4. ஸமாஸகப்ப
ஸத்தமகண்ட³
316, 331. நாமானங் ஸமாஸோ யுத்தத்தோ².
தேஸங் நாமானங் பயுஜ்ஜமானபத³த்தா²னங் யோ யுத்தத்தோ², ஸோ ஸமாஸஸஞ்ஞோ ஹோதி.
கதி²னது³ஸ்ஸங், ஆக³ந்துகப⁴த்தங், ஜீவிதிந்த்³ரியங், ஸமணப்³ராஹ்மணா, ஸாரிபுத்தமொக்³க³ல்லானா, ப்³ராஹ்மண க³ஹபதிகா.
நாமானமிதி கிமத்த²ங்? தே³வத³த்தோ பசதி, யஞ்ஞத³த்தோ பசதி.
யுத்தத்தோ²தி கிமத்த²ங்? ப⁴தோ ரஞ்ஞோ புத்தோ தே³வத³த்தஸ்ஸ.
ஸமாஸஇச்சனேன க்வத்தோ²? க்வசி ஸமாஸந்தக³தானமகாரந்தோ.
317, 332. தேஸங் விப⁴த்தியோ லோபா ச.
தேஸங் யுத்தத்தா²னங் ஸமாஸானங் விப⁴த்தியோ லோபா ச ஹொந்தி.
கதி²னது³ஸ்ஸங்
தேஸங்க³ஹணேன ஸமாஸதத்³தி⁴தாக்²யாதகிதகானங் விப⁴த்திபச்சயபத³க்க²ராக³மா ச லோபா ஹொந்தி. வாஸிட்டோ², வேனதெய்யோ.
சக்³க³ஹண மவதா⁴ரணத்த²ங், பப⁴ங்கரோ, அமதத்³த³தோ³, மேத⁴ங்கரோ, தீ³பங்கரோ.
318, 333. பகதி சஸ்ஸ ஸரந்தஸ்ஸ.
லுத்தாஸு விப⁴த்தீஸு அஸ்ஸ ஸரந்தஸ்ஸ லிங்க³ஸ்ஸ பகதிரூபானி ஹொந்தி.
சக்கு²ஸோதங், முக²னாஸிகங், ராஜபுத்தோ, ராஜபுரிஸோ.
319, 330. உபஸக்³க³னிபாதபுப்³ப³கோ அப்³யயீபா⁴வோ.
உபஸக்³க³னிபாதபுப்³ப³கோ ஸமாஸோ அப்³யயீபா⁴வஸஞ்ஞோ ஹோதி.
நக³ரஸ்ஸ
அப்³யயீபா⁴வமிச்சனேன க்வத்தோ²? அங்விப⁴த்தீன மகாரந்தா அப்³யயீபா⁴வா.
320, 335. ஸோ நபுங்ஸகலிங்கோ³.
ஸோ அப்³யயீபா⁴வஸமாஸோ நபுங்ஸகலிங்கோ³வ த³ட்ட²ப்³போ³.
குமாரீஸு அதி⁴கிச்ச பவத்ததி கதா² இதி அதி⁴குமாரி, வது⁴யா ஸமீபே பவத்ததி கதா² இதி உபவது⁴, க³ங்கா³ய ஸமீபே பவத்ததி கதா² இதி உபக³ங்க³ங், மணிகாய ஸமீபே பவத்ததி கதா² இதி உபமணிகங்.
321, 349. தி³கு³ஸ்ஸேகத்தங்.
தி³கு³ஸ்ஸ ஸமாஸஸ்ஸ ஏகத்தங் ஹோதி, நபுங்ஸகலிங்க³த்தஞ்ச.
தயோ
322, 359. ததா² த்³வந்தே³ பாணி தூரிய யொக்³க³ஸேனங்க³கு²த்³த³ஜந்துக விவித⁴விருத்³த⁴ விஸபா⁴க³த்தா²தீ³னஞ்ச.
ததா² த்³வந்தே³ ஸமாஸே பாணி தூரிய யொக்³க³ ஸேனங்க³கு²த்³த³ஜந்துக விவித⁴விருத்³த⁴ விஸபா⁴க³த்த²இச்சேவமாதீ³னங் ஏகத்தங் ஹோதி, நபுங்ஸகலிங்க³த்தஞ்ச.
தங் யதா²? சக்கு² ச ஸோதஞ்ச சக்கு²ஸோதங், முக²ஞ்ச நாஸிகா ச முக²னாஸிகங், ச²வி ச மங்ஸஞ்ச லோஹிதஞ்ச ச²விமங்ஸலோஹிதங். ஏவங் பாண்யங்க³த்தே².
ஸங்கோ² ச பணவோ ச ஸங்க²பணவங், கீ³தஞ்ச வாதி³தஞ்ச கீ³தவாதி³தங், த³த்³த³ரி ச டி³ண்டி³மோ ச த³த்³த³ரிடி³ண்டி³மங். ஏவங் தூரியங்க³த்தே².
