Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
Mahāpaṇāmapāṭha
(Buddhavandanā)
1.
So
2.
Satthā, nesaṃ; Khemaṃ, dātā;
3.
Heḷāta-kkāro so; Jantūnaṃ, no mā nu;
4.
So lokandhaṃ, hantvā nakko;
Sattambojaṃ, bodhetā nu.
5.
Jinasūriyo, tibhavanabhe;
Muhatimiraṃ, abhitapaye.
6.
Jeno jinamūle, disvā janakāyaṃ;
Saṃsāranimuggaṃ, sabbaññuta micchaṃ.
7.
Hitvā karupetaṃ, mokkhaṃ paṇidhānaṃ;
Vattesi dayāṇā, yo taṃ muni vande.
8.
Sutāyubhariyā me, dhanaṅgamapi cajjaṃ.
Cinaṃ budhinidāne, agā muniyaṃ metaṃ.
9.
So sasajātiya dehaṃ, cajjiya dānavarañca;
Nāgusabho varasīlaṃ, pūrayi samparicāgo.
10.
Nekkhammaggaṃ rājā hutvā, senabbidvā paññāseṭṭhaṃ;
Vedehindo vīrukkaṃsaṃ, khantīvādī khantīseṭṭhaṃ.
11.
So sutasomo tathagaṃ, temiya dhiṭṭhānavaraṃ;
Ekabhugo mettavaraṃ, lomahasopekkhataraṃ.
12.
Pāramī
Pāpuṇittha yo ananta-dhammasāradaṃ namāmi.
13.
Pahāya cakkavattikaṃ, karopanīta maddiyaṃ;
Bhusidhare sasenakaṃ, ajeni pāpimaṃ name.
14.
Athuttaraṃ jayākaraṃ, bahūpakārataṃ jino;
Paṭicca nimmisakkhibhi, udikkhate namāmi taṃ.
15.
Caṅkame maruvimati yo, chindayaṃ kami rataniye;
Iddhipāṭihiraṇakaro, cakkhumaṃ tamabhipaṇame.
16.
Atha ratanaghare buddho, chadidhiti janayaṃ saṅkhyaṃ;
Sīmīsā tamabhidhammaṃ yo, suranaramahitaṃ vande.
17.
Nigrodhantika nubbhavī sukhaṃ, dhammaṃ yo vicinaṃ nadhīvaro;
Kicchāladdha manaññabodhiyaṃ, vande taṃ sugataṃ nigrocaraṃ.
18.
Sabbhogehi tha mucalindena,
Nāgindena rahasi pāvutto;
Sokhyaṃ yo nubhavi vimuttiṃtaṃ,
Vande mārāji atulappañño.
19.
Kāruṇiko rājāyatane yo,
Bhoja muḷāraṃ bhojjarasekaṃ;
Vāsa makā nantagguṇadhāro,
Ekagato vandāmi mahesī.
20.
Keyyaṃ keyyaṃ abhijayaketuṃ,
Jeyyaṃ jeyyaṃ varajayapānaṃ;
Peyyaṃ peyyaṃ suvici name taṃ,
Neyyaṃ neyyaṃ samatamupekkhiṃ.
21.
Satta ca sattāhe vijitāvī,
Khepiya nigrodhaṃ puna gantvā;
Dhammasududdasyaṃ pati jāto,
Dhammakathā pposukka vitakko.
22.
Marugaṇehi
Ratanadāmameruṇā dadā;
Samabhiyācito paṭissavaṃ,
Dasabalo namāmi desituṃ.
23.
Gantvā isippātakkānanañca,
Satthā migaddāyaṃ desayittha;
Saccappakāraṃ yo dhammacakka-
Suttaṃ name chabbīdhaṃsu tāva.
24.
Rañño magadhassa katappaṭiñño,
Gantvānatha rājagahaṃ vineti;
Satte malarogayute gadaggaṃ,
Pāyetuna taṃ paṇame bhisakkaṃ.
25.
