൧൨. സോളസനിപാതോ
൧. പുണ്ണാഥേരീഗാഥാവണ്ണനാ
സോളസനിപാതേ ഉദഹാരീ അഹം സീതേതിആദികാ പുണ്ണായ ഥേരിയാ ഗാഥാ. അയമ്പി പുരിമബുദ്ധേസു കതാധികാരാ തത്ഥ തത്ഥ ഭവേ വിവട്ടൂപനിസ്സയം കുസലം ഉപചിനന്തീ വിപസ്സിസ്സ ഭഗവതോ കാലേ കുലഗേഹേ നിബ്ബത്തിത്വാ വിഞ്ഞുതം പത്വാ ഹേതുസമ്പന്നതായ സഞ്ജാതസംവേഗാ ഭിക്ഖുനീനം സന്തികം ഗന്ത്വാ ധമ്മം സുത്വാ ലദ്ധപ്പസാദാ പബ്ബജിത്വാ പരിസുദ്ധസീലാ തീണി പിടകാനി ഉഗ്ഗഹെത്വാ ബഹുസ്സുതാ ധമ്മധരാ ധമ്മകഥികാ ച അഹോസി. യഥാ ച വിപസ്സിസ്സ ഭഗവതോ സാസനേ, ഏവം സിഖിസ്സ വെസ്സഭുസ്സ കകുസന്ധസ്സ കോണാഗമനസ്സ കസ്സപസ്സ പുണ്ണാതിസ്സാ നാമം അഹോസി. സാ സീഹനാദസുത്തന്തദേസനായ (മ॰ നി॰ ൧.൧൪൬ ആദയോ) സോതാപന്നാ ഹുത്വാ പച്ഛാ ഉദകസുദ്ധികം ബ്രാഹ്മണം ദമെത്വാ സെട്ഠിനാ സമ്ഭാവിതാ ഹുത്വാ തേന ഭുജിസ്സഭാവം പാപിതാ തം പബ്ബജ്ജം അനുജാനാപെത്വാ പബ്ബജിത്വാ വിപസ്സനായ കമ്മം കരൊന്തീ ന ചിരസ്സേവ സഹ പടിസമ്ഭിദാഹി അരഹത്തം പാപുണി. തേന വുത്തം അപദാനേ (അപ॰ ഥേരീ ൨.൪.൧൮൪-൨൦൩) –
‘‘വിപസ്സിനോ ഭഗവതോ, സിഖിനോ വെസ്സഭുസ്സ ച;
കകുസന്ധസ്സ മുനിനോ, കോണാഗമനതാദിനോ.
‘‘കസ്സപസ്സ ച ബുദ്ധസ്സ, പബ്ബജിത്വാന സാസനേ;
ഭിക്ഖുനീ സീലസമ്പന്നാ, നിപകാ സംവുതിന്ദ്രിയാ.
‘‘ബഹുസ്സുതാ ധമ്മധരാ, ധമ്മത്ഥപടിപുച്ഛികാ;
ഉഗ്ഗഹേതാ ച ധമ്മാനം, സോതാ പയിരുപാസിതാ.
‘‘ദേസെന്തീ
ബാഹുസച്ചേന തേനാഹം, പേസലാ അഭിമഞ്ഞിസം.
‘‘പച്ഛിമേ
അനാഥപിണ്ഡിനോ ഗേഹേ, ജാതാഹം കുമ്ഭദാസിയാ.
‘‘ഗതാ ഉദകഹാരിയം, സൊത്ഥിയം ദിജമദ്ദസം;
സീതട്ടം തോയമജ്ഝമ്ഹി, തം ദിസ്വാ ഇദമബ്രവിം.
‘‘ഉദഹാരീ അഹം സീതേ, സദാ ഉദകമോതരിം;
അയ്യാനം ദണ്ഡഭയഭീതാ, വാചാദോസഭയട്ടിതാ.
