சதுத்த²கண்ட³
1. ணோ வாபச்சே
நனு
த⁴ம்மேனாதி த⁴ம்மேன கரணபூ⁴தேன. த⁴ம்மாயாதி த⁴ம்மத்த²ங், த⁴ம்மஸ்மாதி த⁴ம்மஹேதுனா, ததோ அஸம்ப⁴வே காரணமாஹ ‘ஸாபெக்க²த்தா’தி. ஸாபெக்க²த்தமேவ ஸமத்தே²தி ‘அபச்சவாஹி’ச்சாதி³னா, த⁴ம்மேனாபச்சங் கஸ்ஸாதி புச்சி²த்வா தே³வத³த்தஸ்ஸாதி அபெக்கி²யமானங் வத³தி. தே³வத³த்தஸ்ஸாதி அபச்சவா தே³வத³த்தாதி³ அபெக்கீ²யதேதி ஸம்ப³ந்தோ⁴, ஹிஸத்³தோ³ ஹேதும்ஹி. ந ஹெத்த² ணாதி³வுத்தி அஞ்ஞத்த²
காரணமாஹ- ‘அஸம்ப³ந்தா⁴’தி. ந ஹெத்த² ஸம்ப³ந்தோ⁴ வஸிட்ட²ஸ்ஸ கம்ப³லாபெக்க²த்தேன அபச்சஸ்ஸ ச தே³வத³த்தாபெக்க²த்தேனாத்த²ந்தராபெக்கா²ய வஸிட்ட²ஸ்ஸாபச்சேன ஸம்ப³ந்தா⁴பா⁴வாயேவ வஸிட்ட²ஸ்ஸ அபச்சங் வாஸிட்டோ²தி ணாதி³வுத்தியா பா⁴வே ஸாமத்தி²யங் நத்தி², ஸமத்த²ஞ்ஹி வஸிட்ட²ங் ராஜபுரிஸாதி³ ஸமாஸவுத்தியமேகத்த²த்தமிவ வாஸிட்டா²தி³ணாதி³வுத்தியங் ணாதி³ப்பச்சயமுபஜனயதி, நாஸமத்த²ங், ததோ ஸப்³ப³மேவேதம்மனஸி நிதா⁴ய வுத்தங்- ‘அஸம்ப³ந்தா⁴’தி.
யதி³
யோ ஜனகோதி யோயோ யஸ்ஸ யஸ்ஸ அபச்சஸ்ஸ ஜனகோ. ததோயேவாதி தஸ்மாதஸ்மா ஜனகதோயேவ. ஸியாதி தஸ்மிங் தஸ்மிங் அபச்சத்தே² ணாதி³ப்பச்சயோ ஸியா. தத்த² ஹேதுமாஹ- ‘தஸ்ஸேவாபச்சேன யோகா³’தி. யோகா³தி அபச்சஸம்ப³ந்த⁴தோ, ந மூலப்பகதிதோதி பரமப்பகதிதோ ந ஹோதீதி வுத்தங் ஹோதி. ஹேதுமாஹ- ‘அயோகா³,தி, வசனாபா⁴வம்பெத்த² த³ஸ்ஸேதுங் சே’த்யாதி³ வுத்தங்.
வசனந்தி ஸுத்தங், ஸம்ப³ந்தா⁴பா⁴வா (தாதி³ஸவசனாபா⁴வா) ச மூலப்பகதிதோ ணாதி³ப்பச்சயஸ்ஸாபா⁴வங் த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி மூலப்பகதிதோவாஸ்ஸாபி⁴மதபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘மூலப்பகதிதோ’ச்சாதி³ வுத்தங்.
கத²ம்பனித³ங் விஞ்ஞாயதிச்சாதி³னா ஜனகஸ்ஸேவாப்³யாஹிதஸ்ஸாபச்சேன முக்²ய ஸம்ப³ந்த⁴மானீய இத³மயுத்தந்த்யாதி³னா ப்³யவஹிதஜனிதஸ்ஸாப்யபச்சயஸ்ஸ பரமப்பகதியாபி⁴ஸம்ப³ந்த⁴ஸப்³பா⁴வங் வத்வா தங் ஸாத⁴யிதுமாரப⁴தே ‘கத²’மிச்சாதி³, ஏவங் ஹிச்சாதி³ கத²ங்பனித³மிச்சாதி³னா யதா²வுத்தஸ்ஸ ஸமத்த² நவாக்யங், ஹியஸ்மா தங் தி³ஸ்வா ததா² புச்சி²தோ தே³வத³த்தஸ்ஸவாதிஆதி³னா உப்பாதே³தாரமேவ நித்³தி³ஸதி, நாத்தானங் பிதாமஹோ, தஸ்மா உப்பாதே³தாயேவாபச்சேன ஸம்ப³ஜ்ஜ²தி ந பிதாமஹோதி யோஜெத்வா அதி⁴ப்பாயோ வேதி³தப்³போ³. இத³ங் யதா²வுத்தமுப்பாதே³துனித்³தி³ஸனங், தேன அபச்சேன ஸத்³தி⁴ங் உப்பாதே³துயேவ ஜனகஸ்ஸேவ யோகோ³ ஸம்ப³ந்தோ⁴ படிபாதே³துங் ந ஸக்காதி ஸம்ப³ந்தோ⁴.
தந்திதங்
ப்³யவஹிதஜனிதேனாபீதி ப்³யவஹிதேன கத்துனா ஜனிதேனாபி, கரணே சாயங் ததியா, ஹேதும்ஹி வா. கஸ்மா ஏவங் தி³ட்டி²கோதி ஆஹ ‘யங் நிமித்தங் ஹி’ச்சாதி³. ஹிஸத்³தோ³ யஸ்மாத³த்தே². யஸ்ஸாதி புப்³ப³ஜஸ்ஸ, தேன அபச்சேன அபதனங் தத³பதனங் ததோ, இத³ங் வுத்தங் ஹோதி ‘‘தேன ப்³யவஹிதஜனிதேனாபி புமுனா புப்³ப³ஜோபி நரகங் ந பததி ஸோ புப்³ப³ஜஸ்ஸாப்ய பச்சங் ப⁴வதி யதா²வுத்தேன நிப்³ப³சனேனா’’தி. தஸ்மாச்சஸ்ஸ புப்³பே³ வுத்தயஸ்மாத்யனேனாபி⁴ஸம்ப³ந்தோ⁴ வேதி³தப்³போ³. உபபத்யந்தரமாஹ-‘உபசாரதோவே’ச்சாதி³. புப்³ப³ புப்³ப³பா⁴வே ஸதீதி புப்³ப³ஸ்ஸ புப்³ப³ஸ்ஸ விஜ்ஜமானத்தே ஸதி. ப்³யவஹிதேன ஜனிதே அபச்சேபி நிமித்தங் அபாயாபதகாரணபா⁴வோ அத்தி²யே வாதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. கேஸந்தி ஆஹ-‘புப்³பே³ஸந்தி புப்³ப³ஜானந்தி அத்தோ², கே நாதி ஆஹ- ‘பாரம்பரியேனா’தி. அபே⁴தோ³பசாரேனாதி புப்³ப³புப்³ப³பா⁴வே ஸதிச்சாதி³னா வுத்தனயேன ஜனகஸ்ஸ விய பாரம்பரியேனபுப்³பே³ஸம்பினிமித்ததா வதோ ஜனகஸதி³ஸத்தா ஜனகாவ நாம தே ஸியுந்தி ஏவமபே⁴தே³ன உபசரணதோ சிந்தனதோதி அத்தோ². உப⁴யதா²தி ஞாயேன உபசாரேனசாதி உப⁴யேன பகாரேன, ஏவமுப⁴யதா²பி மூலப்பகதியா பச்சேனாபி⁴ஸம்ப³ந்தா⁴ கத²மனந்தர
ததோ சாதி மூலப்பகதிதோ ச, அபச்சஸாமஞ்ஞவசனிச்சா²யந்தி இத்தி² புன்னபுங்ஸகத்தவிஸேஸோபக்³கா³ஹி அபச்சஸாமஞ்ஞஸ்ஸ வசனிச்சா²யங்.
ஏவம்மூலகதிதோ- பச்சஸாமஞ்ஞேன ணாதி³ப்பச்சயங் வவத்த²பெத்வா இதா³னி அபச்சாதி³தோபி ஹோதேவ ணாதி³ ஸாமஞ்ஞவிதா⁴னா. ஸோ ச ப³ஹுலாதி⁴காரதோ
அத்த²தோதி ஸாமத்தி²யதோ. அபச்சே விதீ⁴யமானோ பச்சயோ அபச்சவதா ஜாயமானோ தஸ்ஸாபச்சந்தி அத்தே² ஜாயதி. ஸோசாய மத்த²விஸேஸோ ச²(ட்டி²யந்த) தாபா⁴வே கத²ங் ஸியாதி இத³மெத்த² ஸாமத்தி²யங். அனந்தரே வாபச்சே புத்தே-பி⁴தெ⁴ய்ய நத்தாதோ³ வாபச்சே-பி⁴தெ⁴ய்யாதி ஸஸம்ப³ந்தோ⁴. குதோசி அபச்சவதா நத்தாதோ³ ஏவ. இத³ஞ்ச ஸப்³ப³ம்ப³ஹுலவசனேவ ஸம்பஜ்ஜதீதி ஆஹ- ‘ப³ஹுலாதி⁴காரா’தி. அபச்சேதி ஏகவசனேன நித்³தே³ஸே புமுனா நபுங்ஸகேன கரியதி, தேனே கஸ்மிங் யேவாபச்சே ஸியா, ந ப³ஹூஸு வஸிட்ட²ஸ்ஸாபச்சானி வாஸிட்டா²னி, ந சித்தி² வாஸிட்டா²னி, ந சித்தி²யங் வாஸிட்டீ²த்யாஸங்கியாஹ-‘இத³ஞ்சே’ச்சாதி³. இத³ஞ்ச அபச்சவசனஞ்ச. இமினா செத்த² ததா² நிஸ்ஸயகரணங் த³ஸ்ஸேதி. தஸ்ஸ வசனிச்சா²பா⁴வதோதி தஸ்ஸ லிங்க³வசனஸ்ஸ ஸுத்தே வத்துமிச்சா²யாபா⁴வதோதி அத்தோ².
கிங் பன காரணங் ஸுத்தே லிங்க³வசனாவசனிச்சா²யங் தஸ்ஸாப்பதா⁴னத்தா யேனகேனசி லிங்கா³தி³னா நித்³தே³ஸோ-வஸ்ஸங் கத்தப்³போ³தி நானந்தரியகத்தா தஸ்ஸேஹோபாதா³னங், யதா²த⁴ஞ்ஞத்தி²னோபலாலாதி³னொப்யப்பதா⁴னஸ்ஸோபாதா³னந்தி. ததோயேவாஹ-‘உபலக்கீ²யஸ்ஸெத்த² பதா⁴னத்தா’ச்சாதி³. இத்தி²புமத்தயுத்தஜஞ்ஞவிஸேஸோ உபலக்கீ²யோ, அபச்சேதீத³முபலக்க²ணங், ஸயந்தி யதா²வுத்தமுபலக்க²ணங் ஸயங். காரியப்படிபத்தியாதி புமே நபுங்ஸகேபச்சே-பி⁴தெ⁴ய்யே விதி⁴ ஹோதிச்சேவங் காரியப்படிபத்தியா வத்துங் ந இட்ட²ங்.
வசனந்தரேபி அஞ்ஞஸ்மிங் வசனே. ஆணீதி ணிப்பச்சயஸுத்தங் வத³தி. அகொ³த்தாதி³தோதி யோகொ³த்தஸ்ஸாதி³பூ⁴தோ ந ஹோதி, ததோ, தேனேவ ‘‘ஆணீ’’தி ஸுத்தே (4-5) வக்க²தி-‘அகாரந்தமத்ததோவாயங்ணின கொ³த்தாதி³பூ⁴ததோ’தி. வாக்யஸமாஸாபீதி யதா²ஸங்க்²யேனாஹ. தஸ்மிங் அத்தே²தி தஸ்மிங் வாக்யோபத³ஸ்ஸிதே அத்தே², தந்தி வாக்யங். ஸமாஸவுத்திஞ்ச நிவத்தெய்யுந்தி ஸம்ப³ந்தோ⁴.
ஸதிபனாதி
2. வச்சா²
வச்ச²கச்சாதி³னா கச்சாதி³க³ணங் த³ஸ்ஸெத்வா தஸ்ஸ விபா⁴கே³ன நிப்ப²த்திங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘வச்சா²தீ³ஹீ’திஆதி³மாஹ. ‘‘கண்ஹோ ப்³ராஹ்மணே’’தி க³ணஸுத்தங். தத்த² கண்ஹஸத்³தோ³ ப்³ராஹ்மணே வத்தமானோ ணானணாய நப்பச்சயே உப்பாத³யதீதி அத்தோ². ஏவமாதீ³ஹிச்சாதி³னா ஆகதிக³ணத்தமஸ்ஸ த³ஸ்ஸேதி. ‘‘கதாணியோவே’’தி க³ணஸுத்தங், தி³ச்சாதீ³ஸூதி யதொண்யோ தி³ஸ்ஸதி ‘‘ண்ய தி³ச்சாதீ³ஹீ’’தி (4-4), தே தி³ச்சாத³யோ, தேஸு பாடா²தி தங்ஸுத்தப்பதே³ஸே ‘‘கதா ணியோவே’’தி பாடா²பா⁴வேபி தி³ச்சா தீ³னமாகதிக³ணத்தா படி²தமேவ நாம தந்தி வுத்தங்.
