5. Pañcakanipāto
1. Rājadattattheragāthā
315.
‘‘Bhikkhu
Apaviddhaṃ susānasmiṃ, khajjantiṃ kimihī phuṭaṃ.
316.
‘‘Yañhi eke jigucchanti, mataṃ disvāna pāpakaṃ;
Kāmarāgo pāturahu, andhova savatī
317.
‘‘Oraṃ odanapākamhā, tamhā ṭhānā apakkamiṃ;
Satimā sampajānohaṃ, ekamantaṃ upāvisiṃ.
318.
‘‘Tato me manasīkāro, yoniso udapajjatha;
Ādīnavo pāturahu, nibbidā samatiṭṭhatha.
319.
‘‘Tato cittaṃ vimucci me, passa dhammasudhammataṃ;
Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
… Rājadatto thero….
2. Subhūtattheragāthā
320.
‘‘Ayoge yuñjamattānaṃ, puriso kiccamicchako
Caraṃ ce nādhigaccheyya, ‘taṃ me dubbhagalakkhaṇaṃ’.
321.
‘‘Abbūḷhaṃ aghagataṃ vijitaṃ, ekañce ossajeyya kalīva siyā;
Sabbānipi ce ossajeyya andhova siyā, samavisamassa adassanato.
322.
‘‘Yañhi
Akarontaṃ bhāsamānaṃ, parijānanti paṇḍitā.
323.
Evaṃ subhāsitā vācā, aphalā hoti akubbato.
324.
Evaṃ subhāsitā vācā, saphalā hoti kubbato’’ti
… Subhūto thero….
3. Girimānandattheragāthā
325.
‘‘Vassati
Tassaṃ viharāmi vūpasanto, atha ce patthayasī pavassa deva.
326.
‘‘Vassati devo yathā sugītaṃ, channā me kuṭikā sukhā nivātā;
Tassaṃ viharāmi santacitto, atha ce patthayasī pavassa deva.
327.
‘‘Vassati devo…pe… tassaṃ viharāmi vītarāgo…pe….
328.
‘‘Vassati devo…pe… tassaṃ viharāmi vītadoso…pe….
329.
‘‘Vassati devo…pe… tassaṃ
Atha ce patthayasī pavassa devā’’ti.
… Girimānando thero….
4. Sumanattheragāthā
330.
‘‘Yaṃ patthayāno dhammesu, upajjhāyo anuggahi;
Amataṃ abhikaṅkhantaṃ, kataṃ kattabbakaṃ mayā.
331.
‘‘Anuppatto sacchikato, sayaṃ dhammo anītiho;
Visuddhiñāṇo nikkaṅkho, byākaromi tavantike.
332.
‘‘Pubbenivāsaṃ jānāmi, dibbacakkhu visodhitaṃ;
Sadattho me anuppatto, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
333.
‘‘Appamattassa me sikkhā, sussutā tava sāsane;
Sabbe me āsavā khīṇā, natthi dāni punabbhavo.
334.
‘‘Anusāsi
Amogho tuyhamovādo, antevāsimhi sikkhito’’ti.
… Sumano thero….
5. Vaḍḍhattheragāthā
335.
‘‘Sādhū hi kira me mātā, patodaṃ upadaṃsayi;
Yassāhaṃ vacanaṃ sutvā, anusiṭṭho janettiyā;
Āraddhavīriyo pahitatto, patto sambodhimuttamaṃ.
336.
‘‘Arahā
Jetvā namucino senaṃ, viharāmi anāsavo.
337.
‘‘Ajjhattañca
Sabbe asesā ucchinnā, na ca uppajjare puna.
338.
‘‘Visāradā kho bhaginī, etamatthaṃ abhāsayi;
‘Apihā nūna mayipi, vanatho te na vijjati’.
339.
‘‘Pariyantakataṃ dukkhaṃ, antimoyaṃ samussayo;
Jātimaraṇasaṃsāro, natthi dāni punabbhavo’’ti.
… Vaḍḍho thero….
6. Nadīkassapattheragāthā
340.
‘‘Atthāya vata me buddho, nadiṃ nerañjaraṃ agā;
Yassāhaṃ dhammaṃ sutvāna, micchādiṭṭhiṃ vivajjayiṃ.
341.
‘‘Yajiṃ
‘Esā suddhī’ti maññanto, andhabhūto
342.
‘‘Diṭṭhigahanapakkhando
Asuddhiṃ maññisaṃ suddhiṃ, andhabhūto aviddasu.
343.
‘‘Micchādiṭṭhi pahīnā me, bhavā sabbe padālitā
Juhāmi dakkhiṇeyyaggiṃ, namassāmi tathāgataṃ.
344.
‘‘Mohā
Vikkhīṇo jātisaṃsāro, natthi dāni punabbhavo’’ti.
… Nadīkassapo thero….
7. Gayākassapattheragāthā
345.
‘‘Pāto majjhanhikaṃ sāyaṃ, tikkhattuṃ divasassahaṃ;
Otariṃ udakaṃ sohaṃ, gayāya gayaphagguyā.
346.
‘‘‘Yaṃ
Taṃ dānīdha pavāhemi’, evaṃdiṭṭhi pure ahuṃ.
347.
