9. இத்³தி⁴பாத³விப⁴ங்கோ³
1. ஸுத்தந்தபா⁴ஜனீயவண்ணனா
431. பட²மோ கத்துஅத்தோ² ‘‘இஜ்ஜ²தீதி இத்³தீ⁴’’தி. து³தியோ கரணத்தோ² ‘‘இஜ்ஜ²ந்தி ஏதாயா’’தி. பஜ்ஜிதப்³பா³ இத்³தி⁴ வுத்தா ‘‘இத்³தி⁴ங் பஜ்ஜந்தி பாபுணந்தீ’’தி கத்துஸாத⁴னஸ்ஸ இத்³தி⁴ஸத்³த³ஸ்ஸ கரணஸாத⁴னேன பாத³ஸத்³தே³ன ஸமானாதி⁴கரணதாய அஸம்ப⁴வதோ, இஜ்ஜ²னகஸ்ஸ ச அத்த²ஸ்ஸ கரணபூ⁴தேன பாதே³ன பஜ்ஜிதப்³ப³த்தா ‘‘இத்³தி⁴ ஏவ பாதோ³’’தி ஸத்³த³யோஜனா ந ஸம்ப⁴வதீதி இமமத்த²மாஹ ‘‘ந ச…பே॰… வத்து’’ந்தி. இத்³தி⁴கிரியாகரணேனாதி இஜ்ஜ²னகிரியாய கரணபூ⁴தேன அத்தே²ன ஸாதே⁴தப்³பா³ ச இத்³தி⁴ பஜ்ஜிதப்³பா³தி யோஜனா. த்³வின்னங் கரணானந்தி இஜ்ஜ²னபஜ்ஜனகிரியாகரணானங் இத்³தி⁴பாத³த்தா²னங். ந அஸமானாதி⁴கரணதா ஸம்ப⁴வதி படிஸேத⁴த்³வயங் பகதியங் ட²பேதீதி. தஸ்மாதி யஸ்மா பட²மேனத்தே²ன ஸமானாதி⁴கரணஸமாஸோ, து³தியேன ஸாமிவசனஸமாஸோ இத்³தி⁴பாத³ஸத்³தா³னங் ந யுஜ்ஜதி, தஸ்மா. யதா²வுத்தா வா பட²மேனத்தே²ன ஸமானாதி⁴கரணஸமாஸவஸேனேவ யோஜனா யுஜ்ஜதி பாத³ஸ்ஸ பஜ்ஜமானகொட்டா²ஸபா⁴வதோ. து³தியேனத்தே²ன இதரஸமாஸேனேவ யோஜனா யுஜ்ஜதி பாத³ஸ்ஸ இஜ்ஜ²னகரணூபாயபா⁴வதோ.
கேசீதி த⁴ம்மஸிரித்தே²ரங் ஸந்தா⁴ய வத³தி. து³வித⁴த்தா²யாதி நிப்³ப³த்திஅத்தா²ய, வுத்³தி⁴அத்தா²ய ச. விஸுந்தி ‘‘இத்³தி⁴ ஏவ பாதோ³ இத்³தி⁴பாதோ³’’தி இமஸ்மா விஸுங். ஸமாஸயோஜனாவஸேனாதி ‘‘இத்³தி⁴யா பாதோ³ இத்³தி⁴பாதோ³’’தி ஏவங் ஸமாஸயோஜனாவஸேன. யதா²யுத்தோதி கத்துகரணத்தே²ஸு யோ யோ யுத்தோ. படிலாப⁴புப்³ப³பா⁴கா³னந்தி விஸேஸாதி⁴க³மதங்புப்³ப³பா⁴கா³னங் யதா²க்கமங் கத்தித்³தி⁴கரணித்³தி⁴பா⁴வங் ஸந்தா⁴ய வுத்தோதி யோஜனா. உத்தரசூளபா⁴ஜனீயே ‘‘ச²ந்தோ³யேவ ச²ந்தி³த்³தி⁴பாதோ³, சித்தமேவ, வீரியமேவ, வீமங்ஸாவ ‘‘உத்தரசூளபா⁴ஜனீயே வா வுத்தேஹி ச²ந்தா³தீ³ஹி இத்³தி⁴பாதே³ஹீ’’திஆதி³.
