നമോ തസ്സ ഭഗവതോ അരഹതോ സമ്മാസമ്ബുദ്ധസ്സ
ഖുദ്ദകനികായേ
ബുദ്ധവംസപാളി
൧. രതനചങ്കമനകണ്ഡം
൧.
ബ്രഹ്മാ
‘‘സന്തീധ സത്താപ്പരജക്ഖജാതികാ, ദേസേഹി ധമ്മം അനുകമ്പിമം പജം’’.
൨.
സമ്പന്നവിജ്ജാചരണസ്സ താദിനോ, ജുതിന്ധരസ്സന്തിമദേഹധാരിനോ;
തഥാഗതസ്സപ്പടിപുഗ്ഗലസ്സ, ഉപ്പജ്ജി കാരുഞ്ഞതാ സബ്ബസത്തേ.
൩.
‘‘ന ഹേതേ ജാനന്തി സദേവമാനുസാ, ബുദ്ധോ അയം കീദിസകോ നരുത്തമോ;
ഇദ്ധിബലം പഞ്ഞാബലഞ്ച കീദിസം, ബുദ്ധബലം ലോകഹിതസ്സ കീദിസം.
൪.
‘‘ന
ഇദ്ധിബലം പഞ്ഞാബലഞ്ച ഏദിസം, ബുദ്ധബലം ലോകഹിതസ്സ ഏദിസം.
൫.
‘‘ഹന്ദാഹം
ചങ്കമം മാപയിസ്സാമി, നഭേ രതനമണ്ഡിതം’’.
൬.
ഭുമ്മാ മഹാരാജികാ താവതിംസാ, യാമാ ച ദേവാ തുസിതാ ച നിമ്മിതാ;
പരനിമ്മിതാ യേപി ച ബ്രഹ്മകായികാ, ആനന്ദിതാ വിപുലമകംസു ഘോസം.
൭.
ഓഭാസിതാ
തമോ ച തിബ്ബോ വിഹതോ തദാ അഹു, ദിസ്വാന അച്ഛേരകം പാടിഹീരം.
൮.
സദേവഗന്ധബ്ബമനുസ്സരക്ഖസേ, ആഭാ ഉളാരാ വിപുലാ അജായഥ;
ഇമസ്മിം
൯.
സത്തുത്തമോ അനധിവരോ വിനായകോ, സത്ഥാ അഹൂ ദേവമനുസ്സപൂജിതോ;
മഹാനുഭാവോ സതപുഞ്ഞലക്ഖണോ, ദസ്സേസി അച്ഛേരകം പാടിഹീരം.
൧൦.
സോ യാചിതോ ദേവവരേന ചക്ഖുമാ, അത്ഥം സമെക്ഖിത്വാ തദാ നരുത്തമോ;
ചങ്കമം
൧൧.
ഇദ്ധീ ച ആദേസനാനുസാസനീ, തിപാടിഹീരേ ഭഗവാ വസീ അഹു;
ചങ്കമം മാപയി ലോകനായകോ, സുനിട്ഠിതം സബ്ബരതനനിമ്മിതം.
൧൨.
ദസസഹസ്സീലോകധാതുയാ, സിനേരുപബ്ബതുത്തമേ;
ഥമ്ഭേവ ദസ്സേസി പടിപാടിയാ, ചങ്കമേ രതനാമയേ.
൧൩.
ദസസഹസ്സീ
സബ്ബസൊണ്ണമയാ പസ്സേ, ചങ്കമേ രതനാമയേ.
൧൪.
തുലാസങ്ഘാടാനുവഗ്ഗാ
വേദികാ സബ്ബസോവണ്ണാ, ദുഭതോ പസ്സേസു നിമ്മിതാ.
൧൫.
മണിമുത്താവാലുകാകിണ്ണാ, നിമ്മിതോ രതനാമയോ;
ഓഭാസേതി ദിസാ സബ്ബാ, സതരംസീവ ഉഗ്ഗതോ.
൧൬.
തസ്മിം ചങ്കമനേ ധീരോ, ദ്വത്തിംസവരലക്ഖണോ;
വിരോചമാനോ സമ്ബുദ്ധോ, ചങ്കമേ ചങ്കമീ ജിനോ.
൧൭.
ദിബ്ബം മന്ദാരവം പുപ്ഫം, പദുമം പാരിഛത്തകം;
ചങ്കമനേ ഓകിരന്തി, സബ്ബേ ദേവാ സമാഗതാ.
൧൮.
പസ്സന്തി തം ദേവസങ്ഘാ, ദസസഹസ്സീ പമോദിതാ;
നമസ്സമാനാ നിപതന്തി, തുട്ഠഹട്ഠാ പമോദിതാ.
൧൯.