‘‘കസ്സ ബ്രാഹ്മണ ത്വം ഭീതോ, സദാ ഉദകമോതരി;
വേധമാനേഹി ഗത്തേഹി, സീതം വേദയസേ ഭുസം.
‘‘ജാനന്തീ വത മം ഭോതി, പുണ്ണികേ പരിപുച്ഛസി;
കരൊന്തം
‘‘യോ ച വുഡ്ഢോ ദഹരോ വാ, പാപകമ്മം പകുബ്ബതി;
ദകാഭിസേചനാ സോപി, പാപകമ്മാ പമുച്ചതി.
‘‘ഉത്തരന്തസ്സ അക്ഖാസിം, ധമ്മത്ഥസംഹിതം പദം;
തഞ്ച സുത്വാ സ സംവിഗ്ഗോ, പബ്ബജിത്വാരഹാ അഹു.
‘‘പൂരെന്തീ ഊനകസതം, ജാതാ ദാസികുലേ യതോ;
തതോ പുണ്ണാതി നാമം മേ, ഭുജിസ്സം മം അകംസു തേ.
‘‘സെട്ഠിം തതോനുജാനെത്വാ, പബ്ബജിം അനഗാരിയം;
ന ചിരേനേവ കാലേന, അരഹത്തമപാപുണിം.
‘‘ഇദ്ധീസു
ചേതോപരിയഞാണസ്സ, വസീ ഹോമി മഹാമുനേ.
‘‘പുബ്ബേനിവാസം ജാനാമി, ദിബ്ബചക്ഖു വിസോധിതം;
സബ്ബാസവപരിക്ഖീണാ, നത്ഥി ദാനി പുനബ്ഭവോ.
‘‘അത്ഥധമ്മനിരുത്തീസു, പടിഭാനേ തഥേവ ച;
ഞാണം മേ വിമലം സുദ്ധം, ബുദ്ധസെട്ഠസ്സ വാഹസാ.
‘‘ഭാവനായ
മാനേന നീചകുലജാ, ന ഹി കമ്മം വിനസ്സതി.
‘‘കിലേസാ ഝാപിതാ മയ്ഹം…പേ॰… കതം ബുദ്ധസ്സ സാസന’’ന്തി.
അരഹത്തം പന പത്വാ അത്തനോ പടിപത്തിം പച്ചവെക്ഖിത്വാ ഉദാനവസേന –
൨൩൬.
‘‘ഉദഹാരീ അഹം സീതേ, സദാ ഉദകമോതരിം;
അയ്യാനം ദണ്ഡഭയഭീതാ, വാചാദോസഭയട്ടിതാ.
൨൩൭.
‘‘കസ്സ ബ്രാഹ്മണ ത്വം ഭീതോ, സദാ ഉദകമോതരി;
വേധമാനേഹി ഗത്തേഹി, സീതം വേദയസേ ഭുസം.
൨൩൮.
‘‘ജാനന്തീ വത മം ഭോതി, പുണ്ണികേ പരിപുച്ഛസി;
കരൊന്തം കുസലം കമ്മം, രുന്ധന്തം കതപാപകം.
൨൩൯.
‘‘യോ
ദകാഭിസേചനാ സോപി, പാപകമ്മാ പമുച്ചതി.
൨൪൦.
‘‘കോ
‘ദകാഭിസേചനാ നാമ, പാപകമ്മാ പമുച്ചതി’.
൨൪൧.
‘‘സഗ്ഗം നൂന ഗമിസ്സന്തി, സബ്ബേ മണ്ഡൂകകച്ഛപാ;
നാഗാ ച സുസുമാരാ ച, യേ ചഞ്ഞേ ഉദകേ ചരാ.
൨൪൨.
‘‘ഓരബ്ഭികാ സൂകരികാ, മച്ഛികാ മിഗബന്ധകാ;
ചോരാ ച വജ്ഝഘാതാ ച, യേ ചഞ്ഞേ പാപകമ്മിനോ;
ദകാഭിസേചനാ തേപി, പാപകമ്മാ പമുച്ചരേ.
൨൪൩.