ச²ந்த³சித்தவீமங்ஸித்³தி⁴பாதே³ஸு தாவ யுத்தங் பதா⁴னஸங்கா²ரக்³க³ஹணங் அபுப்³ப³த்தா, வீரியித்³தி⁴பாதே³ பன கத²ந்தி சோத³னங் ஸந்தா⁴யாஹ ‘‘வீரியித்³தி⁴பாத³னித்³தே³ஸே’’திஆதி³. யதி³ த்³வேயேவ ஸமன்னாக³மங்கா³னி, ச²ந்தா³த³யோ கிமத்தி²யாதி ஆஹ ‘‘ஸமாதி⁴விஸேஸனானீ’’தி. ந இத⁴…பே॰… வுத்தா ஹோதி அதப்³பி³ஸேஸனத்தா. யதி³பி ‘‘வீரியஞ்சா’’திஆதி³மாஹ. ச²ந்தா³தீ³ஹி விஸிட்டோ²தி ச²ந்தா³தீ³னங் அதி⁴பதிபச்சயதாவிஸேஸேன விஸிட்டோ². தேனேவ ஹி ச²ந்தா³தி³முகே²னேவ இத்³தி⁴பாதா³ தே³ஸிதா. ததா² ச வுத்தங் ‘‘ச²ந்த³ங் சே பி⁴க்கு² அதி⁴பதிங் கரித்வா லப⁴தி ஸமாதி⁴’’ந்திஆதி³. தங்தங்அவஸ்ஸயனவஸேனாதி தஸ்ஸ தஸ்ஸ ச²ந்த³ஸ்ஸ ஸமாதி⁴னோ அவஸ்ஸயதாவஸேன, பச்சயவிஸேஸதாயாதி அத்தோ². உபாயத்தே²ன…பே॰… வுத்தா ஹோதி அதி⁴க³மூபாயதாபி நிஸ்ஸயபா⁴வோயேவாதி. ‘‘தேனேவா’’திஆதி³னா யதா²வுத்தங் ச²ந்தா³தீ³னங் இத்³தி⁴பாத³தங் பாளியாயேவ விபா⁴வேதி. தத்த² தேனேவாதி ச²ந்தா³தீ³னங்யேவ உபாயத்த²பா⁴வேனேவ இத்³தி⁴பாத³பா⁴வஸ்ஸ அதி⁴ப்பேதத்தா. உபாயித்³தி⁴பாத³த³ஸ்ஸனத்த²மேவாதி ச²ந்தா³தி³கே து⁴ரே ஜெட்ட²கே புப்³ப³ங்க³மே கத்வா நிப்³ப³த்திதஸமாதி⁴ ச²ந்தா³தீ³னங் இத்³தி⁴யா அதி⁴க³மூபாயதாத³ஸ்ஸனங் உபாயித்³தி⁴பாத³த³ஸ்ஸனங், தத³த்த²மேவ ‘‘ததா²பூ⁴தஸ்ஸ வேத³னாக்க²ந்தோ⁴…பே॰… விஞ்ஞாணக்க²ந்தோ⁴’’தி தத்த² தத்த² பாளியங் நிஸ்ஸயித்³தி⁴பாத³த³ஸ்ஸனங் கதங் ச²ந்தா³தி³விஸிட்டா²னங்யேவ வேத³னாக்க²ந்தா⁴தீ³னங் அதி⁴ப்பேதத்தா. ஏவஞ்சேதங் ஸம்படிச்சி²தப்³ப³ங். அஞ்ஞதா² கேவலங் இத்³தி⁴ஸம்பயுத்தானங்யேவ க²ந்தா⁴னங் வஸேன இத்³தி⁴பாத³பா⁴வே க³ய்ஹமானே சதுப்³பி³த⁴தா ந ஹோதி விஸேஸகாரணாபா⁴வதோதி அதி⁴ப்பாயோ.
