14. க²ந்த⁴னித்³தே³ஸோ
பஞ்ஞாகதா²
421. இதா³னி ஸீலே பதிட்டா²ய நரோ ஸபஞ்ஞோ, சித்தங் பஞ்ஞஞ்ச பா⁴வயந்தி எத்த² சித்தஸீஸேன நித்³தி³ட்டோ² ஸமாதி⁴ ஸப்³பா³காரேன பா⁴விதோ ஹோதி.
தத³னந்தரா பன பஞ்ஞா பா⁴வேதப்³பா³. ஸா ச அதிஸங்கே²பதே³ஸிதத்தா விஞ்ஞாதும்பி தாவ ந ஸுகரா, பகே³வ பா⁴வேதுங். தஸ்மா தஸ்ஸா வித்தா²ரங் பா⁴வனானயஞ்ச த³ஸ்ஸேதுங் இத³ங் பஞ்ஹாகம்மங் ஹோதி.
கா பஞ்ஞா, கேனட்டே²ன பஞ்ஞா, கானஸ்ஸா லக்க²ணரஸபச்சுபட்டா²னபத³ட்டா²னானி, கதிவிதா⁴ பஞ்ஞா, கத²ங் பா⁴வேதப்³பா³, பஞ்ஞாபா⁴வனாய கோ ஆனிஸங்ஸோதி?
422. தத்ரித³ங் விஸ்ஸஜ்ஜனங், கா பஞ்ஞாதி பஞ்ஞா ப³ஹுவிதா⁴ நானப்பகாரா. தங் ஸப்³ப³ங் விபா⁴வயிதுங் ஆரப்³ப⁴மானங் விஸ்ஸஜ்ஜனங் அதி⁴ப்பேதஞ்சேவ அத்த²ங் ந ஸாதெ⁴ய்ய, உத்தரி ச விக்கே²பாய ஸங்வத்தெய்ய, தஸ்மா இத⁴ அதி⁴ப்பேதமேவ ஸந்தா⁴ய வதா³ம. குஸலசித்தஸம்பயுத்தங் விபஸ்ஸனாஞாணங் பஞ்ஞா.
423. கேனட்டே²ன பஞ்ஞாதி பஜானநட்டே²ன பஞ்ஞா. கிமித³ங் பஜானநங் நாம? ஸஞ்ஜானநவிஜானநாகாரவிஸிட்ட²ங் நானப்பகாரதோ ஜானநங். ஸஞ்ஞாவிஞ்ஞாணபஞ்ஞானங் ஹி ஸமானேபி ஜானநபா⁴வே, ஸஞ்ஞா ‘‘நீலங் பீதக’’ந்தி ஆரம்மணஸஞ்ஜானநமத்தமேவ ஹோதி. ‘‘அனிச்சங் து³க்க²மனத்தா’’தி லக்க²ணபடிவேத⁴ங் பாபேதுங் ந ஸக்கோதி. விஞ்ஞாணங் ‘‘நீலங் பீதக’’ந்தி ஆரம்மணஞ்ச ஜானாதி, லக்க²ணபடிவேத⁴ஞ்ச பாபேதி. உஸ்ஸக்கித்வா பன மக்³க³பாதுபா⁴வங் பாபேதுங் ந
யதா² ஹி ஹேரஞ்ஞிகப²லகே ட²பிதங் கஹாபணராஸிங் ஏகோ அஜாதபு³த்³தி⁴தா³ரகோ, ஏகோ கா³மிகபுரிஸோ, ஏகோ ஹேரஞ்ஞிகோதி தீஸு ஜனேஸு பஸ்ஸமானேஸு
ஸஞ்ஞா ஹி அஜாதபு³த்³தி⁴னோ தா³ரகஸ்ஸ கஹாபணத³ஸ்ஸனங் விய ஹோதி, நீலாதி³வஸேன ஆரம்மணஸ்ஸ உபட்டா²னாகாரமத்தக³ஹணதோ. விஞ்ஞாணங் கா³மிகஸ்ஸ புரிஸஸ்ஸ கஹாபணத³ஸ்ஸனமிவ ஹோதி, நீலாதி³வஸேன ஆரம்மணாகாரக³ஹணதோ, உத்³த⁴ங்பி ச லக்க²ணபடிவேத⁴ஸம்பாபனதோ. பஞ்ஞா ஹேரஞ்ஞிகஸ்ஸ கஹாபணத³ஸ்ஸனமிவ ஹோதி, நீலாதி³வஸேன ஆரம்மணாகாரங் க³ஹெத்வா, லக்க²ணபடிவேத⁴ஞ்ச பாபெத்வா, ததோ உத்³த⁴ம்பி மக்³க³பாதுபா⁴வபாபனதோ. தஸ்மா யதே³தங் ஸஞ்ஜானநவிஜானநாகாரவிஸிட்ட²ங் நானப்பகாரதோ ஜானநங். இத³ங் பஜானநந்தி வேதி³தப்³ப³ங். இத³ங் ஸந்தா⁴ய ஹி ஏதங் வுத்தங் ‘‘பஜானநட்டே²ன பஞ்ஞா’’தி.
ஸா பனேஸா யத்த² ஸஞ்ஞாவிஞ்ஞாணானி, ந தத்த² ஏகங்ஸேன ஹோதி. யதா³ பன ஹோதி, ததா³ அவினிப்³பு⁴த்தா தேஹி த⁴ம்மேஹி ‘‘அயங் ஸஞ்ஞா, இத³ங் விஞ்ஞாணங், அயங் பஞ்ஞா’’தி வினிப்³பு⁴ஜ்ஜித்வா அலப்³ப⁴னெய்யனானத்தா ஸுகு²மா து³த்³த³ஸா. தேனாஹ ஆயஸ்மா நாக³ஸேனோ ‘‘து³க்கரங், மஹாராஜ, ப⁴க³வதா கத’’ந்தி. கிங், ப⁴ந்தே, நாக³ஸேன ப⁴க³வதா து³க்கரங் கதந்தி? ‘து³க்கரங், மஹாராஜ, ப⁴க³வதா கதங் யங் அரூபீனங் சித்தசேதஸிகானங் த⁴ம்மானங் ஏகாரம்மணே பவத்தமானானங் வவத்தா²னங் அக்கா²தங் அயங் ப²ஸ்ஸோ, அயங் வேத³னா, அயங் ஸஞ்ஞா, அயங் சேதனா, இத³ங் சித்த’’’ந்தி (மி॰ ப॰ 2.7.16).
424. கானஸ்ஸா லக்க²ணரஸபச்சுபட்டா²னபத³ட்டா²னானீதி எத்த² பன த⁴ம்மஸபா⁴வபடிவேத⁴லக்க²ணா பஞ்ஞா, த⁴ம்மானங் ஸபா⁴வபடிச்சா²த³கமோஹந்த⁴காரவித்³த⁴ங்ஸனரஸா, அஸம்மோஹபச்சுபட்டா²னா. ‘‘ஸமாஹிதோ யதா²பூ⁴தங் ஜானாதி பஸ்ஸதீ’’தி (அ॰ நி॰ 10.2) வசனதோ பன ஸமாதி⁴ தஸ்ஸா பத³ட்டா²னங்.
பஞ்ஞாபபே⁴த³கதா²
425. கதிவிதா⁴ பஞ்ஞாதி த⁴ம்மஸபா⁴வபடிவேத⁴லக்க²ணேன தாவ ஏகவிதா⁴. லோகியலோகுத்தரவஸேன து³விதா⁴. ததா² ஸாஸவானாஸவாதி³வஸேன, நாமரூபவவத்தா²பனவஸேன, ஸோமனஸ்ஸுபெக்கா²ஸஹக³தவஸேன, த³ஸ்ஸனபா⁴வனாபூ⁴மிவஸேன ச. திவிதா⁴ சிந்தாஸுதபா⁴வனாமயவஸேன. ததா² பரித்தமஹக்³க³தஅப்பமாணாரம்மணவஸேன, ஆயாபாயஉபாயகோஸல்லவஸேன, அஜ்ஜ²த்தாபி⁴னிவேஸாதி³வஸேன ச. சதுப்³பி³தா⁴ சதூஸு ஸச்சேஸு ஞாணவஸேன சதுபடிஸம்பி⁴தா³வஸேன சாதி.
426. தத்த² ஏகவித⁴கொட்டா²ஸோ உத்தானத்தோ²யேவ. து³வித⁴கொட்டா²ஸே லோகியமக்³க³ஸம்பயுத்தா லோகியா. லோகுத்தரமக்³க³ஸம்பயுத்தா லோகுத்தராதி ஏவங் லோகியலோகுத்தரவஸேன து³விதா⁴.
து³தியது³கே ஆஸவானங் ஆரம்மணபூ⁴தா ஸாஸவா. தேஸங் அனாரம்மணா அனாஸவா. அத்த²தோ பனேஸா லோகியலோகுத்தராவ ஹோதி. ஆஸவஸம்பயுத்தா ஸாஸவா. ஆஸவவிப்பயுத்தா அனாஸவாதிஆதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. ஏவங் ஸாஸவானாஸவாதி³வஸேன து³விதா⁴.
ததியது³கே யா விபஸ்ஸனங் ஆரபி⁴துகாமஸ்ஸ சதுன்னங் அரூபக்க²ந்தா⁴னங் வவத்தா²பனே பஞ்ஞா, அயங் நாமவவத்தா²பனபஞ்ஞா. யா ரூபக்க²ந்த⁴ஸ்ஸ வவத்தா²பனே பஞ்ஞா, அயங் ரூபவவத்தா²பனபஞ்ஞாதி ஏவங் நாமரூபவவத்தா²பனவஸேன து³விதா⁴.
சதுத்த²து³கே த்³வீஸு காமாவசரகுஸலசித்தேஸு ஸோளஸஸு ச பஞ்சகனயேன சதுக்கஜ்ஜா²னிகேஸு மக்³க³சித்தேஸு பஞ்ஞா ஸோமனஸ்ஸஸஹக³தா. த்³வீஸு காமாவசரகுஸலசித்தேஸு சதூஸு ச பஞ்சமஜ்ஜா²னிகேஸு மக்³க³சித்தேஸு பஞ்ஞா உபெக்கா²ஸஹக³தாதி ஏவங் ஸோமனஸ்ஸுபெக்கா²ஸஹக³தவஸேன து³விதா⁴.
பஞ்சமது³கே த³ஸ்ஸனபூ⁴மி. அவஸேஸமக்³க³த்தயபஞ்ஞா பா⁴வனாபூ⁴மீதி ஏவங் த³ஸ்ஸனபா⁴வனாபூ⁴மிவஸேன து³விதா⁴.
427. திகேஸு பட²மத்திகே பரதோ அஸ்ஸுத்வா படிலத்³த⁴பஞ்ஞா அத்தனோ சிந்தாவஸேன நிப்ப²ன்னத்தா சிந்தாமயா. பரதோ ஸுத்வா படிலத்³த⁴பஞ்ஞா ஸுதவஸேன நிப்ப²ன்னத்தா ஸுதமயா. யதா² ததா² வா பா⁴வனாவஸேன நிப்ப²ன்னா அப்பனாப்பத்தா பஞ்ஞா பா⁴வனாமயா. வுத்தஞ்ஹேதங் –
‘‘தத்த² கதமா சிந்தாமயா பஞ்ஞா? யோக³விஹிதேஸு வா கம்மாயதனேஸு யோக³விஹிதேஸு வா ஸிப்பாயதனேஸு யோக³விஹிதேஸு வா விஜ்ஜாட்டா²னேஸு கம்மஸ்ஸகதங் வா ஸச்சானுலோமிகங் வா ரூபங் அனிச்சந்தி வா வேத³னா…பே॰… ஸஞ்ஞா… ஸங்கா²ரா… விஞ்ஞாணங் அனிச்சந்தி வா, யங் ஏவரூபிங் அனுலோமிகங் க²ந்திங் தி³ட்டி²ங் ருசிங் முதிங் பெக்க²ங் த⁴ம்மனிஜ்ஜா²னக²ந்திங் பரதோ அஸ்ஸுத்வா படிலப⁴தி, அயங் வுச்சதி சிந்தாமயா பஞ்ஞா…பே॰… ஸுத்வா படிலப⁴தி, அயங் வுச்சதி ஸுதமயா பஞ்ஞா. ஸப்³பா³பி ஸமாபன்னஸ்ஸ பஞ்ஞா பா⁴வனாமயா பஞ்ஞா’’தி (விப⁴॰ 768).
ஏவங் சிந்தாஸுதபா⁴வனாமயவஸேன திவிதா⁴.
து³தியத்திகே காமாவசரத⁴ம்மே ஆரப்³ப⁴ பவத்தா பஞ்ஞா பரித்தாரம்மணா. ரூபாவசராரூபாவசரே ஆரப்³ப⁴ பவத்தா மஹக்³க³தாரம்மணா. ஸா லோகியவிபஸ்ஸனா. நிப்³பா³னங் ஆரப்³ப⁴ பவத்தா அப்பமாணாரம்மணா. ஸா லோகுத்தரவிபஸ்ஸனாதி ஏவங் பரித்தமஹக்³க³தாப்பமாணாரம்மணவஸேன திவிதா⁴.
ததியத்திகே ஆயோ நாம வுத்³தி⁴, ஸா து³விதா⁴ அனத்த²ஹானிதோ அத்து²ப்பத்திதோ ச. தத்த² கோஸல்லங் ஆயகோஸல்லங். யதா²ஹ –
‘‘தத்த² கதமங் ஆயகோஸல்லங்? இமே மே த⁴ம்மே மனஸிகரோதோ அனுப்பன்னா சேவ அகுஸலா த⁴ம்மா ந உப்பஜ்ஜந்தி, உப்பன்னா ச அகுஸலா த⁴ம்மா பஹீயந்தி, இமே வா பனிமே த⁴ம்மே மனஸிகரோதோ அனுப்பன்னா சேவ குஸலா த⁴ம்மா உப்பஜ்ஜந்தி. உப்பன்னா ச குஸலா த⁴ம்மா பி⁴ய்யோபா⁴வாய வேபுல்லாய பா⁴வனாய பாரிபூரியா ஸங்வத்தந்தீதி, யா தத்த² பஞ்ஞா
அபாயோதி அபாயகோஸல்லங். யதா²ஹ ‘‘தத்த² கதமங் அபாயகோஸல்லங்? இமே த⁴ம்மே மனஸிகரோதோ அனுப்பன்னா சேவ குஸலா த⁴ம்மா ந உப்பஜ்ஜந்தீ’’திஆதி³ (விப⁴॰ 771).
ஸப்³ப³த்த² பன தேஸங் தேஸங் த⁴ம்மானங் உபாயேஸு நிப்³ப³த்திகாரணேஸு தங்க²ணப்பவத்தங் டா²னுப்பத்திகங் கோஸல்லங் உபாயகோஸல்லங் நாம. யதா²ஹ – ‘‘ஸப்³பா³பி தத்ருபாயா பஞ்ஞா உபாயகோஸல்ல’’ந்தி (விப⁴॰ 771). ஏவங் ஆயாபாயஉபாயகோஸல்லவஸேன திவிதா⁴.
சதுத்த²த்திகே அத்தனோ க²ந்தே⁴ க³ஹெத்வா ஆரத்³தா⁴ விபஸ்ஸனா பஞ்ஞா அஜ்ஜ²த்தாபி⁴னிவேஸா. பரஸ்ஸ க²ந்தே⁴ பா³ஹிரங் வா அனிந்த்³ரியப³த்³த⁴ரூபங் க³ஹெத்வா ஆரத்³தா⁴ ப³ஹித்³தா⁴பி⁴னிவேஸா. உப⁴யங் க³ஹெத்வா ஆரத்³தா⁴ அஜ்ஜ²த்தப³ஹித்³தா⁴பி⁴னிவேஸாதி ஏவங் அஜ்ஜ²த்தாபி⁴னிவேஸாதி³வஸேன திவிதா⁴.
428. சதுக்கேஸு பட²மசதுக்கே து³க்க²ஸச்சங் ஆரப்³ப⁴ பவத்தங் ஞாணங் து³க்கே² ஞாணங். து³க்க²ஸமுத³யங் ஆரப்³ப⁴ பவத்தங் ஞாணங் து³க்க²ஸமுத³யே ஞாணங். து³க்க²னிரோத⁴ங் ஆரப்³ப⁴ பவத்தங் ஞாணங் து³க்க²னிரோதே⁴ ஞாணங். து³க்க²னிரோத⁴கா³மினிங் படிபத³ங் ஆரப்³ப⁴ பவத்தங் ஞாணங் து³க்க²னிரோத⁴கா³மினியா படிபதா³ய ஞாணந்தி ஏவங் சதூஸு ஸச்சேஸு ஞாணவஸேன சதுப்³பி³தா⁴.
து³தியசதுக்கே சதஸ்ஸோ படிஸம்பி⁴தா³ நாம அத்தா²தீ³ஸு பபே⁴த³க³தானி சத்தாரி ஞாணானி. வுத்தஞ்ஹேதங் – ‘‘அத்தே² ஞாணங் அத்த²படிஸம்பி⁴தா³. த⁴ம்மே ஞாணங் த⁴ம்மபடிஸம்பி⁴தா³. தத்ரத⁴ம்மனிருத்தாபி⁴லாபே ஞாணங் நிருத்திபடிஸம்பி⁴தா³. ஞாணேஸு ஞாணங் படிபா⁴னபடிஸம்பி⁴தா³’’தி (விப⁴॰ 718).
தத்த² அத்தோ²தி ஸங்கே²பதோ ஹேதுப²லஸ்ஸேதங் அதி⁴வசனங். ஹேதுப²லங் ஹி யஸ்மா ஹேதுஅனுஸாரேன அரியதி அதி⁴க³மியதி ஸம்பாபுணியதி, தஸ்மா அத்தோ²தி வுச்சதி. பபே⁴த³தோ பன யங் கிஞ்சி பச்சயஸம்பூ⁴தங், நிப்³பா³னங், பா⁴ஸிதத்தோ², விபாகோ, கிரியாதி இமே பஞ்ச த⁴ம்மா அத்தோ²தி வேதி³தப்³பா³ அத்த²படிஸம்பி⁴தா³. த⁴ம்மோதிபி ஸங்கே²பதோ பச்சயஸ்ஸேதங் அதி⁴வசனங். பச்சயோ ஹி யஸ்மா தங் தங் த³ஹதி பவத்தேதி வா ஸம்பாபுணிதுங் வா தே³தி, தஸ்மா த⁴ம்மோதி வுச்சதி. பபே⁴த³தோ த⁴ம்மபடிஸம்பி⁴தா³.
அயமேவ ஹி அத்தோ² அபி⁴த⁴ம்மே –
‘‘து³க்கே² ஞாணங் அத்த²படிஸம்பி⁴தா³. து³க்க²ஸமுத³யே ஞாணங் த⁴ம்மபடிஸம்பி⁴தா³. ஹேதும்ஹி ஞாணங் த⁴ம்மபடிஸம்பி⁴தா³. ஹேதுப²லே ஞாணங் அத்த²படிஸம்பி⁴தா³. யே த⁴ம்மா ஜாதா பூ⁴தா ஸஞ்ஜாதா நிப்³ப³த்தா அபி⁴னிப்³ப³த்தா பாதுபூ⁴தா. இமேஸு த⁴ம்மேஸு ஞாணங் அத்த²படிஸம்பி⁴தா³. யம்ஹா த⁴ம்மா தே த⁴ம்மா ஜாதா பூ⁴தா ஸஞ்ஜாதா நிப்³ப³த்தா அபி⁴னிப்³ப³த்தா பாதுபூ⁴தா, தேஸு த⁴ம்மேஸு ஞாணங் த⁴ம்மபடிஸம்பி⁴தா³. ஜராமரணே ஞாணங் அத்த²படிஸம்பி⁴தா³. ஜராமரணஸமுத³யே ஞாணங் த⁴ம்மபடிஸம்பி⁴தா³…பே॰… ஸங்கா²ரனிரோதே⁴ ஞாணங் அத்த²படிஸம்பி⁴தா³. ஸங்கா²ரனிரோத⁴கா³மினியா படிபதா³ய ஞாணங் த⁴ம்மபடிஸம்பி⁴தா³. இத⁴ பி⁴க்கு² த⁴ம்மங் ஜானாதி ஸுத்தங் கெ³ய்யங்…பே॰… வேத³ல்லங். அயங் வுச்சதி த⁴ம்மபடிஸம்பி⁴தா³. ஸோ தஸ்ஸ தஸ்ஸேவ பா⁴ஸிதஸ்ஸ அத்த²ங் ஜானாதி ‘அயங் இமஸ்ஸ பா⁴ஸிதஸ்ஸ அத்தோ², அயங் இமஸ்ஸ பா⁴ஸிதஸ்ஸ அத்தோ²’தி. அயங் வுச்சதி அத்த²படிஸம்பி⁴தா³. கதமே த⁴ம்மா குஸலா? யஸ்மிங் ஸமயே காமாவசரங் குஸலங் சித்தங் உப்பன்னங் ஹோதி…பே॰… இமே த⁴ம்மா குஸலா. இமேஸு த⁴ம்மேஸு ஞாணங் த⁴ம்மபடிஸம்பி⁴தா³. தேஸங் விபாகே ஞாணங் அத்த²படிஸம்பி⁴தா³’’திஆதி³னா (விப⁴॰ 719 ஆத³யோ) நயேன விப⁴ஜித்வா த³ஸ்ஸிதோ.