താവതിംസാ
നിമ്മാനരതിനോ ദേവാ, യേ ദേവാ വസവത്തിനോ;
ഉദഗ്ഗചിത്താ സുമനാ, പസ്സന്തി ലോകനായകം.
൨൦.
സദേവഗന്ധബ്ബമനുസ്സരക്ഖസാ, നാഗാ സുപണ്ണാ അഥ വാപി കിന്നരാ;
പസ്സന്തി
൨൧.
ആഭസ്സരാ
സുസുദ്ധസുക്കവത്ഥവസനാ, തിട്ഠന്തി പഞ്ജലീകതാ.
൨൨.
മുഞ്ചന്തി പുപ്ഫം പന പഞ്ചവണ്ണികം, മന്ദാരവം ചന്ദനചുണ്ണമിസ്സിതം;
ഭമെന്തി ചേലാനി ച അമ്ബരേ തദാ, ‘‘അഹോ ജിനോ ലോകഹിതാനുകമ്പകോ.
൨൩.
‘‘തുവം സത്ഥാ ച കേതൂ ച, ധജോ യൂപോ ച പാണിനം;
പരായനോ പതിട്ഠാ ച, ദീപോ ച ദ്വിപദുത്തമോ
൨൪.
‘‘ദസസഹസ്സീലോകധാതുയാ, ദേവതായോ മഹിദ്ധികാ;
പരിവാരെത്വാ നമസ്സന്തി, തുട്ഠഹട്ഠാ പമോദിതാ.
൨൫.
‘‘ദേവതാ ദേവകഞ്ഞാ ച, പസന്നാ തുട്ഠമാനസാ;
പഞ്ചവണ്ണികപുപ്ഫേഹി, പൂജയന്തി നരാസഭം.
൨൬.
‘‘പസ്സന്തി
പഞ്ചവണ്ണികപുപ്ഫേഹി, പൂജയന്തി നരാസഭം.
൨൭.
‘‘അഹോ അച്ഛരിയം ലോകേ, അബ്ഭുതം ലോമഹംസനം;
ന മേദിസം ഭൂതപുബ്ബം, അച്ഛേരം ലോമഹംസനം’’.
൨൮.
സകസകമ്ഹി ഭവനേ, നിസീദിത്വാന ദേവതാ;
ഹസന്തി താ മഹാഹസിതം, ദിസ്വാനച്ഛേരകം നഭേ.
൨൯.
ആകാസട്ഠാ ച ഭൂമട്ഠാ, തിണപന്ഥനിവാസിനോ;
കതഞ്ജലീ നമസ്സന്തി, തുട്ഠഹട്ഠാ പമോദിതാ.
൩൦.
യേപി
പമോദിതാ നമസ്സന്തി, പൂജയന്തി നരുത്തമം.
൩൧.
സങ്ഗീതിയോ പവത്തെന്തി, അമ്ബരേ അനിലഞ്ജസേ;
ചമ്മനദ്ധാനി വാദെന്തി, ദിസ്വാനച്ഛേരകം നഭേ.
൩൨.
സങ്ഖാ ച പണവാ ചേവ, അഥോപി ഡിണ്ഡിമാ
അന്തലിക്ഖസ്മിം വജ്ജന്തി, ദിസ്വാനച്ഛേരകം നഭേ.
൩൩.
അബ്ഭുതോ
ധുവമത്ഥസിദ്ധിം ലഭാമ, ഖണോ നോ പടിപാദിതോ.
൩൪.
ബുദ്ധോതി തേസം സുത്വാന, പീതി ഉപ്പജ്ജി താവദേ;
ബുദ്ധോ ബുദ്ധോതി കഥയന്താ, തിട്ഠന്തി പഞ്ജലീകതാ.
൩൫.
ഹിങ്കാരാ സാധുകാരാ ച
പജാ ച വിവിധാ ഗഗനേ, വത്തെന്തി പഞ്ജലീകതാ.
൩൬.
ഗായന്തി സേളെന്തി ച വാദയന്തി ച, ഭുജാനി പോഥെന്തി ച നച്ചയന്തി ച;
മുഞ്ചന്തി പുപ്ഫം പന പഞ്ചവണ്ണികം, മന്ദാരവം ചന്ദനചുണ്ണമിസ്സിതം.
൩൭.
‘‘യഥാ
ധജവജിരപടാകാ, വഡ്ഢമാനങ്കുസാചിതം.
൩൮.
‘‘രൂപേ
വിമുത്തിയാ അസമസമോ, ധമ്മചക്കപ്പവത്തനേ.
൩൯.
‘‘ദസനാഗബലം
ഇദ്ധിബലേന അസമോ, ധമ്മചക്കപ്പവത്തനേ.
൪൦.