பா²லோ ச பாசனஞ்ச பா²லபாசனங், யுக³ஞ்ச நங்க³லஞ்ச யுக³னங்க³லங். ஏவங் யொக்³க³ங்க³த்தே².
அஸி ச சம்மஞ்ச அஸிசம்மங், த⁴னு ச கலாபோ ச த⁴னுகலாபங், ஹத்தீ² ச அஸ்ஸோ ச ஹத்தி²அஸ்ஸங், ரதோ² ச பத்திகோ ச ரத²பத்திகங். ஏவங் ஸேனங்க³த்தே².
ட³ங்ஸா கு²த்³த³ஜந்துகத்தே².
அஹி ச நகுலோ ச அஹினகுலங், பி³ளாரோ ச மூஸிகோ ச பி³ளாரமூஸிகங், காகோ ச உலூகோ ச காகோலூகங். ஏவங் விவித⁴விருத்³த⁴த்தே².
ஸீலஞ்ச பஞ்ஞாணஞ்ச ஸீலபஞ்ஞாணங், ஸமதோ² ச விபஸ்ஸனா ச ஸமத²விபஸ்ஸனங், விஜ்ஜா ச சரணஞ்ச விஜ்ஜாசரணங். ஏவங் விஸபா⁴க³த்தே².
ஆதி³க்³க³ஹணங் கிமத்த²ங்? தா³ஸீ ச தா³ஸோ ச தா³ஸிதா³ஸங், இத்தீ² ச புமா ச இத்தி²புமங், பத்தோ ச சீவரஞ்ச பத்தசீவரங், ச²த்தஞ்ச உபாஹனா ச ச²த்துபாஹனங், திகஞ்ச சதுக்கஞ்ச திகசதுக்கங், வேனோ ச ரத²காரோ ச வேனரத²காரங், ஸாகுணிகோ ச மாக³விகோ ச ஸவகுணிகமாக³விகங், தீ³கோ⁴ ச மஜ்ஜி²மோ ச தீ³க⁴மஜ்ஜி²மங் இச்சேவமாதி³.
323, 360. விபா⁴ஸா ருக்க² திண பஸுக² ந த⁴ஞ்ஞ ஜனபதா³தீ³னஞ்ச.
ருக்க²திண பஸு த⁴ன த⁴ஞ்ஞ ஜனபத³இச்சேவமாதீ³னங் விபா⁴ஸா ஏகத்தங் ஹோதி, நபுங்ஸகலிங்க³த்தஞ்ச த்³வந்தே³ ஸமாஸே. அஸ்ஸத்தோ²
ஆதி³க்³க³ஹணங் கிமத்த²ங்? ஸாவஜ்ஜஞ்ச அனவஜ்ஜஞ்ச ஸாவஜ்ஜானவஜ்ஜங், ஸாவஜ்ஜா நவஜ்ஜா வா. ஹீனஞ்ச பணீதஞ்ச ஹீனபணீதங். ஹீனபணீதா வா. கண்ஹோ ச ஸுக்கோ ச கண்ஹஸுக்கங், கண்ஹஸுக்கா வா.
324, 339. த்³விபதே³ துல்யாதி⁴கரணே கம்மதா⁴ரயோ.
த்³வே பதா³னி துல்யாதி⁴கரணானி யதா³ ஸமஸ்யந்தே, ததா³ ஸோ ஸமாஸோ கம்மதா⁴ரயஸஞ்ஞோ ஹோதி.
மஹந்தோ
கம்மதா⁴ரயஇச்சனேன க்வத்தோ²? கம்மதா⁴ரயஸஞ்ஞே ச.
325, 348. ஸங்க்²யாபுப்³போ³ தி³கு³.
ஸங்க்²யாபுப்³போ³ கம்மதா⁴ரயஸமாஸோ தி³கு³ஸஞ்ஞோ ஹோதி.
தீணி மலானி திமலங், தீணி ப²லானி திப²லங், தயோ லோகா திலோகங், தயோ த³ண்டா³ தித³ண்ட³ங், சதஸ்ஸோ தி³ஸா சதுத்³தி³ஸங், பஞ்ச இந்த்³ரியானி பஞ்சிந்த்³ரியங், ஸத்த கோ³தா³வரியோ ஸத்தகோ³தா³வரங்.
தி³கு³இச்சனேன க்வத்தோ²? தி³கு³ஸ்ஸே கத்தங்.
326, 341. உபே⁴ தப்புரிஸா.
உபே⁴ தி³கு³கம்மதா⁴ரயஸமாஸா தப்புரிஸஸஞ்ஞா ஹொந்தி.
ந ப்³ராஹ்மணோ அப்³ராஹ்மணோ, ந வஸலோ அவஸலோ, ந பி⁴க்கு² அபி⁴க்கு², ந பஞ்சவஸ்ஸங் அபஞ்சவஸ்ஸங், ந
தப்புரிஸஇச்சனேன க்வத்தோ²? அத்தங் நஸ்ஸ தப்புரிஸே.