433. தோஸனங் ஸத்து² ஆராத⁴னங், ஸிக்கா²ய வா. தா²மபா⁴வதோதி தி²ரபா⁴வதோ. குலாபதே³ஸே ஜாதிமா புரிஸ்ஸரோ ஹோதீதி ‘‘புப்³ப³ங்க³மத்தா சித்தஸ்ஸ விஸிட்ட²ஜாதிஸதி³ஸதா’’தி வுத்தங். விசாரணாபஞ்ஞாஹேதுகத்தா மந்தஸ்ஸ வீமங்ஸாஸதி³ஸதா ஸுவிஞ்ஞெய்யாவாதி ந உத்³த⁴டா.
ச²ந்தா³தி³கேதி ச²ந்த³ஸமாதி⁴பதா⁴னஸங்கா²ரா, வீரியசித்தவீமங்ஸாஸமாதி⁴பதா⁴னஸங்கா²ராதி இமே தயோ தயோ த⁴ம்மே. அபே⁴த³தோ பே⁴த³ங் அகத்வா அபி⁴ந்தி³த்வா இத்³தி⁴பா⁴வஸாமஞ்ஞேன, இத்³தி⁴பாத³பா⁴வஸாமஞ்ஞேன ச ‘‘ஸம்பிண்டெ³த்வா’’தி. பே⁴த³னங் வா ஸம்பே⁴த³னங் மிஸ்ஸீகரணந்தி ஆஹ ‘‘அமிஸ்ஸெத்வா’’தி. ததா² ஹி ‘‘ஸேஸா பன ஸம்பயுத்தகா சத்தாரோ க²ந்தா⁴ இத்³தி⁴பாதா³யேவா’’தி (விப⁴॰ அட்ட²॰ 433) இத்³தி⁴இத்³தி⁴பாதே³ அமிஸ்ஸெத்வாபி கதி²தங். விஸேஸேனாதி பே⁴தே³ன சதூஸு இத்³தி⁴பாதே³ஸு அஸம்மிஸ்ஸபா⁴வேன ஆவேணிகத்தா. ஆவேணிகா அவிஸேஸேனாதி அபே⁴தே³ன, சதுரித்³தி⁴பாத³ஸாதா⁴ரணபா⁴வேனாதி அத்தோ².
ச²ந்தி³த்³தி⁴பாத³ஸமாதி⁴த்³தி⁴பாதா³த³யோதி ஆதி³-ஸத்³தே³ன பதா⁴னஸங்கா²ரங், வீரியசித்தவீமங்ஸா ச ஸங்க³ண்ஹாதி. பாதோ³தி தேஹி ஸம்பயுத்தங் சதுக்க²ந்த⁴மாஹ. ‘‘ச²ந்தி³த்³தி⁴பாதே³ பவிஸந்தீ’’திஆதி³னா விஸிட்டெ²ஸ்வேவ பவேஸங் அவத்வா. சதூஸூதி ச²ந்தோ³, ஸமாதி⁴, பதா⁴னஸங்கா²ரா, தங்ஸம்பயுத்தா க²ந்தா⁴தி ஏவங் சதூஸு. ச²ந்த³ஹேதுகோ, ச²ந்தா³தி⁴கோ வா ஸமாதி⁴ அதி⁴ப்பேதோதி ஆஹ ‘‘ச²ந்த³வதோ கோ ஸமாதி⁴ ந இஜ்ஜி²ஸ்ஸதீ’’தி. இதீதி ஏவங் அனேன பகாரேன, யங் ஸமாதி⁴பா⁴வனாமுக²ங். ஸமாதி⁴பா⁴வனானுயோகே³ன பா⁴விதா க²ந்தா⁴ ஸமாதி⁴பா⁴விதா.