‘‘സചേ ഇമാ നദിയോ തേ, പാപം പുബ്ബേ കതം വഹും;
പുഞ്ഞമ്പി മാ വഹെയ്യും തേ, തേന ത്വം പരിബാഹിരോ.
൨൪൪.
‘‘യസ്സ ബ്രാഹ്മണ ത്വം ഭീതോ, സദാ ഉദകമോതരി;
തമേവ ബ്രഹ്മേ മാകാസി, മാ തേ സീതം ഛവിം ഹനേ.
൨൪൫.
‘‘കുമ്മഗ്ഗപടിപന്നം മം, അരിയമഗ്ഗം സമാനയി;
ദകാഭിസേചനാ ഭോതി, ഇമം സാടം ദദാമി തേ.
൨൪൬.
‘‘തുയ്ഹേവ
സചേ ഭായസി ദുക്ഖസ്സ, സചേ തേ ദുക്ഖമപ്പിയം.
൨൪൭.
‘‘മാകാസി പാപകം കമ്മം, ആവി വാ യദി വാ രഹോ;
സചേ ച പാപകം കമ്മം, കരിസ്സസി കരോസി വാ.
൨൪൮.
‘‘ന തേ ദുക്ഖാ പമുത്യത്ഥി, ഉപെച്ചാപി പലായതോ;
സചേ ഭായസി ദുക്ഖസ്സ, സചേ തേ ദുക്ഖമപ്പിയം.
൨൪൯.
‘‘ഉപേഹി സരണം ബുദ്ധം, ധമ്മം സങ്ഘഞ്ച താദിനം;
സമാദിയാഹി സീലാനി, തം തേ അത്ഥായ ഹേഹിതി.
൨൫൦.
‘‘ഉപേമി
സമാദിയാമി സീലാനി, തം മേ അത്ഥായ ഹേഹിതി.
൨൫൧.
‘‘ബ്രഹ്മബന്ധു പുരേ ആസിം, അജ്ജമ്ഹി സച്ചബ്രാഹ്മണോ;
തേവിജ്ജോ വേദസമ്പന്നോ, സൊത്തിയോ ചമ്ഹി ന്ഹാതകോ’’തി. –
ഇമാ
തത്ഥ ഉദഹാരീതി ഘടേന ഉദകം വാഹികാ. സീതേ തദാ ഉദകമോതരിന്തി സീതകാലേപി സബ്ബദാ രത്തിന്ദിവം ഉദകം ഓതരിം. യദാ യദാ അയ്യകാനം ഉദകേന അത്ഥോ, തദാ തദാ ഉദകം പാവിസിം, ഉദകമോതരിത്വാ ഉദകം ഉപനേസിന്തി അധിപ്പായോ. അയ്യാനം ദണ്ഡഭയഭീതാതി അയ്യകാനം ദണ്ഡഭയേന ഭീതാ. വാചാദോസഭയട്ടിതാതി വചീദണ്ഡഭയേന ചേവ ദോസഭയേന ച അട്ടിതാ പീളിതാ, സീതേപി ഉദകമോതരിന്തി യോജനാ.
അഥേകദിവസം പുണ്ണാ ദാസീ ഘടേന ഉദകം ആനേതും ഉദകതിത്ഥം ഗതാ. തത്ഥ അദ്ദസ അഞ്ഞതരം ബ്രാഹ്മണം ഉദകസുദ്ധികം ഹിമപാതസമയേ മഹതി സീതേ വത്തമാനേ പാതോവ ഉദകം ഓതരിത്വാ സസീസം നിമുജ്ജിത്വാ മന്തേ ജപ്പിത്വാ ഉദകതോ ഉട്ഠഹിത്വാ അല്ലവത്ഥം അല്ലകേസം പവേധന്തം ദന്തവീണം വാദയമാനം. തം ദിസ്വാ കരുണായ സഞ്ചോദിതമാനസാ തതോ നം ദിട്ഠിഗതാ വിവേചേതുകാമാ ‘‘കസ്സ, ബ്രാഹ്മണ, ത്വം ഭീതോ’’തി ഗാഥമാഹ. തത്ഥ കസ്സ, ബ്രാഹ്മണ, ത്വം കുതോ ച നാമ ഭയഹേതുതോ ഭീതോ ഹുത്വാ സദാ ഉദകമോതരി സബ്ബകാലം സായം പാതം ഉദകം ഓതരി. ഓതരിത്വാ ച വേധമാനേഹി കമ്പമാനേഹി ഗത്തേഹി സരീരാവയവേഹി സീതം വേദയസേ ഭുസം സീതദുക്ഖം അതിവിയ ദുസ്സഹം പടിസംവേദയസി പച്ചനുഭവസി.