Sakyādhivāse kapile saññatiṃ,
Mānaddhajaṃ bhindiya middhivātā;
Dhammāmataṃ pāyi pituppabhuti,
Vandāmi sakyinda manomadassiṃ.
26.
Anāthapiṇḍoti vhayena nanta-
Ddhanaṃ cajitvā sukate vihāre;
Vihāsi bhiyyo janatā hitatthaṃ,
Sudhammabheriṃ vadayaṃ bhivande.
27.
Upetapuññaṃ varalakkhaṇokaṃ-
Ṇokaṃ visuddhaṃ jalitappadīmaṃ;
Dīpaṃ pajānaṃ anighaṃ navajjaṃ-
Navajjavācaṃ sugataṃ namāmi.
28.
Munibhānu dhammapabhāhi jana-
Mbuja muddhatandhatamo sutapo;
Karuṇāruṇo samabodhayi yo,
Bhavisītalattapano paṇame.
29.
Indu viyambaramajjhatale yo,
Rājati tāragaṇena munindo;
Ariyagaṇapparito tibhave taṃ,
Sādara muggatasobha mavandi.
30.
Mūlāmūlā
Sākhāsākhā majjhimajjhānakāyā;
Pattāpattā buddhacakkhuni yassa,
Pupphāpupphā kāruṇā maggakhandho.
31.
Sārāsārā yamakā pheggubhiññā,
Sabbālambaṅkurakaṃ sīlavaṇṭaṃ;
Sesādhammā madhupakkapphalāni,
Raṃsīchallī sutacā lakkhaṇāni.
32.
Chāyupagā suṃ puthunaradevā,
Mārajidīpaṅkara mahijātaṃ;
Patthatanantañca kusalabījaṃ,
Ekaruhaṃ pādapamuni vande.
33.
Māratitthiyaripuṃ tamañca yo,
Dhaṃsayaṃ nagaradhamma māpayaṃ;
Sīlanīvaraṇa dvārakoṭṭhakaṃ,
Esikāparamasaddha muttamaṃ.
34.
Dvārapālasuyataṃ satiṭālaṃ,
Ñāṇacaccara sighāṭapadiddhiṃ;
Dhammamaggakuṭisāla sahittaṃ,
Dhammasenapatisārijabhūtaṃ.
35.
Dutiyasutaparohitaṃ mahā-
Dhutaguṇadharamaggha dassikaṃ;
Vinayacinaka dhammarakkhakaṃ,
Tibhavapatika dhammarājiyaṃ.
36.
Sutaṃ sutaṃ sabbadhi sajjanaṃjanaṃ,
Mitaṃ mitaṃ nantaguṇālayaṃ layaṃ;
Hutaṃ hutaṃ jantunamānamaṃ namaṃ,
Bhave bhave tebhavamaṅgalaṃ galaṃ.
37.
Lokābhirāmaṃ ramaṇeyyaveduraṃ,
Lokantaguṃ antubhayānupāgataṃ;
Lokaddhajaṃ mānadhajappahārakaṃ,
Lokaggaruṃ aggaru paccaye name.
38.
Makuṭaggaphalaṃ
Savanabbhusanaṃ vadanabbhusanaṃ;
Galamaṇḍanamiddhi manaññurasaṃ,
Kiriyaññudaraṃ dvikhaṇaññukaraṃ.
39.
Kaṭivibhūsana majjhimaññaṇakaṃ,
Dayavilepana dhāraṇamaṇḍanaṃ;
Paṭakhilaññunivattha manuttaraṃ,
Munimaruttama meka mahaṃ name.
40.
Sativara sucakaṃ ibbhaggapaññaṃ,
Suvīriyavasuvāhaṃ pītiselaṃ;
Gahapatisamathaggaṃ thīpasaddhiṃ,
Asaṇiyasunupekkhaṃ sattabhogaṃ.
41.
Catudisikiddhippada masahāyaṃ,
Suparivutaṃ khattiyavirajānaṃ;
Suciparisaṃ devanara manāpaṃ,
Dasabalacakkādhipati bhivande.
42.