327, 351. அமாத³யோ பரபதே³பி⁴.
தா அமாத³யோ நாமேஹி பரபதே³பி⁴ யதா³ ஸமஸ்யந்தே, ததா³ ஸோ ஸமாஸோ தப்புரிஸஸஞ்ஞோ ஹோதி.
பூ⁴மிங் க³தோ பூ⁴மிக³தோ, ஸப்³ப³ரத்திங் ஸோப⁴ணோ ஸப்³ப³ரத்திஸோப⁴ணோ. அபாயங் க³தோ அபாயக³தோ, இஸ்ஸரேன கதங் இஸ்ஸரகதங், ஸல்லேன வித்³தோ⁴ ஸல்லவித்³தோ⁴, கதி²னஸ்ஸ து³ஸ்ஸங் கதி²னது³ஸ்ஸங், ஆக³ந்துகஸ்ஸ ப⁴த்தங் ஆக³ந்துகப⁴த்தங், மேது²னா அபேதோ மேது²னாபேதோ, சோரா ப⁴யங் சோரப⁴யங், ரஞ்ஞோ புத்தோ ராஜபுத்தோ, த⁴ஞ்ஞானங் ராஸி த⁴ஞ்ஞராஸி, ரூபே ஸஞ்ஞா ரூபஸஞ்ஞா, ஸங்ஸாரே து³க்க²ங் ஸங்ஸாரது³க்க²ங்.
328, 352. அஞ்ஞபத³த்தே²ஸு ப³ஹுப்³பீ³ஹி.
அஞ்ஞேஸங் பதா³னங் அத்தே²ஸு த்³வே நாமானி ப³ஹூனி நாமானி யதா³ ஸமஸ்யந்தே, ததா³ ஸோ ஸமாஸோ ப³ஹுப்³பீ³ஹி ஸஞ்ஞோ ஹோதி.
ஆக³தா
நிக்³ரோத⁴ஸ்ஸ பரிமண்ட³லோ நிக்³ரோத⁴பரிமண்ட³லோ, நிக்³ரோத⁴பரிமண்ட³லோ இவ பரிமண்ட³லோ யோ ராஜகுமாரோ ஸோயங் நிக்³ரோத⁴பரிமண்ட³லோ. அத² வா நிக்³ரோத⁴பரிமண்ட³லோ இவ பரிமண்ட³லோ யஸ்ஸ ராஜகுமாரஸ்ஸ ஸோயங் நிக்³ரோத⁴பரிமண்ட³லோ, ராஜகுமாரோ.
சக்கு²னோ பூ⁴தோ சக்கு²பூ⁴தோ, சக்கு²பூ⁴தோ இவ பூ⁴தோ யோ ப⁴க³வா ஸோயங் சக்கு²பூ⁴தோ, ப⁴க³வா.
ஸுவண்ணஸ்ஸ வண்ணோ ஸுவண்ணவண்ணோ, ஸுவண்ணவண்ணோ விய வண்ணோ யஸ்ஸ ப⁴க³வதோ ஸோயங் ஸுவண்ணவண்ணோ, ப⁴க³வா.
ப்³ரஹ்முனோ ஸரோ ப்³ரஹ்மஸ்ஸரோ, ப்³ரஹ்மஸ்ஸரோ விய ஸரோ யஸ்ஸ ப⁴க³வதோ ஸோயங் ப்³ரஹ்மஸ்ஸரோ, ப⁴க³வா.
ஸயங் பதித பண்ண புப்ப²ப²லவாயுதோயாஹாராதி பண்ணஞ்ச புப்ப²ஞ்ச ப²லஞ்ச பண்ணபுப்ப²ப²லானி, ஸயமேவ பதிதானி ஸயங்பதிதானி, ஸயங்பதிதானி ச தானி பண்ணபுப்ப²ப²லானி சேதி ஸயங்பதிதபண்ணபுப்ப²ப²லானி வாயு ச தோயஞ்ச வாயுதோயானி, ஸயங்பதிதபண்ணபுப்ப²ப²லானி ச வாயுதோயானி ச ஸயங்பதிதபண்ணபுப்ப²ப²லவாயுதோயானி. ஸயங்பதிதபண்ணபுப்ப²ப²லவாயுதோயானி ஆஹாரா யேஸங் தே ஸயங்பதிதபண்ணபுப்ப²ப²லவாயுதோயாஹாரா, இஸயோ. யமெத்த² வத்தப்³ப³ங், தங் ஹெட்டா² வுத்தமேவ. அயங் பன த்³வந்த³கம்மதா⁴ரயக³ப்³போ⁴ துல்யாதி⁴கரணபஹுப்³பீ³ஹி.
அத² வா – ஸயங்பதிதபண்ணபுப்ப²ப²லவாயுதோயேஹி ஆஹாரா யேஸங் தே ஸயங்பதிதபண்ணபுப்ப²ப²லவாயுதோயாஹாரா. அயங் பன பி⁴ன்னாதி⁴கரணப³ஹுப்³பீ³ஹி.