ജാനന്തീ വത മം ഭോതീതി, ഭോതി പുണ്ണികേ, ത്വം തം ഉപചിതം പാപകമ്മം രുന്ധന്തം നിവാരണസമത്ഥം കുസലം കമ്മം ഇമിനാ ഉദകോരോഹനേന കരൊന്തം മം ജാനന്തീ വത പരിപുച്ഛസി.
നനു അയമത്ഥോ ലോകേ പാകടോ ഏവ. കഥാപി മയം തുയ്ഹം വദാമാതി ദസ്സെന്തോ ‘‘യോ ച വുഡ്ഢോ’’തി ഗാഥമാഹ. തസ്സത്ഥോ – വുഡ്ഢോ വാ ദഹരോ വാ മജ്ഝിമോ വാ യോ കോചി ഹിംസാദിഭേദം പാപകമ്മം പകുബ്ബതി അതിവിയ കരോതി, സോപി ഭുസം പാപകമ്മനിരതോ ദകാഭിസേചനാ സിനാനേന തതോ പാപകമ്മാ പമുച്ചതി അച്ചന്തമേവ വിമുച്ചതീതി.
തം സുത്വാ പുണ്ണികാ തസ്സ പടിവചനം ദെന്തീ ‘‘കോ നു തേ’’തിആദിമാഹ. തത്ഥ കോ നു തേ ഇദമക്ഖാസി, അജാനന്തസ്സ അജാനകോതി കമ്മവിപാകം അജാനന്തസ്സ തേ സബ്ബേന സബ്ബം കമ്മവിപാകം അജാനതോ അജാനകോ അവിദ്ദസു ബാലോ ഉദകാഭിസേചനഹേതു പാപകമ്മതോ പമുച്ചതീതി, ഇദം അത്ഥജാതം കോ നു നാമ അക്ഖാസി, ന സോ സദ്ധെയ്യവചനോ, നാപി ചേതം യുത്തന്തി അധിപ്പായോ.
ഇദാനിസ്സ തമേവ യുത്തിഅഭാവം വിഭാവെന്തീ ‘‘സഗ്ഗം നൂന ഗമിസ്സന്തീ’’തിആദിമാഹ. തത്ഥ നാഗാതി വിജ്ഝസാ. സുസുമാരാതി കുമ്ഭീലാ. യേ ചഞ്ഞേ ഉദകേ ചരാതി യേ ചഞ്ഞേപി വാരിഗോചരാ മച്ഛമകരനന്ദിയാവത്താദയോ ച, തേപി സഗ്ഗം നൂന ഗമിസ്സന്തി ദേവലോകം ഉപപജ്ജിസ്സന്തി മഞ്ഞേ, ഉദകാഭിസേചനാ പാപകമ്മതോ മുത്തി ഹോതി ചേതി അത്ഥോ.
ഓരബ്ഭികാതി ഉരബ്ഭഘാതകാ. സൂകരികാതി സൂകരഘാതകാ. മച്ഛികാതി കേവട്ടാ. മിഗബന്ധകാതി മാഗവികാ. വജ്ഝഘാതാതി വജ്ഝഘാതകമ്മേ നിയുത്താ.