தத்ரத⁴ம்மனிருத்தாபி⁴லாபே ஞாணந்தி தஸ்மிங் அத்தே² ச த⁴ம்மே ச யா ஸபா⁴வனிருத்தி அப்³யபி⁴சாரீ வோஹாரோ. தத³பி⁴லாபே தஸ்ஸ பா⁴ஸனே உதீ³ரணே தங் பா⁴ஸிதங் லபிதங் உதீ³ரிதங் ஸுத்வாவ அயங் ஸபா⁴வனிருத்தி, அயங் ந ஸபா⁴வனிருத்தீதி ஏவங் தஸ்ஸா த⁴ம்மனிருத்திஸஞ்ஞிதாய ஸபா⁴வனிருத்தியா மாக³தி⁴காய ஸப்³ப³ஸத்தானங் மூலபா⁴ஸாய பபே⁴த³க³தங் ஞாணங் நிருத்திபடிஸம்பி⁴தா³. நிருத்திபடிஸம்பி⁴தா³ப்பத்தோ ஹி ப²ஸ்ஸோ வேத³னாதி ஏவமாதி³வசனங் ஸுத்வாவ அயங் ஸபா⁴வனிருத்தீதி ஜானாதி. ப²ஸ்ஸா வேத³னோதி ஏவமாதி³கங் பன அயங் ந ஸபா⁴வனிருத்தீதி.
ஞாணேஸு ஞாணந்தி ஸப்³ப³த்த² ஞாணமாரம்மணங் கத்வா பச்சவெக்க²ந்தஸ்ஸ ஞாணாரம்மணங் ஞாணங், யதா²வுத்தேஸு வா தேஸு ஞாணேஸு ஸகோ³சரகிச்சாதி³வஸேன வித்தா²ரதோ ஞாணங் படிபா⁴னபடிஸம்பி⁴தா³தி அத்தோ².
429. சதஸ்ஸோபி சேதா படிஸம்பி⁴தா³ த்³வீஸு டா²னேஸு பபே⁴த³ங் க³ச்ச²ந்தி ஸெக்க²பூ⁴மியஞ்ச அஸெக்க²பூ⁴மியஞ்ச.
தத்த² அக்³க³ஸாவகானங் மஹாஸாவகானஞ்ச அஸெக்க²பூ⁴மியங் பபே⁴த³க³தா. ஆனந்த³த்தே²ரசித்தக³ஹபதித⁴ம்மிகஉபாஸகஉபாலிக³ஹபதிகு²ஜ்ஜுத்தராஉபாஸிகாதீ³னங் ஸெக்க²பூ⁴மியங். ஏவங் த்³வீஸு பூ⁴மீஸு பபே⁴த³ங் க³ச்ச²ந்தியோபி சேதா அதி⁴க³மேன பரியத்தியா ஸவனேன பரிபுச்சா²ய புப்³ப³யோகே³ன சாதி இமேஹி பஞ்சஹாகாரேஹி விஸதா³ ஹொந்தி.
தத்த² அதி⁴க³மோ நாம அரஹத்தப்பத்தி. பரியத்தி நாம பு³த்³த⁴வசனஸ்ஸ பரியாபுணனங். ஸவனங் நாம ஸக்கச்சங் அத்தி²ங் கத்வா த⁴ம்மஸ்ஸவனங். பரிபுச்சா² நாம பாளிஅட்ட²கதா²தீ³ஸு க³ண்டி²பத³அத்த²பத³வினிச்ச²யகதா², புப்³ப³யோகோ³ நாம புப்³ப³பு³த்³தா⁴னங் ஸாஸனே க³தபச்சாக³திகபா⁴வேன யாவ அனுலோமங் கொ³த்ரபு⁴ஸமீபங், தாவ விபஸ்ஸனானுயோகோ³.
அபரே ஆஹு –
‘‘புப்³ப³யோகோ³ பா³ஹுஸச்சங், தே³ஸபா⁴ஸா ச ஆக³மோ;
பரிபுச்சா² அதி⁴க³மோ, க³ருஸன்னிஸ்ஸயோ ததா²;
மித்தஸம்பத்தி சேவாதி, படிஸம்பி⁴த³பச்சயா’’தி.
தத்த² புப்³ப³யோகோ³ வுத்தனயோவ. பா³ஹுஸச்சங் நாம தேஸு தேஸு ஸத்தே²ஸு ச ஸிப்பாயதனேஸு ச குஸலதா. தே³ஸபா⁴ஸா நாம ஏகஸதவோஹாரகுஸலதா. விஸேஸேன பன மாக³தி⁴கே கோஸல்லங். ஆக³மோ நாம அந்தமஸோ ஓபம்மவக்³க³மத்தஸ்ஸபி பு³த்³த⁴வசனஸ்ஸ பரியாபுணனங். பரிபுச்சா² நாம ஏககா³தா²யபி அத்த²வினிச்ச²யபுச்ச²னங். அதி⁴க³மோ நாம ஸோதாபன்னதா வா…பே॰… அரஹத்தங் வா. க³ருஸன்னிஸ்ஸயோ மித்தஸம்பத்தி நாம ததா²ரூபானங்யேவ மித்தானங் படிலாபோ⁴தி.
தத்த² பு³த்³தா⁴ ச பச்சேகபு³த்³தா⁴ ச புப்³ப³யோக³ஞ்சேவ அதி⁴க³மஞ்ச நிஸ்ஸாய படிஸம்பி⁴தா³ பாபுணந்தி. ஸாவகா ஸப்³பா³னிபி ஏதானி காரணானி. படிஸம்பி⁴தா³ப்பத்தியா ச பாடியேக்கோ
பஞ்ஞாபூ⁴மி-மூல-ஸரீரவவத்தா²னங்
430. கத²ங் பா⁴வேதப்³பா³தி எத்த² பன யஸ்மா இமாய பஞ்ஞாய க²ந்தா⁴யதனதா⁴துஇந்த்³ரியஸச்சபடிச்சஸமுப்பாதா³தி³பே⁴தா³ த⁴ம்மா பூ⁴மி. ஸீலவிஸுத்³தி⁴ சேவ சித்தவிஸுத்³தி⁴ சாதி இமா த்³வே விஸுத்³தி⁴யோ மூலங். தி³ட்டி²விஸுத்³தி⁴, கங்கா²விதரணவிஸுத்³தி⁴, மக்³கா³மக்³க³ஞாணத³ஸ்ஸனவிஸுத்³தி⁴, படிபதா³ஞாணத³ஸ்ஸனவிஸுத்³தி⁴, ஞாணத³ஸ்ஸனவிஸுத்³தீ⁴தி இமா பஞ்ச விஸுத்³தி⁴யோ ஸரீரங். தஸ்மா தேஸு பூ⁴மிபூ⁴தேஸு த⁴ம்மேஸு உக்³க³ஹபரிபுச்சா²வஸேன ஞாணபரிசயங் கத்வா மூலபூ⁴தா த்³வே விஸுத்³தி⁴யோ ஸம்பாதெ³த்வா ஸரீரபூ⁴தா பஞ்ச விஸுத்³தி⁴யோ ஸம்பாதெ³ந்தேன பா⁴வேதப்³பா³. அயமெத்த² ஸங்கே²போ.
431. அயங் பன வித்தா²ரோ, யங் தாவ வுத்தங் ‘‘க²ந்தா⁴யதனதா⁴துஇந்த்³ரியஸச்சபடிச்சஸமுப்பாதா³தி³பே⁴தா³ த⁴ம்மா பூ⁴மீ’’தி, எத்த² க²ந்தா⁴தி பஞ்ச க²ந்தா⁴ ரூபக்க²ந்தோ⁴ வேத³னாக்க²ந்தோ⁴ ஸஞ்ஞாக்க²ந்தோ⁴ ஸங்கா²ரக்க²ந்தோ⁴ விஞ்ஞாணக்க²ந்தோ⁴தி.
ரூபக்க²ந்த⁴கதா²
432. தத்த² யங் கிஞ்சி ஸீதாதீ³ஹி ருப்பனலக்க²ணங் த⁴ம்மஜாதங், ஸப்³ப³ங் தங் ஏகதோ கத்வா ரூபக்க²ந்தோ⁴தி வேதி³தப்³ப³ங்.
ததே³தங் ருப்பனலக்க²ணேன ஏகவித⁴ம்பி பூ⁴தோபாதா³யபே⁴த³தோ து³வித⁴ங்.
தத்த²
உபாதா³ரூபங் சதுவீஸதிவித⁴ங் – சக்கு², ஸோதங், கா⁴னங், ஜிவ்ஹா, காயோ, ரூபங், ஸத்³தோ³, க³ந்தோ⁴, ரஸோ, இத்தி²ந்த்³ரியங், புரிஸிந்த்³ரியங், ஜீவிதிந்த்³ரியங், ஹத³யவத்து², காயவிஞ்ஞத்தி, வசீவிஞ்ஞத்தி, ஆகாஸதா⁴து, ரூபஸ்ஸ லஹுதா, ரூபஸ்ஸ முது³தா
433. தத்த² ரூபாபி⁴கா⁴தாரஹதப்பஸாத³லக்க²ணங் த³ட்டு²காமதானிதா³னகம்மஸமுட்டா²னபூ⁴தப்பஸாத³லக்க²ணங் வா சக்கு², ரூபேஸு ஆவிஞ்ச²னரஸங், சக்கு²விஞ்ஞாணஸ்ஸ ஆதா⁴ரபா⁴வபச்சுபட்டா²னங், த³ட்டு²காமதானிதா³னகம்மஜபூ⁴தபத³ட்டா²னங்.
ஸத்³தா³பி⁴கா⁴தாரஹபூ⁴தப்பஸாத³லக்க²ணங், ஸோதுகாமதானிதா³னகம்மஸமுட்டா²னபூ⁴தப்பஸாத³லக்க²ணங் வா ஸோதங், ஸத்³தே³ஸு ஆவிஞ்ச²னரஸங், ஸோதவிஞ்ஞாணஸ்ஸ ஆதா⁴ரபா⁴வபச்சுபட்டா²னங், ஸோதுகாமதானிதா³னகம்மஜபூ⁴தபத³ட்டா²னங்.
க³ந்தா⁴பி⁴கா⁴தாரஹபூ⁴தப்பஸாத³லக்க²ணங், கா⁴யிதுகாமதானிதா³னகம்மஸமுட்டா²னபூ⁴தப்பஸாத³லக்க²ணங் வா கா⁴னங், க³ந்தே⁴ஸு ஆவிஞ்ச²னரஸங், கா⁴னவிஞ்ஞாணஸ்ஸ ஆதா⁴ரபா⁴வபச்சுபட்டா²னங், கா⁴யிதுகாமதானிதா³னகம்மஜபூ⁴தபத³ட்டா²னங்.
ரஸாபி⁴கா⁴தாரஹபூ⁴தப்பஸாத³லக்க²ணா, ஸாயிதுகாமதானிதா³னகம்மஸமுட்டா²னபூ⁴தப்பஸாத³லக்க²ணா வா ஜிவ்ஹா, ரஸேஸு ஆவிஞ்ச²னரஸா, ஜிவ்ஹாவிஞ்ஞாணஸ்ஸ ஆதா⁴ரபா⁴வபச்சுபட்டா²னா, ஸாயிதுகாமதானிதா³னகம்மஜபூ⁴தபத³ட்டா²னா.
பொ²ட்ட²ப்³பா³பி⁴கா⁴தாரஹபூ⁴தப்பஸாத³லக்க²ணோ, பு²ஸிதுகாமதானிதா³னகம்மஸமுட்டா²னபூ⁴தப்பஸாத³லக்க²ணோ வா காயோ, பொ²ட்ட²ப்³பே³ஸு ஆவிஞ்ச²னரஸோ, காயவிஞ்ஞாணஸ்ஸ ஆதா⁴ரபா⁴வபச்சுபட்டா²னோ, பு²ஸிதுகாமதானிதா³னகம்மஜபூ⁴தபத³ட்டா²னோ.
434. கேசி த³ஸ்ஸெந்தி. தே வத்தப்³பா³ ‘‘கோ பனேவமாஹரூபாத³யோ தேஜாதீ³னங் கு³ணா’தி. அவினிப்³போ⁴க³வுத்தீஸு ஹி பூ⁴தேஸு அயங் இமஸ்ஸ கு³ணோ அயங் இமஸ்ஸ கு³ணோதி ந லப்³பா⁴ வத்து’’ந்தி. அதா²பி வதெ³ய்யுங் ‘‘யதா² தேஸு தேஸு ஸம்பா⁴ரேஸு தஸ்ஸ தஸ்ஸ
கிங் பன தங் யங் அஞ்ஞமஞ்ஞஸ்ஸ அஸாதா⁴ரணங்? கம்மமேவ நேஸங் விஸேஸகாரணங். தஸ்மா கம்மவிஸேஸதோ ஏதேஸங் விஸேஸோ, ந பூ⁴தவிஸேஸதோ. பூ⁴தவிஸேஸே ஹி ஸதி பஸாதோ³வ ந உப்பஜ்ஜதி. ஸமானானஞ்ஹி பஸாதோ³, ந விஸமானானந்தி போராணா.
435. ஏவங் கம்மவிஸேஸதோ விஸேஸவந்தேஸு ச ஏதேஸு சக்கு²ஸோதானி அஸம்பத்தவிஸயகா³ஹகானி, அத்தனோ நிஸ்ஸயங் அனல்லீனநிஸ்ஸயே ஏவ விஸயே விஞ்ஞாணஹேதுத்தா. கா⁴னஜிவ்ஹாகாயா ஸம்பத்தவிஸயகா³ஹகா, நிஸ்ஸயவஸேன சேவ, ஸயஞ்ச, அத்தனோ நிஸ்ஸயங் அல்லீனேயேவ விஸயே விஞ்ஞாணஹேதுத்தா.
436. சக்கு² செத்த² யதே³தங் லோகே நீலபகு²மஸமாகிண்ணகண்ஹஸுக்கமண்ட³லவிசித்தங் நீலுப்பலத³லஸன்னிப⁴ங் சக்கூ²தி வுச்சதி. தஸ்ஸ ஸஸம்பா⁴ரசக்கு²னோ ஸேதமண்ட³லபரிக்கி²த்தஸ்ஸ கண்ஹமண்ட³லஸ்ஸ மஜ்ஜே² அபி⁴முகே² டி²தானங் ஸரீரஸண்டா²னுப்பத்திபதே³ஸே ஸத்தஸு பிசுபடலேஸு ஆஸித்ததேலங் பிசுபடலானி விய ஸத்த அக்கி²படலானிப்³யாபெத்வா தா⁴ரணன்ஹாபனமண்ட³னபீ³ஜனகிச்சாஹி
‘‘யேன சக்கு²பஸாதே³ன, ரூபானி மனுபஸ்ஸதி;
பரித்தங் ஸுகு²மங் ஏதங், ஊகாஸிரஸமூபம’’ந்தி.
ஸஸம்பா⁴ரஸோதபி³லஸ்ஸ அந்தோ தனுதம்ப³லோமாசிதே அங்கு³லிவேத⁴கஸண்டா²னே பதே³ஸே ஸோதங் வுத்தப்பகாராஹி தா⁴தூஹி கதூபகாரங் உதுசித்தாஹாரேஹி உபத்த²ம்பி⁴யமானங் ஆயுனா அனுபாலியமானங் வண்ணாதீ³ஹி பரிவுதங் ஸோதவிஞ்ஞாணாதீ³னங் யதா²ரஹங் வத்து²த்³வாரபா⁴வங் ஸாத⁴யமானங் திட்ட²தி.
ஸஸம்பா⁴ரகா⁴னபி³லஸ்ஸ அந்தோ அஜபத³ஸண்டா²னே பதே³ஸே கா⁴னங் யதா²வுத்தப்பகாருபகாருபத்த²ம்ப⁴னானுபாலனபரிவாரங் கா⁴னவிஞ்ஞாணாதீ³னங் யதா²ரஹங் வத்து²த்³வாரபா⁴வங் ஸாத⁴யமானங் திட்ட²தி.
ஸஸம்பா⁴ரஜிவ்ஹாமஜ்ஜ²ஸ்ஸ உபரி உப்பலத³லக்³க³ஸண்டா²னே பதே³ஸே ஜிவ்ஹா யதா²வுத்தப்பகாருபகாருபத்த²ம்ப⁴னானுபாலனபரிவாரா ஜிவ்ஹாவிஞ்ஞாணாதீ³னங் யதா²ரஹங் வத்து²த்³வாரபா⁴வங் ஸாத⁴யமானா திட்ட²தி.
யாவதா பன இமஸ்மிங் காயே உபாதி³ண்ணரூபங் நாம அத்தி². ஸப்³ப³த்த² காயோ கப்பாஸபடலே ஸ்னேஹோ விய வுத்தப்பகாருபகாருபத்த²ம்ப⁴னானுபாலனபரிவாரோவ ஹுத்வா காயவிஞ்ஞாணாதீ³னங் யதா²ரஹங் வத்து²த்³வாரபா⁴வங் ஸாத⁴யமானோ திட்ட²தி.
வம்மிகஉத³காகாஸகா³மஸிவதி²கஸங்கா²தஸகோ³சரனின்னா விய ச அஹிஸுஸுமாரபக்கீ²குக்குரஸிங்கா³லாரூபாதி³ஸகோ³சரனின்னாவ ஏதே சக்கா²த³யோதி த³ட்ட²ப்³பா³.
437. ததோ பரேஸு பன ரூபாதீ³ஸு சக்கு²படிஹனநலக்க²ணங் ரூபங், சக்கு²விஞ்ஞாணஸ்ஸ விஸயபா⁴வரஸங்
ஸோதபடிஹனநலக்க²ணோ ஸத்³தோ³, ஸோதவிஞ்ஞாணஸ்ஸ விஸயபா⁴வரஸோ, தஸ்ஸேவ கோ³சரபச்சுபட்டா²னோ. பே⁴ரிஸத்³தோ³ முதி³ங்க³ஸத்³தோ³திஆதி³னா நயேன அனேகவிதோ⁴.
கா⁴னபடிஹனநலக்க²ணோ க³ந்தோ⁴, கா⁴னவிஞ்ஞாணஸ்ஸ விஸயபா⁴வரஸோ, தஸ்ஸேவ கோ³சரபச்சுபட்டா²னோ. மூலக³ந்தோ⁴ ஸாரக³ந்தோ⁴திஆதி³னா நயேன அனேகவிதோ⁴.
ஜிவ்ஹாபடிஹனநலக்க²ணோ ரஸோ, ஜிவ்ஹாவிஞ்ஞாணஸ்ஸ விஸயபா⁴வரஸோ, தஸ்ஸேவ கோ³சரபச்சுபட்டா²னோ. மூலரஸோ க²ந்த⁴ரஸோதிஆதி³னா நயேன அனேகவிதோ⁴.