நானா து³மபதித புப்ப²வாஸித ஸானூதி நானாபகாரா து³மா நானாது³மா, நானாது³மேஹி பதிதானி நானாது³மபதி தானி, நானாது³மபதிதானி ச தானி புப்பா²னி சேதி நானாது³மபதிதபுப்பா²னி, நானாது³மபதிதபுப்பே²ஹி வாஸிதா நானாது³மபதிதபுப்ப²வாஸிதா, நானாது³மபதிதபுப்ப²வாஸிதா ஸானூ யஸ்ஸ பப்³ப³தராஜஸ்ஸ ஸோயங் நானாது³மபதிதபுப்ப²வாஸிதஸானு, பப்³ப³தராஜா. அயங் பன கம்மதா⁴ரயதப்புரிஸக³ப்³போ⁴ துல்யாதி⁴கரணப³ஹுப்³பீ³ஹி.
அத²
ப்³யாலம்ப³ம்பு³த⁴ரபி³ந்து³சும்பி³தகூடோதி அம்பு³ங் தா⁴ரேதீதி அம்பு³த⁴ரோ, கோ ஸோ? பஜ்ஜுன்னோ. விவிதா⁴ ஆலம்போ³ ப்³யாலம்போ³, ப்³யாலம்போ³ ச ஸோ அம்பு³த⁴ரோ சாதி ப்³யாலம்ப³ம்பு³த⁴ரோ, ப்³யாலம்ப³ம்பு³த⁴ரஸ்ஸ பி³ந்தூ³ ப்³யாலம்ப³ம்பு³த⁴ரபி³ந்தூ³, ப்³யாலம்ப³ம்பு³த⁴ரபி³ந்தூ³ஹி சும்பி³தோ ப்³யாலம்ப³ம்பு³த⁴ரபி³ந்து³சும்பி³தோ, ப்³யாலம்ப³ம்பு³ரேபி³ந்து³சும்பி³தோ கூடோ யஸ்ஸ பப்³ப³தராஜஸ்ஸ ஸோயங் ப்³யாலம்ப³ம்பு³த⁴ரபி³ந்து³சும்பி³தகூடோ. அயங் பன கம்மதா⁴ரயதப்புரிஸக³ப்³போ⁴ துல்யாதி⁴கரணப³ஹுப்³பீ³ஹி.
அத² வா – சும்பி³தோ கூடோ சும்பி³தகூடோ, ஸாபெக்க²த்தே ஸதிபி க³மகத்தா ஸமாஸோ. ப்³யாலம்ப³ம்பு³த⁴ரபி³ந்தூ³ஹி சும்பி³தகூடோ யஸ்ஸ பப்³ப³தராஜஸ்ஸ ஸோயங் ப்³யாலம்ப³ம்பு³த⁴ரபி³ந்து³சும்பி³தகூடோ. அயங் பன பி⁴ன்னாதி⁴கரணப³ஹுப்³பீ³ஹி.
அமித ப³ல பரக்கமஜுதீதி ந மிதா அமிதா, ப³லஞ்ச பரக்கமோ ச ஜுதி ச ப³லபரக்கமஜுதியோ, அமிதா ப³லபரக்கமஜுதியோ யஸ்ஸ ஸோயங் அமிதப³லபரக்கமஜுதி, அயங் பன கம்மதா⁴ரயத்³வந்த³க³ப்³போ⁴ துல்யாதி⁴கரணப³ஹுப்³பீ³ஹி.
பீணோரக்க²ங்ஸ பா³ஹூதி உரோ ச அக்க²ஞ்ச அங்ஸோ ச பா³ஹு ச உரக்க²ங்ஸபா³ஹவோ, பீணா உரக்க²ங்ஸபா³ஹவோ யஸ்ஸ ப⁴க³வதோ ஸோயங் பீணோரக்க²ங்ஸபா³ஹு. அயங் பன த்³வந்த³வப்³போ⁴ துல்யாதி⁴கரணப³ஹுப்³பீ³ஹி.
பீண க³ண்ட³ வத³ன த²னூருஜக⁴னாதி க³ண்டோ³ ச வத³னஞ்ச த²னோ ச ஊரு ச ஜக⁴னஞ்ச க³ண்ட³வத³னத²னூருஜக⁴னா, பீணா க³ண்ட³வத³னத²னூருஜக⁴னா யஸ்ஸா ஸாயங் பீணக³ண்ட³வத³னத²னூருஜக⁴னா. அயம்பி த்³வந்த³க³ப்³போ⁴ துல்யாதி⁴கரணப³ஹுப்³பீ³ஹி.
