൧. പാരാജികകണ്ഡം
൧. പഠമപാരാജികം
സുദിന്നഭാണവാരോ
൨൪. തേന ഖോ പന സമയേന വേസാലിയാ അവിദൂരേ കലന്ദഗാമോ നാമ അത്ഥി കലന്ദഗാമോ നാമ ഹോതി (സീ॰), കലന്ദഗാമോ ഹോതി (സ്യാ॰). തത്ഥ സുദിന്നോ നാമ കലന്ദപുത്തോ സെട്ഠിപുത്തോ ഹോതി. അഥ ഖോ സുദിന്നോ കലന്ദപുത്തോ സമ്ബഹുലേഹി സമ്പഹൂലേഹി (സീ॰) സഹായകേഹി സദ്ധിം വേസാലിം അഗമാസി കേനചിദേവ കരണീയേന . തേന ഖോ പന സമയേന ഭഗവാ മഹതിയാ പരിസായ പരിവുതോ ധമ്മം ദേസെന്തോ നിസിന്നോ ഹോതി. അദ്ദസ ഖോ സുദിന്നോ കലന്ദപുത്തോ ഭഗവന്തം മഹതിയാ പരിസായ പരിവുതം ധമ്മം ദേസെന്തം നിസിന്നം. ദിസ്വാനസ്സ ഏതദഹോസി – ‘‘യംനൂനാഹമ്പി ധമ്മം സുണെയ്യ’’ന്തി. അഥ ഖോ സുദിന്നോ കലന്ദപുത്തോ യേന സാ പരിസാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നസ്സ ഖോ സുദിന്നസ്സ കലന്ദപുത്തസ്സ ഏതദഹോസി – ‘‘യഥാ യഥാ ഖോ അഹം ഭഗവതാ ധമ്മം ദേസിതം ആജാനാമി, നയിദം സുകരം അഗാരം അജ്ഝാവസതാ ഏകന്തപരിപുണ്ണം ഏകന്തപരിസുദ്ധം സങ്ഖലിഖിതം ബ്രഹ്മചരിയം ചരിതും; യംനൂനാഹം കേസമസ്സും ഓഹാരെത്വാ കാസായാനി വത്ഥാനി അച്ഛാദെത്വാ അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജെയ്യ’’ന്തി. അഥ ഖോ സാ പരിസാ ഭഗവതാ ധമ്മിയാ കഥായ സന്ദസ്സിതാ സമാദപിതാ സമുത്തേജിതാ സമ്പഹംസിതാ ഉട്ഠായാസനാ ഭഗവന്തം അഭിവാദെത്വാ പദക്ഖിണം കത്വാ പക്കാമി.
൨൫. അഥ ഖോ സുദിന്നോ കലന്ദപുത്തോ അചിരവുട്ഠിതായ പരിസായ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദെത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ സുദിന്നോ കലന്ദപുത്തോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘യഥാ യഥാഹം, ഭന്തേ, ഭഗവതാ ധമ്മം ദേസിതം ആജാനാമി , നയിദം സുകരം അഗാരം അജ്ഝാവസതാ ഏകന്തപരിപുണ്ണം ഏകന്തപരിസുദ്ധം സങ്ഖലിഖിതം ബ്രഹ്മചരിയം ചരിതും; ഇച്ഛാമഹം, ഭന്തേ, കേസമസ്സും ഓഹാരെത്വാ കാസായാനി വത്ഥാനി അച്ഛാദെത്വാ അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജിതും. പബ്ബാജേതു മം ഭഗവാ’’തി. ‘‘അനുഞ്ഞാതോസി പന ത്വം, സുദ്ദിന്ന, മാതാപിതൂഹി അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജ്ജായാ’’തി? ‘‘ന ഖോ അഹം, ഭന്തേ, അനുഞ്ഞാതോ മാതാപിതൂഹി അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജ്ജായാ’’തി. ‘‘ന ഖോ, സുദിന്ന, തഥാഗതാ അനനുഞ്ഞാതം മാതാപിതൂഹി പുത്തം പബ്ബാജെന്തീ’’തി. ‘‘സോഹം, ഭന്തേ, തഥാ കരിസ്സാമി യഥാ മം മാതാപിതരോ അനുജാനിസ്സന്തി അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജ്ജായാ’’തി.
൨൬. അഥ ഖോ സുദിന്നോ കലന്ദപുത്തോ വേസാലിയം തം കരണീയം തീരെത്വാ യേന കലന്ദഗാമോ യേന മാതാപിതരോ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ മാതാപിതരോ ഏതദവോച – ‘‘അമ്മതാതാ, യഥാ യഥാഹം ഭഗവതാ ധമ്മം ദേസിതം ആജാനാമി, നയിദം സുകരം അഗാരം അജ്ഝാവസതാ ഏകന്തപരിപുണ്ണം ഏകന്തപരിസുദ്ധം സങ്ഖലിഖിതം ബ്രഹ്മചരിയം ചരിതും; ഇച്ഛാമഹം കേസമസ്സും ഓഹാരെത്വാ കാസായാനി വത്ഥാനി അച്ഛാദെത്വാ അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജിതും. അനുജാനാഥ മം അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജ്ജായാ’’തി. ഏവം വുത്തേ സുദിന്നസ്സ കലന്ദപുത്തസ്സ മാതാപിതരോ സുദിന്നം കലന്ദപുത്തം ഏതദവോചും – ‘‘ത്വം ഖോസി, താത സുദിന്ന, അമ്ഹാകം ഏകപുത്തകോ പിയോ മനാപോ സുഖേധിതോ സുഖപരിഹതോ. ന ത്വം, താത സുദിന്ന, കിഞ്ചി ദുക്ഖസ്സ ജാനാസി. മരണേനപി മയം തേ അകാമകാ വിനാ ഭവിസ്സാമ, കിം പന മയം തം ജീവന്തം അനുജാനിസ്സാമ അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജ്ജായാ’’തി. ദുതിയമ്പി ഖോ സുദിന്നോ കലന്ദപുത്തോ മാതാപിതരോ ഏതദവോച – ‘‘അമ്മതാതാ, യഥാ യഥാഹം ഭഗവതാ ധമ്മം ദേസിതം ആജാനാമി, നയിദം സുകരം അഗാരം അജ്ഝാവസതാ ഏകന്തപരിപുണ്ണം ഏകന്തപരിസുദ്ധം സങ്ഖലിഖിതം ബ്രഹ്മചരിയം ചരിതും; ഇച്ഛാമഹം കേസമസ്സും ഓഹാരെത്വാ കാസായാനി വത്ഥാനി അച്ഛാദെത്വാ അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജിതും. അനുജാനാഥ മം അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജ്ജായാ’’തി. ദുതിയമ്പി ഖോ സുദിന്നസ്സ കലന്ദപുത്തസ്സ മാതാപിതരോ സുദിന്നം കലന്ദപുത്തം ഏതദവോചും – ‘‘ത്വം ഖോസി, താത സുദിന്ന, അമ്ഹാകം ഏകപുത്തകോ പിയോ മനാപോ സുഖേധിതോ സുഖപരിഹതോ. ന ത്വം, താത സുദിന്ന, കിഞ്ചി ദുക്ഖസ്സ ജാനാസി. മരണേനപി മയം തേ അകാമകാ വിനാ ഭവിസ്സാമ, കിം പന മയം തം ജീവന്തം അനുജാനിസ്സാമ അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജ്ജായാ’’തി! തതിയമ്പി ഖോ സുദിന്നോ കലന്ദപുത്തോ മാതാപിതരോ ഏതദവോച – ‘‘അമ്മതാതാ , യഥാ യഥാഹം ഭഗവതാ ധമ്മം ദേസിതം ആജാനാമി, നയിദം സുകരം അഗാരം അജ്ഝാവസതാ ഏകന്തപരിപുണ്ണം ഏകന്തപരിസുദ്ധം സങ്ഖലിഖിതം ബ്രഹ്മചരിയം ചരിതും; ഇച്ഛാമഹം കേസമസ്സും ഓഹാരെത്വാ കാസായാനി വത്ഥാനി അച്ഛാദെത്വാ അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജിതും . അനുജാനാഥ മം അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജ്ജായാ’’തി. തതിയമ്പി ഖോ സുദിന്നസ്സ കലന്ദപുത്തസ്സ മാതാപിതരോ സുദിന്നം കലന്ദപുത്തം ഏതദവോചും – ‘‘ത്വം ഖോസി, താത സുദിന്ന, അമ്ഹാകം ഏകപുത്തകോ പിയോ മനാപോ സുഖേധിതോ സുഖപരിഹതോ. ന ത്വം, താത സുദിന്ന, കിഞ്ചി ദുക്ഖസ്സ ജാനാസി. മരണേനപി മയം തേ അകാമകാ വിനാ ഭവിസ്സാമ, കിം പന മയം തം ജീവന്തം അനുജാനിസ്സാമ അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജ്ജായാ’’തി!
൨൭. അഥ ഖോ സുദിന്നോ കലന്ദപുത്തോ – ‘‘ന മം മാതാപിതരോ അനുജാനന്തി അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജ്ജായാ’’തി, തത്ഥേവ അനന്തരഹിതായ ഭൂമിയാ നിപജ്ജി – ഇധേവ മേ മരണം ഭവിസ്സതി പബ്ബജ്ജാ വാതി. അഥ ഖോ സുദിന്നോ കലന്ദപുത്തോ ഏകമ്പി ഭത്തം ന ഭുഞ്ജി, ദ്വേപി ഭത്താനി ന ഭുഞ്ജി, തീണിപി ഭത്താനി ന ഭുഞ്ജി, ചത്താരിപി ഭത്താനി ന ഭുഞ്ജി, പഞ്ചപി ഭത്താനി ന ഭുഞ്ജി, ഛപി ഭത്താനി ന ഭുഞ്ജി, സത്തപി ഭത്താനി ന ഭുഞ്ജി.
൨൮. അഥ ഖോ സുദിന്നസ്സ കലന്ദപുത്തസ്സ മാതാപിതരോ സുദിന്നം കലന്ദപുത്തം ഏതദവോചും – ‘‘ത്വം ഖോസി, താത സുദിന്ന, അമ്ഹാകം ഏകപുത്തകോ പിയോ മനാപോ സുഖേധിതോ സുഖപരിഹതോ. ന ത്വം, താത സുദിന്ന, കിഞ്ചി ദുക്ഖസ്സ ജാനാസി. മരണേനപി മയം തേ അകാമകാ വിനാ ഭവിസ്സാമ, കിം പന മയം തം ജീവന്തം അനുജാനിസ്സാമ അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജ്ജായ? ഉട്ഠേഹി, താത സുദിന്ന, ഭുഞ്ജ ച പിവ ച പരിചാരേഹി ച, ഭുഞ്ജന്തോ പിവന്തോ പരിചാരെന്തോ കാമേ പരിഭുഞ്ജന്തോ പുഞ്ഞാനി കരൊന്തോ അഭിരമസ്സു. ന തം മയം അനുജാനാമ അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജ്ജായാ’’തി. ഏവം വുത്തേ സുദിന്നോ കലന്ദപുത്തോ തുണ്ഹീ അഹോസി. ദുതിയമ്പി ഖോ…പേ॰… തതിയമ്പി ഖോ സുദിന്നസ്സ കലന്ദപുത്തസ്സ മാതാപിതരോ സുദിന്നം കലന്ദപുത്തം ഏതദവോചും – ‘‘ത്വം ഖോസി, താത സുദിന്ന, അമ്ഹാകം ഏകപുത്തകോ പിയോ മനാപോ സുഖേധിതോ സുഖപരിഹതോ. ന ത്വം, താത സുദിന്ന, കിഞ്ചി ദുക്ഖസ്സ ജാനാസി. മരണേനപി മയം തേ അകാമകാ വിനാ ഭവിസ്സാമ, കിം പന മയം തം ജീവന്തം അനുജാനിസ്സാമ അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജ്ജായ! ഉട്ഠേഹി, താത സുദിന്ന, ഭുഞ്ജ ച പിവ ച പരിചാരേഹി ച, ഭുഞ്ജന്തോ പിവന്തോ പരിചാരെന്തോ കാമേ പരിഭുഞ്ജന്തോ പുഞ്ഞാനി കരൊന്തോ അഭിരമസ്സു. ന തം മയം അനുജാനാമ അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജ്ജായാ’’തി. തതിയമ്പി ഖോ സുദിന്നോ കലന്ദപുത്തോ തുണ്ഹീ അഹോസി.
അഥ ഖോ സുദിന്നസ്സ കലന്ദപുത്തസ്സ സഹായകാ യേന സുദിന്നോ കലന്ദപുത്തോ തേനുപസങ്കമിംസു; ഉപസങ്കമിത്വാ സുദിന്നം കലന്ദപുത്തം ഏതദവോചും – ‘‘ത്വം ഖോസി, സമ്മ സുദിന്ന, മാതാപിതൂനം ഏകപുത്തകോ പിയോ മനാപോ സുഖേധിതോ സുഖപരിഹതോ. ന ത്വം, സമ്മ സുദിന്ന, കിഞ്ചി ദുക്ഖസ്സ ജാനാസി. മരണേനപി തേ മാതാപിതരോ അകാമകാ വിനാ ഭവിസ്സന്തി, കിം പന തം ജീവന്തം അനുജാനിസ്സന്തി അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജായ! ഉട്ഠേഹി, സമ്മ സുദിന്ന, ഭുഞ്ജ ച പിവ ച പരിചാരേഹി ച, ഭുഞ്ജന്തോ പിവന്തോ പരിചാരെന്തോ കാമേ പരിഭുഞ്ജന്തോ പുഞ്ഞാനി കരൊന്തോ അഭിരമസ്സു, ന തം മാതാപിതരോ അനുജാനിസ്സന്തി അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജ്ജായാ’’തി. ഏവം വുത്തേ, സുദിന്നോ കലന്ദപുത്തോ തുണ്ഹീ അഹോസി. ദുതിയമ്പി ഖോ…പേ॰… തതിയമ്പി ഖോ സുദിന്നസ്സ കലന്ദപുത്തസ്സ സഹായകാ സുദിന്നം കലന്ദപുത്തം ഏതദവോചും – ‘‘ത്വം ഖോസി, സമ്മ സുദിന്ന…പേ॰… തതിയമ്പി ഖോ സുദിന്നോ കലന്ദപുത്തോ തുണ്ഹീ അഹോസി.
൨൯. അഥ ഖോ സുദിന്നസ്സ കലന്ദപുത്തസ്സ സഹായകാ യേന സുദിന്നസ്സ കലന്ദപുത്തസ്സ മാതാപിതരോ തേനുപസങ്കമിംസു; ഉപസങ്കമിത്വാ സുദിന്നസ്സ കലന്ദപുത്തസ്സ മാതാപിതരോ ഏതദവോചും – ‘‘അമ്മതാതാ, ഏസോ സുദിന്നോ അനന്തരഹിതായ ഭൂമിയാ നിപന്നോ – ‘ഇധേവ മേ മരണം ഭവിസ്സതി പബ്ബജ്ജാ വാ’തി. സചേ തുമ്ഹേ സുദിന്നം നാനുജാനിസ്സഥ അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജ്ജായ, തത്ഥേവ മരണം ആഗമിസ്സതി. സചേ പന തുമ്ഹേ സുദിന്നം അനുജാനിസ്സഥ അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജ്ജായ, പബ്ബജിതമ്പി നം ദക്ഖിസ്സഥ. സചേ സുദിന്നോ നാഭിരമിസ്സതി അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജ്ജായ, കാ തസ്സ അഞ്ഞാ ഗതി ഭവിസ്സതി, ഇധേവ പച്ചാഗമിസ്സതി. അനുജാനാഥ സുദിന്നം അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജ്ജായാ’’തി. ‘‘അനുജാനാമ , താതാ, സുദിന്നം അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജ്ജായാ’’തി. അഥ ഖോ സുദിന്നസ്സ കലന്ദപുത്തസ്സ സഹായകാ യേന സുദിന്നോ കലന്ദപുത്തോ തേനുപസങ്കമിംസു; ഉപസങ്കമിത്വാ സുദിന്നം കലന്ദപുത്തം ഏതദവോചും – ‘‘ഉട്ഠേഹി, സമ്മ സുദിന്ന, അനുഞ്ഞാതോസി മാതാപിതൂഹി അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജ്ജായാ’’തി.
൩൦. അഥ ഖോ സുദിന്നോ കലന്ദപുത്തോ – ‘‘അനുഞ്ഞാതൊമ്ഹി കിര മാതാപിതൂഹി അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജ്ജായാ’’തി, ഹട്ഠോ ഉദഗ്ഗോ പാണിനാ ഗത്താനി പരിപുഞ്ഛന്തോ വുട്ഠാസി. അഥ ഖോ സുദിന്നോ കലന്ദപുത്തോ കതിപാഹം ബലം ഗാഹെത്വാ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദെത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസന്നോ ഖോ സുദിന്നോ കലന്ദപുത്തോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘അനുഞ്ഞാതോ അനുഞ്ഞാതൊമ്ഹി (സീ॰ സ്യാ॰) അഹം, ഭന്തേ, മാതാപിതൂഹി അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജ്ജായ. പബ്ബാജേതു മം ഭഗവാ’’തി . അലത്ഥ ഖോ സുദിന്നോ കലന്ദപുത്തോ ഭഗവതോ സന്തികേ പബ്ബജ്ജം, അലത്ഥ ഉപസമ്പദം. അചിരൂപസമ്പന്നോ ച പനായസ്മാ സുദിന്നോ ഏവരൂപേ ധുതഗുണേ സമാദായ വത്തതി, ആരഞ്ഞികോ ഹോതി പിണ്ഡപാതികോ പംസുകൂലികോ സപദാനചാരികോ, അഞ്ഞതരം വജ്ജിഗാമം ഉപനിസ്സായ വിഹരതി.
തേന ഖോ പന സമയേന വജ്ജീ ദുബ്ഭിക്ഖാ ഹോതി ദ്വീഹിതികാ സേതട്ഠികാ സലാകാവുത്താ, ന സുകരാ ഉഞ്ഛേന പഗ്ഗഹേന യാപേതും. അഥ ഖോ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ ഏതദഹോസി – ‘‘ഏതരഹി ഖോ വജ്ജീ ദുബ്ഭിക്ഖാ ദ്വീഹിതികാ സേതട്ഠികാ സലാകാവുത്താ, ന സുകരാ ഉഞ്ഛേന പഗ്ഗഹേന യാപേതും. ബഹൂ ഖോ പന മേ വേസാലിയം ഞാതീ അഡ്ഢാ മഹദ്ധനാ മഹാഭോഗാ പഹൂതജാതരൂപരജതാ പഹൂതവിത്തൂപകരണാ പഹൂതധനധഞ്ഞാ. യംനൂനാഹം ഞാതീ ഉപനിസ്സായ വിഹരെയ്യം! ഞാതീ മം ഞാതകാപി മം (സ്യാ॰) നിസ്സായ ദാനാനി ദസ്സന്തി പുഞ്ഞാനി കരിസ്സന്തി, ഭിക്ഖൂ ച ലാഭം ലച്ഛന്തി, അഹഞ്ച പിണ്ഡകേന ന കിലമിസ്സാമീ’’തി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ സുദിന്നോ സേനാസനം സംസാമെത്വാ പത്തചീവരമാദായ യേന വേസാലീ തേന പക്കാമി. അനുപുബ്ബേന യേന വേസാലീ തദവസരി. തത്ര സുദം ആയസ്മാ സുദിന്നോ വേസാലിയം വിഹരതി മഹാവനേ കൂടാഗാരസാലായം. അസ്സോസും ഖോ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ ഞാതകാ – ‘‘സുദിന്നോ കിര കലന്ദപുത്തോ വേസാലിം അനുപ്പത്തോ’’തി. തേ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ സട്ഠിമത്തേ ഥാലിപാകേ ഭത്താഭിഹാരം അഭിഹരിംസു. അഥ ഖോ ആയസ്മാ സുദിന്നോ തേ സട്ഠിമത്തേ ഥാലിപാകേ ഭിക്ഖൂനം വിസ്സജ്ജെത്വാ പുബ്ബണ്ഹസമയം നിവാസെത്വാ പത്തചീവരമാദായ കലന്ദഗാമം പിണ്ഡായ പാവിസി. കലന്ദഗാമേ സപദാനം പിണ്ഡായ ചരമാനോ യേന സകപിതു നിവേസനം തേനുപസങ്കമി.
൩൧. തേന ഖോ പന സമയേന ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ ഞാതിദാസീ ആഭിദോസികം കുമ്മാസം ഛഡ്ഡേതുകാമാ ഛട്ടേതുകാമാ (ക॰) ഹോതി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ സുദിന്നോ തം ഞാതിദാസിം ഏതദവോച – ‘‘സചേ തം, ഭഗിനി, ഛഡ്ഡനീയധമ്മം , ഇധ മേ പത്തേ ആകിരാ’’തി. അഥ ഖോ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ ഞാതിദാസീ തം ആഭിദോസികം കുമ്മാസം ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ പത്തേ ആകിരന്തീ ഹത്ഥാനഞ്ച പാദാനഞ്ച സരസ്സ ച നിമിത്തം അഗ്ഗഹേസി. അഥ ഖോ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ ഞാതിദാസീ യേനായസ്മതോ സുദിന്നസ്സ മാതാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ മാതരം ഏതദവോച – ‘‘യഗ്ഘെയ്യേ, ജാനെയ്യാസി, അയ്യപുത്തോ സുദിന്നോ അനുപ്പത്തോ’’തി. ‘‘സചേ, ജേ, ത്വം സച്ചം ഭണസി, അദാസിം തം കരോമീ’’തി.
൩൨. തേന ഖോ പന സമയേന ആയസ്മാ സുദിന്നോ തം ആഭിദോസികം കുമ്മാസം അഞ്ഞതരം കുട്ടമൂലം കുഡ്ഡമൂലം (സീ॰ സ്യാ॰) നിസ്സായ പരിഭുഞ്ജതി. പിതാപി ഖോ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ കമ്മന്താ ആഗച്ഛന്തോ അദ്ദസ ആയസ്മന്തം സുദിന്നം തം ആഭിദോസികം കുമ്മാസം അഞ്ഞതരം കുട്ടമൂലം നിസ്സായ പരിഭുഞ്ജന്തം . ദിസ്വാന യേനായസ്മാ സുദിന്നോ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മന്തം സുദിന്നം ഏതദവോച – ‘‘അത്ഥി നാമ, താത സുദിന്ന, ആഭിദോസികം കുമ്മാസം പരിഭുഞ്ജിസ്സസി! നനു നാമ, താത സുദിന്ന, സകം ഗേഹം ഗന്തബ്ബ’’ന്തി? ‘‘അഗമിമ്ഹ അഗമമ്ഹാ (ക॰) ഖോ തേ ഗഹപതി, ഗേഹം. തതോയം ആഭിദോസികോ കുമ്മാസോ’’തി. അഥ ഖോ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ പിതാ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ ബാഹായം ഗഹെത്വാ ആയസ്മന്തം സുദിന്നം ഏതദവോച – ‘‘ഏഹി, താത സുദിന്ന, ഘരം ഗമിസ്സാമാ’’തി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ സുദിന്നോ യേന സകപിതു നിവേസനം തേനുപസങ്കമി ; ഉപസങ്കമിത്വാ പഞ്ഞത്തേ ആസനേ നിസീദി. അഥ ഖോ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ പിതാ ആയസ്മന്തം സുദിന്നം ഏതദവോച – ‘‘ഭുഞ്ജ, താത സുദിന്നാ’’തി. ‘‘അലം, ഗഹപതി, കതം മേ അജ്ജ ഭത്തകിച്ച’’ന്തി. ‘‘അധിവാസേഹി, താത സുദിന്ന, സ്വാതനായ ഭത്ത’’ന്തി. അധിവാസേസി ഖോ ആയസ്മാ സുദിന്നോ തുണ്ഹീഭാവേന. അഥ ഖോ ആയസ്മാ സുദിന്നോ ഉട്ഠായാസനാ പക്കാമി.
൩൩. അഥ ഖോ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ മാതാ തസ്സാ രത്തിയാ അച്ചയേന ഹരിതേന ഗോമയേന പഥവിം ഓപുഞ്ജാപെത്വാ ഓപുച്ഛാപെത്വാ (സീ॰ സ്യാ॰) ദ്വേ പുഞ്ജേ കാരാപേസി – ഏകം ഹിരഞ്ഞസ്സ, ഏകം സുവണ്ണസ്സ. താവ മഹന്താ പുഞ്ജാ അഹേസും, ഓരതോ ഠിതോ പുരിസോ പാരതോ ഠിതം പുരിസം ന പസ്സതി; പാരതോ ഠിതോ പുരിസോ ഓരതോ ഠിതം പുരിസം ന പസ്സതി. തേ പുഞ്ജേ കിലഞ്ജേഹി പടിച്ഛാദാപെത്വാ മജ്ഝേ ആസനം പഞ്ഞാപെത്വാ തിരോകരണീയം പരിക്ഖിപിത്വാ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ പുരാണദുതിയികം ആമന്തേസി – ‘‘തേന ഹി, വധു, യേന അലങ്കാരേന അലങ്കതാ പുത്തസ്സ മേ സുദിന്നസ്സ പിയാ അഹോസി മനാപാ തേന അലങ്കാരേന അലങ്കരാ’’തി. ‘‘ഏവം, അയ്യേ’’തി, ഖോ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ പുരാണദുതിയികാ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ മാതുയാ പച്ചസ്സോസി.
൩൪. അഥ ഖോ ആയസ്മാ സുദിന്നോ പുബ്ബണ്ഹസമയം നിവാസെത്വാ പത്തചീവരമാദായ യേന സകപിതു നിവേസനം തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ പഞ്ഞത്തേ ആസനേ നിസീദി. അഥ ഖോ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ പിതാ യേനായസ്മാ സുദിന്നോ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ തേ പുഞ്ജേ വിവരാപെത്വാ ആയസ്മന്തം സുദിന്നം ഏതദവോച – ‘‘ഇദം തേ, താത സുദിന്ന, മാതു മത്തികം ഇത്ഥികായ ഇത്ഥിധനം, അഞ്ഞം പെത്തികം അഞ്ഞം പിതാമഹം. ലബ്ഭാ, താത സുദിന്ന, ഹീനായാവത്തിത്വാ ഭോഗാ ച ഭുഞ്ജിതും പുഞ്ഞാനി ച കാതും. ഏഹി ത്വം, താത സുദിന്ന, ഹീനായാവത്തിത്വാ ഭോഗേ ച ഭുഞ്ജസ്സു പുഞ്ഞാനി ച കരോഹീ’’തി . ‘‘താത, ന ഉസ്സഹാമി ന വിസഹാമി, അഭിരതോ അഹം ബ്രഹ്മചരിയം ചരാമീ’’തി. ദുതിയമ്പി ഖോ…പേ॰… തതിയമ്പി ഖോ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ പിതാ ആയസ്മന്തം സുദിന്നം ഏതദവോച – ‘‘ഇദം തേ, താത സുദിന്ന, മാതു മത്തികം, ഇത്ഥികായ ഇത്ഥിധനം, അഞ്ഞം പെത്തികം , അഞ്ഞം പിതാമഹം. ലബ്ഭാ, താത സുദിന്ന, ഹീനായാവത്തിത്വാ ഭോഗാ ച ഭുഞ്ജിതും പുഞ്ഞാനി ച കാതും. ഏഹി ത്വം, താത സുദിന്ന, ഹീനായാവത്തിത്വാ ഭോഗേ ച ഭുഞ്ജസ്സു പുഞ്ഞാനി ച കരോഹീ’’തി. ‘‘വദെയ്യാമ ഖോ തം, ഗഹപതി, സചേ ത്വം നാതികഡ്ഢെയ്യാസീ’’തി. ‘‘വദേഹി, താത സുദിന്നാ’’തി. തേന ഹി ത്വം, ഗഹപതി, മഹന്തേ മഹന്തേ സാണിപസിബ്ബകേ കാരാപെത്വാ ഹിരഞ്ഞസുവണ്ണസ്സ പൂരാപെത്വാ സകടേഹി നിബ്ബാഹാപെത്വാ മജ്ഝേ ഗങ്ഗായ സോതേ ഓപാതേഹി ഓസാദേഹി (സീ॰ സ്യാ॰). തം കിസ്സ ഹേതു? യഞ്ഹി തേ, ഗഹപതി, ഭവിസ്സതി തതോനിദാനം ഭയം വാ ഛമ്ഭിതത്തം വാ ലോമഹംസോ വാ ആരക്ഖോ വാ സോ തേ ന ഭവിസ്സതീ’’തി. ഏവം വുത്തേ, ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ പിതാ അനത്തമനോ അഹോസി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ പുത്തോ സുദിന്നോ ഏവം വക്ഖതീ’’തി!
൩൫. അഥ ഖോ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ പിതാ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ പുരാണദുതിയികം ആമന്തേസി – ‘‘തേന ഹി, വധു, ത്വം പിയാ ച മനാപാ ച ത്വമ്പി യാച (സീ॰). അപ്പേവ നാമ പുത്തോ സുദിന്നോ തുയ്ഹമ്പി വചനം കരെയ്യാ’’തി! അഥ ഖോ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ പുരാണദുതിയികാ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ പാദേസു ഗഹെത്വാ ആയസ്മന്തം സുദിന്നം ഏതദവോച – ‘‘കീദിസാ നാമ താ, അയ്യപുത്ത, അച്ഛരായോ യാസം ത്വം ഹേതു ബ്രഹ്മചരിയം ചരസീ’’തി? ‘‘ന ഖോ അഹം, ഭഗിനി, അച്ഛരാനം ഹേതു ബ്രഹ്മചരിയം ചരാമീ’’തി. അഥ ഖോ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ പുരാണദുതിയികാ – ‘‘അജ്ജതഗ്ഗേ മം അയ്യപുത്തോ സുദിന്നോ ഭഗിനിവാദേന സമുദാചരതീ’’തി, തത്ഥേവ മുച്ഛിതാ പപതാ.
അഥ ഖോ ആയസ്മാ സുദിന്നോ പിതരം ഏതദവോച – ‘‘സചേ, ഗഹപതി, ഭോജനം ദാതബ്ബം ദേഥ, മാ നോ വിഹേഠയിത്ഥാ’’തി. ‘‘ഭുഞ്ജ, താത സുദിന്നാ’’തി. അഥ ഖോ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ മാതാ ച പിതാ ച ആയസ്മന്തം സുദിന്നം പണീതേന ഖാദനീയേന ഭോജനീയേന സഹത്ഥാ സന്തപ്പേസും സമ്പവാരേസും. അഥ ഖോ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ മാതാ ആയസ്മന്തം സുദിന്നം ഭുത്താവിം ഓനീതപത്തപാണിം ഏതദവോച – ‘‘ഇദം, താത സുദിന്ന, കുലം അഡ്ഢം മഹദ്ധനം മഹാഭോഗം പഹൂതജാതരൂപരജതം പഹൂതവിത്തൂപകരണം പഹൂതധനധഞ്ഞം. ലബ്ഭാ, താത സുദിന്ന, ഹീനായാവത്തിത്വാ ഭോഗാ ച ഭുഞ്ജിതും പുഞ്ഞാനി ച കാതും. ഏഹി ത്വം, താത സുദിന്ന, ഹീനായാവത്തിത്വാ ഭോഗേ ച ഭുഞ്ജസ്സു പുഞ്ഞാനി ച കരോഹീ’’തി. ‘‘അമ്മ, ന ഉസ്സഹാമി ന വിസഹാമി , അഭിരതോ അഹം ബ്രഹ്മചരിയം ചരാമീ’’തി. ദുതിയമ്പി ഖോ…പേ॰… തതിയമ്പി ഖോ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ മാതാ ആയസ്മന്തം സുദിന്നം ഏതദവോച – ‘‘ഇദം, താത സുദിന്ന, കുലം അഡ്ഢം മഹദ്ധനം മഹാഭോഗം പഹൂതജാതരൂപരജതം പഹൂതവിത്തൂപകരണം പഹൂതധനധഞ്ഞം പഹൂതധനധഞ്ഞം (പ॰ ചരാമീതി) ഇതിപാഠോ സബ്ബത്ഥ നത്ഥി, ഊനോ മഞ്ഞേ. തേന ഹി, താത സുദിന്ന, ബീജകമ്പി ദേഹി – മാ നോ അപുത്തകം സാപതെയ്യം ലിച്ഛവയോ അതിഹരാപേസു’’ന്തി. ‘‘ഏതം ഖോ മേ, അമ്മ, സക്കാ കാതു’’ന്തി. ‘‘കഹം പന, താത സുദിന്ന, ഏതരഹി വിഹരസീ’’തി? ‘‘മഹാവനേ, അമ്മാ’’തി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ സുദിന്നോ ഉട്ഠായാസനാ പക്കാമി.
൩൬. അഥ ഖോ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ മാതാ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ പുരാണദുതിയികം ആമന്തേസി – ‘‘തേന ഹി, വധു, യദാ ഉതുനീ ഹോസി, പുപ്ഫം തേ ഉപ്പന്നം ഹോതി, അഥ മേ ആരോചെയ്യാസീ’’തി. ‘‘ഏവം അയ്യേ’’തി ഖോ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ പുരാണദുതിയികാ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ മാതുയാ പച്ചസ്സോസി. അഥ ഖോ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ പുരാണദുതിയികാ നചിരസ്സേവ ഉതുനീ അഹോസി, പുപ്ഫംസാ ഉപ്പജ്ജി. അഥ ഖോ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ പുരാണദുതിയികാ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ മാതരം ഏതദവോച – ‘‘ഉതുനീമ്ഹി, അയ്യേ, പുപ്ഫം മേ ഉപ്പന്ന’’ന്തി. ‘‘തേന ഹി, വധു, യേന അലങ്കാരേന അലങ്കതാ പുത്തസ്സ സുദിന്നസ്സ പിയാ അഹോസി മനാപാ തേന അലങ്കാരേന അലങ്കരാ’’തി. ‘‘ഏവം അയ്യേ’’തി ഖോ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ പുരാണദുതിയികാ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ മാതുയാ പച്ചസ്സോസി. അഥ ഖോ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ മാതാ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ പുരാണദുതിയികം ആദായ യേന മഹാവനം യേനായസ്മാ സുദിന്നോ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മന്തം സുദിന്നം ഏതദവോച – ‘‘ഇദം, താത സുദിന്ന, കുലം അഡ്ഢം മഹദ്ധനം മഹാഭോഗം പഹൂതജാതരൂപരജതം പഹൂതവിത്തൂപകരണം പഹൂതധനധഞ്ഞം. ലബ്ഭാ, താത സുദിന്ന, ഹീനായാവത്തിത്വാ ഭോഗാ ച ഭുഞ്ജിതും പുഞ്ഞാനി ച കാതും. ഏഹി ത്വം, താത സുദിന്ന, ഹീനായാവത്തിത്വാ ഭോഗേ ച ഭുഞ്ജസ്സു പുഞ്ഞാനി ച കരോഹീ’’തി. ‘‘അമ്മ, ന ഉസ്സഹാമി ന വിസഹാമി, അഭിരതോ അഹം ബ്രഹ്മചരിയം ചരാമീ’’തി. ദുതിയമ്പി ഖോ…പേ॰… തതിയമ്പി ഖോ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ മാതാ ആയസ്മന്തം സുദിന്നം ഏതദവോച – ‘‘ഇദം, താത സുദിന്ന, കുലം അഡ്ഢം മഹദ്ധനം മഹാഭോഗം പഹൂതജാതരൂപരജതം പഹൂതവിത്തൂപകരണം പഹൂതധനധഞ്ഞം. തേന ഹി, താത സുദിന്ന, ബീജകമ്പി ദേഹി – മാ നോ അപുത്തകം സാപതെയ്യം ലിച്ഛവയോ അതിഹരാപേസു’’ന്തി. ‘‘ഏതം ഖോ മേ, അമ്മ, സക്കാ കാതു’’ന്തി, പുരാണദുതിയികായ ബാഹായം ഗഹെത്വാ മഹാവനം അജ്ഝോഗാഹെത്വാ അപഞ്ഞത്തേ സിക്ഖാപദേ അനാദീനവദസ്സോ പുരാണദുതിയികായ തിക്ഖത്തും മേഥുനം ധമ്മം അഭിവിഞ്ഞാപേസി. സാ തേന ഗബ്ഭം ഗണ്ഹി. ഭുമ്മാ ദേവാ സദ്ദമനുസ്സാവേസും – ‘‘നിരബ്ബുദോ വത, ഭോ, ഭിക്ഖുസങ്ഘോ നിരാദീനവോ; സുദിന്നേന കലന്ദപുത്തേന അബ്ബുദം ഉപ്പാദിതം, ആദീനവോ ഉപ്പാദിതോ’’തി. ഭുമ്മാനം ദേവാനം സദ്ദം സുത്വാ ചാതുമഹാരാജികാ ചാതുമ്മഹാരാജികാ (സീ॰ സ്യാ॰) ദേവാ സദ്ദമനുസ്സാവേസും…പേ॰… താവതിംസാ ദേവാ… യാമാ ദേവാ … തുസിതാ ദേവാ… നിമ്മാനരതീ ദേവാ… പരനിമ്മിതവസവത്തീ ദേവാ… ബ്രഹ്മകായികാ ദേവാ സദ്ദമനുസ്സാവേസും – ‘‘നിരബ്ബുദോ വത, ഭോ, ഭിക്ഖുസങ്ഘോ നിരാദീനവോ; സുദിന്നേന കലന്ദപുത്തേന അബ്ബുദം ഉപ്പാദിതം, ആദീനവോ ഉപ്പാദിതോ’’തി. ഇതിഹ തേന ഖണേന തേന മുഹുത്തേന യാവ ബ്രഹ്മലോകാ സദ്ദോ അബ്ഭുഗ്ഗച്ഛി.
അഥ ഖോ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ പുരാണദുതിയികാ തസ്സ ഗബ്ഭസ്സ പരിപാകമന്വായ പുത്തം വിജായി. അഥ ഖോ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ സഹായകാ തസ്സ ദാരകസ്സ ‘ബീജകോ’തി നാമം അകംസു. ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ പുരാണദുതിയികായ ബീജകമാതാതി നാമം അകംസു. ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ ബീജകപിതാതി നാമം അകംസു. തേ അപരേന സമയേന ഉഭോ അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജിത്വാ അരഹത്തം സച്ഛാകംസു.
൩൭. അഥ ഖോ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ അഹുദേവ കുക്കുച്ചം, അഹു വിപ്പടിസാരോ – ‘‘അലാഭാ വത മേ, ന വത മേ ലാഭാ! ദുല്ലദ്ധം വത മേ, ന വത മേ സുലദ്ധം! യോഹം ഏവം സ്വാക്ഖാതേ ധമ്മവിനയേ പബ്ബജിത്വാ നാസക്ഖിം യാവജീവം പരിപുണ്ണം പരിസുദ്ധം ബ്രഹ്മചരിയം ചരിതു’’ന്തി. സോ തേനേവ കുക്കുച്ചേന തേന വിപ്പടിസാരേന കിസോ അഹോസി ലൂഖോ ദുബ്ബണ്ണോ ഉപ്പണ്ഡുപ്പണ്ഡുകജാതോ ധമനിസന്ഥതഗത്തോ അന്തോമനോ ലീനമനോ ദുക്ഖീ ദുമ്മനോ വിപ്പടിസാരീ പജ്ഝായി.
൩൮. അഥ ഖോ ആയസ്മതോ സുദിന്നസ്സ സഹായകാ ഭിക്ഖൂ ആയസ്മന്തം സുദിന്നം ഏതദവോചും – ‘‘പുബ്ബേ ഖോ ത്വം, ആവുസോ സുദിന്ന, വണ്ണവാ അഹോസി പീണിന്ദ്രിയോ പസന്നമുഖവണ്ണോ വിപ്പസന്നഛവിവണ്ണോ; സോ ദാനി ത്വം ഏതരഹി കിസോ ലൂഖോ ദുബ്ബണ്ണോ ഉപ്പണ്ഡുപ്പണ്ഡുകജാതോ ധമനിസന്ഥതഗത്തോ അന്തോമനോ ലീനമനോ ദുക്ഖീ ദുമ്മനോ വിപ്പടിസാരീ പജ്ഝായസി. കച്ചി നോ ത്വം, ആവുസോ സുദിന്ന, അനഭിരതോ ബ്രഹ്മചരിയം ചരസീ’’തി? ‘‘ന ഖോ അഹം, ആവുസോ, അനഭിരതോ ബ്രഹ്മചരിയം ചരാമി. അത്ഥി മേ പാപകമ്മം കതം; പുരാണദുതിയികായ മേഥുനോ ധമ്മോ പടിസേവിതോ; തസ്സ മയ്ഹം, ആവുസോ, അഹുദേവ കുക്കുച്ചം അഹു വിപ്പടിസാരോ – ‘അലാഭാ വത മേ, ന വത മേ ലാഭാ; ദുല്ലദ്ധം വത മേ, ന വത മേ സുലദ്ധം; യോഹം ഏവം സ്വാക്ഖാതേ ധമ്മവിനയേ പബ്ബജിത്വാ നാസക്ഖിം യാവജീവം പരിപുണ്ണം പരിസുദ്ധം ബ്രഹ്മചരിയം ചരിതു’’ന്തി. ‘‘അലഞ്ഹി തേ, ആവുസോ സുദിന്ന, കുക്കുച്ചായ അലം വിപ്പടിസാരായ യം ത്വം ഏവം സ്വാക്ഖാതേ ധമ്മവിനയേ പബ്ബജിത്വാ ന സക്ഖിസ്സസി യാവജീവം പരിപുണ്ണം പരിസുദ്ധം ബ്രഹ്മചരിയം ചരിതും. നനു, ആവുസോ, ഭഗവതാ അനേകപരിയായേന വിരാഗായ ധമ്മോ ദേസിതോ, നോ സരാഗായ; വിസംയോഗായ ധമ്മോ ദേസിതോ, നോ സംയോഗായ; അനുപാദാനായ ധമ്മോ ദേസിതോ, നോ സഉപാദാനായ. തത്ഥ നാമ ത്വം, ആവുസോ, ഭഗവതാ വിരാഗായ ധമ്മേ ദേസിതേ സരാഗായ ചേതെസ്സസി, വിസംയോഗായ ധമ്മേ ദേസിതേ സംയോഗായ ചേതെസ്സസി, അനുപാദാനായ ധമ്മേ ദേസിതേ സഉപാദാനായ ചേതെസ്സസി! നനു, ആവുസോ, ഭഗവതാ അനേകപരിയായേന രാഗവിരാഗായ ധമ്മോ ദേസിതോ, മദനിമ്മദനായ പിപാസവിനയായ ആലയസമുഗ്ഘാതായ വട്ടുപച്ഛേദായ തണ്ഹാക്ഖയായ വിരാഗായ നിരോധായ നിബ്ബാനായ ധമ്മോ ദേസിതോ! നനു, ആവുസോ, ഭഗവതാ അനേകപരിയായേന കാമാനം പഹാനം അക്ഖാതം, കാമസഞ്ഞാനം പരിഞ്ഞാ അക്ഖാതാ, കാമപിപാസാനം പടിവിനയോ അക്ഖാതോ, കാമവിതക്കാനം സമുഗ്ഘാതോ അക്ഖാതോ, കാമപരിളാഹാനം വൂപസമോ അക്ഖാതോ! നേതം, ആവുസോ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ, പസന്നാനം വാ ഭിയ്യോഭാവായ. അഥ ഖ്വേതം, ആവുസോ, അപ്പസന്നാനഞ്ചേവ അപ്പസാദായ പസന്നാനഞ്ച ഏകച്ചാനം അഞ്ഞഥത്തായാ’’തി.
൩൯. അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ആയസ്മന്തം സുദിന്നം അനേകപരിയായേന വിഗരഹിത്വാ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. അഥ ഖോ ഭഗവാ ഏതസ്മിം നിദാനേ ഏതസ്മിം പകരണേ ഭിക്ഖുസങ്ഘം സന്നിപാതാപെത്വാ ആയസ്മന്തം സുദിന്നം പടിപുച്ഛി – ‘‘സച്ചം കിര ത്വം, സുദിന്ന, പുരാണദുതിയികായ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവീ’’തി? ‘‘സച്ചം, ഭഗവാ’’തി. വിഗരഹി ബുദ്ധോ ഭഗവാ – ‘‘അനനുച്ഛവികം അനനുച്ഛവിയം (സീ॰), മോഘപുരിസ, അനനുലോമികം അപ്പടിരൂപം അസ്സാമണകം അകപ്പിയം അകരണീയം. കഥഞ്ഹി നാമ ത്വം, മോഘപുരിസ, ഏവം സ്വാക്ഖാതേ ധമ്മവിനയേ പബ്ബജിത്വാ ന സക്ഖിസ്സസി യാവജീവം പരിപുണ്ണം പരിസുദ്ധം ബ്രഹ്മചരിയം ചരിതും! നനു മയാ, മോഘപുരിസ, അനേകപരിയായേന വിരാഗായ ധമ്മോ ദേസിതോ, നോ സരാഗായ; വിസംയോഗായ ധമ്മോ ദേസിതോ, നോ സംയോഗായ; അനുപാദാനായ ധമ്മോ ദേസിതോ, നോ സഉപാദാനായ! തത്ഥ നാമ ത്വം, മോഘപുരിസ, മയാ വിരാഗായ ധമ്മേ ദേസിതേ സരാഗായ ചേതെസ്സസി , വിസംയോഗായ ധമ്മേ ദേസിതേ സംയോഗായ ചേതെസ്സസി, അനുപാദാനായ ധമ്മേ ദേസിതേ സഉപാദാനായ ചേതെസ്സസി! നനു മയാ, മോഘപുരിസ, അനേകപരിയായേന രാഗവിരാഗായ ധമ്മോ ദേസിതോ! മദനിമ്മദനായ പിപാസവിനയായ ആലയസമുഗ്ഘാതായ വട്ടുപച്ഛേദായ തണ്ഹാക്ഖയായ വിരാഗായ നിരോധായ നിബ്ബാനായ ധമ്മോ ദേസിതോ! നനു മയാ, മോഘപുരിസ, അനേകപരിയായേന കാമാനം പഹാനം അക്ഖാതം, കാമസഞ്ഞാനം പരിഞ്ഞാ അക്ഖാതാ, കാമപിപാസാനം പടിവിനയോ അക്ഖാതോ, കാമവിതക്കാനം സമുഗ്ഘാതോ അക്ഖാതോ, കാമപരിളാഹാനം വൂപസമോ അക്ഖാതോ! വരം തേ, മോഘപുരിസ, ആസിവിസസ്സ ആസീവിസസ്സ (സീ॰ സ്യാ॰) ഘോരവിസസ്സ മുഖേ അങ്ഗജാതം പക്ഖിത്തം, ന ത്വേവ മാതുഗാമസ്സ അങ്ഗജാതേ അങ്ഗജാതം പക്ഖിത്തം. വരം തേ, മോഘപുരിസ, കണ്ഹസപ്പസ്സ മുഖേ അങ്ഗജാതം പക്ഖിത്തം, ന ത്വേവ മാതുഗാമസ്സ അങ്ഗജാതേ അങ്ഗജാതം പക്ഖിത്തം. വരം തേ, മോഘപുരിസ, അങ്ഗാരകാസുയാ ആദിത്തായ സമ്പജ്ജലിതായ സജോതിഭൂതായ അങ്ഗജാതം പക്ഖിത്തം, ന ത്വേവ മാതുഗാമസ്സ അങ്ഗജാതേ അങ്ഗജാതം പക്ഖിത്തം. തം കിസ്സ ഹേതു? തതോനിദാനഞ്ഹി, മോഘപുരിസ, മരണം വാ നിഗച്ഛെയ്യ മരണമത്തം വാ ദുക്ഖം, ന ത്വേവ തപ്പച്ചയാ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജെയ്യ. ഇതോനിദാനഞ്ച ഖോ, മോഘപുരിസ, കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജെയ്യ. തത്ഥ നാമ ത്വം, മോഘപുരിസ, യം ത്വം അസദ്ധമ്മം ഗാമധമ്മം വസലധമ്മം ദുട്ഠുല്ലം ഓദകന്തികം രഹസ്സം ദ്വയംദ്വയസമാപത്തിം സമാപജ്ജിസ്സസി, ബഹൂനം ഖോ ത്വം, മോഘപുരിസ, അകുസലാനം ധമ്മാനം ആദികത്താ പുബ്ബങ്ഗമോ. നേതം, മോഘപുരിസ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ, പസന്നാനം വാ ഭിയ്യോഭാവായ; അഥ ഖ്വേതം, മോഘപുരിസ, അപ്പസന്നാനഞ്ചേവ അപ്പസാദായ, പസന്നാനഞ്ച ഏകച്ചാനം അഞ്ഞഥത്തായാ’’തി.
അഥ ഖോ ഭഗവാ ആയസ്മന്തം സുദിന്നം അനേകപരിയായേന വിഗരഹിത്വാ ദുബ്ഭരതായ ദുപ്പോസതായ മഹിച്ഛതായ അസന്തുട്ഠിതായ അസന്തുട്ഠതായ (സ്യാ॰) സങ്ഗണികായ കോസജ്ജസ്സ അവണ്ണം ഭാസിത്വാ അനേകപരിയായേന സുഭരതായ സുപോസതായ അപ്പിച്ഛസ്സ സന്തുട്ഠസ്സ സല്ലേഖസ്സ ധുതസ്സ പാസാദികസ്സ അപചയസ്സ വീരിയാരമ്ഭസ്സ വീരിയാരബ്ഭസ്സ (ക॰) വണ്ണം ഭാസിത്വാ ഭിക്ഖൂനം തദനുച്ഛവികം തദനുലോമികം ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘തേന ഹി, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂനം സിക്ഖാപദം പഞ്ഞപെസ്സാമി പഞ്ഞാപെസ്സാമി (സീ॰ സ്യാ॰) ദസ അത്ഥവസേ പടിച്ച – സങ്ഘസുട്ഠുതായ, സങ്ഘഫാസുതായ, ദുമ്മങ്കൂനം പുഗ്ഗലാനം നിഗ്ഗഹായ, പേസലാനം ഭിക്ഖൂനം ഫാസുവിഹാരായ, ദിട്ഠധമ്മികാനം ആസവാനം സംവരായ, സമ്പരായികാനം ആസവാനം പടിഘാതായ, അപ്പസന്നാനം പസാദായ, പസന്നാനം ഭിയ്യോഭാവായ, സദ്ധമ്മട്ഠിതിയാ, വിനയാനുഗ്ഗഹായ. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ഇമം സിക്ഖാപദം ഉദ്ദിസെയ്യാഥ –
‘‘യോ പന ഭിക്ഖു മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവെയ്യ, പാരാജികോ ഹോതി അസംവാസോ’’തി.
ഏവഞ്ചിദം ഭഗവതാ ഭിക്ഖൂനം സിക്ഖാപദം പഞ്ഞത്തം ഹോതി.
സുദിന്നഭാണവാരോ നിട്ഠിതോ.
മക്കടീവത്ഥു
൪൦. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു വേസാലിയം മഹാവനേ മക്കടിം ആമിസേന ഉപലാപെത്വാ തസ്സാ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവതി. അഥ ഖോ സോ ഭിക്ഖു പുബ്ബണ്ഹസമയം നിവാസെത്വാ പത്തചീവരം ആദായ വേസാലിം പിണ്ഡായ പാവിസി. തേന ഖോ പന സമയേന സമ്ബഹുലാ ഭിക്ഖൂ സേനാസനചാരികം ആഹിണ്ഡന്താ യേന തസ്സ ഭിക്ഖുനോ വിഹാരോ തേനുപസങ്കമിംസു. അദ്ദസ ഖോ സാ മക്കടീ തേ ഭിക്ഖൂ ദൂരതോവ ആഗച്ഛന്തേ. ദിസ്വാന യേന തേ ഭിക്ഖൂ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ തേസം ഭിക്ഖൂനം പുരതോ കടിമ്പി ചാലേസി ഛെപ്പമ്പി ചാലേസി, കടിമ്പി ഒഡ്ഡി, നിമിത്തമ്പി അകാസി. അഥ ഖോ തേസം ഭിക്ഖൂനം ഏതദഹോസി – ‘‘നിസ്സംസയം ഖോ സോ ഭിക്ഖു ഇമിസ്സാ മക്കടിയാ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവതീ’’തി. ഏകമന്തം നിലീയിംസു. അഥ ഖോ സോ ഭിക്ഖു വേസാലിയം പിണ്ഡായ ചരിത്വാ പിണ്ഡപാതം ആദായ പടിക്കമി.
൪൧. അഥ ഖോ സാ മക്കടീ യേന സോ ഭിക്ഖു തേനുപസങ്കമി. അഥ ഖോ സോ ഭിക്ഖു തം പിണ്ഡപാതം ഏകദേസം ഭുഞ്ജിത്വാ ഏകദേസം തസ്സാ മക്കടിയാ അദാസി. അഥ ഖോ സാ മക്കടീ തം പിണ്ഡപാതം ഭുഞ്ജിത്വാ തസ്സ ഭിക്ഖുനോ കടിം ഒഡ്ഡി. അഥ ഖോ സോ ഭിക്ഖു തസ്സാ മക്കടിയാ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവതി. അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ തം ഭിക്ഖും ഏതദവോചും – ‘‘നനു, ആവുസോ, ഭഗവതാ സിക്ഖാപദം പഞ്ഞത്തം; കിസ്സ ത്വം, ആവുസോ, മക്കടിയാ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവസീ’’തി? ‘‘സച്ചം, ആവുസോ, ഭഗവതാ സിക്ഖാപദം പഞ്ഞത്തം; തഞ്ച ഖോ മനുസ്സിത്ഥിയാ , നോ തിരച്ഛാനഗതായാ’’തി. ‘‘നനു, ആവുസോ, തഥേവ തം ഹോതി. അനനുച്ഛവികം, ആവുസോ, അനനുലോമികം അപ്പടിരൂപം അസ്സാമണകം അകപ്പിയം അകരണീയം. കഥഞ്ഹി നാമ ത്വം, ആവുസോ, ഏവം സ്വാക്ഖാതേ ധമ്മവിനയേ പബ്ബജിത്വാ ന സക്ഖിസ്സസി യാവജീവം പരിപുണ്ണം പരിസുദ്ധം ബ്രഹ്മചരിയം ചരിതും! നനു, ആവുസോ, ഭഗവതാ അനേകപരിയായേന വിരാഗായ ധമ്മോ ദേസിതോ, നോ സരാഗായ…പേ॰… കാമപരിളാഹാനം വൂപസമോ അക്ഖാതോ! നേതം, ആവുസോ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ പസന്നാനം വാ ഭിയ്യോഭാവായ. അഥ ഖ്വേതം, ആവുസോ, അപ്പസന്നാനഞ്ചേവ അപ്പസാദായ, പസന്നാനഞ്ച ഏകച്ചാനം അഞ്ഞഥത്തായാ’’തി. അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ തം ഭിക്ഖും അനേകപരിയായേന വിഗരഹിത്വാ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം അരോചേസും.