438. இத்தி²பா⁴வலக்க²ணங் இத்தி²ந்த்³ரியங், இத்தீ²தி பகாஸனரஸங், இத்தி²லிங்க³னிமித்தகுத்தாகப்பானங் காரணபா⁴வபச்சுபட்டா²னங். புரிஸபா⁴வலக்க²ணங் புரிஸிந்த்³ரியங், புரிஸோதி பகாஸனரஸங், புரிஸலிங்க³னிமித்தகுத்தாகப்பானங் காரணபா⁴வபச்சுபட்டா²னங். தது³ப⁴யம்பி காயப்பஸாதோ³ விய ஸகலஸரீரங் ப்³யாபகமேவ, ந ச காயபஸாதே³ன டி²தோகாஸே டி²தந்தி வா அட்டி²தோகாஸே டி²தந்தி வாதி வத்தப்³ப³தங் ஆபஜ்ஜதி, ரூபரஸாத³யோ விய அஞ்ஞமஞ்ஞங் ஸங்கரோ நத்தி².
439. ஸஹஜரூபானுபாலனலக்க²ணங் ஜீவிதிந்த்³ரியங், தேஸங் பவத்தனரஸங், தேஸஞ்ஞேவ ட²பனபச்சுபட்டா²னங், யாபயிதப்³ப³பூ⁴தபத³ட்டா²னங். ஸந்தேபி ச அனுபாலனலக்க²ணாதி³ம்ஹி விதா⁴னே அத்தி²க்க²ணேயேவ தங் ஸஹஜரூபானி அனுபாலேதி உத³கங் விய உப்பலாதீ³னி. யதா²ஸகங் பச்சயுப்பன்னேபி ச த⁴ம்மே பாலேதி தா⁴தி விய குமாரங். ஸயங் பவத்திதத⁴ம்மஸம்ப³ந்தே⁴னேவ ச பவத்ததி நியாமகோ விய. ந ப⁴ங்க³தோ உத்³த⁴ங் பவத்ததி, அத்தனோ ச பவத்தயிதப்³பா³னஞ்ச அபா⁴வா. ந ப⁴ங்க³க்க²ணே ட²பேதி, ஸயங் பி⁴ஜ்ஜமானத்தா. கீ²யமானோ விய வட்டிஸ்னேஹோ தீ³பஸிக²ங். ந ச அனுபாலனபவத்தனட்ட²பனானுபா⁴வவிரஹிதங், யதா²வுத்தக்க²ணே தஸ்ஸ தஸ்ஸ ஸாத⁴னதோதி த³ட்ட²ப்³ப³ங்.
440. மனோதா⁴துமனோவிஞ்ஞாணதா⁴தூனங் நிஸ்ஸயலக்க²ணங் ஹத³யவத்து², தாஸஞ்ஞேவ தா⁴தூனங் ஆதா⁴ரணரஸங்
441. அபி⁴க்கமாதி³பவத்தகசித்தஸமுட்டா²னவாயோதா⁴துயா ஸஹஜரூபகாயத²ம்ப⁴னஸந்தா⁴ரணசலனஸ்ஸ பச்சயோ ஆகாரவிகாரோ காயவிஞ்ஞத்தி, அதி⁴ப்பாயபகாஸனரஸா, காயவிப்ப²ந்த³னஹேதுபா⁴வபச்சுபட்டா²னா, சித்தஸமுட்டா²னவாயோதா⁴துபத³ட்டா²னா. ஸா பனேஸா காயவிப்ப²ந்த³னேன அதி⁴ப்பாயவிஞ்ஞாபனஹேதுத்தா, ஸயஞ்ச தேன காயவிப்ப²ந்த³னஸங்கா²தேன காயேன விஞ்ஞெய்யத்தா ‘‘காயவிஞ்ஞத்தீ’’தி வுச்சதி. தாய ச பன சலிதேஹி சித்தஜரூபேஹி அபி⁴ஸம்ப³ந்தா⁴னங் உதுஜாதீ³னம்பி சலனதோ அபி⁴க்கமாத³யோ பவத்தந்தீதி வேதி³தப்³பா³.
வசீபே⁴த³பவத்தகசித்தஸமுட்டா²னபத²வீதா⁴துயா உபாதி³ண்ணக⁴ட்டனஸ்ஸ பச்சயோ ஆகாரவிகாரோ வசீவிஞ்ஞத்தி, அதி⁴ப்பாயப்பகாஸனரஸா, வசீகோ⁴ஸஹேதுபா⁴வபச்சுபட்டா²னா, சித்தஸமுட்டா²னபத²வீதா⁴துபத³ட்டா²னா. ஸா பனேஸா வசீகோ⁴ஸேன அதி⁴ப்பாயவிஞ்ஞாபனஹேதுத்தா, ஸயஞ்ச தாய வசீகோ⁴ஸஸங்கா²தாய வாசாய விஞ்ஞெய்யத்தா ‘‘வசீவிஞ்ஞத்தீ’’தி வுச்சதி. யதா² ஹி அரஞ்ஞே உஸ்ஸாபெத்வா ப³ந்த⁴கோ³ஸீஸாதி³உத³கனிமித்தங் தி³ஸ்வா உத³கமெத்த² அத்தீ²தி விஞ்ஞாயதி, ஏவங் காயவிப்ப²ந்த³னஞ்சேவ வசீகோ⁴ஸஞ்ச க³ஹெத்வா காயவசீவிஞ்ஞத்தியோபி விஞ்ஞாயந்தி.
442. ரூபபரிச்சே²த³லக்க²ணா ஆகாஸதா⁴து, ரூபபரியந்தப்பகாஸனரஸா, ரூபமரியாதா³பச்சுபட்டா²னா, அஸம்பு²ட்ட²பா⁴வச்சி²த்³த³விவரபா⁴வபச்சுபட்டா²னா வா, பரிச்சி²ன்னரூபபத³ட்டா²னா. யாய பரிச்சி²ன்னேஸு ரூபேஸு இத³மிதோ உத்³த⁴மதோ⁴ திரியந்தி ச ஹோதி.
443. அத³ந்த⁴தாலக்க²ணா ரூபஸ்ஸ லஹுதா, ரூபானங் க³ருபா⁴வவினோத³னரஸா, லஹுபரிவத்திதாபச்சுபட்டா²னா, லஹுரூபபத³ட்டா²னா. அத²த்³த⁴தாலக்க²ணா ரூபஸ்ஸ முது³தா, ரூபானங் த²த்³த⁴பா⁴வவினோத³னரஸா, ஸப்³ப³கிரியாஸு அவிரோதி⁴தாபச்சுபட்டா²னா, முது³ரூபபத³ட்டா²னா. ஸரீரகிரியானுகூலகம்மஞ்ஞபா⁴வலக்க²ணா ரூபஸ்ஸ கம்மஞ்ஞதா, அகம்மஞ்ஞதாவினோத³னரஸா, அது³ப்³ப³லபா⁴வபச்சுபட்டா²னா, கம்மஞ்ஞரூபபத³ட்டா²னா.
ஏதா ரூபஸ்ஸ லஹுதா. யோ பன ஸுபரிமத்³தி³தசம்மஸ்ஸேவ ரூபானங் முது³பா⁴வோ ஸப்³ப³கிரியாவிஸேஸேஸு வஸவத்தனபா⁴வமத்³த³வப்பகாரோ ரூபத்த²த்³த⁴த்தகரதா⁴துக்கோ²ப⁴படிபக்க²பச்சயஸமுட்டா²னோ, ஸோ ரூபவிகாரோ ரூபஸ்ஸ முது³தா. யோ பன ஸுத³ந்தஸுவண்ணஸ்ஸேவ ரூபானங் கம்மஞ்ஞபா⁴வோ ஸரீரகிரியானுகூலபா⁴வப்பகாரோ ஸரீரகிரியானங் அனநுகூலகரதா⁴துக்கோ²ப⁴படிபக்க²பச்சயஸமுட்டா²னோ, ஸோ ரூபவிகாரோ ரூபஸ்ஸ கம்மஞ்ஞதாதி ஏவமேதாஸங் விஸேஸோ வேதி³தப்³போ³.
444. ஆசயலக்க²ணோ ரூபஸ்ஸ உபசயோ, புப்³ப³ந்ததோ ரூபானங் உம்முஜ்ஜாபனரஸோ, நிய்யாதனபச்சுபட்டா²னோ, பரிபுண்ணபா⁴வபச்சுபட்டா²னோ வா, உபசிதரூபபத³ட்டா²னோ. பவத்திலக்க²ணா ரூபஸ்ஸ ஸந்ததி, அனுப்பப³ந்த⁴னரஸா, அனுபச்சே²த³பச்சுபட்டா²னா, அனுப்பப³ந்த⁴கரூபபத³ட்டா²னா. உப⁴யம்பேதங் ஜாதிரூபஸ்ஸேவாதி⁴வசனங், ஆகாரனானத்ததோ பன வேனெய்யவஸேன ச ‘‘உபசயோ ஸந்ததீ’’தி உத்³தே³ஸதே³ஸனா கதா. யஸ்மா பனெத்த² அத்த²தோ நானத்தங் நத்தி², தஸ்மா இமேஸங் பதா³னங் நித்³தே³ஸே ‘‘யோ ஆயதனானங் ஆசயோ, ஸோ ரூபஸ்ஸ உபசயோ. யோ ரூபஸ்ஸ உபசயோ, ஸா ரூபஸ்ஸ ஸந்ததீ’’தி (த⁴॰ ஸ॰ 641-642) வுத்தங். அட்ட²கதா²யம்பி ‘‘ஆசயோ நாம நிப்³ப³த்தி, உபசயோ நாம வட்³டி⁴, ஸந்ததி நாம பவத்தீ’’தி (த⁴॰ ஸ॰ அட்ட²॰ 641) வத்வா ‘‘நதீ³தீரே க²தகூபகம்ஹி உத³குக்³க³மனகாலோ விய ஆசயோ நிப்³ப³த்தி, பரிபுண்ணகாலோ விய உபசயோ வட்³டி⁴, அஜ்ஜொ²த்த²ரித்வா க³மனகாலோ விய ஸந்ததி பவத்தீ’’தி (த⁴॰ ஸ॰ அட்ட²॰ 641) உபமா கதா.
உபமாவஸானே ச ‘‘ஏவங் கிங் கதி²தங் ஹோதி? ஆயதனேன ஆசயோ கதி²தோ, ஆசயேன ஆயதனங் கதி²த’’ந்தி வுத்தங். தஸ்மா யா ரூபானங் பட²மாபி⁴னிப்³ப³த்தி, ஸா ஆசயோ. யா தேஸங் உபரி அஞ்ஞேஸம்பி நிப்³ப³த்தமானானங் நிப்³ப³த்தி, ஸா வட்³டி⁴ஆகாரேன உபட்டா²னதோ உபசயோ. யா தேஸம்பி உபரி புனப்புனங்
ரூபபரிபாகலக்க²ணா ஜரதா, உபனயனரஸா, ஸபா⁴வானபக³மேபி நவபா⁴வாபக³மபச்சுபட்டா²னா வீஹிபுராணபா⁴வோ விய, பரிபச்சமானரூபபத³ட்டா²னா. க²ண்டி³ச்சாதி³பா⁴வேன த³ந்தாதீ³ஸு விகாரத³ஸ்ஸனதோ
பரிபே⁴த³லக்க²ணா ரூபஸ்ஸ அனிச்சதா, ஸங்ஸீத³னரஸா, க²யவயபச்சுபட்டா²னா, பரிபி⁴ஜ்ஜமானரூபபத³ட்டா²னா.
445. ஓஜாலக்க²ணோ கப³ளீகாரோ ஆஹாரோ, ரூபாஹரணரஸோ, உபத்த²ம்ப⁴னபச்சுபட்டா²னோ, கப³ளங் கத்வா ஆஹரிதப்³ப³வத்து²பத³ட்டா²னோ. யாய ஓஜாய ஸத்தா யாபெந்தி, தஸ்ஸா ஏதங் அதி⁴வசனங்.
446. இமானி தாவ பாளியங் ஆக³தரூபானேவ. அட்ட²கதா²யங் பன ப³லரூபங் ஸம்ப⁴வரூபங் ஜாதிரூபங் ரோக³ரூபங் ஏகச்சானங் மதேன மித்³த⁴ரூபந்தி ஏவங் அஞ்ஞானிபி ரூபானி ஆஹரித்வா ‘‘அத்³தா⁴ முனீஸி ஸம்பு³த்³தோ⁴, நத்தி² நீவரணா தவா’’திஆதீ³னி (ஸு॰ நி॰ 546) வத்வா மித்³த⁴ரூபங் தாவ நத்தி²யேவாதி படிக்கி²த்தங். இதரேஸு ரோக³ரூபங் ஜரதாஅனிச்சதாக்³க³ஹணேன க³ஹிதமேவ, ஜாதிரூபங் உபசயஸந்ததிக்³க³ஹணேன, ஸம்ப⁴வரூபங் ஆபோதா⁴துக்³க³ஹணேன, ப³லரூபங் வாயோதா⁴துக்³க³ஹணேன க³ஹிதமேவ. தஸ்மா தேஸு ஏகம்பி விஸுங் நத்தீ²தி ஸன்னிட்டா²னங் கதங்.
இதி இத³ங் சதுவீஸதிவித⁴ங் உபாதா³ரூபங் புப்³பே³ வுத்தங் சதுப்³பி³த⁴ங் பூ⁴தரூபஞ்சாதி அட்ட²வீஸதிவித⁴ங் ரூபங் ஹோதி அனூனமனதி⁴கங்.
447. தங் ஸப்³ப³ம்பி ந ஹேது அஹேதுகங் ஹேதுவிப்பயுத்தங் ஸப்பச்சயங் லோகியங் ஸாஸவமேவாதிஆதி³னா நயேன ஏகவித⁴ங்.
அஜ்ஜ²த்திகங் பா³ஹிரங், ஓளாரிகங் ஸுகு²மங், தூ³ரே ஸந்திகே, நிப்ப²ன்னங் அனிப்ப²ன்னங், பஸாத³ரூபங் நபஸாத³ரூபங், இந்த்³ரியங் அனிந்த்³ரியங், உபாதி³ண்ணங் அனுபாதி³ண்ணந்திஆதி³வஸேன து³வித⁴ங்.
தத்த² அஜ்ஜ²த்திகங், ஸேஸங் ததோ பா³ஹிரத்தா பா³ஹிரங். சக்கா²தீ³னி நவ ஆபோதா⁴துவஜ்ஜிதா திஸ்ஸோ தா⁴துயோ சாதி த்³வாத³ஸவித⁴ங் க⁴ட்டனவஸேன க³ஹேதப்³ப³தோ ஓளாரிகங், ஸேஸங் ததோ விபரீதத்தா ஸுகு²மங். யங் ஸுகு²மங் ததே³வ து³ப்படிவிஜ்ஜ²ஸபா⁴வத்தா தூ³ரே, இதரங் ஸுப்படிவிஜ்ஜ²ஸபா⁴வத்தா ஸந்திகே. சதஸ்ஸோ தா⁴துயோ, சக்கா²தீ³னி தேரஸ, கப³ளீகாராஹாரோ சாதி அட்டா²ரஸவித⁴ங் ரூபங் பரிச்சே²த³விகாரலக்க²ணபா⁴வங் அதிக்கமித்வா ஸபா⁴வேனேவ பரிக்³க³ஹேதப்³ப³தோ நிப்ப²ன்னங், ஸேஸங் தப்³பி³பரீததாய அனிப்ப²ன்னங். சக்கா²தி³பஞ்சவித⁴ங் ரூபாதீ³னங் க³ஹணபச்சயபா⁴வேன ஆதா³ஸதலங் விய விப்பஸன்னத்தா பஸாத³ரூபங், இதரங் ததோ விபரீதத்தா நபஸாத³ரூபங். பஸாத³ரூபமேவ இத்தி²ந்த்³ரியாதி³த்தயேன ஸத்³தி⁴ங் அதி⁴பதியட்டே²ன இந்த்³ரியங், ஸேஸங் ததோ விபரீதத்தா அனிந்த்³ரியங். யங் கம்மஜந்தி பரதோ வக்கா²ம, தங் கம்மேன உபாதி³ண்ணத்தா உபாதி³ண்ணங், ஸேஸங் ததோ விபரீதத்தா அனுபாதி³ண்ணங்.
448. புன ஸப்³ப³மேவ ரூபங் ஸனித³ஸ்ஸனகம்மஜாதீ³னங் திகானங் வஸேன திவித⁴ங் ஹோதி. தத்த² ஓளாரிகே ரூபங் ஸனித³ஸ்ஸனஸப்படிக⁴ங், ஸேஸங் அனித³ஸ்ஸனஸப்படிக⁴ங். ஸப்³ப³ம்பி ஸுகு²மங் அனித³ஸ்ஸனஅப்படிக⁴ங். ஏவங் தாவ ஸனித³ஸ்ஸனத்திகவஸேன திவித⁴ங். கம்மஜாதி³த்திகவஸேன பன கம்மதோ ஜாதங் கம்மஜங், தத³ஞ்ஞபச்சயஜாதங் அகம்மஜங், நகுதோசிஜாதங் நேவ கம்மஜங் நாகம்மஜங். சித்ததோ ஜாதங் சித்தஜங், தத³ஞ்ஞபச்சயஜாதங் அசித்தஜங், நகுதோசிஜாதங் நேவ சித்தஜங் நாசித்தஜங், ஆஹாரதோ ஜாதங் ஆஹாரஜங், தத³ஞ்ஞபச்சயஜாதங் அனாஹாரஜங், நகுதோசிஜாதங் நேவ ஆஹாரஜங் நஅனாஹாரஜங். உதுதோ ஜாதங் உதுஜங், தத³ஞ்ஞபச்சயஜாதங் அனுதுஜங், நகுதோசிஜாதங் நேவ உதுஜங் நஅனுதுஜந்தி ஏவங் கம்மஜாதி³த்திகவஸேன திவித⁴ங்.
449. புன தி³ட்டா²தி³ரூபரூபாதி³வத்தா²தி³சதுக்கவஸேன சதுப்³பி³த⁴ங். தத்த² ரூபாயதனங் தி³ட்ட²ங் நாம த³ஸ்ஸனவிஸயத்தா, ஸத்³தா³யதனங் ஸுதங் நாம ஸவனவிஸயத்தா, க³ந்த⁴ரஸபொ²ட்ட²ப்³ப³த்தயங் முதங் நாம ஸம்பத்தகா³ஹகஇந்த்³ரியவிஸயத்தா, ஸேஸங் விஞ்ஞாதங் நாம விஞ்ஞாணஸ்ஸேவ விஸயத்தாதி ஏவங் தாவ தி³ட்டா²தி³சதுக்கவஸேன சதுப்³பி³த⁴ங்.
நிப்ப²ன்னரூபங் பனெத்த² ரூபரூபங் நாம, ஆகாஸதா⁴து பரிச்சே²த³ரூபங் நாம, காயவிஞ்ஞத்திஆதி³ கம்மஞ்ஞதாபரியந்தங் விகாரரூபங் நாம, ஜாதிஜராப⁴ங்க³ங் லக்க²ணரூபங் நாமாதி ஏவங் ரூபரூபாதி³சதுக்கவஸேன சதுப்³பி³த⁴ங்.
யங் வத்து² ந த்³வாரங். விஞ்ஞத்தித்³வயங் த்³வாரங் ந வத்து². பஸாத³ரூபங் வத்து² சேவ த்³வாரஞ்ச. ஸேஸங் நேவ வத்து² ந த்³வாரந்தி ஏவங் வத்தா²தி³சதுக்கவஸேன சதுப்³பி³த⁴ங்.