வவர ஸுராஸுர க³ருட³ மனுஜ பு⁴ஜக³ க³ந்த⁴ப்³ப³ மகுட கூட சும்பி³த ஸேலஸங்க⁴ட்டித சரணோதி ஸுரா ச அஸுரா ச க³ருடா³ ச மனுஜா ச பு⁴ஜகா³ ச க³ந்த⁴ப்³பா³ ச ஸுராஸுரக³ருட³மனுஜபு⁴ஜக³க³ந்த⁴ப்³பா³, பவரா ச தே ஸுராஸுரக³ருட³மனுஜபு⁴ஜக³ க³ந்த⁴ப்³பா³ சேதி பவரஸுராஸுரக³ருட³மனுஜபு⁴ஜக³க³ந்த⁴ப்³பா³, பவரஸுராஸுரக³ருட³மனுஜபு⁴ஜக³க³ந்த⁴ப்³பா³னங் மகுடானி பவரஸுராஸுரக³ருட³மனுஜபு⁴ஜக³க³ந்த⁴ப்³ப³மகுடானி, பவரஸுராஸுரக³ருட³மனுஜபு⁴ஜக³க³ந்த⁴ப்³ப³மகுடானங் கூடானி பவரஸுராஸுரக³ருட³மனுஜபு⁴ஜக³க³ந்த⁴ப்³ப³மகுடகூடானி, பவரஸுராஸுரக³ருட³மனுஜபு⁴ஜக³க³ந்த⁴ப்³ப³மகுடகூடேஸு சும்பி³தா பவரஸுராஸுரக³ருட³மனுஜபு⁴ஜக³க³ந்த⁴ப்³ப³மகுடகூடசும்பி³தா, பவரஸுராஸுரக³ருட³மனுஜபு⁴ஜக³க³ந்த⁴ப்³ப³மகுடகூடசும்பி³தா ச தே ஸேலா சாதி பவரஸுராஸுரக³ருட³மனுஜபு⁴ஜக³க³ந்த⁴ப்³ப³மகுடகூடசும்பி³தஸேலா, பவரஸுராஸுர க³ருட³மனுஜபு⁴ஜக³க³ந்த⁴ப்³ப³மகுடகூடசும்பி³தஸேலேஹி ஸங்க⁴ட்டிதா பவரஸுராஸுர க³ருட³மனுஜபு⁴ஜக³க³ந்த⁴ப்³ப³மகுடகூடசும்பி³தஸேலஸங்க⁴ட்டிதா, பவரஸுராஸுரக³ருட³மனுஜபு⁴ஜக³க³ந்த⁴ப்³ப³மகுடகூடசும்பி³தஸேலஸங்க⁴ட்டிதா சரணா யஸ்ஸ ததா²க³தஸ்ஸ ஸோயங்
அத² வா–ஸங்க⁴ட்டிதா சரணா ஸங்க⁴ட்டிதசரணா, ஸாபெக்க²த்தே ஸதிபி க³மகத்தா ஸமாஸோ. பவரஸுராஸுர க³ருட³மனுஜபு⁴ஜக³ க³ந்த⁴ப்³ப³மகுடகூடசும்பி³தஸேலேஹி ஸங்க⁴ட்டிதசரணா யஸ்ஸ ததா²க³தஸ்ஸ ஸோயங் பவரஸுராஸுரக³ருட³ மனுஜபு⁴ஜக³ க³ந்த⁴ப்³ப³மகுடகூடசும்பி³தஸேலஸங்க⁴ட்டித சரணோ. அயங் பன பி⁴ன்னாதி⁴கரணப³ஹுப்³பீ³ஹி.
சதுத்³தி³ஸோதி சதஸ்ஸோ தி³ஸா யஸ்ஸ ஸோயங் சதுத்³தி³ஸோ, ப⁴க³வா.
பஞ்சசக்கூ²தி பஞ்ச சக்கூ²னி யஸ்ஸ ததா²க³தஸ்ஸ ஸோயங் பஞ்சசக்கு², ததா²க³தோ.
த³ஸப³லோதி த³ஸ ப³லானி யஸ்ஸ ஸோயங் த³ஸப³லோ, ப⁴க³வா.
அனந்தஞாணோதி நஸ்ஸ அந்தோ அனந்தங், அனந்தங் ஞாணங் யஸ்ஸ ததா²க³தஸ்ஸ ஸோயங் அனந்தஞாணோ, ததா²க³தோ.
அமித க⁴ன ஸரீரோதி ந மிதங் அமிதங், க⁴னங் ஏவ ஸரீரங் க⁴னஸரீரங், அமிதங் க⁴னஸரீரங் யஸ்ஸ ததா²க³தஸ்ஸ ஸோயங் அமிதக⁴னஸரீரோ, ததா²க³தோ.