‘‘யே ஹீ’’திஆதி³னா ‘‘அபி⁴னவங் நத்தீ²’’தி ஸங்கே²பதோ வுத்தங் விவரதி. திண்ணந்தி ச²ந்த³ஸமாதி⁴பதா⁴னஸங்கா²ரானங். இத³ந்தி ‘‘இமே ஹி தயோ’’திஆதி³வசனங். புரிமஸ்ஸாதி ‘‘ச²ந்தோ³ ஸமாதீ⁴’’திஆதி³வசனஸ்ஸ. காரணபா⁴வேனாதி ஸாத⁴னபா⁴வேன. தேனாதி ‘‘இமே ஹி தயோ த⁴ம்மா’’திஆதி³வசனேன. யஸ்மா ச²ந்தா³த³யோ தயோ த⁴ம்மா அஞ்ஞமஞ்ஞங், ஸம்பயுத்தகானஞ்ச நிஸ்ஸயபா⁴வேன பவத்தந்தி, தஸ்மா தேஸம்பி இத்³தி⁴பாத³பா⁴வோ வுத்தோ. ஸோ பன நிஸ்ஸயபா⁴வோ ஸம்பயோகா³வினாபா⁴வீதி ஆஹ ‘‘தத³ந்தோக³த⁴த்தா’’தி, ஸம்பயுத்தகந்தோக³த⁴த்தாதி அத்தோ². ச²ந்தா³தீ³னங் விய ஸம்பயுத்தக்க²ந்தா⁴னங் ஸபா⁴வதோ இத்³தி⁴பா⁴வோ நத்தீ²தி ஆஹ ‘‘இத்³தி⁴பா⁴வபரியாயோ அத்தீ²’’தி. தேன வுத்தங் ‘‘ஸேஸா ஸம்பயுத்தகா…பே॰… ந அத்தனோ ஸபா⁴வேனா’’தி. ஏகதே³ஸஸ்ஸாதி ச²ந்தா³தீ³னங். சதுன்னம்பி க²ந்தா⁴னங், ச²ந்தா³தீ³னங் வா சதுன்னங். புனபீதி ‘‘ஸம்பயுத்தகா பனா’’திஆதி³ங் ஸந்தா⁴யாஹ. இமினா சதுக்க²ந்த⁴ததே³கதே³ஸானங் இத்³தி⁴பா⁴வதீ³பனேன.
புப்³பே³ வுத்ததோ வசனக்கமேன அஞ்ஞந்தி ஆஹ ‘‘அபுப்³ப³ந்தி கத்வா’’தி. கேனட்டே²ன இத்³தி⁴ படிலாபோ⁴, கேனட்டே²ன பாதோ³ புப்³ப³பா⁴கோ³தி யதா²க்கமங் யோஜனா. யதி³ பதிட்டா²னட்டே²ன பாதோ³, நிஸ்ஸயித்³தி⁴பாதோ³யேவ வுத்தோ ஸியா, ந உபாயித்³தி⁴பாதோ³தி ஆஹ ‘‘உபாயோ சா’’திஆதி³. ஸப்³ப³த்தா²தி ஸுத்தந்தபா⁴ஜனீயே, அபி⁴த⁴ம்மபா⁴ஜனீயே ச. தேனாஹ ‘‘ஸுத்தந்தபா⁴ஜனீயே ஹீ’’திஆதி³. ஸமாதி⁴விஸேஸனபா⁴வேனாதி ஸமாதி⁴ஸேவனவஸேனாதி ச²ந்தா³தி⁴கே அதி⁴பதிங் கரித்வா ஸமாதி⁴ஸ்ஸ ஆஸேவனவஸேன. உபாயபூ⁴தானந்தி ‘‘ச²ந்த³வதோ சே ஸமாதி⁴ இஜ்ஜ²தி, மய்ஹேவ இஜ்ஜ²தீ’’தி ஸமாதி⁴ஆஸேவனாய உபாயபூ⁴தானங்.
ஸுத்தந்தபா⁴ஜனீயவண்ணனா நிட்டி²தா.