൪൨. അഥ ഖോ ഭഗവാ ഏതസ്മിം നിദാനേ ഏതസ്മിം പകരണേ ഭിക്ഖുസങ്ഘം സന്നിപാതാപെത്വാ തം ഭിക്ഖും പടിപുച്ഛി – ‘‘സച്ചം കിര ത്വം, ഭിക്ഖു, മക്കടിയാ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവീ’’തി? ‘‘സച്ചം, ഭഗവാ’’തി. വിഗരഹി ബുദ്ധോ ഭഗവാ – ‘‘അനനുച്ഛവികം, മോഘപുരിസ, അനനുലോമികം അപ്പതിരൂപം അസ്സാമണകം അകപ്പിയം അകരണീയം. കഥഞ്ഹി നാമ ത്വം, മോഘപുരിസ, ഏവം സ്വാക്ഖാതേ ധമ്മവിനയേ പബ്ബജിത്വാ ന സക്ഖിസ്സസി യാവജീവം പരിപുണ്ണം പരിസുദ്ധം ബ്രഹ്മചരിയം ചരിതും! നനു മയാ, മോഘപുരിസ, അനേകപരിയായേന വിരാഗായ ധമ്മോ ദേസിതോ, നോ സരാഗായ …പേ॰… കാമപരിളാഹാനം വൂപസമോ അക്ഖാതോ! വരം തേ, മോഘപുരിസ, ആസീവിസസ്സ ഘോരവിസസ്സ മുഖേ അങ്ഗജാതം പക്ഖിത്തം, ന ത്വേവ മക്കടിയാ അങ്ഗജാതേ അങ്ഗജാതം പക്ഖിത്തം. വരം തേ, മോഘപുരിസ, കണ്ഹസപ്പസ്സ മുഖേ അങ്ഗജാതം പക്ഖിത്തം, ന ത്വേവ മക്കടിയാ അങ്ഗജാതേ അങ്ഗജാതം പക്ഖിത്തം. വരം തേ, മോഘപുരിസ, അങ്ഗാരകാസുയാ ആദിത്തായ സമ്പജ്ജലിതായ സജോതിഭൂതായ അങ്ഗജാതം പക്ഖിത്തം, ന ത്വേവ മക്കടിയാ അങ്ഗജാതേ അങ്ഗജാതം പക്ഖിത്തം. തം കിസ്സ ഹേതു? തതോനിദാനഞ്ഹി, മോഘപുരിസ, മരണം വാ നിഗച്ഛെയ്യ മരണമത്തം വാ ദുക്ഖം; ന ത്വേവ തപ്പച്ചയാ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജെയ്യ. ഇതോനിദാനഞ്ച ഖോ, മോഘപുരിസ, കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജെയ്യ. തത്ഥ നാമ ത്വം, മോഘപുരിസ, യം ത്വം അസദ്ധമ്മം ഗാമധമ്മം വസലധമ്മം ദുട്ഠുല്ലം ഓദകന്തികം രഹസ്സം ദ്വയംദ്വയസമാപത്തിം സമാപജ്ജിസ്സസി! നേതം, മോഘപുരിസ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ…പേ॰… ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ഇമം സിക്ഖാപദം ഉദ്ദിസെയ്യാഥ –
‘‘യോ പന ഭിക്ഖു മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവെയ്യ അന്തമസോ തിരച്ഛാനഗതായപി, പാരാജികോ ഹോതി അസംവാസോ’’തി.
ഏവഞ്ചിദം ഭഗവതാ ഭിക്ഖൂനം സിക്ഖാപദം പഞ്ഞത്തം ഹോതി.
മക്കടീവത്ഥു നിട്ഠിതം.
സന്ഥതഭാണവാരോ
൪൩. തേന ഖോ പന സമയേന സമ്ബഹുലാ വേസാലികാ വജ്ജിപുത്തകാ ഭിക്ഖൂ യാവദത്ഥം ഭുഞ്ജിംസു, യാവദത്ഥം സുപിംസു, യാവദത്ഥം ന്ഹായിംസു. യാവദത്ഥം ഭുഞ്ജിത്വാ യാവദത്ഥം സുപിത്വാ യാവദത്ഥം ന്ഹായിത്വാ അയോനിസോ മനസി കരിത്വാ സിക്ഖം അപച്ചക്ഖായ ദുബ്ബല്യം അനാവികത്വാ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവിംസു. തേ അപരേന സമയേന ഞാതിബ്യസനേനപി ഫുട്ഠാ ഭോഗബ്യസനേനപി ഫുട്ഠാ രോഗബ്യസനേനപി ഫുട്ഠാ ആയസ്മന്തം ആനന്ദം ഉപസങ്കമിത്വാ ഏവം വദന്തി – ‘‘ന മയം, ഭന്തേ ആനന്ദ, ബുദ്ധഗരഹിനോ ന ധമ്മഗരഹിനോ ന സങ്ഘഗരഹിനോ; അത്തഗരഹിനോ മയം, ഭന്തേ ആനന്ദ, അനഞ്ഞഗരഹിനോ. മയമേവമ്ഹാ അലക്ഖികാ മയം അപ്പപുഞ്ഞാ, യേ മയം ഏവം സ്വാക്ഖാതേ ധമ്മവിനയേ പബ്ബജിത്വാ നാസക്ഖിമ്ഹാ യാവജീവം പരിപുണ്ണം പരിസുദ്ധം ബ്രഹ്മചരിയം ചരിതും. ഇദാനി ചേപി ഇദാനിപി ചേ (സ്യാ॰) മയം, ഭന്തേ ആനന്ദ, ലഭെയ്യാമ ഭഗവതോ സന്തികേ പബ്ബജ്ജം ലഭെയ്യാമ ഉപസമ്പദം, ഇദാനിപി മയം വിപസ്സകാ കുസലാനം ധമ്മാനം പുബ്ബരത്താപരരത്തം ബോധിപക്ഖികാനം ധമ്മാനം ഭാവനാനുയോഗമനുയുത്താ വിഹരെയ്യാമ. സാധു, ഭന്തേ ആനന്ദ, ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേഹീ’’തി. ‘‘ഏവമാവുസോ’’തി ഖോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ വേസാലികാനം വജ്ജിപുത്തകാനം പടിസ്സുണിത്വാ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസി.
‘‘അട്ഠാനമേതം, ആനന്ദ, അനവകാസോ യം തഥാഗതോ വജ്ജീനം വാ വജ്ജിപുത്തകാനം വാ കാരണാ സാവകാനം പാരാജികം സിക്ഖാപദം പഞ്ഞത്തം സമൂഹനെയ്യാ’’തി.
അഥ ഖോ ഭഗവാ ഏതസ്മിം നിദാനേ ഏതസ്മിം പകരണേ ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘യോ, ഭിക്ഖവേ യോ പന ഭിക്ഖവേ ഭിക്ഖു (സീ॰) യോ ഖോ ഭിക്ഖവേ ഭിക്ഖു (സ്യാ॰), സിക്ഖം അപച്ചക്ഖായ ദുബ്ബല്യം അനാവികത്വാ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവതി സോ ആഗതോ ന ഉപസമ്പാദേതബ്ബോ ; യോ ച ഖോ, ഭിക്ഖവേ യോ ച ഖോ ഭിക്ഖവേ ഭിക്ഖു (സീ॰ സ്യാ॰), സിക്ഖം പച്ചക്ഖായ ദുബ്ബല്യം ആവികത്വാ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവതി സോ ആഗതോ ഉപസമ്പാദേതബ്ബോ. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ഇമം സിക്ഖാപദം ഉദ്ദിസെയ്യാഥ –
൪൪. ‘‘യോ പന ഭിക്ഖു ഭിക്ഖൂനം സിക്ഖാസാജീവസമാപന്നോ സിക്ഖം അപച്ചക്ഖായ ദുബ്ബല്യം അനാവികത്വാ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവെയ്യ അന്തമസോ തിരച്ഛാനഗതായപി, പാരാജികോ ഹോതി അസംവാസോ’’തി.
൪൫. യോ പനാതി യോ യാദിസോ യഥായുത്തോ യഥാജച്ചോ യഥാനാമോ യഥാഗൊത്തോ യഥാസീലോ യഥാവിഹാരീ യഥാഗോചരോ ഥേരോ വാ നവോ വാ മജ്ഝിമോ വാ. ഏസോ വുച്ചതി ‘യോ പനാ’തി.
വിഭ॰ ൫൧൦, ഝാനവിഭങ്ഗേപി ഭിക്ഖൂതി ഭിക്ഖകോതി ഭിക്ഖു, ഭിക്ഖാചരിയം അജ്ഝുപഗതോതി ഭിക്ഖു, ഭിന്നപടധരോതി ഭിക്ഖു, സമഞ്ഞായ ഭിക്ഖു, പടിഞ്ഞായ ഭിക്ഖു, ഏഹി ഭിക്ഖൂതി ഭിക്ഖു, തീഹി സരണഗമനേഹി ഉപസമ്പന്നോതി ഭിക്ഖു, ഭദ്രോ ഭിക്ഖു, സാരോ ഭിക്ഖു, സേഖോ ഭിക്ഖു, അസേഖോ ഭിക്ഖു, സമഗ്ഗേന സങ്ഘേന ഞത്തിചതുത്ഥേന കമ്മേന അകുപ്പേന ഠാനാരഹേന ഉപസമ്പന്നോതി ഭിക്ഖു. തത്ര യ്വായം ഭിക്ഖു സമഗ്ഗേന സങ്ഘേന ഞത്തിചതുത്ഥേന കമ്മേന അകുപ്പേന ഠാനാരഹേന ഉപസമ്പന്നോ, അയം ഇമസ്മിം അത്ഥേ അധിപ്പേതോ ഭിക്ഖൂതി.
ദീ॰ നി॰ ൩.൩൦൫ സിക്ഖാതി തിസ്സോ സിക്ഖാ – അധിസീലസിക്ഖാ, അധിചിത്തസിക്ഖാ, അധിപഞ്ഞാസിക്ഖാ . തത്ര യായം അധിസീലസിക്ഖാ, അയം ഇമസ്മിം അത്ഥേ അധിപ്പേതാ സിക്ഖാതി.
സാജീവം നാമ യം ഭഗവതാ പഞ്ഞത്തം സിക്ഖാപദം, ഏതം സാജീവം നാമ. തസ്മിം സിക്ഖതി, തേന വുച്ചതി സാജീവസമാപന്നോതി.
സിക്ഖം അപച്ചക്ഖായ ദുബ്ബല്യം അനാവികത്വാതി അത്ഥി, ഭിക്ഖവേ, ദുബ്ബല്യാവികമ്മഞ്ചേവ ഹോതി സിക്ഖാ ച അപച്ചക്ഖാതാ; അത്ഥി, ഭിക്ഖവേ, ദുബ്ബല്യാവികമ്മഞ്ചേവ ഹോതി സിക്ഖാ ച പച്ചക്ഖാതാ.
‘‘കഥഞ്ച, ഭിക്ഖവേ, ദുബ്ബല്യാവികമ്മഞ്ചേവ ഹോതി സിക്ഖാ ച അപച്ചക്ഖാതാ. ഇധ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ഉക്കണ്ഠിതോ അനഭിരതോ സാമഞ്ഞാ ചവിതുകാമോ ഭിക്ഖുഭാവം അട്ടീയമാനോ ഹരായമാനോ ജിഗുച്ഛമാനോ ഗിഹിഭാവം പത്ഥയമാനോ ഉപാസകഭാവം പത്ഥയമാനോ ആരാമികഭാവം പത്ഥയമാനോ സാമണേരഭാവം പത്ഥയമാനോ തിത്ഥിയഭാവം പത്ഥയമാനോ തിത്ഥിയസാവകഭാവം പത്ഥയമാനോ അസ്സമണഭാവം പത്ഥയമാനോ അസക്യപുത്തിയഭാവം പത്ഥയമാനോ – ‘യംനൂനാഹം ബുദ്ധം പച്ചക്ഖെയ്യ’ന്തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി. ഏവമ്പി, ഭിക്ഖവേ, ദുബ്ബല്യാവികമ്മഞ്ചേവ ഹോതി സിക്ഖാ ച അപച്ചക്ഖാതാ.
‘‘അഥ വാ പന ഉക്കണ്ഠിതോ അനഭിരതോ സാമഞ്ഞാ ചവിതുകാമോ ഭിക്ഖുഭാവം അട്ടീയമാനോ ഹരായമാനോ ജിഗുച്ഛമാനോ ഗിഹിഭാവം പത്ഥയമാനോ…പേ॰… അസക്യപുത്തിയഭാവം പത്ഥയമാനോ – ‘യംനൂനാഹം ധമ്മം പച്ചക്ഖെയ്യ’ന്തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി…പേ॰… യംനൂനാഹം സങ്ഘം… യംനൂനാഹം സിക്ഖം… യംനൂനാഹം വിനയം… യംനൂനാഹം പാതിമൊക്ഖം… യംനൂനാഹം ഉദ്ദേസം… യംനൂനാഹം ഉപജ്ഝായം… യംനൂനാഹം ആചരിയം… യംനൂനാഹം സദ്ധിവിഹാരികം… യംനൂനാഹം അന്തേവാസികം… യംനൂനാഹം സമാനുപജ്ഝായകം… യംനൂനാഹം സമാനാചരിയകം യംനൂനാഹം സബ്രഹ്മചാരിം പച്ചക്ഖെയ്യ’ന്തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി. ‘യംനൂനാഹം ഗിഹീ അസ്സ’ന്തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി. ‘യംനൂനാഹം ഉപാസകോ അസ്സ’ന്തി… ‘യംനൂനാഹം ആരാമികോ അസ്സ’ന്തി… ‘യംനൂനാഹം സാമണേരോ അസ്സ’ന്തി… ‘യംനൂനാഹം തിത്ഥിയോ അസ്സ’ന്തി… ‘യംനൂനാഹം തിത്ഥിയസാവകോ അസ്സ’ന്തി… ‘യംനൂനാഹം അസ്സമണോ അസ്സ’ന്തി… ‘യംനൂനാഹം അസക്യപുത്തിയോ അസ്സ’ന്തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി. ഏവമ്പി, ഭിക്ഖവേ, ദുബ്ബല്യാവികമ്മഞ്ചേവ ഹോതി സിക്ഖാ ച അപച്ചക്ഖാതാ.
൪൬. ‘‘അഥ വാ പന ഉക്കണ്ഠിതോ അനഭിരതോ സാമഞ്ഞാ ചവിതുകാമോ ഭിക്ഖുഭാവം അട്ടീയമാനോ ഹരായമാനോ ജിഗുച്ഛമാനോ ഗിഹിഭാവം പത്ഥയമാനോ…പേ॰… അസക്യപുത്തിയഭാവം പത്ഥയമാനോ – ‘യദി പനാഹം ബുദ്ധം പച്ചക്ഖെയ്യ’ന്തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി…പേ॰… ‘യദി പനാഹം അസക്യപുത്തിയോ അസ്സ’ന്തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി…പേ॰… ‘അപാഹം ബുദ്ധം പച്ചക്ഖെയ്യ’ന്തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി…പേ॰… ‘അപാഹം അസക്യപുത്തിയോ അസ്സ’ന്തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി…പേ॰… ‘ഹന്ദാഹം ബുദ്ധം പച്ചക്ഖെയ്യ’ന്തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി…പേ॰… ‘ഹന്ദാഹം അസക്യപുത്തിയോ അസ്സ’ന്തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി…പേ॰… ‘ഹോതി മേ ബുദ്ധം പച്ചക്ഖെയ്യ’ന്തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി…പേ॰… ‘ഹോതി മേ അസക്യപുത്തിയോ അസ്സ’ന്തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി. ഏവമ്പി, ഭിക്ഖവേ, ദുബ്ബല്യാവികമ്മഞ്ചേവ ഹോതി സിക്ഖാ ച അപച്ചക്ഖാതാ.
൪൭. ‘‘അഥ വാ പന ഉക്കണ്ഠിതോ അനഭിരതോ സാമഞ്ഞാ ചവിതുകാമോ ഭിക്ഖുഭാവം അട്ടീയമാനോ ഹരായമാനോ ജിഗുച്ഛമാനോ ഗിഹിഭാവം പത്ഥയമാനോ…പേ॰… അസക്യപുത്തിയഭാവം പത്ഥയമാനോ ‘മാതരം സരാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘പിതരം സരാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ഭാതരം സരാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ഭഗിനിം സരാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘പുത്തം സരാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ധീതരം സരാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘പജാപതിം സരാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ഞാതകേ സരാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘മിത്തേ സരാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ഗാമം സരാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘നിഗമം സരാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ഖെത്തം സരാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘വത്ഥും സരാമി’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ഹിരഞ്ഞം സരാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘സുവണ്ണം സരാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘സിപ്പം സരാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘പുബ്ബേ ഹസിതം ലപിതം കീളിതം സമനുസ്സരാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി. ഏവമ്പി, ഭിക്ഖവേ, ദുബ്ബല്യാവികമ്മഞ്ചേവ ഹോതി സിക്ഖാ ച അപച്ചക്ഖാതാ.
൪൮. ‘‘അഥ വാ പന ഉക്കണ്ഠിതോ അനഭിരതോ സാമഞ്ഞാ ചവിതുകാമോ ഭിക്ഖുഭാവം അട്ടീയമാനോ ഹരായമാനോ ജിഗുച്ഛമാനോ ഗിഹിഭാവം പത്ഥയമാനോ…പേ॰… അസക്യപുത്തിയഭാവം പത്ഥയമാനോ – ‘മാതാ മേ അത്ഥി, സാ മയാ പോസേതബ്ബാ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘പിതാ മേ അത്ഥി, സോ മയാ പോസേതബ്ബോ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ഭാതാ മേ അത്ഥി, സോ മയാ പോസേതബ്ബോ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ഭഗിനീ മേ അത്ഥി, സാ മയാ പോസേതബ്ബാ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘പുത്തോ മേ അത്ഥി, സോ മയാ പോസേതബ്ബോ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ധീതാ മേ അത്ഥി, സാ മയാ പോസേതബ്ബാ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘പജാപതി മേ അത്ഥി, സാ മയാ പോസേതബ്ബാ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി … ‘ഞാതകാ മേ അത്ഥി, തേ മയാ പോസേതബ്ബാ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘മിത്താ മേ അത്ഥി, തേ മയാ പോസേതബ്ബാ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി. ഏവമ്പി, ഭിക്ഖവേ, ദുബ്ബല്യാവികമ്മഞ്ചേവ ഹോതി സിക്ഖാ ച അപച്ചക്ഖാതാ.
൪൯. ‘‘അഥ വാ പന ഉക്കണ്ഠിതോ അനഭിരതോ സാമഞ്ഞാ ചവിതുകാമോ ഭിക്ഖുഭാവം അട്ടീയമാനോ ഹരായമാനോ ജിഗുച്ഛമാനോ ഗിഹിഭാവം പത്ഥയമാനോ…പേ॰… അസക്യപുത്തിയഭാവം പത്ഥയമാനോ – ‘മാതാ മേ അത്ഥി, സാ മം പോസെസ്സതീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘പിതാ മേ അത്ഥി, സോ മം പോസെസ്സതീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ഭാതാ മേ അത്ഥി, സോ മം പോസെസ്സതീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ഭഗിനീ മേ അത്ഥി, സാ മം പോസെസ്സതീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘പുത്തോ മേ അത്ഥി, സോ മം പോസെസ്സതീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ധീതാ മേ അത്ഥി, സാ മം പോസെസ്സതീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘പജാപതി മേ അത്ഥി, സാ മം പോസെസ്സതീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ഞാതകാ മേ അത്ഥി, തേ മം പോസെസ്സന്തീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘മിത്താ മേ അത്ഥി, തേ മം പോസെസ്സന്തീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ഗാമോ മേ അത്ഥി, തേനാഹം ജീവിസ്സാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘നിഗമോ മേ അത്ഥി, തേനാഹം ജീവിസ്സാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ഖെത്തം മേ അത്ഥി, തേനാഹം ജീവിസ്സാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘വത്ഥു മേ അത്ഥി, തേനാഹം ജീവിസ്സാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ഹിരഞ്ഞം മേ അത്ഥി, തേനാഹം ജീവിസ്സാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘സുവണ്ണം മേ അത്ഥി, തേനാഹം ജീവിസ്സാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘സിപ്പം മേ അത്ഥി, തേനാഹം ജീവിസ്സാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി. ഏവമ്പി, ഭിക്ഖവേ, ദുബ്ബല്യാവികമ്മഞ്ചേവ ഹോതി സിക്ഖാ ച അപച്ചക്ഖാതാ.
൫൦. ‘‘അഥ വാ പന ഉക്കണ്ഠിതോ അനഭിരതോ സാമഞ്ഞാ ചവിതുകാമോ ഭിക്ഖുഭാവം അട്ടീയമാനോ ഹരായമാനോ ജിഗുച്ഛമാനോ ഗിഹിഭാവം പത്ഥയമാനോ…പേ॰… അസക്യപുത്തിയഭാവം പത്ഥയമാനോ ‘ദുക്കര’ന്തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ന സുകര’ന്തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ദുച്ചര’ന്തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ന സുചര’ന്തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ന ഉസ്സഹാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ന വിസഹാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ന രമാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘നാഭിരമാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി. ഏവമ്പി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, ദുബ്ബല്യാവികമ്മഞ്ചേവ ഹോതി സിക്ഖാ ച അപച്ചക്ഖാതാ.
൫൧. ‘‘കഥഞ്ച , ഭിക്ഖവേ, ദുബ്ബല്യാവികമ്മഞ്ചേവ ഹോതി സിക്ഖാ ച പച്ചക്ഖാതാ? ഇധ , ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു ഉക്കണ്ഠിതോ അനഭിരതോ സാമഞ്ഞാ ചവിതുകാമോ ഭിക്ഖുഭാവം അട്ടീയമാനോ ഹരായമാനോ ജിഗുച്ഛമാനോ ഗിഹിഭാവം പത്ഥയമാനോ…പേ॰… അസക്യപുത്തിയഭാവം പത്ഥയമാനോ – ‘ബുദ്ധം പച്ചക്ഖാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി. ഏവമ്പി, ഭിക്ഖവേ, ദുബ്ബല്യാവികമ്മഞ്ചേവ ഹോതി സിക്ഖാ ച പച്ചക്ഖാതാ.
‘‘അഥ വാ പന ഉക്കണ്ഠിതോ അനഭിരതോ സാമഞ്ഞാ ചവിതുകാമോ ഭിക്ഖുഭാവം അട്ടീയമാനോ ഹരായമാനോ ജിഗുച്ഛമാനോ ഗിഹിഭാവം പത്ഥയമാനോ…പേ॰… അസക്യപുത്തിയഭാവം പത്ഥയമാനോ – ‘ധമ്മം പച്ചക്ഖാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘സങ്ഘം പച്ചക്ഖാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘സിക്ഖം പച്ചക്ഖാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘വിനയം പച്ചക്ഖാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘പാതിമൊക്ഖം പച്ചക്ഖാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ഉദ്ദേസം പച്ചക്ഖാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ഉപജ്ഝായം പച്ചക്ഖാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ആചരിയം പച്ചക്ഖാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘സദ്ധിവിഹാരികം പച്ചക്ഖാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘അന്തേവാസികം പച്ചക്ഖാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘സമാനുപജ്ഝായകം പച്ചക്ഖാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘സമാനാചരിയകം പച്ചക്ഖാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘സബ്രഹ്മചാരിം പച്ചക്ഖാമീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ഗിഹീതി മം ധാരേഹീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ഉപാസകോതി മം ധാരേഹീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ആരാമികോതി മം ധാരേഹീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘സാമണേരോതി മം ധാരേഹീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘തിത്ഥിയോതി മം ധാരേഹീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘തിത്ഥിയസാവകോതി മം ധാരേഹീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘അസ്സമണോതി മം ധാരേഹീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘അസക്യപുത്തിയോതി മം ധാരേഹീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി. ഏവമ്പി, ഭിക്ഖവേ, ദുബ്ബല്യാവികമ്മഞ്ചേവ ഹോതി സിക്ഖാ ച പച്ചക്ഖാതാ.
൫൨. ‘‘അഥ വാ പന ഉക്കണ്ഠിതോ അനഭിരതോ സാമഞ്ഞാ ചവിതുകാമോ ഭിക്ഖുഭാവം അട്ടീയമാനോ ഹരായമാനോ ജിഗുച്ഛമാനോ ഗിഹിഭാവം പത്ഥയമാനോ…പേ॰… അസക്യപുത്തിയഭാവം പത്ഥയമാനോ – ‘അലം മേ ബുദ്ധേനാ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി…പേ॰… ‘അലം മേ സബ്രഹ്മചാരീഹീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി. ഏവമ്പി…പേ॰… അഥ വാ പന…പേ॰… ‘കിം നു മേ ബുദ്ധേനാ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി…പേ॰… ‘കിം നു മേ സബ്രഹ്മചാരീഹീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘ന മമത്ഥോ ബുദ്ധേനാ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി…പേ॰… ‘ന മമത്ഥോ സബ്രഹ്മചാരീഹീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി… ‘സുമുത്താഹം ബുദ്ധേനാ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി…പേ॰… ‘സുമുത്താഹം സബ്രഹ്മചാരീഹീ’തി വദതി വിഞ്ഞാപേതി. ഏവമ്പി, ഭിക്ഖവേ, ദുബ്ബല്യാവികമ്മഞ്ചേവ ഹോതി സിക്ഖാ ച പച്ചക്ഖാതാ.
൫൩. ‘‘യാനി വാ പനഞ്ഞാനിപി അത്ഥി ബുദ്ധവേവചനാനി വാ ധമ്മവേവചനാനി വാ സങ്ഘവേവചനാനി വാ സിക്ഖാവേവചനാനി വാ വിനയവേവചനാനി വാ പാതിമൊക്ഖവേവചനാനി വാ ഉദ്ദേസവേവചനാനി വാ ഉപജ്ഝായവേവചനാനി വാ ആചരിയവേവചനാനി വാ സദ്ധിവിഹാരികവേവചനാനി വാ അന്തേവാസികവേവചനാനി വാ സമാനുപജ്ഝായകവേവചനാനി വാ സമാനാചരിയകവേവചനാനി വാ സബ്രഹ്മചാരിവേവചനാനി വാ ഗിഹിവേവചനാനി വാ ഉപാസകവേവചനാനി വാ ആരാമികവേവചനാനി വാ സാമണേരവേവചനാനി വാ തിത്ഥിയവേവചനാനി വാ തിത്ഥിയസാവകവേവചനാനി വാ അസ്സമണവേവചനാനി വാ അസക്യപുത്തിയവേവചനാനി വാ, തേഹി ആകാരേഹി തേഹി ലിങ്ഗേഹി തേഹി നിമിത്തേഹി വദതി വിഞ്ഞാപേതി. ഏവം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, ദുബ്ബല്യാവികമ്മഞ്ചേവ ഹോതി സിക്ഖാ ച പച്ചക്ഖാതാ.
൫൪. ‘‘കഥഞ്ച, ഭിക്ഖവേ, അപച്ചക്ഖാതാ ഹോതി സിക്ഖാ? ഇധ, ഭിക്ഖവേ, യേഹി ആകാരേഹി യേഹി ലിങ്ഗേഹി യേഹി നിമിത്തേഹി സിക്ഖാ പച്ചക്ഖാതാ ഹോതി തേഹി ആകാരേഹി തേഹി ലിങ്ഗേഹി തേഹി നിമിത്തേഹി ഉമ്മത്തകോ സിക്ഖം പച്ചക്ഖാതി, അപച്ചക്ഖാതാ ഹോതി സിക്ഖാ. ഉമ്മത്തകസ്സ സന്തികേ സിക്ഖം പച്ചക്ഖാതി, അപച്ചക്ഖാതാ ഹോതി സിക്ഖാ. ഖിത്തചിത്തോ സിക്ഖം പച്ചക്ഖാതി, അപച്ചക്ഖാതാ ഹോതി സിക്ഖാ. ഖിത്തചിത്തസ്സ സന്തികേ സിക്ഖം പച്ചക്ഖാതി, അപച്ചക്ഖാതാ ഹോതി സിക്ഖാ. വേദനാട്ടോ സിക്ഖം പച്ചക്ഖാതി, അപച്ചക്ഖാതാ ഹോതി സിക്ഖാ. വേദനാട്ടസ്സ സന്തികേ സിക്ഖം പച്ചക്ഖാതി, അപച്ചക്ഖാതാ ഹോതി സിക്ഖാ. ദേവതായ സന്തികേ സിക്ഖം പച്ചക്ഖാതി, അപച്ചക്ഖാതാ ഹോതി സിക്ഖാ. തിരച്ഛാനഗതസ്സ സന്തികേ സിക്ഖം പച്ചക്ഖാതി, അപച്ചക്ഖാതാ ഹോതി സിക്ഖാ. അരിയകേന മിലക്ഖസ്സ മിലക്ഖകസ്സ (സീ॰ സ്യാ॰) മിലക്ഖുസ്സ (ക॰) സന്തികേ സിക്ഖം പച്ചക്ഖാതി, സോ ച ന പടിവിജാനാതി, അപച്ചക്ഖാതാ ഹോതി സിക്ഖാ. മിലക്ഖകേന അരിയകസ്സ സന്തികേ സിക്ഖം പച്ചക്ഖാതി, സോ ച ന പടിവിജാനാതി, അപച്ചക്ഖാതാ ഹോതി സിക്ഖാ. അരിയകേന അരിയസ്സ സന്തികേ സിക്ഖം പച്ചക്ഖാതി, സോ ച ന പടിവിജാനാതി , അപച്ചക്ഖാതാ ഹോതി സിക്ഖാ. മിലക്ഖകേന മിലക്ഖസ്സ സന്തികേ സിക്ഖം പച്ചക്ഖാതി, സോ ച ന പടിവിജാനാതി, അപച്ചക്ഖാതാ ഹോതി സിക്ഖാ. ദവായ സിക്ഖം പച്ചക്ഖാതി, അപച്ചക്ഖാതാ ഹോതി സിക്ഖാ. രവായ സിക്ഖം പച്ചക്ഖാതി, അപച്ചക്ഖാതാ ഹോതി സിക്ഖാ. അസാവേതുകാമോ സാവേതി, അപച്ചക്ഖാതാ ഹോതി സിക്ഖാ. സാവേതുകാമോ ന സാവേതി, അപച്ചക്ഖാതാ ഹോതി സിക്ഖാ. അവിഞ്ഞുസ്സ സാവേതി, അപച്ചക്ഖാതാ ഹോതി സിക്ഖാ. വിഞ്ഞുസ്സ ന സാവേതി, അപച്ചക്ഖാതാ ഹോതി സിക്ഖാ. സബ്ബസോ വാ പന ന സാവേതി, അപച്ചക്ഖാതാ ഹോതി സിക്ഖാ. ഏവം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അപച്ചക്ഖാതാ ഹോതി സിക്ഖാ’’.
൫൫. മഹാനി॰ ൪൯, ൫൦, ൫൧ മേഥുനധമ്മോ നാമ യോ സോ അസദ്ധമ്മോ ഗാമധമ്മോ വസലധമ്മോ ദുട്ഠുല്ലം ഓദകന്തികം രഹസ്സം ദ്വയംദ്വയസമാപത്തി, ഏസോ മേഥുനധമ്മോ നാമ.
പടിസേവതി നാമ യോ നിമിത്തേന നിമിത്തം അങ്ഗജാതേന അങ്ഗജാതം അന്തമസോ തിലഫലമത്തമ്പി പവേസേതി, ഏസോ പടിസേവതി നാമ.
അന്തമസോ തിരച്ഛാനഗതായപീതി തിരച്ഛാനഗതിത്ഥിയാപി മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവിത്വാ അസ്സമണോ ഹോതി അസക്യപുത്തിയോ, പഗേവ മനുസ്സിത്ഥിയാ. തേന വുച്ചതി – ‘അന്തമസോ തിരച്ഛാനഗതായപീ’തി.
പാരാജികോ ഹോതീതി സെയ്യഥാപി നാമ പുരിസോ സീസച്ഛിന്നോ അഭബ്ബോ തേന സരീരബന്ധനേന ജീവിതും, ഏവമേവ ഭിക്ഖു മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവിത്വാ അസ്സമണോ ഹോതി അസക്യപുത്തിയോ. തേന വുച്ചതി – ‘പാരാജികോ ഹോതീ’തി.
അസംവാസോതി സംവാസോ നാമ ഏകകമ്മം ഏകുദ്ദേസോ സമസിക്ഖതാ – ഏസോ സംവാസോ നാമ. സോ തേന സദ്ധിം നത്ഥി. തേന വുച്ചതി – ‘അസംവാസോ’തി.
൫൬. തിസ്സോ ഇത്ഥിയോ – മനുസ്സിത്ഥീ, അമനുസ്സിത്ഥീ, തിരച്ഛാനഗതിത്ഥീ. തയോ ഉഭതൊബ്യഞ്ജനകാ – മനുസ്സുഭതൊബ്യഞ്ജനകോ, അമനുസ്സുഭതൊബ്യഞ്ജനകോ, തിരച്ഛാനഗതുഭതൊബ്യഞ്ജനകോ. തയോ പണ്ഡകാ – മനുസ്സപണ്ഡകോ, അമനുസ്സപണ്ഡകോ , തിരച്ഛാനഗതപണ്ഡകോ. തയോ പുരിസാ – മനുസ്സപുരിസോ, അമനുസ്സപുരിസോ, തിരച്ഛാനഗതപുരിസോ.
മനുസ്സിത്ഥിയാ തയോ മഗ്ഗേ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – വച്ചമഗ്ഗേ, പസ്സാവമഗ്ഗേ, മുഖേ. അമനുസ്സിത്ഥിയാ…പേ॰… തിരച്ഛാനഗതിത്ഥിയാ തയോ മഗ്ഗേ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – വച്ചമഗ്ഗേ, പസ്സാവമഗ്ഗേ, മുഖേ. മനുസ്സുഭതൊബ്യഞ്ജനകസ്സ… അമനുസ്സുഭതൊബ്യഞ്ജനകസ്സ… തിരച്ഛാനഗതുഭതൊബ്യഞ്ജനകസ്സ തയോ മഗ്ഗേ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – വച്ചമഗ്ഗേ, പസ്സാവമഗ്ഗേ, മുഖേ. മനുസ്സപണ്ഡകസ്സ ദ്വേ മഗ്ഗേ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – വച്ചമഗ്ഗേ, മുഖേ. അമനുസ്സപണ്ഡകസ്സ… തിരച്ഛാനഗതപണ്ഡകസ്സ… മനുസ്സപുരിസസ്സ… അമനുസ്സപുരിസസ്സ… തിരച്ഛാനഗതപുരിസസ്സ ദ്വേ മഗ്ഗേ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – വച്ചമഗ്ഗേ, മുഖേ.
൫൭. ഭിക്ഖുസ്സ സേവനചിത്തം ഉപട്ഠിതേ മനുസ്സിത്ഥിയാ വച്ചമഗ്ഗം അങ്ഗജാതം പവേസെന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ. ഭിക്ഖുസ്സ സേവനചിത്തം ഉപട്ഠിതേ മനുസ്സിത്ഥിയാ പസ്സാവമഗ്ഗം… മുഖം അങ്ഗജാതം പവേസെന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ. ഭിക്ഖുസ്സ സേവനചിത്തം ഉപട്ഠിതേ അമനുസ്സിത്ഥിയാ… തിരച്ഛാനഗതിത്ഥിയാ… മനുസ്സുഭതൊബ്യഞ്ജനകസ്സ… അമനുസ്സുഭതൊബ്യഞ്ജനകസ്സ… തിരച്ഛാനഗതുഭതൊബ്യഞ്ജനകസ്സ… വച്ചമഗ്ഗം പസ്സാവമഗ്ഗം മുഖം അങ്ഗജാതം പവേസെന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ. ഭിക്ഖുസ്സ സേവനചിത്തം ഉപട്ഠിതേ മനുസ്സപണ്ഡകസ്സ വച്ചമഗ്ഗം മുഖം അങ്ഗജാതം പവേസെന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ. ഭിക്ഖുസ്സ സേവനചിത്തം ഉപട്ഠിതേ അമനുസ്സപണ്ഡകസ്സ… തിരച്ഛാനഗതപണ്ഡകസ്സ… മനുസ്സപുരിസസ്സ… അമനുസ്സപുരിസസ്സ… തിരച്ഛാനഗതപുരിസസ്സ വച്ചമഗ്ഗം മുഖം അങ്ഗജാതം പവേസെന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൫൮. ഭിക്ഖുപച്ചത്ഥികാ മനുസ്സിത്ഥിം ഭിക്ഖുസ്സ സന്തികേ ആനെത്വാ വച്ചമഗ്ഗേന അങ്ഗജാതം അഭിനിസീദെന്തി. സോ ചേ പവേസനം സാദിയതി പവിസനം സാദയതി (ക॰), പവിട്ഠം സാദിയതി, ഠിതം സാദിയതി, ഉദ്ധരണം സാദിയതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. ഭിക്ഖുപച്ചത്ഥികാ മനുസ്സിത്ഥിം ഭിക്ഖുസ്സ സന്തികേ ആനെത്വാ വച്ചമഗ്ഗേന അങ്ഗജാതം അഭിനിസീദെന്തി. സോ ചേ പവേസനം ന സാദിയതി, പവിട്ഠം സാദിയതി, ഠിതം സാദിയതി, ഉദ്ധരണം സാദിയതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. ഭിക്ഖുപച്ചത്ഥികാ മനുസ്സിത്ഥിം ഭിക്ഖുസ്സ സന്തികേ ആനെത്വാ വച്ചമഗ്ഗേന അങ്ഗജാതം അഭിനിസീദെന്തി. സോ ചേ പവേസനം ന സാദിയതി, പവിട്ഠം ന സാദിയതി, ഠിതം സാദിയതി, ഉദ്ധരണം സാദിയതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. ഭിക്ഖുപച്ചത്ഥികാ മനുസ്സിത്ഥിം ഭിക്ഖുസ്സ സന്തികേ ആനെത്വാ വച്ചമഗ്ഗേന അങ്ഗജാതം അഭിനിസീദെന്തി. സോ ചേ പവേസനം ന സാദിയതി, പവിട്ഠം ന സാദിയതി, ഠിതം ന സാദിയതി, ഉദ്ധരണം സാദിയതി ആപത്തി പാരാജികസ്സ. ഭിക്ഖുപച്ചത്ഥികാ മനുസ്സിത്ഥിം ഭിക്ഖുസ്സ സന്തികേ ആനെത്വാ വച്ചമഗ്ഗേന അങ്ഗജാതം അഭിനിസീദെന്തി. സോ ചേ പവേസനം ന സാദിയതി, പവിട്ഠം ന സാദിയതി, ഠിതം ന സാദിയതി, ഉദ്ധരണം ന സാദിയതി, അനാപത്തി.
ഭിക്ഖുപച്ചത്ഥികാ മനുസ്സിത്ഥിം ഭിക്ഖുസ്സ സന്തികേ ആനെത്വാ പസ്സാവമഗ്ഗേന… മുഖേന അങ്ഗജാതം അഭിനിസീദെന്തി. സോ ചേ പവേസനം സാദിയതി, പവിട്ഠം സാദിയതി, ഠിതം സാദിയതി, ഉദ്ധരണം സാദിയതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ…പേ॰… ന സാദിയതി, അനാപത്തി.
൫൯. ഭിക്ഖുപച്ചത്ഥികാ മനുസ്സിത്ഥിം ജാഗരന്തിം… സുത്തം… മത്തം… ഉമ്മത്തം… പമത്തം… മതം അക്ഖായിതം… മതം യേഭുയ്യേന അക്ഖായിതം…പേ॰… ആപത്തി പാരാജികസ്സ. മതം യേഭുയ്യേന ഖായിതം ഭിക്ഖുസ്സ സന്തികേ ആനെത്വാ വച്ചമഗ്ഗേന… പസ്സാവമഗ്ഗേന… മുഖേന അങ്ഗജാതം അഭിനിസീദെന്തി. സോ ചേ പവേസനം സാദിയതി, പവിട്ഠം സാദിയതി, ഠിതം സാദിയതി, ഉദ്ധരണം സാദിയതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ…പേ॰… ന സാദിയതി, അനാപത്തി.
ഭിക്ഖുപച്ചത്ഥികാ അമനുസ്സിത്ഥിം… തിരച്ഛാനഗതിത്ഥിം… മനുസ്സുഭതൊബ്യഞ്ജനകം… അമനുസ്സുഭതൊബ്യഞ്ജനകം… തിരച്ഛാനഗതുഭതൊബ്യഞ്ജനകം ഭിക്ഖുസ്സ സന്തികേ ആനെത്വാ വച്ചമഗ്ഗേന… പസ്സാവമഗ്ഗേന… മുഖേന അങ്ഗജാതം അഭിനിസീദെന്തി. സോ ചേ പവേസനം സാദിയതി, പവിട്ഠം സാദിയതി, ഠിതം സാദിയതി, ഉദ്ധരണം സാദിയതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ…പേ॰… ന സാദിയതി, അനാപത്തി.
ഭിക്ഖുപച്ചത്ഥികാ തിരച്ഛാനഗതുഭതൊബ്യഞ്ജനകം ജാഗരന്തം… സുത്തം… മത്തം… ഉമ്മത്തം… പമത്തം… മതം അക്ഖായിതം… മതം യേഭുയ്യേന അക്ഖായിതം…പേ॰… ആപത്തി പാരാജികസ്സ. മതം യേഭുയ്യേന ഖായിതം ഭിക്ഖുസ്സ സന്തികേ ആനെത്വാ വച്ചമഗ്ഗേന… പസ്സാവമഗ്ഗേന… മുഖേന അങ്ഗജാതം അഭിനിസീദെന്തി. സോ ചേ പവേസനം സാദിയതി , പവിട്ഠം സാദിയതി, ഠിതം സാദിയതി, ഉദ്ധരണം സാദിയതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ…പേ॰… ന സാദിയതി, അനാപത്തി.
ഭിക്ഖുപച്ചത്ഥികാ മനുസ്സപണ്ഡകം… അമനുസ്സപണ്ഡകം… തിരച്ഛാനഗതപണ്ഡകം ഭിക്ഖുസ്സ സന്തികേ ആനെത്വാ വച്ചമഗ്ഗേന… മുഖേന അങ്ഗജാതം അഭിനിസീദെന്തി. സോ ചേ പവേസനം സാദിയതി, പവിട്ഠം സാദിയതി, ഠിതം സാദിയതി, ഉദ്ധരണം സാദിയതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ…പേ॰… ന സാദിയതി, അനാപത്തി.
ഭിക്ഖുപച്ചത്ഥികാ തിരച്ഛാനഗതപണ്ഡകം ജാഗരന്തം… സുത്തം… മത്തം… ഉമ്മത്തം… പമത്തം… മതം അക്ഖായിതം … മതം യേഭുയ്യേന അക്ഖായിതം…പേ॰… ആപത്തി പാരാജികസ്സ. മതം യേഭുയ്യേന ഖായിതം ഭിക്ഖുസ്സ സന്തികേ ആനെത്വാ വച്ചമഗ്ഗേന… മുഖേന അങ്ഗജാതം അഭിനിസീദെന്തി. സോ ചേ പവേസനം സാദിയതി, പവിട്ഠം സാദിയതി, ഠിതം സാദിയതി, ഉദ്ധരണം സാദിയതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ…പേ॰… ന സാദിയതി, അനാപത്തി.
൬൦. ഭിക്ഖുപച്ചത്ഥികാ മനുസ്സപുരിസം… അമനുസ്സപുരിസം… തിരച്ഛാനഗതപുരിസം ഭിക്ഖുസ്സ സന്തികേ ആനെത്വാ വച്ചമഗ്ഗേന… മുഖേന അങ്ഗജാതം അഭിനിസീദെന്തി. സോ ചേ പവേസനം സാദിയതി, പവിട്ഠം സാദിയതി, ഠിതം സാദിയതി, ഉദ്ധരണം സാദിയതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ…പേ॰… ന സാദിയതി, അനാപത്തി.
ഭിക്ഖുപച്ചത്ഥികാ തിരച്ഛാനഗതപുരിസം ജാഗരന്തം… സുത്തം… മത്തം… ഉമ്മത്തം… പമത്തം… മതം അക്ഖായിതം… മതം യേഭുയ്യേന അക്ഖായിതം…പേ॰… ആപത്തി പാരാജികസ്സ. മതം യേഭുയ്യേന ഖായിതം ഭിക്ഖുസ്സ സന്തികേ ആനെത്വാ വച്ചമഗ്ഗേന… മുഖേന അങ്ഗജാതം അഭിനിസീദെന്തി. സോ ചേ പവേസനം സാദിയതി, പവിട്ഠം സാദിയതി, ഠിതം സാദിയതി, ഉദ്ധരണം സാദിയതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ…പേ॰… ന സാദിയതി, അനാപത്തി.
൬൧. ഭിക്ഖുപച്ചത്ഥികാ മനുസ്സിത്ഥിം ഭിക്ഖുസ്സ സന്തികേ ആനെത്വാ വച്ചമഗ്ഗേന… പസ്സാവമഗ്ഗേന… മുഖേന അങ്ഗജാതം അഭിനിസീദെന്തി സന്ഥതായ അസന്ഥതസ്സ, അസന്ഥതായ സന്ഥതസ്സ, സന്ഥതായ സന്ഥതസ്സ, അസന്ഥതായ അസന്ഥതസ്സ. സോ ചേ പവേസനം സാദിയതി, പവിട്ഠം സാദിയതി, ഠിതം സാദിയതി, ഉദ്ധരണം സാദിയതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ…പേ॰… ന സാദിയതി, അനാപത്തി .
ഭിക്ഖുപച്ചത്ഥികാ മനുസ്സിത്ഥിം ജാഗരന്തിം… സുത്തം… മത്തം… ഉമ്മത്തം… പമത്തം… മതം അക്ഖായിതം… മതം യേഭുയ്യേന അക്ഖായിതം…പേ॰… ആപത്തി പാരാജികസ്സ. മതം യേഭുയ്യേന ഖായിതം ഭിക്ഖുസ്സ സന്തികേ ആനെത്വാ വച്ചമഗ്ഗേന… പസ്സാവമഗ്ഗേന… മുഖേന അങ്ഗജാതം അഭിനിസീദെന്തി, സന്ഥതായ അസന്ഥതസ്സ, അസന്ഥതായ സന്ഥതസ്സ, സന്ഥതായ സന്ഥതസ്സ, അസന്ഥതായ അസന്ഥതസ്സ. സോ ചേ പവേസനം സാദിയതി, പവിട്ഠം സാദിയതി, ഠിതം സാദിയതി, ഉദ്ധരണം സാദിയതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ…പേ॰… ന സാദിയതി, അനാപത്തി.
ഭിക്ഖുപച്ചത്ഥികാ അമനുസ്സിത്ഥിം… തിരച്ഛാനഗതിത്ഥിം… മനുസ്സുഭതൊബ്യഞ്ജനകം… അമനസ്സുഭതൊബ്യഞ്ജനകം … തിരച്ഛാനഗതുഭതൊബ്യഞ്ജനകം ഭിക്ഖുസ്സ സന്തികേ ആനെത്വാ വച്ചമഗ്ഗേന… പസ്സാവമഗ്ഗേന… മുഖേന അങ്ഗജാതം അഭിനിസീദെന്തി സന്ഥതസ്സ അസന്ഥതസ്സ, അസന്ഥതസ്സ സന്ഥതസ്സ, സന്ഥതസ്സ സന്ഥതസ്സ, അസന്ഥതസ്സ അസന്ഥതസ്സ. സോ ചേ പവേസനം സാദിയതി, പവിട്ഠം സാദിയതി, ഠിതം സാദിയതി, ഉദ്ധരണം സാദിയതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ…പേ॰… ന സാദിയതി, അനാപത്തി.
ഭിക്ഖുപച്ചത്ഥികാ തിരച്ഛാനഗതുഭതൊബ്യഞ്ജനകം ജാഗരന്തം… സുത്തം… മത്തം… ഉമ്മത്തം… പമത്തം… മതം അക്ഖായിതം… മതം യേഭുയ്യേന അക്ഖായിതം…പേ॰… ആപത്തി പാരാജികസ്സ. മതം യേഭുയ്യേന ഖായിതം ഭിക്ഖുസ്സ സന്തികേ ആനെത്വാ വച്ചമഗ്ഗേന… പസ്സാവമഗ്ഗേന… മുഖേന അങ്ഗജാതം അഭിനിസീദെന്തി, സന്ഥതസ്സ അസന്ഥതസ്സ, അസന്ഥതസ്സ സന്ഥതസ്സ, സന്ഥതസ്സ സന്ഥതസ്സ, അസന്ഥതസ്സ അസന്ഥതസ്സ. സോ ചേ പവേസനം സാദിയതി, പവിട്ഠം സാദിയതി, ഠിതം സാദിയതി , ഉദ്ധരണം സാദിയതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ…പേ॰… ന സാദിയതി, അനാപത്തി.
൬൨. ഭിക്ഖുപച്ചത്ഥികാ മനുസ്സപണ്ഡകം… അമനുസ്സപണ്ഡകം… തിരച്ഛാനഗതപണ്ഡകം… മനുസ്സപുരിസം… അമനുസ്സപുരിസം… തിരച്ഛാനഗതപുരിസം ഭിക്ഖുസ്സ സന്തികേ ആനെത്വാ വച്ചമഗ്ഗേന… മുഖേന അങ്ഗജാതം അഭിനിസീദെന്തി സന്ഥതസ്സ അസന്ഥതസ്സ, അസന്ഥതസ്സ സന്ഥതസ്സ, സന്ഥതസ്സ സന്ഥതസ്സ, അസന്ഥതസ്സ അസന്ഥതസ്സ. സോ ചേ പവേസനം സാദിയതി, പവിട്ഠം സാദിയതി, ഠിതം സാദിയതി, ഉദ്ധരണം സാദിയതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ…പേ॰… ന സാദിയതി, അനാപത്തി.
ഭിക്ഖുപച്ചത്ഥികാ തിരച്ഛാനഗതപുരിസം ജാഗരന്തം… സുത്തം… മത്തം… ഉമ്മത്തം… പമത്തം… മതം അക്ഖായിതം… മതം യേഭുയ്യേന അക്ഖായിതം…പേ॰… ആപത്തി പാരാജികസ്സ. മതം യേഭുയ്യേന ഖായിതം ഭിക്ഖുസ്സ സന്തികേ ആനെത്വാ വച്ചമഗ്ഗേന… മുഖേന അങ്ഗജാതം അഭിനിസീദെന്തി, സന്ഥതസ്സ അസന്ഥതസ്സ, അസന്ഥതസ്സ സന്ഥതസ്സ, സന്ഥതസ്സ സന്ഥതസ്സ, അസന്ഥതസ്സ അസന്ഥതസ്സ. സോ ച പവേസനം സാദിയതി, പവിട്ഠം സാദിയതി, ഠിതം സാദിയതി, ഉദ്ധരണം സാദിയതി , ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ…പേ॰… ന സാദിയതി, അനാപത്തി.
൬൩. ഭിക്ഖുപച്ചത്ഥികാ ഭിക്ഖും മനുസ്സിത്ഥിയാ സന്തികേ ആനെത്വാ അങ്ഗജാതേന വച്ചമഗ്ഗം… പസ്സാവമഗ്ഗം… മുഖം അഭിനിസീദെന്തി. സോ ചേ പവേസനം സാദിയതി, പവിട്ഠം സാദിയതി , ഠിതം സാദിയതി, ഉദ്ധരണം സാദിയതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ…പേ॰… ന സാദിയതി, അനാപത്തി.
ഭിക്ഖുപച്ചത്ഥികാ ഭിക്ഖും മനുസ്സിത്ഥിയാ ജാഗരന്തിയാ… സുത്തായ… മത്തായ… ഉമ്മത്തായ… പമത്തായ … മതായ അക്ഖായിതായ… മതായ യേഭുയ്യേന അക്ഖായിതായ…പേ॰… ആപത്തി പാരാജികസ്സ. മതായ യേഭുയ്യേന ഖായിതായ സന്തികേ ആനെത്വാ അങ്ഗജാതേന വച്ചമഗ്ഗം… പസ്സാവമഗ്ഗം… മുഖം അഭിനിസീദെന്തി. സോ ചേ പവേസനം സാദിയതി, പവിട്ഠം സാദിയതി, ഠിതം സാദിയതി, ഉദ്ധരണം സാദിയതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ…പേ॰… ന സാദിയതി, അനാപത്തി.
ഭിക്ഖുപച്ചത്ഥികാ ഭിക്ഖും അമനുസ്സിത്ഥിയാ… തിരച്ഛാനഗതിത്ഥിയാ… മനുസ്സുഭതൊബ്യഞ്ജനകസ്സ… അമനുസ്സുഭതൊബ്യഞ്ജനകസ്സ… തിരച്ഛാനഗതുഭതൊബ്യഞ്ജനകസ്സ… മനുസ്സപണ്ഡകസ്സ… അമനുസ്സപണ്ഡകസ്സ… തിരച്ഛാനഗതപണ്ഡകസ്സ… മനുസ്സപുരിസസ്സ… അമനുസ്സപുരിസസ്സ… തിരച്ഛാനഗതപുരിസസ്സ സന്തികേ ആനെത്വാ അങ്ഗജാതേന വച്ചമഗ്ഗം… മുഖം അഭിനിസീദെന്തി. സോ ചേ പവേസനം സാദിയതി, പവിട്ഠം സാദിയതി, ഠിതം സാദിയതി, ഉദ്ധരണം സാദിയതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ…പേ॰… ന സാദിയതി, അനാപത്തി.
ഭിക്ഖുപച്ചത്ഥികാ ഭിക്ഖും തിരച്ഛാനഗതപുരിസസ്സ ജാഗരന്തസ്സ… സുത്തസ്സ… മത്തസ്സ… ഉമ്മത്തസ്സ… പമത്തസ്സ… മതസ്സ അക്ഖായിതസ്സ… മതസ്സ യേഭുയ്യേന അക്ഖായിതസ്സ…പേ॰… ആപത്തി പാരാജികസ്സ. മതസ്സ യേഭുയ്യേന ഖായിതസ്സ സന്തികേ ആനെത്വാ അങ്ഗജാതേന വച്ചമഗ്ഗം… മുഖം അഭിനിസീദെന്തി. സോ ചേ പവേസനം സാദിയതി, പവിട്ഠം സാദിയതി, ഠിതം സാദിയതി, ഉദ്ധരണം സാദിയതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ…പേ॰… ന സാദിയതി, അനാപത്തി.
൬൪. ഭിക്ഖുപച്ചത്ഥികാ ഭിക്ഖും മനുസ്സിത്ഥിയാ സന്തികേ ആനെത്വാ അങ്ഗജാതേന വച്ചമഗ്ഗം… പസ്സാവമഗ്ഗം… മുഖം അഭിനിസീദെന്തി സന്ഥതസ്സ അസന്ഥതായ, അസന്ഥതസ്സ സന്ഥതായ, സന്ഥതസ്സ സന്ഥതായ, അസന്ഥതസ്സ അസന്ഥതായ. സോ ചേ പവേസനം സാദിയതി, പവിട്ഠം സാദിയതി, ഠിതം സാദിയതി, ഉദ്ധരണം സാദിയതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ…പേ॰… ന സാദിയതി, അനാപത്തി.
ഭിക്ഖുപച്ചത്ഥികാ ഭിക്ഖും മനുസ്സിത്ഥിയാ ജാഗരന്തിയാ… സുത്തായ… മത്തായ… ഉമ്മത്തായ… പമത്തായ… മതായ അക്ഖായിതായ… മതായ യേഭുയ്യേന അക്ഖായിതായ…പേ॰… ആപത്തി പാരാജികസ്സ. മതായ യേഭുയ്യേന ഖായിതായ സന്തികേ ആനെത്വാ അങ്ഗജാതേന വച്ചമഗ്ഗം… പസ്സാവമഗ്ഗം… മുഖം അഭിനിസീദെന്തി സന്ഥതസ്സ അസന്ഥതായ, അസന്ഥതസ്സ സന്ഥതായ, സന്ഥതസ്സ സന്ഥതായ, അസന്ഥതസ്സ അസന്ഥതായ. സോ ചേ പവേസനം സാദിയതി, പവിട്ഠം സാദിയതി, ഠിതം സാദിയതി, ഉദ്ധരണം സാദിയതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ…പേ॰… ന സാദിയതി, അനാപത്തി.
