വുത്തത്ഥാനേവ.
ഉബ്ഭട്ഠകോതി ഉദ്ധം ഠിതകോ. ഉക്കുടികപ്പധാനമനുയുത്തോതി ഉക്കുടികവീരിയമനുയുത്തോ, ഗച്ഛന്തോപി ഉക്കുടികോവ ഹുത്വാ ഉപ്പതിത്വാ ഉപ്പതിത്വാ ഗച്ഛതി. കണ്ടകാപസ്സയികോതി അയകണ്ടകേ വാ പകതികണ്ടകേ വാ ഭൂമിയം സെയ്യന്തി സായതതിയകം. പാതോ മജ്ഝന്ഹികേ സായന്തി ദിവസസ്സ തിക്ഖത്തും ‘‘പാപം പവാഹെസ്സാമീ’’തി ഉദകോരോഹനാനുയോഗം അനുയുത്തോ വിഹരതി.
കായേ കായാനുപസ്സീതിആദീനി ഹെട്ഠാ ഏകകനിപാതവണ്ണനായം വുത്തനയേനേവ വേദിതബ്ബാനി. അയം വുച്ചതി, ഭിക്ഖവേ, മജ്ഝിമാ പടിപദാതി, ഭിക്ഖവേ, അയം കാമസുഖല്ലികാനുയോഗഞ്ച അത്തകിലമഥാനുയോഗഞ്ചാതി ദ്വേ അന്തേ അനുപഗതാ, സസ്സതുച്ഛേദന്തേഹി വാ വിമുത്താ മജ്ഝിമാ പടിപദാതി വേദിതബ്ബാ.
അചേലകവഗ്ഗോ ഛട്ഠോ.