Samādhibbahiddhaṃ saticchaṭṭhaselaṃ,
Virappañcamā jīvamajjhaṃ sukamma-
Ttatiyaṃ suvācādutiyaṃ bhiseṭṭhaṃ,
Samātakkapubbañca sattappavāraṃ.
43.
Vividhañāṇapabhutibbasākaraṃ,
Bahumahiddhika marūna māsayaṃ;
Dhuṃvapabhājalitarāmaṇeyyakaṃ,
Sugatanerunagarāja māname.
44.
Sīlajjalaṃ ratanadhamma mākaraṃ,
Bhiññāviciṃ satikulaṭṭhi gambhiraṃ;
Vitthiṇṇañāṇa mariyodajāsayaṃ,
Aṭṭhambīdhacchariyakaṃ asandanaṃ.
45.
Bahunajjamosaraṇa mekarasaṃ,
Durupaggamaṃ acitasambharinaṃ;
Puthupotapuññavatameva name,
Dvīpaduttamaṇṇava nadindavaraṃ.
46.
Abhiniharadhanuṃ
Naḷamatimanabājarahammukhā;
Dhitisamitasarena sudhārayaṃ,
Malama gagaṇa mekapavedanā.
47.
Yo pāvedhesiṃ aggamaggañca tūṇiṃ,
Dhammālaṅkārabbamma mekabbalaṃ taṃ;
Nettiṃsānantañāṇa gīrellimantaṃ,
Sabbaññussāsaṃ iddhidaṇḍaṃ namāmi.
48.
Varatapavuṭṭhi subījakasaddhā,
Matiyuganaṅgala hīrutapīsā;
Susamatharajju satidvijatuttaṃ,
Vīriyadurāvaha saccanidānaṃ.
49.
Vatisaṃvaraṃ soratamocanañcaṃ,
Saraṇā nivattabbahanatthaṃ yassa;
Amatapphalaṃ nekarasehupetaṃ,
Sugataṃ mahākassaka mābhivande.
50.
Devaggo tidasapure varāsane yo,
Devānaṃ janikapabhutinaṃ bhidhammaṃ;
Bālakkova laḷayamācale timāsaṃ,
Desesyā paravisayaṃ name ajeyyo.
51.
Mahāyaso vividhasubhappakāsakaṃ,
Kurūsu yo amitaguṇo tamonudo;
Parappavādahari subhānuyoginaṃ,
Namāmi taṃ kathayi satippaṭhānakaṃ.
52.
Samathakapaliko sasnehasammāsati,
Paramamatiginī savaṭṭiparakkamo;
Sakalajutikaro sudhammapadīpako,
Ima mupajalito jinena namāmahaṃ.
53.
Vigatagatamalaṃ malagatavigataṃ,
Mahita hitamanaṃ manahitamahitaṃ;
Vibhavabhavakaraṃ karabhavavibhavaṃ,
Sujana janaguṇaṃ guṇajanasujanaṃ.
54.
Sīlaggadaṇḍavicitaṃ
Sobhāsamujjala manantaga ñāṇasīkhaṃ;
Saddhammaseṭṭharatanañca tilokaketuṃ,
Vandāmi locanabhiseka susobhayuttaṃ.
55.
Vinayanaya manayavinaya manamitaṃ,
Vijayajaya majayavijaya matulitaṃ;
Vibhajabhaja mabhajavibhaja mananakaṃ,
Visamasama masamavisama mabhiname.
56.
Paramarama maramaparama matiguṇaṃ,
Pagahagati magatipagata mamamakaṃ;
Pacayacaya macayapapaya manaṇakaṃ,
Pakatakata makatapakata macalakaṃ.
57.
Ujuka mayanamagge mokkhadesaṃ niyāsi,
Vararathakujarena cammacakkena satthā;
Hiritapadukapālambena dhammassutena,
Satinivarayutena ppāṭihiraddhajena.
58.
Avihananakkhinā suyama nemupakkharā,
Udariyamabbhinā paripuraṅgasaccinā;
Kusalavibhūsinā nimadakupparena yo,
Akharanatesinā gupitasilanandanā.