ഭിക്ഖുപച്ചത്ഥികാ ഭിക്ഖും അമനുസ്സിത്ഥിയാ… തിരച്ഛാനഗതിത്ഥിയാ… മനുസ്സുഭതൊബ്യഞ്ജനകസ്സ… അമനുസ്സുഭതൊബ്യഞ്ജനകസ്സ… തിരച്ഛാനഗതുഭതൊബ്യഞ്ജനകസ്സ… മനുസ്സപണ്ഡകസ്സ… അമനുസ്സപണ്ഡകസ്സ… തിരച്ഛാനഗതപണ്ഡകസ്സ… മനുസ്സപുരിസസ്സ… അമനുസ്സപുരിസസ്സ… തിരച്ഛാനഗതപുരിസസ്സ സന്തികേ ആനെത്വാ അങ്ഗജാതേന വച്ചമഗ്ഗം… മുഖം അഭിനിസീദെന്തി സന്ഥതസ്സ അസന്ഥതസ്സ, അസന്ഥതസ്സ സന്ഥതസ്സ, സന്ഥതസ്സ സന്ഥതസ്സ, അസന്ഥതസ്സ അസന്ഥതസ്സ. സോ ചേ പവേസനം സാദിയതി, പവിട്ഠം സാദിയതി, ഠിതം സാദിയതി, ഉദ്ധരണം സാദിയതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ…പേ॰… ന സാദിയതി, അനാപത്തി.
൬൫. ഭിക്ഖുപച്ചത്ഥികാ ഭിക്ഖും തിരച്ഛാനഗതപുരിസസ്സ ജാഗരന്തസ്സ… സുത്തസ്സ… മത്തസ്സ… ഉമ്മത്തസ്സ… പമത്തസ്സ… മതസ്സ അക്ഖായിതസ്സ… മതസ്സ യേഭുയ്യേന അക്ഖായിതസ്സ…പേ॰… ആപത്തി പാരാജികസ്സ. മതസ്സ യേഭുയ്യേന ഖായിതസ്സ സന്തികേ ആനെത്വാ അങ്ഗജാതേന വച്ചമഗ്ഗം… മുഖം അഭിനിസീദെന്തി സന്ഥതസ്സ അസന്ഥതസ്സ, അസന്ഥതസ്സ സന്ഥതസ്സ, സന്ഥതസ്സ സന്ഥതസ്സ, അസന്ഥതസ്സ അസന്ഥതസ്സ. സോ ചേ പവേസനം സാദിയതി, പവിട്ഠം സാദിയതി, ഠിതം സാദിയതി, ഉദ്ധരണം സാദിയതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ…പേ॰… ന സാദിയതി, അനാപത്തി.
യഥാ ഭിക്ഖുപച്ചത്ഥികാ വിത്ഥാരിതാ, ഏവം വിത്ഥാരേതബ്ബാ.
രാജപച്ചത്ഥികാ… ചോരപച്ചത്ഥികാ… ധുത്തപച്ചത്ഥികാ… ഉപ്പളഗന്ധപച്ചത്ഥികാ. സംഖിത്തം.
൬൬. മഗ്ഗേന മഗ്ഗം പവേസേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. മഗ്ഗേന അമഗ്ഗം പവേസേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. അമഗ്ഗേന മഗ്ഗം പവേസേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. അമഗ്ഗേന അമഗ്ഗം പവേസേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ.
ഭിക്ഖു സുത്തഭിക്ഖുമ്ഹി വിപ്പടിപജ്ജതി; പടിബുദ്ധോ സാദിയതി, ഉഭോ നാസേതബ്ബാ. പടിബുദ്ധോ ന സാദിയതി, ദൂസകോ നാസേതബ്ബോ. ഭിക്ഖു സുത്തസാമണേരമ്ഹി വിപ്പടിപജ്ജതി; പടിബുദ്ധോ സാദിയതി, ഉഭോ നാസേതബ്ബാ. പടിബുദ്ധോ ന സാദിയതി, ദൂസകോ നാസേതബ്ബോ. സാമണേരോ സുത്തഭിക്ഖുമ്ഹി വിപ്പടിപജ്ജതി; പടിബുദ്ധോ സാദിയതി, ഉഭോ നാസേതബ്ബാ. പടിബുദ്ധോ ന സാദിയതി, ദൂസകോ നാസേതബ്ബോ. സാമണേരോ സുത്തസാമണേരമ്ഹി വിപ്പടിപജ്ജതി; പടിബുദ്ധോ സാദിയതി, ഉഭോ നാസേതബ്ബാ . പടിബുദ്ധോ ന സാദിയതി, ദൂസകോ നാസേതബ്ബോ.
അനാപത്തി അജാനന്തസ്സ, അസാദിയന്തസ്സ, ഉമ്മത്തകസ്സ, ഖിത്തചിത്തസ്സ, വേദനാട്ടസ്സ, ആദികമ്മികസ്സാതി.
സന്ഥതഭാണവാരോ നിട്ഠിതോ.
വിനീതവത്ഥുഉദ്ദാനഗാഥാ
മക്കടീ വജ്ജിപുത്താ ച, ഗിഹീ നഗ്ഗോ ച തിത്ഥിയാ;
ദാരികുപ്പലവണ്ണാ ച, ബ്യഞ്ജനേഹിപരേ ദുവേ.
മാതാ ധീതാ ഭഗിനീ ച, ജായാ ച മുദു ലമ്ബിനാ;
ദ്വേ വണാ ലേപചിത്തഞ്ച, ദാരുധീതലികായ ച.
സുന്ദരേന സഹ പഞ്ച, പഞ്ച സിവഥികട്ഠികാ;
നാഗീ യക്ഖീ ച പേതീ ച, പണ്ഡകോപഹതോ ഛുപേ.
ഭദ്ദിയേ അരഹം സുത്തോ, സാവത്ഥിയാ ചതുരോ പരേ;
വേസാലിയാ തയോ മാലാ, സുപിനേ ഭാരുകച്ഛകോ.
സുപബ്ബാ സദ്ധാ ഭിക്ഖുനീ, സിക്ഖമാനാ സാമണേരീ ച;
വേസിയാ പണ്ഡകോ ഗിഹീ, അഞ്ഞമഞ്ഞം വുഡ്ഢപബ്ബജിതോ മിഗോതി.
വിനീതവത്ഥു
൬൭. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു മക്കടിയാ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി – ‘‘ഭഗവതാ സിക്ഖാപദം പഞ്ഞത്തം, കച്ചി നു ഖോ അഹം പാരാജികം ആപത്തിം ആപന്നോ’’തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസി. ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന സമ്ബഹുലാ വേസാലികാ വജ്ജിപുത്തകാ ഭിക്ഖൂ സിക്ഖം അപച്ചക്ഖായ ദുബ്ബല്യം അനാവികത്വാ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവിംസു. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി – ‘‘ഭഗവതാ സിക്ഖാപദം പഞ്ഞത്തം, കച്ചി നു ഖോ മയം പാരാജികം ആപത്തിം ആപന്നാ’’തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘ആപത്തിം തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, ആപന്നാ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു – ‘ഏവം മേ അനാപത്തി ഭവിസ്സതീ’തി, ഗിഹിലിങ്ഗേന മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി ‘‘ഭഗവതാ സിക്ഖാപദം പഞ്ഞത്തം, കച്ചി നു ഖോ അഹം പാരാജികം ആപത്തിം ആപന്നോ’’തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസി. ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു – ‘ഏവം മേ അനാപത്തി ഭവിസ്സതീ’തി, നഗ്ഗോ ഹുത്വാ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു – ‘ഏവം മേ അനാപത്തി ഭവിസ്സതീ’തി, കുസചീരം നിവാസെത്വാ… വാകചീരം നിവാസെത്വാ… ഫലകചീരം നിവാസെത്വാ… കേസകമ്ബലം നിവാസെത്വാ… വാലകമ്ബലം നിവാസെത്വാ… ഉലൂകപക്ഖികം നിവാസെത്വാ… അജിനക്ഖിപം നിവാസെത്വാ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ പിണ്ഡചാരികോ ഭിക്ഖു പീഠകേ നിപന്നം ദാരികം പസ്സിത്വാ സാരത്തോ അങ്ഗുട്ഠം അങ്ഗജാതം പവേസേസി. സാ കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി , ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ. ആപത്തി സങ്ഘാദിസേസസ്സാ’’തി.
൬൮. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ മാണവകോ ഉപ്പലവണ്ണായ ഭിക്ഖുനിയാ പടിബദ്ധചിത്തോ ഹോതി. അഥ ഖോ സോ മാണവകോ ഉപ്പലവണ്ണായ ഭിക്ഖുനിയാ ഗാമം പിണ്ഡായ പവിട്ഠായ കുടികം പവിസിത്വാ നിലീനോ അച്ഛി. ഉപ്പലവണ്ണാ ഭിക്ഖുനീ പച്ഛാഭത്തം പിണ്ഡപാതപടിക്കന്താ പാദേ പക്ഖാലെത്വാ കുടികം പവിസിത്വാ മഞ്ചകേ നിസീദി. അഥ ഖോ സോ മാണവകോ ഉപ്പലവണ്ണം ഭിക്ഖുനിം ഉഗ്ഗഹെത്വാ ദൂസേസി. ഉപ്പലവണ്ണാ ഭിക്ഖുനീ ഭിക്ഖുനീനം ഏതമത്ഥം ആരോചേസി. ഭിക്ഖുനിയോ ഭിക്ഖൂനം ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, അസാദിയന്തിയാ’’തി.
൬൯. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഇത്ഥിലിങ്ഗം പാതുഭൂതം ഹോതി. ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, തംയേവ ഉപജ്ഝം തമേവ ഉപസമ്പദം താനിയേവ താനി (സീ॰ സ്യാ॰) വസ്സാനി ഭിക്ഖുനീഹി സങ്ഗമിതും സങ്കമിതും (സീ॰ സ്യാ॰). യാ ആപത്തിയോ ഭിക്ഖൂനം ഭിക്ഖുനീഹി സാധാരണാ താ ആപത്തിയോ ഭിക്ഖുനീനം സന്തികേ വുട്ഠാതും. യാ ആപത്തിയോ ഭിക്ഖൂനം ഭിക്ഖുനീഹി അസാധാരണാ താഹി ആപത്തീഹി അനാപത്തീ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരിസ്സാ ഭിക്ഖുനിയാ പുരിസലിങ്ഗം പാതുഭൂതം ഹോതി. ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, തംയേവ ഉപജ്ഝം തമേവ ഉപസമ്പദം താനിയേവ താനി (സീ॰ സ്യാ॰) വസ്സാനി ഭിക്ഖൂഹി സങ്ഗമിതും സങ്കമിതും (സീ॰ സ്യാ॰). യാ ആപത്തിയോ ഭിക്ഖുനീനം ഭിക്ഖൂഹി സാധാരണാ താ ആപത്തിയോ ഭിക്ഖൂനം സന്തികേ വുട്ഠാതും. യാ ആപത്തിയോ ഭിക്ഖുനീനം ഭിക്ഖൂഹി അസാധാരണാ താഹി ആപത്തീഹി അനാപത്തീ’’തി.
൭൦. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു – ‘ഏവം മേ അനാപത്തി ഭവിസ്സതീ’തി, മാതുയാ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവി… ധീതുയാ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവി… ഭഗിനിയാ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവി… തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു പുരാണദുതിയികായ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
൭൧. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു മുദുപിട്ഠികോ ഹോതി. സോ അനഭിരതിയാ പീളിതോ അത്തനോ അങ്ഗജാതം മുഖേന അഗ്ഗഹേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ലമ്ബീ ഹോതി. സോ അനഭിരതിയാ പീളിതോ അത്തനോ അങ്ഗജാതം അത്തനോ വച്ചമഗ്ഗം പവേസേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു മതസരീരം പസ്സി. തസ്മിഞ്ച സരീരേ അങ്ഗജാതസാമന്താ വണോ ഹോതി. സോ – ‘ഏവം മേ അനാപത്തി ഭവിസ്സതീ’തി, അങ്ഗജാതേ അങ്ഗജാതം പവേസെത്വാ വണേന നീഹരി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു മതസരീരം പസ്സി. തസ്മിഞ്ച സരീരേ അങ്ഗജാതസാമന്താ വണോ ഹോതി. സോ – ‘ഏവം മേ അനാപത്തി ഭവിസ്സതീ’തി, വണേ അങ്ഗജാതം പവേസെത്വാ അങ്ഗജാതേന നീഹരി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു സാരത്തോ ലേപചിത്തസ്സ നിമിത്തം അങ്ഗജാതേന ഛുപി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ. ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു സാരത്തോ ദാരുധീതലികായ നിമിത്തം അങ്ഗജാതേന ഛുപി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ. ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി.
൭൨. തേന ഖോ പന സമയേന സുന്ദരോ നാമ ഭിക്ഖു രാജഗഹാ പബ്ബജിതോ രഥികായ രഥിയായ (ക॰) ഗച്ഛതി. അഞ്ഞതരാ ഇത്ഥീ – ‘മുഹുത്തം ഇത്ഥീ തം പസ്സിത്വാ ഏതദവോച മുഹുത്തം (സ്യാ॰), ഭന്തേ, ആഗമേഹി, വന്ദിസ്സാമീ’തി സാ വന്ദന്തീ അന്തരവാസകം ഉക്ഖിപിത്വാ മുഖേന അങ്ഗജാതം അഗ്ഗഹേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘സാദിയി ത്വം, ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘നാഹം, ഭഗവാ, സാദിയി’’ന്തി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, അസാദിയന്തസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരാ ഇത്ഥീ ഭിക്ഖും പസ്സിത്വാ ഏതദവോച – ‘‘ഏഹി, ഭന്തേ, മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവാ’’തി. ‘‘അലം, ഭഗിനി, നേതം കപ്പതീ’’തി. ‘‘ഏഹി, ഭന്തേ, അഹം വായമിസ്സാമി, ത്വം മാ വായമി, ഏവം തേ അനാപത്തി ഭവിസ്സതീ’’തി. സോ ഭിക്ഖു തഥാ അകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരാ ഇത്ഥീ ഭിക്ഖും പസ്സിത്വാ ഏതദവോച – ‘‘ഏഹി, ഭന്തേ, മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവാ’’തി. ‘‘അലം, ഭഗിനി, നേതം കപ്പതീ’’തി. ‘‘ഏഹി ഭന്തേ, ത്വം വായമ, അഹം ന വായമിസ്സാമി, ഏവം തേ അനാപത്തി ഭവിസ്സതീ’’തി. സോ ഭിക്ഖു തഥാ അകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരാ ഇത്ഥീ ഭിക്ഖും പസ്സിത്വാ ഏതദവോച – ‘‘ഏഹി, ഭന്തേ, മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവാ’’തി. ‘‘അലം, ഭഗിനി, നേതം കപ്പതീ’’തി. ‘‘ഏഹി, ഭന്തേ, അബ്ഭന്തരം ഘട്ടെത്വാ ബഹി മോചേഹി…പേ॰… ബഹി ഘട്ടെത്വാ അബ്ഭന്തരം മോചേഹി, ഏവം തേ അനാപത്തി ഭവിസ്സതീ’’തി. സോ ഭിക്ഖു തഥാ അകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
൭൩. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു സിവഥികം ഗന്ത്വാ അക്ഖായിതം സരീരം പസ്സിത്വാ തസ്മിം മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു സിവഥികം ഗന്ത്വാ യേഭുയ്യേന അക്ഖായിതം സരീരം പസ്സിത്വാ തസ്മിം മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു സിവഥികം ഗന്ത്വാ യേഭുയ്യേന ഖായിതം സരീരം പസ്സിത്വാ തസ്മിം മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ. ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു സിവഥികം ഗന്ത്വാ ഛിന്നസീസം പസ്സിത്വാ വട്ടകതേ മുഖേ ഛുപന്തം അങ്ഗജാതം പവേസേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു സിവഥികം ഗന്ത്വാ ഛിന്നസീസം പസ്സിത്വാ വട്ടകതേ മുഖേ അച്ഛുപന്തം അങ്ഗജാതം പവേസേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ. ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു അഞ്ഞതരിസ്സാ ഇത്ഥിയാ പടിബദ്ധചിത്തോ ഹോതി. സാ കാലങ്കതാ കാലകതാ (സീ॰ സ്യാ॰) സുസാനേ ഛഡ്ഡിതാ. അട്ഠികാനി വിപ്പകിണ്ണാനി ഹൊന്തി. അഥ ഖോ സോ ഭിക്ഖു സിവഥികം ഗന്ത്വാ അട്ഠികാനി സങ്കഡ്ഢിത്വാ നിമിത്തേ അങ്ഗജാതം പടിപാദേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ. ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു നാഗിയാ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവി… യക്ഖിനിയാ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവി… പേതിയാ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവി … പണ്ഡകസ്സ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഉപഹതിന്ദ്രിയോ ഹോതി. സോ – ‘നാഹം വേദിയാമി വേദയാമി (ക॰) സുഖം വാ ദുക്ഖം വാ, അനാപത്തി മേ ഭവിസ്സതീ’തി, മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവി. ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘വേദയി വാ സോ, ഭിക്ഖവേ, മോഘപുരിസോ ന വാ വേദയി, ആപത്തി പാരാജികസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു – ‘ഇത്ഥിയാ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവിസ്സാമീ’തി, ഛുപിതമത്തേ വിപ്പടിസാരീ അഹോസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ. ആപത്തി സങ്ഘാദിസേസസ്സാ’’തി.
൭൪. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഭദ്ദിയേ ജാതിയാവനേ ദിവാവിഹാരഗതോ നിപന്നോ ഹോതി. തസ്സ അങ്ഗമങ്ഗാനി വാതൂപത്ഥദ്ധാനി ഹൊന്തി. അഞ്ഞതരാ ഇത്ഥീ പസ്സിത്വാ അങ്ഗജാതേ അഭിനിസീദിത്വാ യാവദത്ഥം കത്വാ പക്കാമി. ഭിക്ഖൂ കിലിന്നം പസ്സിത്വാ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘പഞ്ചഹി , ഭിക്ഖവേ, ആകാരേഹി അങ്ഗജാതം കമ്മനിയം ഹോതി – രാഗേന, വച്ചേന, പസ്സാവേന, വാതേന, ഉച്ചാലിങ്ഗപാണകദട്ഠേന. ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹാകാരേഹി അങ്ഗജാതം കമ്മനിയം ഹോതി . അട്ഠാനമേതം, ഭിക്ഖവേ, അനവകാസോ യം തസ്സ ഭിക്ഖുനോ രാഗേന അങ്ഗജാതം കമ്മനിയം അസ്സ. അരഹം സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു. അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, തസ്സ ഭിക്ഖുനോ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു സാവത്ഥിയാ അന്ധവനേ ദിവാവിഹാരഗതോ നിപന്നോ ഹോതി. അഞ്ഞതരാ ഗോപാലികാ പസ്സിത്വാ അങ്ഗജാതേ അഭിനിസീദി. സോ ഭിക്ഖു പവേസനം സാദിയി, പവിട്ഠം സാദിയി, ഠിതം സാദിയി, ഉദ്ധരണം സാദിയി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു സാവത്ഥിയാ അന്ധവനേ ദിവാവിഹാരഗതോ നിപന്നോ ഹോതി. അഞ്ഞതരാ അജപാലികാ പസ്സിത്വാ… അഞ്ഞതരാ കട്ഠഹാരികാ പസ്സിത്വാ… അഞ്ഞതരാ ഗോമയഹാരികാ പസ്സിത്വാ അങ്ഗജാതേ അഭിനിസീദി. സോ ഭിക്ഖു പവേസനം സാദിയി, പവിട്ഠം സാദിയി, ഠിതം സാദിയി, ഉദ്ധരണം സാദിയി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
൭൫. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു വേസാലിയം മഹാവനേ ദിവാവിഹാരഗതോ നിപന്നോ ഹോതി. അഞ്ഞതരാ ഇത്ഥീ പസ്സിത്വാ അങ്ഗജാതേ അഭിനിസീദിത്വാ യാവദത്ഥം കത്വാ സാമന്താ ഹസമാനാ ഠിതാ ഹോതി . സോ ഭിക്ഖു പടിബുജ്ഝിത്വാ തം ഇത്ഥിം ഏതദവോച – ‘‘തുയ്ഹിദം കമ്മ’’ന്തി? ‘‘ആമ, മയ്ഹം കമ്മ’’ന്തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘സാദിയി ത്വം, ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘നാഹം, ഭഗവാ, ജാനാമീ’’തി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, അജാനന്തസ്സാ’’തി.
൭൬. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു വേസാലിയം മഹാവനേ ദിവാവിഹാരഗതോ രുക്ഖം അപസ്സായ നിപന്നോ ഹോതി. അഞ്ഞതരാ ഇത്ഥീ പസ്സിത്വാ അങ്ഗജാതേ അഭിനിസീദി. സോ ഭിക്ഖു സഹസാ വുട്ഠാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘സാദിയി ത്വം, ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘നാഹം, ഭഗവാ, സാദിയി’’ന്തി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, അസാദിയന്തസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു വേസാലിയം മഹാവനേ ദിവാവിഹാരഗതോ രുക്ഖം അപസ്സായ നിപന്നോ ഹോതി. അഞ്ഞതരാ ഇത്ഥീ പസ്സിത്വാ അങ്ഗജാതേ അഭിനിസീദി. സോ ഭിക്ഖു അക്കമിത്വാ പവത്തേസി പവട്ടേസി (സീ॰ സ്യാ॰). തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘സാദിയി ത്വം, ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘നാഹം, ഭഗവാ, സാദിയി’’ന്തി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, അസാദിയന്തസ്സാ’’തി.
൭൭. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു വേസാലിയം മഹാവനേ കൂടാഗാരസാലായം ദിവാവിഹാരഗതോ ദ്വാരം വിവരിത്വാ നിപന്നോ ഹോതി. തസ്സ അങ്ഗമങ്ഗാനി വാതൂപത്ഥദ്ധാനി ഹൊന്തി. തേന ഖോ പന സമയേന സമ്ബഹുലാ ഇത്ഥിയോ ഗന്ധഞ്ച മാലഞ്ച ആദായ ആരാമം ആഗമംസു വിഹാരപെക്ഖികായോ. അഥ ഖോ താ ഇത്ഥിയോ തം ഭിക്ഖും പസ്സിത്വാ അങ്ഗജാതേ അഭിനിസീദിത്വാ യാവദത്ഥം കത്വാ, പുരിസൂസഭോ വതായന്തി വത്വാ ഗന്ധഞ്ച മാലഞ്ച ആരോപെത്വാ പക്കമിംസു. ഭിക്ഖൂ കിലിന്നം പസ്സിത്വാ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘പഞ്ചഹി, ഭിക്ഖവേ, ആകാരേഹി അങ്ഗജാതം കമ്മനിയം ഹോതി – രാഗേന, വച്ചേന, പസ്സാവേന, വാതേന, ഉച്ചാലിങ്ഗപാണകദട്ഠേന. ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചഹാകാരേഹി അങ്ഗജാതം കമ്മനിയം ഹോതി. അട്ഠാനമേതം, ഭിക്ഖവേ, അനവകാസോ, യം തസ്സ ഭിക്ഖുനോ രാഗേന അങ്ഗജാതം കമ്മനിയം അസ്സ. അരഹം സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു. അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, തസ്സ ഭിക്ഖുനോ. അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, ദിവാ പടിസല്ലീയന്തേന ദ്വാരം സംവരിത്വാ പടിസല്ലീയിതു’’ന്തി.
൭൮. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭാരുകച്ഛകോ ഭിക്ഖു സുപിനന്തേ സുപിനന്തേന (സീ॰ സ്യാ॰) പുരാണദുതിയികായ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവിത്വാ – ‘അസ്സമണോ അഹം, വിബ്ഭമിസ്സാമീ’തി, ഭാരുകച്ഛം ഗച്ഛന്തോ അന്തരാമഗ്ഗേ ആയസ്മന്തം ഉപാലിം പസ്സിത്വാ ഏതമത്ഥം ആരോചേസി. ആയസ്മാ ഉപാലി ഏവമാഹ – ‘‘അനാപത്തി, ആവുസോ, സുപിനന്തേനാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന രാജഗഹേ സുപബ്ബാ നാമ ഉപാസികാ മുധപ്പസന്നാ മുദ്ധപ്പസന്നാ (സീ॰) ഹോതി. സാ ഏവംദിട്ഠികാ ഹോതി – ‘‘യാ മേഥുനം ധമ്മം ദേതി സാ അഗ്ഗദാനം ദേതീ’’തി. സാ ഭിക്ഖും പസ്സിത്വാ ഏതദവോച – ‘‘ഏഹി, ഭന്തേ, മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവാ’’തി. ‘‘അലം, ഭഗിനി, നേതം കപ്പതീ’’തി. ‘‘ഏഹി, ഭന്തേ, ഊരുന്തരികായ ഊരന്തരികായ (സീ॰) ഘട്ടേഹി, ഏവം തേ അനാപത്തി ഭവിസ്സതീ’’തി…പേ॰… ഏഹി, ഭന്തേ, നാഭിയം ഘട്ടേഹി… ഏഹി, ഭന്തേ, ഉദരവട്ടിയം ഘട്ടേഹി… ഏഹി, ഭന്തേ, ഉപകച്ഛകേ ഘട്ടേഹി… ഏഹി, ഭന്തേ, ഗീവായം ഘട്ടേഹി… ഏഹി, ഭന്തേ, കണ്ണച്ഛിദ്ദേ ഘട്ടേഹി… ഏഹി, ഭന്തേ, കേസവട്ടിയം ഘട്ടേഹി… ഏഹി, ഭന്തേ, അങ്ഗുലന്തരികായ ഘട്ടേഹി… ‘‘ഏഹി, ഭന്തേ, ഹത്ഥേന ഉപക്കമിത്വാ മോചെസ്സാമി, ഏവം തേ അനാപത്തി ഭവിസ്സതീ’’തി. സോ ഭിക്ഖു തഥാ അകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ. ആപത്തി സങ്ഘാദിസേസസ്സാ’’തി.
൭൯. തേന ഖോ പന സമയേന സാവത്ഥിയം സദ്ധാ നാമ ഉപാസികാ മുധപ്പസന്നാ ഹോതി. സാ ഏവംദിട്ഠികാ ഹോതി – ‘‘യാ മേഥുനം ധമ്മം ദേതി സാ അഗ്ഗദാനം ദേതീ’’തി. സാ ഭിക്ഖും പസ്സിത്വാ ഏതദവോച – ‘‘ഏഹി, ഭന്തേ, മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവാ’’തി. ‘‘അലം, ഭഗിനി, നേതം കപ്പതീ’’തി. ‘‘ഏഹി, ഭന്തേ, ഊരുന്തരികായ ഘട്ടേഹി…പേ॰… ഏഹി, ഭന്തേ, ഹത്ഥേന ഉപക്കമിത്വാ മോചെസ്സാമി, ഏവം തേ അനാപത്തി ഭവിസ്സതീ’’തി. സോ ഭിക്ഖു തഥാ അകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ. ആപത്തി സങ്ഘാദിസേസസ്സാ’’തി.
൮൦. തേന ഖോ പന സമയേന വേസാലിയം ലിച്ഛവികുമാരകാ ഭിക്ഖും ഗഹെത്വാ ഭിക്ഖുനിയാ വിപ്പടിപാദേസും… സിക്ഖമാനായ വിപ്പടിപാദേസും… സാമണേരിയാ വിപ്പടിപാദേസും. ഉഭോ സാദിയിംസു. ഉഭോ നാസേതബ്ബാ. ഉഭോ ന സാദിയിംസു. ഉഭിന്നം അനാപത്തി.
൮൧. തേന ഖോ പന സമയേന വേസാലിയം ലിച്ഛവികുമാരകാ ഭിക്ഖും ഗഹെത്വാ വേസിയാ വിപ്പടിപാദേസും… പണ്ഡകേ വിപ്പടിപാദേസും… ഗിഹിനിയാ വിപ്പടിപാദേസും. ഭിക്ഖു സാദിയി. ഭിക്ഖു നാസേതബ്ബോ. ഭിക്ഖു ന സാദിയി. ഭിക്ഖുസ്സ അനാപത്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന വേസാലിയം ലിച്ഛവികുമാരകാ ഭിക്ഖൂ ഗഹെത്വാ അഞ്ഞമഞ്ഞം വിപ്പടിപാദേസും. ഉഭോ സാദിയിംസു. ഉഭോ നാസേതബ്ബാ. ഉഭോ ന സാദിയിംസു. ഉഭിന്നം അനാപത്തി.
൮൨. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ വുഡ്ഢപബ്ബജിതോ ഭിക്ഖു പുരാണദുതിയികായ ദസ്സനം അഗമാസി. സാ – ‘ഏഹി, ഭന്തേ, വിബ്ഭമാ’തി അഗ്ഗഹേസി. സോ ഭിക്ഖു പടിക്കമന്തോ ഉത്താനോ പരിപതി. സാ ഉബ്ഭജിത്വാ ഉബ്ഭുജിത്വാ (സീ॰ സ്യാ॰) അങ്ഗജാതേ അങ്ഗജാതേന (സീ॰) അഭിനിസീദി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി …പേ॰… ‘‘സാദിയി ത്വം, ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘നാഹം, ഭഗവാ, സാദിയി’’ന്തി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, അസാദിയന്തസ്സാ’’തി.
൮൩. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു അരഞ്ഞേ വിഹരതി. മിഗപോതകോ തസ്സ പസ്സാവട്ഠാനം ആഗന്ത്വാ പസ്സാവം പിവന്തോ മുഖേന അങ്ഗജാതം അഗ്ഗഹേസി. സോ ഭിക്ഖു സാദിയി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
പഠമപാരാജികം സമത്തം.
൨. ദുതിയപാരാജികം
൮൪. തേന സമയേന ബുദ്ധോ ഭഗവാ രാജഗഹേ വിഹരതി ഗിജ്ഝകൂടേ പബ്ബതേ. തേന ഖോ പന സമയേന സമ്ബഹുലാ സന്ദിട്ഠാ സമ്ഭത്താ ഭിക്ഖൂ ഇസിഗിലിപസ്സേ തിണകുടിയോ കരിത്വാ വസ്സം ഉപഗച്ഛിംസു. ആയസ്മാപി ധനിയോ കുമ്ഭകാരപുത്തോ തിണകുടികം കരിത്വാ വസ്സം ഉപഗച്ഛി. അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ വസ്സംവുട്ഠാ തേമാസച്ചയേന തിണകുടിയോ ഭിന്ദിത്വാ തിണഞ്ച കട്ഠഞ്ച പടിസാമെത്വാ ജനപദചാരികം പക്കമിംസു. ആയസ്മാ പന ധനിയോ കുമ്ഭകാരപുത്തോ തത്ഥേവ വസ്സം വസി, തത്ഥ ഹേമന്തം, തത്ഥ ഗിമ്ഹം. അഥ ഖോ ആയസ്മതോ ധനിയസ്സ കുമ്ഭകാരപുത്തസ്സ ഗാമം പിണ്ഡായ പവിട്ഠസ്സ തിണഹാരിയോ കട്ഠഹാരിയോ തിണകുടികം ഭിന്ദിത്വാ തിണഞ്ച കട്ഠഞ്ച ആദായ അഗമംസു. ദുതിയമ്പി ഖോ ആയസ്മാ ധനിയോ കുമ്ഭകാരപുത്തോ തിണഞ്ച കട്ഠഞ്ച സംകഡ്ഢിത്വാ തിണകുടികം അകാസി. ദുതിയമ്പി ഖോ ആയസ്മതോ ധനിയസ്സ കുമ്ഭകാരപുത്തസ്സ ഗാമം പിണ്ഡായ പവിട്ഠസ്സ തിണഹാരിയോ കട്ഠഹാരിയോ തിണകുടികം ഭിന്ദിത്വാ തിണഞ്ച കട്ഠഞ്ച ആദായ അഗമംസു. തതിയമ്പി ഖോ ആയസ്മാ ധനിയോ കുമ്ഭകാരപുത്തോ തിണഞ്ച കട്ഠഞ്ച സംകഡ്ഢിത്വാ തിണകുടികം അകാസി. തതിയമ്പി ഖോ ആയസ്മതോ ധനിയസ്സ കുമ്ഭകാരപുത്തസ്സ ഗാമം പിണ്ഡായ പവിട്ഠസ്സ തിണഹാരിയോ കട്ഠഹാരിയോ തിണകുടികം ഭിന്ദിത്വാ തിണഞ്ച കട്ഠഞ്ച ആദായ അഗമംസു.
അഥ ഖോ ആയസ്മതോ ധനിയസ്സ കുമ്ഭകാരപുത്തസ്സ ഏതദഹോസി – ‘‘യാവതതിയകം ഖോ മേ ഗാമം പിണ്ഡായ പവിട്ഠസ്സ തിണഹാരിയോ കട്ഠഹാരിയോ തിണകുടികം ഭിന്ദിത്വാ തിണഞ്ച കട്ഠഞ്ച ആദായ അഗമംസു. അഹം ഖോ പന സുസിക്ഖിതോ അനവയോ സകേ ആചരിയകേ കുമ്ഭകാരകമ്മേ പരിയോദാതസിപ്പോ . യംനൂനാഹം സാമം ചിക്ഖല്ലം മദ്ദിത്വാ സബ്ബമത്തികാമയം കുടികം കരെയ്യ’’ന്തി! അഥ ഖോ ആയസ്മാ ധനിയോ കുമ്ഭകാരപുത്തോ സാമം ചിക്ഖല്ലം മദ്ദിത്വാ സബ്ബമത്തികാമയം കുടികം കരിത്വാ തിണഞ്ച കട്ഠഞ്ച ഗോമയഞ്ച സംകഡ്ഢിത്വാ തം കുടികം പചി. സാ അഹോസി കുടികാ അഭിരൂപാ ദസ്സനീയാ പാസാദികാ ലോഹിതികാ ലോഹിതകാ (സ്യാ॰), സെയ്യഥാപി ഇന്ദഗോപകോ. സെയ്യഥാപി നാമ കിങ്കണികസദ്ദോ കിങ്കിണികസദ്ദോ (സീ॰ സ്യാ॰) ഏവമേവം തസ്സാ കുടികായ സദ്ദോ അഹോസി.
൮൫. അഥ ഖോ ഭഗവാ സമ്ബഹുലേഹി ഭിക്ഖൂഹി സദ്ധിം ഗിജ്ഝകൂടാ പബ്ബതാ ഓരോഹന്തോ അദ്ദസ തം കുടികം അഭിരൂപം ദസ്സനീയം പാസാദികം ലോഹിതികം. ദിസ്വാന ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘കിം ഏതം, ഭിക്ഖവേ, അഭിരൂപം ദസ്സനീയം പാസാദികം ലോഹിതികം, സെയ്യഥാപി ഇന്ദഗോപകോ’’തി? അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. വിഗരഹി ബുദ്ധോ ഭഗവാ – ‘‘അനനുച്ഛവികം, ഭിക്ഖവേ, തസ്സ മോഘപുരിസസ്സ അനനുലോമികം അപ്പതിരൂപം അസ്സാമണകം അകപ്പിയം അകരണീയം. കഥഞ്ഹി നാമ സോ, ഭിക്ഖവേ, മോഘപുരിസോ സബ്ബമത്തികാമയം കുടികം കരിസ്സതി! ന ഹി നാമ, ഭിക്ഖവേ, തസ്സ മോഘപുരിസസ്സ പാണേസു അനുദ്ദയാ അനുകമ്പാ അവിഹേസാ ഭവിസ്സതി! ഗച്ഛഥേതം, ഭിക്ഖവേ, കുടികം ഭിന്ദഥ. മാ പച്ഛിമാ ജനതാ പാണേസു പാതബ്യതം ആപജ്ജി. ന ച, ഭിക്ഖവേ, സബ്ബമത്തികാമയാ കുടികാ കാതബ്ബാ. യോ കരെയ്യ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി. ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’തി, ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ പടിസ്സുണിത്വാ യേന സാ കുടികാ തേനുപസങ്കമിംസു; ഉപസങ്കമിത്വാ തം കുടികം ഭിന്ദിംസു. അഥ ഖോ ആയസ്മാ ധനിയോ കുമ്ഭകാരപുത്തോ തേ ഭിക്ഖൂ ഏതദവോച – ‘‘കിസ്സ മേ തുമ്ഹേ, ആവുസോ, കുടികം ഭിന്ദഥാ’’തി? ‘‘ഭഗവാ, ആവുസോ, ഭേദാപേതീ’’തി. ‘‘ഭിന്ദഥാവുസോ, സചേ ധമ്മസ്സാമീ ഭേദാപേതീ’’തി.
൮൬. അഥ ഖോ ആയസ്മതോ ധനിയസ്സ കുമ്ഭകാരപുത്തസ്സ ഏതദഹോസി – ‘‘യാവതതിയകം ഖോ മേ ഗാമം പിണ്ഡായ പവിട്ഠസ്സ തിണഹാരിയോ കട്ഠഹാരിയോ തിണകുടികം ഭിന്ദിത്വാ തിണഞ്ച കട്ഠഞ്ച ആദായ അഗമംസു. യാപി മയാ സബ്ബമത്തികാമയാ കുടികാ കതാ സാപി ഭഗവതാ ഭേദാപിതാ. അത്ഥി ച മേ ദാരുഗഹേ ഗണകോ സന്ദിട്ഠോ. യംനൂനാഹം ദാരുഗഹേ ഗണകം ദാരൂനി യാചിത്വാ ദാരുകുടികം കരെയ്യ’’ന്തി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ ധനിയോ കുമ്ഭകാരപുത്തോ യേന ദാരുഗഹേ ഗണകോ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ദാരുഗഹേ ഗണകം ഏതദവോച – ‘‘യാവതതിയകം ഖോ മേ, ആവുസോ, ഗാമം പിണ്ഡായ പവിട്ഠസ്സ തിണഹാരിയോ കട്ഠഹാരിയോ തിണകുടികം ഭിന്ദിത്വാ തിണഞ്ച കട്ഠഞ്ച ആദായ അഗമംസു. യാപി മയാ സബ്ബമത്തികാമയാ കുടികാ കതാ സാപി ഭഗവതാ ഭേദാപിതാ . ദേഹി മേ, ആവുസോ, ദാരൂനി. ഇച്ഛാമി ദാരുകുടികം ദാരുകുഡ്ഡികം കുടികം (സീ॰) കാതു’’ന്തി. ‘‘നത്ഥി, ഭന്തേ, താദിസാനി ദാരൂനി യാനാഹം അയ്യസ്സ ദദെയ്യം. അത്ഥി , ഭന്തേ, ദേവഗഹദാരൂനി നഗരപടിസങ്ഖാരികാനി ആപദത്ഥായ നിക്ഖിത്താനി. സചേ താനി ദാരൂനി രാജാ ദാപേതി ഹരാപേഥ, ഭന്തേ’’തി. ‘‘ദിന്നാനി, ആവുസോ, രഞ്ഞാ’’തി. അഥ ഖോ ദാരുഗഹേ ഗണകസ്സ ഏതദഹോസി – ‘‘ഇമേ ഖോ സമണാ സക്യപുത്തിയാ ധമ്മചാരിനോ സമചാരിനോ സമ്മചാരിനോ (ക॰) ബ്രഹ്മചാരിനോ സച്ചവാദിനോ സീലവന്തോ കല്യാണധമ്മാ. രാജാപിമേസം അഭിപ്പസന്നോ. നാരഹതി അദിന്നം ദിന്നന്തി വത്തു’’ന്തി. അഥ ഖോ ദാരുഗഹേ ഗണകോ ആയസ്മന്തം ധനിയം കുമ്ഭകാരപുത്തം ഏതദവോച – ‘‘ഹരാപേഥ, ഭന്തേ’’തി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ ധനിയോ കുമ്ഭകാരപുത്തോ താനി ദാരൂനി ഖണ്ഡാഖണ്ഡികം ഛേദാപെത്വാ സകടേഹി നിബ്ബാഹാപെത്വാ ദാരുകുടികം അകാസി.
൮൭. അഥ ഖോ വസ്സകാരോ ബ്രാഹ്മണോ മഗധമഹാമത്തോ രാജഗഹേ കമ്മന്തേ അനുസഞ്ഞായമാനോ യേന ദാരുഗഹേ ഗണകോ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ദാരുഗഹേ ഗണകം ഏതദവോച – ‘‘യാനി താനി, ഭണേ, ദേവഗഹദാരൂനി നഗരപടിസങ്ഖാരികാനി ആപദത്ഥായ നിക്ഖിത്താനി കഹം താനി ദാരൂനീ’’തി? ‘‘താനി, സാമി, ദാരൂനി ദേവേന അയ്യസ്സ ധനിയസ്സ കുമ്ഭകാരപുത്തസ്സ ദിന്നാനീ’’തി. അഥ ഖോ വസ്സകാരോ ബ്രാഹ്മണോ മഗധമഹാമത്തോ അനത്തമനോ അഹോസി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ ദേവോ ദേവഗഹദാരൂനി നഗരപടിസങ്ഖാരികാനി ആപദത്ഥായ നിക്ഖിത്താനി ധനിയസ്സ കുമ്ഭകാരപുത്തസ്സ ദസ്സതീ’’തി! അഥ ഖോ വസ്സകാരോ ബ്രാഹ്മണോ മഗധമഹാമത്തോ യേന രാജാ മാഗധോ സേനിയോ ബിമ്ബിസാരോ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ രാജാനം മാഗധം സേനിയം ബിമ്ബിസാരം ഏതദവോച – ‘‘സച്ചം കിര, ദേവേന സച്ചം കിര ദേവ ദേവേന (സീ॰) ദേവഗഹദാരൂനി നഗരപടിസങ്ഖാരികാനി ആപദത്ഥായ നിക്ഖിത്താനി ധനിയസ്സ കുമ്ഭകാരപുത്തസ്സ ദിന്നാനീ’’തി? ‘‘കോ ഏവമാഹാ’’തി? ‘‘ദാരുഗഹേ ഗണകോ, ദേവാ’’തി. ‘‘തേന ഹി, ബ്രാഹ്മണ, ദാരുഗഹേ ഗണകം ആണാപേഹീ’’തി. അഥ ഖോ വസ്സകാരോ ബ്രാഹ്മണോ മഗധമഹാമത്തോ ദാരുഗഹേ ഗണകം ബന്ധം ബദ്ധം (സീ॰) ആണാപേസി. അദ്ദസ ഖോ ആയസ്മാ ധനിയോ കുമ്ഭകാരപുത്തോ ദാരുഗഹേ ഗണകം ബന്ധം നിയ്യമാനം. ദിസ്വാന ദാരുഗഹേ ഗണകം ഏതദവോച – ‘‘കിസ്സ ത്വം, ആവുസോ, ബന്ധോ നിയ്യാസീ’’തി? ‘‘തേസം, ഭന്തേ, ദാരൂനം കിച്ചാ’’തി. ‘‘ഗച്ഛാവുസോ, അഹമ്പി ആഗച്ഛാമീ’’തി. ‘‘എയ്യാസി, ഭന്തേ, പുരാഹം ഹഞ്ഞാമീ’’തി.
൮൮. അഥ ഖോ ആയസ്മാ ധനിയോ കുമ്ഭകാരപുത്തോ യേന രഞ്ഞോ മാഗധസ്സ സേനിയസ്സ ബിമ്ബിസാരസ്സ നിവേസനം തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ പഞ്ഞത്തേ ആസനേ നിസീദി. അഥ ഖോ രാജാ മാഗധോ സേനിയോ ബിമ്ബിസാരോ യേനായസ്മാ ധനിയോ കുമ്ഭകാരപുത്തോ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മന്തം ധനിയം കുമ്ഭകാരപുത്തം അഭിവാദെത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ രാജാ മാഗധോ സേനിയോ ബിമ്ബിസാരോ ആയസ്മന്തം ധനിയം കുമ്ഭകാരപുത്തം ഏതദവോച – ‘‘സച്ചം കിര മയാ, ഭന്തേ, ദേവഗഹദാരൂനി നഗരപടിസങ്ഖാരികാനി ആപദത്ഥായ നിക്ഖിത്താനി അയ്യസ്സ ദിന്നാനീ’’തി? ‘‘ഏവം, മഹാരാജാ’’തി. ‘‘മയം ഖോ, ഭന്തേ, രാജാനോ നാമ ബഹുകിച്ചാ ബഹുകരണീയാ, ദത്വാപി ന സരെയ്യാമ; ഇങ്ഘ, ഭന്തേ, സരാപേഹീ’’തി. ‘‘സരസി ത്വം, മഹാരാജ, പഠമാഭിസിത്തോ ഏവരൂപിം വാചം ഭാസിതാ – ‘‘ദിന്നഞ്ഞേവ സമണബ്രാഹ്മണാനം തിണകട്ഠോദകം പരിഭുഞ്ജന്തൂ’’തി. ‘‘സരാമഹം, ഭന്തേ. സന്തി, ഭന്തേ, സമണബ്രാഹ്മണാ ലജ്ജിനോ കുക്കുച്ചകാ സിക്ഖാകാമാ. തേസം അപ്പമത്തകേപി കുക്കുച്ചം ഉപ്പജ്ജതി. തേസം മയാ സന്ധായ ഭാസിതം, തഞ്ച ഖോ അരഞ്ഞേ അപരിഗ്ഗഹിതം. സോ ത്വം, ഭന്തേ, തേന ലേസേന ദാരൂനി അദിന്നം ഹരിതും മഞ്ഞസി! കഥഞ്ഹി നാമ മാദിസോ സമണം വാ ബ്രാഹ്മണം വാ വിജിതേ വസന്തം ഹനെയ്യ വാ ബന്ധെയ്യ വാ പബ്ബാജെയ്യ വാ! ഗച്ഛ, ഭന്തേ, ലോമേന ത്വം മുത്തോസി. മാസ്സു പുനപി ഏവരൂപം അകാസീ’’തി. മനുസ്സാ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചെന്തി – ‘‘അലജ്ജിനോ ഇമേ സമണാ സക്യപുത്തിയാ ദുസ്സീലാ മുസാവാദിനോ. ഇമേ ഹി നാമ ധമ്മചാരിനോ സമചാരിനോ ബ്രാഹ്മചാരിനോ സച്ചവാദിനോ സീലവന്തോ കല്യാണധമ്മാ പടിജാനിസ്സന്തി! നത്ഥി ഇമേസം സാമഞ്ഞം, നത്ഥി ഇമേസം ബ്രഹ്മഞ്ഞം. നട്ഠം ഇമേസം സാമഞ്ഞം, നട്ഠം ഇമേസം ബ്രഹ്മഞ്ഞം. കുതോ ഇമേസം സാമഞ്ഞം, കുതോ ഇമേസം ബ്രഹ്മഞ്ഞം! അപഗതാ ഇമേ സാമഞ്ഞാ, അപഗതാ ഇമേ ബ്രഹ്മഞ്ഞാ. രാജാനമ്പി ഇമേ വഞ്ചെന്തി, കിം പനഞ്ഞേ മനുസ്സേ’’തി! അസ്സോസും ഖോ ഭിക്ഖൂ തേസം മനുസ്സാനം ഉജ്ഝായന്താനം ഖിയ്യന്താനം വിപാചെന്താനം. യേ തേ ഭിക്ഖൂ അപ്പിച്ഛാ സന്തുട്ഠാ ലജ്ജിനോ കുക്കുച്ചകാ സിക്ഖാകാമാ തേ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചെന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ ആയസ്മാ ധനിയോ കുമ്ഭകാരപുത്തോ രഞ്ഞോ ദാരൂനി അദിന്നം ആദിയിസ്സതീ’’തി! അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ആയസ്മന്തം ധനിയം കുമ്ഭകാരപുത്തം അനേകപരിയായേന വിഗരഹിത്വാ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. അഥ ഖോ ഭഗവാ ഏതസ്മിം നിദാനേ ഏതസ്മിം പകരണേ ഭിക്ഖുസങ്ഘം സന്നിപാതാപെത്വാ ആയസ്മന്തം ധനിയം കുമ്ഭകാരപുത്തം പടിപുച്ഛി – ‘‘സച്ചം കിര ത്വം, ധനിയ, രഞ്ഞോ ദാരൂനി അദിന്നം ആദിയീ’’തി? ‘‘സച്ചം, ഭഗവാ’’തി. വിഗരഹി ബുദ്ധോ ഭഗവാ – ‘‘അനനുച്ഛവികം, മോഘപുരിസ, അനനുലോമികം അപ്പതിരൂപം അസ്സാമണകം അകപ്പിയം അകരണീയം. കഥഞ്ഹി നാമ ത്വം, മോഘപുരിസ , രഞ്ഞോ ദാരൂനി അദിന്നം ആദിയിസ്സസി! നേതം, മോഘപുരിസ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ പസന്നാനം വാ ഭിയ്യോഭാവായ; അഥഖ്വേതം, മോഘപുരിസ, അപ്പസന്നാനഞ്ചേവ അപ്പസാദായ പസന്നാനഞ്ച ഏകച്ചാനം അഞ്ഞഥത്തായാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ പുരാണവോഹാരികോ മഹാമത്തോ ഭിക്ഖൂസു പബ്ബജിതോ ഭഗവതോ അവിദൂരേ നിസിന്നോ ഹോതി. അഥ ഖോ ഭഗവാ തം ഭിക്ഖും ഏതദവോച – ‘‘കിത്തകേന ഖോ ഭിക്ഖു രാജാ മാഗധോ സേനിയോ ബിമ്ബിസാരോ ചോരം ഗഹെത്വാ ഹനതി വാ ബന്ധതി വാ പബ്ബാജേതി വാ’’തി? ‘‘പാദേന വാ, ഭഗവാ, പാദാരഹേന വാ’’തി പാദാരഹേനവാ അതിരേകപാദേനവാതി (സ്യാ॰). തേന ഖോ പന സമയേന രാജഗഹേ പഞ്ചമാസകോ പാദോ ഹോതി. അഥ ഖോ ഭഗവാ ആയസ്മന്തം ധനിയം കുമ്ഭകാരപുത്തം അനേകപരിയായേന വിഗരഹിത്വാ ദുബ്ഭരതായ…പേ॰… ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ഇമം സിക്ഖാപദം ഉദ്ദിസെയ്യാഥ –
൮൯. ‘‘യോ പന ഭിക്ഖു അദിന്നം ഥെയ്യസങ്ഖാതം ആദിയെയ്യ, യഥാരൂപേ അദിന്നാദാനേ രാജാനോ ചോരം ഗഹെത്വാ ഹനെയ്യും വാ ബന്ധെയ്യും വാ പബ്ബാജെയ്യും വാ – ‘ചോരോസി ബാലോസി മൂള്ഹോസി ഥേനോസീ’തി, തഥാരൂപം ഭിക്ഖു അദിന്നം ആദിയമാനോ അയമ്പി പാരാജികോ ഹോതി അസംവാസോ’’തി.
ഏവഞ്ചിദം ഭഗവതാ ഭിക്ഖൂനം സിക്ഖാപദം പഞ്ഞത്തം ഹോതി.
൯൦. തേന ഖോ പന സമയേന ഛബ്ബഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ രജകത്ഥരണം ഗന്ത്വാ രജകഭണ്ഡികം അവഹരിത്വാ ആരാമം ഹരിത്വാ ഭാജേസും. ഭിക്ഖൂ ഏവമാഹംസു – ‘‘മഹാപുഞ്ഞത്ഥ തുമ്ഹേ, ആവുസോ. ബഹും തുമ്ഹാകം ചീവരം ഉപ്പന്ന’’ന്തി. ‘‘കുതോ ആവുസോ, അമ്ഹാകം പുഞ്ഞം, ഇദാനി മയം രജകത്ഥരണം ഗന്ത്വാ രജകഭണ്ഡികം അവഹരിമ്ഹാ’’തി. ‘‘നനു, ആവുസോ, ഭഗവതാ സിക്ഖാപദം പഞ്ഞത്തം. കിസ്സ തുമ്ഹേ, ആവുസോ, രജകഭണ്ഡികം അവഹരിത്ഥാ’’തി ? ‘‘സച്ചം, ആവുസോ, ഭഗവതാ സിക്ഖാപദം പഞ്ഞത്തം. തഞ്ച ഖോ ഗാമേ, നോ അരഞ്ഞേ’’തി. ‘‘നനു, ആവുസോ, തഥേവേതം ഹോതി. അനനുച്ഛവികം, ആവുസോ, അനനുലോമികം അപ്പതിരൂപം അസ്സാമണകം അകപ്പിയം അകരണീയം. കഥഞ്ഹി നാമ തുമ്ഹേ, ആവുസോ, രജകഭണ്ഡികം അവഹരിസ്സഥ! നേതം, ആവുസോ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ പസന്നാനം വാ ഭിയ്യോഭാവായ; അഥഖ്വേതം, ആവുസോ, അപ്പസന്നാനഞ്ചേവ അപ്പസാദായ പസന്നാനഞ്ച ഏകച്ചാനം അഞ്ഞഥത്തായാ’’തി. അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഛബ്ബഗ്ഗിയേ ഭിക്ഖൂ അനേകപരിയായേന വിഗരഹിത്വാ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. അഥ ഖോ ഭഗവാ ഏതസ്മിം നിദാനേ ഏതസ്മിം പകരണേ ഭിക്ഖുസങ്ഘം സന്നിപാതാപെത്വാ ഛബ്ബഗ്ഗിയേ ഭിക്ഖൂ പടിപുച്ഛി – ‘‘സച്ചം കിര തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, രജകത്ഥരണം ഗന്ത്വാ രജകഭണ്ഡികം അവഹരിത്ഥാ’’തി? ‘‘സച്ചം, ഭഗവാ’’തി. വിഗരഹി ബുദ്ധോ ഭഗവാ – ‘‘അനനുച്ഛവികം, മോഘപുരിസാ, അനനുലോമികം അപ്പടിരൂപം അസ്സാമണകം അകപ്പിയം അകരണീയം. കഥഞ്ഹി നാമ തുമ്ഹേ, മോഘപുരിസാ, രജകഭണ്ഡികം അവഹരിസ്സഥ! നേതം, മോഘപുരിസാ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ പസന്നാനം വാ ഭിയ്യോഭാവായ; അഥ ഖ്വേതം, മോഘപുരിസാ, അപ്പസന്നാനഞ്ചേവ അപ്പസാദായ പസന്നാനഞ്ച ഏകച്ചാനം അഞ്ഞഥത്തായാ’’തി. അഥ ഖോ ഭഗവാ ഛബ്ബഗ്ഗിയേ ഭിക്ഖൂ അനേകപരിയായേന വിഗരഹിത്വാ ദുബ്ഭരതായ…പേ॰… വീരിയാരമ്ഭസ്സ വണ്ണം ഭാസിത്വാ ഭിക്ഖൂനം തദനുച്ഛവികം തദനുലോമികം ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി…പേ॰… ‘‘ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ഇമം സിക്ഖാപദം ഉദ്ദിസെയ്യാഥ –
൯൧. ‘‘യോ പന ഭിക്ഖു ഗാമാ വാ അരഞ്ഞാ വാ അദിന്നം ഥെയ്യസങ്ഖാതം ആദിയെയ്യ, യഥാരൂപേ അദിന്നാദാനേ രാജാനോ ചോരം ഗഹെത്വാ ഹനെയ്യും വാ ബന്ധെയ്യും വാ പബ്ബാജെയ്യും വാ – ‘ചോരോസി ബാലോസി മൂള്ഹോസി ഥേനോസീ’തി, തഥാരൂപം ഭിക്ഖു അദിന്നം ആദിയമാനോ അയമ്പി പാരാജികോ ഹോതി അസംവാസോ’’തി.
൯൨. യോ പനാതി യോ യാദിസോ…പേ॰… ഭിക്ഖൂതി…പേ॰… അയം ഇമസ്മിം അത്ഥേ അധിപ്പേതോ ഭിക്ഖൂതി.
