நமோ தஸ்ஸ ப⁴க³வதோ அரஹதோ ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ஸ்ஸ
தீ³க⁴னிகாயே
பாதி²கவக்³க³டீகா
1. பாதி²கஸுத்தவண்ணனா
ஸுனக்க²த்தவத்து²வண்ணனா
1. அபுப்³ப³பத³வண்ணனாதி மல்லேஸூதி எத்த² யங் வத்தப்³ப³ங், தங் ஹெட்டா² வுத்தனயமேவ. சா²யூத³கஸம்பன்னே வனஸண்டே³ விஹரதீதி அனுபியஸாமந்தா கதஸ்ஸ விஹாரஸ்ஸ அபா⁴வதோ. யதி³ ந தாவ பவிட்டோ², கஸ்மா ‘‘பாவிஸீ’’தி வுத்தந்தி ஆஹ ‘‘பவிஸிஸ்ஸாமீ’’திஆதி³, தேன அவஸ்ஸங் பா⁴வினி பூ⁴தே விய உபசாரா ஹொந்தீதி த³ஸ்ஸேதி. இதா³னி தமத்த²ங் உபமாய விபா⁴வெந்தோ ‘‘யதா² கி’’ந்திஆதி³மாஹ. ஏதந்தி ஏதங் ‘‘அதிப்பகோ³ கோ²’’திஆதி³கங் சிந்தனங் அஹோஸி. அதிவிய பகோ³ கோ²தி அதிவிய பாதோவ. ச²ன்னகோபீனதாய, பரிப்³பா³ஜகபப்³ப³ஜ்ஜுபக³மேன ச ச²ன்னபரிப்³பா³ஜகங், ந நக்³க³பரிப்³பா³ஜகங்.
2. யஸ்மா ப⁴க³வதோ உச்சாகுலப்பஸுததங், மஹாபி⁴னிக்க²மனநிக்க²ந்ததங், அனஞ்ஞஸாதா⁴ரணது³க்கரசரணங், விவேகவாஸங், லோகஸம்பா⁴விததங், ஓவாதா³னுஸாஸனீஹி லோகஸ்ஸ ப³ஹுபகாரதங், பரப்பவாத³மத்³த³னங், மஹித்³தி⁴கதங் ‘‘ப⁴க³வந்தங் தி³ஸ்வா மானத²த்³த⁴தங் அகத்வா’’திஆதி³. லோகஸமுதா³சாரவஸேனாதி லோகோபசாரவஸேன. சிரஸ்ஸந்தி சிரகாலேன. ஆதீ³னி வத³ந்தி உபசாரவஸேன. தஸ்ஸாதி ப⁴க்³க³வகொ³த்தஸ்ஸ பரிப்³பா³ஜகஸ்ஸ. கி³ஹிஸஹாயோதி கி³ஹிகாலதோ பட்டா²ய ஸஹாயோ. பச்சக்கா²தோதி யேனாகாரேன பச்சக்கா²னா, தங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘பச்சக்கா²மீ’’திஆதி³ வுத்தங்.
3. உத்³தி³ஸ்ஸாதி ஸத்து²காரபா⁴வேன உத்³தி³ஸ்ஸாதி அயமெத்த² அதி⁴ப்பாயோதி தங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ப⁴க³வா மே’’திஆதி³மாஹ. யதா³ ஸுனக்க²த்தஸ்ஸ ‘‘ப⁴க³வந்தங் பச்சக்கா²மீ’’தி சித்தங் உப்பன்னங், வாசா பி⁴ன்னா, ததா³ ஏவஸ்ஸ ப⁴க³வதா ஸத்³தி⁴ங் கோசி ஸம்ப³ந்தோ⁴ நத்தி² அஸக்யபுத்தியபா⁴வதோ ஸாஸனதோ பரிபா³ஹிரத்தா. அயங் தாவெத்த² ஸாஸனயுத்தி, ஸா பனாயங் ட²பெத்வா ஸாஸனயுத்திகோவிதே³ அஞ்ஞேஸங் ந ஸம்மதே³வ விஸயோதி ப⁴க³வா ஸப்³ப³ஸாதா⁴ரணவஸேனஸ்ஸ அத்தனா ஸம்ப³ந்தா⁴பா⁴வங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘அபி நூ’’தி ஆதி³ங் வத்வா ஸுனக்க²த்தங் ‘‘கோ ஸந்தோ கங் பச்சாசிக்க²ஸீ’’தி ஆஹ. யஸ்மா முகா²க³தோயங் ஸம்ப³ந்தோ⁴, ந பூஜாக³தாதி³கோ, யோ ச யாசகயாசிதப்³ப³தாவஸேன ஹோதி, தது³ப⁴யஞ்செத்த² நத்தீ²தி த³ஸ்ஸெந்தோ ப⁴க³வா ஸுனக்க²த்தங் ‘‘கோ ஸந்தோ கங் பச்சாசிக்க²ஸீ’’தி அவோச, தஸ்மா தமத்த²ங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘யாசகோ வா’’திஆதி³ வுத்தங். யாசிதகோ வா யாசகங் பச்சாசிக்கெ²ய்யாதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. த்வங் பன நேவ யாசகோ ‘‘அஹங் ப⁴ந்தே ப⁴க³வந்தங் உத்³தி³ஸ்ஸ விஹரிஸ்ஸாமீ’’தி ஏவங் மம ஸந்திகங் அனுபக³தத்தா. ந யாசிதகோ ‘‘ஏஹி த்வங் ஸுனக்க²த்த மமங் உத்³தி³ஸ்ஸ விஹராஹீ’’தி ஏவங் மயா அபத்தி²தத்தா.