59.
Anusanughātinā matipurejavena kāla-
Ññutamatisārike na ca visāradatthidaṇḍā;
Satituda dhītirasmi manadammasindhavena,
Vinayagaṇe namāmi ta matulyasatthavāhaṃ.
60.
Yamakkaggijālaṃ paravisaya maccherasahitaṃ,
Dudiṭṭhandhubbāhaṃ yugagahaṇatitthīna makarī;
Bahūnaṃ majjhe yo ratanakamane pāṭihariyaṃ,
Jayakketussāpi ta mabhinami kaṇṭambasamipe.
61.
Nakhajutirajaṃ cakkaṅgopeta pādavarambujaṃ,
Subhasirimato raṃsijālaṅgulidasasaṃsubhiṃ;
Pavarasirasā devādevā sadā na pilandhayuṃ,
Ta mativa manorammaṃ tittīkarā nami yassa ke.
62.
Buddhopyeko
Kāmaṃ aññaṃ kathamabhaṇa māsuṃ khiyethā yukappo;
Na tvevā yaṃ khaya mupavajje yassa vaṇṇo ananto,
Taṃ sabbaññuṃ sakalarirī nekanāthaṃ namāmi.
63.
Pādidīpādaṃ dvinayanadijaṃ dhammakāyaṃ dhisoṇḍaṃ,
Bhāṇīsoṇḍaggaṃ saraṇasirasiṃ maggāvālaṃ subhaṅgaṃ;
Sīlālaṅkāraṃ vimalibhavu taṃ sattatiṭṭhidhidabbaṃ,
Nāthebhindaggaṃ phalakariṇukaṃ mokkhabhojaṃ namāmi.
64.
Malāloḷullolaṃ atibhayajanaṃ duggasaṃsārasinduṃ,
Phiyabbhāniggāho sivataṭamukho nāvi kajjeṭṭhanātho;
Padappārakkāmaṃ bahujanagaṇaṃ ekamaggattaramhi,
Samāropetvā mattari ta matulasādarañcā bhivande.
65.
Byāmaṃsugghanadhāra makkuḷusatabbhāṇujjalantattanaṃ,
Ukkaṃsajjuti ketumālavicitaṃ saddhammajotindharaṃ;
Bundinniggatapajjalanta didhitiṃ ajjatthanā yāva ca,
Vandetaṃ muni sakyapuṅgava mahaṃ puṇṇinduvattampi ca.
66.
Sattamaṃtamaṃ vināsakaṃsakaṃ dadaṃ vineyyakānameva,
Bhāvanaṃvanaṃ dhulīkaraṃ karaṃ tidukkaraṃ pajābhibhuñja;
Gāravaṃravaṃ manoharaṃharaṃ narānarānayaṃ namāmi,
Sādaraṃdaraṃ vinodakaṃdakaṃ pavassakaṃ pajānamiva.
67.
Buddho nigrodhabimbo mudukaracaraṇo brahmaghoseṇijaṅgho,
Kosacchādaṅgajāto punarapi sugato suppatiṭṭhitapādo;
Mudodātuṇṇalomo athamapi sugato brahmujuggattabhāvo,
Nīlakkhī dīghapaṇhī sukhumamalachavī thomyarassaggasaggī.
68.
Cattālīsaggadanto samakalapanajo antaraṃsappapīṇo,
Cakkenaṅkītapādo aviraḷadasano mārajussaṅkhapādo;
Tiṭṭhantonomento bhayakaramudunā jaṇṇukānā masanto,
Vaṭṭakkhandho jino gotaruṇapakhumako sīhapubbaḍḍhukāyo.
69.
Sattappīṇo ca dīghaṅgulaṃ matha sugato lomakūpekalomo,
Sampannodātadāṭho kanakasamataco nīlamuddhaggalomo;
Sambuddho thūlajivho atha sīhahanuko jālikappādahattho,
Nātho uṇhīsasīso iti guṇasahitaṃ taṃ mahesiṃ namāmi.