450. புன ஏகஜங் நாம. தேஸு ஸத்³தி⁴ங் ஹத³யவத்து²னா இந்த்³ரியரூபங் கம்மஜமேவ. விஞ்ஞத்தித்³வயங் சித்தஜமேவ. யங் பன சித்ததோ ச உதுதோ ச ஜாதங், தங் த்³விஜங் நாம, தங் ஸத்³தா³யதனமேவ. யங் உதுசித்தாஹாரேஹி ஜாதங், தங் திஜங் நாம, தங் பன லஹுதாதி³த்தயமேவ. யங் சதூஹிபி கம்மாதீ³ஹி ஜாதங், தங் சதுஜங் நாம, தங் லக்க²ணரூபவஜ்ஜங் அவஸேஸங் ஹோதி. லக்க²ணரூபங் பன நகுதோசிஜாதங். கஸ்மா? ந ஹி உப்பாத³ஸ்ஸ உப்பாதோ³ அத்தி², உப்பன்னஸ்ஸ ச பரிபாகபே⁴த³மத்தங் இதரத்³வயங். யம்பி ‘‘ரூபாயதனங் ஸத்³தா³யதனங் க³ந்தா⁴யதனங் ரஸாயதனங் பொ²ட்ட²ப்³பா³யதனங் ஆகாஸதா⁴து ஆபோதா⁴து ரூபஸ்ஸ லஹுதா, ரூபஸ்ஸ முது³தா, ரூபஸ்ஸ கம்மஞ்ஞதா, ரூபஸ்ஸ உபசயோ, ரூபஸ்ஸ ஸந்ததி, கப³ளீகாரோ ஆஹாரோ, இமே த⁴ம்மா சித்தஸமுட்டா²னா’’திஆதீ³ஸு (த⁴॰ ஸ॰ 1201) ஜாதியா குதோசிஜாதத்தங் அனுஞ்ஞாதங், தங் பன ரூபஜனகபச்சயானங் கிச்சானுபா⁴வக்க²ணே தி³ட்ட²த்தாதி வேதி³தப்³ப³ங்.
இத³ங் தாவ ரூபக்க²ந்தே⁴ வித்தா²ரகதா²முக²ங்.
விஞ்ஞாணக்க²ந்த⁴கதா²
451. இதரேஸு பன யங்கிஞ்சி வேத³யிதலக்க²ணங், ஸப்³ப³ங் தங் ஏகதோ கத்வா வேத³னாக்க²ந்தோ⁴; யங்கிஞ்சி ஸஞ்ஜானநலக்க²ணங், ஸப்³ப³ங் தங் ஏகதோ கத்வா ஸஞ்ஞாக்க²ந்தோ⁴; யங்கிஞ்சி அபி⁴ஸங்க²ரணலக்க²ணங், ஸப்³ப³ங் தங் ஏகதோ கத்வா ஸங்கா²ரக்க²ந்தோ⁴; யங்கிஞ்சி விஜானநலக்க²ணங், ஸப்³ப³ங் தங் ஏகதோ கத்வா விஞ்ஞாணக்க²ந்தோ⁴ வேதி³தப்³போ³. தத்த² யஸ்மா விஞ்ஞாணக்க²ந்தே⁴ விஞ்ஞாதே இதரே ஸுவிஞ்ஞெய்யா ஹொந்தி, தஸ்மா விஞ்ஞாணக்க²ந்த⁴ங் ஆதி³ங் கத்வா வண்ணனங் கரிஸ்ஸாம.
யங்கிஞ்சி விஜானநலக்க²ணங், ஸப்³ப³ங் தங் ஏகதோ கத்வா விஞ்ஞாணக்க²ந்தோ⁴ வேதி³தப்³போ³தி ஹி வுத்தங். கிஞ்ச விஜானநலக்க²ணங் விஞ்ஞாணங்? யதா²ஹ ‘‘விஜானாதி விஜானாதீதி கோ², ஆவுஸோ, தஸ்மா விஞ்ஞாணந்தி வுச்சதீ’’தி (ம॰ நி॰ 1.449). விஞ்ஞாணங் சித்தங் மனோதி அத்த²தோ ஏகங். ததே³தங் விஜானநலக்க²ணேன ஸபா⁴வதோ
452. தத்த² குஸலங் பூ⁴மிபே⁴த³தோ சதுப்³பி³த⁴ங் காமாவசரங் ரூபாவசரங் அரூபாவசரங் லோகுத்தரஞ்ச. தத்த² காமாவசரங் ஸோமனஸ்ஸுபெக்கா²ஞாணஸங்கா²ரபே⁴த³தோ அட்ட²வித⁴ங். ஸெய்யதி²த³ங் – ஸோமனஸ்ஸஸஹக³தங் ஞாணஸம்பயுத்தங் அஸங்கா²ரங் ஸஸங்கா²ரஞ்ச, ததா² ஞாணவிப்பயுத்தங். உபெக்கா²ஸஹக³தங் ஞாணஸம்பயுத்தங் அஸங்கா²ரங் ஸஸங்கா²ரஞ்ச, ததா² ஞாணவிப்பயுத்தங்.
யதா³ ஹி தெ³ய்யத⁴ம்மபடிக்³கா³ஹகாதி³ஸம்பத்திங் அஞ்ஞங் வா ஸோமனஸ்ஸஹேதுங் ஆக³ம்ம ஹட்ட²பஹட்டோ² ‘‘அத்தி² தி³ன்ன’’ந்திஆதி³னயப்பவத்தங் (ம॰ நி॰ 1.441) ஸம்மாதி³ட்டி²ங் புரக்க²த்வா அஸங்ஸீத³ந்தோ அனுஸ்ஸாஹிதோ பரேஹி தா³னாதீ³னி புஞ்ஞானி கரோதி, ததா³ஸ்ஸ ஸோமனஸ்ஸஸஹக³தங் ஞாணஸம்பயுத்தங் சித்தங் அஸங்கா²ரங் ஹோதி. யதா³ பன வுத்தனயேன ஹட்ட²துட்டோ² ஸம்மாதி³ட்டி²ங் புரக்க²த்வா அமுத்தசாக³தாதி³வஸேன ஸங்ஸீத³மானோ வா பரேஹி வா உஸ்ஸாஹிதோ கரோதி, ததா³ஸ்ஸ ததே³வ சித்தங் ஸஸங்கா²ரங் ஹோதி. இமஸ்மிஞ்ஹி அத்தே² ஸங்கா²ரோதி ஏதங் அத்தனோ வா பரேஸங் வா வஸேன பவத்தஸ்ஸ புப்³ப³பயோக³ஸ்ஸாதி⁴வசனங். யதா³ பன ஞாதிஜனஸ்ஸ படிபத்தித³ஸ்ஸனேன ஜாதபரிசயா பா³லதா³ரகா பி⁴க்கூ² தி³ஸ்வா ஸோமனஸ்ஸஜாதா ஸஹஸா கிஞ்சிதே³வ ஹத்த²க³தங் த³த³ந்தி வா வந்த³ந்தி வா, ததா³ ததியங் சித்தங் உப்பஜ்ஜதி. யதா³ பன ‘‘தே³த² வந்த³தா²தி’’ ஞாதீஹி உஸ்ஸாஹிதா ஏவங் படிபஜ்ஜந்தி, ததா³ சதுத்த²ங் சித்தங் உப்பஜ்ஜதி. யதா³ பன தெ³ய்யத⁴ம்மபடிக்³கா³ஹகாதீ³னங் அஸம்பத்திங் அஞ்ஞேஸங் வா ஸோமனஸ்ஸஹேதூனங் அபா⁴வங் ஆக³ம்ம சதூஸுபி விகப்பேஸு ஸோமனஸ்ஸரஹிதா ஹொந்தி, ததா³ ஸேஸானி சத்தாரி உபெக்கா²ஸஹக³தானி உப்பஜ்ஜந்தீதி. ஏவங் ஸோமனஸ்ஸுபெக்கா²ஞாணஸங்கா²ரபே⁴த³தோ அட்ட²வித⁴ங் காமாவசரகுஸலங் வேதி³தப்³ப³ங்.
ரூபாவசரங் பன ஜா²னங்க³யோக³பே⁴த³தோ பஞ்சவித⁴ங் ஹோதி. ஸெய்யதி²த³ங், விதக்கவிசாரபீதிஸுக²ஸமாதி⁴யுத்தங் பட²மங், அதிக்கந்தவிதக்கங் து³தியங், ததோ அதிக்கந்தவிசாரங் ததியங், ததோ விரத்தபீதிகங் சதுத்த²ங், அத்த²ங்க³தஸுக²ங் உபெக்கா²ஸமாதி⁴யுத்தங் பஞ்சமந்தி.
அரூபாவசரங் சதுன்னங் ஆருப்பானங் யோக³வஸேன சதுப்³பி³த⁴ங். வுத்தப்பகாரேன ஹி ஆகாஸானஞ்சாயதனஜ்ஜா²னேன ஸம்பயுத்தங் பட²மங், விஞ்ஞாணஞ்சாயதனாதீ³ஹி து³தியததியசதுத்தா²னி
453. அகுஸலங்
தத்த² லோப⁴மூலங் ஸோமனஸ்ஸுபெக்கா²தி³ட்டி²க³தஸங்கா²ரபே⁴த³தோ அட்ட²வித⁴ங். ஸெய்யதி²த³ங், ஸோமனஸ்ஸஸஹக³தங் தி³ட்டி²க³தஸம்பயுத்தங் அஸங்கா²ரங் ஸஸங்கா²ரஞ்ச, ததா² தி³ட்டி²க³தவிப்பயுத்தங். உபெக்கா²ஸஹக³தங் தி³ட்டி²க³தஸம்பயுத்தங் அஸங்கா²ரங் ஸஸங்கா²ரஞ்ச, ததா² தி³ட்டி²க³தவிப்பயுத்தங்.
யதா³ ஹி ‘‘நத்தி² காமேஸு ஆதீ³னவோ’’தி (ம॰ நி॰ 1.469) ஆதி³னா நயேன மிச்சா²தி³ட்டி²ங் புரக்க²த்வா ஹட்ட²துட்டோ² காமே வா பரிபு⁴ஞ்ஜதி, தி³ட்ட²மங்க³லாதீ³னி வா ஸாரதோ பச்சேதி ஸபா⁴வதிக்கே²னேவ அனுஸ்ஸாஹிதேன சித்தேன, ததா³ பட²மங் அகுஸலசித்தங் உப்பஜ்ஜதி. யதா³ மந்தே³ன ஸமுஸ்ஸாஹிதேன சித்தேன, ததா³ து³தியங். யதா³ மிச்சா²தி³ட்டி²ங் அபுரக்க²த்வா கேவலங் ஹட்ட²துட்டோ² மேது²னங் வா ஸேவதி, பரஸம்பத்திங் வா அபி⁴ஜ்ஜா²யதி, பரப⁴ண்ட³ங் வா ஹரதி ஸபா⁴வதிக்கே²னேவ அனுஸ்ஸாஹிதேன சித்தேன, ததா³ ததியங். யதா³ மந்தே³ன ஸமுஸ்ஸாஹிதேன சித்தேன, ததா³ சதுத்த²ங். யதா³ பன காமானங் வா அஸம்பத்திங் ஆக³ம்ம அஞ்ஞேஸங் வா ஸோமனஸ்ஸஹேதூனங் அபா⁴வேன சதூஸுபி விகப்பேஸு ஸோமனஸ்ஸரஹிதா ஹொந்தி, ததா³ ஸேஸானி சத்தாரி உபெக்கா²ஸஹக³தானி உப்பஜ்ஜந்தீதி ஏவங் ஸோமனஸ்ஸுபெக்கா²தி³ட்டி²க³தஸங்கா²ரபே⁴த³தோ அட்ட²வித⁴ங் லோப⁴மூலங் வேதி³தப்³ப³ங்.
தோ³ஸமூலங் பன தோ³மனஸ்ஸஸஹக³தங் படிக⁴ஸம்பயுத்தங் அஸங்கா²ரங் ஸஸங்கா²ரந்தி து³வித⁴மேவ ஹோதி, தஸ்ஸ பாணாதிபாதாதீ³ஸு திக்க²மந்த³ப்பவத்திகாலே பவத்தி வேதி³தப்³பா³.
மோஹமூலங் உபெக்கா²ஸஹக³தங் விசிகிச்சா²ஸம்பயுத்தங் உத்³த⁴ச்சஸம்பயுத்தஞ்சாதி து³வித⁴ங். தஸ்ஸ ஸன்னிட்டா²னவிக்கே²பகாலே பவத்தி வேதி³தப்³பா³தி ஏவங் அகுஸலவிஞ்ஞாணங் த்³வாத³ஸவித⁴ங் ஹோதி.
454. அப்³யாகதங் ஜாதிபே⁴த³தோ து³வித⁴ங் விபாகங் கிரியஞ்ச. தத்த² விபாகங் பூ⁴மிதோ சதுப்³பி³த⁴ங் காமாவசரங் ரூபாவசரங் அரூபாவசரங் லோகுத்தரஞ்ச. தத்த²
தத்த² அலோபா⁴தி³விபாகஹேதுவிரஹிதங் அஹேதுகங், தங் சக்கு²விஞ்ஞாணங், ஸோதகா⁴னஜிவ்ஹாகாயவிஞ்ஞாணங்
தத்த² சக்கு²ஸன்னிஸ்ஸிதரூபவிஜானநலக்க²ணங் சக்கு²விஞ்ஞாணங், ரூபமத்தாரம்மணரஸங், ரூபாபி⁴முக²பா⁴வபச்சுபட்டா²னங், ரூபாரம்மணாய கிரியமனோதா⁴துயா அபக³மபத³ட்டா²னங். ஸோதாதி³ஸன்னிஸ்ஸிதஸத்³தா³தி³விஜானநலக்க²ணானி ஸோதகா⁴னஜிவ்ஹாகாயவிஞ்ஞாணானி, ஸத்³தா³தி³மத்தாரம்மணரஸானி, ஸத்³தா³தி³அபி⁴முக²பா⁴வபச்சுபட்டா²னானி, ஸத்³தா³ரம்மணாதீ³னங் கிரியமனோதா⁴தூனங் அபக³மபத³ட்டா²னானி.
சக்கு²விஞ்ஞாணாதீ³னங் அனந்தரங் ரூபாதி³விஜானநலக்க²ணா மனோதா⁴து, ரூபாதி³ஸம்படிச்ச²னரஸா, ததா²பா⁴வபச்சுபட்டா²னா, சக்கு²விஞ்ஞாணாதி³அபக³மபத³ட்டா²னா.
அஹேதுகவிபாகா ஸளாரம்மணவிஜானநலக்க²ணா து³விதா⁴பி ஸந்தீரணாதி³கிச்சா மனோவிஞ்ஞாணதா⁴து, ஸந்தீரணாதி³ரஸா, ததா²பா⁴வபச்சுபட்டா²னா, ஹத³யவத்து²பத³ட்டா²னா. ஸோமனஸ்ஸுபெக்கா²யோக³தோ பன த்³விபஞ்சட்டா²னபே⁴த³தோ ச தஸ்ஸா பே⁴தோ³. ஏதாஸு ஹி ஏகா ஏகந்தமிட்டா²ரம்மணே பவத்திஸப்³பா⁴வதோ ஸோமனஸ்ஸஸம்பயுத்தா ஹுத்வா ஸந்தீரணததா³ரம்மணவஸேன பஞ்சத்³வாரே சேவ ஜவனாவஸானே ச பவத்தனதோ த்³விட்டா²னா ஹோதி. ஏகா இட்ட²மஜ்ஜ²த்தாரம்மணே பவத்திஸப்³பா⁴வதோ உபெக்கா²ஸம்பயுத்தா ஹுத்வா ஸந்தீரணததா³ரம்மணபடிஸந்தி⁴ப⁴வங்க³சுதிவஸேன பவத்தனதோ பஞ்சட்டா²னா ஹோதி.
அட்ட²வித⁴ம்பி சேதங் அஹேதுகவிபாகவிஞ்ஞாணங் நியதானியதாரம்மணத்தா து³வித⁴ங். உபெக்கா²ஸுக²ஸோமனஸ்ஸபே⁴த³தோ திவித⁴ங். விஞ்ஞாணபஞ்சகங் ஹெத்த² நியதாரம்மணங் யதா²க்கமங் ரூபாதீ³ஸுயேவ பவத்திதோ, ஸேஸங் அனியதாரம்மணங். தத்ர ஹி மனோதா⁴து பஞ்சஸுபி ரூபாதீ³ஸு பவத்ததி, மனோவிஞ்ஞாணதா⁴துத்³வயங் ச²ஸூதி. காயவிஞ்ஞாணங் பனெத்த² ஸுக²யுத்தங், த்³விட்டா²னா மனோவிஞ்ஞாணதா⁴து ஸோமனஸ்ஸயுத்தா, ஸேஸங் உபெக்கா²யுத்தந்தி. ஏவங் தாவ குஸலவிபாகாஹேதுகங் அட்ட²வித⁴ங் வேதி³தப்³ப³ங்.
அலோபா⁴தி³விபாகஹேதுஸம்பயுத்தங் பன ஸஹேதுகங், தங் காமாவசரகுஸலங் விய ஸோமனஸ்ஸாதி³ பே⁴த³தோ அட்ட²வித⁴ங். யதா² பன குஸலங் தா³னாதி³வஸேன
கேவலங் ஹி அகுஸலவிபாகங் அஹேதுகமேவ, தங் சக்கு²விஞ்ஞாணங், ஸோதகா⁴னஜிவ்ஹாகாயவிஞ்ஞாணங், ஸம்படிச்ச²னகிச்சா மனோதா⁴து, ஸந்தீரணாதி³கிச்சா பஞ்சட்டா²னா மனோவிஞ்ஞாணதா⁴தூதி ஸத்தவித⁴ங். தங் லக்க²ணாதி³தோ குஸலாஹேதுகவிபாகே வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங்.
கேவலஞ்ஹி குஸலவிபாகானி இட்ட²இட்ட²மஜ்ஜ²த்தாரம்மணானி, இமானி அனிட்ட²அனிட்ட²மஜ்ஜ²த்தாரம்மணானி. தானி ச உபெக்கா²ஸுக²ஸோமனஸ்ஸபே⁴த³தோ திவிதா⁴னி, இமானி து³க்க²உபெக்கா²வஸேன து³விதா⁴னி. எத்த² ஹி காயவிஞ்ஞாணங் து³க்க²ஸஹக³தமேவ, ஸேஸானி உபெக்கா²ஸஹக³தானி. ஸா ச தேஸு உபெக்கா² ஹீனா து³க்க²ங் விய நாதிதிகி²ணா, இதரேஸு உபெக்கா² பணீதா ஸுக²ங் விய நாதிதிகி²ணா. இதி இமேஸங் ஸத்தன்னங் அகுஸலவிபாகானங் புரிமானஞ்ச ஸோளஸன்னங் குஸலவிபாகானங் வஸேன காமாவசரங் விபாகவிஞ்ஞாணங் தேவீஸதிவித⁴ங்.
ரூபாவசரங் பன குஸலங் விய பஞ்சவித⁴ங். குஸலங் பன ஸமாபத்திவஸேன ஜவனவீதி²யங் பவத்ததி. இத³ங் உபபத்தியங் படிஸந்தி⁴ப⁴வங்க³சுதிவஸேன. யதா² ச ரூபாவசரங், ஏவங் அரூபாவசரம்பி குஸலங் விய சதுப்³பி³த⁴ங். பவத்திபே⁴தோ³பிஸ்ஸ ரூபாவசரே வுத்தனயோ ஏவ. லோகுத்தரவிபாகங் சதுமக்³க³யுத்தசித்தப²லத்தா சதுப்³பி³த⁴ங், தங் மக்³க³வீதி²வஸேன சேவ ஸமாபத்திவஸேன ச த்³விதா⁴ பவத்ததி. ஏவங் ஸப்³ப³ம்பி சதூஸு பூ⁴மீஸு ச²த்திங்ஸவித⁴ங் விபாகவிஞ்ஞாணங் ஹோதி.
கிரியங் பன பூ⁴மிபே⁴த³தோ திவித⁴ங் காமாவசரங் ரூபாவசரங் அரூபாவசரஞ்ச. தத்த² காமாவசரங் து³வித⁴ங் அஹேதுகங் ஸஹேதுகஞ்ச. தத்த² அலோபா⁴தி³கிரியஹேதுவிரஹிதங் அஹேதுகங், தங் மனோதா⁴துமனோவிஞ்ஞாணதா⁴துபே⁴த³தோ து³வித⁴ங்.