ண்யேதி ண்யப்பச்சயே கதே. கொ³த்தாதி³ஸத்³தா³தி கொ³த்தே வங்ஸே ஆதி³பூ⁴தா ஸத்³தா³. வங்ஸோதி அன்வயோ. ஸோயேவ கா³வங் ஸஜாதி ஸாதா⁴ரணங் விஜாதிவினிவத்தனங் ஸகடாதி³வசனங் தாயதீதி கொ³த்தந்தி வுத்தங், தேனாஹ-‘கொ³த்தங் வங்ஸோ’தி. தஸ்ஸாதி கொ³த்தஸ்ஸ, தஸ்ஸாத³யோ கொ³த்தாத³யோதி ஸேஸோ. கேதே கொ³த்தாத³யோச்சாஹ- ‘ஸஞ்ஞாகாரினோ’ச்சாதி³. வச்சா²த³யோ நத்தாதி³னோ அபச்சஸ்ஸ அபச்சங் தத³பச்சாதி³ சாதி த³ஸ்ஸேதுமாஹ-‘நத்தாதி³னோ’ச்சாதி³.
3. கத்தி
க⁴பஸஞ்ஞந்தாவெத்த² பீ⁴ய்யோ கத்திகாத³யோதி க³ய்ஹந்தி. யதி³ பனெத்த² அஞ்ஞேபி க³ய்ஹந்தி, அத்தி² பண்ஹிஆத³யோ கேசியேவ கத்திகாதீ³ஸு அந்தோக³தா⁴ ஹொந்தீதி வத்துமாஹ- ‘எத்தா²’திஆதி³. வினதா ஸுபண்ணமாதா, தேஹீதி வித⁴வாதீ³ஹி. வித⁴வாதி³க³ணங் த³ஸ்ஸேதி ‘ப³ந்த⁴க’ச்சாதி³. விக³தோ த⁴வோ பதி அஸ்ஸாதி வித⁴வா, ப³ந்த⁴கீ அபி⁴ஸாரிணீ.
4. ண்யதி³
யஸ்ஸ
5. ஆணி
பகதஸ்ஸாதி ‘‘மாக³த⁴ங் ஸத்³த³லக்க²ண’’ந்தி வா ‘‘நாமஸ்மா’’தி வா பகதஸ்ஸ. ஆதி நாமவிஸேஸனேஸதி ‘‘விதி⁴ப்³பி³ஸேஸனந்தஸ்ஸா’’தி தத³ந்த விதி⁴னா அகாரந்தோ க³ய்ஹதீதி ஆஹ-‘விஸேஸனேன சா’திஆதி³. அனந்தரமபச்சந்தி ஸம்ப³ந்தோ⁴.
6. ராஜ
பச்சயந்தேனாதி ராஜஞ்ஞோதி பச்சயந்தேன. ராஜஞ்ஞோதீமஸ்ஸத்தோ² க²த்தியஜாதீதி, ராஜஞ்ஞஜாதீதி அத்தோ². ரஞ்ஞோ அபச்சங் ராஜாபச்சங்.
8. மனு
ஸமுதா³யேனாதி பச்சயந்தஸமுதா³யேன, ஜாதியந்தி மனுஸ்ஸஜாதியங். ஜாதிஸத்³தா³ஏதேதி இத³ங் மனுஸ்ஸோ மானுஸோதி எத்த² அபச்சத்தா²பா⁴வே ஹேதுவசனங். அபச்சத்தோ² எத்த² நத்தே²வாதி ச இத³ங் விஸுங் மனுஸ்ஸமானுஸ ஸங்கா²தஸ்ஸ பச்சத்த²ஸ்ஸாபா⁴வத³ஸ்ஸனத்த²ங் வுத்தங். ணோவாதி மனுனோ அபச்சந்தி அத்தே²‘‘ணோ வாபச்சே’’தி (4-1) ணப்பச்சயோவ. ந ஜாதீதி ப்³யதிரேகமாஹ.
9. ஜன
ராஜஸம்ப³ந்தே⁴தி
11. ணரா
ஸாமஞ்ஞேன ரத்தஸத்³த³ஸ்ஸாத்த²மாஹ- ‘குங்குமாதி³னா’தி. அஞ்ஞதா² ‘ராகோ³ குஸும்பா⁴தீ³’தி வுத்தத்தா குஸும்பா⁴தி³னாதி (வுத்தங்) ஸியா, ரஞ்ஜி அய மத்தி² அபி⁴ஸங்கே³‘போ⁴ஜனே ரத்தோ’தி. அத்தி² வண்ணவிஸேஸே ‘ரத்தோகோ³’தி, லோஹிதொத்யத்தோ², அத்தி² ஸுக்கஸஜ வண்ணந்தராபாத³னே‘ரத்தோ படோ’தி. இஹ து ததியே-த்தே² வத்தமானோ க³ய்ஹதீதி வுத்தங்- ‘வண்ணந்தரமாபாதி³த’ந்தி. ராகா³தி.
அத்த²க்³க³ஹணந்தி அத்த²ப்பதா⁴னத்தா நித்³தே³ஸஸ்ஸ வுத்தங். தஞ்சாசரியான முபதே³ஸதோ அவிச்சி²ன்னா (சரிய) பாரம்பரியாவக³ம்யதே, ராகா³தி கஸாவ ஸங்கா²தஅத்த²னித்³தே³ஸோ. தேனாதி படஸ்ஸ ரத்தபா⁴வே ராக³ஸ்ஸ கரணனித்³தே³ஸோ, ரத்தந்தி பச்சயத்த²னித்³தே³ஸோ, பச்சயோ சாயங் கஸா வத்த²தோ ப⁴வத்யஸம்ப⁴வா, தேன ஸுத்தே ராகா³தி வுத்தேபி தப்³பா³சகா கஸாவஸத்³தா³தி விஞ்ஞாயதி, ராகா³தி பன தேனாதி ராக³ஸ்ஸேவ நித்³தி³ட்டே²பி தப்³பா⁴வேனா
12. நக்க²
ததியந்ததோ விஜ்ஜ²த்த²ங் தேனாதி அனுவத்ததேதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. ஸுத்தே அயமத்தோ² ‘‘இந்து³யுத்தேன நக்க²த்தேன லக்கி²தோ சே காலோ, ததா³ தேன
விஸேஸாவஸாயோதி காலஸ்ஸ விஸேஸாவதா⁴ரணத்த²மேவ ஹி ‘பு²ஸ்ஸீ ரத்தி’ச்சாதி³. லோகே பயுஜ்ஜதே. கு³ருனாதி எத்த² கு³ரு ஜீவோ, ந நக்க²த்தங், சந்த³யுத்ததா பனெத்த² அத்தி²… சந்த³யுத்தேன கு³ருனா ரத்தியா லக்கி²தத்தா. கத்திகாய லக்கி²தோ முஹுத்தோதி எத்த² சந்த³ங் வினா கத்திகாய து கேவலாய முஹுத்தோ காலோ லக்கி²தோ ‘கத்திகா முஹுத்தோ’தி. பு²ஸ்ஸேன லக்கி²தா அத்த²ஸித்³தீ⁴தி எத்த² பு²ஸ்ஸேனிந்து³யுத்தேன அத்த²ஸித்³தி⁴ லக்கி²தா ந காலோ பு²ஸ்ஸோதி. நக்க²த்தயுத்தஸ்ஸ காலஸ்ஸ ரத்யாதி³விஸேஸாபராமாஸேன நக்க²த்தவாசிதோ உப்பன்னஸ்ஸ பச்சயஸ்ஸ ஸுத்தந்தரேன லோபங் விதா⁴ய புன அஞ்ஞேன ஸுத்தேன யுத்தாதி தே³ஸவிதா⁴னேன ஸகலிங்க³ஸங்க்²யாயுத்தேஹி-ட்ட²மபி⁴தா⁴னங் பரேஹி, ததா³ஹ- ‘அஹோ ரத்தோ’ச்சாதி³.
ரத்யாதி³விஸேஸாபராமாஸேனாதி பு²ஸ்ஸீ ரத்தி பு²ஸ்ஸோ அஹோதி ஏவங் ரத்யாதி³விஸேஸஸ்ஸ அபராமாஸேன அஸம்மஸ்ஸேன அக்³க³ஹணேன. ஸகலிங்க³ஸங்க்²யாயுத்தேனாதி பு²ஸ்ஸகத்திகாதீ³னங் யங்யங் லிங்க³ங் யாயா ஸங்க்²யா, அத்தனியேஹி தேஹி தேஹி லிங்கே³ஹி தாஹிதாஹி ச ஸங்க்²யாஹி யுத்தேன நக்க²த்தஸத்³தே³ன. ந தது³பலக்கி²தோ காலோதி கத்திகா ஸத்³தோ³ப³ஹுவசனந்தோ ப³ஹுதாரகத்தா கத்திகாய, தாயகத்திகாய லக்கி²தோகாலோபரேஹிவிய ந கதீ²யதீதி அத்தோ². அத² தது³பலக்கி²தஸ்ஸகாலஸ்ஸேவகத்திகாஸத்³தே³னாபி⁴தா⁴னே கோ தோ³ஸோ யே நேவமுச்சதேச்சாஹ-
ஸத்தமீ ஸியாதி நக்க²த்தஸத்³தா³ தத்³தி⁴தலோபந்தா பு²ஸ்ஸேன பாயஸங் பு⁴ஞ்ஜெய்ய, பு²ஸ்ஸே பாயஸங் பு⁴ஞ்ஜெய்யா’த்யாதோ³ ஆதெ⁴ய்யந்தராபெக்கா² ஸியா ஸத்தமீ, யா ஸுத்தந்தரேன விதீ⁴யதி பாணினீயேஹி, ததோ ‘அஜ்ஜகத்திகா’தெத்தா²ப்யாதெ⁴ய்யந்தராபெக்கா² ஸத்தமீ ஸியா லோபந்தத்தா ‘அஜ்ஜகத்திகாஸூ’தி, ந பட²மா. பட²மாயேவ பனாயங் பயோகோ³ ‘அஜ்ஜகத்திகா,தி. அஜ்ஜெத்யதி⁴கரணப்பதா⁴னோ அஹோரத்தகாலவாசீ ஸத்³தோ³, கத்திகாஸத்³தோ³பி தத்³தி⁴தலோபேன தக்காலாபி⁴தா⁴யகோ, ததோ யேவஉபி⁴ன்னம்பிஸாமானாதி⁴கரண்யா கத்திகாயொப்யதி⁴கரணங் ஸம்பஜ்ஜந்தே, தஞ்ச ந வினாதெ⁴ய்யேன ஹோதீத்யாதெ⁴ய்யந்தராபெக்கா²யங் தேஸு ஸத்தமீயேவ ஸியா, ந பட²மா (உப) பஜ்ஜெய்யாத்யதி⁴ப்பாயோ. அத்தனோதா³னி த³ஸ்ஸனே ஸத்தமியா அப்பஸங்க³ங் பட²மாயேவோபபத்திங் த³ஸ்ஸேதுமாஹ- ‘சந்தே³ பனூபசாரேனே’ச்சாதி³, நாதெ⁴ய்யந்தராபெக்கா²ச்சனேன ஸத்தமியா அப்பஸங்க³மாஹ. ஏவஞ்சரஹி வசனமந்தரேன பரேஸங் விய ஸத்தமீவிதா⁴யகங் கத²ங் கத்திகாய ஜாதோச்சாஸங்கிய தம்படிபாதே³துமாஹ- ‘கத்திகாய ஜாதோ’ச்சாதி³. ப³ஹுவசனந்தத்தேபி கத்திகாய ஜாதியமேக வசனந்தங். பகாரந்தரமாஹ- ‘லோபோதி’ச்சாதி³. லோபேனாதி கத்திகாஹி இந்து³யுத்தாஹி லக்கி²தோ காலோதி விக்³க³ய்ஹ கதணப்பச்சயஸ்ஸ லோபேன.
13. ஸாஸ்ஸ
ஸேதி பட²மந்தாதி ஸாதி நித்³தி³ட்ட²பட²மந்தா, யங் பட²மந்தந்தி ஸாசேதி த³ஸ்ஸிதங் பட²மந்தமாஹ. பட²மந்தஸ்ஸ தே³வதாபுண்ணமாஸித்தபா⁴வதோ தத³த்த²மபே⁴தே³னாஹ- ‘ஸா’தி. கா ஸா தே³வதாச்சாஹ- ‘லோகப்பஸித்³தா⁴யேவ தே³வதா’தி. யாக³ஸம்பதா³னம்பி லோகே தே³வதாதி பஸித்³த⁴ந்தி யாக³ஸ்ஸ யஜிதப்³ப³ஸ்ஸ புரோடா³ஸாதி³னோ ஸம்பதா³னம்பி படிக்³கா³ஹகோ பிந்தா³தி³ லோகே தெ³ய்யஸ்ஸ புரோடா³ஸாதி³னோ தே³வதா ஸாமீதி பஸித்³த⁴ந்த்யத்தோ², இந்தோ³ தே³வதா அஸ்ஸ இந்த³ங், ஆதி³ச்சோ தே³வதா அஸ்ஸ ஆதி³ச்சங், ஹவி புரோடா³ஸாதி³ யாக³த³ப்³ப³ங்.
மந்ததோ²மனீயம்பி
யஸ்ஸஞ்சதிதீ²யந்தி அனியமேன படிபதா³தி³மாஹ. அதோஏவ ச நிபாதனாதி இமஸ்மாவ நிபாதனா, தேனேவாஹ- ‘ஸுத்தே வசனமேவ நிபாதன’ந்தி. மாஸஸுதியாச்சாதோ³ ஸாதி⁴ப்பாயமத்த²ங் விவரதி ‘யதி³பி’ச்சாதி³னா. அஸ்ஸாதி ஸாமஞ்ஞவசனேபி ‘ஸாஸ்ஸ தே³வதா புண்ணமாஸீ’தி ஸுத்தே அஸ்ஸாதி அவிஸேஸவசனேபி ஸோயேவ புண்ணமாஸீஸத்³தே³ ஸூயமானோ மாஸோயேவ ச²ட்ட்²யத்தோ² விஞ்ஞாயதீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴.