ഗാമോ നാമ ഏകകുടികോപി ഗാമോ, ദ്വികുടികോപി ഗാമോ, തികുടികോപി ഗാമോ, ചതുകുടികോപി ഗാമോ, സമനുസ്സോപി ഗാമോ, അമനുസ്സോപി ഗാമോ, പരിക്ഖിത്തോപി ഗാമോ, അപരിക്ഖിത്തോപി ഗാമോ, ഗോനിസാദിനിവിട്ഠോപി ഗാമോ, യോപി സത്ഥോ അതിരേകചതുമാസനിവിട്ഠോ സോപി വുച്ചതി ഗാമോ.
ഗാമൂപചാരോ നാമ പരിക്ഖിത്തസ്സ ഗാമസ്സ ഇന്ദഖീലേ ഇന്ദഖിലേ (ക॰) ഠിതസ്സ മജ്ഝിമസ്സ പുരിസസ്സ ലെഡ്ഡുപാതോ, അപരിക്ഖിത്തസ്സ ഗാമസ്സ ഘരൂപചാരേ ഠിതസ്സ മജ്ഝിമസ്സ പുരിസസ്സ ലെഡ്ഡുപാതോ.
അരഞ്ഞം നാമ ഠപെത്വാ ഗാമഞ്ച ഗാമൂപചാരഞ്ച അവസേസം അരഞ്ഞം നാമ.
അദിന്നം നാമം യം അദിന്നം അനിസ്സട്ഠം അപരിച്ചത്തം രക്ഖിതം ഗോപിതം മമായിതം പരപരിഗ്ഗഹിതം. ഏതം അദിന്നം നാമ.
ഥെയ്യസങ്ഖാതന്തി ഥെയ്യചിത്തോ അവഹരണചിത്തോ.
ആദിയെയ്യാതി ആദിയെയ്യ ഹരെയ്യ അവഹരെയ്യ ഇരിയാപഥം വികോപെയ്യ ഠാനാ ചാവെയ്യ സങ്കേതം വീതിനാമെയ്യ.
യഥാരൂപം നാമ പാദം വാ പാദാരഹം വാ അതിരേകപാദം വാ.
രാജാനോ നാമ പഥബ്യാരാജാ പദേസരാജാ മണ്ഡലികാ അന്തരഭോഗികാ അക്ഖദസ്സാ മഹാമത്താ, യേ വാ പന ഛെജ്ജഭെജ്ജം കരൊന്താ അനുസാസന്തി. ഏതേ രാജാനോ നാമ.
ചോരോ നാമ യോ പഞ്ചമാസകം വാ അതിരേകപഞ്ചമാസകം വാ അഗ്ഘനകം അദിന്നം ഥെയ്യസങ്ഖാതം ആദിയതി. ഏസോ ചോരോ നാമ.
ഹനെയ്യും വാതി ഹത്ഥേന വാ പാദേന വാ കസായ വാ വെത്തേന വാ അഡ്ഢദണ്ഡകേന വാ ഛെജ്ജായ വാ ഹനെയ്യും.
ബന്ധെയ്യും വാതി രജ്ജുബന്ധനേന വാ അന്ദുബന്ധനേന വാ സങ്ഖലികബന്ധനേന വാ ഘരബന്ധനേന വാ നഗരബന്ധനേന വാ ഗാമബന്ധനേന വാ നിഗമബന്ധനേന വാ ബന്ധെയ്യും, പുരിസഗുത്തിം വാ കരെയ്യും.
പബ്ബാജെയ്യും വാതി ഗാമാ വാ നിഗമാ വാ നഗരാ വാ ജനപദാ വാ ജനപദപദേസാ വാ പബ്ബാജെയ്യും.
ചോരോസി ബാലോസി മൂള്ഹോസി ഥേനോസീതി പരിഭാസോ ഏസോ.
തഥാരൂപം നാമ പാദം വാ പാദാരഹം വാ അതിരേകപാദം വാ.
ആദിയമാനോതി ആദിയമാനോ ഹരമാനോ അവഹരമാനോ ഇരിയാപഥം വികോപയമാനോ ഠാനാ ചാവയമാനോ സങ്കേതം വീതിനാമയമാനോ.
അയമ്പീതി പുരിമം ഉപാദായ വുച്ചതി.
പാരാജികോ ഹോതീതി സെയ്യഥാപി നാമ പണ്ഡുപലാസോ ബന്ധനാ പവുത്തോ ഹരിതത്തായ (സീ॰ സ്യാ॰) അഭബ്ബോ ഹരിതത്ഥായ ഹരിതത്തായ (സീ॰ സ്യാ॰), ഏവമേവ ഭിക്ഖു പാദം വാ പാദാരഹം വാ അതിരേകപാദം വാ അദിന്നം ഥെയ്യസങ്ഖാതം ആദിയിത്വാ അസ്സമണോ ഹോതി അസക്യപുത്തിയോ. തേന വുച്ചതി – ‘പാരാജികോ ഹോതീ’തി.
അസംവാസോതി സംവാസോ നാമ ഏകകമ്മം ഏകുദ്ദേസോ സമസിക്ഖതാ. ഏസോ സംവാസോ നാമ. സോ തേന സദ്ധിം നത്ഥി. തേന വുച്ചതി – ‘അസംവാസോ’തി.
൯൩. ഭൂമട്ഠം ഥലട്ഠം ആകാസട്ഠം വേഹാസട്ഠം ഉദകട്ഠം നാവട്ഠം യാനട്ഠം ഭാരട്ഠം ആരാമട്ഠം വിഹാരട്ഠം ഖെത്തട്ഠം വത്ഥുട്ഠം ഗാമട്ഠം അരഞ്ഞട്ഠം ഉദകം ദന്തപോണം ദന്തപോനം (സീ॰ ക॰) വനപ്പതി ഹരണകം ഉപനിധി സുങ്കഘാതം പാണോ അപദം ദ്വിപദം ചതുപ്പദം ബഹുപ്പദം ഓചരകോ ഓണിരക്ഖോ സംവിദാവഹാരോ സങ്കേതകമ്മം നിമിത്തകമ്മന്തി.
൯൪. ഭൂമട്ഠം നാമ ഭണ്ഡം ഭൂമിയം നിക്ഖിത്തം ഹോതി നിഖാതം പടിച്ഛന്നം. ഭൂമട്ഠം ഭണ്ഡം അവഹരിസ്സാമീതി ഥെയ്യചിത്തോ ദുതിയം വാ പരിയേസതി കുദാലം വാ പിടകം വാ പരിയേസതി ഗച്ഛതി വാ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. തത്ഥ ജാതകം കട്ഠം വാ ലതം വാ ഛിന്ദതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. തത്ഥ പംസും ഖണതി വാ ബ്യൂഹതി വിയൂഹതി (സ്യാ॰) വാ ഉദ്ധരതി വാ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. കുമ്ഭിം ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. അത്തനോ ഭാജനം പവേസെത്വാ പഞ്ചമാസകം വാ അതിരേകപഞ്ചമാസകം വാ അഗ്ഘനകം ഥെയ്യചിത്തോ ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. അത്തനോ ഭാജനഗതം വാ കരോതി മുട്ഠിം വാ ഛിന്ദതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. സുത്താരുള്ഹം ഭണ്ഡം പാമങ്ഗം വാ കണ്ഠസുത്തകം വാ കടിസുത്തകം വാ സാടകം വാ വേഠനം വാ ഥെയ്യചിത്തോ ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. കോടിയം ഗഹെത്വാ ഉച്ചാരേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഘംസന്തോ നീഹരതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. അന്തമസോ കേസഗ്ഗമത്തമ്പി കുമ്ഭിമുഖാ മോചേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. സപ്പിം വാ തേലം വാ മധും വാ ഫാണിതം വാ പഞ്ചമാസകം വാ അതിരേകപഞ്ചമാസകം വാ അഗ്ഘനകം ഥെയ്യചിത്തോ ഏകേന പയോഗേന പിവതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. തത്ഥേവ ഭിന്ദതി വാ ഛഡ്ഡേതി വാ ഝാപേതി വാ അപരിഭോഗം വാ കരോതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ.
൯൫. ഥലട്ഠം നാമ ഭണ്ഡം ഥലേ നിക്ഖിത്തം ഹോതി. ഥലട്ഠം ഭണ്ഡം അവഹരിസ്സാമീതി ഥെയ്യചിത്തോ ദുതിയം വാ പരിയേസതി ഗച്ഛതി വാ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൯൬. ആകാസട്ഠം നാമ ഭണ്ഡം ആകാസഗതം ഹോതി. മോരോ വാ കപിഞ്ജരോ വാ തിത്തിരോ വാ വട്ടകോ വാ, സാടകം വാ വേഠനം വാ ഹിരഞ്ഞം വാ സുവണ്ണം വാ ഛിജ്ജമാനം പതതി. ആകാസട്ഠം ഭണ്ഡം അവഹരിസ്സാമീതി ഥെയ്യചിത്തോ ദുതിയം വാ പരിയേസതി ഗച്ഛതി വാ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ . ഗമനം ഉപച്ഛിന്ദതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൯൭. വേഹാസട്ഠം നാമ ഭണ്ഡം വേഹാസഗതം ഹോതി. മഞ്ചേ വാ പീഠേ വാ ചീവരവംസേ വാ ചീവരരജ്ജുയാ വാ ഭിത്തിഖിലേ വാ നാഗദന്തേ വാ രുക്ഖേ വാ ലഗ്ഗിതം ഹോതി, അന്തമസോ പത്താധാരകേപി. വേഹാസട്ഠം ഭണ്ഡം അവഹരിസ്സാമീതി ഥെയ്യചിത്തോ ദുതിയം വാ പരിയേസതി ഗച്ഛതി വാ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൯൮. ഉദകട്ഠം നാമ ഭണ്ഡം ഉദകേ നിക്ഖിത്തം ഹോതി. ഉദകട്ഠം ഭണ്ഡം അവഹരിസ്സാമീതി ഥെയ്യചിത്തോ ദുതിയം വാ പരിയേസതി ഗച്ഛതി വാ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. നിമുജ്ജതി വാ ഉമ്മുജ്ജതി വാ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. തത്ഥ ജാതകം ഉപ്പലം വാ പദുമം വാ പുണ്ഡരീകം വാ ഭിസം വാ മച്ഛം വാ കച്ഛപം വാ പഞ്ചമാസകം വാ അതിരേകപഞ്ചമാസകം വാ അഗ്ഘനകം ഥെയ്യചിത്തോ ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൯൯. നാവാ നാമ യായ തരതി. നാവട്ഠം നാമ ഭണ്ഡം നാവായ നിക്ഖിത്തം ഹോതി. ‘‘നാവട്ഠം ഭണ്ഡം അവഹരിസ്സാമീ’’തി ഥെയ്യചിത്തോ ദുതിയം വാ പരിയേസതി ഗച്ഛതി വാ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. നാവം അവഹരിസ്സാമീതി ഥെയ്യചിത്തോ ദുതിയം വാ പരിയേസതി ഗച്ഛതി വാ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ബന്ധനം മോചേതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ബന്ധനം മോചെത്വാ ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഉദ്ധം വാ അധോ വാ തിരിയം വാ അന്തമസോ കേസഗ്ഗമത്തമ്പി സങ്കാമേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൧൦൦. യാനം നാമ വയ്ഹം രഥോ സകടം സന്ദമാനികാ. യാനട്ഠം നാമ ഭണ്ഡം യാനേ നിക്ഖിത്തം ഹോതി. യാനട്ഠം ഭണ്ഡം അവഹരിസ്സാമീതി ഥെയ്യചിത്തോ ദുതിയം വാ പരിയേസതി ഗച്ഛതി വാ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. യാനം അവഹരിസ്സാമീതി ഥെയ്യചിത്തോ ദുതിയം വാ പരിയേസതി ഗച്ഛതി വാ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൧൦൧. ഭാരോ നാമ സീസഭാരോ ഖന്ധഭാരോ കടിഭാരോ ഓലമ്ബകോ. സീസേ ഭാരം ഥെയ്യചിത്തോ ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഖന്ധം ഓരോപേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. ഖന്ധേ ഭാരം ഥെയ്യചിത്തോ ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. കടിം ഓരോപേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. കടിയാ ഭാരം ഥെയ്യചിത്തോ ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഹത്ഥേന ഗണ്ഹാതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. ഹത്ഥേ ഭാരം ഥെയ്യചിത്തോ ഭൂമിയം നിക്ഖിപതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. ഥെയ്യചിത്തോ ഭൂമിതോ ഗണ്ഹാതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൧൦൨. ആരാമോ നാമ പുപ്ഫാരാമോ ഫലാരാമോ. ആരാമട്ഠം നാമ ഭണ്ഡം ആരാമേ ചതൂഹി ഠാനേഹി നിക്ഖിത്തം ഹോതി – ഭൂമട്ഠം ഥലട്ഠം, ആകാസട്ഠം, വേഹാസട്ഠം. ആരാമട്ഠം ഭണ്ഡം അവഹരിസ്സാമീതി ഥെയ്യചിത്തോ ദുതിയം വാ പരിയേസതി ഗച്ഛതി വാ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. തത്ഥ ജാതകം മൂലം വാ തചം വാ പത്തം വാ പുപ്ഫം വാ ഫലം വാ പഞ്ചമാസകം വാ അതിരേകപഞ്ചമാസകം വാ അഗ്ഘനകം ഥെയ്യചിത്തോ ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. ആരാമം അഭിയുഞ്ജതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സാമികസ്സ വിമതിം ഉപ്പാദേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. സാമികോ ന മയ്ഹം ഭവിസ്സതീതി ധുരം നിക്ഖിപതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. ധമ്മം ചരന്തോ സാമികം പരാജേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. ധമ്മം ചരന്തോ പരജ്ജതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ.
൧൦൩. വിഹാരട്ഠം നാമ ഭണ്ഡം വിഹാരേ ചതൂഹി ഠാനേഹി നിക്ഖിത്തം ഹോതി – ഭൂമട്ഠം, ഥലട്ഠം, ആകാസട്ഠം, വേഹാസട്ഠം. വിഹാരട്ഠം ഭണ്ഡം അവഹരിസ്സാമീതി ഥെയ്യചിത്തോ ദുതിയം വാ പരിയേസതി ഗച്ഛതി വാ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. വിഹാരം അഭിയുഞ്ജതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സാമികസ്സ വിമതിം ഉപ്പാദേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. സാമികോ ന മയ്ഹം ഭവിസ്സതീതി ധുരം നിക്ഖിപതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. ധമ്മം ചരന്തോ സാമികം പരാജേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. ധമ്മം ചരന്തോ പരജ്ജതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ.
൧൦൪. ഖെത്തം നാമ യത്ഥ പുബ്ബണ്ണം വാ അപരണ്ണം വാ ജായതി. ഖെത്തട്ഠം നാമ ഭണ്ഡം ഖെത്തേ ചതൂഹി ഠാനേഹി നിക്ഖിത്തം ഹോതി – ഭൂമട്ഠം, ഥലട്ഠം, ആകാസട്ഠം, വേഹാസട്ഠം. ഖെത്തട്ഠം ഭണ്ഡം അവഹരിസ്സാമീതി ഥെയ്യചിത്തോ ദുതിയം വാ പരിയേസതി ഗച്ഛതി വാ, ആപത്തി, ദുക്കടസ്സ. ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. തത്ഥ ജാതകം പുബ്ബണ്ണം വാ അപരണ്ണം വാ പഞ്ചമാസകം വാ അതിരേകപഞ്ചമാസകം വാ അഗ്ഘനകം ഥെയ്യചിത്തോ ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. ഖെത്തം അഭിയുഞ്ജതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സാമികസ്സ വിമതിം ഉപ്പാദേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. സാമികോ ന മയ്ഹം ഭവിസ്സതീതി ധുരം നിക്ഖിപതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. ധമ്മം ചരന്തോ സാമികം പരാജേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. ധമ്മം ചരന്തോ പരജ്ജതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഖിലം വാ രജ്ജും വാ വതിം വാ മരിയാദം വാ സങ്കാമേതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഏകം പയോഗം അനാഗതേ, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. തസ്മിം പയോഗേ ആഗതേ, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൧൦൫. വത്ഥു നാമ ആരാമവത്ഥു വിഹാരവത്ഥു. വത്ഥുട്ഠം നാമ ഭണ്ഡം വത്ഥുസ്മിം ചതൂഹി ഠാനേഹി നിക്ഖിത്തം ഹോതി – ഭൂമട്ഠം, ഥലട്ഠം, ആകാസട്ഠം, വേഹാസട്ഠം. വത്ഥുട്ഠം ഭണ്ഡം അവഹരിസ്സാമീതി ഥെയ്യചിത്തോ ദുതിയം വാ പരിയേസതി ഗച്ഛതി വാ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. വത്ഥും അഭിയുഞ്ജതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സാമികസ്സ വിമതിം ഉപ്പാദേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. സാമികോ ന മയ്ഹം ഭവിസ്സതീതി ധുരം നിക്ഖിപതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. ധമ്മം ചരന്തോ സാമികം പരാജേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. ധമ്മം ചരന്തോ പരജ്ജതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഖീലം വാ രജ്ജും വാ വതിം വാ പാകാരം വാ സങ്കാമേതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഏകം പയോഗം അനാഗതേ ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. തസ്മിം പയോഗേ ആഗതേ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൧൦൬. ഗാമട്ഠം നാമ ഭണ്ഡം ഗാമേ ചതൂഹി ഠാനേഹി നിക്ഖിത്തം ഹോതി – ഭൂമട്ഠം, ഥലട്ഠം, ആകാസട്ഠം, വേഹാസട്ഠം. ഗാമട്ഠം ഭണ്ഡം അവഹരിസ്സാമീതി ഥെയ്യചിത്തോ ദുതിയം വാ പരിയേസതി ഗച്ഛതി വാ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൧൦൭. അരഞ്ഞം നാമ യം മനുസ്സാനം പരിഗ്ഗഹിതം ഹോതി, തം അരഞ്ഞം. അരഞ്ഞട്ഠം നാമ ഭണ്ഡം അരഞ്ഞേ ചതൂഹി ഠാനേഹി നിക്ഖിത്തം ഹോതി – ഭൂമട്ഠം, ഥലട്ഠം, ആകാസട്ഠം, വേഹാസട്ഠം. അരഞ്ഞട്ഠം ഭണ്ഡം അവഹരിസ്സാമീതി ഥെയ്യചിത്തോ ദുതിയം വാ പരിയേസതി ഗച്ഛതി വാ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. തത്ഥ ജാതകം കട്ഠം വാ ലതം വാ തിണം വാ പഞ്ചമാസകം വാ അതിരേകപഞ്ചമാസകം വാ അഗ്ഘനകം ഥെയ്യചിത്തോ ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൧൦൮. ഉദകം നാമ ഭാജനഗതം വാ ഹോതി പൊക്ഖരണിയാ വാ തളാകേ വാ. ഥെയ്യചിത്തോ ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ . അത്തനോ ഭാജനം പവേസെത്വാ പഞ്ചമാസകം വാ അതിരേകപഞ്ചമാസകം വാ അഗ്ഘനകം ഉദകം ഥെയ്യചിത്തോ ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. അത്തനോ ഭാജനഗതം കരോതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. മരിയാദം ഭിന്ദതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. മരിയാദം ഭിന്ദിത്വാ പഞ്ചമാസകം വാ അതിരേകപഞ്ചമാസകം വാ അഗ്ഘനകം ഉദകം നിക്ഖാമേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. അതിരേകമാസകം വാ ഊനപഞ്ചമാസകം വാ അഗ്ഘനകം ഉദകം നിക്ഖാമേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. മാസകം വാ ഊനമാസകം വാ അഗ്ഘനകം ഉദകം നിക്ഖാമേതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ.
൧൦൯. ദന്തപോണം നാമ ഛിന്നം വാ അച്ഛിന്നം വാ. പഞ്ചമാസകം വാ അതിരേകപഞ്ചമാസകം വാ അഗ്ഘനകം ഥെയ്യചിത്തോ ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൧൧൦. വനപ്പതി നാമ യോ മനുസ്സാനം പരിഗ്ഗഹിതോ ഹോതി രുക്ഖോ പരിഭോഗോ. ഥെയ്യചിത്തോ ഛിന്ദതി, പഹാരേ പഹാരേ ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഏകം പഹാരം അനാഗതേ, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. തസ്മിം പഹാരേ ആഗതേ, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൧൧൧. ഹരണകം നാമ അഞ്ഞസ്സ ഹരണകം ഭണ്ഡം. ഥെയ്യചിത്തോ ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. സഹഭണ്ഡഹാരകം പദസാ നെസ്സാമീതി പഠമം പാദം സങ്കാമേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ദുതിയം പാദം സങ്കാമേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. പതിതം ഭണ്ഡം ഗഹെസ്സാമീതി പാതാപേതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. പതിതം ഭണ്ഡം പഞ്ചമാസകം വാ അതിരേകപഞ്ചമാസകം വാ അഗ്ഘനകം ഥെയ്യചിത്തോ ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൧൧൨. ഉപനിധി നാമ ഉപനിക്ഖിത്തം ഭണ്ഡം. ദേഹി മേ ഭണ്ഡന്തി വുച്ചമാനോ നാഹം ഗണ്ഹാമീതി ഭണതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സാമികസ്സ വിമതിം ഉപ്പാദേതി , ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ . സാമികോ ന മയ്ഹം ദസ്സതീതി ധുരം നിക്ഖിപതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. ധമ്മം ചരന്തോ സാമികം പരാജേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. ധമ്മം ചരന്തോ പരജ്ജതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ.
൧൧൩. സുങ്കഘാതം നാമ രഞ്ഞാ ഠപിതം ഹോതി പബ്ബതഖണ്ഡേ വാ നദീതിത്ഥേ വാ ഗാമദ്വാരേ വാ – ‘അത്ര പവിട്ഠസ്സ സുങ്കം ഗണ്ഹന്തൂ’തി. തത്ര പവിസിത്വാ രാജഗ്ഗം രാജഗ്ഘം (സീ॰ സ്യാ॰) ഭണ്ഡം പഞ്ചമാസകം വാ അതിരേകപഞ്ചമാസകം വാ അഗ്ഘനകം ഥെയ്യചിത്തോ ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. പഠമം പാദം സുങ്കഘാതം അതിക്കാമേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ദുതിയം പാദം അതിക്കാമേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. അന്തോസുങ്കഘാതേ ഠിതോ ബഹിസുങ്കഘാതം പാതേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. സുങ്കം പരിഹരതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ.
൧൧൪. പാണോ നാമ മനുസ്സപാണോ വുച്ചതി. ഥെയ്യചിത്തോ ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. പദസാ നെസ്സാമീതി പഠമം പാദം സങ്കാമേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ദുതിയം പാദം സങ്കാമേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
അപദം നാമ അഹി മച്ഛാ. പഞ്ചമാസകം വാ അതിരേകപഞ്ചമാസകം വാ അഗ്ഘനകം ഥെയ്യചിത്തോ ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൧൧൫. ദ്വിപദം നാമ മനുസ്സാ, പക്ഖജാതാ. ഥെയ്യചിത്തോ ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. പദസാ നെസ്സാമീതി പഠമം പാദം സങ്കാമേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ദുതിയം പാദം സങ്കാമേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൧൧൬. ചതുപ്പദം നാമ – ഹത്ഥീ അസ്സാ ഒട്ഠാ ഗോണാ ഗദ്രഭാ പസുകാ. ഥെയ്യചിത്തോ ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. പദസാ നെസ്സാമീതി പഠമം പാദം സങ്കാമേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ദുതിയം പാദം സങ്കാമേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. തതിയം പാദം സങ്കാമേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ചതുത്ഥം പാദം സങ്കാമേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൧൧൭. ബഹുപ്പദം നാമ – വിച്ഛികാ സതപദീ ഉച്ചാലിങ്ഗപാണകാ. പഞ്ചമാസകം വാ അതിരേകപഞ്ചമാസകം വാ അഗ്ഘനകം ഥെയ്യചിത്തോ ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. പദസാ നെസ്സാമീതി സങ്കാമേതി, പദേ പദേ ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. പച്ഛിമം പാദം സങ്കാമേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൧൧൮. ഓചരകോ നാമ ഭണ്ഡം ഓചരിത്വാ ആചിക്ഖതി – ‘‘ഇത്ഥന്നാമം ഭണ്ഡം അവഹരാ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സോ തം ഭണ്ഡം അവഹരതി, ആപത്തി ഉഭിന്നം പാരാജികസ്സ.
ഓണിരക്ഖോ നാമ ആഹടം ഭണ്ഡം ഗോപെന്തോ പഞ്ചമാസകം വാ അതിരേകപഞ്ചമാസകം വാ അഗ്ഘനകം ഥെയ്യചിത്തോ ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
സംവിദാവഹാരോ നാമ സമ്ബഹുലാ സംവിദഹിത്വാ ഏകോ ഭണ്ഡം അവഹരതി, ആപത്തി സബ്ബേസം പാരാജികസ്സ.
൧൧൯. സങ്കേതകമ്മം നാമ സങ്കേതം കരോതി – ‘‘പുരേഭത്തം വാ പച്ഛാഭത്തം വാ രത്തിം വാ ദിവാ വാ തേന സങ്കേതേന തം ഭണ്ഡം അവഹരാ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. തേന സങ്കേതേന തം ഭണ്ഡം അവഹരതി, ആപത്തി ഉഭിന്നം പാരാജികസ്സ. തം സങ്കേതം പുരേ വാ പച്ഛാ വാ തം ഭണ്ഡം അവഹരതി, മൂലട്ഠസ്സ അനാപത്തി. അവഹാരകസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൧൨൦. നിമിത്തകമ്മം നാമ നിമിത്തം കരോതി. അക്ഖിം വാ നിഖണിസ്സാമി ഭമുകം വാ ഉക്ഖിപിസ്സാമി സീസം വാ ഉക്ഖിപിസ്സാമി, തേന നിമിത്തേന തം ഭണ്ഡം അവഹരാതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. തേന നിമിത്തേന തം ഭണ്ഡം അവഹരതി, ആപത്തി ഉഭിന്നം പാരാജികസ്സ. തം നിമിത്തം പുരേ വാ പച്ഛാ വാ തം ഭണ്ഡം അവഹരതി, മൂലട്ഠസ്സ അനാപത്തി. അവഹാരകസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൧൨൧. ഭിക്ഖു ഭിക്ഖും ആണാപേതി – ‘‘ഇത്ഥന്നാമം ഭണ്ഡം അവഹരാ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സോ തം മഞ്ഞമാനോ തം അവഹരതി, ആപത്തി ഉഭിന്നം പാരാജികസ്സ.
ഭിക്ഖു ഭിക്ഖും ആണാപേതി – ‘‘ഇത്ഥന്നാമം ഭണ്ഡം അവഹരാ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സോ തം മഞ്ഞമാനോ അഞ്ഞം അവഹരതി, മൂലട്ഠസ്സ അനാപത്തി. അവഹാരകസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
ഭിക്ഖു ഭിക്ഖും ആണാപേതി – ‘‘ഇത്ഥന്നാമം ഭണ്ഡം അവഹരാ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സോ അഞ്ഞം മഞ്ഞമാനോ തം അവഹരതി, ആപത്തി ഉഭിന്നം പാരാജികസ്സ.
ഭിക്ഖു ഭിക്ഖും ആണാപേതി – ‘‘ഇത്ഥന്നാമം ഭണ്ഡം അവഹരാ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സോ അഞ്ഞം മഞ്ഞമാനോ അഞ്ഞം അവഹരതി, മൂലട്ഠസ്സ അനാപത്തി. അവഹാരകസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
ഭിക്ഖു ഭിക്ഖും ആണാപേതി – ‘‘ഇത്ഥന്നാമസ്സ പാവദ – ‘ഇത്ഥന്നാമോ ഇത്ഥന്നാമസ്സ പാവദതു – ഇത്ഥന്നാമോ ഇത്ഥന്നാമം ഭണ്ഡം അവഹരതൂ’’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സോ ഇതരസ്സ ആരോചേതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. അവഹാരകോ പടിഗ്ഗണ്ഹാതി, മൂലട്ഠസ്സ ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. സോ തം ഭണ്ഡം അവഹരതി, ആപത്തി സബ്ബേസം പാരാജികസ്സ.
ഭിക്ഖു ഭിക്ഖും ആണാപേതി – ‘‘ഇത്ഥന്നാമസ്സ പാവദ – ‘ഇത്ഥന്നാമോ ഇത്ഥന്നാമസ്സ പാവദതു – ഇത്ഥന്നാമോ ഇത്ഥന്നാമം ഭണ്ഡം അവഹരതൂ’’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സോ അഞ്ഞം ആണാപേതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. അവഹാരകോ പടിഗ്ഗണ്ഹാതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സോ തം ഭണ്ഡം അവഹരതി, മൂലട്ഠസ്സ അനാപത്തി. ആണാപകസ്സ ച അവഹാരകസ്സ ച ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
ഭിക്ഖു ഭിക്ഖും ആണാപേതി – ‘‘ഇത്ഥന്നാമം ഭണ്ഡം അവഹരാ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സോ ഗന്ത്വാ പുന പച്ചാഗച്ഛതി – ‘‘നാഹം സക്കോമി തം ഭണ്ഡം അവഹരിതു’’ന്തി. സോ പുന ആണാപേതി – ‘‘യദാ സക്കോസി തദാ തം ഭണ്ഡം അവഹരാ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സോ തം ഭണ്ഡം അവഹരതി, ആപത്തി ഉഭിന്നം പാരാജികസ്സ.
ഭിക്ഖു ഭിക്ഖും ആണാപേതി – ‘‘ഇത്ഥന്നാമം ഭണ്ഡം അവഹരാ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സോ ആണാപെത്വാ വിപ്പടിസാരീ ന സാവേതി – ‘‘മാ അവഹരീ’’തി. സോ തം ഭണ്ഡം അവഹരതി, ആപത്തി ഉഭിന്നം പാരാജികസ്സ.
ഭിക്ഖു ഭിക്ഖും ആണാപേതി – ‘‘ഇത്ഥന്നാമം ഭണ്ഡം അവഹരാ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സോ ആണാപെത്വാ വിപ്പടിസാരീ സാവേതി – ‘‘മാ അവഹരീ’’തി. സോ ‘‘ആണത്തോ അഹം തയാ’’തി, തം ഭണ്ഡം അവഹരതി, മൂലട്ഠസ്സ അനാപത്തി. അവഹാരകസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
ഭിക്ഖു ഭിക്ഖും ആണാപേതി – ‘‘ഇത്ഥന്നാമം ഭണ്ഡം അവഹരാ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സോ ആണാപെത്വാ വിപ്പടിസാരീ സാവേതി – ‘‘മാ അവഹരീ’’തി. സോ ‘‘സാധൂ’’തി സുട്ഠൂതി (ക॰)? ഓരമതി, ഉഭിന്നം അനാപത്തി.
൧൨൨. പഞ്ചഹി ആകാരേഹി അദിന്നം ആദിയന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പരപരിഗ്ഗഹിതഞ്ച ഹോതി, പരപരിഗ്ഗഹിതസഞ്ഞീ ച, ഗരുകോ ച ഹോതി പരിക്ഖാരോ, പഞ്ചമാസകോ വാ അതിരേകപഞ്ചമാസകോ വാ, ഥെയ്യചിത്തഞ്ച പച്ചുപട്ഠിതം ഹോതി. ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൧൨൩. പഞ്ചഹി ആകാരേഹി അദിന്നം ആദിയന്തസ്സ ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ – പരപരിഗ്ഗഹിതഞ്ച ഹോതി, പരപരിഗ്ഗഹിതസഞ്ഞീ ച, ലഹുകോ ച ഹോതി പരിക്ഖാരോ, അതിരേകമാസകോ വാ ഊനപഞ്ചമാസകോ വാ, ഥെയ്യചിത്തഞ്ച പച്ചുപട്ഠിതം ഹോതി. ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ.
൧൨൪. പഞ്ചഹി ആകാരേഹി അദിന്നം ആദിയന്തസ്സ ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. പരപരിഗ്ഗഹിതഞ്ച ഹോതി, പരപരിഗ്ഗഹിതസഞ്ഞീ ച, ലഹുകോ ച ഹോതി പരിക്ഖാരോ, മാസകോ വാ ഊനമാസകോ വാ, ഥെയ്യചിത്തഞ്ച പച്ചുപട്ഠിതം ഹോതി. ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ.
൧൨൫. ഛഹി ആകാരേഹി അദിന്നം ആദിയന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ. ന ച സകസഞ്ഞീ, ന ച വിസ്സാസഗ്ഗാഹീ, ന ച താവകാലികം, ഗരുകോ ച ഹോതി പരിക്ഖാരോ, പഞ്ചമാസകോ വാ അതിരേകപഞ്ചമാസകോ വാ, ഥെയ്യചിത്തഞ്ച പച്ചുപട്ഠിതം ഹോതി. ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൧൨൬. ഛഹി ആകാരേഹി അദിന്നം ആദിയന്തസ്സ ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. ന ച സകസഞ്ഞീ, ന ച വിസ്സാസഗ്ഗാഹീ, ന ച താവകാലികം, ലഹുകോ ച ഹോതി പരിക്ഖാരോ അതിരേകമാസകോ വാ ഊനപഞ്ചമാസകോ വാ, ഥെയ്യചിത്തഞ്ച പച്ചുപട്ഠിതം ഹോതി. ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ.
൧൨൭. ഛഹി ആകാരേഹി അദിന്നം ആദിയന്തസ്സ ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ന ച സകസഞ്ഞീ, ന ച വിസ്സാസഗ്ഗാഹീ, ന ച താവകാലികം, ലഹുകോ ച ഹോതി പരിക്ഖാരോ, മാസകോ വാ ഊനമാസകോ വാ, ഥെയ്യചിത്തഞ്ച പച്ചുപട്ഠിതം ഹോതി. ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ.
൧൨൮. പഞ്ചഹി ആകാരേഹി അദിന്നം ആദിയന്തസ്സ ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ന ച പരപരിഗ്ഗഹിതം ഹോതി, പരപരിഗ്ഗഹിതസഞ്ഞീ ച, ഗരുകോ ച ഹോതി പരിക്ഖാരോ, പഞ്ചമാസകോ വാ അതിരേകപഞ്ചമാസകോ വാ, ഥെയ്യചിത്തഞ്ച പച്ചുപട്ഠിതം ഹോതി. ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ.
൧൨൯. പഞ്ചഹി ആകാരേഹി അദിന്നം ആദിയന്തസ്സ ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ന ച പരപരിഗ്ഗഹിതം ഹോതി, പരപരിഗ്ഗഹിതസഞ്ഞീ ച, ലഹുകോ ച ഹോതി പരിക്ഖാരോ, അതിരേകമാസകോ വാ ഊനപഞ്ചമാസകോ വാ, ഥെയ്യചിത്തഞ്ച പച്ചുപട്ഠിതം ഹോതി. ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ.
൧൩൦. പഞ്ചഹി ആകാരേഹി അദിന്നം ആദിയന്തസ്സ ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ന ച പരപരിഗ്ഗഹിതം ഹോതി, പരപരിഗ്ഗഹിതസഞ്ഞീ ച, ലഹുകോ ച ഹോതി പരിക്ഖാരോ, മാസകോ വാ ഊനമാസകോ വാ, ഥെയ്യചിത്തഞ്ച പച്ചുപട്ഠിതം ഹോതി. ആമസതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഫന്ദാപേതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഠാനാ ചാവേതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ.
൧൩൧. അനാപത്തി സസഞ്ഞിസ്സ, വിസ്സാസഗ്ഗാഹേ, താവകാലികേ, പേതപരിഗ്ഗഹേ, തിരച്ഛാനഗതപരിഗ്ഗഹേ, പംസുകൂലസഞ്ഞിസ്സ, ഉമ്മത്തകസ്സ, (ഖിത്തചിത്തസ്സ വേദനാട്ടസ്സ) (ഖിത്തചിത്തസ്സ വേദനാട്ടസ്സ) കത്ഥചി നത്ഥി ആദികമ്മികസ്സാതി.
അദിന്നാദാനമ്ഹി പഠമഭാണവാരോ നിട്ഠിതോ.
വിനീതവത്ഥുഉദ്ദാനഗാഥാ
രജകേഹി പഞ്ച അക്ഖാതാ, ചതുരോ അത്ഥരണേഹി ച;
അന്ധകാരേന വേ പഞ്ച, പഞ്ച ഹാരണകേന ച.
നിരുത്തിയാ പഞ്ച അക്ഖാതാ, വാതേഹി അപരേ ദുവേ;
അസമ്ഭിന്നേ കുസാപാതോ, ജന്തഗ്ഗേന ജന്താഘരേന (സ്യാ॰) സഹാ ദസ.
വിഘാസേഹി പഞ്ച അക്ഖാതാ, പഞ്ച ചേവ അമൂലകാ;
ദുബ്ഭിക്ഖേ കുരമംസഞ്ച കൂരമംസഞ്ച (സ്യാ॰), പൂവസക്ഖലിമോദകാ.
ഛപരിക്ഖാരഥവികാ , ഭിസിവംസാ ന നിക്ഖമേ;
ഖാദനീയഞ്ച വിസ്സാസം, സസഞ്ഞായപരേ ദുവേ.
സത്ത നാവഹരാമാതി, സത്ത ചേവ അവാഹരും;
സങ്ഘസ്സ അവഹരും സത്ത, പുപ്ഫേഹി അപരേ ദുവേ.
തയോ ച വുത്തവാദിനോ, മണി തീണി അതിക്കമേ;
സൂകരാ ച മിഗാ മച്ഛാ, യാനഞ്ചാപി പവത്തയി.
ദുവേ പേസീ ദുവേ ദാരൂ, പംസുകൂലം ദുവേ ദകാ;
അനുപുബ്ബവിധാനേന , തദഞ്ഞോ ന പരിപൂരയി.
സാവത്ഥിയാ ചതുരോ മുട്ഠീ, ദ്വേ വിഘാസാ ദുവേ തിണാ;
സങ്ഘസ്സ ഭാജയും സത്ത, സത്ത ചേവ അസ്സാമികാ.
ദാരുദകാ മത്തികാ ദ്വേ തിണാനി;
സങ്ഘസ്സ സത്ത അവഹാസി സെയ്യം;
സസ്സാമികം ന ചാപി നീഹരെയ്യ;
ഹരെയ്യ സസ്സാമികം താവകാലികം.
ചമ്പാ രാജഗഹേ ചേവ, വേസാലിയാ ച അജ്ജുകോ;
ബാരാണസീ ച കോസമ്ബീ, സാഗലാ ദള്ഹികേന ചാതി.
വിനീതവത്ഥു
൧൩൨. തേന ഖോ പന സമയേന ഛബ്ബഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ രജകത്ഥരണം ഗന്ത്വാ രജകഭണ്ഡികം അവഹരിംസു. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി – ‘‘ഭഗവതാ സിക്ഖാപദം പഞ്ഞത്തം. കച്ചി നു ഖോ മയം പാരാജികം ആപത്തിം ആപന്നാ’’തി . ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘ആപത്തിം തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, ആപന്നാ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു രജകത്ഥരണം ഗന്ത്വാ മഹഗ്ഘം ദുസ്സം പസ്സിത്വാ ഥെയ്യചിത്തം ഉപ്പാദേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി – ‘‘ഭഗവതാ സിക്ഖാപദം പഞ്ഞത്തം, കച്ചി നു ഖോ അഹം പാരാജികം ആപത്തിം ആപന്നോ’’തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, ചിത്തുപ്പാദേ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു രജകത്ഥരണം ഗന്ത്വാ മഹഗ്ഘം ദുസ്സം പസ്സിത്വാ ഥെയ്യചിത്തോ ആമസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ. ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു രജകത്ഥരണം ഗന്ത്വാ മഹഗ്ഘം ദുസ്സം പസ്സിത്വാ ഥെയ്യചിത്തോ ഫന്ദാപേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ. ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു രജകത്ഥരണം ഗന്ത്വാ മഹഗ്ഘം ദുസ്സം പസ്സിത്വാ ഥെയ്യചിത്തോ ഠാനാ ചാവേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
൧൩൩. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ പിണ്ഡചാരികോ ഭിക്ഖു മഹഗ്ഘം ഉത്തരത്ഥരണം പസ്സിത്വാ ഥെയ്യചിത്തം ഉപ്പാദേസി…പേ॰… ഥെയ്യചിത്തോ ആമസി…പേ॰… ഥെയ്യചിത്തോ ഫന്ദാപേസി…പേ॰… ഥെയ്യചിത്തോ ഠാനാ ചാവേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
൧൩൪. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ദിവാ ഭണ്ഡം പസ്സിത്വാ നിമിത്തം അകാസി – ‘രത്തിം അവഹരിസ്സാമീ’തി. സോ തം മഞ്ഞമാനോ തം അവഹരി…പേ॰… തം മഞ്ഞമാനോ അഞ്ഞം അവഹരി…പേ॰… അഞ്ഞം മഞ്ഞമാനോ തം അവഹരി…പേ॰… അഞ്ഞം മഞ്ഞമാനോ അഞ്ഞം അവഹരി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി .
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ദിവാ ഭണ്ഡം പസ്സിത്വാ നിമിത്തം അകാസി – ‘‘രത്തിം അവഹരിസ്സാമീ’’തി. സോ തം മഞ്ഞമാനോ അത്തനോ ഭണ്ഡം അവഹരി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ. ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു അഞ്ഞസ്സ ഭണ്ഡം ഹരന്തോ സീസേ ഭാരം ഥെയ്യചിത്തോ ആമസി…പേ॰… ഥെയ്യചിത്തോ ഫന്ദാപേസി…പേ॰… ഥെയ്യചിത്തോ ഖന്ധം ഓരോപേസി…പേ॰… ഖന്ധേ ഭാരം ഥെയ്യചിത്തോ ആമസി…പേ॰… ഥെയ്യചിത്തോ ഫന്ദാപേസി…പേ॰… ഥെയ്യചിത്തോ കടിം ഓരോപേസി…പേ॰… കടിയാ ഭാരം ഥെയ്യചിത്തോ ആമസി…പേ॰… ഥെയ്യചിത്തോ ഫന്ദാപേസി…പേ॰… ഥെയ്യചിത്തോ ഹത്ഥേന അഗ്ഗഹേസി…പേ॰… ഹത്ഥേ ഭാരം ഥെയ്യചിത്തോ ഭൂമിയം നിക്ഖിപി…പേ॰… ഥെയ്യചിത്തോ ഭൂമിതോ അഗ്ഗഹേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
൧൩൫. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു അജ്ഝോകാസേ ചീവരം പത്ഥരിത്വാ വിഹാരം പാവിസി. അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു – ‘മായിദം ചീവരം നസ്സീ’തി, പടിസാമേസി. സോ നിക്ഖമിത്വാ തം ഭിക്ഖും പുച്ഛി – ‘‘ആവുസോ, മയ്ഹം ചീവരം കേന അവഹട’’ന്തി ? സോ ഏവമാഹ – ‘‘മയാ അവഹട’’ന്തി. ‘‘സോ തം ആദിയി, അസ്സമണോസി ത്വ’’ന്തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰…. ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസി. ‘‘കിംചിത്തോ ത്വം, ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘നിരുത്തിപഥോ അഹം, ഭഗവാ’’തി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, നിരുത്തിപഥേ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു പീഠേ ചീവരം നിക്ഖിപിത്വാ. പീഠേ നിസീദനം നിക്ഖിപിത്വാ… ഹെട്ഠാപീഠേ പത്തം നിക്ഖിപിത്വാ വിഹാരം പാവിസി. അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു – ‘‘മായം പത്തോ നസ്സീ’’തി പടിസാമേസി. സോ നിക്ഖമിത്വാ തം ഭിക്ഖും പുച്ഛി – ‘‘ആവുസോ, മയ്ഹം പത്തോ കേന അവഹടോ’’തി? സോ ഏവമാഹ – ‘‘മയാ അവഹടോ’’തി. ‘‘സോ തം ആദിയി, അസ്സമണോസി ത്വ’’ന്തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, നിരുത്തിപഥേ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരാ ഭിക്ഖുനീ വതിയാ ചീവരം പത്ഥരിത്വാ വിഹാരം പാവിസി. അഞ്ഞതരാ ഭിക്ഖുനീ – ‘മായിദം ചീവരം നസ്സീ’തി പടിസാമേസി. സാ നിക്ഖമിത്വാ തം ഭിക്ഖുനിം പുച്ഛി – ‘‘അയ്യേ, മയ്ഹം ചീവരം കേന അവഹട’’ന്തി? സാ ഏവമാഹ – ‘‘മയാ അവഹട’’ന്തി. ‘‘സാ തം ആദിയി, അസ്സമണീസി ത്വ’’ന്തി. തസ്സാ കുക്കുച്ചം അഹോസി. അഥ ഖോ സാ ഭിക്ഖുനീ ഭിക്ഖുനീനം ഏതമത്ഥം ആരോചേസി. ഭിക്ഖുനിയോ ഭിക്ഖൂനം ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, നിരുത്തിപഥേ’’തി.
൧൩൬. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു വാതമണ്ഡലികായ ഉക്ഖിത്തം സാടകം പസ്സിത്വാ സാമികാനം ദസ്സാമീതി, അഗ്ഗഹേസി. സാമികാ തം ഭിക്ഖും ചോദേസും – ‘‘അസ്സമണോസി ത്വ’’ന്തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘കിംചിത്തോ ത്വം ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘അഥെയ്യചിത്തോ അഹം, ഭഗവാ’’തി. അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, അഥെയ്യചിത്തസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു വാതമണ്ഡലികായ ഉക്ഖിത്തം വേഠനം പസ്സിത്വാ ‘പുരേ സാമികാ പസ്സന്തീ’തി ഥെയ്യചിത്തോ അഗ്ഗഹേസി. സാമികാ തം ഭിക്ഖും ചോദേസും – ‘‘അസ്സമണോസി ത്വ’’ന്തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
൧൩൭. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു സുസാനം ഗന്ത്വാ അഭിന്നേ സരീരേ പംസുകൂലം അഗ്ഗഹേസി. തസ്മിഞ്ച സരീരേ പേതോ അധിവത്ഥോ ഹോതി . അഥ ഖോ സോ പേതോ തം ഭിക്ഖും ഏതദവോച – ‘‘മാ, ഭന്തേ, മയ്ഹം സാടകം അഗ്ഗഹേസീ’’തി. സോ ഭിക്ഖു അനാദിയന്തോ അഗമാസി . അഥ ഖോ തം സരീരം ഉട്ഠഹിത്വാ തസ്സ ഭിക്ഖുനോ പിട്ഠിതോ പിട്ഠിതോ അനുബന്ധി. അഥ ഖോ സോ ഭിക്ഖു വിഹാരം പവിസിത്വാ ദ്വാരം ഥകേസി. അഥ ഖോ തം സരീരം തത്ഥേവ പരിപതി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ. ന ച, ഭിക്ഖവേ, അഭിന്നേ സരീരേ പംസുകൂലം ഗഹേതബ്ബം. സോ ഗണ്ഹെയ്യ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി.
൧൩൮. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു സങ്ഘസ്സ ചീവരേ ഭാജീയമാനേ ഥെയ്യചിത്തോ കുസം സങ്കാമെത്വാ ചീവരം അഗ്ഗഹേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
൧൩൯. തേന ഖോ പന സമയേന ആയസ്മാ ആനന്ദോ ജന്താഘരേ അഞ്ഞതരസ്സ ഭിക്ഖുനോ അന്തരവാസകം അത്തനോ മഞ്ഞമാനോ നിവാസേസി. അഥ ഖോ സോ ഭിക്ഖു ആയസ്മന്തം ആനന്ദം ഏതദവോച – ‘‘കിസ്സ മേ ത്വം, ആവുസോ ആനന്ദ, അന്തരവാസകം നിവാസേസീ’’തി? ‘‘സകസഞ്ഞീ അഹം, ആവുസോ’’തി. ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, സകസഞ്ഞിസ്സാ’’തി.
൧൪൦. തേന ഖോ പന സമയേന സമ്ബഹുലാ ഭിക്ഖൂ ഗിജ്ഝകൂടാ പബ്ബതാ ഓരോഹന്താ സീഹവിഘാസം പസ്സിത്വാ പചാപെത്വാ പരിഭുഞ്ജിംസു. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, സീഹവിഘാസേ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന സമ്ബഹുലാ ഭിക്ഖൂ ഗിജ്ഝകൂടാ പബ്ബതാ ഓരോഹന്താ ബ്യഗ്ഘവിഘാസം പസ്സിത്വാ… ദീപിവിഘാസം പസ്സിത്വാ… തരച്ഛവിഘാസം പസ്സിത്വാ… കോകവിഘാസം പസ്സിത്വാ പചാപെത്വാ പരിഭുഞ്ജിംസു. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, തിരച്ഛാനഗതപരിഗ്ഗഹേ’’തി.
൧൪൧. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു സങ്ഘസ്സ ഓദനേ ഭാജീയമാനേ – ‘അപരസ്സ ഭാഗം ദേഹീ’തി അമൂലകം അഗ്ഗഹേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ. ആപത്തി സമ്പജാനമുസാവാദേ പാചിത്തിയസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു സങ്ഘസ്സ ഖാദനീയേ ഭാജിയമാനേ… സങ്ഘസ്സ പൂവേ ഭാജിയമാനേ… സങ്ഘസ്സ ഉച്ഛുമ്ഹി ഭാജിയമാനേ… സങ്ഘസ്സ തിമ്ബരൂസകേ ഭാജിയമാനേ – ‘അപരസ്സ ഭാഗം ദേഹീ’തി അമൂലകം അഗ്ഗഹേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰…. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ. ആപത്തി സമ്പജാനമുസാവാദേ പാചിത്തിയസ്സാ’’തി.
൧൪൨. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ദുബ്ഭിക്ഖേ ഓദനീയഘരം പവിസിത്വാ പത്തപൂരം ഓദനം ഥെയ്യചിത്തോ അവഹരി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ദുബ്ഭിക്ഖേ സൂനഘരം സൂനാഘരം (സീ॰ സ്യാ) പവിസിത്വാ പത്തപൂരം മംസം ഥെയ്യചിത്തോ അവഹരി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ദുബ്ഭിക്ഖേ പൂവഘരം പവിസിത്വാ പത്തപൂരം പൂവം ഥെയ്യചിത്തോ അവഹരി…പേ॰… പത്തപൂരാ സക്ഖലിയോ ഥെയ്യചിത്തോ അവഹരി…പേ॰… പത്തപൂരേ മോദകേ ഥെയ്യചിത്തോ അവഹരി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
൧൪൩. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ദിവാ പരിക്ഖാരം പസ്സിത്വാ നിമിത്തം അകാസി – ‘‘രത്തിം അവഹരിസ്സാമീ’’തി. സോ തം മഞ്ഞമാനോ തം അവഹരി…പേ॰… തം മഞ്ഞമാനോ അഞ്ഞം അവഹരി…പേ॰… അഞ്ഞം മഞ്ഞമാനോ തം അവഹരി…പേ॰… അഞ്ഞം മഞ്ഞമാനോ അഞ്ഞം അവഹരി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ദിവാ പരിക്ഖാരം പസ്സിത്വാ നിമിത്തം അകാസി – ‘‘രത്തിം അവഹരിസ്സാമീ’’തി. സോ തം മഞ്ഞമാനോ അത്തനോ പരിക്ഖാരം അവഹരി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ. ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി.
൧൪൪. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു പീഠേ ഥവികം പസ്സിത്വാ – ‘‘ഇതോ ഗണ്ഹന്തോ പാരാജികോ ഭവിസ്സാമീ’’തി സഹ പീഠകേന സങ്കാമെത്വാ അഗ്ഗഹേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു സങ്ഘസ്സ ഭിസിം ഥെയ്യചിത്തോ അവഹരി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
൧൪൫. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ചീവരവംസേ ചീവരം ഥെയ്യചിത്തോ അവഹരി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു വിഹാരേ ചീവരം അവഹരിത്വാ – ‘‘ഇതോ നിക്ഖമന്തോ പാരാജികോ ഭവിസ്സാമീ’’തി വിഹാരാ ന നിക്ഖമി…പേ॰… ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘നിക്ഖമി നിക്ഖമെയ്യ (സീ॰ സ്യാ॰) വാ സോ, ഭിക്ഖവേ, മോഘപുരിസോ ന വാ നിക്ഖമി നിക്ഖമെയ്യ (സീ॰ സ്യാ॰), ആപത്തി പാരാജികസ്സാ’’തി.
൧൪൬. തേന ഖോ പന സമയേന ദ്വേ ഭിക്ഖൂ സഹായകാ ഹൊന്തി. ഏകോ ഭിക്ഖു ഗാമം പിണ്ഡായ പാവിസി. ദുതിയോ ഭിക്ഖു സങ്ഘസ്സ ഖാദനീയേ ഭാജീയമാനേ സഹായകസ്സ ഭാഗം ഗഹെത്വാ തസ്സ വിസ്സസന്തോ പരിഭുഞ്ജി. സോ ജാനിത്വാ തം ചോദേസി – ‘‘അസ്സമണോസി ത്വ’’ന്തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘കിം ചിത്തോ ത്വം, ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘വിസ്സാസഗ്ഗാഹോ അഹം, ഭഗവാ’’തി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, വിസ്സാസഗ്ഗാഹേ’’തി.
൧൪൭. തേന ഖോ പന സമയേന സമ്ബഹുലാ ഭിക്ഖൂ ചീവരകമ്മം കരൊന്തി. സങ്ഘസ്സ ഖാദനീയേ ഭാജീയമാനേ സബ്ബേസം പടിവിസാ ആഹരിത്വാ ഉപനിക്ഖിത്താ ഹൊന്തി. അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു അഞ്ഞതരസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിവിസം അത്തനോ മഞ്ഞമാനോ പരിഭുഞ്ജി. സോ ജാനിത്വാ തം ചോദേസി – ‘‘അസ്സമണോസി ത്വ’’ന്തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘കിംചിത്തോ ത്വം, ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘സകസഞ്ഞീ അഹം, ഭഗവാ’’തി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, സകസഞ്ഞിസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന സമ്ബഹുലാ ഭിക്ഖൂ ചീവരകമ്മം കരൊന്തി. സങ്ഘസ്സ ഖാദനീയേ ഭാജിയമാനേ അഞ്ഞതരസ്സ ഭിക്ഖുനോ പത്തേന അഞ്ഞതരസ്സ ഭിക്ഖുനോ പടിവിസോ ആഹരിത്വാ ഉപനിക്ഖിത്തോ ഹോതി. പത്തസാമികോ ഭിക്ഖു അത്തനോ മഞ്ഞമാനോ പരിഭുഞ്ജി. സോ ജാനിത്വാ തം ചോദേസി – ‘‘അസ്സമണോസി ത്വ’’ന്തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, സകസഞ്ഞിസ്സാ’’തി.