அமித ப³ல பரக்கம பத்தோதி ந மிதா அமிதா, ப³லஞ்ச பரக்கமோ ச ப³லபரக்கமா, அமிதா ஏவ ப³லபரக்கமா அமிதப³லபரக்கமா
மத்த ப⁴மர க³ண சும்பி³த விகஸிதபுப்ப²வல்லினாக³ருக்கோ² பஸோபி⁴த கந்த³ரோதி மத்தா ஏவ ப⁴மரா மத்தப⁴மரா, மத்தப⁴மரானங் க³ணா மத்தப⁴மரக³ணா, மத்தப⁴மரக³ணேஹி சும்பி³தானி மத்தப⁴மரணசும்பி³தானி, விகஸிதானி ஏவ புப்பா²னி விகஸிதபுப்பா²னி, மத்தப⁴மரக³ணசும்பி³தானி விகஸிதபுப்பா²னி யேஸங் தேஹி மத்தப⁴மரக³ணசும்பி³தவிகஸிதபுப்பா², வல்லி ச நாக³ருக்கோ² ச மல்லினாக³ருக்கா², மத்தப⁴மரக³ணசும்பி³தவிகஸிதபுப்பா² ச தே வல்லினாக³ருக்கா² சேதி மத்தப⁴மரக³ணசும்பி³தவிகஸிதபுப்ப²வல்லினாக³ருக்கா², மத்தப⁴மரக³ணசும்பி³தவிகஸிதபுப்ப²வல்லினாக³ருக்கே²ஹி உபஸோபி⁴தானி மத்தப⁴மரக³ணசும்பி³தவிகஸிதபுப்ப²வல்லினாக³ருக்கோ² பஸோபி⁴தானி, மத்தப⁴மரக³ணசும்பி³தவிகஸிதபுப்ப²வல்லினாக³ருக்கோ² பஸோபி⁴தானி கந்த³ரானி யஸ்ஸ பப்³ப³தராஜஸ்ஸ ஸோயங் மத்தப⁴மரக³ணசும்பி³தவிகஸிதபுப்ப² வல்லினாக³ருக்கோ² பஸோ பி⁴தகந்த³ரோ, பப்³ப³தராஜா. அயங் பன த்³வந்த³கம்மதா⁴ரயதப்புரிஸக³ப்³போ⁴ துல்யாதி⁴கரணப³ஹுப்³பீ³ஹி.
அத² வா–உபஸோபி⁴தானி கந்த³ரானி உபஸோபி⁴தகந்த³ரானி, ஸாபெக்க²த்தே ஸதிபி க³மகத்தா ஸமாஸோ. மத்தப⁴மரக³ணசும்பி³தவிகஸிதபுப்ப²வல்லினாக³ருக்கே²ஹி உபஸோபி⁴தகந்த³ரானி யஸ்ஸ பப்³ப³தராஜஸ்ஸ ஸோயங் மத்தப⁴மரக³ணசும்பி³தவிகஸிதபுப்ப²வல்லினாக³ருக்கோ² பஸோபி⁴தகந்த³ரோ, பப்³ப³தராஜா. அயங் பன பி⁴ன்னாதி⁴கரணப³ஹுப்³பீ³ஹி.
நானா ருக்க² திண பதித புப்போ²பஸோபி⁴த கந்த³ரோதி ருக்கோ² ச திணஞ்ச ருக்க²திணானி, நானா பகாரானி ஏவ ருக்க²திணானி நானாருக்க²திணானி, நானாருக்க²திணேஹி பதிதானி நானாருக்க²திணபதிதானி, நானாருக்க²திணபதிதானி ச தானி புப்பா²னி சேதி நானாருக்க²திணபதிதபுப்பா²னி, நானாருக்க²திணபதிதபுப்பே²ஹி உபஸோபி⁴தானி நானாருக்க²திணபதித புப்போ²பஸோபி⁴தானி, நானாருக்க²திணபதிதபுப்போ²பஸோபி⁴தானி கந்த³ரானி யஸ்ஸ பப்³ப³தராஜஸ்ஸ ஸோயங் நானாருக்க²திணபதிதபுப்போ²பஸோபி⁴தகந்த³ரோ, பப்³ப³தராஜா. அயங் பன த்³வந்த³கம்மதா⁴ரயதப்புரிஸக³ப்³போ⁴ துல்யாதி⁴கரணப³ஹுப்³பீ³ஹி.
அத² வா–உபஸோபி⁴தானி ஏவ கந்த³ரானி உபஸோபி⁴தகந்த³ரானி, (ஸாபெக்க²த்தே ஸதிபி க³மகத்தா ஸமாஸோ.) நானாருக்க²திணபதிதபுப்பே²ஹி உபஸோபி⁴தகந்த³ரானி யஸ்ஸ பப்³ப³தராஜஸ்ஸ ஸோயங் நானாருக்க²திணபதிதபுப்போ²பஸோபி⁴தகந்த³ரோ, பப்³ப³தராஜா. அயங் பன பி⁴ன்னாதி⁴கரணப³ஹுப்³பீ³ஹி.