கோ ஸமானோதி யாசகயாசிதகேஸு கோ நாம ஹொந்தோ. கந்தி யாசகயாசிதகேஸு ஏவ கங் நாம ஹொந்தங் மங் பச்சாசிக்க²ஸி. துச்ச²புரிஸாதி ‘‘யத்தகோ தே அபராதோ⁴, தத்தகோ தோ³ஸோ’’தி. யாவஞ்சாதி அவதி⁴பரிச்சே²த³பா⁴வத³ஸ்ஸனங் ‘‘யாவஞ்ச தேதி தயா. இத³ந்தி நிபாதமத்தங். அபரத்³த⁴ந்தி அபரஜ்ஜி²தங். இத³ங் வுத்தங் ஹோதி – ‘‘பச்சாசிக்கா²மிதா³னாஹங் ப⁴ந்தே ப⁴க³வந்த’’ந்திஆதீ³னி வத³ந்தேன துச்ச²புரிஸ தயா யாவஞ்சித³ங் அபரத்³த⁴ங், ந தஸ்ஸ அபராத⁴ஸ்ஸ பமாணங் அத்தீ²தி.
4. மனுஸ்ஸத⁴ம்மாதி பா⁴வனானுயோகே³ன வினா மனுஸ்ஸேஹி அனுட்டா²தப்³ப³த⁴ம்மா. ஸோ ஹி மனுஸ்ஸானங் சித்தாதி⁴ட்டா²னமத்தேன இஜ்ஜ²னதோ தேஸங் ஸம்பா⁴விதத⁴ம்மோ விய டி²தோ ததா² வுத்தோ, மனுஸ்ஸக்³க³ஹணஞ்செத்த² தேஸு ப³ஹுலங் பவத்தனதோ. இத்³தி⁴பூ⁴தங் பாடிஹாரியங், ந ஆதே³ஸனானுஸாஸனீபாடிஹாரியந்தி அதி⁴ப்பாயோ. கதேதி பவத்திதே. நிய்யாதீதி நிக்³க³ச்ச²தி, வட்டது³க்க²தோ நிக்³க³மனவஸேன பவத்ததீதி அத்தோ². த⁴ம்மே ஹி நிக்³க³ச்ச²ந்தே தங்ஸமங்கி³புக்³க³லோ ‘‘நிக்³க³ச்ச²தீ’’தி வுச்சதி, அட்ட²கதா²யங் பன நி-ஸத்³தோ³ உபஸக்³க³மத்தங், யாதி இச்சேவ அத்தோ²தி த³ஸ்ஸேதுங் க³ச்ச²தீதி அத்தோ² வுத்தோ. தத்ராதி பதா⁴னபா⁴வேன வுத்தஸ்ஸ அத்த²ஸ்ஸ பு⁴ம்மவஸேன ‘‘தஸ்மிங்…பே॰… ஸங்வத்தமானே’’தி.
5. அக்³க³ந்தி ஞாயதீதி அக்³க³ஞ்ஞங். லோகபஞ்ஞத்திந்தி லோகஸ்ஸ பஞ்ஞாபனங். லோகஸ்ஸ அக்³க³ந்தி லோகுப்பத்திஸமயே ‘‘இத³ங் நாம லோகஸ்ஸ அக்³க³’’ந்தி ஏவங் ஜானிதப்³ப³ங் பு³ஜ்ஜி²தப்³ப³ங். அக்³க³மரியாத³ந்தி ஆதி³மரியாத³ங்.
6. எத்தகங் விப்பலபித்வாதி ‘‘ந தா³னாஹங் ப⁴ந்தே ப⁴க³வந்தங் உத்³தி³ஸ்ஸ விஹரிஸ்ஸாமீ’’தி, ‘‘ந ஹி பன மே ப⁴ந்தே ப⁴க³வா உத்தரிமனுஸ்ஸத⁴ம்மா இத்³தி⁴பாடிஹாரியங் கரோதீ’’தி, ‘‘ந ஹி பன மே ப⁴ந்தே ப⁴க³வா அக்³க³ஞ்ஞங் பஞ்ஞபேதீ’’தி ச எத்தகங் விப்பலபித்வா. இத³ங் கிர ஸோ ப⁴க³வா ஸத்து²கிச்சங் இத்³தி⁴பாடிஹாரியங், அக்³க³ஞ்ஞபஞ்ஞாபனஞ்ச காதுங் ந ஸக்கோதீதி பகாஸெந்தோ கதே²ஸி. தேனாஹ ‘‘ஸுனக்க²த்தோ கிரா’’திஆதி³. உத்தரவசனவஸேன பதிட்டா²பா⁴வதோ அப்பதிட்டோ². ததோ ஏவ நிரவோ நிஸ்ஸத்³தோ³.
ஆதீ³னவத³ஸ்ஸனத்த²ந்தி தி³ட்ட²த⁴ம்மிகஸ்ஸ ஆதீ³னவஸ்ஸ த³ஸ்ஸனத்த²ங். தேனாஹ ‘‘ஸயமேவ க³ரஹங் பாபுணிஸ்ஸஸீ’’தி. ஸம்பராயிகா பன ஆதீ³னவா அனேகவிதா⁴, தே த³ஸ்ஸெந்தோ ஸுனக்க²த்தோ ந ஸத்³த³ஹெய்யாதி தி³ட்ட²த⁴ம்மிகஸ்ஸேவ க³ஹணங் அனேககாரணேனாதி ‘‘இதிபி ஸோ ப⁴க³வா அரஹ’’ந்திஆதி³னா (தீ³॰ நி॰ 1.157, 255) அனேகவிதே⁴ன வண்ணகாரணேன. ஏவங் மே அவண்ணோ அத்தனோ பா³லதாய வண்ணாரஹானங் அவண்ணங் கதெ²த்வா. ஏவங் ப⁴க³வா மக்கி²பா⁴வே ஆதீ³னவங் த³ஸ்ஸெத்வா புன தஸ்ஸ கத²னே காரணங் விபா⁴வேதுங் ‘‘இதி கோ² தே’’திஆதி³மாஹாதி தங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ததோ’’திஆதி³ வுத்தங். ஏவஞ்ஹி ஸுனக்க²த்தஸ்ஸ அப்பகோபி வசனோகாஸோ ந ப⁴விஸ்ஸதீதி. அபக்கமீதி அபக்கந்தோ ஸாஸனதோ ப⁴ட்டோ². தேனாஹ ‘‘சுதோ’’தி. ஏவமேவாதி அபக்கமந்தோ ச ந யதா² ததா² அபக்கமி, யதா² பன காயஸ்ஸ பே⁴தா³ அபாயே நிப்³ப³த்தெய்ய, ஏவமேவ அபக்கமி.