‘‘ഏവം സബ്ബഗുണൂപേതം, സബ്ബങ്ഗസമുപാഗതം;
മഹാമുനിം കാരുണികം, ലോകനാഥം നമസ്സഥ.
൪൧.
‘‘അഭിവാദനം ഥോമനഞ്ച, വന്ദനഞ്ച പസംസനം;
നമസ്സനഞ്ച പൂജഞ്ച, സബ്ബം അരഹസീ തുവം.
൪൨.
‘‘യേ കേചി ലോകേ വന്ദനെയ്യാ, വന്ദനം അരഹന്തി യേ;
സബ്ബസെട്ഠോ മഹാവീര, സദിസോ തേ ന വിജ്ജതി.
൪൩.
‘‘സാരിപുത്തോ മഹാപഞ്ഞോ, സമാധിജ്ഝാനകോവിദോ;
ഗിജ്ഝകൂടേ ഠിതോയേവ, പസ്സതി ലോകനായകം.
൪൪.
‘‘സുഫുല്ലം സാലരാജംവ, ചന്ദംവ ഗഗനേ യഥാ;
മജ്ഝന്ഹികേവ
൪൫.
‘‘ജലന്തം ദീപരുക്ഖംവ, തരുണസൂരിയംവ ഉഗ്ഗതം;
ബ്യാമപ്പഭാനുരഞ്ജിതം, ധീരം പസ്സതി ലോകനായകം.
൪൬.
‘‘പഞ്ചന്നം ഭിക്ഖുസതാനം, കതകിച്ചാന താദിനം;
ഖീണാസവാനം വിമലാനം, ഖണേന സന്നിപാതയി.
൪൭.
‘‘ലോകപ്പസാദനം
അമ്ഹേപി തത്ഥ ഗന്ത്വാന, വന്ദിസ്സാമ മയം ജിനം.
൪൮.
‘‘ഏഥ സബ്ബേ ഗമിസ്സാമ, പുച്ഛിസ്സാമ മയം ജിനം;
കങ്ഖം വിനോദയിസ്സാമ, പസ്സിത്വാ ലോകനായകം’’.
൪൯.
സാധൂതി
പത്തചീവരമാദായ, തരമാനാ ഉപാഗമും.
൫൦.
ഖീണാസവേഹി വിമലേഹി, ദന്തേഹി ഉത്തമേ ദമേ;
സാരിപുത്തോ മഹാപഞ്ഞോ, ഇദ്ധിയാ ഉപസങ്കമി.
൫൧.
തേഹി
ലളന്തോ ദേവോവ ഗഗനേ, ഇദ്ധിയാ ഉപസങ്കമി.
൫൨.
ഉക്കാസിതഞ്ച ഖിപിതം
സഗാരവാ സപ്പതിസ്സാ, സമ്ബുദ്ധം ഉപസങ്കമും.
൫൩.
ഉപസങ്കമിത്വാ പസ്സന്തി, സയമ്ഭും ലോകനായകം;
നഭേ അച്ചുഗ്ഗതം ധീരം, ചന്ദംവ ഗഗനേ യഥാ.
൫൪.
ജലന്തം ദീപരുക്ഖംവ, വിജ്ജുംവ ഗഗനേ യഥാ;
മജ്ഝന്ഹികേവ സൂരിയം, പസ്സന്തി ലോകനായകം.
൫൫.
പഞ്ചഭിക്ഖുസതാ സബ്ബേ, പസ്സന്തി ലോകനായകം;
രഹദമിവ വിപ്പസന്നം, സുഫുല്ലം പദുമം യഥാ.
൫൬.
അഞ്ജലിം
നമസ്സമാനാ നിപതന്തി, സത്ഥുനോ ചക്കലക്ഖണേ.
൫൭.
സാരിപുത്തോ മഹാപഞ്ഞോ, കോരണ്ഡസമസാദിസോ;
സമാധിജ്ഝാനകുസലോ, വന്ദതേ ലോകനായകം.
൫൮.
ഗജ്ജിതാ കാലമേഘോവ, നീലുപ്പലസമസാദിസോ;
ഇദ്ധിബലേന അസമോ, മൊഗ്ഗല്ലാനോ മഹിദ്ധികോ.
൫൯.
മഹാകസ്സപോപി
ധുതഗുണേ അഗ്ഗനിക്ഖിത്തോ, ഥോമിതോ സത്ഥുവണ്ണിതോ.
൬൦.
ദിബ്ബചക്ഖൂനം യോ അഗ്ഗോ, അനുരുദ്ധോ മഹാഗണീ;
ഞാതിസെട്ഠോ ഭഗവതോ, അവിദൂരേവ തിട്ഠതി.
൬൧.
ആപത്തിഅനാപത്തിയാ
വിനയേ അഗ്ഗനിക്ഖിത്തോ, ഉപാലി സത്ഥുവണ്ണിതോ.
