6. Chakkanipāto
1. Uruveḷakassapattheragāthā
375.
‘‘Disvāna
Na tāvāhaṃ paṇipatiṃ, issāmānena vañcito.
376.
‘‘Mama saṅkappamaññāya, codesi narasārathi;
Tato
377.
‘‘Pubbe jaṭilabhūtassa, yā me siddhi parittikā;
Tāhaṃ tadā nirākatvā
378.
‘‘Pubbe yaññena santuṭṭho, kāmadhātupurakkhato;
Pacchā rāgañca dosañca, mohañcāpi samūhaniṃ.
379.
‘‘Pubbenivāsaṃ jānāmi, dibbacakkhu visodhitaṃ;
Iddhimā paracittaññū, dibbasotañca pāpuṇiṃ.
380.
‘‘Yassa catthāya pabbajito, agārasmānagāriyaṃ;
So me attho anuppatto, sabbasaṃyojanakkhayo’’ti.
… Uruveḷakassapo thero….
2. Tekicchakārittheragāthā
381.
‘‘Atihitā vīhi, khalagatā sālī;
Na ca labhe piṇḍaṃ, kathamahaṃ kassaṃ.
382.
‘‘Buddhamappameyyaṃ anussara pasanno;
Pītiyā phuṭasarīro hohisi satatamudaggo.
383.
‘‘Dhammamappameyyaṃ anussara pasanno;
Pītiyā phuṭasarīro hohisi satatamudaggo.
384.
‘‘Saṅghamappameyyaṃ anussara pasanno;
Pītiyā phuṭasarīro hohisi satatamudaggo.
385.
‘‘Abbhokāse
Mā sītena pareto vihaññittho, pavisa
386.
‘‘Phusissaṃ catasso appamaññāyo, tāhi ca sukhito viharissaṃ;
Nāhaṃ sītena vihaññissaṃ, aniñjito viharanto’’ti.
… Tekicchakārī
3. Mahānāgattheragāthā
387.
‘‘Yassa
Parihāyati saddhammā, maccho appodake yathā.
388.
‘‘Yassa sabrahmacārīsu, gāravo nūpalabbhati;
Na virūhati saddhamme, khette bījaṃva pūtikaṃ.
389.
‘‘Yassa sabrahmacārīsu, gāravo nūpalabbhati;
Ārakā hoti nibbānā
390.
‘‘Yassa sabrahmacārīsu, gāravo upalabbhati;
Na vihāyati saddhammā, maccho bavhodake
391.
‘‘Yassa sabrahmacārīsu, gāravo upalabbhati;
So virūhati saddhamme, khette bījaṃva bhaddakaṃ.
392.
‘‘Yassa sabrahmacārīsu, gāravo upalabbhati;
Santike hoti nibbānaṃ
… Mahānāgo thero….
4. Kullattheragāthā
393.
‘‘Kullo sivathikaṃ gantvā, addasa itthimujjhitaṃ;
Apaviddhaṃ
394.
‘‘Āturaṃ
Uggharantaṃ paggharantaṃ, bālānaṃ abhinanditaṃ.
395.
‘‘Dhammādāsaṃ gahetvāna, ñāṇadassanapattiyā;
Paccavekkhiṃ imaṃ kāyaṃ, tucchaṃ santarabāhiraṃ.
396.
‘‘Yathā idaṃ tathā etaṃ, yathā etaṃ tathā idaṃ;
Yathā adho tathā uddhaṃ, yathā uddhaṃ tathā adho.
397.
‘‘Yathā
Yathā pure tathā pacchā, yathā pacchā tathā pure.
398.
‘‘Pañcaṅgikena turiyena, na ratī hoti tādisī;
Yathā ekaggacittassa, sammā dhammaṃ vipassato’’ti.
… Kullo thero….
5. Mālukyaputtattheragāthā
399.
‘‘Manujassa pamattacārino, taṇhā vaḍḍhati māluvā viya;
So plavatī
400.
‘‘Yaṃ esā sahate
Sokā tassa pavaḍḍhanti, abhivaṭṭhaṃva
401.
‘‘Yo cetaṃ sahate
Sokā tamhā papatanti, udabindūva pokkharā.
402.
‘‘Taṃ
Taṇhāya
Mā vo naḷaṃva sotova, māro bhañji punappunaṃ.
403.
‘‘Karotha buddhavacanaṃ, khaṇo vo mā upaccagā;
Khaṇātītā hi socanti, nirayamhi samappitā.
404.
‘‘Pamādo rajo pamādo
Appamādena vijjāya, abbahe sallamattano’’ti.