கோரக²த்தியவத்து²வண்ணனா
7. த்³வீஹி பதே³ஹீதி த்³வீஹி வாக்யேஹி ஆரத்³த⁴ங் ப்³யதிரேகவஸேன தது³ப⁴யத்த²னித்³தே³ஸவஸேன உபரிதே³ஸனாய பவத்தத்தா. அனுஸந்தி⁴த³ஸ்ஸனவஸேனாதி யதா²னுஸந்தி⁴ஸங்கா²தஅனுஸந்தி⁴த³ஸ்ஸனவஸேன.
ஏகங் ஸமயந்தி ச பு⁴ம்மத்தே² உபயோக³வசனந்தி ஆஹ ‘‘ஏகஸ்மிங் ஸமயே’’தி ச. தூ²லூ நாம ஜனபதோ³தி ஜனபதீ³னங் ராஜகுமாரானங் வஸேன ததா²லத்³த⁴னாமோ. குக்குரவதங் ஸமாதா³னவஸேன ஏதஸ்மிங் அத்தீ²தி குக்குரவதிகோதி ஆஹ ‘‘ஸமாதி³ன்னகுக்குரவதோ’’தி. அஞ்ஞம்பீதி ‘‘சதுக்கொண்டி³கஸ்ஸேவ விசரணங், ததா² கத்வாவ கா²த³னங், பு⁴ஞ்ஜனங், வாமபாத³ங் உத்³த⁴ரித்வா முத்தஸ்ஸ விஸ்ஸஜ்ஜன’’ந்தி ஏவமாதி³கங் அஞ்ஞம்பி ஸுனகே²ஹி காதப்³ப³கிரியங். சதூஹி ஸரீராவயவேஹி குண்ட³னங் க³மனங் சதுக்கொண்டோ³, ஸோ ஏதஸ்மிங் அத்தீ²தி சதுக்கொண்டி³கோ. ஸோ பன யஸ்மா சதூஹி ஸரீராவயவேஹி ஸங்க⁴ட்டிதக³மனோ ஹோதி, தஸ்மா வுத்தங் ‘‘சதுஸங்க⁴ட்டிதோ’’தி. தேனேவாஹ ‘‘த்³வே ஜண்ணூனீ’’திஆதி³. ப⁴க்க²ஸந்தி வா ப⁴க்கி²தப்³ப³ங், அஸிதப்³ப³ஞ்ச. தேனேவாஹ ‘‘யங் கிஞ்சி கா²த³னீயங் போ⁴ஜனீய’’ந்தி. காமங் கா²த³னஞ்ச நாம முகே²ன காதப்³ப³ங், ஹத்தே²ன பன தத்த² உபனாமனங் நிவாரேதுங் அவதா⁴ரணங் கதந்தி ஆஹ ‘‘ஹத்தே²ன அபராமஸித்வா’’தி, அக்³க³ஹெத்வாதி அத்தோ². ஸுந்த³ரரூபோதி வதாதி பத்த²னத்தே² நிபாதோ ‘‘அஹோ வதாஹங் லாபீ⁴ அஸ்ஸ’’ந்திஆதீ³ஸு விய. ‘‘ஸமணேன நாம ஏவரூபேன ப⁴விதப்³ப³ங் அஹோ வதாஹங் ஏதி³ஸோ ப⁴வெய்ய’’ந்தி ஏவங் தஸ்ஸ பத்த²னா அஹோஸி. தேனாஹ ‘‘ஏவங் கிரா’’திஆதி³.
க³ரஹத்தே² அபி-காரோ ‘‘அபி ஸிஞ்சே பலண்ட³க’’ந்திஆதீ³ஸு விய. அரஹந்தே ச பு³த்³தே⁴, பு³த்³த⁴ஸாவகே ‘‘அரஹந்தோ கீ²ணாஸவா ந ஹொந்தீ’’தி ஏவங் தஸ்ஸ தி³ட்டி² உப்பன்னா. யதா²ஹ மஹாஸீஹனாத³ஸுத்தே ‘‘நத்தி² ஸமணஸ்ஸ கோ³தமஸ்ஸ உத்தரிமனுஸ்ஸத⁴ம்மா அலமரியஞாணத³ஸ்ஸனவிஸேஸா’’தி (ம॰ நி॰ 1.146). ஸத்தமங் தி³வஸந்தி பு⁴ம்மத்தே² உபயோக³வசனங். அலஸகேனாதி அஜீரணேன ஆமரோகே³ன.
அட்டி²தசமத்ததாய புராணபண்ணஸதி³ஸோ. பீ³ரணத்த²ம்ப³கந்தி பீ³ரணக³ச்சா².
மத்தா ஏதஸ்ஸ அத்தீ²தி மத்தங், போ⁴ஜனமத்தவந்தந்தி அத்தோ². தேனாஹ ‘‘பமாணயுத்த’’ந்தி. மந்தா மந்தாதி மந்தாய மந்தாய.