൧൪൮. തേന ഖോ പന സമയേന അമ്ബചോരകാ അമ്ബം പാതെത്വാ ഭണ്ഡികം ആദായ അഗമംസു. സാമികാ തേ ചോരകേ അനുബന്ധിംസു. ചോരകാ സാമികേ പസ്സിത്വാ ഭണ്ഡികം പാതെത്വാ പലായിംസു. ഭിക്ഖൂ പംസുകൂലസഞ്ഞിനോ പടിഗ്ഗഹാപെത്വാ പരിഭുഞ്ജിംസു. സാമികാ തേ ഭിക്ഖൂ ചോദേസും – ‘‘അസ്സമണാത്ഥ തുമ്ഹേ’’തി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘കിംചിത്താ തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ’’തി? ‘‘പംസുകൂലസഞ്ഞിനോ മയം, ഭഗവാ’’തി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, പംസുകൂലസഞ്ഞിസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന ജമ്ബുചോരകാ… ലബുജചോരകാ… പനസചോരകാ… താലപക്കചോരകാ… ഉച്ഛുചോരകാ… തിമ്ബരൂസകചോരകാ തിമ്ബരൂസകേ ഉച്ചിനിത്വാ ഭണ്ഡികം ആദായ അഗമംസു. സാമികാ തേ ചോരകേ അനുബന്ധിംസു. ചോരകാ സാമികേ പസ്സിത്വാ ഭണ്ഡികം പാതെത്വാ പലായിംസു. ഭിക്ഖൂ പംസുകൂലസഞ്ഞിനോ പടിഗ്ഗഹാപെത്വാ പരിഭുഞ്ജിംസു. സാമികാ തേ ഭിക്ഖൂ ചോദേസും – ‘‘അസ്സമണാത്ഥ തുമ്ഹേ’’തി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, പംസുകൂലസഞ്ഞിസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അമ്ബചോരകാ അമ്ബം പാതെത്വാ ഭണ്ഡികം ആദായ അഗമംസു. സാമികാ തേ ചോരകേ അനുബന്ധിംസു. ചോരകാ സാമികേ പസ്സിത്വാ ഭണ്ഡികം പാതെത്വാ പലായിംസു. ഭിക്ഖൂ – ‘പുരേ സാമികാ പസ്സന്തീ’തി, ഥെയ്യചിത്താ പരിഭുഞ്ജിംസു. സാമികാ തേ ഭിക്ഖൂ ചോദേസും – ‘‘അസ്സമണാത്ഥ തുമ്ഹേ’’തി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, ആപന്നാ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന ജമ്ബുചോരകാ… ലബുജചോരകാ… പനസചോരകാ… താലപക്കചോരകാ… ഉച്ഛുചോരകാ… തിമ്ബരൂസകചോരകാ തിമ്ബരൂസകേ ഉച്ചിനിത്വാ ഭണ്ഡികം ആദായ അഗമംസു. സാമികാ തേ ചോരകേ അനുബന്ധിംസു. ചോരകാ സാമികേ പസ്സിത്വാ ഭണ്ഡികം പാതെത്വാ പലായിംസു. ഭിക്ഖൂ – ‘പുരേ സാമികാ പസ്സന്തീ’തി, ഥെയ്യചിത്താ പരിഭുഞ്ജിംസു. സാമികാ തേ ഭിക്ഖൂ ചോദേസും – ‘‘അസ്സമണാത്ഥ തുമ്ഹേ’’തി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, ആപന്നാ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു സങ്ഘസ്സ അമ്ബം ഥെയ്യചിത്തോ അവഹരി… സങ്ഘസ്സ ജമ്ബും… സങ്ഘസ്സ ലബുജം… സങ്ഘസ്സ പനസം… സങ്ഘസ്സ താലപക്കം… സങ്ഘസ്സ ഉച്ഛും… സങ്ഘസ്സ തിമ്ബരൂസകം ഥെയ്യചിത്തോ അവഹരി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
൧൪൯. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു പുപ്ഫാരാമം ഗന്ത്വാ ഓചിതം പുപ്ഫം പഞ്ചമാസഗ്ഘനകം ഥെയ്യചിത്തോ അവഹരി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു പുപ്ഫാരാമം ഗന്ത്വാ പുപ്ഫം ഓചിനിത്വാ പഞ്ചമാസഗ്ഘനകം ഥെയ്യചിത്തോ അവഹരി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
൧൫൦. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗാമകം ഗച്ഛന്തോ അഞ്ഞതരം ഭിക്ഖും ഏതദവോച – ‘‘ആവുസോ, തുയ്ഹം ഉപട്ഠാകകുലം വുത്തോ വജ്ജേമീ’’തി. സോ ഗന്ത്വാ ഏകം സാടകം ആഹരാപെത്വാ അത്തനാ പരിഭുഞ്ജി. സോ ജാനിത്വാ തം ചോദേസി – ‘‘അസ്സമണോസി ത്വ’’ന്തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ. ന ച, ഭിക്ഖവേ, വുത്തോ വജ്ജേമീതി വത്തബ്ബോ. യോ വദെയ്യ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗാമകം ഗച്ഛതി. അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു തം ഭിക്ഖും ഏതദവോച – ‘‘ആവുസോ, മയ്ഹം ഉപട്ഠാകകുലം വുത്തോ വജ്ജേഹീ’’തി. സോ ഗന്ത്വാ യുഗസാടകം ആഹരാപെത്വാ ഏകം അത്തനാ പരിഭുഞ്ജി, ഏകം തസ്സ ഭിക്ഖുനോ അദാസി. സോ ജാനിത്വാ തം ചോദേസി – ‘‘അസ്സമണോസി ത്വ’’ന്തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ. ന ച, ഭിക്ഖവേ, വുത്തോ വജ്ജേഹീതി വത്തബ്ബോ. യോ വദെയ്യ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗാമകം ഗച്ഛന്തോ അഞ്ഞതരം ഭിക്ഖും ഏതദവോച – ‘‘ആവുസോ, തുയ്ഹം ഉപട്ഠാകകുലം വുത്തോ വജ്ജേമീ’’തി. സോപി ഏവമാഹ – ‘‘വുത്തോ വജ്ജേഹീ’’തി. സോ ഗന്ത്വാ ആള്ഹകം സപ്പിം തുലം ഗുളം ദോണം തണ്ഡുലം ആഹരാപെത്വാ അത്തനാ പരിഭുഞ്ജി. സോ ജാനിത്വാ തം ചോദേസി – ‘‘അസ്സമണോസി ത്വ’’ന്തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ. ന ച, ഭിക്ഖവേ, വുത്തോ വജ്ജേമീതി വത്തബ്ബോ, ന ച വുത്തോ വജ്ജേഹീതി വത്തബ്ബോ. യോ വദെയ്യ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി.
൧൫൧. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ പുരിസോ മഹഗ്ഘം മണിം ആദായ അഞ്ഞതരേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം അദ്ധാനമഗ്ഗപ്പടിപന്നോ ഹോതി. അഥ ഖോ സോ പുരിസോ സുങ്കട്ഠാനം പസ്സിത്വാ തസ്സ ഭിക്ഖുനോ അജാനന്തസ്സ ഥവികായ മണിം പക്ഖിപിത്വാ സുങ്കട്ഠാനം അതിക്കമിത്വാ അഗ്ഗഹേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘കിംചിത്തോ ത്വം, ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘നാഹം, ഭഗവാ, ജാനാമീ’’തി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, അജാനന്തസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ പുരിസോ മഹഗ്ഘം മണിം ആദായ അഞ്ഞതരേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം അദ്ധാനമഗ്ഗപ്പടിപന്നോ ഹോതി. അഥ ഖോ സോ പുരിസോ സുങ്കട്ഠാനം പസ്സിത്വാ ഗിലാനാലയം കരിത്വാ അത്തനോ ഭണ്ഡികം തസ്സ ഭിക്ഖുനോ അദാസി. അഥ ഖോ സോ പുരിസോ സുങ്കട്ഠാനം അതിക്കമിത്വാ തം ഭിക്ഖും ഏതദവോച – ‘‘ആഹര മേ, ഭന്തേ, ഭണ്ഡികം; നാഹം അകല്ലകോ’’തി. ‘‘കിസ്സ പന ത്വം, ആവുസോ, ഏവരൂപം അകാസീ’’തി? അഥ ഖോ സോ പുരിസോ തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘കിംചിത്തോ ത്വം, ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘നാഹം, ഭഗവാ, ജാനാമീ’’തി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, അജാനന്തസ്സാ’’തി.
൧൫൨. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു സത്ഥേന സദ്ധിം അദ്ധാനമഗ്ഗപ്പടിപന്നോ ഹോതി. അഞ്ഞതരോ പുരിസോ തം ഭിക്ഖും ആമിസേന ഉപലാപെത്വാ സുങ്കട്ഠാനം പസ്സിത്വാ മഹഗ്ഘം മണിം തസ്സ ഭിക്ഖുനോ അദാസി – ‘‘ഇമം, ഭന്തേ, മണിം സുങ്കട്ഠാനം അതിക്കാമേഹീ’’തി. അഥ ഖോ സോ ഭിക്ഖു തം മണിം സുങ്കട്ഠാനം അതിക്കാമേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
൧൫൩. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു പാസേ ബന്ധം സൂകരം കാരുഞ്ഞേന മുഞ്ചി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘കിംചിത്തോ ത്വം, ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘കാരുഞ്ഞാധിപ്പായോ അഹം, ഭഗവാ’’തി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, കാരുഞ്ഞാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു പാസേ ബന്ധം സൂകരം – ‘‘പുരേ സാമികാ പസ്സന്തീ’’തി, ഥെയ്യചിത്തോ മുഞ്ചി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു പാസേ ബന്ധം മിഗം കാരുഞ്ഞേന മുഞ്ചി… പാസേ ബന്ധം മിഗം – ‘‘പുരേ സാമികാ പസ്സന്തീ’’തി, ഥെയ്യചിത്തോ മുഞ്ചി … കുമിനേ ബന്ധേ മച്ഛേ കാരുഞ്ഞേന മുഞ്ചി… കുമിനേ ബന്ധേ മച്ഛേ – ‘‘പുരേ സാമികാ പസ്സന്തീ’’തി ഥെയ്യചിത്തോ മുഞ്ചി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു യാനേ ഭണ്ഡം പസ്സിത്വാ – ‘‘ഇതോ ഗണ്ഹന്തോ പാരാജികോ ഭവിസ്സാമീ’’തി, അതിക്കമിത്വാ പവട്ടെത്വാ പവത്തെത്വാ (ക॰) അഗ്ഗഹേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം , ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു കുലലേന ഉക്ഖിത്തം മംസപേസിം – ‘‘സാമികാനം ദസ്സാമീ’’തി അഗ്ഗഹേസി. സാമികാ തം ഭിക്ഖും ചോദേസും – ‘‘അസ്സമണോസി ത്വ’’ന്തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, അഥെയ്യചിത്തസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു കുലലേന ഉക്ഖിത്തം മംസപേസിം – ‘‘പുരേ സാമികാ പസ്സന്തീ’’തി, ഥെയ്യചിത്തോ അഗ്ഗഹേസി. സാമികാ തം ഭിക്ഖും ചോദേസും – ‘‘അസ്സമണോസി ത്വ’’ന്തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
൧൫൪. തേന ഖോ പന സമയേന മനുസ്സാ ഉളുമ്പം ബന്ധിത്വാ അചിരവതിയാ നദിയാ ഓസാരെന്തി. ബന്ധനേ ഛിന്നേ കട്ഠാനി വിപ്പകിണ്ണാനി അഗമംസു. ഭിക്ഖൂ പംസുകൂലസഞ്ഞിനോ ഉത്താരേസും. സാമികാ തേ ഭിക്ഖൂ ചോദേസും – ‘‘അസ്സമണാത്ഥ തുമ്ഹേ’’തി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, പംസുകൂലസഞ്ഞിസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന മനുസ്സാ ഉളുമ്പം ബന്ധിത്വാ അചിരവതിയാ നദിയാ ഓസാരെന്തി. ബന്ധനേ ഛിന്നേ കട്ഠാനി വിപ്പകിണ്ണാനി അഗമംസു. ഭിക്ഖൂ – ‘‘പുരേ സാമികാ പസ്സന്തീ’’തി, ഥെയ്യചിത്താ ഉത്താരേസും. സാമികാ തേ ഭിക്ഖൂ ചോദേസും – ‘‘അസ്സമണാത്ഥ തുമ്ഹേ’’തി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, ആപന്നാ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഗോപാലകോ രുക്ഖേ സാടകം ആലഗ്ഗെത്വാ ഉച്ചാരം അഗമാസി. അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു പംസുകൂലസഞ്ഞീ അഗ്ഗഹേസി . അഥ ഖോ സോ ഗോപാലകോ തം ഭിക്ഖും ചോദേസി – ‘‘അസ്സമണോസി ത്വ’’ന്തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പംസുകൂലസഞ്ഞിസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരസ്സ ഭിക്ഖുനോ നദിം തരന്തസ്സ രജകാനം ഹത്ഥതോ മുത്തം സാടകം പാദേ ലഗ്ഗം ഹോതി. സോ ഭിക്ഖു – ‘‘സാമികാനം ദസ്സാമീ’’തി അഗ്ഗഹേസി. സാമികാ തം ഭിക്ഖും ചോദേസും – ‘‘അസ്സമണോസി ത്വ’’ന്തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, അഥെയ്യചിത്തസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരസ്സ ഭിക്ഖുനോ നദിം തരന്തസ്സ രജകാനം ഹത്ഥതോ മുത്തം സാടകം പാദേ ലഗ്ഗം ഹോതി . സോ ഭിക്ഖു – ‘‘പുരേ സാമികാ പസ്സന്തീ’’തി, ഥെയ്യചിത്തോ അഗ്ഗഹേസി. സാമികാ തം ഭിക്ഖും ചോദേസും – ‘‘അസ്സമണോസി ത്വ’’ന്തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
൧൫൫. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു സപ്പികുമ്ഭിം പസ്സിത്വാ ഥോകം ഥോകം പരിഭുഞ്ജി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന സമ്ബഹുലാ ഭിക്ഖൂ സംവിദഹിത്വാ അഗമംസു – ‘‘ഭണ്ഡം അവഹരിസ്സാമാ’’തി. ഏകോ ഭണ്ഡം അവഹരി. തേ ഏവമാഹംസു – ‘‘ന മയം പാരാജികാ. യോ അവഹടോ സോ പാരാജികോ’’തി. ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും… ‘‘ആപത്തിം തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, ആപന്നാ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന സമ്ബഹുലാ ഭിക്ഖൂ സംവിദഹിത്വാ ഭണ്ഡം അവഹരിത്വാ ഭാജേസും . തേഹി ഭാജീയമാനേ ഏകമേകസ്സ പടിവിസോ ന പഞ്ചമാസകോ പൂരി. തേ ഏവമാഹംസു – ‘‘ന മയം പാരാജികാ’’തി. ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘ആപത്തിം തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, ആപന്നാ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു സാവത്ഥിയം ദുബ്ഭിക്ഖേ ആപണികസ്സ തണ്ഡുലമുട്ഠിം ഥെയ്യചിത്തോ അവഹരി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു സാവത്ഥിയം ദുബ്ഭിക്ഖേ ആപണികസ്സ മുഗ്ഗമുട്ഠിം… മാസമുട്ഠിം… തിലമുട്ഠിം ഥെയ്യചിത്തോ അവഹരി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന സാവത്ഥിയം അന്ധവനേ ചോരകാ ഗാവിം ഹന്ത്വാ മംസം ഖാദിത്വാ സേസകം പടിസാമെത്വാ അഗമംസു. ഭിക്ഖൂ പംസുകൂലസഞ്ഞിനോ പടിഗ്ഗഹാപെത്വാ പരിഭുഞ്ജിംസു. ചോരകാ തേ ഭിക്ഖൂ ചോദേസും – ‘‘അസ്സമണാത്ഥ തുമ്ഹേ’’തി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, പംസുകൂലസഞ്ഞിസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന സാവത്ഥിയം അന്ധവനേ ചോരകാ സൂകരം ഹന്ത്വാ മംസം ഖാദിത്വാ സേസകം പടിസാമെത്വാ അഗമംസു. ഭിക്ഖൂ പംസുകൂലസഞ്ഞിനോ പടിഗ്ഗഹാപെത്വാ പരിഭുഞ്ജിംസു. ചോരകാ തേ ഭിക്ഖൂ ചോദേസും – ‘‘അസ്സമണാത്ഥ തുമ്ഹേ’’തി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, പംസുകൂലസഞ്ഞിസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു തിണക്ഖെത്തം ഗന്ത്വാ ലൂതം തിണം പഞ്ചമാസഗ്ഘനകം ഥെയ്യചിത്തോ അവഹരി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി …പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു തിണക്ഖെത്തം ഗന്ത്വാ തിണം ലായിത്വാ പഞ്ചമാസഗ്ഘനകം ഥെയ്യചിത്തോ അവഹരി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
൧൫൬. തേന ഖോ പന സമയേന ആഗന്തുകാ ഭിക്ഖൂ സങ്ഘസ്സ അമ്ബം ഭാജാപെത്വാ പരിഭുഞ്ജിംസു. ആവാസികാ ഭിക്ഖൂ തേ ഭിക്ഖൂ ചോദേസും – ‘‘അസ്സമണാത്ഥ തുമ്ഹേ’’തി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘കിംചിത്താ തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ’’തി? ‘‘പരിഭോഗത്ഥായ പരിഭോഗത്ഥാ (സീ॰) മയം ഭഗവാ’’തി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, പരിഭോഗത്ഥായാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന ആഗന്തുകാ ഭിക്ഖൂ സങ്ഘസ്സ ജമ്ബും… സങ്ഘസ്സ ലബുജം… സങ്ഘസ്സ പനസം… സങ്ഘസ്സ താലപക്കം… സങ്ഘസ്സ ഉച്ഛും… സങ്ഘസ്സ തിമ്ബരൂസകം ഭാജാപെത്വാ പരിഭുഞ്ജിംസു. ആവാസികാ ഭിക്ഖൂ തേ ഭിക്ഖൂ ചോദേസും – ‘‘അസ്സമണാത്ഥ, തുമ്ഹേ’’തി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, പരിഭോഗത്ഥായാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അമ്ബപാലകാ ഭിക്ഖൂനം അമ്ബഫലം ദെന്തി. ഭിക്ഖൂ – ‘‘ഗോപേതും ഇമേ ഇസ്സരാ, നയിമേ ദാതു’’ന്തി, കുക്കുച്ചായന്താ ന പടിഗ്ഗണ്ഹന്തി. ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, ഗോപകസ്സ ദാനേ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന ജമ്ബുപാലകാ… ലബുജപാലകാ… പനസപാലകാ… താലപക്കപാലകാ… ഉച്ഛുപാലകാ… തിമ്ബരൂസകപാലകാ ഭിക്ഖൂനം തിമ്ബരൂസകം ദെന്തി. ഭിക്ഖൂ – ‘‘ഗോപേതും ഇമേ ഇസ്സരാ, നയിമേ ദാതു’’ന്തി, കുക്കുച്ചായന്താ ന പടിഗ്ഗണ്ഹന്തി. ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, ഗോപകസ്സ ദാനേ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു സങ്ഘസ്സ ദാരും താവകാലികം ഹരിത്വാ അത്തനോ വിഹാരസ്സ കുട്ടം ഉപത്ഥമ്ഭേസി. ഭിക്ഖൂ തം ഭിക്ഖും ചോദേസും – ‘‘അസ്സമണോസി ത്വ’’ന്തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി. ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസി. ‘‘കിംചിത്തോ ത്വം, ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘താവകാലികോ അഹം, ഭഗവാ’’തി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, താവകാലികേ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു സങ്ഘസ്സ ഉദകം ഥെയ്യചിത്തോ അവഹരി… സങ്ഘസ്സ മത്തികം ഥെയ്യചിത്തോ അവഹരി… സങ്ഘസ്സ പുഞ്ജകിതം തിണം ഥെയ്യചിത്തോ അവഹരി… തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു സങ്ഘസ്സ പുഞ്ജകിതം തിണം ഥെയ്യചിത്തോ ഝാപേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ. ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു സങ്ഘസ്സ മഞ്ചം ഥെയ്യചിത്തോ അവഹരി… തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു സങ്ഘസ്സ പീഠം… സങ്ഘസ്സ ഭിസിം… സങ്ഘസ്സ ബിബ്ബോഹനം ബിമ്ബോഹനം (സീ॰ സ്യാ॰) … സങ്ഘസ്സ കവാടം… സങ്ഘസ്സ ആലോകസന്ധിം… സങ്ഘസ്സ ഗോപാനസിം ഥെയ്യചിത്തോ അവഹരി… തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
൧൫൭. ചൂളവ॰ ൩൨൪ തേന ഖോ പന സമയേന ഭിക്ഖൂ അഞ്ഞതരസ്സ ഉപാസകസ്സ വിഹാരപരിഭോഗം സേനാസനം അഞ്ഞത്ര പരിഭുഞ്ജന്തി. അഥ ഖോ സോ ഉപാസകോ ഉജ്ഝായതി ഖിയ്യതി വിപാചേതി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ ഭദന്താ അഞ്ഞത്ര പരിഭോഗം അഞ്ഞത്ര പരിഭുഞ്ജിസ്സന്തീ’’തി! ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, അഞ്ഞത്ര പരിഭോഗോ അഞ്ഞത്ര പരിഭുഞ്ജിതബ്ബോ. യോ പരിഭുഞ്ജെയ്യ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി.
ചൂളവ॰ ൩൨൪ തേന ഖോ പന സമയേന ഭിക്ഖൂ ഉപോസഥഗ്ഗമ്പി സന്നിസജ്ജമ്പി ഹരിതും കുക്കുച്ചായന്താ ഛമായം നിസീദന്തി. ഗത്താനിപി ചീവരാനിപി പംസുകിതാനി ഹൊന്തി. ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, താവകാലികം ഹരിതു’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന ചമ്പായം ഥുല്ലനന്ദായ ഭിക്ഖുനിയാ അന്തേവാസിനീ ഭിക്ഖുനീ ഥുല്ലനന്ദായ ഭിക്ഖുനിയാ ഉപട്ഠാകകുലം ഗന്ത്വാ – ‘‘അയ്യാ ഇച്ഛതി തേകടുലയാഗും പാതു’’ന്തി, പചാപെത്വാ ഹരിത്വാ അത്തനാ പരിഭുഞ്ജി. സാ ജാനിത്വാ തം ചോദേസി – ‘‘അസ്സമണീസി ത്വ’’ന്തി. തസ്സാ കുക്കുച്ചം അഹോസി. അഥ ഖോ സാ ഭിക്ഖുനീ ഭിക്ഖുനീനം ഏതമത്ഥം ആരോചേസി. ഭിക്ഖുനിയോ ഭിക്ഖൂനം ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി സമ്പജാനമുസാവാദേ പാചിത്തിയസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന രാജഗഹേ ഥുല്ലനന്ദായ ഭിക്ഖുനിയാ അന്തേവാസിനീ ഭിക്ഖുനീ ഥുല്ലനന്ദായ ഭിക്ഖുനിയാ ഉപട്ഠാകകുലം ഗന്ത്വാ – ‘‘അയ്യാ ഇച്ഛതി മധുഗോളകം ഖാദിതു’’ന്തി, പചാപെത്വാ ഹരിത്വാ അത്തനാ പരിഭുഞ്ജി. സാ ജാനിത്വാ തം ചോദേസി – ‘‘അസ്സമണീസി ത്വ’’ന്തി. തസ്സാ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി സമ്പജാനമുസാവാദേ പാചിത്തിയസ്സാ’’തി.
൧൫൮. തേന ഖോ പന സമയേന വേസാലിയം ആയസ്മതോ അജ്ജുകസ്സ ഉപട്ഠാകസ്സ ഗഹപതിനോ ദ്വേ ദാരകാ ഹൊന്തി – പുത്തോ ച ഭാഗിനെയ്യോ ച. അഥ ഖോ സോ ഗഹപതി ആയസ്മന്തം അജ്ജുകം ഏതദവോച – ‘‘ഇമം, ഭന്തേ, ഓകാസം യോ ഇമേസം ദ്വിന്നം ദാരകാനം സദ്ധോ ഹോതി പസന്നോ തസ്സ ആചിക്ഖെയ്യാസീ’’തി ആചിക്ഖെയ്യാസീതി സോ കാലമകാസി (സ്യാ॰). തേന ഖോ പന സമയേന തസ്സ ഗഹപതിനോ ഭാഗിനെയ്യോ സദ്ധോ ഹോതി പസന്നോ. അഥ ഖോ ആയസ്മാ അജ്ജുകോ തം ഓകാസം തസ്സ ദാരകസ്സ ആചിക്ഖി. സോ തേന സാപതെയ്യേന കുടുമ്ബഞ്ച സണ്ഠപേസി ദാനഞ്ച പട്ഠപേസി. അഥ ഖോ തസ്സ ഗഹപതിനോ പുത്തോ ആയസ്മന്തം ആനന്ദം ഏതദവോച – ‘‘കോ നു ഖോ, ഭന്തേ ആനന്ദ, പിതുനോ ദായജ്ജോ – പുത്തോ വാ ഭാഗിനെയ്യോ വാ’’തി? ‘‘പുത്തോ ഖോ, ആവുസോ, പിതുനോ ദായജ്ജോ’’തി. ‘‘അയം, ഭന്തേ, അയ്യോ അജ്ജുകോ അമ്ഹാകം സാപതെയ്യം അമ്ഹാകം മേഥുനകസ്സ ആചിക്ഖീ’’തി. ‘‘അസ്സമണോ, ആവുസോ, ആയസ്മാ അജ്ജുകോ’’തി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ അജ്ജുകോ ആയസ്മന്തം ആനന്ദം ഏതദവോച – ‘‘ദേഹി മേ, ആവുസോ ആനന്ദ, വിനിച്ഛയ’’ന്തി. തേന ഖോ പന സമയേന ആയസ്മാ ഉപാലി ആയസ്മതോ അജ്ജുകസ്സ പക്ഖോ ഹോതി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ ഉപാലി ആയസ്മന്തം ആനന്ദം ഏതദവോച – ‘‘യോ നു ഖോ, ആവുസോ ആനന്ദ, സാമികേന ‘ഇമം ഓകാസം ഇത്ഥന്നാമസ്സ ആചിക്ഖെയ്യാസീ’തി വുത്തോ തസ്സ ആചിക്ഖതി, കിം സോ ആപജ്ജതീ’’തി? ‘‘ന, ഭന്തേ, കിഞ്ചി ആപജ്ജതി, അന്തമസോ ദുക്കടമത്തമ്പീ’’തി. ‘‘അയം, ആവുസോ, ആയസ്മാ അജ്ജുകോ സാമികേന – ‘ഇമം ഓകാസം ഇത്ഥന്നാമസ്സ ആചിക്ഖാ’തി വുത്തോ തസ്സ ആചിക്ഖതി; അനാപത്തി, ആവുസോ, ആയസ്മതോ അജ്ജുകസ്സാ’’തി.
൧൫൯. തേന ഖോ പന സമയേന ബാരാണസിയം ആയസ്മതോ പിലിന്ദവച്ഛസ്സ ഉപട്ഠാകകുലം ചോരേഹി ഉപദ്ദുതം ഹോതി. ദ്വേ ച ദാരകാ നീതാ ഹൊന്തി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ പിലിന്ദവച്ഛോ തേ ദാരകേ ഇദ്ധിയാ ആനെത്വാ പാസാദേ ഠപേസി. മനുസ്സാ തേ ദാരകേ പസ്സിത്വാ – ‘‘അയ്യസ്സായം പിലിന്ദവച്ഛസ്സ ഇദ്ധാനുഭാവോ’’തി, ആയസ്മന്തേ പിലിന്ദവച്ഛേ അഭിപ്പസീദിംസു. ഭിക്ഖൂ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചെന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ ആയസ്മാ പിലിന്ദവച്ഛോ ചോരേഹി നീതേ ദാരകേ ആനെസ്സതീ’’തി! ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ ഇദ്ധിമതോ (സീ॰), ഇദ്ധിമന്തസ്സ (സ്യാ॰), ഇദ്ധിമസ്സ ഇദ്ധിവിസയേ’’തി.
൧൬൦. തേന ഖോ പന സമയേന ദ്വേ ഭിക്ഖൂ സഹായകാ ഹൊന്തി – പണ്ഡുകോ ച കപിലോ ച. ഏകോ ഗാമകേ വിഹരതി, ഏകോ കോസമ്ബിയം. അഥ ഖോ തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഗാമകാ കോസമ്ബിം ഗച്ഛന്തസ്സ അന്തരാമഗ്ഗേ നദിം തരന്തസ്സ സൂകരികാനം ഹത്ഥതോ മുത്താ മേദവട്ടി പാദേ ലഗ്ഗാ ഹോതി. സോ ഭിക്ഖു – ‘‘സാമികാനം ദസ്സാമീ’’തി അഗ്ഗഹേസി. സാമികാ തം ഭിക്ഖും ചോദേസും – ‘‘അസ്സമണോസി ത്വ’’ന്തി. തം ഉത്തിണ്ണം ഗോപാലികാ അഞ്ഞതരാ ഗോപാലികാ (സീ॰ സ്യാ॰) പസ്സിത്വാ ഏതദവോച – ‘‘ഏഹി, ഭന്തേ, മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവാ’’തി. സോ – ‘‘പകതിയാപാഹം അസ്സമണോ’’തി തസ്സാ മേഥുനം ധമ്മം പടിസേവിത്വാ കോസമ്ബിം ഗന്ത്വാ ഭിക്ഖൂനം ഏതമത്ഥം ആരോചേസി. ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ഓരോചേസും. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, അദിന്നാദാനേ പാരാജികസ്സ; ആപത്തി മേഥുനധമ്മസമായോഗേ പാരാജികസ്സാ’’തി.
൧൬൧. തേന ഖോ പന സമയേന സാഗലായം ആയസ്മതോ ദള്ഹികസ്സ സദ്ധിവിഹാരികോ ഭിക്ഖു അനഭിരതിയാ പീളിതോ ആപണികസ്സ വേഠനം അവഹരിത്വാ ആയസ്മന്തം ദള്ഹികം ഏതദവോച – ‘‘അസ്സമണോ അഹം, ഭന്തേ, വിബ്ഭമിസ്സാമീ’’തി. ‘‘കിം തയാ, ആവുസോ, കത’’ന്തി? സോ തമത്ഥം ആരോചേസി. ആഹരാപെത്വാ അഗ്ഘാപേസി. തം അഗ്ഘാപെന്തം ന പഞ്ചമാസകേ അഗ്ഘതി . ‘‘അനാപത്തി, ആവുസോ, പാരാജികസ്സാ’’തി. ധമ്മകഥം അകാസി. സോ ഭിക്ഖു അഭിരമതീതി അഭിരമീതി (സീ॰ സ്യാ॰).
ദുതിയപാരാജികം സമത്തം.
൩. തതിയപാരാജികം
൧൬൨. ഇദം വത്ഥു സം॰ നി॰ ൫.൯൮൫ തേന സമയേന ബുദ്ധോ ഭഗവാ വേസാലിയം വിഹരതി മഹാവനേ കൂടാഗാരസാലായം. തേന ഖോ പന സമയേന ഭഗവാ ഭിക്ഖൂനം അനേകപരിയായേന അസുഭകഥം കഥേതി, അസുഭായ വണ്ണം ഭാസതി, അസുഭഭാവനായ വണ്ണം ഭാസതി, ആദിസ്സ ആദിസ്സ അസുഭസമാപത്തിയാ വണ്ണം ഭാസതി. അഥ ഖോ ഭഗവാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘ഇച്ഛാമഹം, ഭിക്ഖവേ, അദ്ധമാസം പടിസല്ലീയിതും. നമ്ഹി കേനചി ഉപസങ്കമിതബ്ബോ, അഞ്ഞത്ര ഏകേന പിണ്ഡപാതനീഹാരകേനാ’’തി. ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’തി, ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ പടിസ്സുണിത്വാ നാസ്സുധ കോചി ഭഗവന്തം ഉപസങ്കമതി, അഞ്ഞത്ര ഏകേന പിണ്ഡപാതനീഹാരകേന. ഭിക്ഖൂ – ‘‘ഭഗവാ ഖോ അനേകപരിയായേന അസുഭകഥം കഥേതി, അസുഭായ വണ്ണം ഭാസതി, അസുഭഭാവനായ വണ്ണം ഭാസതി, ആദിസ്സ ആദിസ്സ അസുഭസമാപത്തിയാ വണ്ണം ഭാസതീ’’തി (തേ) ( ) (?) ഏവമുപരിപി ഈദിസേസു ഠാനേസു അനേകാകാരവോകാരം അസുഭഭാവനാനുയോഗമനുയുത്താ വിഹരന്തി. തേ സകേന കായേന അട്ടീയന്തി ഹരായന്തി ജിഗുച്ഛന്തി. സെയ്യഥാപി നാമ ഇത്ഥീ വാ പുരിസോ വാ ദഹരോ യുവാ മണ്ഡനകജാതികോ സീസംന്ഹാതോ അഹികുണപേന വാ കുക്കുരകുണപേന വാ മനുസ്സകുണപേന വാ കണ്ഠേ ആസത്തേന അട്ടീയെയ്യ ഹരായെയ്യ ജിഗുച്ഛെയ്യ, ഏവമേവ തേ ഭിക്ഖൂ സകേന കായേന അട്ടീയന്താ ഹരായന്താ ജിഗുച്ഛന്താ അത്തനാപി അത്താനം ജീവിതാ വോരോപെന്തി, അഞ്ഞമഞ്ഞമ്പി ജീവിതാ വോരോപെന്തി, മിഗലണ്ഡികമ്പി സമണകുത്തകം ഉപസങ്കമിത്വാ ഏവം വദന്തി – ‘‘സാധു നോ, ആവുസോ, ജീവിതാ വോരോപേഹി . ഇദം തേ പത്തചീവരം ഭവിസ്സതീ’’തി. അഥ ഖോ മിഗലണ്ഡികോ സമണകുത്തകോ പത്തചീവരേഹി ഭടോ സമ്ബഹുലേ ഭിക്ഖൂ ജീവിതാ വോരോപെത്വാ ലോഹിതകം ലോഹിതഗതം (ക॰) അസിം ആദായ യേന വഗ്ഗമുദാ നദീ തേനുപസങ്കമി.
൧൬൩. അഥ ഖോ മിഗലണ്ഡികസ്സ സമണകുത്തകസ്സ ലോഹിതകം തം അസിം ധോവന്തസ്സ അഹുദേവ കുക്കുച്ചം അഹു വിപ്പടിസാരോ – ‘‘അലാഭാ വത മേ, ന വത മേ ലാഭാ; ദുല്ലദ്ധം വത മേ, ന വത മേ സുലദ്ധം . ബഹും വത മയാ അപുഞ്ഞം പസുതം, യോഹം ഭിക്ഖൂ സീലവന്തേ കല്യാണധമ്മേ ജീവിതാ വോരോപേസി’’ന്തി. അഥ ഖോ അഞ്ഞതരാ മാരകായികാ ദേവതാ അഭിജ്ജമാനേ ഉദകേ ആഗന്ത്വാ മിഗലണ്ഡികം സമണകുത്തകം ഏതദവോച – ‘‘സാധു സാധു സപ്പുരിസ, ലാഭാ തേ സപ്പുരിസ, സുലദ്ധം തേ സപ്പുരിസ. ബഹും തയാ സപ്പുരിസ പുഞ്ഞം പസുതം, യം ത്വം അതിണ്ണേ താരേസീ’’തി. അഥ ഖോ മിഗലണ്ഡികോ സമണകുത്തകോ – ‘‘ലാഭാ കിര മേ, സുലദ്ധം കിര മേ, ബഹും കിര മയാ പുഞ്ഞം പസുതം, അതിണ്ണോ കിരാഹം താരേമീ’’തി തിണ്ഹം അസിം ആദായ വിഹാരേന വിഹാരം പരിവേണേന പരിവേണം ഉപസങ്കമിത്വാ ഏവം വദേതി – ‘‘കോ അതിണ്ണോ, കം താരേമീ’’തി? തത്ഥ യേ തേ ഭിക്ഖൂ അവീതരാഗാ തേസം തസ്മിം സമയേ ഹോതിയേവ ഭയം ഹോതി ഛമ്ഭിതത്തം ഹോതി ലോമഹംസോ. യേ പന തേ ഭിക്ഖൂ വീതരാഗാ തേസം തസ്മിം സമയേ ന ഹോതി ഭയം ന ഹോതി ഛമ്ഭിതത്തം ന ഹോതി ലോമഹംസോ. അഥ ഖോ മിഗലണ്ഡികോ സമണകുത്തകോ ഏകമ്പി ഭിക്ഖും ഏകാഹേന ജീവിതാ വോരോപേസി, ദ്വേപി ഭിക്ഖൂ ഏകാഹേന ജീവിതാ വോരോപേസി, തയോപി ഭിക്ഖൂ ഏകാഹേന ജീവിതാ വോരോപേസി, ചത്താരോപി ഭിക്ഖൂ ഏകാഹേന ജീവിതാ വോരോപേസി, പഞ്ചപി ഭിക്ഖൂ ഏകാഹേന ജീവിതാ വോരോപേസി, ദസപി ഭിക്ഖൂ ഏകാഹേന ജീവിതാ വോരോപേസി, വീസമ്പി ഭിക്ഖൂ ഏകാഹേന ജീവിതാ വോരോപേസി, തിംസമ്പി ഭിക്ഖൂ ഏകാഹേന ജീവിതാ വോരോപേസി, ചത്താലീസമ്പി ഭിക്ഖൂ ഏകാഹേന ജീവിതാ വോരോപേസി, പഞ്ഞാസമ്പി ഭിക്ഖൂ ഏകാഹേന ജീവിതാ വോരോപേസി, സട്ഠിമ്പി ഭിക്ഖൂ ഏകാഹേന ജീവിതാ വോരോപേസി.
൧൬൪. അഥ ഖോ ഭഗവാ തസ്സ അദ്ധമാസസ്സ അച്ചയേന പടിസല്ലാനാ വുട്ഠിതോ ആയസ്മന്തം ആനന്ദം ആമന്തേസി – ‘‘കിം നു ഖോ, ആനന്ദ, തനുഭൂതോ വിയ ഭിക്ഖുസങ്ഘോ’’തി? ‘‘തഥാ ഹി പന, ഭന്തേ, ഭഗവാ ഭിക്ഖൂനം അനേകപരിയായേന അസുഭകഥം കഥേതി, അസുഭായ വണ്ണം ഭാസതി, അസുഭഭാവനായ വണ്ണം ഭാസതി, ആദിസ്സ ആദിസ്സ അസുഭസമാപത്തിയാ വണ്ണം ഭാസതി. തേ ച, ഭന്തേ, ഭിക്ഖൂ – ‘ഭഗവാ ഖോ അനേകപരിയായേന അസുഭകഥം കഥേതി, അസുഭായ വണ്ണം ഭാസതി, അസുഭഭാവനായ വണ്ണം ഭാസതി, ആദിസ്സ ആദിസ്സ അസുഭസമാപത്തിയാ വണ്ണം ഭാസതീ’തി, തേ അനേകാകാരവോകാരം അസുഭഭാവനാനുയോഗമനുയുത്താ വിഹരന്തി. തേ സകേന കായേന അട്ടീയന്തി ഹരായന്തി ജിഗുച്ഛന്തി. സെയ്യഥാപി നാമ ഇത്ഥീ വാ പുരിസോ വാ ദഹരോ യുവാ മണ്ഡനകജാതികോ സീസംന്ഹാതോ അഹികുണപേന വാ കുക്കുരകുണപേന വാ മനുസ്സകുണപേന വാ കണ്ഠേ ആസത്തേന അട്ടീയെയ്യ ഹരായെയ്യ ജിഗുച്ഛെയ്യ, ഏവമേവ തേ ഭിക്ഖൂ സകേന കായേന അട്ടീയന്താ ഹരായന്താ ജിഗുച്ഛന്താ അത്തനാപി അത്താനം ജീവിതാ വോരോപെന്തി, അഞ്ഞമഞ്ഞമ്പി ജീവിതാ വോരോപെന്തി, മിഗലണ്ഡികമ്പി സമണകുത്തകം ഉപസങ്കമിത്വാ ഏവം വദന്തി – ‘സാധു നോ, ആവുസോ, ജീവിതാ വോരോപേഹി. ഇദം തേ പത്തചീവരം ഭവിസ്സതീ’തി. അഥ ഖോ, ഭന്തേ, മിഗലണ്ഡികോ സമണകുത്തകോ പത്തചീവരേഹി ഭടോ ഏകമ്പി ഭിക്ഖും ഏകാഹേന ജീവിതാ വോരോപേസി…പേ॰… സട്ഠിമ്പി ഭിക്ഖൂ ഏകാഹേന ജീവിതാ വോരോപേസി. സാധു, ഭന്തേ, ഭഗവാ അഞ്ഞം പരിയായം ആചിക്ഖതു യഥായം ഭിക്ഖുസങ്ഘോ അഞ്ഞായ സണ്ഠഹെയ്യാ’’തി. ‘‘തേനഹാനന്ദ, യാവതികാ ഭിക്ഖൂ വേസാലിം ഉപനിസ്സായ വിഹരന്തി തേ സബ്ബേ ഉപട്ഠാനസാലായം സന്നിപാതേഹീ’’തി . ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’തി, ഖോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ ഭഗവതോ പടിസ്സുണിത്വാ യാവതികാ ഭിക്ഖൂ വേസാലിം ഉപനിസ്സായ വിഹരന്തി തേ സബ്ബേ ഉപട്ഠാനസാലായം സന്നിപാതെത്വാ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘സന്നിപതിതോ, ഭന്തേ ഭിക്ഖുസങ്ഘോ; യസ്സ ദാനി, ഭന്തേ, ഭഗവാ കാലം മഞ്ഞതീ’’തി.
൧൬൫. അഥ ഖോ ഭഗവാ യേന ഉപട്ഠാനസാലാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ പഞ്ഞത്തേ ആസനേ നിസീദി. നിസജ്ജ ഖോ ഭഗവാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘അയമ്പി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, ആനാപാനസ്സതിസമാധി ഭാവിതോ ബഹുലീകതോ സന്തോ ചേവ പണീതോ ച അസേചനകോ ച സുഖോ ച വിഹാരോ ഉപ്പന്നുപ്പന്നേ ച പാപകേ അകുസലേ ധമ്മേ ഠാനസോ അന്തരധാപേതി വൂപസമേതി. സെയ്യഥാപി, ഭിക്ഖവേ, ഗിമ്ഹാനം പച്ഛിമേ മാസേ ഉഹതം ഊഹതം (ക॰) രജോജല്ലം തമേനം മഹാ അകാലമേഘോ ഠാനസോ അന്തരധാപേതി വൂപസമേതി, ഏവമേവ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, ആനാപാനസ്സതിസമാധി ഭാവിതോ ബഹുലീകതോ സന്തോ ചേവ പണീതോ ച അസേചനകോ ച സുഖോ ച വിഹാരോ ഉപ്പന്നുപ്പന്നേ ച പാപകേ അകുസലേ ധമ്മേ ഠാനസോ അന്തരധാപേതി വൂപസമേതി. കഥം ഭാവിതോ ച, ഭിക്ഖവേ, ആനാപാനസ്സതിസമാധി കഥം ബഹുലീകതോ സന്തോ ചേവ പണീതോ ച അസേചനകോ ച സുഖോ ച വിഹാരോ ഉപ്പന്നുപ്പന്നേ ച പാപകേ അകുസലേ ധമ്മേ ഠാനസോ അന്തരധാപേതി വൂപസമേതി? ഇധ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു അരഞ്ഞഗതോ വാ രുക്ഖമൂലഗതോ വാ സുഞ്ഞാഗാരഗതോ വാ നിസീദതി പല്ലങ്കം ആഭുജിത്വാ ഉജും കായം പണിധായ പരിമുഖം സതിം ഉപട്ഠപെത്വാ. സോ സതോവ അസ്സസതി സതോ പസ്സസതി. ദീഘം വാ അസ്സസന്തോ ദീഘം അസ്സസാമീതി പജാനാതി, ദീഘം വാ പസ്സസന്തോ ദീഘം പസ്സസാമീതി പജാനാതി. രസ്സം വാ അസ്സസന്തോ രസ്സം അസ്സസാമീതി പജാനാതി, രസ്സം വാ പസ്സസന്തോ രസ്സം പസ്സസാമീതി പജാനാതി. സബ്ബകായപ്പടിസംവേദീ അസ്സസിസ്സാമീതി സിക്ഖതി. സബ്ബകായപ്പടിസംവേദീ പസ്സസിസ്സാമീതി സിക്ഖതി. പസ്സമ്ഭയം കായസങ്ഖാരം അസ്സസിസ്സാമീതി സിക്ഖതി. പസ്സമ്ഭയം കായസങ്ഖാരം പസ്സസിസ്സാമീതി സിക്ഖതി. പീതിപ്പടിസംവേദീ അസ്സസിസ്സാമീതി സിക്ഖതി. പീതിപ്പടിസംവേദീ പസ്സസിസ്സാമീതി സിക്ഖതി. സുഖപ്പടിസംവേദീ അസ്സസിസ്സാമീതി സിക്ഖതി. സുഖപ്പടിസംവേദീ പസ്സസിസ്സാമീതി സിക്ഖതി. ചിത്തസങ്ഖാരപ്പടിസംവേദീ അസ്സസിസ്സാമീതി സിക്ഖതി. ചിത്തസങ്ഖാരപ്പടിസംവേദീ പസ്സസിസ്സാമീതി സിക്ഖതി. പസ്സമ്ഭയം ചിത്തസങ്ഖാരം അസ്സസിസ്സാമീതി സിക്ഖതി. പസ്സമ്ഭയം ചിത്തസങ്ഖാരം പസ്സസിസ്സാമീതി സിക്ഖതി. ചിത്തപ്പടിസംവേദീ അസ്സസിസ്സാമീതി സിക്ഖതി. ചിത്തപ്പടിസംവേദീ പസ്സസിസ്സാമീതി സിക്ഖതി. അഭിപ്പമോദയം ചിത്തം…പേ॰… സമാദഹം ചിത്തം…പേ॰… വിമോചയം ചിത്തം…പേ॰… അനിച്ചാനുപസ്സീ…പേ॰… വിരാഗാനുപസ്സീ…പേ॰… നിരോധാനുപസ്സീ…പേ॰… പടിനിസ്സഗ്ഗാനുപസ്സീ അസ്സസിസ്സാമീതി സിക്ഖതി. പടിനിസ്സഗ്ഗാനുപസ്സീ പസ്സസിസ്സാമീതി സിക്ഖതി. ഏവം ഭാവിതോ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, ആനാപാനസ്സതിസമാധി ഏവം ബഹുലീകതോ സന്തോ ചേവ പണീതോ ച അസേചനകോ ച സുഖോ ച വിഹാരോ ഉപ്പന്നുപ്പന്നേ ച പാപകേ അകുസലേ ധമ്മേ ഠാനസോ അന്തരധാപേതി വൂപസമേതീ’’തി.
൧൬൬. അഥ ഖോ ഭഗവാ ഏതസ്മിം നിദാനേ ഏതസ്മിം പകരണേ ഭിക്ഖുസങ്ഘം സന്നിപാതാപെത്വാ ഭിക്ഖൂ പടിപുച്ഛി – ‘‘സച്ചം കിര, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂ അത്തനാപി അത്താനം ജീവിതാ വോരോപെന്തി, അഞ്ഞമഞ്ഞമ്പി ജീവിതാ വോരോപെന്തി മിഗലണ്ഡികമ്പി സമണകുത്തകം ഉപസങ്കമിത്വാ ഏവം വദന്തി – ‘സാധു നോ, ആവുസോ , ജീവിതാ വോരോപേഹി, ഇദം തേ പത്തചീവരം ഭവിസ്സതീ’’’തി? ‘‘സച്ചം, ഭഗവാ’’തി. വിഗരഹി ബുദ്ധോ ഭഗവാ – ‘‘അനനുച്ഛവികം, ഭിക്ഖവേ, തേസം ഭിക്ഖൂനം അനനുലോമികം അപ്പടിരൂപം അസ്സാമണകം അകപ്പിയം അകരണീയം. കഥഞ്ഹി നാമ തേ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂ അത്തനാപി അത്താനം ജീവിതാ വോരോപെസ്സന്തി, അഞ്ഞമഞ്ഞമ്പി ജീവിതാ വോരോപെസ്സന്തി, മിഗലണ്ഡികമ്പി സമണകുത്തകം ഉപസങ്കമിത്വാ ഏവം വക്ഖന്തി – ‘സാധു നോ, ആവുസോ, ജീവിതാ വോരോപേഹി, ഇദം തേ പത്തചീവരം ഭവിസ്സതീ’തി. നേതം, ഭിക്ഖവേ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ…പേ॰… ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ഇമം സിക്ഖാപദം ഉദ്ദിസെയ്യാഥ –
൧൬൭. ‘‘യോ പന ഭിക്ഖു സഞ്ചിച്ച മനുസ്സവിഗ്ഗഹം ജീവിതാ വോരോപെയ്യ സത്ഥഹാരകം വാസ്സ പരിയേസെയ്യ, അയമ്പി പാരാജികോ ഹോതി അസംവാസോ’’തി.
ഏവഞ്ചിദം ഭഗവതാ ഭിക്ഖൂനം സിക്ഖാപദം പഞ്ഞത്തം ഹോതി.
൧൬൮. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഉപാസകോ ഗിലാനോ ഹോതി. തസ്സ പജാപതി അഭിരൂപാ ഹോതി ദസ്സനീയാ പാസാദികാ. ഛബ്ബഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ തസ്സാ ഇത്ഥിയാ പടിബദ്ധചിത്താ ഹൊന്തി. അഥ ഖോ ഛബ്ബഗ്ഗിയാനം ഭിക്ഖൂനം ഏതദഹോസി – ‘‘സചേ ഖോ സോ, ആവുസോ , ഉപാസകോ ജീവിസ്സതി ന മയം തം ഇത്ഥിം ലഭിസ്സാമ. ഹന്ദ മയം, ആവുസോ, തസ്സ ഉപാസകസ്സ മരണവണ്ണം സംവണ്ണേമാ’’തി. അഥ ഖോ ഛബ്ബഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ യേന സോ ഉപാസകോ തേനുപസങ്കമിംസു; ഉപസങ്കമിത്വാ തം ഉപാസകം ഏതദവോചും – ‘‘ത്വം ഖോസി, ഉപാസക, കതകല്യാണോ കതകുസലോ കതഭീരുത്താണോ അകതപാപോ അകതലുദ്ദോ അകതകിബ്ബിസോ. കതം തയാ കല്യാണം, അകതം തയാ പാപം . കിം തുയ്ഹിമിനാ പാപകേന ദുജ്ജീവിതേന! മതം തേ ജീവിതാ സെയ്യോ. ഇതോ ത്വം കാലങ്കതോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജിസ്സസി. തത്ഥ ദിബ്ബേഹി പഞ്ചഹി കാമഗുണേഹി സമപ്പിതോ സമങ്ഗീഭൂതോ പരിചാരെസ്സസീ’’തി.
൧൬൯. അഥ ഖോ സോ ഉപാസകോ – ‘‘സച്ചം ഖോ അയ്യാ ആഹംസു. അഹഞ്ഹി കതകല്യാണോ കതകുസലോ കതഭീരുത്താണോ അകതപാപോ അകതലുദ്ദോ അകതകിബ്ബിസോ. കതം മയാ കല്യാണം, അകതം മയാ പാപം . കിം മയ്ഹിമിനാ പാപകേന ദുജ്ജീവിതേന! മതം മേ ജീവിതാ സെയ്യോ. ഇതോ അഹം കാലങ്കതോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജിസ്സാമി. തത്ഥ ദിബ്ബേഹി പഞ്ചഹി കാമഗുണേഹി സമപ്പിതോ സമങ്ഗീഭൂതോ പരിചാരെസ്സാമീ’’തി, സോ അസപ്പായാനി ചേവ ഭോജനാനി ഭുഞ്ജി അസപ്പായാനി ച ഖാദനീയാനി ഖാദി അസപ്പായാനി ച സായനീയാനി സായി അസപ്പായാനി ച പാനാനി പിവി. തസ്സ അസപ്പായാനി ചേവ ഭോജനാനി ഭുഞ്ജതോ അസപ്പായാനി ച ഖാദനീയാനി ഖാദതോ അസപ്പായാനി ച സായനീയാനി സായതോ അസപ്പായാനി ച പാനാനി പിവതോ ഖരോ ആബാധോ ഉപ്പജ്ജി. സോ തേനേവ ആബാധേന കാലമകാസി. തസ്സ പജാപതി ഉജ്ഝായതി ഖിയ്യതി വിപാചേതി – ‘‘അലജ്ജിനോ ഇമേ സമണാ സക്യപുത്തിയാ ദുസ്സീലാ മുസാവാദിനോ. ഇമേ ഹി നാമ ധമ്മചാരിനോ സമചാരിനോ ബ്രഹ്മചാരിനോ സച്ചവാദിനോ സീലവന്തോ കല്യാണധമ്മാ പടിജാനിസ്സന്തി! നത്ഥി ഇമേസം സാമഞ്ഞം നത്ഥി ഇമേസം ബ്രഹ്മഞ്ഞം, നട്ഠം ഇമേസം സാമഞ്ഞം നട്ഠം ഇമേസം ബ്രഹ്മഞ്ഞം, കുതോ ഇമേസം സാമഞ്ഞം കുതോ ഇമേസം ബ്രഹ്മഞ്ഞം, അപഗതാ ഇമേ സാമഞ്ഞാ അപഗതാ ഇമേ ബ്രഹ്മഞ്ഞാ. ഇമേ മേ സാമികസ്സ മരണവണ്ണം സംവണ്ണേസും. ഇമേഹി മേ സാമികോ മാരിതോ’’തി. അഞ്ഞേപി മനുസ്സാ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചെന്തി – ‘‘അലജ്ജിനോ ഇമേ സമണാ സക്യപുത്തിയാ ദുസ്സീലാ മുസാവാദിനോ. ഇമേ ഹി നാമ ധമ്മചാരിനോ സമചാരിനോ ബ്രഹ്മചാരിനോ സച്ചവാദിനോ സീലവന്തോ കല്യാണധമ്മാ പടിജാനിസ്സന്തി! നത്ഥി ഇമേസം സാമഞ്ഞം നത്ഥി ഇമേസം ബ്രഹ്മഞ്ഞം, നട്ഠം ഇമേസം സാമഞ്ഞം നട്ഠം ഇമേസം ബ്രഹ്മഞ്ഞം, കുതോ ഇമേസം സാമഞ്ഞം കുതോ ഇമേസം ബ്രഹ്മഞ്ഞം, അപഗതാ ഇമേ സാമഞ്ഞാ അപഗതാ ഇമേ ബ്രഹ്മഞ്ഞാ. ഇമേ ഉപാസകസ്സ മരണവണ്ണം സംവണ്ണേസും. ഇമേഹി ഉപാസകോ മാരിതോ’’തി. അസ്സോസും ഖോ ഭിക്ഖൂ തേസം മനുസ്സാനം ഉജ്ഝായന്താനം ഖിയ്യന്താനം വിപാചെന്താനം. യേ തേ ഭിക്ഖൂ അപ്പിച്ഛാ…പേ॰… തേ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചെന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ ഛബ്ബഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ ഉപാസകസ്സ മരണവണ്ണം സംവണ്ണിസ്സന്തീ’’തി!
൧൭൦. അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഛബ്ബഗ്ഗിയേ ഭിക്ഖൂ അനേകപരിയായേന വിഗരഹിത്വാ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും…പേ॰… ‘‘സച്ചം കിര തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, ഉപാസകസ്സ മരണവണ്ണം സംവണ്ണേഥാ’’തി? ‘‘സച്ചം, ഭഗവാ’’തി. വിഗരഹി ബുദ്ധോ ഭഗവാ – ‘‘അനനുച്ഛവികം, മോഘപുരിസാ, അനനുലോമികം അപ്പടിരൂപം അസ്സാമണകം അകപ്പിയം അകരണീയം. കഥഞ്ഹി നാമ തുമ്ഹേ, മോഘപുരിസാ, ഉപാസകസ്സ മരണവണ്ണം സംവണ്ണിസ്സഥ! നേതം, മോഘപുരിസാ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ…പേ॰… ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ഇമം സിക്ഖാപദം ഉദ്ദിസെയ്യാഥ –
൧൭൧. ‘‘യോ പന ഭിക്ഖു സഞ്ചിച്ച മനുസ്സവിഗ്ഗഹം ജീവിതാ വോരോപെയ്യ സത്ഥഹാരകം വാസ്സ പരിയേസെയ്യ മരണവണ്ണം വാ സംവണ്ണെയ്യ മരണായ വാ സമാദപെയ്യ – ‘അമ്ഭോ പുരിസ, കിം തുയ്ഹിമിനാ പാപകേന ദുജ്ജീവിതേന, മതം തേ ജീവിതാ സെയ്യോ’തി, ഇതി ചിത്തമനോ ചിത്തസങ്കപ്പോ അനേകപരിയായേന മരണവണ്ണം വാ സംവണ്ണെയ്യ, മരണായ വാ സമാദപെയ്യ, അയമ്പി പാരാജികോ ഹോതി അസംവാസോ’’തി.