தத்த² சக்கு²விஞ்ஞாணாதி³புரேசரரூபாதி³விஜானநலக்க²ணா மனோதா⁴து, ஆவஜ்ஜனரஸா, ரூபாதி³அபி⁴முக²பா⁴வபச்சுபட்டா²னா, ப⁴வங்க³விச்சே²த³பத³ட்டா²னா, ஸா உபெக்கா²யுத்தாவ ஹோதி.
மனோவிஞ்ஞாணதா⁴து
அஸாதா⁴ரணா ஸோமனஸ்ஸஸஹக³தாஹேதுககிரியா ஸளாரம்மணவிஜானநலக்க²ணா, கிச்சவஸேன அரஹதங் அனுளாரேஸு வத்தூ²ஸு ஹஸிதுப்பாத³னரஸா, ததா²பா⁴வபச்சுபட்டா²னா, ஏகந்ததோ ஹத³யவத்து²பத³ட்டா²னாதி. இதி காமாவசரகிரியங் அஹேதுகங் திவித⁴ங்.
ஸஹேதுகங் பன ஸோமனஸ்ஸாதி³பே⁴த³தோ குஸலங் விய அட்ட²வித⁴ங். கேவலஞ்ஹி குஸலங் ஸெக்க²புது²ஜ்ஜனானங் உப்பஜ்ஜதி, இத³ங் அரஹதங்யேவாதி அயமெத்த² விஸேஸோ. ஏவங் தாவ காமாவசரங் ஏகாத³ஸவித⁴ங்.
ரூபாவசரங் பன அரூபாவசரஞ்ச குஸலங் விய பஞ்சவித⁴ங் சதுப்³பி³த⁴ஞ்ச ஹோதி. அரஹதங் உப்பத்திவஸேனேவ சஸ்ஸ குஸலதோ விஸேஸோ வேதி³தப்³போ³தி. ஏவங் ஸப்³ப³ம்பி தீஸு பூ⁴மீஸு வீஸதிவித⁴ங் கிரியவிஞ்ஞாணங் ஹோதி.
455. இதி ஏகவீஸதி குஸலானி த்³வாத³ஸாகுஸலானி ச²த்திங்ஸ விபாகானி வீஸதி கிரியானீதி ஸப்³பா³னிபி ஏகூனநவுதி விஞ்ஞாணானி ஹொந்தி. யானி படிஸந்தி⁴ப⁴வங்கா³வஜ்ஜனத³ஸ்ஸனஸவனகா⁴யனஸாயனபு²ஸனஸம்படிச்ச²னஸந்தீரணவொட்ட²ப்³ப³னஜவனததா³ரம்மணசுதிவஸேன சுத்³த³ஸஹி ஆகாரேஹி பவத்தந்தி.
கத²ங்? யதா³ ஹி அட்ட²ன்னங் காமாவசரகுஸலானங் ஆனுபா⁴வேன தே³வமனுஸ்ஸேஸு ஸத்தா நிப்³ப³த்தந்தி, ததா³ நேஸங் மரணகாலே பச்சுபட்டி²தங் கம்மகம்மனிமித்தக³தினிமித்தானங் அஞ்ஞதரங் ஆரம்மணங் கத்வா அட்ட² ஸஹேதுககாமாவசரவிபாகானி, மனுஸ்ஸேஸு பண்ட³காதி³பா⁴வங் ஆபஜ்ஜமானானங் து³ப்³ப³லத்³விஹேதுககுஸலவிபாகஉபெக்கா²ஸஹக³தாஹேதுகவிபாகமனோவிஞ்ஞாணதா⁴து சாதி படிஸந்தி⁴வஸேன நவ விபாகசித்தானி பவத்தந்தி. யதா³ ரூபாவசராரூபாவசரகுஸலானுபா⁴வேன ரூபாரூபப⁴வேஸு நிப்³ப³த்தந்தி
யதா³ படிஸந்தி⁴வஸேன பவத்தி வேதி³தப்³பா³.
படிஸந்தி⁴விஞ்ஞாணே பன நிருத்³தே⁴ தங் தங் படிஸந்தி⁴விஞ்ஞாணமனுப³ந்த⁴மானங் தஸ்ஸ தஸ்ஸேவ கம்மஸ்ஸ விபாகபூ⁴தங் தஸ்மிஞ்ஞேவ ஆரம்மணே தாதி³ஸமேவ ப⁴வங்க³விஞ்ஞாணங் நாம பவத்ததி, புனபி தாதி³ஸந்தி ஏவங் அஸதி ஸந்தானவினிவத்தகே அஞ்ஞஸ்மிங் சித்துப்பாதே³ நதீ³ஸோதங் விய ஸுபினங் அபஸ்ஸதோ நித்³தோ³க்கமனகாலாதீ³ஸு அபரிமாணஸங்க்²யம்பி பவத்ததியேவாதி ஏவங் தேஸஞ்ஞேவ விஞ்ஞாணானங் ப⁴வங்க³வஸேனாபி பவத்தி வேதி³தப்³பா³.
ஏவங் பவத்தே பன ப⁴வங்க³ஸந்தானே யதா³ ஸத்தானங் இந்த்³ரியானி ஆரம்மணக³ஹணக்க²மானி ஹொந்தி, ததா³ சக்கு²ஸ்ஸாபாத²க³தே ரூபே ரூபங் படிச்ச சக்கு²பஸாத³ஸ்ஸ க⁴ட்டனா ஹோதி, ததோ க⁴ட்டனானுபா⁴வேன ப⁴வங்க³சலனங் ஹோதி, அத² நிருத்³தே⁴ ப⁴வங்கே³ ததே³வ ரூபங் ஆரம்மணங் கத்வா ப⁴வங்க³ங் விச்சி²ந்த³மானா விய ஆவஜ்ஜனகிச்சங் ஸாத⁴யமானா கிரியமனோதா⁴து உப்பஜ்ஜதி. ஸோதத்³வாராதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. மனொத்³வாரே பன ச²ப்³பி³தே⁴பி ஆரம்மணே ஆபாத²க³தே ப⁴வங்க³சலனானந்தரங் ப⁴வங்க³ங் விச்சி²ந்த³மானா விய ஆவஜ்ஜனகிச்சங் ஸாத⁴யமானா அஹேதுககிரியமனோவிஞ்ஞாணதா⁴து உப்பஜ்ஜதி உபெக்கா²ஸஹக³தாதி ஏவங் த்³வின்னங் கிரியவிஞ்ஞாணானங் ஆவஜ்ஜனவஸேன பவத்தி வேதி³தப்³பா³.
ஆவஜ்ஜனானந்தரங் பன சக்கு²த்³வாரே தாவ த³ஸ்ஸனகிச்சங் ஸாத⁴யமானங் சக்கு²பஸாத³வத்து²கங் சக்கு²விஞ்ஞாணங், ஸோதத்³வாராதீ³ஸு ஸவனாதி³கிச்சங் ஸாத⁴யமானானி ஸோதகா⁴னஜிவ்ஹாகாயவிஞ்ஞாணானி பவத்தந்தி. தானி இட்ட²இட்ட²மஜ்ஜ²த்தேஸு விஸயேஸு குஸலவிபாகானி, அனிட்ட²அனிட்ட²மஜ்ஜ²த்தேஸு விஸயேஸு அகுஸலவிபாகானீதி ஏவங் த³ஸன்னங் விபாகவிஞ்ஞாணானங் த³ஸ்ஸனஸவனகா⁴யனஸாயனபு²ஸனவஸேன பவத்தி வேதி³தப்³பா³.
‘‘சக்கு²விஞ்ஞாணதா⁴துயா ஸம்படிச்ச²னவஸேன பவத்தி வேதி³தப்³பா³.
‘‘மனோதா⁴துயாபி உப்பஜ்ஜித்வா நிருத்³த⁴ஸமனந்தரா உப்பஜ்ஜதி சித்தங் மனோ மானஸங் தஜ்ஜாமனோவிஞ்ஞாணதா⁴தூ’’தி (விப⁴॰ 184) வசனதோ பன மனோதா⁴துயா ஸம்படிச்சி²தமேவ விஸயங் ஸந்தீரயமானா அகுஸலவிபாகமனோதா⁴துயா அனந்தரா அகுஸலவிபாகா, குஸலவிபாகாய அனந்தரா இட்டா²ரம்மணே ஸோமனஸ்ஸஸஹக³தா, இட்ட²மஜ்ஜ²த்தே உபெக்கா²ஸஹக³தா உப்பஜ்ஜதி விபாகாஹேதுகமனோவிஞ்ஞாணதா⁴தூதி ஏவங் திண்ணங் விபாகவிஞ்ஞாணானங் ஸந்தீரணவஸேன பவத்தி வேதி³தப்³பா³.
ஸந்தீரணானந்தரங் பன தமேவ விஸயங் வவத்தா²பயமானா உப்பஜ்ஜதி கிரியாஹேதுகமனோவிஞ்ஞாணதா⁴து உபெக்கா²ஸஹக³தாதி ஏவங் ஏகஸ்ஸேவ கிரியவிஞ்ஞாணஸ்ஸ வொட்ட²ப்³ப³னவஸேன பவத்தி வேதி³தப்³பா³.
வொட்ட²ப்³ப³னானந்தரங் பன ஸசே மஹந்தங் ஹோதி ரூபாதி³ஆரம்மணங், அத² யதா²வவத்தா²பிதே விஸயே அட்ட²ன்னங் வா காமாவசரகுஸலானங் த்³வாத³ஸன்னங் வா அகுஸலானங் நவன்னங் வா அவஸேஸகாமாவசரகிரியானங் அஞ்ஞதரவஸேன ச² ஸத்த வா ஜவனானி ஜவந்தி, ஏஸோ தாவ பஞ்சத்³வாரே நயோ.
மனொத்³வாரே பன மனொத்³வாராவஜ்ஜனானந்தரங் தானியேவ. கொ³த்ரபு⁴தோ உத்³த⁴ங் ரூபாவசரதோ பஞ்ச குஸலானி பஞ்ச கிரியானி, அரூபாவசரதோ சத்தாரி குஸலானி சத்தாரி கிரியானி, லோகுத்தரதோ சத்தாரி மக்³க³சித்தானி சத்தாரி ப²லசித்தானீதி இமேஸு யங் யங் லத்³த⁴பச்சயங் ஹோதி, தங் தங் ஜவதீதி ஏவங் பஞ்சபஞ்ஞாஸாய குஸலாகுஸலகிரியவிபாகவிஞ்ஞாணானங் ஜவனவஸேன பவத்தி வேதி³தப்³பா³.
ஜவனாவஸானே பன ஸசே பஞ்சத்³வாரே அதிமஹந்தங், மனொத்³வாரே ச விபூ⁴தமாரம்மணங் ஹோதி, அத² காமாவசரஸத்தானங் காமாவசரஜவனாவஸானே இட்டா²ரம்மணாதீ³னங் புரிமகம்மஜவனசித்தாதீ³னஞ்ச வஸேன யோ யோ பச்சயோ லத்³தோ⁴ ஹோதி, தஸ்ஸ தஸ்ஸ வஸேன அட்ட²ஸு ஸஹேதுககாமாவசரவிபாகேஸு தீஸு ததா³ரம்மணவஸேன பவத்தி வேதி³தப்³பா³.
ததா³ரம்மணாவஸானே பன புன ப⁴வங்க³மேவ பவத்ததி, ப⁴வங்கே³ விச்சி²ன்னே புன ஆவஜ்ஜனாதீ³னீதி ஏவங் லத்³த⁴பச்சயசித்தஸந்தானங் ப⁴வங்கா³னந்தரங் ஆவஜ்ஜனங் ஆவஜ்ஜனானந்தரங் த³ஸ்ஸனாதீ³னீதி சித்தனியமவஸேனேவ புனப்புனங் தாவ பவத்ததி, யாவ ஏகஸ்மிங் ப⁴வே ப⁴வங்க³ஸ்ஸ பரிக்க²யோ. ஏகஸ்மிங் ஹி ப⁴வே யங் ஸப்³ப³பச்சி²மங் ப⁴வங்க³சித்தங், தங் ததோ சவனத்தா சுதீதி வுச்சதி. தஸ்மா தம்பி ஏகூனவீஸதிவித⁴மேவ ஹோதி. ஏவங் ஏகூனவீஸதியா விபாகவிஞ்ஞாணானங் சுதிவஸேன பவத்தி வேதி³தப்³பா³.
சுதிதோ பன புன படிஸந்தி⁴, படிஸந்தி⁴தோ புன ப⁴வங்க³ந்தி ஏவங் ப⁴வக³திடி²தினிவாஸேஸு ஸங்ஸரமானானங் ஸத்தானங் அவிச்சி²ன்னங் சித்தஸந்தானங் பவத்ததியேவ. யோ பனெத்த² அரஹத்தங் பாபுணாதி, தஸ்ஸ சுதிசித்தே நிருத்³தே⁴ நிருத்³த⁴மேவ ஹோதீதி.
இத³ங் விஞ்ஞாணக்க²ந்தே⁴ வித்தா²ரகதா²முக²ங்.
வேத³னாக்க²ந்த⁴கதா²
456. இதா³னி யங் வுத்தங் ‘‘யங்கிஞ்சி வேத³யிதலக்க²ணங், ஸப்³ப³ங் தங் ஏகதோ கத்வா வேத³னாக்க²ந்தோ⁴ வேதி³தப்³போ³’’தி, எத்தா²பி வேத³யிதலக்க²ணங் நாம வேத³னாவ. யதா²ஹ – ‘‘வேத³யதி வேத³யதீதி கோ² ஆவுஸோ, தஸ்மா வேத³னாதி வுச்சதீ’’தி (ம॰ நி॰ 1.450). ஸா பன வேத³யிதலக்க²ணேன ஸபா⁴வதோ ஏகவிதா⁴பி ஜாதிவஸேன திவிதா⁴ ஹோதி குஸலா, அகுஸலா, அப்³யாகதா சாதி.
தத்த² காமாவசரங் ஸோமனஸ்ஸுபெக்கா²ஞாணஸங்கா²ரபே⁴த³தோ அட்ட²வித⁴ந்திஆதி³னா நயேன வுத்தேன குஸலவிஞ்ஞாணேன
தத்த²
தத்த² இட்ட²பொ²ட்ட²ப்³பா³னுப⁴வனலக்க²ணங் ஸுக²ங், ஸம்பயுத்தானங் உபப்³ரூஹனரஸங், காயிகஅஸ்ஸாத³பச்சுபட்டா²னங், காயிந்த்³ரியபத³ட்டா²னங்.
அனிட்ட²பொ²ட்ட²ப்³பா³னுப⁴வனலக்க²ணங் து³க்க²ங், ஸம்பயுத்தானங் மிலாபனரஸங், காயிகாபா³த⁴பச்சுபட்டா²னங், காயிந்த்³ரியபத³ட்டா²னங்.
இட்டா²ரம்மணானுப⁴வனலக்க²ணங் ஸோமனஸ்ஸங், யதா² ததா² வா இட்டா²காரஸம்போ⁴க³ரஸங், சேதஸிகஅஸ்ஸாத³பச்சுபட்டா²னங், பஸ்ஸத்³தி⁴பத³ட்டா²னங்.
அனிட்டா²ரம்மணானுப⁴வனலக்க²ணங் தோ³மனஸ்ஸங், யதா² ததா² வா அனிட்டா²காரஸம்போ⁴க³ரஸங், சேதஸிகாபா³த⁴பச்சுபட்டா²னங், ஏகந்தேனேவ ஹத³யவத்து²பத³ட்டா²னங்.
மஜ்ஜ²த்தவேத³யிதலக்க²ணா உபெக்கா², ஸம்பயுத்தானங் நாதிஉபப்³ரூஹனமிலாபனரஸா, ஸந்தபா⁴வபச்சுபட்டா²னா, நிப்பீதிகசித்தபத³ட்டா²னாதி.
இத³ங் வேத³னாக்க²ந்தே⁴ வித்தா²ரகதா²முக²ங்.
ஸஞ்ஞாக்க²ந்த⁴கதா²
457. இதா³னி
தத்த² குஸலவிஞ்ஞாணஸம்பயுத்தா குஸலா, அகுஸலஸம்பயுத்தா அகுஸலா, அப்³யாகதஸம்பயுத்தா அப்³யாகதா. ந ஹி தங் விஞ்ஞாணங் அத்தி², யங் ஸஞ்ஞாய விப்பயுத்தங், தஸ்மா யத்தகோ விஞ்ஞாணஸ்ஸ பே⁴தோ³, தத்தகோ ஸஞ்ஞாயாதி.
ஸா பனேஸா ஏவங் விஞ்ஞாணேன ஸமப்பபே⁴தா³பி லக்க²ணாதி³தோ ஸப்³பா³வ ஸஞ்ஜானநலக்க²ணா, ததே³வேதந்தி புன ஸஞ்ஜானநபச்சயனிமித்தகரணரஸா தா³ருஆதீ³ஸு தச்ச²காத³யோ விய, யதா²க³ஹிதனிமித்தவஸேன அபி⁴னிவேஸகரணபச்சுபட்டா²னா ஹத்தி²த³ஸ்ஸகஅந்தா⁴ (உதா³॰ 54) விய, யதா²உபட்டி²தவிஸயபத³ட்டா²னா திணபுரிஸகேஸு மிக³போதகானங் புரிஸாதி உப்பன்னஸஞ்ஞா வியாதி.
இத³ங் ஸஞ்ஞாக்க²ந்தே⁴ வித்தா²ரகதா²முக²ங்.
ஸங்கா²ரக்க²ந்த⁴கதா²
458. யங் பன வுத்தங் ‘‘யங்கிஞ்சி அபி⁴ஸங்க²ரணலக்க²ணங், ஸப்³ப³ங் தங் ஏகதோ கத்வா ஸங்கா²ரக்க²ந்தோ⁴ வேதி³தப்³போ³’’தி, எத்த² அபி⁴ஸங்க²ரணலக்க²ணங் நாம ராஸிகரணலக்க²ணங். கிங் பன தந்தி, ஸங்கா²ராயேவ. யதா²ஹ – ‘‘ஸங்க²தமபி⁴ஸங்க²ரொந்தீதி கோ², பி⁴க்க²வே, தஸ்மா ஸங்கா²ராதி வுச்சந்தீ’’தி (ஸங்॰ நி॰ 3.79). தே அபி⁴ஸங்க²ரணலக்க²ணா, ஆயூஹனரஸா, விப்பா²ரபச்சுபட்டா²னா, ஸேஸக²ந்த⁴த்தயபத³ட்டா²னா.
ஏவங் லக்க²ணாதி³தோ ஏகவிதா⁴பி ச ஜாதிவஸேன திவிதா⁴ குஸலா, அகுஸலா, அப்³யாகதாதி
தத்த² காமாவசரபட²மகுஸலவிஞ்ஞாணஸம்பயுத்தா தாவ நியதா ஸரூபேன ஆக³தா ஸத்தவீஸதி, யேவாபனகா சத்தாரோ, அனியதா பஞ்சாதி ச²த்திங்ஸ. தத்த² ப²ஸ்ஸோ, சேதனா, விதக்கோ, விசாரோ, பீதி, வீரியங், ஜீவிதங், ஸமாதி⁴, ஸத்³தா⁴, ஸதி, ஹிரீ, ஒத்தப்பங், அலோபோ⁴, அதோ³ஸோ, அமோஹோ, காயபஸ்ஸத்³தி⁴, சித்தபஸ்ஸத்³தி⁴, காயலஹுதா, சித்தலஹுதா, காயமுது³தா, சித்தமுது³தா, காயகம்மஞ்ஞதா, சித்தகம்மஞ்ஞதா, காயபாகு³ஞ்ஞதா, சித்தபாகு³ஞ்ஞதா, காயுஜுகதா, சித்துஜுகதாதி இமே ஸரூபேன
459. தத்த² பு²ஸதீதி ப²ஸ்ஸோ. ஸ்வாயங் பு²ஸனலக்க²ணோ. ஸங்க⁴ட்டனரஸோ, ஸன்னிபாதபச்சுபட்டா²னோ, ஆபாத²க³தவிஸயபத³ட்டா²னோ. அயஞ்ஹி அரூபத⁴ம்மோபி ஸமானோ ஆரம்மணே பு²ஸனாகாரேனேவ பவத்ததி. ஏகதே³ஸேன ச அனல்லியமானோபி ரூபங் விய சக்கு², ஸத்³தோ³ விய ச ஸோதங் சித்தங் ஆரம்மணஞ்ச ஸங்க⁴ட்டேதி, திகஸன்னிபாதஸங்கா²தஸ்ஸ அத்தனோ காரணஸ்ஸ வஸேன பவேதி³தத்தா ஸன்னிபாதபச்சுபட்டா²னோ. தஜ்ஜாஸமன்னாஹாரேன சேவ இந்த்³ரியேன ச பரிக்க²தே விஸயே அனந்தராயேனேவ உப்பஜ்ஜனதோ ஆபாத²க³தவிஸயபத³ட்டா²னோதி வுச்சதி. வேத³னாதி⁴ட்டா²னபா⁴வதோ பன நிச்சம்மகா³வீ (ஸங்॰ நி॰ 2.63) விய த³ட்ட²ப்³போ³.