… Mālukyaputto
6. Sappadāsattheragāthā
405.
‘‘Paṇṇavīsativassāni
Accharāsaṅghātamattampi, cetosantimanajjhagaṃ.
406.
‘‘Aladdhā cittassekaggaṃ, kāmarāgena aṭṭito
Bāhā paggayha kandanto, vihārā upanikkhamiṃ
407.
‘‘Satthaṃ vā āharissāmi, ko attho jīvitena me;
Kathaṃ hi sikkhaṃ paccakkhaṃ, kālaṃ kubbetha mādiso.
408.
‘‘Tadāhaṃ
Parinīto khuro āsi, dhamaniṃ chettumattano.
409.
‘‘Tato me manasīkāro, yoniso udapajjatha;
Ādīnavo pāturahu, nibbidā samatiṭṭhatha.
410.
‘‘Tato cittaṃ vimucci me, passa dhammasudhammataṃ;
Tisso
… Sappadāso thero….
7.Kātiyānattheragāthā
411.
‘‘Uṭṭhehi nisīda kātiyāna, mā niddābahulo ahu jāgarassu;
Mā taṃ alasaṃ pamattabandhu, kūṭeneva jinātu maccurājā.
412.
‘‘Seyyathāpi
So karohi sudīpamattano tvaṃ, na hi tāṇaṃ tava vijjateva aññaṃ.
413.
‘‘Satthā hi vijesi maggametaṃ, saṅgā jātijarābhayā atītaṃ;
Pubbāpararattamappamatto, anuyuñjassu daḷhaṃ karohi yogaṃ.
414.
‘‘Purimāni
Mā khiḍḍāratiñca mā niddaṃ, anuyuñjittha jhāya kātiyāna.
415.
‘‘Jhāyāhi
Pappuyya anuttaraṃ visuddhiṃ, parinibbāhisi vārināva joti.
416.
‘‘Pajjotakaro parittaraṃso, vātena vinamyate latāva;
Evampi tuvaṃ anādiyāno, māraṃ indasagotta niddhunāhi;
So vedayitāsu vītarāgo, kālaṃ kaṅkha idheva sītibhūto’’ti.
… Kātiyāno thero….
8. Migajālattheragāthā
417.
‘‘Sudesito cakkhumatā, buddhenādiccabandhunā;
Sabbasaṃyojanātīto, sabbavaṭṭavināsano.
418.
‘‘Niyyāniko uttaraṇo, taṇhāmūlavisosano;
Visamūlaṃ āghātanaṃ, chetvā pāpeti nibbutiṃ.
419.
‘‘Aññāṇamūlabhedāya
Viññāṇānaṃ pariggahe, ñāṇavajiranipātano.
420.
‘‘Vedanānaṃ viññāpano, upādānappamocano;
Bhavaṃ aṅgārakāsuṃva, ñāṇena anupassano
421.
‘‘Mahāraso sugambhīro, jarāmaccunivāraṇo;
Ariyo
422.
‘‘Kammaṃ kammanti ñatvāna, vipākañca vipākato;
Paṭiccuppannadhammānaṃ, yathāvālokadassano;
Mahākhemaṅgamo santo, pariyosānabhaddako’’ti.
… Migajālo thero….
9. Purohitaputtajentattheragāthā
423.
‘‘Jātimadena
Saṇṭhānavaṇṇarūpena, madamatto acārihaṃ.
424.
‘‘Nāttano samakaṃ kañci, atirekaṃ ca maññisaṃ;
Atimānahato bālo, patthaddho ussitaddhajo.
425.
‘‘Mātaraṃ pitarañcāpi, aññepi garusammate;
Na kañci abhivādesiṃ, mānatthaddho anādaro.
426.
‘‘Disvā vināyakaṃ aggaṃ, sārathīnaṃ varuttamaṃ;
Tapantamiva ādiccaṃ, bhikkhusaṅghapurakkhataṃ.
427.
‘‘Mānaṃ madañca chaḍḍetvā, vippasannena cetasā;
Sirasā abhivādesiṃ, sabbasattānamuttamaṃ.
428.
‘‘Atimāno
Asmimāno samucchinno, sabbe mānavidhā hatā’’ti.
… Jento purohitaputto thero….
10. Sumanattheragāthā
429.
‘‘Yadā
Iddhiyā abhibhotvāna, pannagindaṃ mahiddhikaṃ.
430.
‘‘Upajjhāyassa
Āharāmi tato disvā, maṃ satthā etadabravi’’.
431.