8. ஏகத்³வீஹிகாய க³ணனாய. நிராஹாரோவ அஹோஸி ப⁴க³வதோ வசனங் அஞ்ஞதா² காதுகாமோ, ததா²பூ⁴தோபி ஸத்தமே தி³வஸே உபட்டா²கேன உபனீதங் ப⁴க்க²ஸங் தி³ஸ்வா ‘‘தீ⁴’’தி உபட்டா²பேதுங் அஸக்கொந்தோ போ⁴ஜனதண்ஹாய ஆகட்³டி⁴யமானஹத³யோ தங் குச்சி²பூரங் பு⁴ஞ்ஜித்வா ‘‘அத²ஸ்ஸா’’திஆதி³. ஸசேபி…பே॰… சிந்தெய்யாதி யதி³ ஏஸோ அசேலோ ‘‘தீ⁴’’தி பச்சுபட்ட²பெத்வா ‘‘அஜ்ஜபி அஹங் ந பு⁴ஞ்ஜெய்ய’’ந்தி சிந்தெய்ய, ததா²சிந்தனே ஸதிபி தே³வதாவிக்³க³ஹேன தங் தி³வஸங்…பே॰… கரெய்ய. கஸ்மா? அத்³வெஜ்ஜ²வசனா ஹி ததா²க³தா, ந தேஸங் வசனங் விதத²ங் ஹோதி.
க³தக³தட்டா²னங் அங்க³ணமேவ ஹோதீதி தேஹி தங் கட்³டி⁴த்வா க³ச்ச²ந்தேஹி க³தக³தப்பதே³ஸோ உத்தரகஸாமந்தா விவடங்க³ணமேவ ஹுத்வா உபட்டா²தி. தேதி தித்தி²யா. ஸுஸானங்யேவ க³ந்த்வாதி ‘‘பீ³ரணத்த²ம்ப³கங் அதிக்கமிஸ்ஸாமா’’தி க³ச்ச²ந்தாபி அனேகவாரங் தங் அனுஸங்யாயித்வா புனபி தங்யேவ ஸுஸானங் உபக³ந்த்வா.
9. இத³ந்தி இத³ங் மதஸரீரங். ‘‘தமேவ வா ஸரீரங் கதா²பேஸீதி தங் ஸரீரங் அதி⁴ட்ட²ஹித்வா டி²தபேதேன கதா²பேஸீ’’தி கேசி. கோரக²த்தியங் வா அஸுரயோனிதோ ஆனெத்வா கதா²பேது அஞ்ஞங் வா பேதங், கோ எத்த² விஸேஸோ. ‘‘அசிந்தெய்யோ ஹி பு³த்³த⁴விஸயோ’’தி பன வசனதோ ததே³வ ஸரீரங் ஸுனக்க²த்தேன பஹதமத்தங் பு³த்³தா⁴னுபா⁴வேன உட்டா²ய தமத்த²ங் ஞாபேஸீதி த³ட்ட²ப்³ப³ங். புரிமோயேவ பன அத்தோ² அட்ட²கதா²ஸு வினிச்சி²தோ. ததா² ஹி வக்க²தி ‘‘நிப்³ப³த்தட்டா²னதோ’’திஆதி³ (தீ³॰ நி॰ அட்ட²॰ 3.10).
10. விபாகந்தி
ஸமானேதப்³பா³னீதி
அசேலகளாரமட்டகவத்து²வண்ணனா
11. நிக்க²ந்தத³ந்தமட்டகோதி நிக்க²ந்தத³ந்தோ மட்டகோ. ஸோ கிர அசேலகபா⁴வதோ புப்³பே³ மட்டகிதோ ஹுத்வா விசரி விவரத³ந்தோ ச, தேன நங் ‘‘கோரமட்டகோ’’தி ஸஞ்ஜானந்தி. யங் கிஞ்சி தஸ்ஸ தெ³ந்தோ ‘‘ஸாது⁴ரூபோ அயங் ஸமணோ’’தி ஸம்பா⁴வெந்தோ அக்³க³ங் ஸெட்ட²ங்யேவ தெ³ந்தி. தேன வுத்தங் ‘‘லாப⁴க்³க³ங் பத்தோ, அக்³க³லாப⁴ங் பத்தோ’’தி. ப³ஹூ அசேலகா தங் பரிவாரெத்வா விசரந்தி, க³ஹட்டா² ச தங் ப³ஹூ அட்³டா⁴ விப⁴வஸம்பன்னா காலேன காலங் உபஸங்கமித்வா பயிருபாஸந்தி. தேன வுத்தங் ‘‘யஸக்³க³ங் அக்³க³பரிவாரங் பத்தோ’’தி. வதானியேவ பஜ்ஜிதப்³ப³தோ பதா³னி. அஞ்ஞமஞ்ஞங் அஸங்கரதோ வதகொட்டா²ஸா வா. ஸமத்தானீதி ஸமங் அத்தனி க³ஹிதானி. புரத்தி²மேனாதி ஏன-ஸத்³த³ஸம்ப³ந்தே⁴ன ‘‘வேஸாலி’’ந்தி உபயோக³வசனங், அவிதூ³ரத்தே² ச ஏன-ஸத்³தோ³ பஞ்சம்யந்தோதி ஆஹ ‘‘வேஸாலிதோ அவிதூ³ரே’’தி.