பஞ்சத³ஸரத்தாதோ³தி பரேஸங் ஸஞ்ஞாக³ஹணேன நிவத்திதபஞ்சத³ஸரத்தாதோ³. அத² அத்³த⁴மாஸஸங்வச்ச²ரானம்பி உதா³ஹரணத்தே நோபஞ்ஞாஸோ கஸ்மா ந கதோச்சாஹ- ‘அத்³த⁴மாஸஸங்வச்ச²ரான’மிச்சாதி³. ஏவம்மஞ்ஞதே ‘‘அத்³த⁴மாஸஸங்வச்ச²ரானங் ந பச்சயேனோஜுகமபி⁴தா⁴னமபி து ஸங்வச்ச²ரேபி பு²ஸ்ஸாதி³மாஸஸம்ப⁴வாஸ்மிங் ஸங்வச்ச²ரே பு²ஸ்ஸேன மாஸேன ஸம்ப³ந்தா⁴ பு²ஸ்ஸொத்யுபசாரீயதே, யதா² ச பு²ஸ்ஸாதி³மாஸஸ்ஸ ஸம்ப³ந்தீ⁴ அத்³த⁴மாஸோ பு²ஸ்ஸோ அத்³த⁴மாஸொத்யுபசாரீயதே
14. தம
நாகட்³ட⁴னத்தோ²தி ணஸ்ஸாகட்³ட⁴னத்தோ² ந ஹோதி. யத்³யாகட்³ட⁴னத்தோ² அஸ்ஸ, ததா³ சானுகட்³டி⁴தங் நொத்தரத்ரானுகட்³டெ⁴ய்யாதி மஞ்ஞதே, கோசியேவ ஹோதீதி ஹொந்தீதி இதோ பி⁴ந்தி³த்வா ஆனேதப்³ப³ங். ததா³ தே³ஸஸ்ஸாதி இமினா ‘‘ததா³தே³ஸா தக்³க³ஹணேன க³ய்ஹந்தீ’’தி பரிபா⁴ஸமுபலக்கே²தி. கதயாதே³ஸஸ்ஸாபீதி கதோ யாதே³ஸோ யஸ்ஸ தஸ்ஸ கதயாதே³ஸஸ்ஸாபீதி. இகாரஸ்ஸாதி யாதே³ஸதோ புப்³பே³ இகாரஸ்ஸ, இமினா சாதே³ஸாதே³ஸீனமபே⁴தோ³ த³ஸ்ஸிதோ. தஸத்³தே³ நேகேனாபி பச்சேகாபி⁴ஸம்ப³ந்தே⁴ ஸித்³தே⁴தி ஏவமஞ்ஞதே- ‘‘யதா²’தேன கதங்கீத’ (4-29) ந்த்யாதி³ஸுத்தே ஏகோவ தஸத்³தோ³ ப³ஹூஹி பச்சயத்தேஹி ஸம்ப³ஜ்ஜ²தே, ததி²ஹாபி ஏகமேவ தஸத்³த³க்³க³ஹணங் ‘தமதீ⁴தே தங்ஜானாதீ’தி பச்சேகமபி⁴ஸம்ப³ஜ்ஜ²தே, தஸ்மா கிமேதத³த்தே²ன த்³விதக்³க³ஹணேனே’’தி. த்³விதக்³க³ஹணே பயோஜனத்தயங் வுத்தங், தத்த² பட²மங் த³ஸ்ஸெந்தோ ஜானநிச்சாதி³னாதி⁴ப்பாயமாவீகத்வா த்³விதக்³க³ஹணமிச்சாதி³னா பத³த்த²மாஹ.
தத்த²-‘யோ யமதீ⁴தே ஜானாதி சா’தி இமினா த்³விதக்³க³ஹணாபா⁴வே பச்சயத்தா²வயவஸ்ஸ ஸமுச்சயப்பஸங்க³மாஹ. ஸமுச்சயே ஸதி(யோ) யமதீ⁴தே ஜானாதி ச, தத்தே²வ ஸியா, யோ பனாதீ⁴தே கேவலங், ந (ஜானாதி) தத்த² ந ஸியாதி போ³த⁴யிதுங் ப்³யபி⁴சாரமாஹ‘ந பச்சேகாதி ஸம்ப³ந்தே⁴னே’தி. யதா² ‘‘தேன கத²ங் கீத’’மிச்சாதோ³ ‘‘தேன ஜிதங் ஜயதி’’ச்சாதி³ பச்சேகஸம்ப³ந்தே⁴ன ப⁴வதி ஏவம்மாவிஞ்ஞாயீதி யதே²ச்சாதி³ கஸ்ஸாத்தோ². ‘தேன கதங் கீத’’மிச்சாதீ³ஹி அவத்வா ‘‘தேன ஜிதங் ஜயதி’’ச்சாதி³ஸுத்தேகதே³ஸவசனமத்த²ப்³யத்தி ததா² வுத்தே ஹோதீதி வுத்தங், தேன ஜிதமிச்சாதோ³ ஜயனாதி³கா கிரியானே கத³ப்³ப³ஸமவாயித்தேன பஸித்³தா⁴தி யுத்தோ தத்த² பச்சேகாபி⁴ஸம்ப³ந்தோ⁴, நேவமஜ்ஜே²ன வேத³னா ப்யேகத³ப்³ப³ஸமவாயித்தாபி⁴ய்யொத்யதி⁴ப்பாயோ.
இதா³னி
15. தஸ்ஸ
விஸயஸத்³தோ³ கா³மஸமுதா³யேபி வத்ததே, கா³மஸமுதா³யோ ச நாம தே³ஸோயேவ, தேனாஹ விஸயோபி கா³மஸமுதா³யத்தா தே³ஸோயேவா’தி, இமினா விஸயதே³ஸஸத்³தா³னங் ஸமானாதி⁴கரணத்தமாஹ. வஸாதி தே³ஸவாஸினோ வஸாதயோ, அனுவாகோ க³ந்த²விஸேஸோ.
16. நிவா
தன்னாமேச்சாதி³னா ந கேவலங் நிவாஸேயேவ, அத²கோ² வக்க²மானேஸு பீதி த³ஸ்ஸேதி. பச்சயந்தங் ஸெப்³பா³தி³. தே³ஸனாமம்ப⁴வதி சதூஸு அத்தே²ஸூதி விஞ்ஞாயதி, தேனாஹ-‘நிவாஸாதோ³ விதீ⁴’தி. நிவாஸாதோ³தி நிவாஸ அதூ³ரப⁴வனிப்³ப³த்தஅத்தி²அத்தே²ஸு. ஸங்ஹிதனாமங் நாம லோகியஸத்³த³வோ ஹாராப்பஸங்க³மஞ்ஞஸத்³த³வோஹாரேனுபாத்தனாமங்.
17. அதூ³
நக³ரம்பி தே³ஸோயேவாதி ஆஹ- ‘அதூ³ரப⁴வ’ந்தி.
18. தேன
யதா²யோக³த்தோ²தி வுத்தியங் வுத்தயதா²யோக³ஸத்³த³ஸ்ஸ அத்தோ².
19. தமி
பச்சயந்தனாமேதி
21. அஜ்ஜா
ஹீய்யத்தனோதி ‘‘ஸரம்ஹா த்³வே’’தி (134) த்³வித்தங்.
23. அமா
அமாஸஹ ப⁴வோ அமச்சோ.
24. மஜ்ஜா²
மஜ்ஜே² ப⁴வோ மஜ்ஜி²மோ, அந்தே ப⁴வோ அந்திமோ இச்சாதி³.
25. கண
மக³தே⁴ஸு அரஞ்ஞே க³ங்கா³யங் பப்³ப³தே வனே குலே பா³ராணஸியங் சம்பாயங் மிதி²லாயங் ஸம்ப⁴வோதி விக்³க³ஹோ. ‘‘தி³ஸ்ஸந்தஞ்ஞேபி பச்சயா’’தி (4-120) எய்யகோதி ஸேஸோ. பச்சயந்தரத³ஸ்ஸனே ஸதி இமினாவ ஸுத்தேன இதோ அஞ்ஞத்ராபி பச்சயந்தரானி ஹொந்தீதி ஸேஸோ, கா³மே ப⁴வோ உத³ரே ப⁴வோ பஞ்சாலேஸு ப⁴வோ போ³தி⁴பக்கே² ப⁴வோதி விக்³க³ஹோ.
26. ணிகோ
ஸரதே³ ப⁴வோ, ப⁴வா வாதி விக்³க³ஹோ.
27. தமஸ்ஸ
ஸிப்பஸத்³த³த்த²மாஹ-‘லோஸல்ல’ந்தி. தமேவ ப்³யஞ்ஜயதி ‘கிரியே’ச்சாதி³னா, கரணங் கிரியா வாத³னாதி³கஸ்ஸ அப்⁴யாஸோ, ஸோ புப்³போ³ யஸ்ஸாதி ஸமாஸோ, வீணாதி³ஸத்³தே³ஹி கிமுச்சதேச்சாஹ- ‘வீணாதி³’ச்சாதி³, த³ப்³ப³ங் தங்தங்ஸமுதா³யரூபங். ஸிப்பஞ்சாதி வத்வா தத³த்த²ங் விபா⁴வேதி ‘கிரியா விஸேஸோ’தி. வாத³னாதி³கிரியாய விஸிட்டோ² ஜானநகிரியாவிஸேஸோதி அத்தோ², இமினா வீணாதி³ஸத்³தா³ த³ப்³ப³த்த²வுத்தினோ வாத³னாதி³கிரியங் கிரியா விஸேஸஞ்ச
யுத்ததா செத்த²… வீணாதி³வாத³னவஸேன ஸிப்பஸ்ஸ க³ஹேதப்³ப³பா⁴வதோ, கத²ங் வீணாதி³ஸத்³தே³ஹி த³ப்³ப³வுத்தீதி வாத³னா வுச்சதீதி ஆஹ- ‘வீணாதி³ விஸயத்தா’தி, வாத³னவுத்திவீணாதி³ஸத்³தா³னங் ஸிப்பவுத்தித்தங் யதா²வுத்தஸ்ஸோ பமாவஸேன வத்துமாஹ- ‘யதே²’ச்சாதி³. வீணாதி³வாத³னந்தி யதே²தி ஸம்ப³ந்தோ⁴. வுத்தமேவ பு²டயந்தோ வுத்திக³ந்த²ஸ்ஸ முக²ங் விவரீயதி ‘கிரியே’ச்சாதி³னா. கிரியாத்யாஸபுப்³ப³கங் ஞாணக்க²மங் கோஸல்லங் வாத³னகிரியா விஸயத்தா வீணாவாத³னமிச்சனேன கிரியாஸத்³தே³ன வுச்சதீத்யத்தோ². முத³ங்க³ங் முத³ங்க³வாத³னங் ஸிப்பமஸ்ஸ, வங்ஸோ ஸிப்பமஸ்ஸாதி விக்³க³ஹோ. ஸீலமத்³த³ப்³ப³ங் கத²ங் பங்ஸுகூலாதி³(நோ) ஸீலத்த²ஸமானாதி⁴கரணத்தேனாபி⁴தா⁴னந்த்யாஹ- ‘பங்ஸுகூலாதி³தா⁴ரண’மிச்சாதி³. தஞ்ச ஸீலந்தி ஸம்ப³ந்தோ⁴.
அப்பிச்ச²தாயாதி பச்சயப்பிச்ச²தாய. ஸந்துட்டி²தாயாதி சதூஸு பச்சயேஸு த்³வாத³ஸவித⁴ஸந்துட்டி²யா. அனுவிதீ⁴யமானங் கரீயமானங். ப²லனிரபெக்க²ந்தி இமினா இத⁴ லோகே சீவராதி³ஹேது பணிதா⁴ய பங்ஸுகூல தா⁴ரணாதி³ங் படிக்கி²பதி, ஸீலங் தப்பரபா⁴வேன ஸேவனா. இத³ங் வுத்தங் ஹோதி ‘‘பங்ஸுகூலாதி³தா⁴ரணங் பங்ஸுகூலாதி³விஸயந்தி பங்ஸுகூலாதி³ஸத்³தே³னோபசாரேனாபி⁴தீ⁴யதே, ஸீலங் பங்ஸுகூலதா⁴ரணவிஸயந்தி பங்ஸுகூலாதி³ ஸத்³தே³னோபசாரேனோச்சதீ’’தி. திசீவரங் ஸீலமஸ்ஸாதி விக்³க³ஹோ தேஸங் கு³ளோ பண்யமஸ்ஸாதி விக்³க³ஹோ தோமரங், முக்³க³ரோ பஹரணமஸ்ஸாதி விக்³க³ஹோ, உபதீ⁴யத்யுபரிஆதீ⁴யதீதி ரத²ங்க³ங் வுச்சதி. காமக்க²ந்த⁴கிலேஸாபி⁴ஸங்கா²ரா வா உபதி⁴ உபத³தா⁴தி ஸுக²ங் து³க்க²ங்வாதி கத்வா.
28. தங்ஹந்தி
ப³ஹும்ஹி பூ⁴தானக³தேஸுபி பச்சயபா⁴வே காரணமாஹ-‘ஸங்க்²யாகாலானமவிவச்சி²தத்தா’தி, ஸுத்தே வுத்தாய ஏகஸங்க்²யாய வுத்தமானகா லஸ்ஸேவ ச வத்துமனிச்சி²தத்தாதி அத்தோ².