൧൭൨. യോ പനാതി യോ യാദിസോ…പേ॰… ഭിക്ഖൂതി…പേ॰… അയം ഇമസ്മിം അത്ഥേ അധിപ്പേതോ ഭിക്ഖൂതി.
സഞ്ചിച്ചാതി ജാനന്തോ സഞ്ജാനന്തോ ചെച്ച അഭിവിതരിത്വാ വീതിക്കമോ.
മനുസ്സവിഗ്ഗഹോ നാമ യം മാതുകുച്ഛിസ്മിം പഠമം ചിത്തം ഉപ്പന്നം പഠമം വിഞ്ഞാണം പാതുഭൂതം, യാവ മരണകാലാ എത്ഥന്തരേ ഏസോ മനുസ്സവിഗ്ഗഹോ നാമ.
ജീവിതാ വോരോപെയ്യാതി ജീവിതിന്ദ്രിയം ഉപച്ഛിന്ദതി ഉപരോധേതി സന്തതിം വികോപേതി.
സത്ഥഹാരകം വാസ്സ പരിയേസെയ്യാതി അസിം വാ സത്തിം വാ ഭെണ്ഡിം വാ ഭെന്ദിം വാ (ക॰) ലഗുളം വാ സൂലംവാ ലഗുളംവാ (സ്യാ॰) പാസാണം വാ സത്ഥം വാ വിസം വാ രജ്ജും വാ.
മരണവണ്ണം വാ സംവണ്ണെയ്യാതി ജീവിതേ ആദീനവം ദസ്സേതി, മരണേ വണ്ണം ഭണതി.
മരണായ വാ സമാദപെയ്യാതി സത്ഥം വാ ആഹര, വിസം വാ ഖാദ, രജ്ജുയാ വാ ഉബ്ബന്ധിത്വാ കാലങ്കരോഹീതി.
അമ്ഭോ പുരിസാതി ആലപനാധിവചനമേതം.
കിം തുയ്ഹിമിനാ പാപകേന ദുജ്ജീവിതേനാതി പാപകം നാമ ജീവിതം അഡ്ഢാനം ജീവിതം ഉപാദായ ദലിദ്ദാനം ജീവിതം പാപകം ലാമകം, സധനാനം ജീവിതം ഉപാദായ അധനാനം ജീവിതം പാപകം, ദേവാനം ജീവിതം ഉപാദായ മനുസ്സാനം ജീവിതം പാപകം .
ദുജ്ജീവിതം നാമ ഹത്ഥച്ഛിന്നസ്സ പാദച്ഛിന്നസ്സ ഹത്ഥപാദച്ഛിന്നസ്സ കണ്ണച്ഛിന്നസ്സ നാസച്ഛിന്നസ്സ കണ്ണനാസച്ഛിന്നസ്സ, ഇമിനാ ച പാപകേന ഇമിനാ ച ദുജ്ജീവിതേന മതം തേ ജീവിതാ സെയ്യോതി.
ഇതി ചിത്തമനോതി യം ചിത്തം തം മനോ, യം മനോ തം ചിത്തം.
ചിത്തസങ്കപ്പോതി മരണസഞ്ഞീ മരണചേതനോ മരണാധിപ്പായോ.
അനേകപരിയായേനാതി ഉച്ചാവചേഹി ആകാരേഹി.
മരണവണ്ണം വാ സംവണ്ണെയ്യാതി ജീവിതേ ആദീനവം ദസ്സേതി, മരണേ വണ്ണം ഭണതി – ‘‘ഇതോ ത്വം കാലങ്കതോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജിസ്സസി, തത്ഥ ദിബ്ബേഹി പഞ്ചഹി കാമഗുണേഹി സമപ്പിതോ സമങ്ഗീഭൂതോ പരിചാരെസ്സസീ’’തി.
മരണായ വാ സമാദപെയ്യാതി സത്ഥം വാ ആഹര, വിസം വാ ഖാദ, രജ്ജുയാ വാ ഉബ്ബന്ധിത്വാ കാലങ്കരോഹി, സൊബ്ഭേ വാ നരകേ വാ പപാതേ വാ പപതാതി.
അയമ്പീതി പുരിമേ ഉപാദായ വുച്ചതി.
പാരാജികോ ഹോതീതി സെയ്യഥാപി നാമ പുഥുസിലാ ദ്വിധാ ഭിന്നാ ദ്വേധാ ഭിന്നാ (സ്യാ॰) അപ്പടിസന്ധികാ ഹോതി, ഏവമേവ ഭിക്ഖു സഞ്ചിച്ച മനുസ്സവിഗ്ഗഹം ജീവിതാ വോരോപെത്വാ അസ്സമണോ ഹോതി അസക്യപുത്തിയോ. തേന വുച്ചതി – ‘പാരാജികോ ഹോതീ’തി.
അസംവാസോതി സംവാസോ നാമ ഏകകമ്മം ഏകുദ്ദേസോ സമസിക്ഖതാ – ഏസോ സംവാസോ നാമ. സോ തേന സദ്ധിം നത്ഥി, തേന വുച്ചതി അസംവാസോതി.
൧൭൩. സാമം, അധിട്ഠായ, ദൂതേന, ദൂതപരംപരായ, വിസക്കിയേന ദൂതേന, ഗതപച്ചാഗതേന ദൂതേന, അരഹോ രഹോസഞ്ഞീ, രഹോ അരഹോസഞ്ഞീ, അരഹോ അരഹോസഞ്ഞീ, രഹോ രഹോസഞ്ഞീ കായേന സംവണ്ണേതി, വാചായ സംവണ്ണേതി, കായേന വാചായ സംവണ്ണേതി, ദൂതേന സംവണ്ണേതി, ലേഖായ സംവണ്ണേതി, ഓപാതം അപസ്സേനം, ഉപനിക്ഖിപനം, ഭേസജ്ജം, രൂപൂപഹാരോ, സദ്ദൂപഹാരോ, ഗന്ധൂപഹാരോ, രസൂപഹാരോ, ഫൊട്ഠബ്ബൂപഹാരോ, ധമ്മൂപഹാരോ, ആചിക്ഖനാ, അനുസാസനീ, സങ്കേതകമ്മം, നിമിത്തകമ്മന്തി.
൧൭൪. സാമന്തി സയം ഹനതി കായേന വാ കായപടിബദ്ധേന വാ നിസ്സഗ്ഗിയേന വാ.
അധിട്ഠായാതി അധിട്ഠഹിത്വാ ആണാപേതി – ‘‘ഏവം വിജ്ഝ, ഏവം പഹര, ഏവം ഘാതേഹീ’’തി.
ഭിക്ഖു ഭിക്ഖും ആണാപേതി – ‘‘ഇത്ഥന്നാമം ജീവിതാ വോരോപേഹീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സോ തം മഞ്ഞമാനോ തം ജീവിതാ വോരോപേതി, ആപത്തി ഉഭിന്നം പാരാജികസ്സ.
ഭിക്ഖു ഭിക്ഖും ആണാപേതി – ‘‘ഇത്ഥന്നാമം ജീവിതാ വോരോപേഹീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സോ തം മഞ്ഞമാനോ അഞ്ഞം ജീവിതാ വോരോപെത്തി, മൂലട്ഠസ്സ അനാപത്തി. വധകസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
ഭിക്ഖു ഭിക്ഖും ആണാപേതി – ‘‘ഇത്ഥന്നാമം ജീവിതാ വോരോപേഹീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സോ അഞ്ഞം മഞ്ഞമാനോ തം ജീവിതാ വോരോപേതി, ആപത്തി ഉഭിന്നം പാരാജികസ്സ.
ഭിക്ഖു ഭിക്ഖും ആണാപേതി – ‘‘ഇത്ഥന്നാമം ജീവിതാ വോരോപേഹീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സോ അഞ്ഞം മഞ്ഞമാനോ അഞ്ഞം ജീവിതാ വോരോപേതി; മൂലട്ഠസ്സ അനാപത്തി, വധകസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
ഭിക്ഖു ഭിക്ഖും ആണാപേതി – ‘‘ഇത്ഥന്നാമസ്സ പാവദ – ‘ഇത്ഥന്നാമോ ഇത്ഥന്നാമസ്സ പാവദതു – ഇത്ഥന്നാമോ ഇത്ഥന്നാമം ജീവിതാ വോരോപേതൂ’’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സോ ഇതരസ്സ ആരോചേതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. വധകോ പടിഗ്ഗണ്ഹാതി, മൂലട്ഠസ്സ ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. സോ തം ജീവിതാ വോരോപേതി, ആപത്തി സബ്ബേസം പാരാജികസ്സ.
ഭിക്ഖു ഭിക്ഖും ആണാപേതി – ‘‘ഇത്ഥന്നാമസ്സ പാവദ – ‘ഇത്ഥന്നാമോ ഇത്ഥന്നാമസ്സ പാവദതു – ഇത്ഥന്നാമോ ഇത്ഥന്നാമം ജീവിതാ വോരോപേതൂ’’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സോ അഞ്ഞം ആണാപേതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. വധകോ പടിഗ്ഗണ്ഹാതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സോ തം ജീവിതാ വോരോപേതി, മൂലട്ഠസ്സ അനാപത്തി; ആണാപകസ്സ ച വധകസ്സ ച ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
ഭിക്ഖു ഭിക്ഖും ആണാപേതി – ‘‘ഇത്ഥന്നാമം ജീവിതാ വോരോപേഹീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സോ ഗന്ത്വാ പുന പച്ചാഗച്ഛതി – ‘‘നാഹം സക്കോമി തം ജീവിതാ വോരോപേതു’’ന്തി. സോ പുന ആണാപേതി – ‘‘യദാ സക്കോസി തദാ തം ജീവിതാ വോരോപേഹീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സോ തം ജീവിതാ വോരോപേതി, ആപത്തി ഉഭിന്നം പാരാജികസ്സ.
ഭിക്ഖു ഭിക്ഖും ആണാപേതി – ‘‘ഇത്ഥന്നാമം ജീവിതാ വോരോപേഹീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സോ ആണാപെത്വാ വിപ്പടിസാരീ ന സാവേതി – ‘‘മാ ഘാതേഹീ’’തി. സോ തം ജീവിതാ വോരോപേതി, ആപത്തി ഉഭിന്നം പാരാജികസ്സ.
ഭിക്ഖു ഭിക്ഖും ആണാപേതി – ‘‘ഇത്ഥന്നാമം ജീവിതാ വോരോപേഹീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സോ ആണാപെത്വാ വിപ്പടിസാരീ സാവേതി – ‘‘മാ ഘാതേഹീ’’തി. സോ – ‘‘ആണത്തോ അഹം തയാ’’തി തം ജീവിതാ വോരോപേതി, മൂലട്ഠസ്സ അനാപത്തി. വധകസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
ഭിക്ഖു ഭിക്ഖും ആണാപേതി – ‘‘ഇത്ഥന്നാമം ജീവിതാ വോരോപേഹീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സോ ആണാപെത്വാ വിപ്പടിസാരീ സാവേതി – ‘‘മാ ഘാതേഹീ’’തി. സോ സാധൂതി ഓരമതി, ഉഭിന്നം അനാപത്തി.
൧൭൫. അരഹോ രഹോസഞ്ഞീ ഉല്ലപതി – ‘‘അഹോ ഇത്ഥന്നാമോ ഹതോ അസ്സാ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. രഹോ അരഹോസഞ്ഞീ ഉല്ലപതി – ‘‘അഹോ ഇത്ഥന്നാമോ ഹതോ അസ്സാ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. അരഹോ അരഹോസഞ്ഞീ ഉല്ലപതി – ‘‘അഹോ ഇത്ഥന്നാമോ ഹതോ അസ്സാ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ . രഹോ രഹോസഞ്ഞീ ഉല്ലപതി – ‘‘അഹോ ഇത്ഥന്നാമോ ഹതോ അസ്സാ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ.
കായേന സംവണ്ണേതി നാമ കായേന വികാരം കരോതി – ‘‘യോ ഏവം മരതി സോ ധനം വാ ലഭതി യസം വാ ലഭതി സഗ്ഗം വാ ഗച്ഛതീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. തായ സംവണ്ണനായ മരിസ്സാമീതി ദുക്ഖം വേദനം ഉപ്പാദേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. മരതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
വാചായ സംവണ്ണേതി നാമ വാചായ ഭണതി – ‘‘യോ ഏവം മരതി സോ ധനം വാ ലഭതി യസം വാ ലഭതി സഗ്ഗം വാ ഗച്ഛതീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. തായ സംവണ്ണനായ മരിസ്സാമീതി ദുക്ഖം വേദനം ഉപ്പാദേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. മരതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
കായേന വാചായ സംവണ്ണേതി നാമ കായേന ച വികാരം കരോതി, വാചായ ച ഭണതി – ‘‘യോ ഏവം മരതി സോ ധനം വാ ലഭതി യസം വാ ലഭതി സഗ്ഗം വാ ഗച്ഛതീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. തായ സംവണ്ണനായ മരിസ്സാമീതി ദുക്ഖം വേദനം ഉപ്പാദേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. മരതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
ദൂതേന സംവണ്ണേതി നാമ ദൂതസ്സ സാസനം ആരോചേതി – ‘‘യോ ഏവം മരതി സോ ധനം വാ ലഭതി യസം വാ ലഭതി സഗ്ഗം വാ ഗച്ഛതീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ദൂതസ്സ സാസനം സുത്വാ മരിസ്സാമീതി ദുക്ഖം വേദനം ഉപ്പാദേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. മരതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൧൭൬. ലേഖായ സംവണ്ണേതി നാമ ലേഖം ഛിന്ദതി – ‘‘യോ ഏവം മരതി സോ ധനം വാ ലഭതി യസം വാ ലഭതി സഗ്ഗം വാ ഗച്ഛതീ’’തി, അക്ഖരക്ഖരായ ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ലേഖം പസ്സിത്വാ മരിസ്സാമീതി ദുക്ഖം വേദനം ഉപ്പാദേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. മരതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
ഓപാതം നാമ മനുസ്സം ഉദ്ദിസ്സ ഓപാതം ഖനതി – ‘‘പപതിത്വാ മരിസ്സതീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. പപതിതേ ദുക്ഖാ വേദനാ ഉപ്പജ്ജതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. മരതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. അനോദിസ്സ ഓപാതം ഖനതി – ‘‘യോ കോചി പപതിത്വാ മരിസ്സതീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. മനുസ്സോ തസ്മിം പപതതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. പപതിതേ ദുക്ഖാ വേദനാ ഉപ്പജ്ജതി , ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. മരതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. യക്ഖോ വാ പേതോ വാ തിരച്ഛാനഗതമനുസ്സവിഗ്ഗഹോ വാ തസ്മിം പപതതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. പപതിതേ ദുക്ഖാ വേദനാ ഉപ്പജ്ജതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. മരതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. തിരച്ഛാനഗതോ തസ്മിം പപതതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. പപതിതേ ദുക്ഖാ വേദനാ ഉപ്പജ്ജതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. മരതി, ആപത്തി പാചിത്തിയസ്സ.
൧൭൭. അപസ്സേനം നാമ അപസ്സേനേ സത്ഥം വാ ഠപേതി വിസേന വാ മക്ഖേതി ദുബ്ബലം വാ കരോതി സൊബ്ഭേ വാ നരകേ വാ പപാതേ വാ ഠപേതി – ‘‘പപതിത്വാ മരിസ്സതീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. സത്ഥേന വാ വിസേന വാ പപതിതേന വാ ദുക്ഖാ വേദനാ ഉപ്പജ്ജതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. മരതി , ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
ഉപനിക്ഖിപനം നാമ അസിം വാ സത്തിം വാ ഭെണ്ഡിം വാ ലഗുളം വാ പാസാണം വാ സത്ഥം വാ വിസം വാ രജ്ജും വാ ഉപനിക്ഖിപതി – ‘‘ഇമിനാ മരിസ്സതീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ‘‘തേന മരിസ്സാമീ’’തി ദുക്ഖം വേദനം ഉപ്പാദേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. മരതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
ഭേസജ്ജം നാമ സപ്പിം വാ നവനീതം വാ തേലം വാ മധും വാ ഫാണിതം വാ ദേതി – ‘‘ഇമം സായിത്വാ മരിസ്സതീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. തം സായിതേ ദുക്ഖാ വേദനാ ഉപ്പജ്ജതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. മരതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൧൭൮. രൂപൂപഹാരോ നാമ അമനാപികം രൂപം ഉപസംഹരതി ഭയാനകം ഭേരവം – ‘‘ഇമം പസ്സിത്വാ ഉത്തസിത്വാ മരിസ്സതീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. തം പസ്സിത്വാ ഉത്തസതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. മരതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. മനാപികം രൂപം ഉപസംഹരതി ഉപസംഹരതി പേമനീയം ഹദയങ്ഗമം (സ്യാ॰) – ‘‘ഇമം പസ്സിത്വാ അലാഭകേന സുസ്സിത്വാ മരിസ്സതീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. തം പസ്സിത്വാ അലാഭകേന സുസ്സതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. മരതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
സദ്ദൂപഹാരോ നാമ അമനാപികം സദ്ദം ഉപസംഹരതി ഭയാനകം ഭേരവം – ‘‘ഇമം സുത്വാ ഉത്തസിത്വാ മരിസ്സതീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. തം സുത്വാ ഉത്തസതി , ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. മരതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. മനാപികം സദ്ദം ഉപസംഹരതി പേമനീയം ഹദയങ്ഗമം – ‘‘ഇമം സുത്വാ അലാഭകേന സുസ്സിത്വാ മരിസ്സതീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. തം സുത്വാ അലാഭകേന സുസ്സതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. മരതി , ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
ഗന്ധൂപഹാരോ നാമ അമനാപികം ഗന്ധം ഉപസംഹരതി ജേഗുച്ഛം പാടികുല്യം പടികൂലം (?) – ‘‘ഇമം ഘായിത്വാ ജേഗുച്ഛതാ പാടികുല്യതാ മരിസ്സതീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. തം ഘായിതേ ജേഗുച്ഛതാ പാടികുല്യതാ ദുക്ഖാ വേദനാ ഉപ്പജ്ജതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. മരതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. മനാപികം ഗന്ധം ഉപസംഹരതി – ‘‘ഇമം ഘായിത്വാ അലാഭകേന സുസ്സിത്വാ മരിസ്സതീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. തം ഘായിത്വാ അലാഭകേന സുസ്സതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. മരതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
രസൂപഹാരോ നാമ അമനാപികം രസം ഉപസംഹരതി ജേഗുച്ഛം പാടികുല്യം പടികൂലം (?) – ‘‘ഇമം സായിത്വാ ജേഗുച്ഛതാ പാടികുല്യതാ മരിസ്സതീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. തം സായിതേ ജേഗുച്ഛതാ പാടികുല്യതാ ദുക്ഖാ വേദനാ ഉപ്പജ്ജതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. മരതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. മനാപികം രസം ഉപസംഹരതി – ‘‘ഇമം സായിത്വാ അലാഭകേന സുസ്സിത്വാ മരിസ്സതീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. തം സായിത്വാ അലാഭകേന സുസ്സതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. മരതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
ഫൊട്ഠബ്ബൂപഹാരോ നാമ അമനാപികം ഫൊട്ഠബ്ബം ഉപസംഹരതി ദുക്ഖസമ്ഫസ്സം ഖരസമ്ഫസ്സം – ‘‘ഇമിനാ ഫുട്ഠോ മരിസ്സതീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. തേന ഫുട്ഠസ്സ ദുക്ഖാ വേദനാ ഉപ്പജ്ജതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. മരതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. മനാപികം ഫൊട്ഠബ്ബം ഉപസംഹരതി സുഖസമ്ഫസ്സം മുദുസമ്ഫസ്സം – ‘‘ഇമിനാ ഫുട്ഠോ അലാഭകേന സുസ്സിത്വാ മരിസ്സതീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. തേന ഫുട്ഠോ അലാഭകേന സുസ്സതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. മരതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
ധമ്മൂപഹാരോ നാമ നേരയികസ്സ നിരയകഥം കഥേതി – ‘‘ഇമം സുത്വാ ഉത്തസിത്വാ മരിസ്സതീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. തം സുത്വാ ഉത്തസതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. മരതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ. കല്യാണകമ്മസ്സ സഗ്ഗകഥം കഥേതി – ‘‘ഇമം സുത്വാ അധിമുത്തോ മരിസ്സതീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. തം സുത്വാ അധിമുത്തോ മരിസ്സാമീതി ദുക്ഖം വേദനം ഉപ്പാദേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. മരതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൧൭൯. ആചിക്ഖനാ നാമ പുട്ഠോ ഭണതി – ‘‘ഏവം മരസ്സു. യോ ഏവം മരതി സോ ധനം വാ ലഭതി യസം വാ ലഭതി സഗ്ഗം വാ ഗച്ഛതീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. തായ ആചിക്ഖനായ മരിസ്സാമീതി ദുക്ഖം വേദനം ഉപ്പാദേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. മരതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
അനുസാസനീ നാമ അപുട്ഠോ ഭണതി – ‘‘ഏവം മരസ്സു. യോ ഏവം മരതി സോ ധനം വാ ലഭതി യസം വാ ലഭതി സഗ്ഗം വാ ഗച്ഛതീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. തായ അനുസാസനിയാ മരിസ്സാമീതി ദുക്ഖം വേദനം ഉപ്പാദേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. മരതി, ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
സങ്കേതകമ്മം നാമ സങ്കേതം കരോതി പുരേഭത്തം വാ പച്ഛാഭത്തം വാ രത്തിം വാ ദിവാ വാ – ‘‘തേന സങ്കേതേന തം ജീവിതാ വോരോപേഹീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. തേന സങ്കേതേന തം ജീവിതാ വോരോപേതി, ആപത്തി ഉഭിന്നം പാരാജികസ്സ. തം സങ്കേതം പുരേ വാ പച്ഛാ വാ തം ജീവിതാ വോരോപേതി, മൂലട്ഠസ്സ അനാപത്തി, വധകസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
നിമിത്തകമ്മം നാമ നിമിത്തം കരോതി – ‘‘അക്ഖിം വാ നിഖണിസ്സാമി ഭമുകം വാ ഉക്ഖിപിസ്സാമി സീസം വാ ഉക്ഖിപിസ്സാമി, തേന നിമിത്തേന തം ജീവിതാ വോരോപേഹീ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. തേന നിമിത്തേന തം ജീവിതാ വോരോപേതി, ആപത്തി ഉഭിന്നം പാരാജികസ്സ. തം നിമിത്തം പുരേ വാ പച്ഛാ വാ തം ജീവിതാ വോരോപേതി, മൂലട്ഠസ്സ അനാപത്തി, വധകസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
അനാപത്തി അസഞ്ചിച്ച അജാനന്തസ്സ നമരണാധിപ്പായസ്സ ഉമ്മത്തകസ്സ ഉമ്മത്തകസ്സ ഖിത്തചിത്തസ്സ വേദനാട്ടസ്സ (സ്യാ॰) ആദികമ്മികസ്സാതി.
മനുസ്സവിഗ്ഗഹപാരാജികമ്ഹി പഠമഭാണവാരോ നിട്ഠിതോ.
വിനീതവത്ഥുഉദ്ദാനഗാഥാ
സംവണ്ണനാ നിസീദന്തോ, മുസലോദുക്ഖലേന ച;
വുഡ്ഢപബ്ബജിതാഭിസന്നോ, അഗ്ഗവീമംസനാവിസം.
തയോ ച വത്ഥുകമ്മേഹി, ഇട്ഠകാഹിപരേ തയോ;
വാസീ ഗോപാനസീ ചേവ, അട്ടകോതരണം പതി.
സേദം നത്ഥുഞ്ച സമ്ബാഹോ, ന്ഹാപനബ്ഭഞ്ജനേന ച;
ഉട്ഠാപെന്തോ നിപാതെന്തോ, അന്നപാനേന മാരണം.
ജാരഗബ്ഭോ സപത്തീ ച, മാതാ പുത്തം ഉഭോ വധി;
ഉഭോ ന മിയ്യരേ മദ്ദാ, താപം വഞ്ഝാ വിജായിനീ.
പതോദം നിഗ്ഗഹേ യക്ഖോ, വാളയക്ഖഞ്ച പാഹിണി;
തം മഞ്ഞമാനോ പഹരി, സഗ്ഗഞ്ച നിരയം ഭണേ.
ആളവിയാ തയോ രുക്ഖാ, ദായേഹി അപരേ തയോ;
മാ കിലമേസി ന തുയ്ഹം, തക്കം സോവീരകേന ചാതി.
വിനീതവത്ഥു
൧൮൦. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗിലാനോ ഹോതി. തസ്സ ഭിക്ഖൂ കാരുഞ്ഞേന മരണവണ്ണം സംവണ്ണേസും. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി ‘‘ഭഗവതാ സിക്ഖാപദം പഞ്ഞത്തം, കച്ചി നു ഖോ മയം പാരാജികം ആപത്തിം ആപന്നാ’’തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘ആപത്തിം തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, ആപന്നാ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ പിണ്ഡചാരികോ ഭിക്ഖു പീഠകേ പിലോതികായ പടിച്ഛന്നം ദാരകം നിസീദന്തോ ഒത്ഥരിത്വാ മാരേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി ‘‘ഭഗവതാ സിക്ഖാപദം പഞ്ഞത്തം, കച്ചി നു ഖോ അഹം പാരാജികം ആപത്തിം ആപന്നോ’’തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ. ന ച, ഭിക്ഖവേ, അപ്പടിവെക്ഖിത്വാ ആസനേ നിസീദിതബ്ബം; യോ നിസീദെയ്യ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഭത്തഗ്ഗേ അന്തരഘരേ ആസനം പഞ്ഞപെന്തോ മുസലേ ഉസ്സിതേ ഏകം മുസലം അഗ്ഗഹേസി. ദുതിയോ മുസലോ പരിപതിത്വാ അഞ്ഞതരസ്സ ദാരകസ്സ മത്ഥകേ അവത്ഥാസി. സോ കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘കിംചിത്തോ ത്വം, ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘അസഞ്ചിച്ച അഹം, ഭഗവാ’’തി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, അസഞ്ചിച്ചാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഭത്തഗ്ഗേ അന്തരഘരേ ആസനം പഞ്ഞപെന്തോ ഉദുക്ഖലഭണ്ഡികം അക്കമിത്വാ പവട്ടേസി. അഞ്ഞതരം ദാരകം ഒത്ഥരിത്വാ മാരേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, അസഞ്ചിച്ചാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന പിതാപുത്താ ഭിക്ഖൂസു പബ്ബജിതാ ഹൊന്തി. കാലേ ആരോചിതേ പുത്തോ പിതരം ഏതദവോച – ‘‘ഗച്ഛ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ തം പതിമാനേതീ’’തി പിട്ഠിയം ഗഹെത്വാ പണാമേസി. സോ പപതിത്വാ കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘കിംചിത്തോ ത്വം, ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘നാഹം, ഭഗവാ, മരണാധിപ്പായോ’’തി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, നമരണാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന പിതാപുത്താ ഭിക്ഖൂസു പബ്ബജിതാ ഹൊന്തി. കാലേ ആരോചിതേ പുത്തോ പിതരം ഏതദവോച – ‘‘ഗച്ഛ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ തം പതിമാനേതീ’’തി മരണാധിപ്പായോ പിട്ഠിയം ഗഹെത്വാ പണാമേസി. സോ പപതിത്വാ കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന പിതാപുത്താ ഭിക്ഖൂസു പബ്ബജിതാ ഹൊന്തി. കാലേ ആരോചിതേ പുത്തോ പിതരം ഏതദവോച – ‘‘ഗച്ഛ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ തം പതിമാനേതീ’’തി മരണാധിപ്പായോ പിട്ഠിയം ഗഹെത്വാ പണാമേസി. സോ പപതിത്വാ ന കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
൧൮൧. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഭുഞ്ജന്തസ്സ മംസം കണ്ഠേ വിലഗ്ഗം ഹോതി. അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഗീവായം പഹാരം അദാസി. സലോഹിതം മംസം പതി. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, നമരണാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഭുഞ്ജന്തസ്സ മംസം കണ്ഠേ വിലഗ്ഗം ഹോതി. അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു മരണാധിപ്പായോ തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഗീവായം പഹാരം അദാസി. സലോഹിതം മംസം പതി. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി . തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഭുഞ്ജന്തസ്സ മംസം കണ്ഠേ വിലഗ്ഗം ഹോതി. അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു മരണാധിപ്പായോ തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഗീവായം പഹാരം അദാസി. സലോഹിതം മംസം പതി. സോ ഭിക്ഖു ന കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ പിണ്ഡചാരികോ ഭിക്ഖു വിസഗതം പിണ്ഡപാതം ലഭിത്വാ പടിക്കമനം ഹരിത്വാ ഭിക്ഖൂനം അഗ്ഗകാരികം അദാസി. തേ ഭിക്ഖൂ കാലമകംസു. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘കിംചിത്തോ ത്വം, ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘നാഹം, ഭഗവാ, ജാനാമീ’’തി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, അജാനന്തസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു വീമംസാധിപ്പായോ അഞ്ഞതരസ്സ ഭിക്ഖുനോ വിസം അദാസി. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘കിംചിത്തോ ത്വം, ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘വീമംസാധിപ്പായോ അഹം, ഭഗവാ’’തി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
൧൮൨. തേന ഖോ പന സമയേന ആളവകാ ആളവികാ (സ്യാ॰) ഭിക്ഖൂ വിഹാരവത്ഥും കരൊന്തി . അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഹെട്ഠാ ഹുത്വാ സിലം ഉച്ചാരേസി. ഉപരിമേന ഭിക്ഖുനാ ദുഗ്ഗഹിതാ സിലാ ഹെട്ഠിമസ്സ ഭിക്ഖുനോ മത്ഥകേ അവത്ഥാസി. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, അസഞ്ചിച്ചാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന ആളവകാ ഭിക്ഖൂ വിഹാരവത്ഥും കരൊന്തി. അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഹെട്ഠാ ഹുത്വാ സിലം ഉച്ചാരേസി. ഉപരിമോ ഭിക്ഖു മരണാധിപ്പായോ ഹെട്ഠിമസ്സ ഭിക്ഖുനോ മത്ഥകേ സിലം മുഞ്ചി. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി…പേ॰… സോ ഭിക്ഖു ന കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന ആളവകാ ഭിക്ഖൂ വിഹാരസ്സ കുട്ടം ഉട്ഠാപെന്തി. അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഹെട്ഠാ ഹുത്വാ ഇട്ഠകം ഉച്ചാരേസി. ഉപരിമേന ഭിക്ഖുനാ ദുഗ്ഗഹിതാ ഇട്ഠകാ ഹെട്ഠിമസ്സ ഭിക്ഖുനോ മത്ഥകേ അവത്ഥാസി. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപതി, ഭിക്ഖു, അസഞ്ചിച്ചാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന ആളവകാ ഭിക്ഖൂ വിഹാരസ്സ കുട്ടം ഉട്ഠാപെന്തി. അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഹെട്ഠാ ഹുത്വാ ഇട്ഠകം ഉച്ചാരേസി. ഉപരിമോ ഭിക്ഖു മരണാധിപ്പായോ ഹെട്ഠിമസ്സ ഭിക്ഖുനോ മത്ഥകേ ഇട്ഠകം മുഞ്ചി. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി…പേ॰… സോ ഭിക്ഖു ന കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
൧൮൩. തേന ഖോ പന സമയേന ആളവകാ ഭിക്ഖൂ നവകമ്മം കരൊന്തി. അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഹെട്ഠാ ഹുത്വാ വാസിം ഉച്ചാരേസി. ഉപരിമേന ഭിക്ഖുനാ ദുഗ്ഗഹിതാ വാസീ ഹെട്ഠിമസ്സ ഭിക്ഖുനോ മത്ഥകേ അവത്ഥാസി. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, അസഞ്ചിച്ചാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന ആളവകാ ഭിക്ഖൂ നവകമ്മം കരൊന്തി. അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഹെട്ഠാ ഹുത്വാ വാസിം ഉച്ചാരേസി. ഉപരിമോ ഭിക്ഖു മരണാധിപ്പായോ ഹെട്ഠിമസ്സ ഭിക്ഖുനോ മത്ഥകേ വാസിം മുഞ്ചി. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി…പേ॰… സോ ഭിക്ഖു ന കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന ആളവകാ ഭിക്ഖൂ നവകമ്മം കരൊന്തി. അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഹെട്ഠാ ഹുത്വാ ഗോപാനസിം ഉച്ചാരേസി. ഉപരിമേന ഭിക്ഖുനാ ദുഗ്ഗഹിതാ ഗോപാനസീ ഹെട്ഠിമസ്സ ഭിക്ഖുനോ മത്ഥകേ അവത്ഥാസി. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, അസഞ്ചിച്ചാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന ആളവകാ ഭിക്ഖൂ നവകമ്മം കരൊന്തി. അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഹെട്ഠാ ഹുത്വാ ഗോപാനസിം ഉച്ചാരേസി. ഉപരിമോ ഭിക്ഖു മരണാധിപ്പായോ ഹെട്ഠിമസ്സ ഭിക്ഖുനോ മത്ഥകേ ഗോപാനസിം മുഞ്ചി. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി…പേ॰… സോ ഭിക്ഖു ന കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന ആളവകാ ഭിക്ഖൂ നവകമ്മം കരൊന്താ അട്ടകം ബന്ധന്തി. അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു അഞ്ഞതരം ഭിക്ഖും ഏതദവോച – ‘‘ആവുസോ, അത്രട്ഠിതോ ബന്ധാഹീ’’തി. സോ തത്രട്ഠിതോ ബന്ധന്തോ പരിപതിത്വാ കാലമകാസി . തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘കിംചിത്തോ ത്വം, ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘നാഹം, ഭഗവാ, മരണാധിപ്പായോ’’തി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, നമരണാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന ആളവകാ ഭിക്ഖൂ നവകമ്മം കരൊന്താ അട്ടകം ബന്ധന്തി. അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു മരണാധിപ്പായോ അഞ്ഞതരം ഭിക്ഖും ഏതദവോച – ‘‘ആവുസോ, അത്രട്ഠിതോ ബന്ധാഹീ’’തി. സോ തത്രട്ഠിതോ ബന്ധന്തോ പരിപതിത്വാ കാലമകാസി…പേ॰… പരിപതിത്വാ ന കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു വിഹാരം ഛാദെത്വാ ഓതരതി. അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു തം ഭിക്ഖും ഏതദവോച – ‘‘ആവുസോ, ഇതോ ഓതരാഹീ’’തി. സോ തേന ഓതരന്തോ പരിപതിത്വാ കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, നമരണാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു വിഹാരം ഛാദെത്വാ ഓതരതി . അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു മരണാധിപ്പായോ തം ഭിക്ഖും ഏതദവോച – ‘‘ആവുസോ, ഇതോ ഓതരാഹീ’’തി. സോ തേന ഓതരന്തോ പരിപതിത്വാ കാലമകാസി…പേ॰… പരിപതിത്വാ ന കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു അനഭിരതിയാ പീളിതോ ഗിജ്ഝകൂടം പബ്ബതം അഭിരുഹിത്വാ പപാതേ പപതന്തോ അഞ്ഞതരം വിലീവകാരം ഒത്ഥരിത്വാ മാരേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ. ന ച, ഭിക്ഖവേ, അത്താനം പാതേതബ്ബം. യോ പാതെയ്യ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന ഛബ്ബഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ ഗിജ്ഝകൂടം പബ്ബതം അഭിരുഹിത്വാ ദവായ സിലം പവിജ്ഝിംസു. സാ അഞ്ഞതരം ഗോപാലകം ഒത്ഥരിത്വാ മാരേസി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി …പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, പാരാജികസ്സ. ന ച, ഭിക്ഖവേ, ദവായ സിലാ പവിജ്ഝിതബ്ബാ. യോ പവിജ്ഝെയ്യ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി.
൧൮൪. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗിലാനോ ഹോതി. തം ഭിക്ഖൂ സേദേസും. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, നമരണാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗിലാനോ ഹോതി . തം ഭിക്ഖൂ മരണാധിപ്പായാ സേദേസും. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി.…പേ॰… സോ ഭിക്ഖു ന കാലമകാസി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരസ്സ ഭിക്ഖുനോ സീസാഭിതാപോ ഹോതി. തസ്സ ഭിക്ഖൂ നത്ഥും അദംസു. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, നമരണാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരസ്സ ഭിക്ഖുനോ സീസാഭിതാപോ ഹോതി. തസ്സ ഭിക്ഖൂ മരണാധിപ്പായാ നത്ഥും അദംസു. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി…പേ॰… സോ ഭിക്ഖു ന കാലമകാസി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗിലാനോ ഹോതി. തം ഭിക്ഖൂ സമ്ബാഹേസും. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, നമരണാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗിലാനോ ഹോതി. തം ഭിക്ഖൂ മരണാധിപ്പായാ സമ്ബാഹേസും. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി…പേ॰… സോ ഭിക്ഖു ന കാലമകാസി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗിലാനോ ഹോതി. തം ഭിക്ഖു ന്ഹാപേസും. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, നമരണാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗിലാനോ ഹോതി. തം ഭിക്ഖൂ മരണാധിപ്പായാ ന്ഹാപേസും. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി…പേ॰… സോ ഭിക്ഖു ന കാലമകാസി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗിലാനോ ഹോതി. തം ഭിക്ഖൂ തേലേന അബ്ഭഞ്ജിംസു. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, നമരണാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗിലാനോ ഹോതി. തം ഭിക്ഖൂ മരണാധിപ്പായാ തേലേന അബ്ഭഞ്ജിംസു. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി…പേ॰… സോ ഭിക്ഖു ന കാലമകാസി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
൧൮൫. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗിലാനോ ഹോതി. തം ഭിക്ഖൂ ഉട്ഠാപേസും. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, നമരണാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗിലാനോ ഹോതി. തം ഭിക്ഖൂ മരണാധിപ്പായാ ഉട്ഠാപേസും. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി…പേ॰… സോ ഭിക്ഖു ന കാലമകാസി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി .
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗിലാനോ ഹോതി. തം ഭിക്ഖൂ നിപാതേസും. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, നമരണാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗിലാനോ ഹോതി. തം ഭിക്ഖൂ മരണാധിപ്പായാ നിപാതേസും. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി…പേ॰… സോ ഭിക്ഖു ന കാലമകാസി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗിലാനോ ഹോതി. തസ്സ ഭിക്ഖൂ അന്നം അദംസു. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, നമരണാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗിലാനോ ഹോതി. തസ്സ ഭിക്ഖൂ മരണാധിപ്പായാ അന്നം അദംസു. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി…പേ॰… സോ ഭിക്ഖു ന കാലമകാസി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗിലാനോ ഹോതി. തസ്സ ഭിക്ഖു പാനം അദംസു. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, നമരണാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗിലാനോ ഹോതി. തസ്സ ഭിക്ഖൂ മരണാധിപ്പായാ പാനം അദംസു. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി…പേ॰… സോ ഭിക്ഖു ന കാലമകാസി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ , പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
൧൮൬. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരാ ഇത്ഥീ പവുത്ഥപതികാ ജാരേന ഗബ്ഭിനീ ഹോതി. സാ കുലൂപകം ഭിക്ഖും ഏതദവോച – ‘‘ഇങ്ഘായ്യ ഗബ്ഭപാതനം ജാനാഹീ’’തി. ‘‘സുട്ഠു, ഭഗിനീ’’തി തസ്സാ ഗബ്ഭപാതനം അദാസി. ദാരകോ കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരസ്സ പുരിസസ്സ ദ്വേ പജാപതിയോ ഹൊന്തി – ഏകാ വഞ്ഝാ, ഏകാ വിജായിനീ. വഞ്ഝാ ഇത്ഥീ കുലൂപകം ഭിക്ഖും ഏതദവോച – ‘‘സചേ സാ, ഭന്തേ, വിജായിസ്സതി സബ്ബസ്സ കുടുമ്ബസ്സ ഇസ്സരാ ഭവിസ്സതി. ഇങ്ഘായ്യ, തസ്സാ ഗബ്ഭപാതനം ജാനാഹീ’’തി .‘‘സുട്ഠു, ഭഗിനീ’’തി തസ്സാ ഗബ്ഭപാതനം അദാസി. ദാരകോ കാലമകാസി, മാതാ ന കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരസ്സ പുരിസസ്സ ദ്വേ പജാപതിയോ ഹൊന്തി – ഏകാ വഞ്ഝാ, ഏകാ വിജായിനീ. വഞ്ഝാ ഇത്ഥീ കുലൂപകം ഭിക്ഖും ഏതദവോച – ‘‘സചേ സാ, ഭന്തേ, വിജായിസ്സതി സബ്ബസ്സ കുടുമ്ബസ്സ ഇസ്സരാ ഭവിസ്സതി. ഇങ്ഘായ്യ, തസ്സാ ഗബ്ഭപാതനം ജാനാഹീ’’തി. ‘‘സുട്ഠു, ഭഗിനീ’’തി തസ്സാ ഗബ്ഭപാതനം അദാസി. മാതാ കാലമകാസി, ദാരകോ ന കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരസ്സ പുരിസസ്സ ദ്വേ പജാപതിയോ ഹൊന്തി – ഏകാ വഞ്ഝാ , ഏകാ വിജായിനീ. വഞ്ഝാ ഇത്ഥീ കുലൂപകം ഭിക്ഖും ഏതദവോച – ‘‘സചേ സാ, ഭന്തേ, വിജായിസ്സതി സബ്ബസ്സ കുടുമ്ബസ്സ ഇസ്സരാ ഭവിസ്സതി. ഇങ്ഘായ്യ, തസ്സാ ഗബ്ഭപാതനം ജാനാഹീ’’തി. ‘‘സുട്ഠു, ഭഗിനീ’’തി തസ്സാ ഗബ്ഭപാതനം അദാസി. ഉഭോ കാലമകംസു…പേ॰… ഉഭോ ന കാലമകംസു. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
൧൮൭. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരാ ഗബ്ഭിനീ ഇത്ഥീ കുലൂപകം ഭിക്ഖും ഏതദവോച – ‘‘ഇങ്ഘായ്യ, ഗബ്ഭപാതനം ജാനാഹീ’’തി. ‘‘തേന ഹി, ഭഗിനി, മദ്ദസ്സൂ’’തി. സാ മദ്ദാപെത്വാ ഗബ്ഭം പാതേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരാ ഗബ്ഭിനീ ഇത്ഥീ കുലൂപകം ഭിക്ഖും ഏതദവോച – ‘‘ഇങ്ഘായ്യ, ഗബ്ഭപാതനം ജാനാഹീ’’തി. ‘‘തേന ഹി, ഭഗിനി, താപേഹീ’’തി. സാ താപെത്വാ ഗബ്ഭം പാതേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരാ വഞ്ഝാ ഇത്ഥീ കുലൂപകം ഭിക്ഖും ഏതദവോച – ‘‘ഇങ്ഘായ്യ, ഭേസജ്ജം ജാനാഹി യേനാഹം വിജായെയ്യ’’ന്തി. ‘‘സുട്ഠു, ഭഗിനീ’’തി തസ്സാ ഭേസജ്ജം അദാസി . സാ കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരാ വിജായിനീ ഇത്ഥീ കുലൂപകം ഭിക്ഖും ഏതദവോച – ‘‘ഇങ്ഘായ്യ, ഭേസജ്ജം ജാനാഹി യേനാഹം ന വിജായെയ്യ’’ന്തി. ‘‘സുട്ഠു, ഭഗിനീ’’തി തസ്സാ ഭേസജ്ജം അദാസി. സാ കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി , ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന ഛബ്ബഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ സത്തരസവഗ്ഗിയം ഭിക്ഖും അങ്ഗുലിപതോദകേന ഹാസേസും. സോ ഭിക്ഖു ഉത്തന്തോ അനസ്സാസകോ കാലമകാസി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, പാരാജികസ്സാ’’തി പാരാജികസ്സ, ആപത്തി പാചിത്തിയസ്സാതി (സ്യാ॰).
തേന ഖോ പന സമയേന സത്തരസവഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ ഛബ്ബഗ്ഗിയം ഭിക്ഖും കമ്മം കരിസ്സാമാതി ഒത്ഥരിത്വാ മാരേസും. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, പാരാജികസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭൂതവെജ്ജകോ ഭിക്ഖു യക്ഖം ജീവിതാ വോരോപേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു അഞ്ഞതരം ഭിക്ഖും വാളയക്ഖവിഹാരം പാഹേസി. തം യക്ഖാ ജീവിതാ വോരോപേസും. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, നമരണാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു മരണാധിപ്പായോ അഞ്ഞതരം ഭിക്ഖും വാളയക്ഖവിഹാരം പാഹേസി. തം യക്ഖാ ജീവിതാ വോരോപേസും…പേ॰… തം യക്ഖാ ജീവിതാ ന വോരോപേസും. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി .
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു അഞ്ഞതരം ഭിക്ഖും വാളകന്താരം പാഹേസി . തം വാളാ ജീവിതാ വോരോപേസും. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, നമരണാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു മരണാധിപ്പായോ അഞ്ഞതരം ഭിക്ഖും വാളകന്താരം പാഹേസി. തം വാളാ ജീവിതാ വോരോപേസും…പേ॰… തം വാളാ ജീവിതാ ന വോരോപേസും. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു അഞ്ഞതരം ഭിക്ഖും ചോരകന്താരം പാഹേസി. തം ചോരാ ജീവിതാ വോരോപേസും. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, നമരണാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു മരണാധിപ്പായോ അഞ്ഞതരം ഭിക്ഖും ചോരകന്താരം പാഹേസി. തം ചോരാ ജീവിതാ വോരോപേസും…പേ॰… തം ചോരാ ജീവിതാ ന വോരോപേസും. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
൧൮൮. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു തം മഞ്ഞമാനോ തം ജീവിതാ വോരോപേസി…പേ॰… തം മഞ്ഞമാനോ അഞ്ഞം ജീവിതാ വോരോപേസി…പേ॰… അഞ്ഞം മഞ്ഞമാനോ തം ജീവിതാ വോരോപേസി…പേ॰… അഞ്ഞം മഞ്ഞമാനോ അഞ്ഞം ജീവിതാ വോരോപേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു അമനുസ്സേന ഗഹിതോ ഹോതി. അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു തസ്സ ഭിക്ഖുനോ പഹാരം അദാസി. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു , നമരണാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു അമനുസ്സേന ഗഹിതോ ഹോതി. അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു മരണാധിപ്പായോ തസ്സ ഭിക്ഖുനോ പഹാരം അദാസി. സോ ഭിക്ഖു കാലമകാസി…പേ॰… സോ ഭിക്ഖു ന കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു കല്യാണകമ്മസ്സ സഗ്ഗകഥം കഥേസി. സോ അധിമുത്തോ കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, നമരണാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു മരണാധിപ്പായോ കല്യാണകമ്മസ്സ സഗ്ഗകഥം കഥേസി. സോ അധിമുത്തോ കാലമകാസി…പേ॰… സോ അധിമുത്തോ ന കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു നേരയികസ്സ നിരയകഥം കഥേസി. സോ ഉത്തസിത്വാ കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, നമരണാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു മരണാധിപ്പായോ നേരയികസ്സ നിരയകഥം കഥേസി. സോ ഉത്തസിത്വാ കാലമകാസി…പേ॰… സോ ഉത്തസിത്വാ ന കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
൧൮൯. തേന ഖോ പന സമയേന ആളവകാ ഭിക്ഖൂ നവകമ്മം കരൊന്താ രുക്ഖം ഛിന്ദന്തി. അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു അഞ്ഞതരം ഭിക്ഖും ഏതദവോച – ‘‘ആവുസോ, അത്രട്ഠിതോ ഛിന്ദാഹീ’’തി. തം തത്രട്ഠിതം ഛിന്ദന്തം രുക്ഖോ ഒത്ഥരിത്വാ മാരേസി . തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, നമരണാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന ആളവകാ ഭിക്ഖൂ നവകമ്മം കരൊന്താ രുക്ഖം ഛിന്ദന്തി. അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു മരണാധിപ്പായോ അഞ്ഞതരം ഭിക്ഖും ഏതദവോച – ‘‘ആവുസോ, അത്രട്ഠിതോ ഛിന്ദാഹീ’’തി. തം തത്രട്ഠിതം ഛിന്ദന്തം രുക്ഖോ ഒത്ഥരിത്വാ മാരേസി…പേ॰… രുക്ഖോ ഒത്ഥരിത്വാ ന മാരേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
൧൯൦. തേന ഖോ പന സമയേന ഛബ്ബഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ ദായം ആലിമ്പേസും ആളിമ്പേസും (സ്യാ॰ ക॰); മനുസ്സാ ദഡ്ഢാ കാലമകംസു. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, നമരണാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന ഛബ്ബഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ മരണാധിപ്പായാ ദായം ആലിമ്പേസും. മനുസ്സാ ദഡ്ഢാ കാലമകംസു…പേ॰… മനുസ്സാ ദഡ്ഢാ ന കാലമകംസു. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
൧൯൧. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ആഘാതനം ഗന്ത്വാ ചോരഘാതം ഏതദവോച – ‘‘ആവുസോ, മായിമം കിലമേസി. ഏകേന പഹാരേന ജീവിതാ വോരോപേഹീ’’തി. ‘‘സുട്ഠു, ഭന്തേ’’തി ഏകേന പഹാരേന ജീവിതാ വോരോപേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ആഘാതനം ഗന്ത്വാ ചോരഘാതം ഏതദവോച – ‘‘ആവുസോ, മായിമം കിലമേസി . ഏകേന പഹാരേന ജീവിതാ വോരോപേഹീ’’തി. സോ – ‘‘നാഹം തുയ്ഹം വചനം കരിസ്സാമീ’’തി തം ജീവിതാ വോരോപേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി.
൧൯൨. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ പുരിസോ ഞാതിഘരേ ഹത്ഥപാദച്ഛിന്നോ ഞാതകേഹി സമ്പരികിണ്ണോ ഹോതി. അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു തേ മനുസ്സേ ഏതദവോച – ‘‘ആവുസോ, ഇച്ഛഥ ഇമസ്സ മരണ’’ന്തി? ‘‘ആമ, ഭന്തേ, ഇച്ഛാമാ’’തി. ‘‘തേന ഹി തക്കം പായേഥാ’’തി. തേ തം തക്കം പായേസും. സോ കാലമകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ പുരിസോ കുലഘരേ ഹത്ഥപാദച്ഛിന്നോ ഞാതകേഹി സമ്പരികിണ്ണോ ഹോതി. അഞ്ഞതരാ ഭിക്ഖുനീ തേ മനുസ്സേ ഏതദവോച – ‘‘ആവുസോ, ഇച്ഛഥ ഇമസ്സ മരണ’’ന്തി? ‘‘ആമയ്യേ, ഇച്ഛാമാ’’തി. ‘‘തേന ഹി ലോണസോവീരകം പായേഥാ’’തി. തേ തം ലോണസോവീരകം പായേസും. സോ കാലമകാസി. തസ്സാ കുക്കുച്ചം അഹോസി. അഥ ഖോ സാ ഭിക്ഖുനീ ഭിക്ഖുനീനം ഏതമത്ഥം ആരോചേസി. ഭിക്ഖുനിയോ ഭിക്ഖൂനം ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘ആപത്തിം സാ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനീ ആപന്നാ പാരാജിക’’ന്തി.
തതിയപാരാജികം സമത്തം.
൪. ചതുത്ഥപാരാജികം
൧൯൩. ഇദം വത്ഥു പാചി॰ ൬൭ തേന സമയേന ബുദ്ധോ ഭഗവാ വേസാലിയം വിഹരതി മഹാവനേ കൂടാഗാരസാലായം. തേന ഖോ പന സമയേന സമ്ബഹുലാ സന്ദിട്ഠാ സമ്ഭത്താ ഭിക്ഖൂ വഗ്ഗുമുദായ നദിയാ തീരേ വസ്സം ഉപഗച്ഛിംസു. തേന ഖോ പന സമയേന വജ്ജീ ദുബ്ഭിക്ഖാ ഹോതി ദ്വീഹിതികാ സേതട്ഠികാ സലാകാവുത്താ, ന സുകരാ ഉഞ്ഛേന പഗ്ഗഹേന യാപേതും. അഥ ഖോ തേസം ഭിക്ഖൂനം ഏതദഹോസി – ‘‘ഏതരഹി ഖോ വജ്ജീ ദുബ്ഭിക്ഖാ ദ്വീഹിതികാ സേതട്ഠികാ സലാകാവുത്താ, ന സുകരാ ഉഞ്ഛേന പഗ്ഗഹേന യാപേതും. കേന നു ഖോ മയം ഉപായേന സമഗ്ഗാ സമ്മോദമാനാ അവിവദമാനാ ഫാസുകം വസ്സം വസെയ്യാമ, ന ച പിണ്ഡകേന കിലമെയ്യാമാ’’തി? ഏകച്ചേ ഏവമാഹംസു – ‘‘ഹന്ദ മയം, ആവുസോ, ഗിഹീനം കമ്മന്തം അധിട്ഠേമ, ഏവം തേ അമ്ഹാകം ദാതും മഞ്ഞിസ്സന്തി. ഏവം മയം സമഗ്ഗാ സമ്മോദമാനാ അവിവദമാനാ ഫാസുകം വസ്സം വസിസ്സാമ, ന ച പിണ്ഡകേന കിലമിസ്സാമാ’’തി. ഏകച്ചേ ഏവമാഹംസു – ‘‘അലം, ആവുസോ, കിം ഗിഹീനം കമ്മന്തം അധിട്ഠിതേന! ഹന്ദ മയം , ആവുസോ, ഗിഹീനം ദൂതെയ്യം ഹരാമ, ഏവം തേ അമ്ഹാകം ദാതും മഞ്ഞിസ്സന്തി. ഏവം മയം സമഗ്ഗാ സമ്മോദമാനാ അവിവദമാനാ ഫാസുകം വസ്സം വസിസ്സാമ, ന ച പിണ്ഡകേന കിലമിസ്സാമാ’’തി. ഏകച്ചേ ഏവമാഹംസു – ‘‘അലം, ആവുസോ, കിം ഗിഹീനം കമ്മന്തം അധിട്ഠിതേന! കിം ഗിഹീനം ദൂതെയ്യം ഹടേന! ഹന്ദ മയം, ആവുസോ, ഗിഹീനം അഞ്ഞമഞ്ഞസ്സ ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മസ്സ വണ്ണം ഭാസിസ്സാമ – ‘അസുകോ ഭിക്ഖു പഠമസ്സ ഝാനസ്സ ലാഭീ, അസുകോ ഭിക്ഖു ദുതിയസ്സ ഝാനസ്സ ലാഭീ, അസുകോ ഭിക്ഖു തതിയസ്സ ഝാനസ്സ ലാഭീ, അസുകോ ഭിക്ഖു ചതുത്ഥസ്സ ഝാനസ്സ ലാഭീ, അസുകോ ഭിക്ഖു സോതാപന്നോ, അസുകോ ഭിക്ഖു സകദാഗാമീ, അസുകോ ഭിക്ഖു അനാഗാമീ, അസുകോ ഭിക്ഖു അരഹാ, അസുകോ ഭിക്ഖു തേവിജ്ജോ, അസുകോ ഭിക്ഖു ഛളഭിഞ്ഞോ’തി. ഏവം തേ അമ്ഹാകം ദാതും മഞ്ഞിസ്സന്തി. ഏവം മയം സമഗ്ഗാ സമ്മോദമാനാ അവിവദമാനാ ഫാസുകം വസ്സം വസിസ്സാമ, ന ച പിണ്ഡകേന കിലമിസ്സാമാ’’തി. ‘‘ഏസോയേവ ഖോ, ആവുസോ, സെയ്യോ യോ അമ്ഹാകം ഗിഹീനം അഞ്ഞമഞ്ഞസ്സ ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മസ്സ വണ്ണോ ഭാസിതോ’’തി.