12. ஸாஸனே பரிசயவஸேன திலக்க²ணாஹதங் பஞ்ஹங் புச்சி². ந ஸம்பாயாஸீதி நாவபு³ஜ்ஜி² ந ஸம்பாதே³ஸி. தேனாஹ ‘‘ஸம்மா ஞாணக³தியா’’திஆதி³. ஸம்பாயனங் வா ஸம்பாத³னங். பஞ்ஹங் புட்ட²ஸ்ஸ ச ஸம்பாத³னங் நாம ஸம்மதே³வ கத²னந்தி தத³பா⁴வங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘அத² வா’’திஆதி³மாஹ. கோபவஸேன தஸ்ஸ அக்கீ²னி கம்பனபா⁴வங் ‘‘கம்பனக்கீ²னிபி பரிவத்தெத்வா’’தி. கோபந்தி கோத⁴ங், ஸோ பன சித்தஸ்ஸ பகுப்பனவஸேன பவத்ததீதி ஆஹ ‘‘குப்பனாகார’’ந்தி தோ³ஸந்தி ஆகா⁴தங், ஸோ பன ஆரம்மணே து³ஸ்ஸனவஸேன பவத்தீதி ஆஹ ‘‘து³ஸ்ஸனாகார’’ந்தி. அதுட்டா²காரந்தி துட்டி²யா பீதியா படிபக்க²பூ⁴தப்பவத்திஆகாரங். காயவசீவிகாரேஹி பாகடமகாஸி. மா வத நோதி எத்த² மாதி படிக்கே²போ, நோதி மய்ஹந்தி அத்தோ²தி ஆஹ ‘‘அஹோ வத மே ந ப⁴வெய்யா’’தி. மங் வத நோதி எத்த² பன நோதி ஸங்ஸயேதி ஆஹ ‘‘அஹோஸி வத நு மமா’’தி.
14. பரிபுப்³போ³ த³ஹித-ஸத்³தோ³ வத்த²னிவாஸனங் வத³தீதி ஆஹ ‘‘பரித³ஹிதோ நிவத்த²வத்தோ²’’தி. யஸனிமித்தகதாய லாப⁴ஸ்ஸ யஸபரிஹானியாவ லாப⁴பரிஹானி வுத்தா ஹோதீதி பாளியங் ‘‘யஸா நிஹீனோ’’தி வுத்தங்.
அசேலபாதி²கபுத்தவத்து²வண்ணனா
15. ‘‘அஹங் ஸப்³ப³ங் ஜானாமீ’’தி ஏவங் ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணங் வத³தி படிஜானாதீதி ஞாணவாதோ³, தேன மயா ஞாணவாதே³ன ஸத்³தி⁴ங். அதிக்கம்ம க³ச்ச²தோதி உபட்³ட⁴பா⁴கே³ன பரிச்சி²ன்னங் பதே³ஸங் அதிக்கமித்வா இத்³தி⁴பாடிஹாரியங் காதுங் க³ச்ச²தோ. கிங் பனாயங் அசேலோ பாதி²கபுத்தோ அத்தனோ பமாணங் ந ஜானாதீதி? நோ ந ஜானாதி. யதி³ ஏவங், கஸ்மா ஸுக்க²க³ஜ்ஜிதங் க³ஜ்ஜீதி? ‘‘ஏவாஹங் லோகே பாஸங்ஸோ ப⁴விஸ்ஸாமீ’’தி கோஹஞ்ஞே கத்வா ஸுக்க²க³ஜ்ஜிதங் க³ஜ்ஜி. தேன வுத்தங் ‘‘நக³ரவாஸினோ’’திஆதி³. பட்ட²பெத்வாதி யுக³க்³கா³ஹங் ஆரபி⁴த்வா.
16. ஹீனஜ்ஜா²ஸயத்தா…பே॰… உத³பாதி³. வுத்தஞ்ஹேதங் ‘‘ஹீனாதி⁴முத்திகா ஸத்தா ஹீனாதி⁴முத்திகே ஏவ ஸத்தே ஸேவந்தி ப⁴ஜந்தி பயிருபாஸந்தீ’’தி (ஸங்॰ நி॰ 2.98).
யஸ்மா ‘‘அஹ’’ந்திஆதி³ வுத்தங். ‘‘நாஹங் பு³த்³தோ⁴’’தி வத³ந்தோதி ஸாடெ²ய்யேன வினா உஜுகமேவ ‘‘அஹங் பு³த்³தோ⁴ ந ஹோமீ’’தி வத³ந்தோ. சித்ததி³ட்டி²ப்பஹானேபி ஏஸேவ நயோ. விபதெய்யாதி எத்த² வி-ஸத்³தோ³ பட²மே விகப்பே உபஸக்³க³மத்தங், து³தியே பன விஸரணத்தோ²தி ஆஹ ‘‘ஸத்ததா⁴ வா பன ப²லெய்யா’’தி.
17. ஏகங்ஸேனாதி ஏகந்தேன, ஏகந்திகங் பன வசனபரியாயவினிமுத்தங் ஹோதீதி ஆஹ ‘‘நிப்பரியாயேனா’’தி. ஓதா⁴ரிதாதி அவதா⁴ரிதா நியமெத்வா பா⁴ஸிதா. விக³தரூபேனாதி அபக³தஸபா⁴வேன ‘‘விக³ச்சி²தஸபா⁴வேனா’’தி, இத்³தா⁴னுபா⁴வேன அபனீதஸகபா⁴வேன. தேன வுத்தங் ‘‘அத்தனோ’’திஆதி³.
18. த்³வயங் க³ச்ச²தீதி த்³வயகா³மினீ. கீதி³ஸங் த்³வயந்தி ஆஹ ‘‘ஸரூபேனா’’திஆதி³. அயஞ்ஹி ஸோ க³ண்ட³ஸ்ஸுபரிபொ²ட்ட²ப்³பா³தோ³ஸங்.
19. அஜிதஸ்ஸ லிச்ச²விஸேனாபதிஸ்ஸ மஹானிரயே நிப்³ப³த்தித்வா ததோ ஆக³ந்த்வா அசேலஸ்ஸ பாதி²கபுத்தஸ்ஸ ஸந்திகே பரோத³னங். அபா⁴வாதி ‘‘தேஜோதா⁴துங் ஸமாபஜ்ஜித்வா’’திஆதி³.