தது³பாதா³னந்தூதி
வட்டப⁴யந்தி கம்மகிலேஸவிபாகஸங்கா²தங் திவித⁴வட்டப⁴யங். விதா⁴ன வசனந்தி அப்பத்தே-த்தே² நியோக³ஸங்கா²தவிதி⁴னோ பகாஸதங் ஏஹிபஸ்ஸ வசனங். பரிஸுத்³த⁴த்தாதி கிலேஸமலவிரஹேன ஸப்³ப³தா² விஸுத்³த⁴த்தா. அமனுஞ்ஞம்பி கதா³சி ஸப்பயோஜனங் யதா²ஸபா⁴வப்பகாஸனேன த³ஸ்ஸேதப்³ப³ங் ப⁴வெய்யாதி தத³பா⁴வங் த³ஸ்ஸேதி. தேனாஹ ‘விஜ்ஜமானம்பி சே’ச்சாதி³. நனு ச ஏஹிபஸ்ஸாதி த்யாத்³யந்தா, தஸ்மா நேதேதி பச்சயோ பப்போதி, ததா²ஹி பாடிபதி³கதோ பச்சயவிதா⁴னம்படிபாதி³தங், ந த்யாத்³யந்ததோ நாபி வாக்யதோ, தஸ்மா கத²மேஹிபஸ்ஸிகோதி ஹோதீதி ஆஹ-‘ஏஹிபஸ்ஸஸத்³தோ³சாய’மிச்சாதி³. பத³ஸமுதா³யஸ்ஸானுகரணோதி பத³ஸமூஹஸ்ஸ அனுகரணபூ⁴தோ ஏகோ ஏஹிபஸ்ஸஸத்³தோ³. அத²வா ஏஹி ஆக³ச்ச² இமங் த⁴ம்மங் பஸ்ஸாதி யோ அப்பத்தே-த்தே² நியோக³ஸங்கா²தோ விதி⁴, தப்³பா³சகோ யன்னிபாதோ ஏஹிபஸ்ஸாதி, ஏஹிபஸ்ஸவிதி⁴ங் அரஹதீதி ஏஹிபஸ்ஸிகோ, அத²வா ஏஹிச்சேவ நிபாதோ, த³ஸ்ஸனங் ஞாபனங் பஸ்ஸோ, ஏஹீதி பஸ்ஸோ ஞாபனங் ஏஹிபஸ்ஸோ, ஏஹிபஸ்ஸங் அரஹதீதி ஏஹிபஸ்ஸிகோ.
29. தேன
ஏகீபா⁴வோதி முக்³கே³ஹி ஸங்ஸட்டா²னங் மாஸானமிவ மிஸ்ஸீபா⁴வோ. ஏஸோதி ஸங்ஸக்³கோ³, உக்கங்ஸேனாதி உக்கங்ஸாதா⁴னேன
வாசஸிகங் மானஸிகந்தி ‘‘மனாதீ³னங் ஸக, யங்கிஞ்சீதி ஸதாதி³கங் யங்கிஞ்சி. பா³ஹுலகேனேவெத்தா²வதா⁴ரணங் லப்³ப⁴தீதி வுத்தங்- ‘ததோ வா’தி, தே³வத³த்தேன கீதோதி ஸோ அத்தோ² தத³த்தோ², தஸ்ஸ அப்பதீதி அபி⁴தா⁴னஸத்திவேகல்லேன வுத்தியமனவக³மோ, தே³வத³த்திகோதி ஹி வுத்தே தே³வத³த்தேன கீதொத்யயமத்தோ² நப்பதீயதே… தாதி³ஸ ஸத்³த³ஸத்திவேகல்லேன தத³த்த²ஸ்ஸானமிதீ⁴யமானத்தா, அவக³மோ ச நாம ஸதி ஸாமத்தி²யே ஸியாதி இமமத்த²ங் ஸங்கே²பதோ த³ஸ்ஸேதுமாஹ- ‘தத³த்தா²ப்பதீதியா’திஆதி³.
அபி⁴தா⁴னலக்க²ணத்தந்தி அபி⁴தா⁴னங் ஸதி ஸாமத்தி²யே வாக்யே வசனீயஸ்ஸாத்த²ஸ்ஸ வுத்தியா கத²னங் லக்க²ணங் ஸபா⁴வோ யேஸந்தே அபி⁴தா⁴னலக்க²ணா, தேஸங் பா⁴வோ தத்தங், தப்³பா³தி³ஸமாப்யேவமேவ த³ட்ட²ப்³பா³. மரிசேன அபி⁴ஸங்க²தங் ஸங்ஸட்ட²ங் வாதி, ஸலாகாய ஜிதந்தி விக்³க³ஹோ.
30. தஸ்ஸ
யோ ‘‘தி³ஸ்ஸந்தஞ்ஞேபி பச்சயா’’தி (4-120)
34. ணோ
பவுத்தேபீதி கச்சாயனேன பவுத்தந்தி அத்தே² ‘‘அஞ்ஞஸ்மிங்’’திஸ்மிங்ணோ ஹோதேவாதி அதி⁴ப்பாயோ.
35. க³வா
து³னோ ருக்க²ஸ்ஸ.
38. மாதா
மாதாபிதுன்னங்
39. ஹிதே
மாது ஹிதோ, பிது ஹிதோதி விக்³க³ஹோ.
40. நிந்த³
ஸேன ரூபேன ஞாதேபி விஸேஸரூபேன அஞ்ஞாதோ அஞ்ஞாதவிஸேஸோ. கட்டா²தி³மயா யா படிமா தம்படிச்ச²ந்த³கங். ஸம்ப³ந்தோ⁴ ஸஸ்ஸாமீலக்க²ணோ அஸ்ஸ அத்தீ²தி ஸம்ப³ந்தி⁴ கஸ்ஸாதி கிங் ஸத்³த³னித்³தி³ட்டோ², ஸோவ விஸேஸோ, ஸம்ப³ந்தி⁴விஸேஸோ விஸயோ அஸ்ஸ அஞ்ஞாணஸ்ஸாதி ஸமாஸோ. பயோகா³ஸம்ப⁴வாதி அயமஸ்ஸோதி வுத்த அஸ்ஸப்பகதியாபி பயோகா³ ஸம்ப⁴வா. ததா²ஹி யதி³ யஸ்ஸாச்சந்தமஜானநங் ஸியா ததா² ஸதி ஸப்³ப³தா² வத்து²ஜானநாபா⁴வே பகதியேவ ந ஸியா, ந ஹி ஸப்³ப³தா² அவிஞ்ஞாதத்தோ² ஸத்³தோ³ பயோக³மஹரதி, தஸ்மா ஸரூபேன ஞாதஸ்ஸ யஸ்ஸ விஸேஸோ அவிஞ்ஞாதோ, ஸோயேவித⁴ அஞ்ஞாதோ-திமதோதி விஞ்ஞாயதே, அஞ்ஞாதோ-ஸ்ஸோகஸ்ஸ
படிமாயாதி எத்த² பூஜனத்தா² ஏவ படிமா க³ஹிதா, மோரஸமான நாமத்தா மோரோவியாதி யோஜனா, சஞ்சா திணபுரிஸோ, இத⁴ பன தங் ஸதி³ஸோ புரிஸோ மனுஸ்ஸோ சஞ்சா. அகஸ்மா ஏவ ஆகஸ்மிகங் ‘‘ஸகத்தே²’’தி (4-122) ணிகோ. யங்கிஞ்சி அபு³த்³தி⁴புப்³ப³கங், தமாகஸ்மிகங், தஸ்மிங் ஆகஸ்மிகேபி⁴தெ⁴ய்யோ ஸதி இவஸத்³த³த்தே² வத்தமானதோ ஈயோ ஹோதீதி அத்தோ². காகோ ச தாலஞ்ச ப²லங் காகதாலானி, தேஸமிவ மிலனங். அஜாக²க்³கா³னமிவ மிலனங் யதா³கஸ்மிகங், கிஞ்சி தம ஜாக²க்³கீ³யங்
41. தமஸ்ஸ
தோ³ணாதீ³த்யாதி³ஸத்³தே³ன கா²ரஸதாத³யோபி பரிமாணவிஸேஸா க³ய்ஹந்தி. ஸங்க்²யா அஸீதிபஞ்சாத³யோ, அஞ்ஞங் வா யங்கிஞ்சீதி உபட்³ட⁴காயாதி³, ஸோளஸ தோ³ணா ஏகா கா²ரீ. நனு பஞ்சகங் க³ந்த²ஜாதந்தி வத்வா அஞ்ஞங் வா ஸங்கா⁴தி³கந்தி வுத்தங் தங் கத²ங் பாணினியேஹி விய ‘‘ஸங்க்²யாய ஸஞ்ஞாஸங்க⁴ஸுத்தாஜ்ஜ²யனேஸூ’’தி (5-1-58) ஸுத்திதத்தாபா⁴வாதி மனஸி நிதா⁴ய ‘ஸங்க்²யாவாசீஹி’ச்சாதி³ வுத்தங். ‘‘ஆத³ஸஹி ஸங்க்²யேயே வத்தந்தீ’’தி பஞ்சஸத்³த³ஸ்ஸ ஸங்க்²யேயே வுத்தத்தா ஆஹ- ‘பஞ்சாவயவா’தி. பரிமாணஸத்³த³ஸன்னிதா⁴னே ஸங்க்²யானேபி பஞ்சஸத்³தோ³தி மஞ்ஞமானோ ஆஹ- ‘பஞ்சஸங்க்²யானஞ்சே’தி. பஞ்சா வுத்தயோதி பஞ்சவாரா, ரூபானீதி ச பரியாயந்தரேன ஆவுத்திஸத்³த³ஸ்ஸே வாத்த²ங் ப்³யத்தங் கரோதி.
44. கிம்ஹா
நனு ஸுத்தே ஸங்க்²யாயந்தி ந வுத்தங் கத்யாத³யோ ச பயோகா³ ஸங்க்²யா பரிமாணேயேவ தி³ஸ்ஸந்தி கத²ங் நாமெத்தா²யங் விதீ⁴தி ஆஹ- ‘ப³ஹுலே’ச்சாதி³. ஸங்க்²யாபரிமாணேயேவாயங் விதீ⁴தி கிங் ஸத்³தே³ ஸங்க்²யாபரிமாண விஸயேயேவ வத்தமானே அயங் ரத்யாதி³கோ விதீ⁴தி அத்தோ², நனு செத்த² கிங் ஸத்³தோ³ பஞ்ஹே வத்தமானோ கத²ங் ஸங்க்²யாபரிமாணே வத்ததேதி வுச்சதே, யஜ்ஜபி ஸங்க்²யாபரிமாணே ந வத்ததே, ததா²பி ஸங்க்²யாபரிமாணஸ்ஸ புச்சி²யமானத்தா ஸங்க்²யாபரிமாணவிஸயே வத்ததே வாதி. ப³ஹுலாதி⁴கார பயோக³ஸாமத்தி²யஹேதுனித³ஸ்ஸனே ப²லமாஹ- ‘யத்ரத்வி’ச்சாதி³, பரிச்சே²த³கத்தேன பரிமாணகத்தேன. அயமெத்தா²தி⁴ப்பாயோ ‘‘யதா³கிமித³ங் ஸங்க்²யா பரிமாணமேஸங் த³ஸன்னங் ந கிஞ்சி அப்பகமேவேதந்தி ஸங்க்²யாபரிமாணமேவ கிங் ஸத்³தே³ன நிந்தீ³யதே, ததா³பி ஸங்க்²யா பரிமாணஸ்ஸ நிந்தீ³யமானத்தா ஸங்க்²யாபரிமாணவிஸயத்தமேவேதி கே²பே வத்தமானாபி கிங் ஸத்³தா³ ரதிச்சாதி³ ஸியா, ப³ஹுலாதி⁴காராதி³தோவ பனெத்த² ந ஸியா’’தி. ரகாரானுப³ந்தா⁴ இஸத்³த³லோபத்தா²தி யோஜனா.
45. ஸஞ்ஜாதங்
பு³பு⁴க்கா²பிபாஸப்பகதீஹி
46. மானே
ஸப்³ப³ம்பரிச்சே²த³ரூபந்தி உம்மானபரிமாணாதி³கங் ஸப்³ப³ங் பரிச்சே²த³ரூபங். தத்ர ச உச்சத்தேன மானமும்மானங், ஸப்³ப³தோ மானங் பரிமாணங்.
47. தக்³கோ⁴
‘‘பமாணபரிமாணேஹி ஸங்க்²யாயசாபி ஸங்ஸயே மத்தோவத்தப்³போ³’’தி (5-2-37) பாணினியவத்தப்³ப³காரவசனங், தத்த² பமாண மாயாமோ. ஸங்க்²யாயாதி பஞ்சமீ. ஏதேஹி ஸங்ஸயே மத்தோ வத்தப்³போ³தி அத்தோ². வித³த்தி²மத்தங் ரதனமத்தங் வாதிஆதீ³னி கமேன தத்தோ²தா³ஹரணானி.
ந வத்தப்³ப³ந்தி யதா²வுத்தவத்தப்³ப³வசனங் படிக்கி²பதி. படிக்கி²த்தே தஸ்மிங் வித³த்தி²மத்தங் ரதனமத்தங் வாதிஆதி³(நா) யங்கிஞ்சி த³ண்ட³புப்³ப³ண்ணாதி³கங்
48. ணோச
புரிஸோ பமாணமஸ்ஸாதி விக்³க³ஹோ.
49. அயூ
உபாத்⁴யந்தரோபாதா³னாதி ‘அங்ஸே’தி நிமித்தந்தரோபாதா³னா நிவத்ததீதி யோஜனா.