പുഞ്ഞമ്പി മാ വഹെയ്യുന്തി ഇമാ അചിരവതിആദയോ നദിയോ യഥാ തയാ പുബ്ബേ കതം പാപം തത്ഥ ഉദകാഭിസേചനേന സചേ വഹും നീഹരെയ്യും, തഥാ തയാ കതം പുഞ്ഞമ്പി ഇമാ നദിയോ വഹെയ്യും പവാഹെയ്യും. തേന ത്വം പരിബാഹിരോ അസ്സ തഥാ സതി തേന പുഞ്ഞകമ്മേന ത്വം പരിബാഹിരോ വിരഹിതോവ ഭവെയ്യാതി ന ചേതം യുത്തന്തി അധിപ്പായോ. യഥാ വാ ഉദകേന ഉദകോരോഹകസ്സ പുഞ്ഞപവാഹനം ന ഹോതി, ഏവം പാപപവാഹനമ്പി ന ഹോതി ഏവ. കസ്മാ? ന്ഹാനസ്സ പാപഹേതൂനം അപ്പടിപക്ഖഭാവതോ. യോ യം വിനാസേതി, സോ തസ്സ പടിപക്ഖോ. യഥാ ആലോകോ അന്ധകാരസ്സ, വിജ്ജാ ച അവിജ്ജായ, ന ഏവം ന്ഹാനം പാപസ്സ. തസ്മാ നിട്ഠമെത്ഥ ഗന്തബ്ബം ‘‘ന ഉദകാഭിസേചനാ പാപതോ പരിമുത്തീ’’തി. തേനാഹ ഭഗവാ –
‘‘ന ഉദകേന സുചീ ഹോതി, ബഹ്വെത്ഥ ന്ഹായതീ ജനോ;
യമ്ഹി സച്ചഞ്ച ധമ്മോ ച, സോ സുചീ സോ ച ബ്രാഹ്മണോ’’തി. (ഉദാ॰ ൯; നെത്തി॰ ൧൦൪);
ഇദാനി ‘‘യസ്സ, ബ്രാഹ്മണാ’’തി ഗാഥമാഹ. തത്ഥ തമേവ ബ്രഹ്മേ മാകാസീതി യതോ പാപതോ ത്വം ഭീതോ, തമേവ പാപം ബ്രഹ്മേ, ബ്രാഹ്മണ, ത്വം മാ അകാസി. ഉദകോരോഹനം പന ഈദിസേ സീതകാലേ കേവലം സരീരമേവ ബാധതി ‘‘മാ തേ സീതം ഛവിം ഹനേ’’തി, ഈദിസേ സീതകാലേ ഉദകാഭിസേചനേന ജാതസീതം തവ സരീരച്ഛവിം മാ ഹനെയ്യ മാ ബാധേസീതി അത്ഥോ.
കുമ്മഗ്ഗപടിപന്നം മന്തി ‘‘ഉദകാഭിസേചനേന സുദ്ധി ഹോതീ’’തി ഇമം കുമ്മഗ്ഗം മിച്ഛാഗാഹം പടിപന്നം പഗ്ഗയ്ഹ ഠിതം മം. അരിയമഗ്ഗം സമാനയീതി ‘‘സബ്ബപാപസ്സ അകരണം, കുസലസ്സ ഉപസമ്പദാ’’തി (ദീ॰ നി॰ ൨.൯൦; ധ॰ പ॰ ൧൮൩; നെത്തി॰ ൩൦, ൧൧൬, ൧൨൪; പേടകോ॰ ൨൯) ഇമം ബുദ്ധാദീഹി അരിയേഹി ഗതമഗ്ഗം സമാനയി, സമ്മദേവ ഉപനേസി, തസ്മാ ഭോതി ഇമം സാടകം തുട്ഠിദാനം ആചരിയഭാഗം തുയ്ഹം ദദാമി, തം പടിഗ്ഗണ്ഹാതി അത്ഥോ.