70.
Vaṭṭacitānupubbakasubhaṅgulī
Nigguḷagopphako samapado sīhosabhibha haṃsasannibhakamo;
Dakkhiṇatāvatakkami samantamaṇḍala nigaṇṭhi jāṇusubhako,
Byañjanapuṇṇaposatanu nābhigambhīra achiddadakkhiṇavaṭo.
71.
Dviradakarappakāsurubhujo suvibbhajanupubbamaṭṭhaanunā-
Nunaalinānupubbarucira ttilādirahitabbisuddhatanuko;
Dasasatakoṭi hatthibaladhāraṇo kanakatuṅganāsikasubho,
Suruhiradantamaṃsatha sucisiniddhadasano tha lokasaraṇo.
72.
Suddhapasādindri ca vaṭṭataradāṭho ruhiroṭṭha ca suranaranātho,
Āyatasobhabbadano tha muni gambhīrujukāyatasuruciralekho;
Byāmapabhāmaṇḍalabundi supuraggaṇṇi ca āyatavisaṭasubhakkhī,
Pañcapasādakkhi ca kuñcikasubhaggapakhumo mudutanuruṇajivho.
73.
Sommasiniddha tyujjalakomala varuṇavimalatanu ca amitaguṇo,
Komala dakkhiṇāvaṭa añjanabhidasarisanilaka mudutanuruho;
Dakkhiṇavaṭṭakomala saṇusamasunila alulita siraruhi jino,
Sobhaṇasaṇṭhāno tha siniddhasiraruhi ca supacitasatakusala jo.
74.
Nigguḷonigganticchattassarisaatisubhagasira cāyatāruci kaṇṇako,
Sosaṇṭhānassaṇhāhārānukamapahutabhamutha suāyatabbhamuko ca so;
Suggandhaggatto muddhicātha vadani ca puthulakanalāṭa āyatasobhaṇo,
Assāsappassāsātissaṇu dharamasamasama nami ketumālavicittakaṃ.
75.
Buddhuppādo kimaṅgaṃ atidulabhataraṃ ghosamattampi loke,
Tasmā nānappakāraṃ saparahitasukhaṃ viddhasū patthayantā;
Yātiṭṭhatthāva haṃ taṃ suranarasaraṇaṃ antarāyappahānaṃ,
Puññakkhettekabhūtaṃ sugatamavirataṃ sādhu vandantu santo.
76.
Khettavaraṅgatatthutipure javapaṇama tejasā idha bhave,
Rogabhayādyupaddavahato anunasukha bhogapuññamatiko;
Devamanussabhogapavaraṃ paratthanubhāvañca antimabhave,
Aññataro tibodhipavare bhavissati yathāsayaṃ katanato.
77.
Puññenānena
Saddho kalyāṇamittotisaraṇagamano sīlavā cāgayogo;
Hirottappī sudakkho avitasucarito dhitimā saccabhāṇī,
Bāhussacci vibhāgi saparahitakaro vaggurāvo bhirupo.
78.
Dīghajjīvi nirogo sucikulapassuto dhammaratto viratto,
Niccāpalyo kataññu atimudujumano sādhubhāvādiviññū;
Dhammājīvo bhaveyyaṃ bahukusalarato appakodho aluddho,
Evañcaññaṃ kareyyaṃ paṇidhi carimake mokkhanibbānabhāgī.
79.
(1) Mahākathaṃ buddhaghoso, tanumeva karaṃapi;
Cajaṃ heyyā diyā deyyaṃ, akarittha yathā tathā.
80.
(2) Mahāpaṇāmaporāṇaṃ, kiñci eva punappunaṃ;
Kāmokkamaṃ dudhārañca, cajaṃ deyyā diyaññattha.
81.
(3) Sutajjaya anubhava-ṭṭhapanatthena lañchinā;
Sutena garunānena, katoyaṃ paṇāmo navo.
82.
(4) Ekakkharāya gāthāyo, yāva chabbisatakkharā;
Jātiya pajjasattatyā, saṅkhato caturādhikā.