இத்³தி⁴பாடிஹாரியகதா²வண்ணனா
20. நிசயனங் த⁴னத⁴ஞ்ஞானங் ஸஞ்சயனங் நிசயோ, தத்த² நியுத்தாதி நேசயிகா, க³ஹபதி ஏவ நேசயிகா க³ஹபதினேசயிகா. எத்தகானி ஜங்க⁴ஸஹஸ்ஸானீதி பரிமாணாபா⁴வதோ ஸஹஸ்ஸேஹிபி அபரிமாணக³ணனா. தேனேவாதி இமஸ்ஸ வஸேன ஸன்னிபதிதாய ஏவங் மஹதியா பரிஸாய ப³ந்த⁴னமொக்க²ங் காதுங் லப்³ப⁴தி, ஏதேனேவ காரணேன.
21. சித்துத்ராஸப⁴யந்தி சித்தஸ்ஸ உத்ராஸனாகாரேன பவத்தப⁴யங், ந ஞாணப⁴யங், நாபி ‘‘பா⁴யதி ஏதஸ்மா’’தி ஏவங் வுத்தங் ஆரம்மணப⁴யங். ச²ம்பி⁴தத்தந்தி தேனேவ சித்துத்ராஸப⁴யேன ஸகலஸரீரஸ்ஸ ச²ம்பி⁴தபா⁴வோ. லோமஹங்ஸோதி தேனேவ ப⁴யேன, தேன ச ச²ம்பி⁴தத்தேன ஸகலஸரீரே லோமானங் ‘‘லோமானங் உத்³த⁴க்³க³பா⁴வோ’’தி. அந்தந்தேன ஆவிஜ்ஜி²த்வாதி அத்தனோ நிஸீத³னத்த²ங் நிகூ³ள்ஹட்டா²னங் உபபரிக்க²ந்தோ பரிப்³பா³ஜகாராமங் பரியந்தேன அனுஸங்யாயித்வா, கஸ்ஸசிதே³வ ஸுனக்க²த்தஸ்ஸ வா ஸுனக்க²த்தஸதி³ஸஸ்ஸ வா ஸப்³ப³ஞ்ஞுபடிஞ்ஞங் அப்பஹாய ஸத்து² ஸம்முகீ²பா⁴வே ஸத்ததா⁴ தஸ்ஸ முத்³தா⁴ப²லனங் த⁴ம்மதா. தேன வுத்தங் ‘‘மா நஸ்ஸது பா³லோ’’திஆதி³.
22. ஸங்ஸப்பதீதி தத்தே²வ பாஸாணப²லகே பா³லதா³ரகோ விய உட்டா²துங் அஸக்கொந்தோ அவஸீத³னவஸேன இதோ ‘‘ஓஸீத³தீ’’தி. தத்தே²வ ஸஞ்சரதீதி தஸ்மிங்யேவ பாஸாணே ஆனிஸது³பட்டி²னோ ஸஞ்சலனங் நிஸஜ்ஜவஸேனேவ ஸஞ்சரதி, ந உட்டா²ய பத³ஸா.
23. வினட்ட²ரூபோதி
பட²மபா⁴ணவாரவண்ணனா நிட்டி²தா.
25. கோ³யுத்தேஹீதி ப³லவந்தப³லீப³த்³த³யோஜிதேஹி.
26. தஸ்ஸாதி ஜாலியஸ்ஸ. அயஞ்ஹி மண்டி³ஸேன பரிப்³பா³ஜகேன ஸத்³தி⁴ங் ப⁴க³வந்தங் உபஸங்கமித்வா த⁴ம்மங் ஸுணி, ததோ புரேதரங் ப⁴க³வதோ கு³ணானங் அஜானநகாலே அயங் பவத்தி. தேனேவாஹ ‘‘திட்ட²து தாவ பாடிஹாரியங்…பே॰… பராஜயோ ப⁴விஸ்ஸதீ’’தி.
27. திணஸீஹோதி திணஸதி³ஸஹரிதவண்ணோ ஸீஹோ. காளஸீஹோதி காளவண்ணோ ஸீஹோ. பண்டு³ஸீஹோதி பண்டு³வண்ணோ ஸீஹோ. கேஸரஸீஹோதி கேஸரவந்தோ ஸேதவண்ணோ, லோஹிதவண்ணோ வா ஸீஹோ. மிக³ரஞ்ஞோதி எத்த² மிக³-ஸத்³தோ³ கிஞ்சாபி பஸத³குருங்கா³தீ³ஸு கேஸுசிதே³வ சதுப்பதே³ஸு நிருள்ஹோ, இத⁴ பன ஸப்³ப³ஸாதா⁴ரணவஸேனாதி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘மிக³ரஞ்ஞோதி ஸப்³ப³சதுப்பதா³னங் ரஞ்ஞோ’’தி வுத்தங். ஆக³ந்த்வா ஸேதி எத்தா²தி ஆஸயோ, நிவாஸனட்டா²னங். ஸீஹனாத³ந்தி பரிஸ்ஸயானங் ஸஹனதோ, படிபக்க²ஸ்ஸ ச ஹனநதோ ‘‘ஸீஹோ’’தி லத்³த⁴னாமஸ்ஸ மிகா³தி⁴பஸ்ஸ கோ⁴ஸங், ஸோ பன தேன யஸ்மா குதோசிபி அபீ⁴தபா⁴வேன பவத்தீயதி, தஸ்மா வுத்தங் ‘‘அபீ⁴தனாத³’’ந்தி. தத்த² தத்த² தாஸு தாஸு தி³ஸாஸு க³ந்த்வா சரிதப்³ப³தாய கோ³சரோ கா⁴ஸோதி ஆஹ ‘‘கோ³சராயாதி ஆஹாரத்தா²யா’’தி. வரங் வரந்தி மிக³ஸங்கே⁴ மிக³ஸமூஹே முது³மங்ஸதாய வரங் வரங் மஹிங்ஸவனவராஹாதி³ங் வதி⁴த்வாதி யோஜனா. தேனாஹ ‘‘தூ²லங் தூ²ல’’ந்தி. வரவரபா⁴வேன ஹி தஸ்ஸ வரபா⁴வோ இச்சி²தோ. ஸூரபா⁴வங் ஸன்னிஸ்ஸிதங் ஸூரபா⁴வஸன்னிஸ்ஸிதங், தேன. ஸூரபா⁴வேனாபி ஹி ‘‘கிங் இமே பாணகே து³ப்³ப³லே ஹந்த்வா’’தி அப்பதா²மேஸு பாணேஸு காருஞ்ஞங் உபதிட்ட²தி.