൧൯൪. അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഗിഹീനം അഞ്ഞമഞ്ഞസ്സ ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മസ്സ വണ്ണം ഭാസിംസു – ‘‘അസുകോ ഭിക്ഖു പഠമസ്സ ഝാനസ്സ ലാഭീ…പേ॰… അസുകോ ഭിക്ഖു ഛളഭിഞ്ഞോ’’തി. അഥ ഖോ തേ മനുസ്സാ – ‘‘ലാഭാ വത നോ, സുലദ്ധം വത നോ, യേസം വത നോ ഏവരൂപാ ഭിക്ഖൂ വസ്സം ഉപഗതാ; ന വത നോ ഇതോ പുബ്ബേ ഏവരൂപാ ഭിക്ഖൂ വസ്സം ഉപഗതാ യഥയിമേ ഭിക്ഖൂ സീലവന്തോ കല്യാണധമ്മാ’’തി, തേ ന താദിസാനി ഭോജനാനി അത്തനാ പരിഭുഞ്ജന്തി മാതാപിതൂനം ദെന്തി പുത്തദാരസ്സ ദെന്തി ദാസകമ്മകരപോരിസസ്സ ദെന്തി മിത്താമച്ചാനം ദെന്തി ഞാതിസാലോഹിതാനം ദെന്തി, യാദിസാനി ഭിക്ഖൂനം ദെന്തി. തേ ന താദിസാനി ഖാദനീയാനി സായനീയാനി പാനാനി അത്തനാ ഖാദന്തി സായന്തി പിവന്തി മാതാപിതൂനം ദെന്തി പുത്തദാരസ്സ ദെന്തി ദാസകമ്മകരപോരിസസ്സ ദെന്തി മിത്താമച്ചാനം ദെന്തി ഞാതിസാലോഹിതാനം ദെന്തി, യാദിസാനി ഭിക്ഖൂനം ദെന്തി. അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ വണ്ണവാ അഹേസും പീണിന്ദ്രിയാ പസന്നമുഖവണ്ണാ വിപ്പസന്നഛവിവണ്ണാ.
ആചിണ്ണം ഖോ പനേതം വസ്സംവുട്ഠാനം ഭിക്ഖൂനം ഭഗവന്തം ദസ്സനായ ഉപസങ്കമിതും. അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ വസ്സംവുട്ഠാ തേമാസച്ചയേന സേനാസനം സംസാമെത്വാ പത്തചീവരം ആദായ യേന വേസാലീ തേന പക്കമിംസു. അനുപുബ്ബേന യേന വേസാലീ മഹാവനം കൂടാഗാരസാലാ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമിംസു; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദെത്വാ ഏകമന്തം നിസീദിംസു.
തേന ഖോ പന സമയേന ദിസാസു വസ്സംവുട്ഠാ ഭിക്ഖൂ കിസാ ഹൊന്തി ലൂഖാ ദുബ്ബണ്ണാ ഉപ്പണ്ഡുപ്പണ്ഡുകജാതാ ധമനിസന്ഥതഗത്താ; വഗ്ഗുമുദാതീരിയാ പന ഭിക്ഖൂ വണ്ണവാ ഹൊന്തി പീണിന്ദ്രിയാ പസന്നമുഖവണ്ണാ വിപ്പസന്നഛവിവണ്ണാ. ആചിണ്ണം ഖോ പനേതം ബുദ്ധാനം ഭഗവന്താനം ആഗന്തുകേഹി ഭിക്ഖൂഹി സദ്ധിം പടിസമ്മോദിതും. അഥ ഖോ ഭഗവാ വഗ്ഗുമുദാതീരിയേ ഭിക്ഖൂ ഏതദവോച – ‘‘കച്ചി, ഭിക്ഖവേ, ഖമനീയം കച്ചി യാപനീയം കച്ചി സമഗ്ഗാ സമ്മോദമാനാ അവിവദമാനാ ഫാസുകം വസ്സം വസിത്ഥ ന ച പിണ്ഡകേന കിലമിത്ഥാ’’തി? ‘‘ഖമനീയം, ഭഗവാ, യാപനീയം, ഭഗവാ. സമഗ്ഗാ ച മയം, ഭന്തേ, സമ്മോദമാനാ അവിവദമാനാ ഫാസുകം വസ്സം വസിമ്ഹാ, ന ച പിണ്ഡകേന കിലമിമ്ഹാ’’തി. ജാനന്താപി തഥാഗതാ പുച്ഛന്തി, ജാനന്താപി ന പുച്ഛന്തി…പേ॰… ദ്വീഹാകാരേഹി ബുദ്ധാ ഭഗവന്തോ ഭിക്ഖൂ പടിപുച്ഛന്തി – ധമ്മം വാ ദേസെസ്സാമ, സാവകാനം വാ സിക്ഖാപദം പഞ്ഞാപെസ്സാമാതി. അഥ ഖോ ഭഗവാ വഗ്ഗുമുദാതീരിയേ ഭിക്ഖൂ ഏതദവോച – ‘‘യഥാ കഥം പന തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, സമഗ്ഗാ സമ്മോദമാനാ അവിവദമാനാ ഫാസുകം വസ്സം വസിത്ഥ ന ച പിണ്ഡകേന കിലമിത്ഥാ’’തി? അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും – ‘‘കച്ചി പന വോ, ഭിക്ഖവേ, ഭൂത’’ന്തി? ‘‘അഭൂതം, ഭഗവാ’’തി. വിഗരഹി ബുദ്ധോ ഭഗവാ – ‘‘അനനുച്ഛവികം, മോഘപുരിസാ, അനനുലോമികം അപ്പതിരൂപം അസ്സാമണകം അകപ്പിയം അകരണീയം. കഥഞ്ഹി നാമ തുമ്ഹേ, മോഘപുരിസാ, ഉദരസ്സ കാരണാ ഗിഹീനം അഞ്ഞമഞ്ഞസ്സ ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മസ്സ വണ്ണം ഭാസിസ്സഥ! വരം തുമ്ഹേഹി, മോഘപുരിസാ, തിണ്ഹേന ഗോവികന്തനേന ഗോവികത്തനേന (സീ॰ ക॰) കുച്ഛിം പരികന്തോ, ന ത്വേവ ഉദരസ്സ കാരണാ ഗിഹീനം അഞ്ഞമഞ്ഞസ്സ ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മസ്സ വണ്ണോ ഭാസിതോ! തം കിസ്സ ഹേതു? തതോ നിദാനഞ്ഹി, മോഘപുരിസാ, മരണം വാ നിഗച്ഛെയ്യ മരണമത്തം വാ ദുക്ഖം, ന ത്വേവ തപ്പച്ചയാ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജേയ. ഇതോ നിദാനഞ്ച ഖോ, മോഘപുരിസാ, കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജെയ്യ. നേതം, മോഘപുരിസാ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ’’…പേ॰… വിഗരഹിത്വാ ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി –
൧൯൫. ‘‘പഞ്ചിമേ, ഭിക്ഖവേ, മഹാചോരാ സന്തോ സംവിജ്ജമാനാ ലോകസ്മിം. കതമേ പഞ്ച? ഇധ, ഭിക്ഖവേ, ഏകച്ചസ്സ മഹാചോരസ്സ ഏവം ഹോതി – ‘കുദാസ്സു നാമാഹം സതേന വാ സഹസ്സേന വാ പരിവുതോ ഗാമനിഗമരാജധാനീസു ആഹിണ്ഡിസ്സാമി ഹനന്തോ ഘാതെന്തോ ഛിന്ദന്തോ ഛേദാപെന്തോ പചന്തോ പാചെന്തോ’തി! സോ അപരേന സമയേന സതേന വാ സഹസ്സേന വാ പരിവുതോ ഗാമനിഗമരാജധാനീസു ആഹിണ്ഡതി ഹനന്തോ ഘാതെന്തോ ഛിന്ദന്തോ ഛേദാപെന്തോ പചന്തോ പാചെന്തോ. ഏവമേവ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, ഇധേകച്ചസ്സ പാപഭിക്ഖുനോ ഏവം ഹോതി – ‘കുദാസ്സു നാമാഹം സതേന വാ സഹസ്സേന വാ പരിവുതോ ഗാമനിഗമരാജധാനീസു ചാരികം ചരിസ്സാമി സക്കതോ ഗരുകതോ മാനിതോ പൂജിതോ അപചിതോ ഗഹട്ഠാനഞ്ചേവ പബ്ബജിതാനഞ്ച, ലാഭീ ചീവരപിണ്ഡപാതസേനാസനഗിലാനപ്പച്ചയഭേസജ്ജപരിക്ഖാരാന’ന്തി ! സോ അപരേന സമയേന സതേന വാ സഹസ്സേന വാ പരിവുതോ ഗാമനിഗമരാജധാനീസു ചാരികം ചരതി സക്കതോ ഗരുകതോ മാനിതോ പൂജിതോ അപചിതോ ഗഹട്ഠാനഞ്ചേവ പബ്ബജിതാനഞ്ച, ലാഭീ ചീവരപിണ്ഡപാതസേനാസനഗിലാനപ്പച്ചയഭേസജ്ജപരിക്ഖാരാനം. അയം, ഭിക്ഖവേ, പഠമോ മഹാചോരോ സന്തോ സംവിജ്ജമാനോ ലോകസ്മിം.
‘‘പുന ചപരം, ഭിക്ഖവേ, ഇധേകച്ചോ പാപഭിക്ഖു തഥാഗതപ്പവേദിതം ധമ്മവിനയം പരിയാപുണിത്വാ അത്തനോ ദഹതി. അയം, ഭിക്ഖവേ, ദുതിയോ മഹാചോരോ സന്തോ സംവിജ്ജമാനോ ലോകസ്മിം.
‘‘പുന ചപരം, ഭിക്ഖവേ, ഇധേകച്ചോ പാപഭിക്ഖു സുദ്ധം ബ്രഹ്മചാരിം പരിസുദ്ധം ബ്രഹ്മചരിയം ചരന്തം അമൂലകേന അബ്രഹ്മചരിയേന അനുദ്ധംസേതി. അയം, ഭിക്ഖവേ, തതിയോ മഹാചോരോ സന്തോ സംവിജ്ജമാനോ ലോകസ്മിം.
‘‘പുന ചപരം, ഭിക്ഖവേ, ഇധേകച്ചോ പാപഭിക്ഖു യാനി താനി സങ്ഘസ്സ ഗരുഭണ്ഡാനി ഗരുപരിക്ഖാരാനി, സെയ്യഥിദം – ആരാമോ ആരാമവത്ഥു വിഹാരോ വിഹാരവത്ഥു മഞ്ചോ പീഠം ഭിസി ബിമ്ബോഹനം ബിമ്ബോഹനം (സീ॰ സ്യാ॰) ലോഹകുമ്ഭീ ലോഹഭാണകം ലോഹവാരകോ ലോഹകടാഹം വാസീ പരസു ഫരസു (സീ॰ സ്യാ॰) കുഠാരീ കുദാലോ നിഖാദനം വല്ലി വേളു മുഞ്ജം പബ്ബജം തിണം മത്തികാ ദാരുഭണ്ഡം മത്തികാഭണ്ഡം, തേഹി ഗിഹീം സങ്ഗണ്ഹാതി ഉപലാപേതി. അയം, ഭിക്ഖവേ, ചതുത്ഥോ മഹാചോരോ സന്തോ സംവിജ്ജമാനോ ലോകസ്മിം.
‘‘സദേവകേ, ഭിക്ഖവേ, ലോകേ സമാരകേ സബ്രഹ്മകേ സസ്സമണബ്രാഹ്മണിയാ പജായ സദേവമനുസ്സായ അയം അഗ്ഗോ മഹാചോരോ യോ അസന്തം അഭൂതം ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മം ഉല്ലപതി. തം കിസ്സ ഹേതു? ഥെയ്യായ വോ, ഭിക്ഖവേ, രട്ഠപിണ്ഡോ ഭുത്തോ’’തി.
സം॰ നി॰ ൧.൩൫ അഞ്ഞഥാ സന്തമത്താനം, അഞ്ഞഥാ യോ പവേദയേ;
നികച്ച കിതവസ്സേവ, ഭുത്തം ഥെയ്യേന തസ്സ തം.
ധ॰ പ॰ ൩൦൭ ധമ്മപദേപി കാസാവകണ്ഠാ ബഹവോ, പാപധമ്മാ അസഞ്ഞതാ;
പാപാ പാപേഹി കമ്മേഹി, നിരയം തേ ഉപപജ്ജരേ.
ധ॰ പ॰ ൩൦൭ ധമ്മപദേപി സെയ്യോ അയോഗുളോ ഭുത്തോ, തത്തോ അഗ്ഗിസിഖൂപമോ;
യഞ്ചേ ഭുഞ്ജെയ്യ ദുസ്സീലോ, രട്ഠപിണ്ഡം അസഞ്ഞതോതി.
അഥ ഖോ ഭഗവാ തേ വഗ്ഗുമുദാതീരിയേ ഭിക്ഖൂ അനേകപരിയായേന വിഗരഹിത്വാ ദുബ്ഭരതായ ദുപ്പോസതായ…പേ॰… ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ഇമം സിക്ഖാപദം ഉദ്ദിസെയ്യാഥ –
‘‘യോ പന ഭിക്ഖു അനഭിജാനം ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മം അത്തുപനായികം അലമരിയഞാണദസ്സനം സമുദാചരെയ്യ – ‘ഇതി ജാനാമി ഇതി പസ്സാമീ’തി, തതോ അപരേന സമയേന സമനുഗ്ഗാഹീയമാനോ വാ അസമനുഗ്ഗാഹീയമാനോ വാ ആപന്നോ വിസുദ്ധാപെക്ഖോ ഏവം വദെയ്യ – ‘അജാനമേവം, ആവുസോ, അവചം ജാനാമി , അപസ്സം പസ്സാമി. തുച്ഛം മുസാ വിലപി’ന്തി, അയമ്പി പാരാജികോ ഹോതി അസംവാസോ’’തി.
ഏവഞ്ചിദം ഭഗവതാ ഭിക്ഖൂനം സിക്ഖാപദം പഞ്ഞത്തം ഹോതി.
൧൯൬. തേന ഖോ പന സമയേന സമ്ബഹുലാ ഭിക്ഖൂ അദിട്ഠേ ദിട്ഠസഞ്ഞിനോ അപത്തേ പത്തസഞ്ഞിനോ അനധിഗതേ അധിഗതസഞ്ഞിനോ അസച്ഛികതേ സച്ഛികതസഞ്ഞിനോ അധിമാനേന അഞ്ഞം ബ്യാകരിംസു. തേസം അപരേന സമയേന രാഗായപി ചിത്തം നമതി ദോസായപി ചിത്തം നമതി മോഹായപി ചിത്തം നമതി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി – ‘‘ഭഗവതാ സിക്ഖാപദം പഞ്ഞത്തം. മയഞ്ചമ്ഹ അദിട്ഠേ ദിട്ഠസഞ്ഞിനോ അപത്തേ പത്തസഞ്ഞിനോ അനധിഗതേ അധിഗതസഞ്ഞിനോ അസച്ഛികതേ സച്ഛികതസഞ്ഞിനോ, അധിമാനേന അഞ്ഞം ബ്യാകരിമ്ഹാ. കച്ചി നു ഖോ മയം പാരാജികം ആപത്തിം ആപന്നാ’’തി? തേ ആയസ്മതോ ആനന്ദസ്സ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ആയസ്മാ ആനന്ദോ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസി. ‘‘ഹൊന്തി യേ തേ, ആനന്ദ ഹൊന്തി യേവാനന്ദ (സ്യാ॰), ഹൊന്തി തേ ആനന്ദ (സീ॰), ഭിക്ഖൂ അദിട്ഠേ ദിട്ഠസഞ്ഞിനോ അപത്തേ പത്തസഞ്ഞിനോ അനധിഗതേ അധിഗതസഞ്ഞിനോ അസച്ഛികതേ സച്ഛികതസഞ്ഞിനോ അധിമാനേന അഞ്ഞം ബ്യാകരൊന്തി. തഞ്ച ഖോ ഏതം അബ്ബോഹാരിക’’ന്തി.
‘‘ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ഇമം സിക്ഖാപദം ഉദ്ദിസെയ്യാഥ –
൧൯൭. ‘‘യോ പന ഭിക്ഖു അനഭിജാനം ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മം അത്തുപനായികം അലമരിയഞാണദസ്സനം സമുദാചരെയ്യ – ‘ഇതി ജാനാമി ഇതി പസ്സാമീ’തി, തതോ അപരേന സമയേന സമനുഗ്ഗാഹീയമാനോ വാ അസമനുഗ്ഗാഹീയമാനോ വാ ആപന്നോ വിസുദ്ധാപെക്ഖോ ഏവം വദെയ്യ – ‘അജാനമേവം, ആവുസോ, അവചം ജാനാമി, അപസ്സം പസ്സാമി. തുച്ഛം മുസാ വിലപി’ന്തി, അഞ്ഞത്ര അധിമാനാ, അയമ്പി പാരാജികോ ഹോതി അസംവാസോ’’തി.
൧൯൮. യോ പനാതി യോ യാദിസോ…പേ॰… ഭിക്ഖൂതി…പേ॰… അയം ഇമസ്മിം അത്ഥേ അധിപ്പേതോ ഭിക്ഖൂതി.
അനഭിജാനന്തി അസന്തം അഭൂതം അസംവിജ്ജമാനം അജാനന്തോ അപസ്സന്തോ അത്തനി കുസലം ധമ്മം – അത്ഥി മേ കുസലോ ധമ്മോതി.
പാചി॰ ൭൦ ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മോ നാമ ഝാനം വിമൊക്ഖോ വിമൊക്ഖം (സീ॰ സ്യാ॰) സമാധി സമാപത്തി ഞാണദസ്സനം മഗ്ഗഭാവനാ ഫലസച്ഛികിരിയാ കിലേസപ്പഹാനം വിനീവരണതാ ചിത്തസ്സ സുഞ്ഞാഗാരേ അഭിരതി.
അത്തുപനായികന്തി തേ വാ കുസലേ ധമ്മേ അത്തനി ഉപനേതി അത്താനം വാ തേസു കുസലേസു ധമ്മേസു ഉപനേതി.
ഞാണന്തി തിസ്സോ വിജ്ജാ. ദസ്സനന്തി യം ഞാണം തം ദസ്സനം. യം ദസ്സനം തം ഞാണം.
സമുദാചരെയ്യാതി ആരോചെയ്യ ഇത്ഥിയാ വാ പുരിസസ്സ വാ ഗഹട്ഠസ്സ വാ പബ്ബജിതസ്സ വാ.
ഇതി ജാനാമി ഇതി പസ്സാമീതി ജാനാമഹം ഏതേ ധമ്മേ, പസ്സാമഹം ഏതേ ധമ്മേ അത്ഥി ച ഏതേ ധമ്മാ മയി, അഹഞ്ച ഏതേസു ധമ്മേസു സന്ദിസ്സാമീതി.
തതോ അപരേന സമയേനാതി യസ്മിം ഖണേ സമുദാചിണ്ണം ഹോതി തം ഖണം തം ലയം തം മുഹുത്തം വീതിവത്തേ.
സമനുഗ്ഗാഹീയമാനോതി യം വത്ഥു പടിഞ്ഞാതം ഹോതി തസ്മിം വത്ഥുസ്മിം സമനുഗ്ഗാഹീയമാനോ – ‘‘കിന്തേ അധിഗതം, കിന്തി തേ അധിഗതം, കദാ തേ അധിഗതം, കത്ഥ തേ അധിഗതം, കതമേ തേ കിലേസാ പഹീനാ, കതമേസം ത്വം ധമ്മാനം ലാഭീ’’തി.
അസമനുഗ്ഗാഹീയമാനോതി ന കേനചി വുച്ചമാനോ.
ആപന്നോതി പാപിച്ഛോ ഇച്ഛാപകതോ അസന്തം അഭൂതം ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മം ഉല്ലപിത്വാ പാരാജികം ആപത്തിം ആപന്നോ ഹോതി.
വിസുദ്ധാപെക്ഖോതി ഗിഹീ വാ ഹോതുകാമോ ഉപാസകോ വാ ഹോതുകാമോ ആരാമികോ വാ ഹോതുകാമോ സാമണേരോ വാ ഹോതുകാമോ.
അജാനമേവം , ആവുസോ, അവചം – ജാനാമി, അപസ്സം പസ്സാമീതി നാഹം ഏതേ ധമ്മേ ജാനാമി, നാഹം ഏതേ ധമ്മേ പസ്സാമി, നത്ഥി ച ഏതേ ധമ്മാ മയി, ന ചാഹം ഏതേസു ധമ്മേസു സന്ദിസ്സാമീതി.
തുച്ഛം മുസാ വിലപിന്തി തുച്ഛകം മയാ ഭണിതം, മുസാ മയാ ഭണിതം, അഭൂതം മയാ ഭണിതം, അജാനന്തേന മയാ ഭണിതം.
അഞ്ഞത്ര അധിമാനാതി ഠപെത്വാ അധിമാനം.
അയമ്പീതി പുരിമേ ഉപാദായ വുച്ചതി.
പാരാജികോ ഹോതീതി സെയ്യഥാപി നാമ താലോ മത്ഥകച്ഛിന്നോ അഭബ്ബോ പുന വിരൂള്ഹിയാ, ഏവമേവ ഭിക്ഖു പാപിച്ഛോ ഇച്ഛാപകതോ അസന്തം അഭൂതം ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മം ഉല്ലപിത്വാ അസ്സമണോ ഹോതി അസക്യപുത്തിയോ. തേന വുച്ചതി – ‘‘പാരാജികോ ഹോതീ’’തി.
അസംവാസോതി സംവാസോ നാമ ഏകകമ്മം ഏകുദ്ദേസോ സമസിക്ഖതാ – ഏസോ സംവാസോ നാമ. സോ തേന സദ്ധിം നത്ഥി. തേന വുച്ചതി – ‘‘അസംവാസോ’’തി.
൧൯൯. ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മോ നാമ ഝാനം വിമൊക്ഖോ സമാധി സമാപത്തി ഞാണദസ്സനം മഗ്ഗഭാവനാ ഫലസച്ഛികിരിയാ കിലേസപ്പഹാനം വിനീവരണതാ ചിത്തസ്സ സുഞ്ഞാഗാരേ അഭിരതി.
പാചി॰ ൭൦ ഝാനന്തി പഠമം ഝാനം ദുതിയം ഝാനം തതിയം ഝാനം ചതുത്ഥം ഝാനം.
പാചി॰ ൭൦ വിമൊക്ഖോതി സുഞ്ഞതോ വിമൊക്ഖോ അനിമിത്തോ വിമൊക്ഖോ അപ്പണിഹിതോ വിമൊക്ഖോ.
പാചി॰ ൭൦ സമാധീതി സുഞ്ഞതോ സമാധി അനിമിത്തോ സമാധി അപ്പണിഹിതോ സമാധി.
പാചി॰ ൭൦ സമാപത്തീതി സുഞ്ഞതാ സമാപത്തി അനിമിത്താ സമാപത്തി അപ്പണിഹിതാ സമാപത്തി.
പാചി॰ ൭൦ ഞാണദസ്സനന്തി തിസ്സോ വിജ്ജാ.
പാചി॰ ൭൦ മഗ്ഗഭാവനാതി ചത്താരോ സതിപട്ഠാനാ, ചത്താരോ സമ്മപ്പധാനാ, ചത്താരോ ഇദ്ധിപാദാ, പഞ്ചിന്ദ്രിയാനി, പഞ്ച ബലാനി, സത്ത ബൊജ്ഝങ്ഗാ, അരിയോ അട്ഠങ്ഗികോ മഗ്ഗോ.
പാചി॰ ൭൦ ഫലസച്ഛികിരിയാതി സോതാപത്തിഫലസ്സ സച്ഛികിരിയാ, സകദാഗാമിഫലസ്സ സച്ഛികിരിയാ, അനാഗാമിഫലസ്സ സച്ഛികിരിയാ, അരഹത്തസ്സ അരഹത്തഫലസ്സ (സ്യാ॰) സച്ഛികിരിയാ.
പാചി॰ ൭൦ കിലേസപ്പഹാനന്തി രാഗസ്സ പഹാനം ദോസസ്സ പഹാനം മോഹസ്സ പഹാനം.
പാചി॰ ൭൦ വിനീവരണതാ ചിത്തസ്സാതി രാഗാ ചിത്തം വിനീവരണതാ, ദോസാ ചിത്തം വിനീവരണതാ, മോഹാ ചിത്തം വിനീവരണതാ.
പാചി॰ ൭൦ സുഞ്ഞാഗാരേ അഭിരതീതി പഠമേന ഝാനേന സുഞ്ഞാഗാരേ അഭിരതി, ദുതിയേന ഝാനേന സുഞ്ഞാഗാരേ അഭിരതി, തതിയേന ഝാനേന സുഞ്ഞാഗാരേ അഭിരതി, ചതുത്ഥേന ഝാനേന സുഞ്ഞാഗാരേ അഭിരതി.
൨൦൦. തീഹാകാരേഹി പഠമം ഝാനം സമാപജ്ജിന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ, പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി.
ചതൂഹാകാരേഹി പഠമം ഝാനം സമാപജ്ജിന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം.
പഞ്ചഹാകാരേഹി പഠമം ഝാനം സമാപജ്ജിന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം വിനിധായ ഖന്തിം.
ഛഹാകാരേഹി പഠമം ഝാനം സമാപജ്ജിന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം, വിനിധായ രുചിം.
സത്തഹാകാരേഹി പഠമം ഝാനം സമാപജ്ജിന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം, വിനിധായ രുചിം, വിനിധായ ഭാവം.
൨൦൧. തീഹാകാരേഹി പഠമം ഝാനം സമാപജ്ജാമീതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി.
ചതൂഹാകാരേഹി പഠമം ഝാനം സമാപജ്ജാമീതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം.
പഞ്ചഹാകാരേഹി പഠമം ഝാനം സമാപജ്ജാമീതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം.
ഛഹാകാരേഹി പഠമം ഝാനം സമാപജ്ജാമീതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം, വിനിധായ രുചിം.
സത്തഹാകാരേഹി പഠമം ഝാനം സമാപജ്ജാമീതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം, വിനിധായ രുചിം, വിനിധായ ഭാവം.
൨൦൨. തീഹാകാരേഹി പഠമം ഝാനം സമാപന്നോതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി.
ചതൂഹാകാരേഹി പഠമം ഝാനം സമാപന്നോതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം.
പഞ്ചഹാകാരേഹി പഠമം ഝാനം സമാപന്നോതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം.
ഛഹാകാരേഹി പഠമം ഝാനം സമാപന്നോതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം, വിനിധായ രുചിം.
സത്തഹാകാരേഹി പഠമം ഝാനം സമാപന്നോതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം, വിനിധായ രുചിം, വിനിധായ ഭാവം.
൨൦൩. തീഹാകാരേഹി പഠമസ്സ ഝാനസ്സ ലാഭീമ്ഹീതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി.
ചതൂഹാകാരേഹി പഠമസ്സ ഝാനസ്സ ലാഭീമ്ഹീതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം.
പഞ്ചഹാകാരേഹി പഠമസ്സ ഝാനസ്സ ലാഭീമ്ഹീതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി , ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം.
ഛഹാകാരേഹി പഠമസ്സ ഝാനസ്സ ലാഭീമ്ഹീതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം, വിനിധായ രുചിം.
സത്തഹാകാരേഹി പഠമസ്സ ഝാനസ്സ ലാഭീമ്ഹീതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം, വിനിധായ രുചിം, വിനിധായ ഭാവം.
൨൦൪. തീഹാകാരേഹി പഠമസ്സ ഝാനസ്സ വസീമ്ഹീതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി.
ചതൂഹാകാരേഹി പഠമസ്സ ഝാനസ്സ വസീമ്ഹീതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം.
പഞ്ചഹാകാരേഹി പഠമസ്സ ഝാനസ്സ വസീമ്ഹീതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം.
ഛഹാകാരേഹി പഠമസ്സ ഝാനസ്സ വസീമ്ഹീതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം, വിനിധായ രുചിം.
സത്തഹാകാരേഹി പഠമസ്സ ഝാനസ്സ വസീമ്ഹീതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം, വിനിധായ രുചിം, വിനിധായ ഭാവം.
൨൦൫. തീഹാകാരേഹി പഠമം ഝാനം സച്ഛികതം മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി.
ചതൂഹാകാരേഹി പഠമം ഝാനം സച്ഛികതം മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം.
പഞ്ചഹാകാരേഹി പഠമം ഝാനം സച്ഛികതം മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം.
ഛഹാകാരേഹി പഠമം ഝാനം സച്ഛികതം മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം, വിനിധായ രുചിം.
സത്തഹാകാരേഹി പഠമം ഝാനം സച്ഛികതം മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം, വിനിധായ രുചിം, വിനിധായ ഭാവം.
യഥാ ഇദം പഠമം ഝാനം വിത്ഥാരിതം തം സബ്ബമ്പി വിത്ഥാരേതബ്ബം.
൨൦൬. തീഹാകാരേഹി…പേ॰… സത്തഹാകാരേഹി ദുതിയം ഝാനം…പേ॰… തതിയം ഝാനം…പേ॰… ചതുത്ഥം ഝാനം സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… ചതുത്ഥസ്സ ഝാനസ്സ ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… ചതുത്ഥം ഝാനം സച്ഛികതം മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ. പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം, വിനിധായ രുചിം, വിനിധായ ഭാവം.
൨൦൭. തീഹാകാരേഹി സുഞ്ഞതം വിമൊക്ഖം… അനിമിത്തം വിമൊക്ഖം… അപ്പണിഹിതം വിമൊക്ഖം… സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… അപ്പണിഹിതസ്സ വിമൊക്ഖസ്സ ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… അപ്പണിഹിതോ വിമൊക്ഖോ സച്ഛികതോ മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ…പേ॰….
തീഹാകാരേഹി സുഞ്ഞതം സമാധിം… അനിമിത്തം സമാധിം… അപ്പണിഹിതം സമാധിം സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… അപ്പണിഹിതസ്സ സമാധിസ്സ ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… അപ്പണിഹിതോ സമാധി സച്ഛികതോ മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി സുഞ്ഞതം സമാപത്തിം… അനിമിത്തം സമാപത്തിം… അപ്പണിഹിതം സമാപത്തിം സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… അപ്പണിഹിതായ സമാപത്തിയാ ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… അപ്പണിഹിതാ സമാപത്തി സച്ഛികതാ മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി തിസ്സോ വിജ്ജാ സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി സമാപന്നോ… തിസ്സന്നം വിജ്ജാനം ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… തിസ്സോ വിജ്ജാ സച്ഛികതാ മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി ചത്താരോ സതിപട്ഠാനേ… ചത്താരോ സമ്മപ്പധാനേ… ചത്താരോ ഇദ്ധിപാദേ സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… ചതുന്നം ഇദ്ധിപാദാനം ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… ചത്താരോ ഇദ്ധിപാദാ സച്ഛികതാ മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി പഞ്ചിന്ദ്രിയാനി… പഞ്ച ബലാനി സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ … പഞ്ചന്നം ബലാനം ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… പഞ്ചബലാനി സച്ഛികതാനി മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി സത്ത ബൊജ്ഝങ്ഗേ സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… സത്തന്നം ബൊജ്ഝങ്ഗാനം ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… സത്ത ബൊജ്ഝങ്ഗാ സച്ഛികതാ മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി അരിയം അട്ഠങ്ഗികം മഗ്ഗം സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… അരിയസ്സ അട്ഠങ്ഗികസ്സ മഗ്ഗസ്സ ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… അരിയോ അട്ഠങ്ഗികോ മഗ്ഗോ സച്ഛികതോ മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി സോതാപത്തിഫലം… സകദാഗാമിഫലം… അനാഗാമിഫലം… അരഹത്തം സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… അരഹത്തസ്സ ലാഭീമ്ഹി വസീമ്ഹി അരഹത്തം സച്ഛികതം മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ .
തീഹാകാരേഹി രാഗോ മേ ചത്തോ വന്തോ മുത്തോ പഹീനോ പടിനിസ്സട്ഠോ ഉക്ഖേടിതോ സമുക്ഖേടിതോതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി ദോസോ മേ ചത്തോ വന്തോ മുത്തോ പഹീനോ പടിനിസ്സട്ഠോ ഉക്ഖേടിതോ സമുക്ഖേടിതോതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി മോഹോ മേ ചത്തോ വന്തോ മുത്തോ പഹീനോ പടിനിസ്സട്ഠോ ഉക്ഖേടിതോ സമുക്ഖേടിതോതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി രാഗാ മേ ചിത്തം വിനീവരണന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി ദോസാ മേ ചിത്തം വിനീവരണന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി …പേ॰… സത്തഹാകാരേഹി മോഹാ മേ ചിത്തം വിനീവരണന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ – പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം, വിനിധായ രുചിം, വിനിധായ ഭാവം.
സുദ്ധികം നിട്ഠിതം.
൨൦൮. തീഹാകാരേഹി പഠമഞ്ച ഝാനം ദുതിയഞ്ച ഝാനം സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… പഠമസ്സ ച ഝാനസ്സ ദുതിയസ്സ ച ഝാനസ്സ ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… പഠമഞ്ച ഝാനം ദുതിയഞ്ച ഝാനം സച്ഛികതം മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ…പേ॰….
തീഹാകാരേഹി പഠമഞ്ച ഝാനം തതിയഞ്ച ഝാനം സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… പഠമസ്സ ച ഝാനസ്സ തതിയസ്സ ച ഝാനസ്സ ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… പഠമഞ്ച ഝാനം തതിയഞ്ച ഝാനം സച്ഛികതം മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി പഠമഞ്ച ഝാനം ചതുത്ഥഞ്ച ഝാനം സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… പഠമസ്സ ച ഝാനസ്സ ചതുത്ഥസ്സ ച ഝാനസ്സ ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… പഠമഞ്ച ഝാനം ചതുത്ഥഞ്ച ഝാനം സച്ഛികതം മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി പഠമഞ്ച ഝാനം സുഞ്ഞതഞ്ച വിമൊക്ഖം… പഠമഞ്ച ഝാനം അനിമിത്തഞ്ച വിമൊക്ഖം… പഠമഞ്ച ഝാനം അപ്പണിഹിതഞ്ച വിമൊക്ഖം സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… പഠമസ്സ ച ഝാനസ്സ അപ്പണിഹിതസ്സ ച വിമൊക്ഖസ്സ ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… പഠമഞ്ച ഝാനം അപ്പണിഹിതോ ച വിമൊക്ഖോ സച്ഛികതോ മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി പഠമഞ്ച ഝാനം സുഞ്ഞതഞ്ച സമാധിം… പഠമഞ്ച ഝാനം അനിമിത്തഞ്ച സമാധിം… പഠമഞ്ച ഝാനം അപ്പണിഹിതഞ്ച സമാധിം സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ പഠമസ്സ ച ഝാനസ്സ അപ്പണിഹിതസ്സ ച സമാധിസ്സ ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… പഠമഞ്ച ഝാനം അപ്പണിഹിതോ ച സമാധി സച്ഛികതോ മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി പഠമഞ്ച ഝാനം സുഞ്ഞതഞ്ച സമാപത്തിം… പഠമഞ്ച ഝാനം അനിമിത്തഞ്ച സമാപത്തിം… പഠമഞ്ച ഝാനം അപ്പണിഹിതഞ്ച സമാപത്തിം സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ പഠമസ്സ ച ഝാനസ്സ അപ്പണിഹിതായ ച സമാപത്തിയാ ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… പഠമഞ്ച ഝാനം അപ്പണിഹിതാ ച സമാപത്തി സച്ഛികതാ മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി പഠമഞ്ച ഝാനം തിസ്സോ ച വിജ്ജാ സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… പഠമസ്സ ച ഝാനസ്സ തിസ്സന്നഞ്ച വിജ്ജാനം ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… പഠമഞ്ച ഝാനം തിസ്സോ ച വിജ്ജാ സച്ഛികതാ മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി പഠമഞ്ച ഝാനം ചത്താരോ ച സതിപട്ഠാനേ… പഠമഞ്ച ഝാനം ചത്താരോ ച സമ്മപ്പധാനേ… പഠമഞ്ച ഝാനം ചത്താരോ ച ഇദ്ധിപാദേ സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… പഠമസ്സ ച ഝാനസ്സ ചതുന്നഞ്ച ഇദ്ധിപാദാനം ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… പഠമഞ്ച ഝാനം ചത്താരോ ച ഇദ്ധിപാദാ സച്ഛികതാ മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി പഠമഞ്ച ഝാനം പഞ്ച ച ഇന്ദ്രിയാനി… പഠമഞ്ച ഝാനം പഞ്ച ച ബലാനി സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… പഠമസ്സ ച ഝാനസ്സ പഞ്ചന്നഞ്ച ബലാനം ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… പഠമഞ്ച ഝാനം പഞ്ച ച ബലാനി സച്ഛികതാനി മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൨൦൯. തീഹാകാരേഹി പഠമഞ്ച ഝാനം സത്ത ച ബൊജ്ഝങ്ഗേ സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… പഠമസ്സ ച ഝാനസ്സ സത്തന്നഞ്ച ബൊജ്ഝങ്ഗാനം ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… പഠമഞ്ച ഝാനം സത്ത ച ബൊജ്ഝങ്ഗാ സച്ഛികതാ മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി പഠമഞ്ച ഝാനം അരിയഞ്ച അട്ഠങ്ഗികം മഗ്ഗം സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… പഠമസ്സ ച ഝാനസ്സ അരിയസ്സ ച അട്ഠങ്ഗികസ്സ മഗ്ഗസ്സ ലാഭീമ്ഹി വസീമ്ഹി… പഠമഞ്ച ഝാനം അരിയോ ച അട്ഠങ്ഗികോ മഗ്ഗോ സച്ഛികതോ മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി പഠമഞ്ച ഝാനം സോതാപത്തിഫലഞ്ച… പഠമഞ്ച ഝാനം സകദാഗാമിഫലഞ്ച… പഠമഞ്ച ഝാനം അനാഗാമിഫലഞ്ച… പഠമഞ്ച ഝാനം അരഹത്തഞ്ച സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… പഠമസ്സ ച ഝാനസ്സ അരഹത്തസ്സ ച ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… പഠമഞ്ച ഝാനം അരഹത്തഞ്ച സച്ഛികതം മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി പഠമഞ്ച ഝാനം സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… പഠമസ്സ ച ഝാനസ്സ ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… പഠമഞ്ച ഝാനം സച്ഛികതം മയാ, രാഗോ ച മേ ചത്തോ… ദോസോ ച മേ ചത്തോ… മോഹോ ച മേ ചത്തോ വന്തോ മുത്തോ പഹീനോ പടിനിസ്സട്ഠോ ഉക്ഖേടിതോ സമുക്ഖേടിതോതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി…പേ॰… സത്തഹാകാരേഹി പഠമഞ്ച ഝാനം സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… പഠമസ്സ ച ഝാനസ്സ ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… പഠമഞ്ച ഝാനം സച്ഛികതം മയാ, രാഗാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം… ദോസാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം… മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ. പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം, വിനിധായ രുചിം, വിനിധായ ഭാവം.
ഖണ്ഡചക്കം നിട്ഠിതം.
൨൧൦. തീഹാകാരേഹി ദുതിയഞ്ച ഝാനം തതിയഞ്ച ഝാനം സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… ദുതിയസ്സ ച ഝാനസ്സ തതിയസ്സ ച ഝാനസ്സ ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… ദുതിയഞ്ച ഝാനം തതിയഞ്ച ഝാനം സച്ഛികതം മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി ദുതിയഞ്ച ഝാനം ചതുത്ഥഞ്ച ഝാനം സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… ദുതിയസ്സ ച ഝാനസ്സ ചതുത്ഥസ്സ ച ഝാനസ്സ ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… ദുതിയഞ്ച ഝാനം ചതുത്ഥഞ്ച ഝാനം സച്ഛികതം മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി ദുതിയഞ്ച ഝാനം സുഞ്ഞതഞ്ച വിമൊക്ഖം… അനിമിത്തഞ്ച വിമൊക്ഖം… അപ്പണിഹിതഞ്ച വിമൊക്ഖം… സുഞ്ഞതഞ്ച സമാധിം… അനിമിത്തഞ്ച സമാധിം… അപ്പണിഹിതഞ്ച സമാധിം… സുഞ്ഞതഞ്ച സമാപത്തിം… അനിമിത്തഞ്ച സമാപത്തിം… അപ്പണിഹിതഞ്ച സമാപത്തിം… തിസ്സോ ച വിജ്ജാ… ചത്താരോ ച സതിപട്ഠാനേ… ചത്താരോ ച സമ്മപ്പധാനേ… ചത്താരോ ച ഇദ്ധിപാദേ… പഞ്ച ച ഇന്ദ്രിയാനി… പഞ്ച ച ബലാനി… സത്ത ച ബൊജ്ഝങ്ഗേ… അരിയഞ്ച അട്ഠങ്ഗികം മഗ്ഗം… സോതാപത്തിഫലഞ്ച… സകദാഗാമിഫലഞ്ച… അനാഗാമിഫലഞ്ച… അരഹത്തഞ്ച സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… ദുതിയസ്സ ച ഝാനസ്സ അരഹത്തസ്സ ച ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… ദുതിയഞ്ച ഝാനം അരഹത്തഞ്ച സച്ഛികതം മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി ദുതിയഞ്ച ഝാനം സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… ദുതിയസ്സ ച ഝാനസ്സ ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… ദുതിയഞ്ച ഝാനം സച്ഛികതം മയാ, രാഗോ ച മേ ചത്തോ… ദോസോ ച മേ ചത്തോ… മോഹോ ച മേ ചത്തോ വന്തോ മുത്തോ പഹീനോ പടിനിസ്സട്ഠോ ഉക്ഖേടിതോ സമുക്ഖേടിതോ. രാഗാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം… ദോസാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം… മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി …പേ॰… സത്തഹാകാരേഹി ദുതിയഞ്ച ഝാനം പഠമഞ്ച ഝാനം സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… ദുതിയസ്സ ച ഝാനസ്സ പഠമസ്സ ച ഝാനസ്സ ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… ദുതിയഞ്ച ഝാനം പഠമഞ്ച ഝാനം സച്ഛികതം മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ…പേ॰… വിനിധായ ഭാവം.
ബദ്ധചക്കം.
ഏവം ഏകേകം മൂലം കാതുന ബദ്ധചക്കം പരിവത്തകം കത്തബ്ബം.
ഇദം സംഖിത്തം.
൨൧൧. തീഹാകാരേഹി തതിയഞ്ച ഝാനം ചതുത്ഥഞ്ച ഝാനം…പേ॰… തതിയഞ്ച ഝാനം അരഹത്തഞ്ച സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… തതിയസ്സ ച ഝാനസ്സ അരഹത്തസ്സ ച ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… തതിയഞ്ച ഝാനം അരഹത്തഞ്ച സച്ഛികതം മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി തതിയഞ്ച ഝാനം സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… തതിയസ്സ ച ഝാനസ്സ ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… തതിയഞ്ച ഝാനം സച്ഛികതം മയാ, രാഗോ ച മേ ചത്തോ… ദോസോ ച മേ ചത്തോ… മോഹോ ച മേ ചത്തോ വന്തോ മുത്തോ പഹീനോ പടിനിസ്സട്ഠോ ഉക്ഖേടിതോ സമുക്ഖേടിതോ. രാഗാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം… ദോസാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം… മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി തതിയഞ്ച ഝാനം പഠമഞ്ച ഝാനം… തതിയഞ്ച ഝാനം ദുതിയഞ്ച ഝാനം സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… തതിയസ്സ ച ഝാനസ്സ ദുതിയസ്സ ച ഝാനസ്സ ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… തതിയഞ്ച ഝാനം ദുതിയഞ്ച ഝാനം സച്ഛികതം മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീകാരേഹി മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം പഠമഞ്ച ഝാനം…പേ॰… ദുതിയഞ്ച ഝാനം… തതിയഞ്ച ഝാനം… ചതുത്ഥഞ്ച ഝാനം സമാപജ്ജിം സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം ചതുത്ഥസ്സ ച ഝാനസ്സ ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം ചതുത്ഥഞ്ച ഝാനം സച്ഛികതം മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൨൧൨. തീഹാകാരേഹി മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം സുഞ്ഞതഞ്ച വിമൊക്ഖം… അനിമിത്തഞ്ച വിമൊക്ഖം… അപ്പണിഹിതഞ്ച വിമൊക്ഖം സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം അപ്പണിഹിതസ്സ ച വിമൊക്ഖസ്സ ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം അപ്പണിഹിതോ ച വിമൊക്ഖോ സച്ഛികതോ മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം സുഞ്ഞതഞ്ച സമാധിം… അനിമിത്തഞ്ച സമാധിം… അപ്പണിഹിതഞ്ച സമാധിം സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം അപ്പണിഹിതസ്സ ച സമാധിസ്സ ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം അപ്പണിഹിതോ ച സമാധി സച്ഛികതോ മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം സുഞ്ഞതഞ്ച സമാപത്തിം… അനിമിത്തഞ്ച സമാപത്തിം… അപ്പണിഹിതഞ്ച സമാപത്തിം സമാപജ്ജിം സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം അപ്പണിഹിതായ ച സമാപത്തിയാ ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം അപ്പണിഹിതാ ച സമാപത്തി സച്ഛികതാ മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം തിസ്സോ ച വിജ്ജാ സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… ‘മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം തിസ്സന്നഞ്ച വിജ്ജാനം ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം തിസ്സോ ച വിജ്ജാ സച്ഛികതാ മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം ചത്താരോ ച സതിപട്ഠാനേ… ചത്താരോ ച സമ്മപ്പധാനേ… ചത്താരോ ച ഇദ്ധിപാദേ സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം ചതുന്നഞ്ച ഇദ്ധിപാദാനം ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം ചത്താരോ ച ഇദ്ധിപാദാ സച്ഛികതാ മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
൨൧൩. തീഹാകാരേഹി മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം പഞ്ച ച ഇന്ദ്രിയാനി… പഞ്ച ച ബലാനി സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം പഞ്ചന്നഞ്ച ബലാനം ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം പഞ്ച ച ബലാനി സച്ഛികതാനി മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം സത്ത ച ബൊജ്ഝങ്ഗേ സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം സത്തന്നഞ്ച ബൊജ്ഝങ്ഗാനം ലാഭീമ്ഹി … വസീമ്ഹി… മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം സത്ത ച ബൊജ്ഝങ്ഗാ സച്ഛികതാ മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം അരിയഞ്ച അട്ഠങ്ഗികം മഗ്ഗം സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം അരിയസ്സ ച അട്ഠങ്ഗികസ്സ മഗ്ഗസ്സ ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം അരിയോ ച അട്ഠങ്ഗികോ മഗ്ഗോ സച്ഛികതോ മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം സോതാപത്തിഫലഞ്ച… സകദാഗാമിഫലഞ്ച… അനാഗാമിഫലഞ്ച… അരഹത്തഞ്ച സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ… മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം അരഹത്തസ്സ ച ലാഭീമ്ഹി… വസീമ്ഹി… മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം അരഹത്തഞ്ച സച്ഛികതം മയാതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം, രാഗോ ച മേ ചത്തോ… ദോസോ ച മേ ചത്തോ… മോഹോ ച മേ ചത്തോ വന്തോ മുത്തോ പഹീനോ പടിനിസ്സട്ഠോ ഉക്ഖേടിതോ സമുക്ഖേടിതോതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ.
തീഹാകാരേഹി…പേ॰… സത്തഹാകാരേഹി മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം രാഗാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം… ദോസാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം, വിനിധായ രുചിം, വിനിധായ ഭാവം.
ഏകമൂലകം നിട്ഠിതം. ഏകമൂലകം സങ്ഖിത്തം നിട്ഠിതം (സ്യാ॰)
യഥാ ഏകമൂലകം വിത്ഥാരിതം ഏവമേവ ദുമൂലകാദിപി വിത്ഥാരേതബ്ബം.
ഇദം സബ്ബമൂലകം
൨൧൪. തീഹാകാരേഹി …പേ॰… സത്തഹാകാരേഹി പഠമഞ്ച ഝാനം ദുതിയഞ്ച ഝാനം തതിയഞ്ച ഝാനം ചതുത്ഥഞ്ച ഝാനം സുഞ്ഞതഞ്ച വിമൊക്ഖം അനിമിത്തഞ്ച വിമൊക്ഖം അപ്പണിഹിതഞ്ച വിമൊക്ഖം സുഞ്ഞതഞ്ച സമാധിം അനിമിത്തഞ്ച സമാധിം അപ്പണിഹിതഞ്ച സമാധിം സുഞ്ഞതഞ്ച സമാപത്തിം അനിമിത്തഞ്ച സമാപത്തിം അപ്പണിഹിതഞ്ച സമാപത്തിം തിസ്സോ ച വിജ്ജാ ചത്താരോ ച സതിപട്ഠാനേ ചത്താരോ ച സമ്മപ്പധാനേ ചത്താരോ ച ഇദ്ധിപാദേ പഞ്ച ച ഇന്ദ്രിയാനി പഞ്ച ച ബലാനി സത്ത ച ബൊജ്ഝങ്ഗേ അരിയഞ്ച അട്ഠങ്ഗികം മഗ്ഗം സോതാപത്തിഫലഞ്ച സകദാഗാമിഫലഞ്ച അനാഗാമിഫലഞ്ച അരഹത്തഞ്ച സമാപജ്ജിം… സമാപജ്ജാമി… സമാപന്നോ…പേ॰… രാഗോ ച മേ ചത്തോ, ദോസോ ച മേ ചത്തോ, മോഹോ ച മേ ചത്തോ വന്തോ മുത്തോ പഹീനോ പടിനിസ്സട്ഠോ ഉക്ഖേടിതോ സമുക്ഖേടിതോ. രാഗാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം, ദോസാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം, മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ. പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം, വിനിധായ രുചിം, വിനിധായ ഭാവം.
സബ്ബമൂലകം നിട്ഠിതം.
സുദ്ധികവാരകഥാ നിട്ഠിതാ.
൨൧൫. തീഹാകാരേഹി പഠമം ഝാനം സമാപജ്ജിന്തി വത്തുകാമോ ദുതിയം ഝാനം സമാപജ്ജിന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ; ന പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ.
തീഹാകാരേഹി പഠമം ഝാനം സമാപജ്ജിന്തി വത്തുകാമോ തതിയം ഝാനം സമാപജ്ജിന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ; ന പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ.
തീഹാകാരേഹി പഠമം ഝാനം സമാപജ്ജിന്തി വത്തുകാമോ ചതുത്ഥം ഝാനം സമാപജ്ജിന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ; ന പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ.
തീഹാകാരേഹി …പേ॰… സത്തഹാകാരേഹി പഠമം ഝാനം സമാപജ്ജിന്തി വത്തുകാമോ സുഞ്ഞതം വിമൊക്ഖം… അനിമിത്തം വിമൊക്ഖം… അപ്പണിഹിതം വിമൊക്ഖം… സുഞ്ഞതം സമാധിം… അനിമിത്തം സമാധിം… അപ്പണിഹിതം സമാധിം… സുഞ്ഞതം സമാപത്തിം… അനിമിത്തം സമാപത്തിം… അപ്പണിഹിതം സമാപത്തിം… തിസ്സോ വിജ്ജാ… ചത്താരോ സതിപട്ഠാനേ… ചത്താരോ സമ്മപ്പധാനേ… ചത്താരോ ഇദ്ധിപാദേ… പഞ്ചിന്ദ്രിയാനി… പഞ്ച ബലാനി… സത്ത ബൊജ്ഝങ്ഗേ… അരിയം അട്ഠങ്ഗികം മഗ്ഗം… സോതാപത്തിഫലം… സകദാഗാമിഫലം… അനാഗാമിഫലം… അരഹത്തം സമാപജ്ജിം…പേ॰… രാഗോ മേ ചത്തോ… ദോസോ മേ ചത്തോ… മോഹോ മേ ചത്തോ വന്തോ മുത്തോ പഹീനോ പടിനിസ്സട്ഠോ ഉക്ഖേടിതോ സമുക്ഖേടിതോ. രാഗാ മേ ചിത്തം വിനീവരണം… ദോസാ മേ ചിത്തം വിനീവരണം… മോഹാ മേ ചിത്തം വിനീവരണന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ; ന പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം, വിനിധായ രുചിം, വിനിധായ ഭാവം.
വത്ഥുവിസാരകസ്സ ഏകമൂലകസ്സ ഖണ്ഡചക്കം നിട്ഠിതം.
൨൧൬. തീഹാകാരേഹി ദുതിയം ഝാനം സമാപജ്ജിന്തി വത്തുകാമോ തതിയം ഝാനം സമാപജ്ജിന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ; ന പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ.
തീഹാകാരേഹി ദുതിയം ഝാനം സമാപജ്ജിന്തി വത്തുകാമോ ചതുത്ഥം ഝാനം സമാപജ്ജിന്തി…പേ॰… മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ; ന പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ.
തീഹാകാരേഹി…പേ॰… സത്തഹാകാരേഹി ദുതിയം ഝാനം സമാപജ്ജിന്തി വത്തുകാമോ പഠമം ഝാനം സമാപജ്ജിന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ ; ന പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ…പേ॰… വിനിധായ ഭാവം.
വത്ഥുവിസാരകസ്സ ഏകമൂലകസ്സ ബദ്ധചക്കം.
മൂലം സംഖിത്തം.
൨൧൭. തീഹാകാരേഹി മോഹാ മേ ചിത്തം വിനീവരണന്തി വത്തുകാമോ പഠമം ഝാനം സമാപജ്ജിന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ; ന പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ.
തീഹാകാരേഹി…പേ॰… സത്തഹാകാരേഹി മോഹാ മേ ചിത്തം വിനീവരണന്തി വത്തുകാമോ ദോസാ മേ ചിത്തം വിനീവരണന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ; ന പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ…പേ॰… വിനിധായ ഭാവം.
വത്ഥുവിസാരകസ്സ ഏകമൂലകം നിട്ഠിതം.
യഥാ ഏകമൂലകം വിത്ഥാരിതം ഏവമേവ ദുമൂലകാദിപി വിത്ഥാരേതബ്ബം.