நானா முஸல பா²ல பப்³ப³த தரு கலிங்க³ர ஸர த⁴னுக³தா³ஸி தோமரஹத்தா²தி முஸலோ ச பா²லோ ச பப்³ப³தோ ச தரு ச கலிங்க³ரோ ச ஸரோ ச த⁴னு ச க³தா³ சஅஸி ச தோமரோ, ச முஸலபா²லபப்³ப³ததருகலிங்க³ரஸரத⁴னுக³தா³ஸிதோமரா, நானா பகாரா ஏவ முஸலபா²லபப்³ப³ததருகலிங்க³ரஸரத⁴னுக³தா³ஸிதோமரா நானாமுஸலபா²லபப்³ப³ததருகலிங்க³ரஸரத⁴னுக³தா³ஸிதோமரா, நானாமுஸலபா²லபப்³ப³ததருகலிங்க³ரஸரத⁴னுக³தா³ஸிதோமரா ஹத்தே²ஸு
ப³ஹுப்³பீ³ஹி இச்சனேன க்வத்தோ²? ப³ஹுப்³பீ³ஹிம்ஹி ச.
329, 357. நாமானங் ஸமுச்சயோ த்³வந்தோ³.
நாமானங் ஏகவிப⁴த்திகானங் யோ ஸமுச்சயோ, ஸோ த்³வந்த³ஸஞ்ஞோ ஹோதி.
சந்தி³மா ச ஸூரியோ ச சந்தி³மஸூரியா, ஸமணோ ச ப்³ராஹ்மணோ ச ஸமணப்³ராஹ்மணா, ஸாரிபுத்தோ ச மொக்³க³ல்லானோ ச ஸாரிபுத்தமொக்³க³ல்லானா, ப்³ராஹ்மணோ ச க³ஹபதிகோ ச ப்³ராஹ்மணக³ஹபதிகா, யமோ ச வருணோ ச யமவருணா, குவேரோ ச வாஸவோ ச குவேரவாஸவா.
த்³வந்த³இச்சனேன க்வத்தோ²? த்³வந்த³ட்டா² வா.
330, 340. மஹதங் மஹா துல்யாதி⁴கரணே பதே³.
தேஸங் மஹந்தஸத்³தா³னங் மஹாஆதே³ஸோ ஹோதி துல்யாதி⁴கரணே பதே³.
மஹந்தோ
ப³ஹுவசனக்³க³ஹணேன க்வசி மஹந்த ஸத்³த³ஸ்ஸ மஹாதே³ஸோ ஹோதி. மஹந்தஞ்ச தங் ப²லஞ்சாதி மஹப்ப²லங், மஹப்³ப³லங், ஏவங் மஹத்³த⁴னங், மஹப்³ப⁴யங்.
331, 353. இத்தி²யங் பா⁴ஸிதபுமித்தீ² புமாவ சே.
இத்தி²யங் துல்யாதி⁴கரணே பதே³ சே பா⁴ஸிதபுமித்தீ² புமாவ த³ட்ட²ப்³பா³.
தீ³கா⁴ ஜங்கா⁴ யஸ்ஸ ஸோயங் தீ³க⁴ஜங்கோ⁴, கல்யாணப⁴ரியோ, பஹூதபஞ்ஞோ.
பா⁴ஸிதபுபேதி
332, 343. கம்மதா⁴ரயஸஞ்ஞே ச.
கம்மதா⁴ரயஸஞ்ஞே ச ஸமாஸே இத்தி²யங் துல்யாதி⁴கரணே பதே³ புப்³பே³ பா⁴ஸிதபுமித்தீ² சே, புமாவ த³ட்ட²ப்³பா³. ப்³ராஹ்மணதா³ரிகா, க²த்தியகஞ்ஞா, க²த்தியகுமாரிகா.
பா⁴ஸிதபுமேதி கிமத்த²ங்? க²த்தியப³ந்து⁴தா³ரிகா, ப்³ராஹ்மணப³ந்து⁴தா³ரிகா.
333, 344. அத்தங் நஸ்ஸ தப்புரிஸே.
நஸ்ஸ பத³ஸ்ஸ தப்புரிஸே உத்தரபதே³ அத்தங் ஹோதி.
நப்³ராஹ்மணோ அப்³ராஹ்மணோ, அவஸலோ, அபி⁴க்கு², அபஞ்சவஸ்ஸங், அபஞ்சக³வங்.
334, 345. ஸரே அன.
நஸ்ஸ பத³ஸ்ஸ தப்புரிஸே அன ஆதே³ஸோ ஹோதி ஸரே பரே.
ந அஸ்ஸோ அனஸ்ஸோ, அனிஸ்ஸரோ, அனரியோ.
335, 346. கத³ குஸ்ஸ.
குஇச்சேதஸ்ஸ கத³ ஹோதி ஸரே பரே.
குச்சி²தங் அன்னங் கத³ன்னங், குச்சி²தங் அஸனங் கத³ஸ்ஸனங்.
ஸரேதி கிமத்த²ங்? குச்சி²தா தா³ரா யேஸங் (அபுஞ்ஞகாரானங்) தே ஹொந்தீதி குதா³ரா, குஜனா. ஏவங் குபுத்தா, குகே³ஹா, குவத்தா², குதா³ஸா.