2. அபி⁴த⁴ம்மபா⁴ஜனீயவண்ணனா
444. ஸாதி⁴பதிவாரானி அட்ட²ஸதானி, தேஸு பச்சேகங் சத்தாரோ இத்³தி⁴பாதா³ ந ஸம்ப⁴வந்தீதி ஆஹ ‘‘ஸாதி⁴பதிவாரானங் பரிபுண்ணானங் அபா⁴வா’’தி. தத்த² காரணமாஹ ‘‘ந ஹி அதி⁴பதீனங் அதி⁴பதயோ விஜ்ஜந்தீ’’தி. யதி³ ஹி அதி⁴பதீ ஸியுங் ஸாதி⁴பதீதி இத்³தி⁴பாத³பே⁴தே³ன த்³வத்திங்ஸ நயஸதானி, ஸுத்³தி⁴கானி அட்டா²தி சத்தாரி நயஸஹஸ்ஸானி ப⁴வெய்யுங், தங் பன நத்தீ²தி அதி⁴ப்பாயோ. யத்தகா பன நயா இத⁴ லப்³ப⁴ந்தி, தங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ஏகேகஸ்மிங் பனா’’திஆதி³ வுத்தங். ஸுத்³தி⁴கானி அட்ட² நயஸதானி ஸாதி⁴பதிகானிபி அட்டே²வாதி சதுன்னங் மக்³கா³னங் வஸேன ஸோளஸ நயஸதானி.
அபி⁴த⁴ம்மபா⁴ஜனீயவண்ணனா நிட்டி²தா.
3. பஞ்ஹபுச்ச²கவண்ணனா
ஸயங் ஜெட்ட²கபா⁴வேன பவத்தனதோ சத்தாரோ அதி⁴பதயோ அஞ்ஞமஞ்ஞங் க³ருங் ந கரொந்தி. தஸ்மா ‘‘சத்தாரோ இத்³தி⁴பாதா³ ந மக்³கா³தி⁴பதினோ’’தி வுத்தா. தேனாஹ ‘‘அஞ்ஞமஞ்ஞஸ்ஸ பன அதி⁴பதயோ ந ப⁴வந்தீ’’தி. ஏதமத்த²ந்தி ‘‘அதி⁴பதயோ அஞ்ஞமஞ்ஞஸ்ஸ அதி⁴பதீ ந ப⁴வந்தீ’’தி ஏதமத்த²ங். அதி⁴பதினோதி அதி⁴பதி ப⁴விதுங் ஸமத்த²ஸ்ஸ. அதி⁴பதிங் ந கரொந்தீதி அதி⁴பதிங் கத்வா க³ருங் கத்வா அதி⁴பதீனங் ஸஹபா⁴வேதி அதி⁴பதிகிச்சகரணேன ஸஹபவத்தியங். ‘‘அவீமங்ஸாதி⁴பதிகஸ்ஸ மக்³க³ஸ்ஸ அபா⁴வா’’தி இத³ங் ‘‘அதி⁴பதிதாஸமத்தா² த⁴ம்மா அதி⁴பதிபா⁴வேனேவ பவத்தெய்யு’’ந்தி தோ³ஸாரோபனவஸேனாஹ, ந யதா²தி⁴க³தவஸேன. அதி⁴பதித⁴ம்மானஞ்ஹி புப்³பா³பி⁴ஸங்கா²ரே ஸதி அதி⁴பதிபா⁴வேன பவத்தி, ந அஞ்ஞதா²தி ஸஹபா⁴வேபி தத³பா⁴வங் ஸந்தா⁴ய விஸேஸனங் ந அஞ்ஞமஞ்ஞாதி⁴பதிகரணபா⁴வேதி அஞ்ஞமஞ்ஞங் அதி⁴பதிங் கத்வா பவத்தியங். வீமங்ஸாதி⁴பதிகத்தவசனந்தி வீமங்ஸாதி⁴பதிகபா⁴வஸ்ஸ வசனங். ந வத்தப்³ப³ங் ஸியா ஸப்³பே³ஸம்பி அதி⁴பதீனங் ஸாதி⁴பதிகத்தாதி அதி⁴ப்பாயோ. ஸஹபா⁴வோ படிக்கி²த்தோ ஏவ ஸாதி⁴பதிபா⁴வஸ்ஸ அனேகங்ஸிகதாவசனதோ.
பஞ்ஹபுச்ச²கவண்ணனா நிட்டி²தா.
இத்³தி⁴பாத³விப⁴ங்க³வண்ணனா நிட்டி²தா.