83.
(5) Aṭṭhādhikā sahevuyyo- janādīhi midaṃ nataṃ;
Yathāvuttatthakā kāmā, ye niccaṃ dhārayantu te.
84.
Rājātirājātimanoharo yo,
Devātidevātiguṇoghadhārī;
Brahmātibrahmātibhavantagū taṃ,
Saṅghātisaṅghātivirāva vande.
85.
Anaṅganaṅgaṃ naradevadevaṃ,
Aniñjaniñjaṃ bhayatāṇatāṇaṃ;
Anaṇḍanaṇḍañca anāthanāthaṃ,
Khayantayantaṃ paṇamāmi māmi.
86.
Tambasiniddhatuṅganakhako nuṃvaṭṭasucituraṅguli ca muniso,
Sīhusabhobhahaṃsasamago nigūḷasama gopphakāyatamukho;
Komaladakkhāṇāvaṭatanuruho sucimalujjalābhasariro,
Pañcapasādayuttanayano sugandhamukhatuṅganāsikayuto.
87.
Koṭisahassanāgabaliko
Āyatasaṇulomabhamūko muduttanukaratta jivhasahito;
Chattasamānasobhaṇasiro sukesavara ketumālavicito,
Iccanubyañjanebhi sahitaṃ munindapavaraṃ namāmi sirasā.
88.
Sakalamalehi so muni sudūratāya ca malāriniṃ hatatayā,
Tibhavarathe samānitamanārakāni ca namālayo naravaro;
Malakaraṇe rahāraha manantañeyya mabhijānanā muni tathā,
Caraṇayuto tivijji ca suvācatā sugamanā janesu sugato.
89.
Lokavidū so nitalokatayatā sākalato asamanaradamā so,
Sārathi jino anusāsanakaro satthavaho dupathataraṇasattā;
Bujjhati sāmaṃ catusaccamakhilaṃ bodhayi jantugaṇamiti ca buddho,
Bhākaraābhāphuṭapaṅkajasamo maggiyañāṇaphuvikasito ca.
90.
Bhaggakileso so bhagavā tibhava vamita gamana sujana bhajanato,
So bhaji saddhamme pavibhatta sarasa chabhagayuta garukaraṇiyato;
Sattanikāye kenapitulyaguṇamapamita sirighaṃnajutisusubhaṃ,
Devanarānaṃ ekapatiṭṭha mavitathutiyasa masaki mabhaṃname.
91.
Buddhuppādo kimmaṅgaṃ bho atidulabhataramidha bhave sughosa mapāparo,
Tasmā patthentā sabbaññuṃ vividhahitasukha manadhikaṃ namantu ca sādhavo;
Puññenānenete diṭṭhe bhayaaghaṃpīḷanaṭṭha virahitā parattha cubho subhe,
Bhutvānante ve hessante avikalasukhasirimatikā anuttara bhāgino.
92.
So cakkopetapādo mudubhujacaraṇo suppatiṭṭhitapādo,
Eṇījaṅgho ca buddho kanakanibhataco āyatapaṇhi nātho;
Kosonaddhaṅgajāto atisudhumachavī jālikappānaheṭṭhā,
Ussaṅkhapādayutto abhinilanayano āyataṅguliyogo.
93.
Ṭhito
Lomakūpekekalomo samataladasano añjanuddhaggalomo;
Brahmaddehujjugatto aviraḷamukhato sattakaṅgussado so,
Nigrodhappāribimbo migapatihanuko sīhapubbaḍḍhakāyo.
94.
Puṇṇattālīsadanto supahutarasano sobhaṇodātadāṭho,
Saṇhodātuṇṇalomo samavaṭalagalo antaraṃsapiṇo so;
Brahmagghoso munindo punapi gupakhumo uṇhisasamphullasīso,
Bāttiṃsaṅgopasobhaṃ mudurasahaṇī lokajeṭṭhaṃ name taṃ.
Mahāpaṇāma niṭṭhitā.