‘‘Sutvā
Tathaṃ yāthāvakaṃ atthaṃ, yoniso paccavekkhisaṃ;
348.
‘‘Ninhātasabbapāpomhi, nimmalo payato suci;
Suddho suddhassa dāyādo, putto buddhassa oraso.
349.
‘‘Ogayhaṭṭhaṅgikaṃ sotaṃ, sabbapāpaṃ pavāhayiṃ;
Tisso vijjā ajjhagamiṃ, kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
… Gayākassapo thero….
8. Vakkalittheragāthā
350.
‘‘Vātarogābhinīto tvaṃ, viharaṃ kānane vane;
Paviṭṭhagocare lūkhe, kathaṃ bhikkhu karissasi.
351.
‘‘Pītisukhena vipulena, pharamāno samussayaṃ;
Lūkhampi abhisambhonto, viharissāmi kānane.
352.
‘‘Bhāvento satipaṭṭhāne, indriyāni balāni ca;
Bojjhaṅgāni ca bhāvento, viharissāmi kānane.
353.
‘‘Āraddhavīriye pahitatte, niccaṃ daḷhaparakkame
Samagge sahite disvā, viharissāmi kānane.
354.
‘‘Anussaranto sambuddhaṃ, aggaṃ dantaṃ samāhitaṃ;
Atandito
… Vakkalitthero….
9. Vijitasenattheragāthā
355.
‘‘Olaggessāmi
Na taṃ pāpe niyojessaṃ, kāmajāla
356.
‘‘Tvaṃ
Na ca cittakali punappunaṃ, pasakka
357.
‘‘Yathā kuñjaraṃ adantaṃ, navaggahamaṅkusaggaho;
Balavā āvatteti akāmaṃ, evaṃ āvattayissaṃ taṃ.
358.
‘‘Yathā varahayadamakusalo, sārathi pavaro dameti ājaññaṃ;
Evaṃ damayissaṃ taṃ, patiṭṭhito pañcasu balesu.
359.
‘‘Satiyā
Vīriyadhuraniggahito, na yito dūraṃ
… Vijitaseno thero….
10. Yasadattattheragāthā
360.
‘‘Upārambhacitto dummedho, suṇāti jinasāsanaṃ;
Ārakā hoti saddhammā, nabhaso pathavī yathā.
361.
‘‘Upārambhacitto dummedho, suṇāti jinasāsanaṃ;
Parihāyati saddhammā, kāḷapakkheva candimā.
362.
‘‘Upārambhacitto dummedho, suṇāti jinasāsanaṃ;
Parisussati saddhamme, maccho appodake yathā.
363.
‘‘Upārambhacitto dummedho, suṇāti jinasāsanaṃ;
Na virūhati saddhamme, khette bījaṃva pūtikaṃ.
364.
‘‘Yo ca tuṭṭhena cittena, suṇāti jinasāsanaṃ;
Khepetvā āsave sabbe, sacchikatvā akuppataṃ;
Pappuyya paramaṃ santiṃ, parinibbātināsavo’’ti.
… Yasadatto thero….
11. Soṇakuṭikaṇṇattheragāthā
365.
‘‘Upasampadā
So ca me bhagavā diṭṭho, vihāre ca sahāvasiṃ.
366.
‘‘Bahudeva rattiṃ bhagavā, abbhokāsetināmayi;
Vihārakusalo satthā, vihāraṃ pāvisī tadā.
367.
‘‘Santharitvāna saṅghāṭiṃ, seyyaṃ kappesi gotamo;
Sīho
368.
‘‘Tato kalyāṇavākkaraṇo, sammāsambuddhasāvako;
Soṇo abhāsi saddhammaṃ, buddhaseṭṭhassa sammukhā.
369.
‘‘Pañcakkhandhe pariññāya, bhāvayitvāna añjasaṃ;
Pappuyya paramaṃ santiṃ, parinibbissatyanāsavo’’ti.
… Soṇo kuṭikaṇṇathero….
12. Kosiyattheragāthā
370.
‘‘Yo
So bhattimā nāma ca hoti paṇḍito, ñatvā ca dhammesu visesi assa.
371.
‘‘Yaṃ āpadā uppatitā uḷārā, nakkhambhayante paṭisaṅkhayantaṃ;
So thāmavā nāma ca hoti paṇḍito, ñatvā ca dhammesu visesi assa.
372.
‘‘Yo ve samuddova ṭhito anejo, gambhīrapañño nipuṇatthadassī;
Asaṃhāriyo nāma ca hoti paṇḍito, ñatvā ca dhammesu visesi assa.
373.
‘‘Bahussuto dhammadharo ca hoti, dhammassa
So tādiso nāma ca hoti paṇḍito, ñatvā ca dhammesu visesi assa.
374.
‘‘Atthañca
Atthantaro nāma sa hoti paṇḍito, ñatvā ca dhammesu visesi assā’’ti.
… Kosiyo thero….
Pañcakanipāto niṭṭhito.
Tatruddānaṃ –
Rājadatto subhūto ca, girimānandasumanā;
Vaḍḍho ca kassapo thero, gayākassapavakkalī.
Vijito yasadatto ca, soṇo kosiyasavhayo;
Saṭṭhi ca pañca gāthāyo, therā ca ettha dvādasāti.