ഇദം സബ്ബമൂലകം
൨൧൮. തീഹാകാരേഹി…പേ॰… സത്തഹാകാരേഹി പഠമഞ്ച ഝാനം ദുതിയഞ്ച ഝാനം തതിയഞ്ച ഝാനം ചതുത്ഥഞ്ച ഝാനം സുഞ്ഞതഞ്ച വിമൊക്ഖം അനിമിത്തഞ്ച വിമൊക്ഖം അപ്പണിഹിതഞ്ച വിമൊക്ഖം സുഞ്ഞതഞ്ച സമാധിം അനിമിത്തഞ്ച സമാധിം അപ്പണിഹിതഞ്ച സമാധിം സുഞ്ഞതഞ്ച സമാപത്തിം അനിമിത്തഞ്ച സമാപത്തിം അപ്പണിഹിതഞ്ച സമാപത്തിം തിസ്സോ ച വിജ്ജാ ചത്താരോ ച സതിപട്ഠാനേ ചത്താരോ ച സമ്മപ്പധാനേ ചത്താരോ ച ഇദ്ധിപാദേ പഞ്ച ച ഇന്ദ്രിയാനി പഞ്ച ച ബലാനി സത്ത ച ബൊജ്ഝങ്ഗേ അരിയഞ്ച അട്ഠങ്ഗികം മഗ്ഗം സോതാപത്തിഫലഞ്ച സകദാഗാമിഫലഞ്ച അനാഗാമിഫലഞ്ച അരഹത്തഞ്ച സമാപജ്ജിം…പേ॰… രാഗോ ച മേ ചത്തോ… ദോസോ ച മേ ചത്തോ… മോഹോ ച മേ ചത്തോ വന്തോ മുത്തോ പഹീനോ പടിനിസ്സട്ഠോ ഉക്ഖേടിതോ സമുക്ഖേടിതോ. രാഗാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം… ദോസാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണന്തി വത്തുകാമോ മോഹാ മേ ചിത്തം വിനീവരണന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ; ന പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. [ ] എത്ഥന്തരേ പാഠാ സ്യാമപൊത്ഥകേ നത്ഥി
൨൧൯. തീഹാകാരേഹി ദുതിയഞ്ച ഝാനം തതിയഞ്ച ഝാനം ചതുത്ഥഞ്ച ഝാനം സുഞ്ഞതഞ്ച വിമൊക്ഖം അനിമിത്തഞ്ച വിമൊക്ഖം അപ്പണിഹിതഞ്ച വിമൊക്ഖം സുഞ്ഞതഞ്ച സമാധിം അനിമിത്തഞ്ച സമാധിം അപ്പണിഹിതഞ്ച സമാധിം സുഞ്ഞതഞ്ച സമാപത്തിം അനിമിത്തഞ്ച സമാപത്തിം അപ്പണിഹിതഞ്ച സമാപത്തിം തിസ്സോ ച വിജ്ജാ ചത്താരോ ച സതിപട്ഠാനേ ചത്താരോ ച സമ്മപ്പധാനേ ചത്താരോ ച ഇദ്ധിപാദേ പഞ്ച ച ഇന്ദ്രിയാനി പഞ്ച ച ബലാനി സത്ത ച ബൊജ്ഝങ്ഗേ അരിയഞ്ച അട്ഠങ്ഗികം മഗ്ഗം സോതാപത്തിഫലഞ്ച സകദാഗാമിഫലഞ്ച അനാഗാമിഫലഞ്ച അരഹത്തഞ്ച സമാപജ്ജിം…പേ॰… രാഗോ ച മേ ചത്തോ… ദോസോ ച മേ ചത്തോ… മോഹോ ച മേ ചത്തോ വന്തോ മുത്തോ പഹീനോ പടിനിസ്സട്ഠോ ഉക്ഖേടിതോ സമുക്ഖേടിതോ. രാഗാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം… ദോസാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം… മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണന്തി വത്തുകാമോ പഠമം ഝാനം സമാപജ്ജിന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ; ന പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ.
തീഹാകാരേഹി തതിയഞ്ച ഝാനം ചതുത്ഥഞ്ച ഝാനം…പേ॰… മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം പഠമഞ്ച ഝാനം സമാപജ്ജിന്തി വത്തുകാമോ ദുതിയം ഝാനം സമാപജ്ജിന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ; ന പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ.
തീഹാകാരേഹി…പേ॰… സത്തഹാകാരേഹി മോഹാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണം പഠമഞ്ച ഝാനം ദുതിയഞ്ച ഝാനം തതിയഞ്ച ഝാനം ചതുത്ഥഞ്ച ഝാനം…പേ॰… രാഗാ ച മേ ചിത്തം വിനീവരണന്തി വത്തുകാമോ ദോസാ മേ ചിത്തം വിനീവരണന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി പാരാജികസ്സ ; ന പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം, വിനിധായ രുചിം, വിനിധായ ഭാവം.
വത്ഥുവിസാരകസ്സ സബ്ബമൂലകം നിട്ഠിതം.
വത്ഥുവിസാരകസ്സ ചക്കപെയ്യാലം നിട്ഠിതം.
വത്ഥുകാമവാരകഥാ നിട്ഠിതാ.
൨൨൦. തീഹാകാരേഹി യോ തേ വിഹാരേ വസി സോ ഭിക്ഖു പഠമം ഝാനം സമാപജ്ജി… സമാപജ്ജതി… സമാപന്നോ… സോ ഭിക്ഖു പഠമസ്സ ഝാനസ്സ ലാഭീ… വസീ… തേന ഭിക്ഖുനാ പഠമം ഝാനം സച്ഛികതന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ; ന പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ദുക്കടസ്സ.
ചതൂഹാകാരേഹി … പഞ്ചഹാകാരേഹി… ഛഹാകാരേഹി… സത്തഹാകാരേഹി യോ തേ വിഹാരേ വസി സോ ഭിക്ഖു പഠമം ഝാനം സമാപജ്ജി… സമാപജ്ജതി… സമാപന്നോ… സോ ഭിക്ഖു പഠമസ്സ ഝാനസ്സ ലാഭീ… വസീ… തേന ഭിക്ഖുനാ പഠമം ഝാനം സച്ഛികതന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ; ന പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം, വിനിധായ രുചിം, വിനിധായ ഭാവം.
തീഹാകാരേഹി യോ തേ വിഹാരേ വസി സോ ഭിക്ഖു ദുതിയം ഝാനം… തതിയം ഝാനം… ചതുത്ഥം ഝാനം… സുഞ്ഞതം വിമൊക്ഖം… അനിമിത്തം വിമൊക്ഖം… അപ്പണിഹിതം വിമൊക്ഖം… സുഞ്ഞതം സമാധിം… അനിമിത്തം സമാധിം… അപ്പണിഹിതം സമാധിം… സുഞ്ഞതം സമാപത്തിം… അനിമിത്തം സമാപത്തിം… അപ്പണിഹിതം സമാപത്തിം… തിസ്സോ വിജ്ജാ… ചത്താരോ സതിപട്ഠാനേ… ചത്താരോ സമ്മപ്പധാനേ… ചത്താരോ ഇദ്ധിപാദേ… പഞ്ച ഇന്ദ്രിയാനി… പഞ്ച ബലാനി… സത്ത ബൊജ്ഝങ്ഗേ… അരിയം അട്ഠങ്ഗികം മഗ്ഗം… സോതാപത്തിഫലം… സകദാഗാമിഫലം… അനാഗാമിഫലം… അരഹത്തം സമാപജ്ജി… സമാപജ്ജതി… സമാപന്നോ… സോ ഭിക്ഖു അരഹത്തസ്സ ലാഭീ… വസീ… തേന ഭിക്ഖുനാ അരഹത്തം സച്ഛികതന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ; ന പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ദുക്കടസ്സ.
തീഹാകാരേഹി യോ തേ വിഹാരേ വസി, തസ്സ ഭിക്ഖുനോ രാഗോ ചത്തോ… ദോസോ ചത്തോ… മോഹോ ചത്തോ വന്തോ മുത്തോ പഹീനോ പടിനിസ്സട്ഠോ ഉക്ഖേടിതോ സമുക്ഖേടിതോതി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ; ന പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ദുക്കടസ്സ.
തീഹാകാരേഹി…പേ॰… സത്തഹാകാരേഹി യോ തേ വിഹാരേ വസി, തസ്സ ഭിക്ഖുനോ രാഗാ ചിത്തം വിനീവരണം… ദോസാ ചിത്തം വിനീവരണം… മോഹാ ചിത്തം വിനീവരണന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ; ന പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ദുക്കടസ്സ…പേ॰… പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം, വിനിധായ രുചിം, വിനിധായ ഭാവം.
തീഹാകാരേഹി…പേ॰… സത്തഹാകാരേഹി യോ തേ വിഹാരേ വസി സോ ഭിക്ഖു സുഞ്ഞാഗാരേ പഠമം ഝാനം… ദുതിയം ഝാനം… തതിയം ഝാനം… ചതുത്ഥം ഝാനം സമാപജ്ജി … സമാപജ്ജതി… സമാപന്നോ… സോ ഭിക്ഖു സുഞ്ഞാഗാരേ ചതുത്ഥസ്സ ഝാനസ്സ ലാഭീ… വസീ… തേന ഭിക്ഖുനാ സുഞ്ഞാഗാരേ ചതുത്ഥം ഝാനം സച്ഛികതന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ; ന പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി, ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി ഭണിതസ്സ ഹോതി, മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം, വിനിധായ രുചിം, വിനിധായ ഭാവം.
യഥാ ഇദം വിത്ഥാരിതം ഏവമേവ സേസാനിപി വിത്ഥാരേതബ്ബാനി.
൨൨൧. തീഹാകാരേഹി…പേ॰… സത്തഹാകാരേഹി യോ തേ ചീവരം പരിഭുഞ്ജി… യോ തേ പിണ്ഡപാതം പരിഭുഞ്ജി… യോ തേ സേനാസനം പരിഭുഞ്ജി… യോ തേ ഗിലാനപ്പച്ചയഭേസജ്ജപരിക്ഖാരം പരിഭുഞ്ജി സോ ഭിക്ഖു സുഞ്ഞാഗാരേ ചതുത്ഥം ഝാനം സമാപജ്ജി… സമാപജ്ജതി… സമാപന്നോ… സോ ഭിക്ഖു സുഞ്ഞാഗാരേ ചതുത്ഥസ്സ ഝാനസ്സ ലാഭീ… വസീ… തേന ഭിക്ഖുനാ സുഞ്ഞാഗാരേ ചതുത്ഥം ഝാനം സച്ഛികതന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ; ന പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ദുക്കടസ്സ…പേ॰… വിനിധായ ഭാവം.
തീഹാകാരേഹി…പേ॰… സത്തഹാകാരേഹി യേന തേ വിഹാരോ പരിഭുത്തോ… യേന തേ ചീവരം പരിഭുത്തം… യേന തേ പിണ്ഡപാതോ പരിഭുത്തോ… യേന തേ സേനാസനം പരിഭുത്തം… യേന തേ ഗിലാനപ്പച്ചയഭേസജ്ജപരിക്ഖാരോ പരിഭുത്തോ… സോ ഭിക്ഖു സുഞ്ഞാഗാരേ ചതുത്ഥം ഝാനം സമാപജ്ജി… സമാപജ്ജതി… സമാപന്നോ… സോ ഭിക്ഖു സുഞ്ഞാഗാരേ ചതുത്ഥസ്സ ഝാനസ്സ ലാഭീ… വസീ… തേന ഭിക്ഖുനാ സുഞ്ഞാഗാരേ ചതുത്ഥം ഝാനം സച്ഛികതന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ; ന പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ദുക്കടസ്സ…പേ॰… വിനിധായ ഭാവം.
തീഹാകാരേഹി …പേ॰… സത്തഹാകാരേഹി യം ത്വം ആഗമ്മ വിഹാരം അദാസി… ചീവരം അദാസി… പിണ്ഡപാതം അദാസി… സേനാസനം അദാസി… ഗിലാനപ്പച്ചയഭേസജ്ജപരിക്ഖാരം അദാസി സോ ഭിക്ഖു സുഞ്ഞാഗാരേ ചതുത്ഥം ഝാനം സമാപജ്ജി… സമാപജ്ജതി… സമാപന്നോ… സോ ഭിക്ഖു സുഞ്ഞാഗാരേ ചതുത്ഥസ്സ ഝാനസ്സ ലാഭീ… വസീ… തേന ഭിക്ഖുനാ സുഞ്ഞാഗാരേ ചതുത്ഥം ഝാനം സച്ഛികതന്തി സമ്പജാനമുസാ ഭണന്തസ്സ പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ; ന പടിവിജാനന്തസ്സ ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. പുബ്ബേവസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണിസ്സന്തി , ഭണന്തസ്സ ഹോതി മുസാ ഭണാമീതി, ഭണിതസ്സ ഹോതി മുസാ മയാ ഭണിതന്തി, വിനിധായ ദിട്ഠിം, വിനിധായ ഖന്തിം, വിനിധായ രുചിം, വിനിധായ ഭാവം.
പെയ്യാലപന്നരസകം നിട്ഠിതം.
പച്ചയപ്പടിസംയുത്തവാരകഥാ നിട്ഠിതാ.
ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മചക്കപെയ്യാലം നിട്ഠിതം.
൨൨൨. അനാപത്തി അധിമാനേന, അനുല്ലപനാധിപ്പായസ്സ, ഉമ്മത്തകസ്സ, ഖിത്തചിത്തസ്സ, വേദനാട്ടസ്സ, ആദികമ്മികസ്സാതി.
വിനീതവത്ഥുഉദ്ദാനഗാഥാ
അധിമാനേ അധിമാനേന (പീ॰) അരഞ്ഞമ്ഹി, പിണ്ഡോപജ്ഝാരിയാപഥോ;
സംയോജനാ രഹോധമ്മാ, വിഹാരോ പച്ചുപട്ഠിതോ.
ന ദുക്കരം വീരിയമഥോപി മച്ചുനോ;
ഭായാവുസോ വിപ്പടിസാരി സമ്മാ;
വിരിയേന യോഗേന ആരാധനായ;
അഥ വേദനായ അധിവാസനാ ദുവേ.
ബ്രാഹ്മണേ പഞ്ച വത്ഥൂനി, അഞ്ഞം ബ്യാകരണാ തയോ;
അഗാരാവരണാ കാമാ, രതി ചാപി അപക്കമി.
അട്ഠി പേസി ഉഭോ ഗാവഘാതകാ;
പിണ്ഡോ സാകുണികോ നിച്ഛവി ഓരബ്ഭി;
അസി ച സൂകരികോ സത്തി മാഗവി;
ഉസു ച കാരണികോ സൂചി സാരഥി.
യോ ച സിബ്ബീയതി സൂചകോ ഹി സോ;
അണ്ഡഭാരി അഹു ഗാമകൂടകോ;
കൂപേ നിമുഗ്ഗോ ഹി സോ പാരദാരികോ;
ഗൂഥഖാദീ അഹു ദുട്ഠബ്രാഹ്മണോ.
നിച്ഛവിത്ഥീ അതിചാരിനീ അഹു;
മങ്ഗുലിത്ഥീ അഹു ഇക്ഖണിത്ഥികാ;
ഓകിലിനീ ഹി സപത്തങ്ഗാരോകിരി;
സീസച്ഛിന്നോ അഹു ചോരഘാതകോ.
ഭിക്ഖു ഭിക്ഖുനീ സിക്ഖമാനാ;
സാമണേരോ അഥ സാമണേരികാ;
കസ്സപസ്സ വിനയസ്മിം പബ്ബജം;
പാപകമ്മമകരിംസു താവദേ.
തപോദാ രാജഗഹേ യുദ്ധം, നാഗാനോഗാഹനേന ച;
സോഭിതോ അരഹം ഭിക്ഖു, പഞ്ചകപ്പസതം സരേതി.
വിനീതവത്ഥു
൨൨൩. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു അധിമാനേന അഞ്ഞം ബ്യാകാസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി – ‘‘ഭഗവതാ സിക്ഖാപദം പഞ്ഞത്തം. കച്ചി നു ഖോ അഹം പാരാജികം ആപത്തിം ആപന്നോ’’തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, അധിമാനേനാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു പണിധായ അരഞ്ഞേ വിഹരതി – ‘‘ഏവം മം ജനോ സമ്ഭാവെസ്സതീ’’തി. തം ജനോ സമ്ഭാവേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ. ന ച, ഭിക്ഖവേ, പണിധായ അരഞ്ഞേ വത്ഥബ്ബം. യോ വസെയ്യ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു പണിധായ പിണ്ഡായ ചരതി – ‘‘ഏവം മം ജനോ സമ്ഭാവെസ്സതീ’’തി. തം ജനോ സമ്ഭാവേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ. ന ച, ഭിക്ഖവേ, പണിധായ പിണ്ഡായ ചരിതബ്ബം. യോ ചരെയ്യ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു അഞ്ഞതരം ഭിക്ഖും ഏതദവോച – ‘‘യേ, ആവുസോ, അമ്ഹാകം ഉപജ്ഝായസ്സ സദ്ധിവിഹാരികാ സബ്ബേവ അരഹന്തോ’’തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘കിംചിത്തോ ത്വം, ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘ഉല്ലപനാധിപ്പായോ അഹം, ഭഗവാ’’തി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു അഞ്ഞതരം ഭിക്ഖും ഏതദവോച – ‘‘യേ, ആവുസോ, അമ്ഹാകം ഉപജ്ഝായസ്സ അന്തേവാസികാ സബ്ബേവ മഹിദ്ധികാ മഹാനുഭാവാ’’തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘കിംചിത്തോ ത്വം, ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘ഉല്ലപനാധിപ്പായോ അഹം, ഭഗവാ’’തി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു പണിധായ ചങ്കമതി… പണിധായ തിട്ഠതി… പണിധായ നിസീദതി… പണിധായ സെയ്യം കപ്പേതി – ‘‘ഏവം മം ജനോ സമ്ഭാവെസ്സതീ’’തി. തം ജനോ സമ്ഭാവേസി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ. ന ച, ഭിക്ഖവേ, പണിധായ സെയ്യാ കപ്പേതബ്ബാ. യോ കപ്പെയ്യ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു അഞ്ഞതരസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മം ഉല്ലപതി. സോപി ഏവമാഹ – ‘‘മയ്ഹമ്പി, ആവുസോ, സംയോജനാ പഹീനാ’’തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
൨൨൪. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു രഹോഗതോ ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മം ഉല്ലപതി. പരചിത്തവിദൂ ഭിക്ഖു തം ഭിക്ഖും അപസാദേസി – ‘‘മാ, ആവുസോ, ഏവരൂപം അഭണി. നത്ഥേസോ തുയ്ഹ’’ന്തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു രഹോഗതോ ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മം ഉല്ലപതി. ദേവതാ തം ഭിക്ഖും അപസാദേസി – ‘‘മാ, ഭന്തേ, ഏവരൂപം അഭണി. നത്ഥേസോ തുയ്ഹ’’ന്തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു അഞ്ഞതരം ഉപാസകം ഏതദവോച – ‘‘യോ, ആവുസോ , തുയ്ഹം വിഹാരേ വസതി സോ ഭിക്ഖു അരഹാ’’തി . സോ ച തസ്സ വിഹാരേ വസതി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘കിംചിത്തോ ത്വം, ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘ഉല്ലപനാധിപ്പായോ അഹം, ഭഗവാ’’തി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു അഞ്ഞതരം ഉപാസകം ഏതദവോച – ‘‘യം ത്വം, ആവുസോ, ഉപട്ഠേസി ചീവരപിണ്ഡപാതസേനാസനഗിലാനപ്പച്ചയഭേസജ്ജപരിക്ഖാരേന സോ ഭിക്ഖു അരഹാ’’തി. സോ ച തം ഉപട്ഠേതി ചീവരപിണ്ഡപാതസേനാസനഗിലാനപ്പച്ചയഭേസജ്ജപരിക്ഖാരേന. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘കിംചിത്തോ ത്വം, ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘ഉല്ലപനാധിപ്പായോ അഹം, ഭഗവാ’’തി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
൨൨൫. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗിലാനോ ഹോതി. തം ഭിക്ഖൂ ഏതദവോചും – ‘‘അത്ഥായസ്മതോ ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മോ’’തി? ‘‘നാവുസോ, ദുക്കരം അഞ്ഞം ബ്യാകാതു’’ന്തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി – ‘‘യേ ഖോ തേ ഭഗവതോ സാവകാ തേ ഏവം വദെയ്യും. അഹഞ്ചമ്ഹി ന ഭഗവതോ സാവകോ. കച്ചി നു ഖോ അഹം പാരാജികം ആപത്തിം ആപന്നോ’’തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസി. ‘‘കിംചിത്തോ ത്വം, ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘അനുല്ലപനാധിപ്പായോ അഹം, ഭഗവാ’’തി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, അനുല്ലപനാധിപ്പായസ്സാ’’തി .
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗിലാനോ ഹോതി. തം ഭിക്ഖൂ ഏതദവോചും – ‘‘അത്ഥായസ്മതോ ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മോ’’തി? ‘‘ആരാധനീയോ ഖോ, ആവുസോ, ധമ്മോ ആരദ്ധവീരിയേനാ’’തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, അനുല്ലപനാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗിലാനോ ഹോതി. തം ഭിക്ഖൂ ഏതദവോചും – ‘‘മാ ഖോ, ആവുസോ, ഭായീ’’തി. നാഹം, ആവുസോ, മച്ചുനോ ഭായാമീ’’തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, അനുല്ലപനാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗിലാനോ ഹോതി. തം ഭിക്ഖൂ ഏതദവോചും – ‘‘മാ ഖോ, ആവുസോ, ഭായീ’’തി. ‘‘യോ നൂനാവുസോ, വിപ്പടിസാരീ അസ്സ സോ ഭായെയ്യാ’’തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, അനുല്ലപനാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗിലാനോ ഹോതി. തം ഭിക്ഖൂ ഏതദവോചും – ‘‘അത്ഥായസ്മതോ ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മോ’’തി? ‘‘ആരാധനീയോ ഖോ, ആവുസോ, ധമ്മോ സമ്മാപയുത്തേനാ’’തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, അനുല്ലപനാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗിലാനോ ഹോതി. തം ഭിക്ഖൂ ഏതദവോചും – ‘‘അത്ഥായസ്മതോ ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മോ’’തി? ‘‘ആരാധനീയോ ഖോ, ആവുസോ, ധമ്മോ ആരദ്ധവീരിയേനാ’’തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, അനുല്ലപനാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗിലാനോ ഹോതി. തം ഭിക്ഖൂ ഏതദവോചും – ‘‘അത്ഥായസ്മതോ ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മോ’’തി? ‘‘ആരാധനീയോ ഖോ, ആവുസോ, ധമ്മോ യുത്തയോഗേനാ’’തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, അനുല്ലപനാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗിലാനോ ഹോതി. തം ഭിക്ഖൂ ഏതദവോചും – ‘‘കച്ചാവുസോ, ഖമനീയം, കച്ചി യാപനീയ’’ന്തി? ‘‘നാവുസോ, സക്കാ യേന വാ തേന വാ അധിവാസേതു’’ന്തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, അനുല്ലപനാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു ഗിലാനോ ഹോതി. തം ഭിക്ഖൂ ഏതദവോചും – ‘‘കച്ചാവുസോ ഖമനീയം, കച്ചി യാപനീയ’’ന്തി? ‘‘നാവുസോ, സക്കാ പുഥുജ്ജനേന അധിവാസേതു’’ന്തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘കിംചിത്തോ ത്വം, ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘ഉല്ലപനാധിപ്പായോ അഹം, ഭഗവാ’’തി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, പാരാജികസ്സ; ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സാ’’തി.
൨൨൬. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ബ്രാഹ്മണോ ഭിക്ഖൂ നിമന്തെത്വാ ഏതദവോച – ‘‘ആയന്തു, ഭൊന്തോ അരഹന്തോ’’തി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി – ‘‘മയഞ്ചമ്ഹ ന അരഹന്തോ അനരഹന്തോ (സീ॰). അയഞ്ച ബ്രാഹ്മണോ അമ്ഹേ അരഹന്തവാദേന സമുദാചരതി. കഥം നു ഖോ അമ്ഹേഹി പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, പസാദഭഞ്ഞേ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ബ്രാഹ്മണോ ഭിക്ഖൂ നിമന്തെത്വാ ഏതദവോച – ‘‘നിസീദന്തു, ഭൊന്തോ അരഹന്തോ’’തി… ‘‘ഭുഞ്ജന്തു, ഭൊന്തോ അരഹന്തോ’’തി… ‘‘തപ്പെന്തു, ഭൊന്തോ അരഹന്തോ’’തി… ‘‘ഗച്ഛന്തു, ഭൊന്തോ അരഹന്തോ’’തി. തേസം കുക്കുച്ചം അഹോസി – ‘‘മയഞ്ചമ്ഹ ന അരഹന്തോ . അയഞ്ച ബ്രാഹ്മണോ അമ്ഹേ അരഹന്തവാദേന സമുദാചരതി. കഥം നു ഖോ അമ്ഹേഹി പടിപജ്ജിതബ്ബ’’ന്തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, പസാദഭഞ്ഞേ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു അഞ്ഞതരസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മം ഉല്ലപതി. സോപി ഏവമാഹ – ‘‘മയ്ഹമ്പി, ആവുസോ, ആസവാ പഹീനാ’’തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു അഞ്ഞതരസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മം ഉല്ലപതി. സോപി ഏവമാഹ – ‘‘മയ്ഹമ്പി, ആവുസോ, ഏതേ ധമ്മാ സംവിജ്ജന്തീ’’തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു അഞ്ഞതരസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മം ഉല്ലപതി. സോപി ഏവമാഹ – ‘‘അഹമ്പാവുസോ, തേസു ധമ്മേസു സന്ദിസ്സാമീ’’തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം , ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരം ഭിക്ഖും ഞാതകാ ഏതദവോചും – ‘‘ഏഹി, ഭന്തേ, അഗാരം അജ്ഝാവസാ’’തി. ‘‘അഭബ്ബോ ഖോ, ആവുസോ, മാദിസോ അഗാരം അജ്ഝാവസിതു’’ന്തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, അനുല്ലപനാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
൨൨൭. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരം ഭിക്ഖും ഞാതകാ ഏതദവോചും – ‘‘ഏഹി, ഭന്തേ, കാമേ പരിഭുഞ്ജാ’’തി. ‘‘ആവടാ മേ, ആവുസോ, കാമാ’’തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, അനുല്ലപനാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരം ഭിക്ഖും ഞാതകാ ഏതദവോചും – ‘‘അഭിരമസി, ഭന്തേ’’തി? ‘‘അഭിരതോ അഹം, ആവുസോ, പരമായ അഭിരതിയാ’’തി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി. ‘‘യേ ഖോ തേ ഭഗവതോ സാവകാ തേ ഏവം വദെയ്യും! അഹഞ്ചമ്ഹി ന ഭഗവതോ സാവകോ. കച്ചി നു ഖോ അഹം പാരാജികം ആപത്തിം ആപന്നോ’’തി? ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസി. ‘‘കിംചിത്തോ ത്വം, ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘അനുല്ലപനാധിപ്പായോ അഹം, ഭഗവാ’’തി. ‘‘അനാപത്തി, ഭിക്ഖു, അനുല്ലപനാധിപ്പായസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന സമ്ബഹുലാ ഭിക്ഖൂ കതികം കത്വാ അഞ്ഞതരസ്മിം ആവാസേ വസ്സം ഉപഗച്ഛിംസു – ‘‘യോ ഇമമ്ഹാ ആവാസാ പഠമം പക്കമിസ്സതി തം മയം അരഹാതി ജാനിസ്സാമാ’’തി. അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു – ‘‘മം അരഹാതി ജാനന്തൂ’’തി, തമ്ഹാ ആവാസാ പഠമം പക്കാമി. തസ്സ കുക്കുച്ചം അഹോസി…പേ॰… ‘‘ആപത്തിം ത്വം, ഭിക്ഖു, ആപന്നോ പാരാജിക’’ന്തി.
൨൨൮. ഇമാനി വത്ഥുനി സം॰ നി॰ ൨.൨൦൨ ആഗതാനി തേന സമയേന ബുദ്ധോ ഭഗവാ രാജഗഹേ വിഹരതി വേളുവനേ കലന്ദകനിവാപേ. തേന ഖോ പന സമയേന ആയസ്മാ ച ലക്ഖണോ ആയസ്മാ ച മഹാമൊഗ്ഗല്ലാനോ ഗിജ്ഝകൂടേ പബ്ബതേ വിഹരന്തി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ മഹാമൊഗ്ഗല്ലാനോ പുബ്ബണ്ഹസമയം നിവാസെത്വാ പത്തചീവരം ആദായ യേനായസ്മാ ലക്ഖണോ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മന്തം ലക്ഖണം ഏതദവോച – ‘‘ആയാമാവുസോ ലക്ഖണ, രാജഗഹം പിണ്ഡായ പവിസിസ്സാമാ’’തി. ‘‘ഏവമാവുസോ’’തി ഖോ ആയസ്മാ ലക്ഖണോ ആയസ്മതോ മഹാമൊഗ്ഗല്ലാനസ്സ പച്ചസ്സോസി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ മഹാമൊഗ്ഗല്ലാനോ ഗിജ്ഝകൂടാ പബ്ബതാ ഓരോഹന്തോ അഞ്ഞതരസ്മിം പദേസേ സിതം പാത്വാകാസി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ ലക്ഖണോ ആയസ്മന്തം മഹാമൊഗ്ഗല്ലാനം ഏതദവോച – ‘‘കോ നു ഖോ, ആവുസോ മൊഗ്ഗല്ലാന, ഹേതു കോ പച്ചയോ സിതസ്സ പാതുകമ്മായാ’’തി? ‘‘അകാലോ ഖോ, ആവുസോ ലക്ഖണ, ഏതസ്സ പഞ്ഹസ്സ പഞ്ഹസ്സ ബ്യാകരണായ (സ്യാ॰). ഭഗവതോ മം സന്തികേ ഏതം പഞ്ഹം പുച്ഛാതി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ ച ലക്ഖണോ ആയസ്മാ ച മഹാമൊഗ്ഗല്ലാനോ രാജഗഹേ പിണ്ഡായ ചരിത്വാ പച്ഛാഭത്തം പിണ്ഡപാതപടിക്കന്താ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമിംസു; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദെത്വാ ഏകമന്തം നിസീദിംസു. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ ആയസ്മാ ലക്ഖണോ ആയസ്മന്തം മഹാമൊഗ്ഗല്ലാനം ഏതദവോച – ‘‘ഇധായസ്മാ മഹാമൊഗ്ഗല്ലാനോ ഗിജ്ഝകൂടാ പബ്ബതാ ഓരോഹന്തോ അഞ്ഞതരസ്മിം പദേസേ സിതം പാത്വാകാസി. കോ നു ഖോ, ആവുസോ മൊഗ്ഗല്ലാന, ഹേതു കോ പച്ചയോ സിതസ്സ പാതുകമ്മായാ’’തി? ‘‘ഇധാഹം, ആവുസോ, ഗിജ്ഝകൂടാ പബ്ബതാ ഓരോഹന്തോ അദ്ദസം അട്ഠികസങ്ഖലികം വേഹാസം ഗച്ഛന്തിം. തമേനം ഗിജ്ഝാപി കാകാപി കുലലാപി അനുപതിത്വാ അനുപതിത്വാ ഫാസുളന്തരികാഹി വിതുഡെന്തി വിതുദെന്തി വിതച്ഛെന്തി വിരാജെന്തി (സ്യാ॰). സാ സുദം അട്ടസ്സരം കരോതി. തസ്സ മയ്ഹം, ആവുസോ, ഏതദഹോസി – ‘അച്ഛരിയം വത ഭോ, അബ്ഭുതം വത ഭോ, ഏവരൂപോപി നാമ സത്തോ ഭവിസ്സതി! ഏവരൂപോപി നാമ യക്ഖോ ഭവിസ്സതി! ഏവരൂപോപി നാമ അത്തഭാവപ്പടിലാഭോ ഭവിസ്സതീ’’’തി! ഭിക്ഖൂ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചെന്തി – ‘‘ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മം ആയസ്മാ മഹാമൊഗ്ഗല്ലാനോ ഉല്ലപതീ’’തി. അഥ ഖോ ഭഗവാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘ചക്ഖുഭൂതാ വത, ഭിക്ഖവേ, സാവകാ വിഹരന്തി. ഞാണഭൂതാ വത, ഭിക്ഖവേ, സാവകാ വിഹരന്തി. യത്ര ഹി നാമ സാവകോ ഏവരൂപം ഞസ്സതി വാ ദക്ഖതി വാ സക്ഖിം വാ കരിസ്സതി. പുബ്ബേവ മേ സോ, ഭിക്ഖവേ, സത്തോ ദിട്ഠോ അഹോസി. അപി ചാഹം ന ബ്യാകാസിം. അഹഞ്ചേതം ബ്യാകരെയ്യം പരേ ച മേ ന സദ്ദഹെയ്യും. യേ മേ ന സദ്ദഹെയ്യും തേസം തം അസ്സ ദീഘരത്തം അഹിതായ ദുക്ഖായ. ഏസോ, ഭിക്ഖവേ, സത്തോ ഇമസ്മിംയേവ രാജഗഹേ ഗോഘാതകോ അഹോസി. സോ തസ്സ കമ്മസ്സ വിപാകേന ബഹൂനി വസ്സാനി ബഹൂനി വസ്സസതാനി ബഹൂനി വസ്സസഹസ്സാനി ബഹൂനി വസ്സസതസഹസ്സാനി നിരയേ പച്ചിത്വാ തസ്സേവ കമ്മസ്സ വിപാകാവസേസേന ഏവരൂപം അത്തഭാവപ്പടിലാഭം പടിസംവേദേതി. സച്ചം, ഭിക്ഖവേ, മൊഗ്ഗല്ലാനോ ആഹ. അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, മൊഗ്ഗല്ലാനസ്സാ’’തി.
൨൨൯. ‘‘ഇധാഹം, ആവുസോ, ഗിജ്ഝകൂടാ പബ്ബതാ ഓരോഹന്തോ അദ്ദസം മംസപേസിം വേഹാസം ഗച്ഛന്തിം. തമേനം ഗിജ്ഝാപി കാകാപി കുലലാപി അനുപതിത്വാ അനുപതിത്വാ വിതച്ഛെന്തി വിഭജ്ജെന്തി വിതുദെന്തി വിതച്ഛെന്തി വിരാജെന്തി (സ്യാ॰). സാ സുദം അട്ടസ്സരം കരോതി…പേ॰… ഏസോ, ഭിക്ഖവേ, സത്തോ ഇമസ്മിംയേവ രാജഗഹേ ഗോഘാതകോ അഹോസി…പേ॰….
‘‘ഇധാഹം, ആവുസോ, ഗിജ്ഝകൂടാ പബ്ബതാ ഓരോഹന്തോ അദ്ദസം മംസപിണ്ഡം വേഹാസം ഗച്ഛന്തം. തമേനം ഗിജ്ഝാപി കാകാപി കുലലാപി അനുപതിത്വാ അനുപതിത്വാ വിതച്ഛെന്തി വിഭജ്ജെന്തി. സോ സുദം അട്ടസ്സരം കരോതി…പേ॰… ഏസോ, ഭിക്ഖവേ, സത്തോ ഇമസ്മിംയേവ രാജഗഹേ സാകുണികോ അഹോസി…പേ॰….
‘‘ഇധാഹം, ആവുസോ, ഗിജ്ഝകൂടാ പബ്ബതാ ഓരോഹന്തോ അദ്ദസം നിച്ഛവിം പുരിസം വേഹാസം ഗച്ഛന്തം. തമേനം ഗിജ്ഝാപി കാകാപി കുലലാപി അനുപതിത്വാ അനുപതിത്വാ വിതച്ഛെന്തി വിഭജ്ജെന്തി. സോ സുദം അട്ടസ്സരം കരോതി…പേ॰… ഏസോ, ഭിക്ഖവേ, സത്തോ ഇമസ്മിംയേവ രാജഗഹേ ഓരബ്ഭികോ അഹോസി…പേ॰….
‘‘ഇധാഹം, ആവുസോ, ഗിജ്ഝകൂടാ പബ്ബതാ ഓരോഹന്തോ അദ്ദസം അസിലോമം പുരിസം വേഹാസം ഗച്ഛന്തം . തസ്സ തേ അസീ ഉപ്പതിത്വാ ഉപ്പതിത്വാ തസ്സേവ കായേ നിപതന്തി. സോ സുദം അട്ടസ്സരം കരോതി…പേ॰… ഏസോ, ഭിക്ഖവേ, സത്തോ ഇമസ്മിംയേവ രാജഗഹേ സൂകരികോ അഹോസി…പേ॰….
‘‘ഇധാഹം, ആവുസോ, ഗിജ്ഝകൂടാ പബ്ബതാ ഓരോഹന്തോ അദ്ദസം സത്തിലോമം പുരിസം വേഹാസം ഗച്ഛന്തം. തസ്സ താ സത്തിയോ ഉപ്പതിത്വാ ഉപ്പതിത്വാ തസ്സേവ കായേ നിപതന്തി. സോ സുദം അട്ടസ്സരം കരോതി…പേ॰… ഏസോ, ഭിക്ഖവേ, സത്തോ ഇമസ്മിംയേവ രാജഗഹേ മാഗവികോ അഹോസി…പേ॰….
‘‘ഇധാഹം, ആവുസോ, ഗിജ്ഝകൂടാ പബ്ബതാ ഓരോഹന്തോ അദ്ദസം ഉസുലോമം പുരിസം വേഹാസം ഗച്ഛന്തം. തസ്സ തേ ഉസൂ ഉപ്പതിത്വാ ഉപ്പതിത്വാ തസ്സേവ കായേ നിപതന്തി. സോ സുദം അട്ടസ്സരം കരോതി…പേ॰… ഏസോ, ഭിക്ഖവേ, സത്തോ ഇമസ്മിംയേവ രാജഗഹേ കാരണികോ അഹോസി…പേ॰….
‘‘ഇധാഹം, ആവുസോ, ഗിജ്ഝകൂടാ പബ്ബതാ ഓരോഹന്തോ അദ്ദസം സൂചിലോമം പുരിസം വേഹാസം ഗച്ഛന്തം. തസ്സ താ സൂചിയോ ഉപ്പതിത്വാ ഉപ്പതിത്വാ തസ്സേവ കായേ നിപതന്തി. സോ സുദം അട്ടസ്സരം കരോതി…പേ॰… ഏസോ, ഭിക്ഖവേ, സത്തോ ഇമസ്മിംയേവ രാജഗഹേ സാരഥികോ അഹോസി…പേ॰….
‘‘ഇധാഹം, ആവുസോ, ഗിജ്ഝകൂടാ പബ്ബതാ ഓരോഹന്തോ അദ്ദസം സൂചിലോമം പുരിസം വേഹാസം ഗച്ഛന്തം. തസ്സ താ സൂചിയോ സീസേ പവിസിത്വാ മുഖതോ നിക്ഖമന്തി; മുഖേ പവിസിത്വാ ഉരതോ നിക്ഖമന്തി; ഉരേ പവിസിത്വാ ഉദരതോ നിക്ഖമന്തി; ഉദരേ പവിസിത്വാ ഊരൂഹി നിക്ഖമന്തി; ഊരൂസു പവിസിത്വാ ജങ്ഘാഹി നിക്ഖമന്തി; ജങ്ഘാസു പവിസിത്വാ പാദേഹി നിക്ഖമന്തി. സോ സുദം അട്ടസ്സരം കരോതി…പേ॰… ഏസോ, ഭിക്ഖവേ, സത്തോ ഇമസ്മിംയേവ രാജഗഹേ സൂചകോ അഹോസി…പേ॰….
‘‘ഇധാഹം, ആവുസോ, ഗിജ്ഝകൂടാ പബ്ബതാ ഓരോഹന്തോ അദ്ദസം കുമ്ഭണ്ഡം പുരിസം വേഹാസം ഗച്ഛന്തം. സോ ഗച്ഛന്തോപി തേവ അണ്ഡേ ഖന്ധേ ആരോപെത്വാ ഗച്ഛതി, നിസീദന്തോപി തെസ്വേവ അണ്ഡേസു നിസീദതി. തമേനം ഗിജ്ഝാപി കാകാപി കുലലാപി അനുപതിത്വാ അനുപതിത്വാ വിതച്ഛെന്തി വിഭജ്ജെന്തി. സോ സുദം അട്ടസ്സരം കരോതി…പേ॰… ഏസോ, ഭിക്ഖവേ, സത്തോ ഇമസ്മിംയേവ രാജഗഹേ ഗാമകൂടോ അഹോസി…പേ॰….
‘‘ഇധാഹം, ആവുസോ, ഗിജ്ഝകൂടാ പബ്ബതാ ഓരോഹന്തോ അദ്ദസം പുരിസം ഗൂഥകൂപേ സസീസകം നിമുഗ്ഗം…പേ॰… ഏസോ, ഭിക്ഖവേ, സത്തോ ഇമസ്മിംയേവ രാജഗഹേ പാരദാരികോ അഹോസി…പേ॰….
‘‘ഇധാഹം , ആവുസോ, ഗിജ്ഝകൂടാ പബ്ബതാ ഓരോഹന്തോ അദ്ദസം പുരിസം ഗൂഥകൂപേ സസീസകം നിമുഗ്ഗം ഉഭോഹി ഹത്ഥേഹി ഗൂഥം ഖാദന്തം…പേ॰… ഏസോ, ഭിക്ഖവേ, സത്തോ ഇമസ്മിംയേവ രാജഗഹേ ദുട്ഠബ്രാഹ്മണോ അഹോസി. സോ കസ്സപസ്സ സമ്മാസമ്ബുദ്ധസ്സ പാവചനേ ഭിക്ഖുസങ്ഘം ഭത്തേന നിമന്തെത്വാ ദോണിയോ ദോണിയോ (ഇതിപി) ഗൂഥസ്സ പൂരാപെത്വാ കാലം ആരോചാപെത്വാ ഏതദവോച – ‘അതോ ഇതോ (സ്യാ॰) അഹോ (ഇതിപി), ഭൊന്തോ, യാവദത്ഥം ഭുഞ്ജന്തു ചേവ ഹരന്തു ചാ’’’തി…പേ॰….
൨൩൦. ‘‘ഇധാഹം, ആവുസോ, ഗിജ്ഝകൂടാ പബ്ബതാ ഓരോഹന്തോ അദ്ദസം നിച്ഛവിം ഇത്ഥിം വേഹാസം ഗച്ഛന്തിം. തമേനം ഗിജ്ഝാപി കാകാപി കുലലാപി അനുപതിത്വാ അനുപതിത്വാ വിതച്ഛെന്തി വിഭജ്ജെന്തി. സാ സുദം അട്ടസ്സരം കരോതി…പേ॰… ഏസാ, ഭിക്ഖവേ, ഇത്ഥീ ഇമസ്മിംയേവ രാജഗഹേ അതിചാരിനീ അഹോസി…പേ॰….
‘‘ഇധാഹം, ആവുസോ, ഗിജ്ഝകൂടാ പബ്ബതാ ഓരോഹന്തോ അദ്ദസം ഇത്ഥിം ദുഗ്ഗന്ധം മങ്ഗുലിം വേഹാസം ഗച്ഛന്തിം. തമേനം ഗിജ്ഝാപി കാകാപി കുലലാപി അനുപതിത്വാ അനുപതിത്വാ വിതച്ഛെന്തി വിഭജ്ജെന്തി. സാ സുദം അട്ടസ്സരം കരോതി…പേ॰… ഏസാ, ഭിക്ഖവേ, ഇത്ഥീ ഇമസ്മിംയേവ രാജഗഹേ ഇക്ഖണികാ അഹോസി…പേ॰….
‘‘ഇധാഹം, ആവുസോ, ഗിജ്ഝകൂടാ പബ്ബതാ ഓരോഹന്തോ അദ്ദസം ഇത്ഥിം ഉപ്പക്കം ഓകിലിനിം ഓകിരിനിം വേഹാസം ഗച്ഛന്തിം. സാ സുദം അട്ടസ്സരം കരോതി…പേ॰… ഏസാ, ഭിക്ഖവേ , ഇത്ഥീ കാലിങ്ഗസ്സ രഞ്ഞോ അഗ്ഗമഹേസീ അഹോസി. സാ ഇസ്സാപകതാ സപത്തിം അങ്ഗാരകടാഹേന ഓകിരി…പേ॰….
‘‘ഇധാഹം, ആവുസോ, ഗിജ്ഝകൂടാ പബ്ബതാ ഓരോഹന്തോ അദ്ദസം അസീസകം കബന്ധം വേഹാസം ഗച്ഛന്തം. തസ്സ ഉരേ അക്ഖീനി ചേവ ഹൊന്തി മുഖഞ്ച. തമേനം ഗിജ്ഝാപി കാകാപി കുലലാപി അനുപതിത്വാ അനുപതിത്വാ വിതച്ഛെന്തി വിഭജ്ജെന്തി. സോ സുദം അട്ടസ്സരം കരോതി…പേ॰… ഏസോ, ഭിക്ഖവേ, സത്തോ ഇമസ്മിംയേവ രാജഗഹേ ഹാരികോ നാമ ചോരഘാതകോ അഹോസി…പേ॰….
‘‘ഇധാഹം , ആവുസോ, ഗിജ്ഝകൂടാ പബ്ബതാ ഓരോഹന്തോ അദ്ദസം ഭിക്ഖും വേഹാസം ഗച്ഛന്തം. തസ്സ സങ്ഘാടിപി ആദിത്താ സമ്പജ്ജലിതാ സജോതിഭൂതാ, പത്തോപി ആദിത്തോ സമ്പജ്ജലിതോ സജോതിഭൂതോ, കായബന്ധനമ്പി ആദിത്തം സമ്പജ്ജലിതം സജോതിഭൂതം, കായോപി ആദിത്തോ സമ്പജ്ജലിതോ സജോതിഭൂതോ. സോ സുദം അട്ടസ്സരം കരോതി…പേ॰… ഏസോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു കസ്സപസ്സ സമ്മാസമ്ബുദ്ധസ്സ പാവചനേ പാപഭിക്ഖു അഹോസി…പേ॰….
‘‘ഇധാഹം, ആവുസോ, ഗിജ്ഝകൂടാ പബ്ബതാ ഓരോഹന്തോ അദ്ദസം ഭിക്ഖുനിം… അദ്ദസം സിക്ഖമാനം… അദ്ദസം സാമണേരം… അദ്ദസം സാമണേരിം വേഹാസം ഗച്ഛന്തിം. തസ്സാ സങ്ഘാടിപി ആദിത്താ സമ്പജ്ജലിതാ സജോതിഭൂതാ, പത്തോപി ആദിത്തോ സമ്പജ്ജലിതോ സജോതിഭൂതോ, കായബന്ധനമ്പി ആദിത്തം സമ്പജ്ജലിതം സജോതിഭൂതം, കായോപി ആദിത്തോ സമ്പജ്ജലിതോ സജോതിഭൂതോ. സാ സുദം അട്ടസ്സരം കരോതി. തസ്സ മയ്ഹം, ആവുസോ, ഏതദഹോസി – ‘അച്ഛരിയം വത ഭോ, അബ്ഭുതം വത ഭോ, ഏവരൂപോപി നാമ സത്തോ ഭവിസ്സതി! ഏവരൂപോപി നാമ യക്ഖോ ഭവിസ്സതി! ഏവരൂപോപി നാമ അത്തഭാവപ്പടിലാഭോ ഭവിസ്സതീ’’’തി! ഭിക്ഖൂ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചെന്തി – ‘‘ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മം ആയസ്മാ മഹാമൊഗ്ഗല്ലാനോ ഉല്ലപതീ’’തി.
അഥ ഖോ ഭഗവാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘ചക്ഖുഭൂതാ വത, ഭിക്ഖവേ, സാവകാ വിഹരന്തി. ഞാണഭൂതാ വത , ഭിക്ഖവേ, സാവകാ വിഹരന്തി. യത്ര ഹി നാമ സാവകോ ഏവരൂപം ഞസ്സതി വാ ദക്ഖതി വാ സക്ഖിം വാ കരിസ്സതി! പുബ്ബേവ മേ സാ, ഭിക്ഖവേ, സാമണേരീ ദിട്ഠാ അഹോസി. അപി ചാഹം ന ബ്യാകാസിം. അഹഞ്ചേതം ബ്യാകരെയ്യം പരേ ച മേ ന സദ്ദഹെയ്യും. യേ മേ ന സദ്ദഹെയ്യും തേസം തം അസ്സ ദീഘരത്തം അഹിതായ ദുക്ഖായ. ഏസാ, ഭിക്ഖവേ, സാമണേരീ കസ്സപസ്സ സമ്മാസമ്ബുദ്ധസ്സ പാവചനേ പാപസാമണേരീ അഹോസി. സാ തസ്സ കമ്മസ്സ വിപാകേന ബഹൂനി വസ്സാനി ബഹൂനി വസ്സസതാനി ബഹൂനി വസ്സസഹസ്സാനി ബഹൂനി വസ്സസതസഹസ്സാനി നിരയേ പച്ചിത്വാ തസ്സേവ കമ്മസ്സ വിപാകാവസേസേന ഏവരൂപം അത്തഭാവപ്പടിലാഭം പടിസംവേദേതി. സച്ചം, ഭിക്ഖവേ, മൊഗ്ഗല്ലാനോ ആഹ. അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, മൊഗ്ഗല്ലാനസ്സാ’’തി.
൨൩൧. അഥ ഖോ ആയസ്മാ മഹാമൊഗ്ഗല്ലാനോ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘യതായം, ആവുസോ, തപോദാ സന്ദതി സോ ദഹോ അച്ഛോദകോ സീതോദകോ സാതോദകോ സേതകോ സുപ്പതിത്ഥോ രമണീയോ പഹൂതമച്ഛകച്ഛപോ ചക്കമത്താനി ച പദുമാനി പുപ്ഫന്തീ’’തി. ഭിക്ഖൂ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചെന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ ആയസ്മാ മഹാമൊഗ്ഗല്ലാനോ ഏവം വക്ഖതി – ‘യതായം, ആവുസോ , തപോദാ സന്ദതി സോ ദഹോ അച്ഛോദകോ സീതോദകോ സാതോദകോ സേതകോ സുപ്പതിത്ഥോ രമണീയോ പഹൂതമച്ഛകച്ഛപോ ചക്കമത്താനി ച പദുമാനി പുപ്ഫന്തീ’തി. അഥ ച പനായം തപോദാ കുഥിതാ സന്ദതി. ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മം ആയസ്മാ മഹാമൊഗ്ഗല്ലാനോ ഉല്ലപതീ’’തി. ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘യതായം, ഭിക്ഖവേ, തപോദാ സന്ദതി സോ ദഹോ അച്ഛോദകോ സീതോദകോ സാതോദകോ സേതകോ സുപ്പതിത്ഥോ രമണീയോ പഹൂതമച്ഛകച്ഛപോ ചക്കമത്താനി ച പദുമാനി പുപ്ഫന്തി. അപി ചായം, ഭിക്ഖവേ, തപോദാ ദ്വിന്നം മഹാനിരയാനം അന്തരികായ ആഗച്ഛതി. തേനായം തപോദാ കുഥിതാ സന്ദതി. സച്ചം, ഭിക്ഖവേ, മൊഗ്ഗല്ലാനോ ആഹ. അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, മൊഗ്ഗല്ലാനസ്സാ’’തി.
തേന ഖോ പന സമയേന രാജാ മാഗധോ സേനിയോ ബിമ്ബിസാരോ ലിച്ഛവീഹി സദ്ധിം സങ്ഗാമെന്തോ പഭഗ്ഗോ അഹോസി. അഥ രാജാ പച്ഛാ സേനം സങ്കഡ്ഢിത്വാ ലിച്ഛവയോ പരാജേസി. സങ്ഗാമേ ച നന്ദി ചരതി – ‘‘രഞ്ഞാ ലിച്ഛവീ പഭഗ്ഗാ’’തി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ മഹാമൊഗ്ഗല്ലാനോ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘രാജാ, ആവുസോ, ലിച്ഛവീഹി പഭഗ്ഗോ’’തി. ഭിക്ഖൂ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചെന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ ആയസ്മാ മഹാമൊഗ്ഗല്ലാനോ ഏവം വക്ഖതി – ‘രാജാ , ആവുസോ, ലിച്ഛവീഹി പഭഗ്ഗോ’തി! സങ്ഗാമേ ച നന്ദിം ചരതി – ‘രഞ്ഞാ ലിച്ഛവീ പഭഗ്ഗാ’തി! ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മം ആയസ്മാ മഹാമൊഗ്ഗല്ലാനോ ഉല്ലപതീ’’തി. ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘പഠമം, ഭിക്ഖവേ, രാജാ ലിച്ഛവീഹി പഭഗ്ഗോ. അഥ രാജാ പച്ഛാ സേനം സങ്കഡ്ഢിത്വാ ലിച്ഛവയോ പരാജേസി. സച്ചം, ഭിക്ഖവേ, മൊഗ്ഗല്ലാനോ ആഹ. അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, മൊഗ്ഗല്ലാനസ്സാ’’തി.
൨൩൨. അഥ ഖോ ആയസ്മാ മഹാമൊഗ്ഗല്ലാനോ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘ഇധാഹം, ആവുസോ, സപ്പിനികായ നദിയാ തീരേ ആനെഞ്ജം സമാധിം സമാപന്നോ നാഗാനം ഓഗയ്ഹ ഉത്തരന്താനം കൊഞ്ചം കരൊന്താനം സദ്ദം അസ്സോസി’’ന്തി. ഭിക്ഖൂ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചെന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ ആയസ്മാ മഹാമൊഗ്ഗല്ലാനോ ആനെഞ്ജം സമാധിം സമാപന്നോ സദ്ദം സൊസ്സതി! ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മം ആയസ്മാ മഹാമൊഗ്ഗല്ലാനോ ഉല്ലപതീ’’തി. ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘അത്ഥേസോ, ഭിക്ഖവേ, സമാധി സോ ച ഖോ അപരിസുദ്ധോ. സച്ചം, ഭിക്ഖവേ, മൊഗ്ഗല്ലാനോ ആഹ. അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, മൊഗ്ഗല്ലാനസ്സാ’’തി.
അഥ ഖോ ആയസ്മാ സോഭിതോ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘അഹം, ആവുസോ, പഞ്ച കപ്പസതാനി അനുസ്സരാമീ’’തി. ഭിക്ഖൂ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചെന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ ആയസ്മാ സോഭിതോ ഏവം വക്ഖതി – ‘അഹം, ആവുസോ , പഞ്ച കപ്പസതാനി അനുസ്സരാമീ’തി! ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മം ആയസ്മാ സോഭിതോ ഉല്ലപതീ’’തി. ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. ‘‘അത്ഥേസാ, ഭിക്ഖവേ, സോഭിതസ്സ. സാ ച ഖോ ഏകായേവ ജാതി. സച്ചം, ഭിക്ഖവേ, സോഭിതോ ആഹ. അനാപത്തി, ഭിക്ഖവേ, സോഭിതസ്സാതി.
ചതുത്ഥപാരാജികം സമത്തം.
൨൩൩. ഉദ്ദിട്ഠാ ഖോ ആയസ്മന്തോ ചത്താരോ പാരാജികാ ധമ്മാ, യേസം ഭിക്ഖു അഞ്ഞതരം വാ അഞ്ഞതരം വാ ആപജ്ജിത്വാ ന ലഭതി ഭിക്ഖൂഹി സദ്ധിം സംവാസം, യഥാ പുരേ തഥാ പച്ഛാ, പാരാജികോ ഹോതി അസംവാസോ. തത്ഥായസ്മന്തേ പുച്ഛാമി – ‘‘കച്ചിത്ഥ പരിസുദ്ധാ’’? ദുതിയമ്പി പുച്ഛാമി – ‘‘കച്ചിത്ഥ പരിസുദ്ധാ’’? തതിയമ്പി പുച്ഛാമി – ‘‘കച്ചിത്ഥ പരിസുദ്ധാ’’? പരിസുദ്ധെത്ഥായസ്മന്തോ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീതി.
പാരാജികം നിട്ഠിതം.
തസ്സുദ്ദാനം –
മേഥുനാദിന്നാദാനഞ്ച, മനുസ്സവിഗ്ഗഹുത്തരി;
പാരാജികാനി ചത്താരി, ഛെജ്ജവത്ഥൂ അസംസയാതി.
പാരാജികകണ്ഡം നിട്ഠിതം.