൬൨.
സുഖുമനിപുണത്ഥപടിവിദ്ധോ, കഥികാനം പവരോ ഗണീ;
ഇസി മന്താനിയാ പുത്തോ, പുണ്ണോ നാമാതി വിസ്സുതോ.
൬൩.
ഏതേസം ചിത്തമഞ്ഞായ, ഓപമ്മകുസലോ മുനി;
കങ്ഖച്ഛേദോ മഹാവീരോ, കഥേസി അത്തനോ ഗുണം.
൬൪.
‘‘ചത്താരോ
സത്തകായോ ച ആകാസോ, ചക്കവാളാ ചനന്തകാ;
ബുദ്ധഞാണം അപ്പമെയ്യം, ന സക്കാ ഏതേ വിജാനിതും.
൬൫.
‘‘കിമേതം അച്ഛരിയം ലോകേ, യം മേ ഇദ്ധിവികുബ്ബനം;
അഞ്ഞേ ബഹൂ അച്ഛരിയാ, അബ്ഭുതാ ലോമഹംസനാ.
൬൬.
‘‘യദാഹം തുസിതേ കായേ, സന്തുസിതോ നാമഹം തദാ;
ദസസഹസ്സീ സമാഗമ്മ, യാചന്തി പഞ്ജലീ മമം.
൬൭.
‘‘‘കാലോ ഖോ തേ
സദേവകം താരയന്തോ, ബുജ്ഝസ്സു അമതം പദം’.
൬൮.
‘‘തുസിതാ
ദസസഹസ്സീലോകധാതു, കമ്പിത്ഥ ധരണീ തദാ.
൬൯.
‘‘യദാഹം മാതുകുച്ഛിതോ, സമ്പജാനോവ നിക്ഖമിം;
സാധുകാരം പവത്തെന്തി, ദസസഹസ്സീ പകമ്പഥ.
൭൦.
‘‘ഒക്കന്തിം മേ സമോ നത്ഥി, ജാതിതോ അഭിനിക്ഖമേ;
സമ്ബോധിയം അഹം സെട്ഠോ, ധമ്മചക്കപ്പവത്തനേ.
൭൧.
‘‘അഹോ അച്ഛരിയം ലോകേ, ബുദ്ധാനം ഗുണമഹന്തതാ;
ദസസഹസ്സീലോകധാതു, ഛപ്പകാരം പകമ്പഥ;
ഓഭാസോ ച മഹാ ആസി, അച്ഛേരം ലോമഹംസനം’’.
൭൨.
ഭഗവാ തമ്ഹി
സദേവകം ദസ്സയന്തോ, ഇദ്ധിയാ ചങ്കമീ ജിനോ.
൭൩.
ചങ്കമേ ചങ്കമന്തോവ, കഥേസി ലോകനായകോ;
അന്തരാ ന നിവത്തേതി, ചതുഹത്ഥേ ചങ്കമേ യഥാ.
൭൪.
സാരിപുത്തോ
പഞ്ഞായ പാരമിപ്പത്തോ, പുച്ഛതി ലോകനായകം.
൭൫.
‘‘കീദിസോ തേ മഹാവീര, അഭിനീഹാരോ നരുത്തമ;
കമ്ഹി കാലേ തയാ ധീര, പത്ഥിതാ ബോധിമുത്തമാ.
൭൬.
‘‘ദാനം
ഖന്തിസച്ചമധിട്ഠാനം, മെത്തുപെക്ഖാ ച കീദിസാ.
൭൭.
‘‘ദസ
കഥം ഉപപാരമീ പുണ്ണാ, പരമത്ഥപാരമീ കഥം’’.
൭൮.
തസ്സ പുട്ഠോ വിയാകാസി, കരവീകമധുരഗിരോ;
നിബ്ബാപയന്തോ ഹദയം, ഹാസയന്തോ സദേവകം.
൭൯.
അതീതബുദ്ധാനം ജിനാനം ദേസിതം, നികീലിതം
പുബ്ബേനിവാസാനുഗതായ ബുദ്ധിയാ, പകാസയീ ലോകഹിതം സദേവകേ.
൮൦.
‘‘പീതിപാമൊജ്ജജനനം, സോകസല്ലവിനോദനം;
സബ്ബസമ്പത്തിപടിലാഭം, ചിത്തീകത്വാ സുണാഥ മേ.
൮൧.
‘‘മദനിമ്മദനം സോകനുദം, സംസാരപരിമോചനം;
സബ്ബദുക്ഖക്ഖയം മഗ്ഗം, സക്കച്ചം പടിപജ്ജഥാ’’തി.
രതനചങ്കമനകണ്ഡോ നിട്ഠിതോ.