460. சேதயதீதி சேதனா. அபி⁴ஸந்த³ஹதீதி அத்தோ². ஸா சேதனாபா⁴வலக்க²ணா, ஆயூஹனரஸா, ஸங்வித³ஹனபச்சுபட்டா²னா ஸகிச்சபரகிச்சஸாதி⁴கா ஜெட்ட²ஸிஸ்ஸமஹாவட்³ட⁴கீஆத³யோ விய. அச்சாயிககம்மானுஸ்ஸரணாதீ³ஸு ச பனாயங் ஸம்பயுத்தானங் உஸ்ஸஹனபா⁴வேன பவத்தமானா பாகடா ஹோதி.
விதக்கவிசாரபீதீஸு யங் வத்தப்³ப³ங் ஸியா, தங் ஸப்³ப³ங் பத²வீகஸிணனித்³தே³ஸே பட²மஜ்ஜா²னவண்ணனாயங் (விஸுத்³தி⁴॰ 1.71) வுத்தமேவ.
461. வீரபா⁴வோ வீரியங். தங் உஸ்ஸஹனலக்க²ணங், ஸஹஜாதானங் உபத்த²ம்ப⁴னரஸங், அஸங்ஸீத³னபா⁴வபச்சுபட்டா²னங். ‘‘ஸங்விக்³கோ³ யோனிஸோ பத³ஹதீ’’தி (அ॰ நி॰ 4.113) வசனதோ ஸங்வேக³பத³ட்டா²னங், வீரியாரம்ப⁴வத்து²பத³ட்டா²னங் வா, ஸம்மா ஆரத்³த⁴ங் ஸப்³ப³ஸம்பத்தீனங் மூலங் ஹோதீதி த³ட்ட²ப்³ப³ங்.
462. ஜீவந்தி தேன, ஸயங் வா ஜீவதி, ஜீவனமத்தமேவ வா தந்தி ஜீவிதங். லக்க²ணாதீ³னி பனஸ்ஸ ரூபஜீவிதே வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³பா³னி. தஞ்ஹி ரூபத⁴ம்மானங் ஜீவிதங், இத³ங் அரூபத⁴ம்மானந்தி இத³மேவெத்த² நானாகரணங்.
463. ஆரம்மணே ஸமாதி⁴. ஸோ அவிஸாரலக்க²ணோ, அவிக்கே²பலக்க²ணோ வா, ஸஹஜாதானங் ஸம்பிண்ட³னரஸோ ந்ஹானியசுண்ணானங் உத³கங் விய, உபஸமபச்சுபட்டா²னோ, விஸேஸதோ ஸுக²பத³ட்டா²னோ, நிவாதே தீ³பச்சீனங் டி²தி விய சேதஸோ டி²தீதி த³ட்ட²ப்³போ³.
464. ஸத்³த³ஹந்தி ஏதாய, ஸயங் வா ஸத்³த³ஹதி, ஸத்³த³ஹனமத்தமேவ வா ஏஸாதி ஸத்³தா⁴. ஸா ஸத்³த³ஹனலக்க²ணா, ஓகப்பனலக்க²ணா வா, பஸாத³னரஸா உத³கப்பஸாத³கமணி விய, பக்க²ந்த³னரஸா வா ஓகு⁴த்தரணோ விய. அகாலுஸ்ஸியபச்சுபட்டா²னா, அதி⁴முத்திபச்சுபட்டா²னா வா, ஸத்³தெ⁴ய்யவத்து²பத³ட்டா²னா, ஸத்³த⁴ம்மஸ்ஸவனாதி³ஸோதாபத்தியங்க³(தீ³॰ நி॰ 3.311; ஸங்॰ நி॰ 5.1001) பத³ட்டா²னா வா, ஹத்த²வித்தபீ³ஜானி விய த³ட்ட²ப்³பா³.
465. ஸரந்தி தாய, ஸயங் வா ஸரதி ஸரணமத்தமேவ வா ஏஸாதி ஸதி. ஸா அபிலாபனலக்க²ணா, அஸம்மோஸரஸா, ஆரக்க²பச்சுபட்டா²னா, விஸயாபி⁴முக²பா⁴வபச்சுபட்டா²னா வா, தி²ரஸஞ்ஞாபத³ட்டா²னா, காயாதி³ஸதிபட்டா²னபத³ட்டா²னா வா. ஆரம்மணே த³ள்ஹபதிட்டி²தத்தா பன ஏஸிகா விய, சக்கு²த்³வாராதி³ரக்க²ணதோ தோ³வாரிகோ விய ச த³ட்ட²ப்³பா³.
466. காயது³ச்சரிதாதீ³ஹி ஹிரியதீதி ஹிரீ. லஜ்ஜாயேதங் அதி⁴வசனங். தேஹியேவ ஒத்தப்பதீதி ஒத்தப்பங். பாபதோ உப்³பே³க³ஸ்ஸேதங் அதி⁴வசனங். தத்த² பாபதோ ஜிகு³ச்ச²னலக்க²ணா ஹிரீ. உத்தாஸனலக்க²ணங் ஒத்தப்பங். லஜ்ஜாகாரேன பாபானங் அகரணரஸா ஹிரீ. உத்தாஸாகாரேன ஒத்தப்பங். வுத்தப்பகாரேனேவ
467. ந லுப்³ப⁴ந்தி தேன, ஸயங் வா ந லுப்³ப⁴தி, அலுப்³ப⁴னமத்தமேவ வா தந்தி அலோபோ⁴. அதோ³ஸாமோஹேஸுபி ஏஸேவ நயோ. தேஸு அலோபோ⁴ ஆரம்மணே சித்தஸ்ஸ அகே³த⁴லக்க²ணோ, அலக்³க³பா⁴வலக்க²ணோ வா கமலத³லே ஜலபி³ந்து³ விய. அபரிக்³க³ஹரஸோ முத்தபி⁴க்கு² விய, அனல்லீனபா⁴வபச்சுபட்டா²னோ அஸுசிம்ஹி பதிதபுரிஸோ விய.
468. அதோ³ஸோ
469. அமோஹோ யதா²ஸபா⁴வபடிவேத⁴லக்க²ணோ, அக்க²லிதபடிவேத⁴லக்க²ணோ வா குஸலிஸ்ஸாஸகி²த்தஉஸுபடிவேதோ⁴ விய, விஸயோபா⁴ஸனரஸோ பதீ³போ விய. அஸம்மோஹபச்சுபட்டா²னோ அரஞ்ஞக³தஸுதே³ஸகோ விய. தயோபி சேதே ஸப்³ப³குஸலானங் மூலபூ⁴தாதி த³ட்ட²ப்³பா³.
470. காயஸ்ஸ பஸ்ஸம்ப⁴னங் காயபஸ்ஸத்³தி⁴. சித்தஸ்ஸ பஸ்ஸம்ப⁴னங் சித்தபஸ்ஸத்³தி⁴. காயோதி செத்த² வேத³னாத³யோ தயோ க²ந்தா⁴. உபோ⁴பி பனேதா ஏகதோ கத்வா காயசித்தத³ரத²வூபஸமலக்க²ணா காயசித்தபஸ்ஸத்³தி⁴யோ, காயசித்தத³ரத²னிமத்³த³னரஸா, காயசித்தானங் அபரிப்ப²ந்த³னஸீதிபா⁴வபச்சுபட்டா²னா, காயசித்தபத³ட்டா²னா. காயசித்தானங் அவூபஸமகரஉத்³த⁴ச்சாதி³கிலேஸபடிபக்க²பூ⁴தாதி த³ட்ட²ப்³பா³.
காயஸ்ஸ லஹுபா⁴வோ காயலஹுதா. சித்தஸ்ஸ லஹுபா⁴வோ சித்தலஹுதா. தா காயசித்தக³ருபா⁴வவூபஸமலக்க²ணா, காயசித்தக³ருபா⁴வனிமத்³த³னரஸா, காயசித்தானங் அத³ந்த⁴தாபச்சுபட்டா²னா, காயசித்தபத³ட்டா²னா. காயசித்தானங் க³ருபா⁴வகரதி²னமித்³தா⁴தி³கிலேஸபடிபக்க²பூ⁴தாதி த³ட்ட²ப்³பா³.
காயஸ்ஸ முது³பா⁴வோ காயமுது³தா. சித்தஸ்ஸ முது³பா⁴வோ சித்தமுது³தா. தா காயசித்தத்த²ம்ப⁴வூபஸமலக்க²ணா
காயஸ்ஸ கம்மஞ்ஞபா⁴வோ காயகம்மஞ்ஞதா. சித்தஸ்ஸ கம்மஞ்ஞபா⁴வோ சித்தகம்மஞ்ஞதா. தா காயசித்தாகம்மஞ்ஞபா⁴வவூபஸமலக்க²ணா, காயசித்தாகம்மஞ்ஞபா⁴வனிமத்³த³னரஸா, காயசித்தானங் ஆரம்மணகரணஸம்பத்திபச்சுபட்டா²னா, காயசித்தபத³ட்டா²னா. காயசித்தானங் அகம்மஞ்ஞபா⁴வகராவஸேஸனீவரணாதி³படிபக்க²பூ⁴தா, பஸாத³னீயவத்தூ²ஸு பஸாதா³வஹா, ஹிதகிரியாஸு வினியோக³க்க²மபா⁴வாவஹா ஸுவண்ணவிஸுத்³தி⁴ வியாதி த³ட்ட²ப்³பா³.
காயஸ்ஸ காயபாகு³ஞ்ஞதா. சித்தஸ்ஸ பாகு³ஞ்ஞபா⁴வோ சித்தபாகு³ஞ்ஞதா. தா காயசித்தானங் அகே³லஞ்ஞபா⁴வலக்க²ணா, காயசித்தகே³லஞ்ஞனிமத்³த³னரஸா, நிராதீ³னவபச்சுபட்டா²னா, காயசித்தபத³ட்டா²னா. காயசித்தானங் கே³லஞ்ஞகரஅஸத்³தி⁴யாதி³படிபக்க²பூ⁴தாதி த³ட்ட²ப்³பா³.
காயஸ்ஸ உஜுகபா⁴வோ காயுஜுகதா. சித்தஸ்ஸ உஜுகபா⁴வோ சித்துஜுகதா. தா காயசித்தஅஜ்ஜவலக்க²ணா, காயசித்தகுடிலபா⁴வனிமத்³த³னரஸா, அஜிம்ஹதாபச்சுபட்டா²னா, காயசித்தபத³ட்டா²னா. காயசித்தானங் குடிலபா⁴வகரமாயாஸாடெ²ய்யாதி³படிபக்க²பூ⁴தாதி த³ட்ட²ப்³பா³.
471. ச²ந்தோ³தி கத்துகாமதாயேதங் அதி⁴வசனங். தஸ்மா ஸோ கத்துகாமதாலக்க²ணோ ச²ந்தோ³, ஆரம்மணபரியேஸனரஸோ, ஆரம்மணேன அத்தி²கதாபச்சுபட்டா²னோ, ததே³வஸ்ஸ பத³ட்டா²னங். ஆரம்மணக்³க³ஹணே அயங் சேதஸோ ஹத்த²ப்பஸாரணங் விய த³ட்ட²ப்³போ³.
472. அதி⁴முச்சனங் அதி⁴மொக்கோ². ஸோ ஸன்னிட்டா²னலக்க²ணோ, அஸங்ஸப்பனரஸோ, நிச்ச²யபச்சுபட்டா²னோ, ஸன்னிட்டெ²ய்யத⁴ம்மபத³ட்டா²னோ, ஆரம்மணே நிச்சலபா⁴வேன இந்த³கீ²லோ விய த³ட்ட²ப்³போ³.
473. கிரியா காரோ. மனம்ஹி காரோ மனஸிகாரோ. புரிமமனதோ விஸதி³ஸமனங் கரோதீதிபி மனஸிகாரோ. ஸ்வாயங் ஆரம்மணபடிபாத³கோ, வீதி²படிபாத³கோ, ஜவனபடிபாத³கோதி திப்பகாரோ.
தத்த² ஆரம்மணபடிபாத³கோ மனம்ஹி காரோதி மனஸிகாரோ. ஸோ ஸாரணலக்க²ணோ, ஸம்பயுத்தானங் ஆரம்மணே ஸங்யோஜனரஸோ, ஆரம்மணாபி⁴முக²பா⁴வபச்சுபட்டா²னோ, ஆரம்மணபத³ட்டா²னோ. ஸங்கா²ரக்க²ந்த⁴பரியாபன்னோ, ஆரம்மணபடிபாத³கத்தேன ஸம்பயுத்தானங் ஸாரதி² விய த³ட்ட²ப்³போ³. வீதி²படிபாத³கோதி பன பஞ்சத்³வாராவஜ்ஜனஸ்ஸேதங் அதி⁴வசனங். ஜவனபடிபாத³கோதி மனொத்³வாராவஜ்ஜனஸ்ஸேதங் அதி⁴வசனங். ந தே இத⁴ அதி⁴ப்பேதா.
474. தேஸு த⁴ம்மேஸு மஜ்ஜ²த்ததா தத்ரமஜ்ஜ²த்ததா. ஸா சித்தசேதஸிகானங் ஸமவாஹிதலக்க²ணா, ஊனாதி⁴கதானிவாரணரஸா, பக்க²பாதுபச்சே²த³னரஸா வா, மஜ்ஜ²த்தபா⁴வபச்சுபட்டா²னா, சித்தசேதஸிகானங் அஜ்ஜு²பெக்க²னபா⁴வேன ஸமப்பவத்தானங் ஆஜானீயானங் அஜ்ஜு²பெக்க²கஸாரதி² விய த³ட்ட²ப்³பா³.
கருணாமுதி³தா
கேசி பன மெத்துபெக்கா²யோபி அனியதேஸு இச்ச²ந்தி, தங் ந க³ஹேதப்³ப³ங். அத்த²தோ ஹி அதோ³ஸோயேவ மெத்தா, தத்ரமஜ்ஜ²த்துபெக்கா²யேவ உபெக்கா²தி.
475. காயது³ச்சரிததோ விரதி காயது³ச்சரிதவிரதி. ஏஸ நயோ ஸேஸாஸுபி. லக்க²ணாதி³தோ பனேதா திஸ்ஸோபி காயது³ச்சரிதாதி³வத்தூ²னங் அவீதிக்கமலக்க²ணா, அமத்³த³னலக்க²ணாதி வுத்தங் ஹோதி. காயது³ச்சரிதாதி³வத்து²தோ ஸங்கோசனரஸா, அகிரியபச்சுபட்டா²னா, ஸத்³தா⁴ஹிரொத்தப்பஅப்பிச்ச²தாதி³கு³ணபத³ட்டா²னா, பாபகிரியதோ சித்தஸ்ஸ விமுக²பா⁴வபூ⁴தாதி த³ட்ட²ப்³பா³.
476. இதி இமேவ ச²த்திங்ஸ ஸங்கா²ரா பட²மேன காமாவசரகுஸலவிஞ்ஞாணேன ஸம்பயோக³ங் க³ச்ச²ந்தீதி வேதி³தப்³பா³. யதா² ச பட²மேன, ஏவங் து³தியேனாபி. ஸஸங்கா²ரபா⁴வமத்தமேவ ஹெத்த² விஸேஸோ.
ததியேன பன ட²பெத்வா அமோஹங் அவஸேஸா வேதி³தப்³பா³. ததா² சதுத்தே²ன. ஸஸங்கா²ரபா⁴வமத்தமேவ ஹெத்த² விஸேஸோ.
பட²மே
பட²மே வுத்தேஸு ட²பெத்வா விரதித்தயங் ஸேஸா ரூபாவசரகுஸலேஸு பட²மேன ஸம்பயோக³ங் க³ச்ச²ந்தி. து³தியேன ததோ விதக்கவஜ்ஜா. ததியேன ததோ விசாரவஜ்ஜா. சதுத்தே²ன ததோ பீதிவஜ்ஜா. பஞ்சமேன ததோ அனியதேஸு கருணாமுதி³தாவஜ்ஜா. தேயேவ சதூஸு ஆருப்பகுஸலேஸு. அரூபாவசரபா⁴வோயேவ ஹி எத்த² விஸேஸோ.
லோகுத்தரேஸு பட²மஜ்ஜா²னிகே தாவ மக்³க³விஞ்ஞாணே பட²மரூபாவசரவிஞ்ஞாணே வுத்தனயேன, து³தியஜ்ஜா²னிகாதி³பே⁴தே³ து³தியரூபாவசரவிஞ்ஞாணாதீ³ஸு வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³பா³. கருணாமுதி³தானங் பன அபா⁴வோ, நியதவிரதிதா
477. அகுஸலேஸு லோப⁴மூலே பட²மாகுஸலஸம்பயுத்தா தாவ நியதா ஸரூபேன ஆக³தா தேரஸ, யேவாபனகா சத்தாரோதி ஸத்தரஸ. தத்த² ப²ஸ்ஸோ, சேதனா, விதக்கோ, விசாரோ, பீதி, வீரியங், ஜீவிதங், ஸமாதி⁴, அஹிரிகங், அனொத்தப்பங், லோபோ⁴, மோஹோ, மிச்சா²தி³ட்டீ²தி இமே ஸரூபேன ஆக³தா தேரஸ (த⁴॰ ஸ॰ 365; த⁴॰ ஸ॰ அட்ட²॰ 365). ச²ந்தோ³, அதி⁴மொக்கோ², உத்³த⁴ச்சங், மனஸிகாரோதி இமே யேவாபனகா சத்தாரோ (த⁴॰ ஸ॰ அட்ட²॰ 365).
478. தத்த² ந ஹிரியதீதி அஹிரிகோ. அஹிரிகஸ்ஸ பா⁴வோ அஹிரிகங். ந ஓதப்பதீதி அனொத்தப்பங். தேஸு அஹிரிகங் காயது³ச்சரிதாதீ³ஹி அஜிகு³ச்ச²னலக்க²ணங், அலஜ்ஜாலக்க²ணங் வா. அனொத்தப்பங் தேஹேவ அஸாரஜ்ஜலக்க²ணங், அனுத்தாஸலக்க²ணங் வா. அயமெத்த² ஸங்கே²போ. வித்தா²ரோ பன ஹிரொத்தப்பானங் வுத்தபடிபக்க²வஸேன வேதி³தப்³போ³.