28. விகா⁴ஸோதி பரஸ்ஸ ப⁴க்கி²தஸேஸதாய விரூபோ கா⁴ஸோ விகா⁴ஸோ, உச்சி²ட்ட²ங். தேனாஹ ‘‘ப⁴க்கி²தாதிரித்தமங்ஸ’’ந்தி, தஸ்மிங் விகா⁴ஸே, விகா⁴ஸனிமித்தந்தி அத்தோ². அஸ்மிமானதோ³ஸேனாதி அஸ்மிமானதோ³ஸஹேது, அஹங்காரனிமித்தந்தி அத்தோ². ஸோ பனஸ்ஸ அஸ்மிமானோ யதா² உப்பஜ்ஜி, தங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘தத்ராய’’ந்திஆதி³ வுத்தங்.
‘‘ஸேகா³லகங்யேவா’’திபி பாடோ², யதா²வுத்தோவ அத்தோ². பே⁴ரண்ட³கங்யேவாதி பே⁴ரண்ட³ஸகுணரவஸதி³ஸங்யேவ, பே⁴ரண்டோ³ நாம ஏகோ பக்கீ² த்³விமுகோ², தஸ்ஸ கிர ஸத்³தோ³ அதிவிய விரூபோ ‘‘அப்பியஅமனாபஸத்³த³மேவா’’தி. ஸம்மாபடிபத்தியா விஸேஸதோ ஸுட்டு² க³தாதி ஸுக³தா, ஸம்மாஸம்பு³த்³தா⁴. தே அபதா³யந்தி ஸோதெ⁴ந்தி ஸத்தஸந்தானங் ஏதேஹீதி ஸுக³தாபதா³னானி, திஸ்ஸோ ஸிக்கா². யஸ்மா தாஹி தே ‘‘ஸுக³தா’’தி லக்கீ²யந்தி, தா ச தேஸங் ஓவாத³பூ⁴தா, தஸ்மா ‘‘ஸுக³தலக்க²ணேஸூ’’திஆதி³ வுத்தங். யதி³ தா ஸுக³தஸ்ஸ லக்க²ணபூ⁴தா, ஸாஸனபூ⁴தா ச, கத²ங் பனேஸ பாதி²கபுத்தோ தத்த² தாஸு ஸிக்கா²ஸு ஜீவதி, கோ தஸ்ஸ தாஹி ஸம்ப³ந்தோ⁴தி ஆஹ ‘‘ஏதஸ்ஸ ஹீ’’திஆதி³. ஸம்பு³த்³தா⁴னங் தே³மாதி தெ³ந்தீதி பு³த்³த⁴ஸஞ்ஞாய தெ³ந்தீதி அதி⁴ப்பாயோ. தேன ஏஸ…பே॰… ஜீவதி நாம ந ஸுக³தன்வயஅஜ்ஜு²பக³மனதோ. ‘‘ததா²க³தே’’திஆதி³ ‘‘ததா²க³த’’ந்திஆதி³. ப³ஹுவசனங் ஏவ க³ருஸ்மிங் ஏகஸ்மிம்பி ப³ஹுவசனப்பயோக³தோ ஏகவசனங் விய வுத்தங் வசனவிபல்லாஸேன.
29. ஸமெக்கி²த்வாதி ஸமங் கத்வா மிச்சா²த³ஸ்ஸனேன அபெக்கி²த்வா, தங் பன அபெக்க²னங் ததா² மஞ்ஞனமேவாதி ஆஹ ‘‘மஞ்ஞித்வா’’தி. புப்³பே³ வுத்தங் ஸமெக்க²னம்பி மஞ்ஞனங் ஏவாதி வுத்தங் ‘‘அமஞ்ஞீதி புன அமஞ்ஞித்தா²’’தி, தேன அபராபரங் தஸ்ஸ மஞ்ஞனப்பவத்திங் த³ஸ்ஸேதி. பே⁴ரண்ட³கரவங் கோஸதி விக்கோஸதீதி கொத்து².
30. தே ‘‘ப்³யக்³கோ⁴தி மஞ்ஞதீதி ஸீஹோஹமஸ்மீதி மஞ்ஞதீ’’தி. யதி³பி யதா²வுத்தனிப்³ப³சனவஸேன ஸீஹோபி ‘‘ப்³யக்³கோ⁴’’தி வத்தப்³ப³தங் அரஹதி, ப்³யக்³க⁴-ஸத்³தோ³ பன மிக³ராஜே ஏவ நிருள்ஹோதி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ஸீஹேன வா’’திஆதி³மாஹ.
31. ஸீஹேன விசரிதவனே ஸங்வட்³ட⁴த்தா வுத்தங் ‘‘மஹாவனே ஸுஞ்ஞவனே விவட்³டோ⁴’’தி.