336, 347. கா’ப்பத்தே²ஸு ச.
குஇச்சேதஸ்ஸ கா ஹோதி அப்பத்தே²ஸு ச.
காலவணங், காபுப்ப²ங்.
ப³ஹுவசனக்³க³ஹணங் கிமத்த²ங்? குஇச்சேதஸ்ஸ அனப்பதத்தே²ஸுபி க்வசி கா ஹோதி, காபுரிஸா.
337, 350. க்வசி ஸமாஸந்தக³தானமகாரந்தோ.
ஸமாஸந்தக³தானங் நாமானமந்தோ ஸரோ க்வசி அகாரோ ஹோதி.
தே³வானங் ராஜா தே³வராஜோ, தே³வராஜா, தே³வானங் ஸகா² தே³வஸகோ², தே³வஸகா², பஞ்ச அஹானி பஞ்சாஹங், ஸத்தாஹங், பஞ்சக³வங், ச²த்துபாஹனங், உபஸரத³ங், விஸாலக்கோ², விமுகோ².
காரக்³க³ஹணங் ஆகாரந்த இகாரந்தா ச ஹொந்தி, பச்சக்கா² த⁴ம்மா யஸ்ஸ ஸோயந்தி பச்சக்க²த⁴ம்மா, ஸுரபி⁴னோ க³ந்தோ⁴ ஸுரபி⁴க³ந்தி⁴, ஸுந்த³ரோ க³ந்தோ⁴ ஸுக³ந்தி⁴, பூதினோ க³ந்தோ⁴ பூதிக³ந்தி⁴, குச்சி²தோ க³ந்தோ⁴ குக³ந்தி⁴, து³ட்டு² க³ந்தோ⁴ யஸ்ஸ ஸோயந்தி து³க³ந்தி⁴, பூதி ஏவ க³ந்தோ⁴ பூதிக³ந்தி⁴.
நதீ³அந்தா ச கத்துஅந்தா ச கபச்சயோ ஹோதி ஸமாஸந்தே.
ப³ஹூ நதி³யோ யஸ்மிங் ஸோயங் ப³ஹுனதி³கோ, ஜனபதோ³. ப³ஹவோ கத்தாரோ யஸ்ஸ ஸோயங் ப³ஹுகத்துகோ, புரிஸோ.
338, 356. நதி³ம்ஹா ச.
நதி³ம்ஹா ச கபச்சயோ ஹோதி ஸமாஸந்தே.
ப³ஹூ நதி³யோ யஸ்மிங் ஸோயந்தி ப³ஹுனதி³கோ. ப³ஹூ கந்தியோ யஸ்ஸ ஸோயந்தி ப³ஹுகந்திகோ. ப³ஹுனாரிகோ.
339, 358. ஜாயாய துத³ங் ஜானி பதிம்ஹி.
ஜாயாஇச்சேதாய துத³ங் ஜானிஇச்சேதே ஆதே³ஸா ஹொந்தி பதிம்ஹி பரே.
துத³ங்பதீ, ஜானிபதீ.
340, 355. த⁴னும்ஹா ச.
த⁴னும்ஹா ச ஆபச்சயோ ஹோதி ஸமாஸந்தே.
கா³ண்டீ³வோ
341, 336. அங் விப⁴த்தீனமகாரந்தா அப்³யயீபா⁴வா.
தஸ்மா அகாரந்தா அப்³யயீபா⁴வஸமாஸா பராஸங் விப⁴த்தீனங் க்வசி அங் ஹோதி.
அதி⁴சித்தங், யதா²வுட்³ட⁴ங், உபகும்ப⁴ங், யாவஜீவங், திரோபப்³ப³தங், திரோபாகாரங், திரோகுட்டங், அந்தோபாஸாத³ங்.
க்வசீதி கிமத்த²ங்? அதி⁴சித்தஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ.
342, 337. ஸரோ ரஸ்ஸோ நபுங்ஸகே.
நபுங்ஸகே வத்தமானஸ்ஸ அப்³யயீபா⁴வஸமாஸஸ்ஸ லிங்க³ஸ்ஸ ஸரோ ரஸ்ஸோ ஹோதி.
குமாரீஸு அதி⁴கிச்ச பவத்ததி கதா² இதி அதி⁴குமாரி. உபவது⁴, உபக³ங்க³ங், உபமணிகங்.
343, 338. அஞ்ஞஸ்மா லோபோ ச.
அஞ்ஞஸ்மா அப்³யயீபா⁴வஸமாஸா அனகாரந்தா பராஸங் விப⁴த்தீனங் லோபோ ச ஹோதி.
அதி⁴த்தி², அதி⁴குமாரி, உபவது⁴.
இதி நாமகப்பே ஸமாஸகப்போ ஸத்தமோ கண்டோ³.
ஸமாஸகப்போ நிட்டி²தோ.