479. லுப்³ப⁴ந்தி தேன, ஸயங் வா லுப்³ப⁴தி, லுப்³ப⁴னமத்தமேவ வா தந்தி லோபோ⁴. முய்ஹந்தி தேன, ஸயங் வா முய்ஹதி, முய்ஹனமத்தமேவ வா தந்தி மோஹோ. தேஸு லோபோ⁴ ஆரம்மணக்³க³ஹணலக்க²ணோ மக்கடாலேபோ விய, அபி⁴ஸங்க³ரஸோ தத்தகபாலே கி²த்தமங்ஸபேஸி விய. அபரிச்சாக³பச்சுபட்டா²னோ தேலஞ்ஜனராகோ³
480. மோஹோ சித்தஸ்ஸ அந்த⁴பா⁴வலக்க²ணோ, அஞ்ஞாணலக்க²ணோ வா, அஸம்படிவேத⁴ரஸோ, ஆரம்மணஸபா⁴வச்சா²த³னரஸோ வா, அஸம்மாபடிபத்திபச்சுபட்டா²னோ, அந்த⁴காரபச்சுபட்டா²னோ வா, அயோனிஸோமனஸிகாரபத³ட்டா²னோ, ஸப்³பா³குஸலானங் மூலந்தி த³ட்ட²ப்³போ³.
481. மிச்சா² பஸ்ஸந்தி தாய, ஸயங் வா மிச்சா² பஸ்ஸதி, மிச்சா²த³ஸ்ஸனமத்தங் வா ஏஸாதி மிச்சா²தி³ட்டி². ஸா அயோனிஸோ அபி⁴னிவேஸலக்க²ணா, பராமாஸரஸா, மிச்சா²பி⁴னிவேஸபச்சுபட்டா²னா, அரியானங் அத³ஸ்ஸனகாமதாதி³பத³ட்டா²னா, பரமங் வஜ்ஜந்தி த³ட்ட²ப்³பா³.
482. உத்³த⁴தபா⁴வோ உத்³த⁴ச்சங். தங் அவூபஸமலக்க²ணங் வாதாபி⁴கா⁴தசலஜலங் விய, அனவட்டா²னரஸங் வாதாபி⁴கா⁴தசலத⁴ஜபடாகா விய, ப⁴ந்தத்தபச்சுபட்டா²னங் பாஸாணாபி⁴கா⁴தஸமுத்³த⁴தப⁴ஸ்மங் விய, சேதஸோ அவூபஸமே அயோனிஸோமனஸிகாரபத³ட்டா²னங், சித்தவிக்கே²போதி த³ட்ட²ப்³ப³ங். ஸேஸா குஸலே வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³பா³. அகுஸலபா⁴வோயேவ ஹி அகுஸலபா⁴வேன ச லாமகத்தங் ஏதேஸங் தேஹி விஸேஸோ.
483. இதி இமே ஸத்தரஸ ஸங்கா²ரா பட²மேன அகுஸலவிஞ்ஞாணேன ஸம்பயோக³ங் க³ச்ச²ந்தீதி வேதி³தப்³பா³. யதா² ச பட²மேன, ஏவங் து³தியேனாபி. ஸஸங்கா²ரதா பனெத்த² தி²னமித்³த⁴ஸ்ஸ ச அனியததா விஸேஸோ.
தத்த² தி²னநதா தி²னங். மித்³த⁴னதா மித்³த⁴ங். அனுஸ்ஸாஹஸங்ஹனநதா அஸத்திவிகா⁴தோ சாதி அத்தோ². தி²னஞ்ச மித்³த⁴ஞ்ச தி²னமித்³த⁴ங். தத்த² தி²னங் அனுஸ்ஸாஹலக்க²ணங், வீரியவினோத³னரஸங், ஸங்ஸீத³னபச்சுபட்டா²னங். மித்³த⁴ங் அகம்மஞ்ஞதாலக்க²ணங், ஓனஹனரஸங், லீனதாபச்சுபட்டா²னங், பசலாயிகானித்³தா³பச்சுபட்டா²னங் வா. உப⁴யம்பி அரதிவிஜம்பி⁴காதீ³ஸு அயோனிஸோமனஸிகாரபத³ட்டா²னங்.
ததியேன பட²மே வுத்தேஸு ட²பெத்வா மிச்சா²தி³ட்டி²ங் அவஸேஸா வேதி³தப்³பா³. மானோ பனெத்த² அனியதோ
சதுத்தே²ன து³தியே வுத்தேஸு ட²பெத்வா மிச்சா²தி³ட்டி²ங் அவஸேஸா வேதி³தப்³பா³. எத்தா²பி ச மானோ அனியதேஸு ஹோதியேவ. பட²மே வுத்தேஸு பன ட²பெத்வா பீதிங் அவஸேஸா பஞ்சமேன ஸம்பயோக³ங் க³ச்ச²ந்தி. யதா² ச பஞ்சமேன, ஏவங் ச²ட்டே²னாபி. ஸஸங்கா²ரதா பனெத்த² தி²னமித்³த⁴ஸ்ஸ ச அனியதபா⁴வோ விஸேஸோ. ஸத்தமேன பஞ்சமே வுத்தேஸு ட²பெத்வா தி³ட்டி²ங் அவஸேஸா வேதி³தப்³பா³. மானோ பனெத்த² அனியதோ ஹோதி. அட்ட²மேன ச²ட்டே² வுத்தேஸு ட²பெத்வா தி³ட்டி²ங் அவஸேஸா வேதி³தப்³பா³. எத்தா²பி ச மானோ அனியதேஸு ஹோதியேவாதி.
484. தோ³ஸமூலேஸு பன த்³வீஸு பட²மஸம்பயுத்தா தாவ நியதா ஸரூபேன ஆக³தா ஏகாத³ஸ, யேவாபனகா சத்தாரோ, அனியதா தயோதி அட்டா²ரஸ
485. தத்த² து³ஸ்ஸந்தி தேன, ஸயங் வா து³ஸ்ஸதி, து³ஸ்ஸனமத்தமேவ வா தந்தி தோ³ஸோ. ஸோ சண்டி³க்கலக்க²ணோ பஹடாஸீவிஸோ விய, விஸப்பனரஸோ விஸனிபாதோ விய, அத்தனோ நிஸ்ஸயத³ஹனரஸோ வா தா³வக்³கி³ விய. தூ³ஸனபச்சுபட்டா²னோ லத்³தோ⁴காஸோ விய ஸபத்தோ, ஆகா⁴தவத்து²பத³ட்டா²னோ, விஸஸங்ஸட்ட²பூதிமுத்தங் விய த³ட்ட²ப்³போ³.
486. இஸ்ஸாயனா இஸ்ஸா. ஸா பரஸம்பத்தீனங் உஸூயனலக்க²ணா. தத்தே²வ அனபி⁴ரதிரஸா, ததோ விமுக²பா⁴வபச்சுபட்டா²னா, பரஸம்பத்திபத³ட்டா²னா, ஸங்யோஜனந்தி த³ட்ட²ப்³பா³.
487. மச்ச²ரபா⁴வோ மச்ச²ரியங். தங் லத்³தா⁴னங் வா லபி⁴தப்³பா³னங் வா அத்தனோ ஸம்பத்தீனங் நிகூ³ஹனலக்க²ணங், தாஸங்யேவ பரேஹி ஸாதா⁴ரணபா⁴வஅக்க²மனரஸங், ஸங்கோசனபச்சுபட்டா²னங், கடுகஞ்சுகதாபச்சுபட்டா²னங் வா, அத்தஸம்பத்திபத³ட்டா²னங், சேதஸோ விரூபபா⁴வோதி த³ட்ட²ப்³ப³ங்.
488. குச்சி²தங் குக்குச்சங். தங் பச்சா²னுதாபலக்க²ணங், கதாகதானுஸோசனரஸங், விப்படிஸாரபச்சுபட்டா²னங், கதாகதபத³ட்டா²னங், தா³ஸப்³யமிவ த³ட்ட²ப்³ப³ங். ஸேஸா வுத்தப்பகாராயேவாதி.
இதி இமே அட்டா²ரஸ ஸங்கா²ரா பட²மேன தோ³ஸமூலேன ஸம்பயோக³ங் க³ச்ச²ந்தீதி வேதி³தப்³பா³. யதா² ச பட²மேன, ஏவங் து³தியேனாபி. ஸஸங்கா²ரதா பன அனியதேஸு ச தி²னமித்³த⁴ஸம்ப⁴வோவ விஸேஸோ.
489. மோஹமூலேஸு த்³வீஸு விசிகிச்சா²ஸம்பயுத்தேன தாவ ப²ஸ்ஸோ, சேதனா, விதக்கோ, விசாரோ, வீரியங், ஜீவிதங், சித்தட்டி²தி, அஹிரிகங், அனொத்தப்பங்
490. தத்த² சித்தட்டி²தீதி பவத்திட்டி²திமத்தோ து³ப்³ப³லோ ஸமாதி⁴. விக³தா சிகிச்சா²தி விசிகிச்சா². ஸா ஸங்ஸயலக்க²ணா, கம்பனரஸா, அனிச்ச²யபச்சுபட்டா²னா, அனேகங்ஸகா³ஹபச்சுபட்டா²னா வா, விசிகிச்சா²யங் அயோனிஸோமனஸிகாரபத³ட்டா²னா, படிபத்திஅந்தராயகராதி த³ட்ட²ப்³பா³. ஸேஸா வுத்தப்பகாராயேவ.
உத்³த⁴ச்சஸம்பயுத்தேன விசிகிச்சா²ஸம்பயுத்தே வுத்தேஸு ட²பெத்வா விசிகிச்ச²ங் ஸேஸா த்³வாத³ஸ. விசிகிச்சா²ய அபா⁴வேன பனெத்த² அதி⁴மொக்கோ² உப்பஜ்ஜதி. தேன ஸத்³தி⁴ங் தேரஸேவ, அதி⁴மொக்க²ஸப்³பா⁴வதோ ச ப³லவதரோ ஸமாதி⁴ ஹோதி. யஞ்செத்த² உத்³த⁴ச்சங், தங் ஸரூபேனேவ ஆக³தங். அதி⁴மொக்க²மனஸிகாரா யேவாபனகவஸேனாதி ஏவங் அகுஸலஸங்கா²ரா வேதி³தப்³பா³.
491. அப்³யாகதேஸு விபாகாப்³யாகதா தாவ அஹேதுகஸஹேதுகபே⁴த³தோ து³விதா⁴. தேஸு அஹேதுகவிபாகவிஞ்ஞாணஸம்பயுத்தா அஹேதுகா. தத்த² குஸலாகுஸலவிபாகசக்கு²விஞ்ஞாணஸம்பயுத்தா தாவ ப²ஸ்ஸோ, சேதனா, ஜீவிதங், சித்தட்டி²தீதி ஸரூபேன ஆக³தா சத்தாரோ (த⁴॰ ஸ॰ 431; த⁴॰ ஸ॰ அட்ட²॰ 431), யேவாபனகோ மனஸிகாரோயேவாதி பஞ்ச. ஸோதகா⁴னஜிவ்ஹாகாயவிஞ்ஞாணஸம்பயுத்தாபி ஏதேயேவ. உப⁴யவிபாகமனோதா⁴துயா ஏதே சேவ விதக்கவிசாராதி⁴மொக்கா² சாதி
ஸஹேதுகவிபாகவிஞ்ஞாணஸம்பயுத்தா பன ஸஹேதுகா. தேஸு அட்ட²காமாவசரவிபாகஸம்பயுத்தா தாவ அட்ட²ஹி காமாவசரகுஸலேஹி ஸம்பயுத்தஸங்கா²ரஸதி³ஸாயேவ. யா பன தா அனியதேஸு கருணாமுதி³தா, தா ஸத்தாரம்மணத்தா விபாகேஸு ந ஸந்தி. ஏகந்தபரித்தாரம்மணா ஹி காமாவசரவிபாகா. ந கேவலஞ்ச கருணாமுதி³தா, விரதியோபி விபாகேஸு ந ஸந்தி. ‘‘பஞ்ச ஸிக்கா²பதா³ குஸலாயேவா’’தி ஹி வுத்தங்.
ரூபாவசராரூபாவசரலோகுத்தரவிபாகவிஞ்ஞாணஸம்பயுத்தா
492. கிரியாப்³யாகதாபி அஹேதுகஸஹேதுகபே⁴த³தோ து³விதா⁴. தேஸு அஹேதுககிரியவிஞ்ஞாணஸம்பயுத்தா அஹேதுகா. தே ச குஸலவிபாகமனோதா⁴துஅஹேதுகமனோவிஞ்ஞாணதா⁴துத்³வயயுத்தேஹி ஸமானா. மனோவிஞ்ஞாணதா⁴துத்³வயே பன வீரியங் அதி⁴கங். வீரியஸப்³பா⁴வதோ ப³லப்பத்தோ ஸமாதி⁴ ஹோதி. அயமெத்த² விஸேஸோ.
ஸஹேதுககிரியவிஞ்ஞாணஸம்பயுத்தா பன ஸஹேதுகா. தேஸு அட்ட²காமாவசரகிரியவிஞ்ஞாணஸம்பயுத்தா தாவ ட²பெத்வா விரதியோ அட்ட²ஹி காமாவசரகுஸலேஹி ஸம்பயுத்தஸங்கா²ரஸதி³ஸா. ரூபாவசராரூபாவசரகிரியஸம்பயுத்தா பன ஸப்³பா³காரேனபி தேஸங் குஸலவிஞ்ஞாணஸம்பயுத்தஸதி³ஸாயேவாதி ஏவங் அப்³யாகதாபி ஸங்கா²ரா வேதி³தப்³பா³தி.
இத³ங் ஸங்கா²ரக்க²ந்தே⁴ வித்தா²ரகதா²முக²ங்.
இத³ங் தாவ அபி⁴த⁴ம்மே பத³பா⁴ஜனீயனயேன க²ந்தே⁴ஸு வித்தா²ரகதா²முக²ங்.
அதீதாதி³விபா⁴க³கதா²
493. ப⁴க³வதா
‘‘யங்கிஞ்சி ரூபங் அதீதானாக³தபச்சுப்பன்னங் அஜ்ஜ²த்தங் வா ப³ஹித்³தா⁴ வா ஓளாரிகங் வா ஸுகு²மங் வா ஹீனங் வா பணீதங் வா யங் தூ³ரே ஸந்திகே வா, ததே³கஜ்ஜ²ங் அபி⁴ஸங்யூஹித்வா அபி⁴ஸங்கி²பித்வா அயங் வுச்சதி ரூபக்க²ந்தோ⁴. யா காசி வேத³னா… யா காசி ஸஞ்ஞா… யே கேசி ஸங்கா²ரா… யங்கிஞ்சி விஞ்ஞாணங் அதீதானாக³தபச்சுப்பன்னங்…பே॰… அபி⁴ஸங்கி²பித்வா அயங் வுச்சதி விஞ்ஞாணக்க²ந்தோ⁴’’தி (விப⁴॰ 2,26) –
ஏவங் க²ந்தா⁴ வித்தா²ரிதா.
தத்த² யங்கிஞ்சீதி அனவஸேஸபரியாதா³னங். ரூபந்தி அதிப்பஸங்க³னியமனங். ஏவங் பத³த்³வயேனாபி ரூபஸ்ஸ அனவஸேஸபரிக்³க³ஹோ கதோ ஹோதி. அத²ஸ்ஸ அதீதாதி³னா
494. தத்த² ரூபங் தாவ அத்³தா⁴ஸந்ததிஸமயக²ணவஸேன சதுதா⁴ அதீதங் நாம ஹோதி. ததா² அனாக³தபச்சுப்பன்னங்.
தத்த² அத்³தா⁴வஸேன தாவ ஏகஸ்ஸ ஏகஸ்மிங் ப⁴வே படிஸந்தி⁴தோ புப்³பே³ அதீதங், சுதிதோ உத்³த⁴ங் அனாக³தங், உபி⁴ன்னமந்தரே பச்சுப்பன்னங்.
ஸந்ததிவஸேன ஸபா⁴க³ஏகஉதுஸமுட்டா²னங் ஏகாஹாரஸமுட்டா²னஞ்ச புப்³பா³பரியவஸேன வத்தமானம்பி பச்சுப்பன்னங், ததோ புப்³பே³ விஸபா⁴க³உதுஆஹாரஸமுட்டா²னங் அதீதங், பச்சா² அனாக³தங். சித்தஜங் ஏகவீதி²ஏகஜவனஏகஸமாபத்திஸமுட்டா²னங் பச்சுப்பன்னங், ததோ புப்³பே³ அதீதங், பச்சா² அனாக³தங். கம்மஸமுட்டா²னஸ்ஸ பாடியேக்கங் ஸந்ததிவஸேன அதீதாதி³பே⁴தோ³ நத்தி², தேஸஞ்ஞேவ பன உதுஆஹாரசித்தஸமுட்டா²னானங் உபத்த²ம்ப⁴கவஸேன தஸ்ஸ அதீதாதி³பா⁴வோ வேதி³தப்³போ³.
ஸமயவஸேன
க²ணவஸேன உப்பாதா³தி³க²ணத்தயபரியாபன்னங் பச்சுப்பன்னங், ததோ புப்³பே³ அனாக³தங், பச்சா² அதீதங். அபிச அதிக்கந்தஹேதுபச்சயகிச்சங் அதீதங், நிட்டி²தஹேதுகிச்சங் அனிட்டி²தபச்சயகிச்சங் பச்சுப்பன்னங், உப⁴யகிச்சங் அஸம்பத்தங் அனாக³தங். ஸகிச்சக்க²ணே வா பச்சுப்பன்னங், ததோ புப்³பே³ அனாக³தங், பச்சா² அதீதங். எத்த² ச க²ணாதி³கதா²வ நிப்பரியாயா. ஸேஸா ஸபரியாயா.
495. அஜ்ஜ²த்தப³ஹித்³தா⁴பே⁴தோ³ வுத்தனயோ ஏவ. அபிச இத⁴ நியகஜ்ஜ²த்தம்பி அஜ்ஜ²த்தங் பரபுக்³க³லிகம்பி ச ப³ஹித்³தா⁴தி வேதி³தப்³ப³ங். ஓளாரிகஸுகு²மபே⁴தோ³ வுத்தனயோவ.
496. ஹீனபணீதபே⁴தோ³ து³விதோ⁴ பரியாயதோ நிப்பரியாயதோ ச. தத்த² அகனிட்டா²னங் ரூபதோ ஸுத³ஸ்ஸீனங் ரூபங் ஹீனங். ததே³வ ஸுத³ஸ்ஸானங் ரூபதோ பணீதங். ஏவங் யாவ நரகஸத்தானங் ரூபங், தாவ பரியாயதோ ஹீனபணீததா வேதி³தப்³பா³. நிப்பரியாயதோ பன யத்த² அகுஸலவிபாகங் உப்பஜ்ஜதி, தங் ஹீனங். யத்த² குஸலவிபாகங், தங் பணீதங்.
தூ³ரே
497. ததே³கஜ்ஜ²ங் அபி⁴ஸங்யூஹித்வா அபி⁴ஸங்கி²பித்வாதி தங் அதீதாதீ³ஹி பதே³ஹி விஸுங் விஸுங் நித்³தி³ட்ட²ங் ரூபங் ஸப்³ப³ங் ருப்பனலக்க²ணஸங்கா²தே ஏகவித⁴பா⁴வே பஞ்ஞாய ராஸிங் கத்வா ரூபக்க²ந்தோ⁴தி வுச்சதீதி அயமெத்த² அத்தோ². ஏதேன ஸப்³ப³ம்பி ரூபங் ருப்பனலக்க²ணே ராஸிபா⁴வூபக³மனேன ரூபக்க²ந்தோ⁴தி த³ஸ்ஸிதங் ஹோதி. ந ஹி ரூபதோ அஞ்ஞோ ரூபக்க²ந்தோ⁴ நாம அத்தி².
498. யதா² ச ரூபங், ஏவங் வேத³னாத³யோபி வேத³யிதலக்க²ணாதீ³ஸு ராஸிபா⁴வூபக³மனேன. ந ஹி வேத³னாதீ³ஹி அஞ்ஞே வேத³னாக்க²ந்தா⁴த³யோ நாம அத்தி².