50. ஸங்க்²யா
ஸச்சுதீஸாஸத³ஸந்தாய
51. தஸ்ஸ
நனு ச ஸங்க்²யாஸத்³தோ³ ஸங்க்²யானே ஸங்க்²யெய்யே ச வத்ததே, கத²மெத்த² ஸங்க்²யானேவஸிதா வுத்தி யேனேவங் விவரணங் கதமிச்சாஹ- ‘யதி³பி’ச்சாதி³, பச்சாஸன்னங் ஸங்க்²யாஸத்³த³ஸ்ஸாதி அதி⁴ப்பாயோ. இமினா ச கரணஸாத⁴னோ-யங் பூரணஸத்³தோ³தி விஞ்ஞாபேதி. யதோதி வுத்தயங் ஸத்³த³ஸம்ப³ந்தி⁴னா தங்ஸத்³தே³ன ஸேதி உல்லிங்கி³தஸ்ஸ ஸங்க்²யாதிஅத்த²முபத³ஸ்ஸிய ஸாயேவ பூரீயதேதீமஸ்ஸ கம்மபா⁴வேன திட்ட²தீதி த³ஸ்ஸேதுங் தேன பூரணேன பூரீயதே’தி ஆஹ.
ஸம்பஜ்ஜதேதி பூரீயதெத்யஸ்ஸத்த²மாசிக்க²தி. அனேனேதங் த³ஸ்ஸேதி ‘‘(ந) க⁴டிகாதீ³னமிவ த³ப்³பா³னங் த³ப்³ப³ந்தரே நாதிரித்தீகரணங் ஸங்க்²யாய பூரணங் கிஞ்சரஹி தஸ்ஸ ஸமப்பத்தியேவா’’தி. அத² காயங் வசோயுத்தி ‘ஸாஸங்க்²யா பூரீயதே யேனே’தி, யாவதா ஸாதி யஸ்மா பச்சயோ விஹிதோ தஸ்ஸ ஸங்க்²யாஸத்³த³ஸ்ஸ பராமாஸோ தஸ்ஸ ச பூரணேன அபே⁴தோ³ச்சாஸங்கியாஹ- ‘அபே⁴தே³னோச்சதே ஸங்க்²யா பூரீயதே யேனேதீ’தி அபி⁴தா⁴னாபி⁴தெ⁴ய்யானமபே⁴தோ³பசாரேன வுச்சதீத்யத்தோ², ஸங்க்²யெய்யபூரணே
54. சா²
கச்சாயனேன ‘‘த்³விதீஹி தியோ’’தி (2-8-42) ஸுத்தேன த்³விதிஸத்³தே³ஹி தியப்பச்சயங் விதா⁴ய ‘‘தியே து³தாபி சா’’தி (2-8-43) த்³விதீனங் து³தாதே³ஸேன து³தியங் ததியந்தி ச ‘‘சதுசே²ஹி த²டா²’’தி (2-8-41) ஸுத்தேன சதுதோ த²ப்பச்சயங் விதா⁴ய த்³வித்தேன சதுத்த²ந்தி ச நிப்பா²தி³தங். இத⁴ ததா² பா⁴வேன கத²ங் தே ஸிஜ்ஜ²ந்தீதி ஆஸங்கிய வுத்தியங் ‘கத²’மிச்சாதி³ வுத்தந்தி த³ஸ்ஸேதுமாஹ ‘ஸங்க்²யே’ச்சாதி³. வுத்தியங் ‘து³தியஸ்ஸா’திஆதி³னா ஸுத்தேகதே³ஸா த³ஸ்ஸிதாதி தானி ஸம்புண்ணங் கத்வா த³ஸ்ஸேதுங் ‘து³தியஸ்ஸா’திஆதி³னா ‘சதுத்த²ததியான’மிச்சாதி³னா ச வுத்தானி.
55. ஏகா
ஸங்க்²யாவசனஸ்ஸ க³ஹணே கோ தோ³ஸோச்சாஹ-‘ஸங்க்²யாவாசி’ச்சாதி³. ப³ஹுத்தவிஸயே பயோகோ³ ந ஸியாதி ஸங்க்²யாவசனஸ்ஸ ஏகத்தே² நியதத்தா வுத்தங். ஏகாகீஹிச்சஸ்ஸ அத்த²மாசிக்க²தி பதா⁴னபூ⁴தேஹேவ’ச்சாதி³னா. உபபஜ்ஜகே ப³ஹுத்தவிஸயே பயோகொ³த்யபெக்க²தே.
56. வச்சா²
தரோ ஹோதீதி வுத்தேபி தேஹி தரோ ஹோதீதி விஞ்ஞாயதி, வச்சா²தீ³ஹீதி ஸுதத்தா பன வச்சா²தீ³னந்தி ச விஞ்ஞாயதீதி வச்சா²தீ³னந்திஆதி³னா வுத்திக³ந்தோ²பத³ஸ்ஸனங். நனு தனுத்தே வவச்சா²தீ³ஹி பச்சயோ விதீ⁴யதே, யே ச ஸரீரேன கிஸாவச்சா²த³யோ, தத்ராப்யவிஸேஸேன பயோகோ³ பஸஜ்ஜதி
வச்சோ² பட²மவயோ, தஸ்ஸ தனுத்தங் து³தியவயப்பத்தி. து³தியஞ்ஹி வயங் பப்பொந்தஸ்ஸ வச்ச²ஸ்ஸ பட²மோ வயோ வச்ச²ஸத்³த³ஸ்ஸ பவத்தினிமித்தங் கிஞ்சிமத்தாவஸேஸங் ப⁴வதி அமுமேவாஹ-‘ஸுஸுத்தஸ்ஸே’ச்சாதி³னா. உக்கோ²தருணோது³தியவயப்பத்தோ வுச்சதே, தஸ்ஸ தனுத்தங் ததியவயப்பத்தி. ததியஞ்ஹி வயப்பத்தகாலே து³தியஸ்ஸ வயஸ்ஸ உக்க²ஸத்³த³ப்பவத்தி நிமித்தஸ்ஸ கிஞ்சிமத்தா வஸேஸதோ
57. கிம்ஹா
ஸமுதா³யோ நாம த்³வ்யவயவோ வா ஸியா ப³ஹுகாவயவோ வா, தத்த² த்³வ்யவயவஸமுதா³யா நித்³தா⁴ரணே ஸாமத்தி²யா ஏகஸ்ஸேவ நித்³தா⁴ரணங் விஞ்ஞாயதி தமேவானுஸரதி. ப³ஹுகாவயவஸமுதா³யாப்யே ‘கஸ்ஸ நித்³தா⁴ரணே’தி ஸுத்தே ஏகஸ்ஸாதி வசனாபா⁴வேபி ஏகஸ்ஸேவ நித்³தா⁴ரணங் விஞ்ஞாதப்³ப³ங் தேனேவ கதரோ ப⁴வதங் தே³வத³த்தோ’த்யாதி³கமுதா³ஹரணமதா³ஸி. கதரோ ப⁴வதங் தே³வத³த்தோ கதரோ ப⁴வதங் கடொ²த்யாத்³யுதா³ஹரணப³ஹுத்தேன நித்³தா⁴ரணவாசீனமப³ஹுத்தே²பி நித்³தா⁴ரியமானவாசீஹீ’தி ப³ஹுத்தேன வுத்தங். அபச்சபரங்பராய பவத்தங் கொ³த்தங் வங்ஸோ, தத³பி⁴ தா⁴யினோ அபச்சப்பச்சயந்தாபி அபே⁴தோ³பசாரேன கொ³த்தங், தேவாபச்சா பச்சவந்தஸம்ப³ந்த⁴த்³வாரேனாபச்சே பவத்தாதி ஸம்ப³ந்தி⁴ஸத்³தா³ ப⁴வந்தி, சரணஸத்³தா³ ச கடா² யோ கிரியாஸத்³தா³ ப⁴வந்தி கடா²தீ³ஹி வுத்தஜ்ஜ²யனத்த²ங் யதா² ஸகங்வதசரணகிரியானிமித்தத்தேனாஜ்ஜே²தூஸு பவத்தாதி தேஸங் ஸம்ப³ந்தி⁴ஸத்³தா³னங் கேஸஞ்சி அத்த²ஸ்ஸ கிரியாஸத்³தா³னங் சாத்த²ஸ்ஸ அஸத்யபி ஜாதித்தே ஜாதினிப³ந்த⁴னங் லோகே காரியமிட்ட²ங் தது³த்தங் ‘‘கொ³த்தஞ்ச சர- ணேஹி
58. தேன
லோகியாதி பரஸத்³த³ஸத்த²காரே ஸந்தா⁴யாஹ. இஹ து அவிஸேஸேன வுத்தந்தி ஸம்ப³ந்தோ⁴. நிருத்தியங் ஸாமஞ்ஞேன வுத்தத்தாதி யோஜனா. ஸாமஞ்ஞேன வுத்தாகாரங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘கத²’ந்திஆதி³ வுத்தங். தே³வேஹி த³த்தோ ப்³ரஹ்முனா த³த்தோதிஆதீ³னி கத்தரி கரணே வா விக்³க³ஹவாக்யானி. தே³வத³த்தோ தே³வத³த்திகோ தே³வியோ தே³வலோதிஆதீ³னி வுத்திபதா³னி.
தத்த² நிருத்திபிடகாக³தானங் ‘தே³வத³த்தா தே³வத³த்திகோ’திஆதீ³னங் வுத்திபதா³னமஞ்ஞதா² நிப்ப²த்திமுபத³ஸ்ஸிய தே³வலோ தே³வியோதிஆதீ³னம்பன வசனந்தரேனேவ நிப்ப²த்திங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘தே³வேஹி த³த்தோ’திஆதி³ வுத்தங். பரஸத்³த³ஸத்த²காரானம்பி தே³வலோ தே³வியோதி வசனந்தரேனேவ ஸாத⁴னங் ஸாத⁴னாகாரஞ்ச தேஸங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘கேசீஹீ’திஆதி³ வுத்தங். ஏகதே³ஸதோயேவ பச்சயமிச்ச²ந்தி தேன தேஸங் தே³வலோ தே³வியோ த³த்தி லோச்சாதி³ ப⁴வதி. கப்பனாகா³ரவோதி த³த்தஸத்³த³லோபனாமேகதே³ஸவஸேன கப்பனாகா³ரவோ.
59. தஸ்ஸ
ந ச ஸப்³பே³திஆதி³னா ப³ஹுலாதி⁴காரே ப²லங் வுத்தங். பா⁴வஸத்³தோ³ கத்த²சி கிரியாயங் வத்ததே ‘பா⁴வே அயங் விதீ⁴’தி. கத்த²சி அதி⁴ப்பாயே ‘அயமேதேஸங் பா⁴வோ
நனு ச ‘ப⁴வந்தி ஏதஸ்மா பு³த்³தி⁴ஸத்³தா³’தி வுத்தங் தஸ்மா பவத்தினிமித்தமுபி⁴ன்னம்பி ப⁴வதி, ததா²ஸதி ‘ஸத்³த³ப்பவத்தினிமித்த’ந்தி ஸத்³த³ஸ்ஸேவ பவத்தினிமித்ததா கஸ்மா
அனேன ச தே³வத³த்தாத³யோ ஸஞ்ஞாஸத்³தா³பி ஸமானா ஜாதிஸத்³தா³தி வுத்தங் ஹோதி. யதி³ சரஹி ஸஞ்ஞாஸத்³தா³பி ஜாதிவசனா ஸியுங், பஞ்சவித⁴த்தமேஸங் பரிஹாயதீதி. நேத³மேவங் விஞ்ஞெய்யங்… பஸித்³த⁴தரஜாத்யாபி⁴தா⁴ன கட²கோ³வீஹியவாதி³ஸத்³தா³ ஜாதிஸத்³த³த்தேன விஸுங் பரிக்³க³ய்ஹந்தி.
ஸம்ப³ந்தி⁴பே⁴த³தோதி க⁴டாதி³ஸம்ப³ந்தீ⁴னங் பே⁴த³தோ. அபா⁴வஸ்ஸபே⁴த³தோதி க⁴டபடாதீ³னங் ஸம்ப³ந்தீ⁴னங் பே⁴தே³ன அபா⁴வஸ்ஸ பே⁴த³தோ அபே⁴தே³பி பே⁴தா³ உபசரிதா ஸந்தீதி யோஜனா. யஸ்ஸ ஸாமஞ்ஞஸ்ஸ வஸா, தேஸு உபசரிதபே⁴தெ³ஸ்வாகாஸாதீ³ஸு. நிரவயவாவிஜ்ஜமானவிஸயானந்தியே ஆகாஸோ விய நிரவயவா அபா⁴வோ விய அஸந்தா ச, தே விஸயோ யேஸங் ஸத்³தா³னங் தேஸந்தி அத்தோ². ஸாமஞ்ஞங் பா⁴வோதி புது²ஜ்ஜனாதி³ஸாமஞ்ஞங் பா⁴வோதி அத்தோ². அலஸஸ்ஸ பா⁴வோ கிரியாஸம்ப³ந்தி⁴த்தங், ப்³ரஹ்மஞ்ஞங் ஜாதி சாபல்யங் நேபுஞ்ஞங் கு³ணோ வா. வுத்தியங் ஸகத்தே²கந்தாதி ‘‘ஸகத்தே²’’தி (4-122) இமினா ஸகத்தே² கதகப்பச்சயந்தாதி அத்தோ². ந த³ட்ட²ப்³ப³ந்தி ஸம்ப³ந்தோ⁴. பத்தகாலோவ பத்தகல்லங். கருணா ஏவ காருஞ்ஞங்.