‘‘Sāriputta imaṃ passa, āgacchantaṃ kumārakaṃ;
Udakakumbhamādāya, ajjhattaṃ susamāhitaṃ.
432.
‘‘Pāsādikena vattena, kalyāṇairiyāpatho;
Sāmaṇeronuruddhassa, iddhiyā ca visārado.
433.
‘‘Ājānīyena ājañño, sādhunā sādhukārito;
Vinīto anuruddhena, katakiccena sikkhito.
434.
‘‘So patvā paramaṃ santiṃ, sacchikatvā akuppataṃ;
Sāmaṇero sa sumano, mā maṃ jaññāti icchatī’’ti.
… Sumano thero….
11. Nhātakamunittheragāthā
435.
‘‘Vātarogābhinīto
Paviddhagocare lūkhe, kathaṃ bhikkhu karissasi’’.
436.
‘‘Pītisukhena vipulena, pharitvāna samussayaṃ;
Lūkhampi abhisambhonto, viharissāmi kānane.
437.
‘‘Bhāvento satta bojjhaṅge, indriyāni balāni ca;
Jhānasokhummasampanno
438.
‘‘Vippamuttaṃ
Abhiṇhaṃ paccavekkhanto, viharissaṃ anāsavo.
439.
‘‘Ajjhattañca bahiddhā ca, ye me vijjiṃsu āsavā;
Sabbe asesā ucchinnā, na ca uppajjare puna.
440.
‘‘Pañcakkhandhā pariññātā, tiṭṭhanti chinnamūlakā;
Dukkhakkhayo anuppatto, natthi dāni punabbhavo’’ti.
… Nhātakamunitthero….
12. Brahmadattattheragāthā
441.
‘‘Akkodhassa kuto kodho, dantassa samajīvino;
Sammadaññā vimuttassa, upasantassa tādino.
442.
‘‘Tasseva
Kuddhaṃ appaṭikujjhanto, saṅgāmaṃ jeti dujjayaṃ.
443.
Paraṃ saṅkupitaṃ ñatvā, yo sato upasammati.
444.
Janā maññanti bāloti, ye dhammassa akovidā.
445.
‘‘Uppajje te sace kodho, āvajja kakacūpamaṃ;
Uppajje ce rase taṇhā, puttamaṃsūpamaṃ sara.
446.
‘‘Sace dhāvati cittaṃ te, kāmesu ca bhavesu ca;
Khippaṃ
… Brahmadatto thero….
13. Sirimaṇḍattheragāthā
447.
Tasmā channaṃ vivaretha, evaṃ taṃ nātivassati.
448.
Taṇhāsallena otiṇṇo, icchādhūpāyito sadā.
449.
‘‘Maccunābbhahato loko, parikkhitto jarāya ca;
Haññati niccamattāṇo, pattadaṇḍova takkaro.
450.
‘‘Āgacchantaggikhandhāva, maccu byādhi jarā tayo;
Paccuggantuṃ balaṃ natthi, javo natthi palāyituṃ.
451.
‘‘Amoghaṃ divasaṃ kayirā, appena bahukena vā;
Yaṃ yaṃ vijahate
452.
‘‘Carato tiṭṭhato vāpi, āsīnasayanassa vā;
Upeti carimā ratti, na te kālo pamajjitu’’nti.
… Sirimaṇḍo
14. Sabbakāmittheragāthā
453.
‘‘Dvipādakoyaṃ asuci, duggandho parihīrati
Nānākuṇapaparipūro, vissavanto tato tato.
454.
‘‘Migaṃ
Vānaraṃ viya lepena, bādhayanti puthujjanaṃ.
455.
‘‘Rūpā
Pañca kāmaguṇā ete, itthirūpasmi dissare.
456.
‘‘Ye
Vaḍḍhenti kaṭasiṃ ghoraṃ, ācinanti punabbhavaṃ.
457.
‘‘Yo cetā parivajjeti, sappasseva padā siro;
Somaṃ visattikaṃ loke, sato samativattati.
458.
‘‘Kāmesvādīnavaṃ
Nissaṭo sabbakāmehi, patto me āsavakkhayo’’ti.
… Sabbakāmitthero….
Chakkanipāto niṭṭhito.
Tatruddānaṃ –
Uruveḷakassapo ca, thero tekicchakāri ca;
Mahānāgo ca kullo ca, mālukyo
Kātiyāno migajālo, jento sumanasavhayo;
Nhātamuni brahmadatto, sirimaṇḍo sabbakāmī ca;
Gāthāyo caturāsīti, therā cettha catuddasāti.