அதீதாதி³விபா⁴கே³ ஸந்ததிவஸேன ஏகவீதி²ஏகஜவனஏகஸமாபத்திபரியாபன்னா ஏகவீதி²விஸயஸமாயோக³ப்பவத்தா ச பச்சுப்பன்னா, ததோ புப்³பே³ அதீதா, பச்சா² அனாக³தா. க²ணாதி³வஸேன க²ணத்தயபரியாபன்னா புப்³ப³ந்தாபரந்தமஜ்ஜ²த்தக³தா ஸகிச்சஞ்ச குருமானா வேத³னா பச்சுப்பன்னா, ததோ புப்³பே³ அதீதா, பச்சா² அனாக³தா. அஜ்ஜ²த்தப³ஹித்³தா⁴பே⁴தோ³ நியகஜ்ஜ²த்தவஸேன வேதி³தப்³போ³.
499. ஓளாரிகஸுகு²மபே⁴தோ³ ‘‘அகுஸலா வேத³னா ஓளாரிகா, குஸலாப்³யாகதா வேத³னா ஸுகு²மா’’திஆதி³னா (விப⁴॰ 11) நயேன விப⁴ங்கே³ வுத்தேன ஜாதிஸபா⁴வபுக்³க³லலோகியலோகுத்தரவஸேன வேதி³தப்³போ³. ஜாதிவஸேன தாவ அகுஸலா வேத³னா ஸாவஜ்ஜகிரியஹேதுதோ, கிலேஸஸந்தாபபா⁴வதோ ச அவூபஸந்தவுத்தீதி குஸலவேத³னாய ஓளாரிகா, ஸப்³யாபாரதோ, ஸஉஸ்ஸாஹதோ, ஸவிபாகதோ, கிலேஸஸந்தாபபா⁴வதோ, ஸாவஜ்ஜதோ ச விபாகாப்³யாகதாய ஓளாரிகா, ஸவிபாகதோ, கிலேஸஸந்தாபபா⁴வதோ, ஸப்³யாப³ஜ்ஜ²தோ, ஸாவஜ்ஜதோ ச கிரியாப்³யாகதாய ஓளாரிகா. குஸலாப்³யாகதா பன வுத்தவிபரியாயதோ அகுஸலாய ஸுகு²மா. த்³வேபி குஸலாகுஸலவேத³னா ஸப்³யாபாரதோ, ஸஉஸ்ஸாஹதோ, ஸவிபாகதோ ச யதா²யோக³ங் து³விதா⁴யபி அப்³யாகதாய ஓளாரிகா
500. ஸபா⁴வவஸேன பன து³க்கா² வேத³னா நிரஸ்ஸாத³தோ, ஸவிப்பா²ரதோ, கோ²ப⁴கரணதோ, உப்³பே³ஜனீயதோ, அபி⁴ப⁴வனதோ ச இதராஹி த்³வீஹி ஓளாரிகா, இதரா பன த்³வே ஸாததோ, ஸந்ததோ, பணீததோ, மனாபதோ, மஜ்ஜ²த்ததோ ச யதா²யோக³ங் து³க்கா²ய ஸுகு²மா. உபோ⁴ பன ஸுக²து³க்கா² ஸவிப்பா²ரதோ, கோ²ப⁴கரணதோ, பாகடதோ ச அது³க்க²மஸுகா²ய ஓளாரிகா, ஸா வுத்தவிபரியாயேன தது³ப⁴யதோ ஸுகு²மா. ஏவங் ஸபா⁴வவஸேன ஓளாரிகஸுகு²மதா வேதி³தப்³பா³.
501. புக்³க³லவஸேன பன அஸமாபன்னஸ்ஸ வேத³னா நானாரம்மணே விக்கி²த்தபா⁴வதோ ஸமாபன்னஸ்ஸ வேத³னாய ஓளாரிகா, விபரியாயேன இதரா ஸுகு²மா. ஏவங் புக்³க³லவஸேன ஓளாரிகஸுகு²மதா வேதி³தப்³பா³.
லோகியலோகுத்தரவஸேன
502. தத்த² ஜாதிஆதி³வஸேன ஸம்பே⁴தோ³ பரிஹரிதப்³போ³. அகுஸலவிபாககஆயவிஞ்ஞாணஸம்பயுத்தா ஹி வேத³னா ஜாதிவஸேன அப்³யாகதத்தா ஸுகு²மாபி ஸமானா ஸபா⁴வாதி³வஸேன ஓளாரிகா ஹோதி. வுத்தஞ்ஹேதங் ‘‘அப்³யாகதா வேத³னா ஸுகு²மா. து³க்கா² வேத³னா ஓளாரிகா. ஸமாபன்னஸ்ஸ வேத³னா ஸுகு²மா. அஸமாபன்னஸ்ஸ வேத³னா ஓளாரிகா. ஸாஸவா வேத³னா ஓளாரிகா. அனாஸவா வேத³னா ஸுகு²மா’’தி (விப⁴॰ 11). யதா² ச து³க்கா² வேத³னா, ஏவங் ஸுகா²த³யோபி ஜாதிவஸேன ஓளாரிகா ஸபா⁴வாதி³வஸேன ஸுகு²மா ஹொந்தி. தஸ்மா யதா² ஜாதிஆதி³வஸேன ஸம்பே⁴தோ³ ந ஹோதி, ததா² வேத³னானங் ஓளாரிகஸுகு²மதா வேதி³தப்³பா³. ஸெய்யதி²த³ங் – அப்³யாகதா ஜாதிவஸேன குஸலாகுஸலாஹி ஸுகு²மா. தத்த² கதமா அப்³யாகதா? கிங் து³க்கா²? கிங் ஸுகா²? கிங் ஸமாபன்னஸ்ஸ? கிங் அஸமாபன்னஸ்ஸ? கிங் ஸாஸவா
அபிச தங் தங் வா பன வேத³னங் உபாதா³யுபாதா³ய வேத³னா ஓளாரிகஸுகு²மா த³ட்ட²ப்³பா³தி வசனதோ அகுஸலாதீ³ஸுபி லோப⁴ஸஹக³தாய தோ³ஸஸஹக³தா வேத³னா அக்³கி³ விய அத்தனோ நிஸ்ஸயத³ஹனதோ ஓளாரிகா, லோப⁴ஸஹக³தா ஸுகு²மா. தோ³ஸஸஹக³தாபி நியதா ஓளாரிகா, அனியதா ஸுகு²மா. நியதாபி கப்பட்டி²திகா ஓளாரிகா, இதரா ஸுகு²மா. கப்பட்டி²திகாஸுபி அஸங்கா²ரிகா ஓளாரிகா, இதரா ஸுகு²மா. லோப⁴ஸஹக³தா பன தி³ட்டி²ஸம்பயுத்தா ஓளாரிகா, இதரா ஸுகு²மா. ஸாபி நியதா கப்பட்டி²திகா அஸங்கா²ரிகா ஓளாரிகா, இதரா ஸுகு²மா. அவிஸேஸேன ச அகுஸலா ப³ஹுவிபாகா ஓளாரிகா, அப்பவிபாகா ஸுகு²மா. குஸலா பன அப்பவிபாகா ஓளாரிகா, ப³ஹுவிபாகா ஸுகு²மா.
அபிச காமாவசரகுஸலா ஓளாரிகா. ரூபாவசரா ஸுகு²மா. ததோ அரூபாவசரா. ததோ லோகுத்தரா. காமாவசரா தா³னமயா ஓளாரிகா. ஸீலமயா ஸுகு²மா. ததோ பா⁴வனாமயா. பா⁴வனாமயாபி து³ஹேதுகா ஓளாரிகா. திஹேதுகா ஸுகு²மா. திஹேதுகாபி ஸஸங்கா²ரிகா ஓளாரிகா. அஸங்கா²ரிகா ஸுகு²மா. ரூபாவசரா ச பட²மஜ்ஜா²னிகா ஓளாரிகா…பே॰… பஞ்சமஜ்ஜா²னிகா
ஓகாஸவஸேன சாபி நிரயே து³க்கா² ஓளாரிகா. திரச்சா²னயோனியங் ஸுகு²மா…பே॰… பரனிம்மிதவஸவத்தீஸு ஸுகு²மாவ. யதா² ச து³க்கா², ஏவங் ஸுகா²பி ஸப்³ப³த்த² யதா²னுரூபங் யோஜேதப்³பா³. வத்து²வஸேன சாபி ஹீனவத்து²கா யா காசி வேத³னா ஓளாரிகா, பணீதவத்து²கா ஸுகு²மா.
ஹீனபணீதபே⁴தே³ யா ஓளாரிகா, ஸா ஹீனா. யா ச ஸுகு²மா, ஸா பணீதாதி த³ட்ட²ப்³பா³.
503. தூ³ரபத³ங் பன ‘‘அகுஸலா வேத³னா குஸலாப்³யாகதாஹி வேத³னாஹி தூ³ரே’’. ஸந்திகேபத³ங் ‘‘அகுஸலா வேத³னா அகுஸலாய வேத³னாய ஸந்திகே’’திஆதி³னா
கமாதி³வினிச்ச²யகதா²
504. ஏவங் விதி³த்வா ச புன ஏதெஸ்வேவ –
க²ந்தே⁴ஸு ஞாணபே⁴த³த்த²ங், கமதோத² விஸேஸதோ;
அனூனாதி⁴கதோ சேவ, உபமாதோ ததே²வ ச.
த³ட்ட²ப்³ப³தோ த்³விதா⁴ ஏவங், பஸ்ஸந்தஸ்ஸத்த²ஸித்³தி⁴தோ;
வினிச்ச²யனயோ ஸம்மா, விஞ்ஞாதப்³போ³ விபா⁴வினா.
தத்த² கமதோதி இத⁴ உப்பத்திக்கமோ, பஹானக்கமோ, படிபத்திக்கமோ, பூ⁴மிக்கமோ, தே³ஸனாக்கமோதி ப³ஹுவிதோ⁴ கமோ.
தத்த² ‘‘பட²மங் கலலங் ஹோதி, கலலா ஹோதி அப்³பு³த³’’ந்தி (ஸங்॰ நி॰ 1.235) ஏவமாதி³ உப்பத்திக்கமோ. ‘‘த³ஸ்ஸனேன பஹாதப்³பா³ த⁴ம்மா, பா⁴வனாய பஹாதப்³பா³ த⁴ம்மா’’தி (த⁴॰ ஸ॰ திகமாதிகா 8) ஏவமாதி³ பஹானக்கமோ. ‘‘ஸீலவிஸுத்³தி⁴, சித்தவிஸுத்³தீ⁴’’தி (ம॰ நி॰ 1.259; படி॰ ம॰ 3.41) ஏவமாதி³ படிபத்திக்கமோ. ‘‘காமாவசரா, ரூபாவசரா’’தி (த⁴॰ ஸ॰ 987) ஏவமாதி³ பூ⁴மிக்கமோ. ‘‘சத்தாரோ ஸதிபட்டா²னா, சத்தாரோ ஸம்மப்பதா⁴னா’’தி (தீ³॰ நி॰ 3.145) வா, ‘‘தா³னகத²ங், ஸீலகத²’’ந்தி (தீ³॰ நி॰ 1.298) வா ஏவமாதி³ தே³ஸனாக்கமோ. தேஸு இத⁴ உப்பத்திக்கமோ தாவ ந யுஜ்ஜதி, கலலாதீ³னங் விய க²ந்தா⁴னங் புப்³பா³பரியவவத்தா²னேன அனுப்பத்திதோ. ந பஹானக்கமோ, குஸலாப்³யாகதானங் அப்பஹாதப்³ப³தோ. நபடிபத்திக்கமோ, அகுஸலானங் அப்படிபஜ்ஜனீயதோ. ந பூ⁴மிக்கமோ, வேத³னாதீ³னங் சதுபூ⁴மிபரியாபன்னத்தா. தே³ஸனாக்கமோ பன யுஜ்ஜதி.
அபே⁴தே³ன ஹி பஞ்சஸு க²ந்தே⁴ஸு அத்தகா³ஹபதிதங் வேனெய்யஜனங் ஸமூஹக⁴னவினிப்³போ⁴க³த³ஸ்ஸனேன அத்தகா³ஹதோ மோசேதுகாமோ ப⁴க³வா ஹிதகாமோ
505. விஸேஸதோதி க²ந்தா⁴னஞ்ச உபாதா³னக்க²ந்தா⁴னஞ்ச விஸேஸதோ. கோ பன நேஸங் விஸேஸோ, க²ந்தா⁴ தாவ அவிஸேஸதோ வுத்தா. உபாதா³னக்க²ந்தா⁴ ஸாஸவஉபாதா³னியபா⁴வேன விஸேஸெத்வா. யதா²ஹ –
‘‘பஞ்ச சேவ வோ, பி⁴க்க²வே, க²ந்தே⁴ தே³ஸெஸ்ஸாமி பஞ்சுபாதா³னக்க²ந்தே⁴ ச, தங் ஸுணாத². கதமே ச, பி⁴க்க²வே, பஞ்சக்க²ந்தா⁴, யங்கிஞ்சி, பி⁴க்க²வே, ரூபங் அதீதானாக³தபச்சுப்பன்னங்…பே॰… ஸந்திகே வா, அயங் வுச்சதி, பி⁴க்க²வே, ரூபக்க²ந்தோ⁴. யா
எத்த² ச யதா² வேத³னாத³யோ அனாஸவாபி அத்தி², ந ஏவங் ரூபங். யஸ்மா பனஸ்ஸ ராஸட்டே²ன க²ந்த⁴பா⁴வோ யுஜ்ஜதி, தஸ்மா க²ந்தே⁴ஸு வுத்தங். யஸ்மா ராஸட்டே²ன ச ஸாஸவட்டே²ன ச உபாதா³னக்க²ந்த⁴பா⁴வோ யுஜ்ஜதி, தஸ்மா உபாதா³னக்க²ந்தே⁴ஸு வுத்தங். வேத³னாத³யோ பன அனாஸவாவ க²ந்தே⁴ஸு வுத்தா. ஸாஸவா உபாதா³னக்க²ந்தே⁴ஸு. உபாதா³னக்க²ந்தா⁴தி செத்த² உபாதா³னகோ³சரா க²ந்தா⁴ உபாதா³னக்க²ந்தா⁴தி ஏவமத்தோ² த³ட்ட²ப்³போ³. இத⁴ பன ஸப்³பே³பேதே ஏகஜ்ஜ²ங் கத்வா க²ந்தா⁴தி அதி⁴ப்பேதா.
506. அனூனாதி⁴கதோதி கஸ்மா பன ப⁴க³வதா பஞ்சேவ க²ந்தா⁴ வுத்தா அனூனா அனதி⁴காதி. ஸப்³ப³ஸங்க²தஸபா⁴கே³கஸங்க³ஹதோ அத்தத்தனியகா³ஹவத்து²ஸ்ஸ ஏதபரமதோ அஞ்ஞேஸஞ்ச தத³வரோத⁴தோ. அனேகப்பபே⁴தே³ஸு ஹி ஸங்க²தத⁴ம்மேஸு
507. உபமாதோதி எத்த² ஹி கி³லானஸாலுபமோ ரூபுபாதா³னக்க²ந்தோ⁴, கி³லானுபமஸ்ஸ விஞ்ஞாணுபாதா³னக்க²ந்த⁴ஸ்ஸ
508. த³ட்ட²ப்³ப³தோ த்³விதா⁴தி ஸங்கே²பதோ வித்தா²ரதோ சாதி ஏவங் த்³விதா⁴ த³ட்ட²ப்³ப³தோபெத்த² வினிச்ச²யனயோ விஞ்ஞாதப்³போ³. ஸங்கே²பதோ ஹி பஞ்சுபாதா³னக்க²ந்தா⁴ ஆஸீவிஸூபமே (ஸங்॰ நி॰ 4.238) வுத்தனயேன உக்கி²த்தாஸிகபச்சத்தி²கதோ, பா⁴ரஸுத்தவஸேன (ஸங்॰ நி॰ 3.22) பா⁴ரதோ, க²ஜ்ஜனீயபரியாயவஸேன (ஸங்॰ நி॰ 3.79) கா²த³கதோ, யமகஸுத்தவஸேன (ஸங்॰ நி॰ 3.85) அனிச்சது³க்கா²னத்தஸங்க²தவத⁴கதோ த³ட்ட²ப்³பா³. வித்தா²ரதோ பனெத்த² பே²ணபிண்டோ³ விய ரூபங் த³ட்ட²ப்³ப³ங், பரிமத்³த³னாஸஹனதோ. உத³கபுப்³பு³ளங் விய
509. ஏவங் பஸ்ஸந்தஸ்ஸத்த²ஸித்³தி⁴தோதி ஏவஞ்ச ஸங்கே²பவித்தா²ரவஸேன த்³விதா⁴ பஸ்ஸதோ யா அத்த²ஸித்³தி⁴ ஹோதி, ததோபி வினிச்ச²யனயோ விஞ்ஞாதப்³போ³. ஸெய்யதி²த³ங் – ஸங்கே²பதோ தாவ பஞ்சுபாதா³னக்க²ந்தே⁴ உக்கி²த்தாஸிகபச்சத்தி²காதி³பா⁴வேன பஸ்ஸந்தோ க²ந்தே⁴ஹி ந விஹஞ்ஞதி. வித்தா²ரதோ பன ரூபாதீ³னி பே²ணபிண்டா³தி³ஸதி³ஸபா⁴வேன பஸ்ஸந்தோ ந அஸாரேஸு ஸாரத³ஸ்ஸீ ஹோதி.
விஸேஸதோ ச அஜ்ஜ²த்திகரூபங் அஸுப⁴தோ பஸ்ஸந்தோ கப³ளீகாராஹாரங் பரிஜானாதி, அஸுபே⁴ ஸுப⁴ந்தி விபல்லாஸங் பஜஹதி. காமோக⁴ங் உத்தரதி, காமயோகே³ன விஸங்யுஜ்ஜதி, காமாஸவேன அனாஸவோ ஹோதி, அபி⁴ஜ்ஜா²காயக³ந்த²ங் பி⁴ந்த³தி, காமுபாதா³னங் ந உபாதி³யதி.
வேத³னங் து³க்க²தோ பஸ்ஸந்தோ ப²ஸ்ஸாஹாரங் பரிஜானாதி, து³க்கே² ஸுக²ந்தி விபல்லாஸங் பஜஹதி, ப⁴வோக⁴ங் உத்தரதி, ப⁴வயோகே³ன விஸங்யுஜ்ஜதி, ப⁴வாஸவேன அனாஸவோ ஹோதி, ப்³யாபாத³காயக³ந்த²ங் பி⁴ந்த³தி, ஸீலப்³ப³துபாதா³னங் ந உபாதி³யதி.
ஸஞ்ஞங் ஸங்கா²ரே ச அனத்ததோ பஸ்ஸந்தோ மனோஸஞ்சேதனாஹாரங் பரிஜானாதி, அனத்தனி அத்தாதி விபல்லாஸங் பஜஹதி, தி³ட்டோ²க⁴ங் உத்தரதி, தி³ட்டி²யோகே³ன விஸங்யுஜ்ஜதி, தி³ட்டா²ஸவேன அனாஸவோ ஹோதி. இத³ங்ஸச்சாபி⁴னிவேஸகாயக³ந்த²ங் பி⁴ந்த³தி, அத்தவாது³பாதா³னங் ந உபாதி³யதி.
விஞ்ஞாணங் அனிச்சதோ பஸ்ஸந்தோ விஞ்ஞாணாஹாரங் பரிஜானாதி, அனிச்சே நிச்சந்தி விபல்லாஸங் பஜஹதி, அவிஜ்ஜோக⁴ங் உத்தரதி, அவிஜ்ஜாயோகே³ன விஸங்யுஜ்ஜதி, அவிஜ்ஜாஸவேன அனாஸவோ ஹோதி, ஸீலப்³ப³தபராமாஸகாயக³ந்த²ங் பி⁴ந்த³தி, தி³ட்டு²பாதா³னங் ந உபாதி³யதி.
ஏவங்
தஸ்மா க²ந்தே⁴ தீ⁴ரோ, வத⁴காதி³வஸேன பஸ்ஸெய்யாதி.
இதி ஸாது⁴ஜனபாமோஜ்ஜத்தா²ய கதே விஸுத்³தி⁴மக்³கே³
பஞ்ஞாபா⁴வனாதி⁴காரே
க²ந்த⁴னித்³தே³ஸோ நாம
சுத்³த³ஸமோ பரிச்சே²தோ³.