62. அண்வா
‘‘ஏகயோக³னித்³தி³ட்டா²னங் ஸஹவாபவத்தி ஸஹவா நிவத்தீ’’தி ‘பா⁴வ கம்மேஸூ’தி
64. தர
யஜ்ஜபி ஸீதா⁴துஸ்ஸ கேவலஸ்ஸ ஸுபனே பவத்தி, ததா²ப்யதிபுப்³ப³ஸ்ஸ உக்கங்ஸே பவத்தீதி ஆஹ- ‘அதிஸயோ உக்கங்ஸோ’தி. ஸோ ச அதிஸயோ கஸ்ஸ ஸம்ப⁴வதிச்சாஹ- ‘ஸோ ச கிரியாகு³ணான’ந்தி. கத²ங் தேஸமதிஸயோச்சாஹ- ‘ஆதா⁴ரபூ⁴தத³ப்³ப³வஸா’தி. குதோச்சாஹ- ‘அனபெக்கி²தே’ச்சாதி³. அனபெக்கி²தோ கிரியாகு³ணானங் நிஸ்ஸயோ த³ப்³ப³ஸங்கா²தோ யேஸந்தி விக்³க³ஹோ, த³ப்³ப³ஸ்ஸ நிஸ்ஸயபூ⁴தஸ்ஸா-திஸயத்தங் ஹொந்தம்பி நிஸ்ஸிதானங் கிரியா கு³ணானங் வஸேனேவ ஸியா நாஞ்ஞதா²தி வத்துமாஹ-‘பச்சதி⁴கரண’ந்திஆதி³.
நனு ச யதி³ கிரியாகு³ணானமேவாதிஸயோ, ததா³ ந ஸிஜ்ஜ²தி ‘கோ³தரோ’தி நேஸ தோ³ஸோ, நோ செத்த² ஜாதியாதிஸயோ, கஸ்ஸ சரஹி கு³ணஸ்ஸ கோ³ அயங் யோ ஸகடங் வஹதி, கோ³தரோ-யங் யோ ஸகடங் வஹதி ஸிரஞ்சாதி, ஜாதியா ஹி நிச்சாயேகரூபாய நோக்கங்ஸாபகங்ஸயோகோ³ ஸம்ப⁴வதீதி த³ப்³ப³ஸ்ஸாபி நாதிஸயஸம்ப⁴வோ. ததா²ஹி துல்யப்பமாணஸ்ஸ கு³ணகதோவ மூலதோ உக்கங்ஸோ தி³ஸ்ஸதி ஸமானேபி ஹி ஆயாமே வித்தா²ரே ச படஸ்ஸ காஸிகஸ்ஸாஞ்ஞோவாக்³கோ⁴ ப⁴வதி மாது²ரஸ்ஸாஞ்ஞோ வாதி. த³ப்³ப³ஸ்ஸாபி ஸாதிஸயேஹி யுத்ததாமத்தேன ஸாதிஸயத்தஸ்ஸுபட்டா²பிதத்தா வுத்தங்- ‘தேனேவாஹா’திஆதி³. யத³க்³கே³ன கிரியாகு³ணானங் நிஸ்ஸிதானமதிஸயவஸேன நிஸ்ஸயபூ⁴தம்பி த³ப்³ப³ங் கத²ஞ்சித³ப்யதிஸயே வத்ததி நாம, தத³க்³கே³ தப்³பா³சிகாபி பகதி அத்தனோ வசனீயத்த²வஸேன தத்த² வத்ததியேவ நாமாதி ‘அதியயே வத்தமானதோ’தி பகதிவிஸேஸனவஸேன வுத்தங், தேனேவாஹ- ‘இமினா பகதி விஸேஸனத்தஞ்சாஹா’தி. ஸகத்தி²கானங் பகதிஅத்தோ² ஜோதனீயோ ஹோதீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴.
ஸகத்தி²கானந்தி கத்தரி ச²ட்டீ² ஸம்ப³ந்த⁴வசனிச்சா²ய, ஸகத்தி²கேஹீதி அத்தோ². ஹேதுமாஹ- ‘பகதிவிஸேஸனந்தீ’தி. இதிஸத்³தோ³ ஹேதும்ஹி, யஸ்மா
அத² பகதிவிஸேஸனத்தே கஸ்மா நாபி⁴தெ⁴ய்யோ ஜோதனீயோச்சாஹ ‘பகதியாயேவ’ச்சாதி³. உக்கங்ஸோ ஸமானகு³ணவிஸயேயேவ லோகே தி³ட்டோ²
அயமெத்தா²தி⁴ப்பாயோ ‘யதா²வுத்தஸுத்தத்த²வஸேன த்³வின்னமேகஸ்ஸ உக்கங்ஸாபா⁴வா ‘மாது²ரா பாடலிபுத்தகேஹி ஸுகுமாரதரா’ச்சாதோ³ தரப்பச்சயோ ந ஹோதீதி ஏகோ மாது²ரோ து³தியோ பாடலிபுத்தகோ இமேஸங் ஸுகுமாரானங் த்³வின்னமேகோ மாது²ரோ-திஸயேன ஸுகுமாரோ ஸுகுமாரதரோ, ஏகமஞ்ஞேஸங் த்³வின்னமுக்கங்ஸேததா²ஞ்ஞேஸங் த்³வின்னமேகஸ்ஸாதி ஏவங் த்³வின்னங்த்³வின்னமேகேகஸ்ஸ உக்கங்ஸே தரப்பச்சயோ ப⁴வதி, உப⁴யத்ர த்வவயவாபெக்க²ம்ப³ஹுவசனங், ததா²ஹி ஸுகுமாரத்தேனுக்கங்ஸியமானானங் ஸமுதா³யானமவயவா மாது²ரா ப³ஹவோ பாடலிபுத்தகாபி நிக்கங்ஸியமானா ததே²வாவயவா ப³ஹவோ ஹொந்தி, ஏவங் மாது²ரா பாடலி புத்தகேஹி ஸுகுமாரதரா’தி தரப்பச்சயேன ஸிஜ்ஜ²தி. இமஸ்மிங் கா³மே அட்³ட⁴தரா வாணிஜ்ஜாச்சாதோ³பி கதி²தேன ஞாயேன த்³வின்னங்த்³வின்னமேகேகஸ்ஸ உக்கங்ஸே தரப்பச்சயோ ப⁴வதி, ப³ஹுவசனந்து கத்த²சி அவயவாபெக்க²ந்தி ஸப்³ப³ங் ஸக்கதே கிச்சே²ன ஸாதெ⁴ந்தி. இஹ து ததா²வித⁴ஸ்ஸ ஸுத்தஸ்ஸா விதா⁴னா ‘‘தரதமிஸ்ஸிகியிட்டா²திஸயே’’தி தராதீ³னமதிஸயே ஸாமஞ்ஞேன விதா⁴னா ஸப்³ப³த்த² தரப்பச்சயேன ஸுக²ஸாத⁴னங் ஹோதீ’’தி.
அவத்தா²பே⁴தே³னாதி
66. தஸ்ஸ
தஸ்ஸாதி ஸாமஞ்ஞேன வுத்தேபி விகாரஸம்ப³ந்தீ⁴யேவ ச²ட்டி²யந்தோ க³ய்ஹதி, ச²ட்டி²யந்தஸம்ப³ந்தீ⁴யேவ ச விகாரோ க³ய்ஹதி ஸம்ப³ந்த⁴வஸாதி த³ஸ்ஸேதுமாஹ ‘யஸ்ஸா’ச்சாதி³. கோஸகாரகபாணவிஸேஸேஹி கதோ கோஸோ. பாணயோ ஸத்தா, ஓஸத்⁴யோப²லபாகந்தா, ருக்கா² புப்ப²ப²லூபகா³தி ருக்கோ²ஸதீ⁴னங் லக்க²ணங் வத³ந்தி தல்லக்க²ணேனெத்த² ருக்கோ² ஸத⁴யோ ந க³ய்ஹந்தி, கிஞ்சரஹி ஓஸதி⁴ஸத்³தே³ன லதாதி³பி க³ய்ஹதி, ருக்க²ஸத்³தே³ன (வனப்ப)தயோபி, வனப்பதயோ ஹி ப²லவந்தா ந புப்ப²வந்தா. கத²ங் கா³வஸ்ஸ விகாரே புரிஸே மயோச்சாஹ- ‘அஞ்ஞஸ்மி’ந்திஆதி³. கா³வஸ்ஸ இத³ங் கோ³மயங்.
67. ஜது
உபபத்யந்தரந்தி பச்சயலோபதோ யுத்யந்தரங்.
68. ஸமூ
தீஸுத்தரேஸு ச வத்ததேதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. ராஜஞ்ஞமனுஸ்ஸானம்பி ஜாதியமபச்சே ஞ்ஞஸ்ஸப்பச்சயானங் விதா⁴னா வுத்தங் ‘கொ³த்தப்பச்சயந்தா’தி ஆஹ- ‘ராஜஞ்ஞானங் ஸமூஹோ’ச்சாதி³. உக்கோ² உஸபோ⁴. ஒட்டோ² க²ரதோ, உரப்³போ⁴ மேஸோ, ஏவமிச்சாதி³னா ‘உக்கா²னங் ஸமூஹோ’ச்சாதி³. வாக்யமபதி³ஸதி. காகானங் ஸமூஹோதி விக்³க³ஹோ, ணிகஅசித்தாதி இமினா ணிகோ அசித்தவாச கேஹேவ தி³ஸ்ஸதீதி ஞாபேதி. அபூபோ பிட்ட²பூபோ, ஸங்குலந்தி (கு³ள) மிஸ்ஸகக²ஜ்ஜகவிஸேஸோ.
69. ஜனா
‘‘தத³ஸ்ஸட்டா²னமீயோ
டா²னந்தி காரணங். ‘‘உபமத்தா²யிதத்த’’ந்தி (2-8-14) கச்சாயனஸுத்தஸ்ஸாயமத்தோ² ‘‘உபமத்தே² ஆயிதத்தப்பச்சயோ ஹோதீ’’தி தேன தூ⁴மோ விய தி³ஸ்ஸதீதி தூ⁴மாயிதத்தங் திமிரமிவ தி³ஸ்ஸதீதி திமிராயிதத்தங்த்யாதி³கங் ஸாதெ⁴ந்தீதி வுத்தனயமேவ. தம்பிஹச்சாதி³கங் த்³வீஸு ஸாத⁴னக்கமத³ஸ்ஸனங், தூ⁴மோ விய தி³ஸ்ஸதீதி த³ஸ்ஸிதோ யோ கம்மத்தோ² ஸோபி தூ⁴மாயீதி கத்துவஸேன ஸக்கா பரிகப்பேதுந்தி கத்துஸாத⁴னதோ தூ⁴மாயிதஸத்³தா³ ஸகத்தெ²த்தப்பச்சயேபி தூ⁴மோ விய தி³ஸ்ஸதீதி அத்தே² ஆயிதத்த²ப்பச்சயேபி நாத்த²பே⁴தோ³-ஞ்ஞத்ரவசனிச்சா²பே⁴தா³தி த³ட்ட²ப்³ப³ங், பா⁴வத்தோ² பன தேஸங் பா⁴வப்பதா⁴னவஸேன லப்³ப⁴தி, தூ⁴மஸ்ஸேவ த³ஸ்ஸனந்தி விக்³க³ஹே ஆயிதத்தேன வா.
70. இயோ
அஞ்ஞஸ்மிந்தி அஞ்ஞஸ்மிம்பி அத்தே² இயோதி யோஜனா.
74. கதா²
பவாஸே தூ³ரக³மனே ஸாது⁴ பவாஸிகோ, உபவாஸே ரத்யபோ⁴ஜனே ஸாது⁴ உபவாஸிகோ.
75. பதா²
பதே² ஸாது⁴ உபாகாரகங் பாதெ²ய்யங், மக்³கோ³பகரணங், ஸபதிம்ஹி த⁴ன பதிம்ஹி ஸாது⁴ உபகரணங் ஸாபதெய்யங் த⁴னங்.
77. ராயோ
துமந்தகிரியாயாதி கா⁴தேதுங் (த்யாதீ³து) மந்தகிரியாய. வா ஸத்³தோ³ ஸமுச்சயோ, கா⁴தேதுங் வாதிஆதி³னா யோஜேதப்³போ³.
78. தமே
இதிஸத்³தே³ன
நனு ச ஸம்ப⁴வே ப்³யபி⁴சாரே ச ஸதி விஸேஸனங் ஸாத்த²கங் ப⁴வதி யதா² ‘நீலமுப்பல’ந்தி, நேவாத்தி²த்தஸ்ஸாத்தி² ப்³யபி⁴சாரோ, ததா² ச வுத்தங்- ‘ந ஸத்தங் பத³த்தோ² ப்³யபி⁴சரதீ’தி, தஸ்மா ப்³யவெச்சே²ஜ்ஜாபா⁴வா நிரத்த²கமத்தீ²திவிஸேஸனந்த்யாஹ- ‘பத³த்த²ஸ்ஸே’ச்சாதி³. ஸத்தாயங் அப்³யபி⁴சாரே பீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. காலந்தரா ப்³யபி⁴சாரத்த²மத்தீ²திவிஸேஸனந்தி த³ஸ்ஸேதுமாஹ- ‘காலே’ச்சாதி³.