സാ തം പടിക്ഖിപിത്വാ ധമ്മം കഥെത്വാ സരണേസു സീലേസു ച പതിട്ഠാപേതും ‘‘തുയ്ഹേവ സാടകോ ഹോതു, നാഹമിച്ഛാമി സാടക’’ന്തി വത്വാ ‘‘സചേ ഭായസി ദുക്ഖസ്സാ’’തിആദിമാഹ. തസ്സത്ഥോ – യദി തുവം സകലാപായികേ സുഗതിയഞ്ച അഫാസുകതാദോഭഗ്ഗതാദിഭേദാ ദുക്ഖാ ഭായസി. യദി തേ തം അപ്പിയം ന ഇട്ഠം. ആവി വാ പരേസം പാകടഭാവേന അപ്പടിച്ഛന്നം യദി വാ രഹോ അപാകടഭാവേന പടിച്ഛന്നം കത്വാ മനൊദ്വാരേയേവ അഭിജ്ഝാദിവസേന വാ അണുമത്തമ്പി പാപകം ലാമകം കമ്മം മാകാസി മാ കരി. അഥ പന തം പാപകമ്മം ആയതിം കരിസ്സസി, ഏതരഹി കരോസി വാ, ‘‘നിരയാദീസു ചതൂസു അപായേസു മനുസ്സേസു ച തസ്സ ഫലഭൂതം ദുക്ഖം ഇതോ എത്തോ വാ പലായന്തേ മയി നാനുബന്ധിസ്സതീ’’തി അധിപ്പായേന ഉപെച്ച സഞ്ചിച്ച പലായതോപി തേ തതോ പാപതോ മുത്തി മൊക്ഖാ നത്ഥി, ഗതികാലാദിപച്ചയന്തരസമവായേ സതി വിപച്ചതേ ഏവാതി അത്ഥോ. ‘‘ഉപ്പച്ചാ’’തി വാ പാഠോ, ഉപ്പതിത്വാതി അത്ഥോ. ഏവം പാപസ്സ അകരണേന ദുക്ഖാഭാവം ദസ്സെത്വാ ഇദാനി പുഞ്ഞസ്സ കരണേനപി തം ദസ്സേതും ‘‘സചേ ഭായസീ’’തിആദി വുത്തം. തത്ഥ താദിനന്തി ദിട്ഠാദീസു താദിഭാവപ്പത്തം. യഥാ വാ പുരിമകാ സമ്മാസമ്ബുദ്ധാ പസ്സിതബ്ബാ, തഥാ പസ്സിതബ്ബതോ താദി, തം തന്തി സരണഗമനം സീലാനം സമാദാനഞ്ച. ഹേഹിതീതി ഭവിസ്സതി.
സോ ‘‘ബ്രഹ്മബന്ധൂ’’തി ഗാഥമാഹ.
തസ്സത്ഥോ – അഹം പുബ്ബേ ബ്രാഹ്മണകുലേ ഉപ്പത്തിമത്തേന ബ്രഹ്മബന്ധു നാമാസിം. തഥാ ഇരുബ്ബേദാദീനം അജ്ഝേനാദിമത്തേന തേവിജ്ജോ വേദസമ്പന്നോ സൊത്തിയോ ന്ഹാതകോ ച നാമാസിം. ഇദാനി സബ്ബസോ ബാഹിതപാപതായ സച്ചബ്രാഹ്മണോ പരമത്ഥബ്രാഹ്മണോ, വിജ്ജത്തയാധിഗമേന തേവിജ്ജോ, മഗ്ഗഞാണസങ്ഖാതേന വേദേന സമന്നാഗതത്താ വേദസമ്പന്നോ, നിത്ഥരസബ്ബപാപതായ ന്ഹാതകോ ച അമ്ഹീതി. എത്ഥ ച ബ്രാഹ്മണേന വുത്തഗാഥാപി അത്തനാ വുത്തഗാഥാപി പച്ഛാ ഥേരിയാ പച്ചേകം ഭാസിതാതി സബ്ബാ ഥേരിയാ ഗാഥാ ഏവ ജാതാതി.
പുണ്ണാഥേരീഗാഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
സോളസനിപാതവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.