நனு ச ஸுத்தேஸு காலோ பதா⁴னங் ந ஹோதி, ‘‘தேன கதங் கீதங்’’த்யாதி³னா ஹி பச்சயத்தோ² த³ஸ்ஸிதோ, ததா² ஹி காயிகங்வாசஸிகங் த்யாதோ³ ந காலஸம்பச்சயோ, ஏவமிஹாபி ஸத்தாமத்தே ப⁴விதப்³ப³ங், அத்தீ²தி து வத்தமானஸத்தாய ஏவ பரிக்³க³ஹோ கத²மவஸீயதே யேன காலவிஸேஸனங் ஸியாதி. ஸச்சங், கிந்து பத³த்த²ஸ்ஸ ஸத்தாப்³யபி⁴சாராபா⁴வேபி அத்தீ²திவிஸேஸனோபாதா³னஸாமத்தி²யாத்ர விஸிட்டோ² ஸத்தா அத்தீ²தி விஸேஸனத்தேனோபாத்தா, ந ஸத்தாமத்தந்தி பதீயதே, ஸா பன விஸிட்டா² ஸத்தா ஸம்பதிஸத்தா, அத்தி² ச தஸ்ஸா ப்³யபி⁴சாரோ ஸாமஞ்ஞஸத்தாயாதி யுஜ்ஜதேவ விஸேஸனவிஸெஸ்ஸபா⁴வோதி மஞ்ஞதே. உபாதீ⁴தி விஸேஸனங்.
ந பு⁴ஞ்ஜதிச்சாதி³வியாதி யதா² ந பு⁴ஞ்ஜதீதி நஞ்ஸ்ஸ படிஸேத⁴த்தா விருத்³த⁴த்த²பத³ஸ்ஸ ஸன்னிதா⁴னே-த்த²ந்தரஸ்ஸ படிஸேத⁴ரூபஸ்ஸத்த²ஸ்ஸாவக³தி பத³னிப³ந்த⁴னஸ்ஸ விதி⁴னோ அபா³தி⁴கா ப⁴வதி, தமிவாக்யத்தோ². அதி⁴ப்பாயத்த² மாஹ-
79. வந்த்வ
பஞ்ஞவா ‘‘ப்³யஞ்ஜனே தீ³க⁴ரஸ்ஸா’’தி (1-33) ரஸ்ஸோ.
80. த³ண்டா³
த்³வே ஹொந்தீதி இகோ ஈசேதி த்³வே ஹொந்தி, ஏகமேகங்வாதி உபி⁴ன்னங். வாஸத்³தோ³ த்³வே ஹொந்தீதி எத்தா²பி த³ட்ட²ப்³போ³. உத்தமீணேவ த⁴னா இகோதி க³ணஸுத்தங் விவரதி ‘உத்தமீணேவா’திஆதி³. கேனெத்த² ஸமாஸோதி ஆஹ- ‘ஸ்யாதி³ஸ்யாதி³னேகத்த²ந்தி ஸமாஸோ’தி. உத்தமீணோ த⁴னஸாமீ. அஸன்னிஹிதே அத்தா²தி க³ணஸுத்தங், அஸன்னிஹிதேதீமஸ்ஸ அத்த²ங் விவரதி ‘அப்பத்தே’தி. அஸம்பத்தேதி அத்தோ². அஸன்னிஹிதேதி ச அத்தோ² இச்சஸ்ஸ விஸேஸனங். அத்த²னங் அஸன்னிஹிதே அத்தே² ஆஸிஸனங் அத்தோ², ஸோ அஸ்ஸ அத்தீ²தி அத்தி²கோ அத்தீ². தத³ந்தாசாதி க³ணஸுத்தங், அஸன்னிஹிதெத்யனுவத்ததே, அஸன்னிஹிதோபாதி⁴கா அத்த²ந்தா ச இக ஈப்பச்சயோ ப⁴வதீத்யத்தோ². வண்ணந்தாஈயேவாதி க³ணஸுத்தங், ப்³ரஹ்மானங் தே³வானங் வண்ணோதி வா ஸமாஸோ. ஹத்த²த³ந்தேஹி ஜாதியந்தி க³ணஸுத்தங்.
ஜாதியந்தி பச்சயவிஸேஸனங். வண்ணதோ ப்³ரஹ்மசாரிம்ஹீதி க³ணஸுத்தங். ப்³ரஹ்மஸத்³தே³ன நியமவிஸேஸோ வுச்சதிச்சாஹ-‘விஜ்ஜே’ச்சாதி³. தஸ்மிஞ்சனியமவிஸேஸசரணே திண்ணங் ப்³ராஹ்மணாதீ³னமேவாதி⁴காரோ, நஸுத்³த³ஸ்ஸாதி த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ- ‘தஞ்சே’ச்சாதி³. தேவண்ணிகோ வண்ணீதி வுச்சதீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. தீஸு வண்ணேஸு ப⁴வோ தத³ந்தோக³த⁴த்தா தேவண்ணிகோதி ப⁴வத்தே² ணிகோ. வண்ணஸத்³தோ³ ப்³ராஹ்மணாதி³வண்ணவசனோ. தத்ர ப்³ரஹ்மசாரிம்ஹித்யனேன ஸுத்³தோ³ ப்³யவச்சி²ஜ்ஜதே.
அத²வா
82. முகா²
இஹாபி பஸஜ்ஜெய்ய மது⁴ அஸ்மிங் க⁴டே அத்தீ²தி எத்தா²பி பயோகே³ மது⁴ரந்தி ரப்பச்சயோ பாபுணெய்ய மது⁴ம்ஹி அபி⁴தெ⁴ய்யதி அதி⁴ப்பாயோ. ந க³ச்ச²ந்தீதி நகா³. யஜ்ஜபி ஊஸவாச்சாதோ³ பஹூதாதி³விஸயாயாத்தி²தாய ஸம்ப⁴வோ, ததா²பி ஞுஸாதி³வதோ பச்சய(த்த²)த்தேன வசனிச்சா²பா⁴வா ஞுஸவா க⁴டோச்சாதி³ ந ஸிஜ்ஜ²தி தஸ்மா பஹூதாதி³விஸயாத்தி²தாஸம்ப⁴வேபி தங்வதோ-த்த²ஸ்ஸ பச்சய(த்த²)த்தேன ஞுஸரோ தே³ஸோதி வத்து மிச்சா²யங் பச்சயோ யதா² ஸியா அஞ்ஞத்ரமாப⁴விச்சேவமத்தோ² வேதி³தப்³போ³தி ஆஹ- ‘இதி’ச்சாதி³. குஞ்ஜவாதிஎத்த² குஞ்ஜஸத்³தோ³ திணலதாத்³யச்சா²தி³தபப்³ப³தேகதே³ஸே வத்ததே.
87. பிச்சா²
பரேஹி வாசாஸத்³தா³ ஆலோ விஹிதோ நிந்தா³யங், நேஹ ததே²தி சோத³னமுப்³பா⁴வயதி ‘நிந்தா³ய’மிச்சாதி³னா.
88. ஸீலா
ஸீலமஸ்ஸ அத்தி², கேஸா அஸ்ஸ ஸந்தீதி விக்³க³ஹோ. அண்ணா நிச்சந்தி நிச்சவித்⁴யுத்த²ங் க³ணஸுத்தங். கா³ண்டீ³ராஜீஹி ஸஞ்ஞாயந்தி ஸஞ்ஞாவிஸயனியமனத்த²ங் க³ணஸுத்தங். க³ண்ட³ஸ்ஸ க³ண்ட³மிக³ஸிங்க³ஸ்ஸ அயங் கா³ண்டீ³, ஸா அஸ்ஸ அத்தீ²தி கா³ண்டீ³வோ.
90. ஸிஸ்ஸ
ஸமஸ்ஸ அத்தீ²தி ஸுவாமீ,ஸங் ஸகியங்.
91. லக்க்²யா
அகாராதே³ஸோ
94. இமியா
கப்போ யொக்³யதா அஸ்ஸ அத்தீ²தி கப்பியோ, ஜடா ஹானபா⁴கோ³, ஸேனா அஸ்ஸ அத்தீ²தி விக்³க³ஹோ.
95. தோப
‘ஓஹாக சாகே³’ இதி ஸககாரஸ்ஸ ஹாதா⁴துனோ பயோகே³ தொப்பச்சயங் நிஸேதெ⁴த்வா‘ஸத்தா² ஹீயதே ஸத்தா² ஹீனோ’தி உதா³ஹரணங் த³ஸ்ஸிதங். தேனாஹ- ‘ஸக்கதேச்சாதி³. த³ஸ்ஸேதுங் ததியம்பனுதா³ஹரணந்தி ஸம்ப³ந்தோ⁴. சீப்பச்சயாவஸானானந்தி ‘‘அபூ⁴ததப்³பா⁴வே கராஸபூ⁴யோகே³ விகாராசீ’’தி (4-119) வுத்தோ சீப்பச்சயோ அவஸானே யே ஸந்தி விக்³க³ஹோ. ஜாதியவஜ்ஜிதானந்தி ‘‘தப்³ப³தி ஜாதியோ’’தி (4-113) ஸுத்தேன ஜாதியப்பச்சயேன வஜ்ஜிதானங். கச்சாயனே து தோஆதீ³னங் விப⁴த்தி ஸஞ்ஞத்தா ந ததோ புன விப⁴த்துப்பத்தி.
96. இதோ
வுத்தியங் ‘ஏதஸ்ஸ ட ஏத’ இதி அதோஇச்சத்ர ஏதஸ்ஸ டாதே³ஸோ எத்தோ இச்சத்ர ஏதஆதே³ஸோதி அத்தோ².
97. அப்⁴யா
நனு ச கிங் இமினா ஸுத்தேன, பஞ்சம்யந்தா ‘‘தோ பஞ்சம்யா’’தி (4-95) ப⁴விஸ்ஸதி, அபஞ்சம்யந்தாது ‘‘ஆத்³யாதீ³ஹீ’’தி (4-98) நேததே³வங் த³ட்ட²ப்³ப³ங். ‘‘தோ பஞ்சம்யா’’தி (4-95) பகதிவிஸேஸானமபராமாஸதோ குதோசி பஞ்சம்யந்தா ஹோது, அபஞ்சம்யந்தா பன ‘‘ஆத்³யாதீ³ஹீ’’தி ஸுத்தே ஸஸங்க்²யஸ்ஸாதி³ஸத்³த³ஸ்ஸ
98. ஆத்³யா
நனு ச தோஇச்சேவ ஸாமஞ்ஞேன ஸுத்திதே யதோகுதோசி பஞ்சம்யந்தா வா அபஞ்சம்யந்தா வா ப³ஹுலங் வா தொம்ஹி இட்ட²ப்பஸித்³தீ⁴தி கிங் ஆத்³யாதீ³ஹீதி ஸுத்தேனாதி ஸச்சங், ததா²பி விபா⁴கே³ன த³ஸ்ஸிதே விபா⁴க³ஸோ விஸேஸாவஸாயோ ஸியாதி ந தோ³ஸோதி. யந்தி பட²மந்தா தொம்ஹி யதோ.
100. கத்தே²
புப்³பே³னேவாதி ‘‘ஸப்³பா³தி³தோ’’ (4-99) ச்சாதி³னாவ. ஏதஸ்ஸாதி ஏதஸத்³த³ஸ்ஸ, இமஸ்ஸாதி இமஸத்³த³ஸ்ஸ.
101. தி⁴
வாவிதா⁴னாதி விகப்பேன தி⁴ப்பச்சயஸ்ஸ விதா⁴னா.
102. யா
யத்ராதி வுத்தே யத்தா²தி உப்பலக்கி²தமேவ ஸியாதி ந வுத்தங். ஏவமுபரிபி.
104. குஹிங்
ஹிஞ்சனங் விதீ⁴யதே ‘‘ஹிங் ஹங் ஹிஞ்சன’’ந்தி (2-5-9) ஸுத்தேன. ஹிஞ்சிஆதீ³னந்தி ஹிஞ்சிதா³சிரஹசிஆதீ³னங்.
105. ஸப்³பே³
ஏதஸ்மிங் காலே ஏகதா³இச்சாதி³ த³ட்ட²ப்³ப³ங்.
106. கதா³
குதா³ஸத்³தோ³ சனங்ஸத்³த³யோகே³வ தி³ஸ்ஸதி குதா³சனந்தி.
107. அஜ்ஜ
நிமித்தனிமித்தீனந்தி காரணகாரியானங், ஸமானேதி ஸாதா⁴ரணே. ஸமானமேவ போ³தே⁴தி ‘தங்யதே²’ச்சாதி³னா. எத்த² பன மம்மதாளனங் நிமித்தங் பாண ஹரணங்
110. தா⁴ஸங்
ஸங்க்²யாவாசினோ ஸத்³தா³ ஸங்க்²யாஸத்³தே³ன க³ஹிதாதி ஆஹ- ‘அத்தே²’ச்சாதி³. பகாரோ த³ப்³ப³கு³ணதி⁴ஸயோபி அத்தி², தத்த² யதி³ ஸோபி க³ய்ஹெய்ய த³ப்³ப³ கு³ணானங் லிங்க³ஸங்க்²யாஹி யோகா³ தா⁴ப்பச்சயந்த(ம்பி தப்³பி³ஸயோயேவேதி)
தத்த² புத²ப்³யாபோதேஜோவாய்வாகாஸகாலதி³ஸாத்தமனானீதி நவ த³ப்³பா³னி. ரூப ரஸ க³ந்த⁴ ப²ஸ்ஸ ஸங்க்²யாபரிமாண புது²த்தஸங்யோக³விபா⁴க³ பரத்தாபரத்தபு³த்³தி⁴ஸுக²து³க்கெ²ச்சா²தோ³ஸபயதனா ச கு³ணா, சஸத்³தே³ன கு³ருத்த த³வத்தஸினேஹஸங்கா²ரத⁴ம்மாத⁴ம்மஸத்³தா³ சேதி சதுப்³பீ³ஸதி ப³ஹுதா⁴ கு³ணோ. அத்ராபி யதா²வுத்தகாஸிகாவுத்தியா பஞ்சிகாகாரேன ஜினிந்த³பு³த்³தி⁴னா நவதா⁴ த³ப்³ப³ங் ப³ஹுதா⁴ கு³ணொத்யத்ராபி ‘‘கிரியாஜ்ஜா²ஹரிதப்³பா³ நவதா⁴ த³ப்³ப³ங் ப³ஹுதா⁴ கு³ணோ உபதி³ஸீயதி விஞ்ஞாயதி ப்³யாக்²யாயதே விஜ்ஜதேவா’’தி கிரியாவிஸயோயேவ பகாரோ படிபாதி³தோ, பயோக³த³ஸ்ஸனதோ ப்³யவச்சே²ஜ்ஜபா⁴வா ஸப்³ப³த்த² கிரியேவேதி விஸேஸனோபாதா³னமயுத்தந்தி ஸம்ப³ந்தோ⁴.
நவதா⁴ த³ப்³ப³ங் ப³ஹுதா⁴ கு³ணோதி பயோக³த³ஸ்ஸனதோ த³ப்³ப³கு³ணவிஸயானம்பகாரானங் க³ய்ஹுபக³த்தா ப்³யவச்சே²த³யிதப்³பா³னங் த³ப்³ப³கு³ணவிஸயானம்பகாரானங் பா⁴வா ஸப்³ப³ஸ்மிங் த³ப்³ப³கு³ணவிஸயே ஜினிந்த³பு³த்³தி⁴னா வுத்தனயேன கிரியா
ததோயேவாதி யதோ விஸேஸனோபாதா³னமயுத்தங் ததோயேவ த்³வீஹிச்சாதி³கமாஹேதி அத்தோ². அயமெத்தா²தி⁴ப்பாயோ ‘‘த்³விதா⁴ கரோதீதி கிரியாபயோகே³பி பகாரோ த³ப்³ப³கு³ணவிஸயோ… த³ப்³ப³விஸயஸ்ஸ கு³ணவிஸயஸ்ஸ வா த்³விதா⁴பா⁴வஸ்ஸ கரீயமானத்தா, நது கிரியாவிஸயோ… த்³விதா⁴பா⁴வஸ்ஸ கரணகிரியாவிஸயஸ்ஸெத்த² வத்துமனிச்சி²தத்தா. ததோயேவ கிரியாபகாரோபாதா³னே
த³ப்³ப³கு³ணவிஸயே பகாரே க³ய்ஹமானே யோயங் தோ³ஸோ ஸம்பா⁴விதோ பரேஹி, தங் தா³னி நிராகத்துமாஹ ‘ஸதிபிசே’ச்சாதி³. ஸபா⁴வதோ அலிங்க³மஸங்க்²யஞ்சாதி ஸம்ப³ந்தோ⁴, ஸங்க்²யந்தராபாத³னே க³ம்யமானே தா⁴ப்பச்சயோ விஹிதோ பாணினியேஹி, ததா³ஹ- ‘த³ப்³ப³ஸ்ஸே’ச்சாதி³ ஸங்க்²யாந்தராபாத³னேபீதி புப்³ப³ங் யா வவத்தி²தா ஸங்க்²யா, ததோ- ஞ்ஞங் ஸங்க்²யாந்தரங் தஸ்ஸாபாத³னங் கரணங் ஸங்க்²யந்தராபாத³னங், தஸ்மிம்பீதி அத்தோ².
113. தப்³ப³
ஸோ பகாரோ அஸ்ஸாதி தப்³பா³, தஸத்³தே³ன பகாரஸ்ஸ பராமட்ட²த்தா தப்³ப³தீதெத்த² பகாரவதீதி அத்தோ² வுத்தோதி ஆஹ- ‘தஸத்³தே³னே’ச்சாதி³. பகாரவதீதி பகாரவதி அத்தே². முது³ப்பகாரவா முது³ஜாதியோ.
115. கதி
கிங் ஸங்க்²யானம்பரிமாணமேஸந்தி அத்தே² ‘‘கிம்ஹா ரதி ரீவரீவதக ரித்தகா’’தி (4-44) ஸுத்தேன ரதிப்பச்சயங் விதா⁴ய கதீதி ஸித்³த⁴த்தா வுத்தங்- ‘ஸங்க்²யாபரிமாணவிஸயே ஸாதி⁴தத்தா’தி, கதி ச ஸோ ஸங்க்²யா பரிமாணவிஸயத்தா ஸங்க்²யா சேதி கதிஸங்க்²யா, தாய.
116. ப³ஹு
பச்சாஸத்தீதி ஸம்ப³ந்தி⁴ம்ஹி ஏகம்ஹி த³ஸ்ஸிதே த்³விட்ட²த்தா ஸம்ப³ந்த⁴ஸ்ஸ பரோ ஸம்ப³ந்தீ⁴
117. ஸகிங்
நிபாதனஸ்ஸாதி ஸகிந்தி நிபாதனஸ்ஸ.
118. ஸோ
க²ண்ட³ங் க²ண்ட³ங் க²ண்ட³ஸோ, புது² பகாரோ புது²ஸோ.
119. அபூ⁴
நனு ச அப⁴வனந்னாம ஸப்³ப³தா² அனுப்பத்தியா வா அவத்த²ந்தரேன வா, ததா² ஸத்யபூ⁴தஸத்³தோ³-நுப்பன்னமத்தவசனோபீதி கத²மபூ⁴தஸத்³தோ³-வத்த²ந்தரே நாபூ⁴தே வுத்தோச்சாஹ- ‘அபூ⁴தஸ்ஸி’ச்சாதி³. கத²மவத்தா²வ தஸத்³தே³ன பராமஸீயதீதி சே அபூ⁴தஸத்³தோ³ யத்³யனுப்பன்னவாசீ ஸியா, ததா³ தஸத்³த³ப்ப யோகோ³யேவ ந ஸியா… தஸத்³தே³னாபூ⁴தஸ்ஸேவ க³ஹணதோ, அபூ⁴தபா⁴வேச்சாதி³னா ஸுத்திதங் ஸியா, தேன தஸத்³த³ப்பயோக³ஸாமத்தி²யா அவத்தா²வ தஸத்³தே³ன பராமஸீயதி, தப்பராமட்ட²ஞ்சாவத்த²ந்தரமபூ⁴த ஸத்³தோ³ அபெக்க²தே, தேனாஹ- ‘தப்³பா⁴வேதிவசனா’இச்சாதி³. ப⁴வனங் பா⁴வோ தாய அவத்த²ந்தரே பா⁴வோ தப்³பா⁴வோ தஸ்மிங். தேனாஹ ‘அபூ⁴தஸ்ஸே’ச்சாதி³. பா⁴வேதி விஸயஸத்தமீ, ஸங்ஸத்தமீ வாதி ஆஹ- ‘விஸயே க³ம்மமானே வா’தி. குண்ட³லத்தேனாதி குண்ட³லஸபா⁴வேன.
120. தி³ஸ்ஸ
தி³ஸ்ஸந்தீதி வுத்தே பயோகே³ தி³ஸ்ஸந்தீதி அயமத்தோ² விஞ்ஞாயதீதி ஆஹ ‘தி³ஸி’ச்சாதி³, இத³ங் ஸுத்தங் விஜ்ஜ²ங்க³ பரிபா⁴ஸா ப⁴வதீதி ஸேஸோ. ‘‘ணோவா-பச்சே’’திஆதி³னா (4-1) ஸுத்தேன வுத்தெஸ்வனேகவிதே⁴ஸு அத்தே²ஸு பரி ஸமந்ததோ பா⁴ஸதீதி பரிபா⁴ஸா, விதி⁴னோ பச்சயஸ்ஸ அங்க³பூ⁴தா பரிபா⁴ஸா விஜ்ஜ²ங்க³பரிபா⁴ஸா. விதி⁴யேவாதி ஸுத்தமித³ந்தி ஸம்ப³ந்தோ⁴. வக்க²மானஸுத்தத்³வயந்தி ‘‘அஞ்ஞஸ்மிங் ஸகத்தே²’’தி ஸுத்தத்³வயங்.
125. ஸங்யோ
அந்தரஸத்³தோ³-நேகத்தோ²பீஹாந்தராளவாசீ மஜ்ஜ²வாசீ க³ய்ஹதி, ந விஜ்ஜதெந்தரமேஸந்தி அந்தராளமத்தபடிஸேதே⁴பயோஜனங் நத்தீ²தி கத்வாந்தரா ளட்ட²ஸ்ஸாபா⁴வாந்தராளங்
ஸங்யோகோ³தி ஹி ஸமுதா³யப்பதா⁴னோ நித்³தே³ஸோ ப்³யஞ்ஜனாத்யவயவப்பதா⁴னோ, தஸ்மா ப்³யஞ்ஜனாதி ப³ஹுவசனேன ஸங்யோகோ³தி ஏகவசனநித்³தே³ஸோ க⁴டதே, நனு ச வண்ணானமுச்சாரிதப்பத⁴ங்ஸித்தா யோக³பஜ்ஜமட்டி²தமானானங் ந ஸம்ப⁴வதி ஸமுதா³யத்தந்தி ஸமுதா³யத்தமயுத்தந்தி நாயுத்தங், ததா²ஹி உத்தருத்தரக்³கா³ஹினி பு³த்³தி⁴ புப்³ப³பரீபூ⁴தே ப்³யஞ்ஜனாவயவே ஸமுதா³யரூபேன ஸங்கப்பெந்தீ ஸமுதா³யவோஹாரம்பவத்தயீதி.
ணானுப³ந்தே⁴தி தி³திஸத்³த³ஸ்ஸ ஸங்யோகா³விஸயத்தா தே³ச்சோதி ‘ஸரானமாதி³ஸ்ஸா’தி விஸயோ, உளும்பஸத்³த³ஸ்ஸ ஸங்யோக³விஸயத்தா ஓளும்பிகோதி ஏதஸ்ஸ விஸயோதி தத்த² ராக⁴வோ வேனதெய்யோ மேனிகோ தே³ச்சோ தோ³ஸக்³கா³ந்தி ரூபானி. இத⁴ து ஓளும்பிகோ கொண்ட³ஞ்ஞோதி யுஜ்ஜந்தி. தேனேவ ச தத்த² பஞ்சிகா எத்த², எத்த² ச பஞ்சிகா தத்த² உபனேதப்³பா³தி.
127. கோஸ
கோஸஜ்ஜந்தி எத்த² தஸ்ஸ ஜத்தஞ்ச நிபாதனா, அஜ்ஜவந்தி எத்த்²ஹ ‘‘உவண்ணஸ்ஸா வவ ஸரே’’தி (4-129).
135. ஜோவு
யகாரஸ்ஸ த்³வித்தே ஜெய்யோ.
137. கண
அதிஸயேன அப்போ, அதிஸயேன யுவாதி விக்³க³ஹோ.
139. டே³ஸ
ஸதிஸ்ஸாதி
142. அதா⁴
தா⁴துதோ அஞ்ஞோ ஸத்³தோ³ அதா⁴து தஸ்ஸ. பஞ்சிகாயம்பன பகதிபி ஸத்³தோ³யேவாதி தா⁴துதோஇச்சாதி³னா அதா⁴துஸத்³த³ஸ்ஸ அத்த²மத்தங் வுத்தங்.
தஸ்ஸாதி அதா⁴துப்பகதியா, அதா⁴துஸத்³த³ஸ்ஸாதி வுத்தங் ஹோதி. தேனசாதி ககாரேன ச, தஸ்மாதி தேன காரணேன. புப்³ப³க்³க³ஹணமந்தரேனாதிபாணினினா இகாராதே³ஸவிதா⁴யகே இமஸ்மிங்யேவ ஸுத்தேககாரதோ புப்³ப³ஸ்ஸ இகாராதே³ஸவிதா⁴னத்த²ங் புப்³ப³க்³க³ஹணங் கதங், தங் புப்³ப³ஸ்ஸாதிவசனங் வினாதி அத்தோ². ஸசேதிஆதி³னா கத²யதீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. ‘‘ப்³யஞ்ஜனே தீ³க⁴ரஸ்ஸா’’தி (1-33) ரஸ்ஸோ வுத்தோ, அஸ்ஸாதி ஜாதினித்³தே³ஸே து ஆகாரஸ்ஸசிகாரோ ப⁴வத்யேவ, ஸியா ஏதந்தி ப³ஹுபரிப்³பா³ஜகாதி ஏதங் ரூபங் ஹோதி. ஸ்யாத்³யத்ர ப்³யவஹிதோ… ககாரதோ புப்³பே³ ஸ்யாதி³, ந ஸ்யாதி³ ககாரா பரோதி.
நனு ச அஸ்யாதி³தோதி எத்த² பஸஜ்ஜப்படிஸேதோ⁴ நஞ கஸ்மா க³ஹிதோ, ந பரியுதோ³ஸோதி ஆஸங்கிய பரியுதா³ஸெஸ்மிங் க³ஹிதே ஸதி தோ³ஸங் வத்துமாரப⁴தே ‘பரியுதா³ஸே’இச்சாதி³னா. ஸ்யாதி³தோதி ஸ்யாத்³யந்ததோ பரிப்³பா³ஜகஸத்³த³தோ. பரிப்³பா³ஜகஸத்³தோ³ஹி ஸ்யாத்³யந்தோ வாக்யே ஸ்யாத்³யந்தத்தா, தேனேவ வக்க²தி- ‘பரிப்³பா³ஜகஸத்³த³தோ எத்த² ஸ்யாத்³யுப்பத்தீ’தி. அஸ்யாதி³ஸ்மா பரோதி கத்வா ப³ஹுபரிப்³பா³ஜகஸத்³த³தோ ந ஸ்யாத்³யுப்பத்தீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴.
ததோசாதி ப³ஹுபரிப்³பா³ஜகஸத்³த³தோ ச. பஸஜ்ஜப்படிஸேதே⁴ன நஞஸத்³தே³ன
இதி மொக்³க³ல்லானபஞ்சிகாடீகாயங் ஸாரத்த²விலாஸினியங்
சதுத்த²கண்ட³வண்ணனா நிட்டி²தா.