34. கிலேஸப³ந்த⁴னாதி
‘‘ஸாரத்தரத்தா மணிகுண்ட³லேஸு,
புத்தேஸு தா³ரேஸு ச யா அபெக்கா²;
ஏதங் த³ள்ஹங் ப³ந்த⁴னமாஹு தீ⁴ரா,
ஓஹாரினங் ஸிதி²லங் து³ப்பமுஞ்ச’’ந்தி. (த⁴॰ ப॰ 346; ஜா॰ 1.2.102);
கிலேஸப³ந்த⁴னாதி வா த³ஸவித⁴ஸங்யோஜனதோ. மஹாவிது³க்³க³ங் நாம சத்தாரோ ஓகா⁴ மஹந்தங் ஜலவிது³க்³க³ங்
அக்³க³ஞ்ஞபஞ்ஞத்திகதா²வண்ணனா
36. இமஸ்ஸ பத³ஸ்ஸ. இத³ங் நாம லோகஸ்ஸ அக்³க³ந்தி ஜானிதப்³ப³ங், தங் அக்³க³ஞ்ஞங், ஸோ பன லோகஸ்ஸ உப்பத்திக்கமோ பவத்தி பவேணீ சாதி ஆஹ ‘‘லோகுப்பத்திசரியவங்ஸ’’ந்தி. ஸம்மாஸம்போ³தி⁴தோ உத்தரிதரங் நாம கிஞ்சி நத்தி² பஜானிதப்³பே³ஸு, தங் பன கோடிங் கத்வா த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘யாவ ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணா பஜானாமீ’’தி ஆஹ. ‘‘மம பஜானநா’’தி அஸ்ஸாதெ³ந்தோ தண்ஹாவஸேன, ‘‘அஹங் பஜானாமீ’’தி அபி⁴னிவிஸந்தோ தி³ட்டி²வஸேன, ‘‘ஸுட்டு² பஜானாமி ஸம்மா பஜானாமீ’’தி பக்³க³ண்ஹந்தோ மானவஸேன ந பராமஸாமீதி யோஜனா. ‘‘பச்சத்தஞ்ஞேவா’’தி பத³ங் ‘‘நிப்³பு³தி விதி³தா’’தி பத³த்³வயேனாபி யோஜேதப்³ப³ங் ‘‘பச்சத்தங்யேவ உப்பாதி³தா நிப்³பு³தி ச பச்சத்தங்யேவ விதி³தா’’தி, ஸயம்பு⁴ஞாணேன நிப்³ப³த்திதா நிப்³பு³தி ஸயமேவ விதி³தாதி அத்தோ². அட்ட²கதா²யங் பன ‘‘பச்சத்த’’ந்தி பத³ங் விவித⁴விப⁴த்திகங் ஹுத்வா ஆவுத்தினயேன ‘‘அத்தனாயேவ அத்தனீ’’தி வுத்தங். அவிதி³தனிப்³பா³னாதி அப்படிலத்³த⁴னிப்³பா³னா மிச்சா²படிபன்னத்தா. பஜானநம்பி ஹி தத³தி⁴க³மவஸேனேவ வேதி³தப்³ப³ங். ஏதி இட்ட²பா⁴வேன பவத்ததீதி அயோ, ஸுக²ங். தப்படிக்கே²பேன அனயோ, து³க்க²ங். ததே³வ ஹிதஸுக²ஸ்ஸ ப்³யஸனதோ ப்³யஸனங்.
37. தங் த³ஸ்ஸெந்தோதி ப⁴க³வாபி ‘‘அஞ்ஞதித்தி²யோ தத்த² ஸாரஸஞ்ஞீ’’தி தங் த³ஸ்ஸெந்தோ. ஆதி⁴பச்சபா⁴வேனாதி ஆதி⁴பச்சஸபா⁴வேன. யஸ்ஸ ஆசரியவாத³ஸ்ஸ வஸேன புரிஸோ ‘‘ஆசரியோ’’தி வுச்சதி, ஸோ ஆசரியவாதோ³ ஆசரியபா⁴வோதி ஆஹ ‘‘ஆசரியபா⁴வங் ஆசரியவாத³’’ந்தி. எத்தா²தி ஆசரியவாதே³. இதி கத்வாதி இமினா காரணேன. ஸோதி ஆசரியவாதோ³. ‘‘அக்³க³ஞ்ஞங்’’ த்வேவ வுத்தோ அக்³க³ஞ்ஞவிஸயத்தா. கேன விஹிதந்தி கேன பகாரேன விஹிதங். தேனாஹ ‘‘கேன விஹிதங் கிந்தி விஹித’’ந்தி. ப்³ரஹ்மஜாலேதி ப்³ரஹ்மஜாலஸங்வண்ணனாயங்
41. கி²ட்³டா³ பதோ³ஸிகா மூலபூ⁴தா எத்த² ஸந்தீதி கி²ட்³டா³பதோ³ஸிகங், ஆசரியகங். தேனேவாஹ ‘‘கி²ட்³டா³பதோ³ஸிகமூலக’’ந்தி. மனோபதோ³ஸிகந்தி எத்தா²பி ஏஸேவ நயோ.
47. யேன ‘‘அஸங்விஜ்ஜமானட்டே²னா’’தி. துச்சா², முஸாதி ச கரணத்தே² பச்சத்தவசனந்தி ஆஹ ‘‘துச்சே²ன, முஸாவாதே³னா’’தி. வசனஸ்ஸ அந்தோஸாரங் நாம அவிபரீதோ அத்தோ²தி தத³பா⁴வேனாஹ ‘‘அந்தோஸாரவிரஹிதேனா’’தி. அபி⁴ஆசிக்க²ந்தீதி அபி⁴ப⁴வித்வா க⁴ட்டெந்தா கதெ²ந்தி, அக்கோஸந்தீதி அத்தோ². விபரீதஸஞ்ஞோதி அயாதா²வஸஞ்ஞோ. ஸுப⁴ங் விமொக்க²ந்தி ‘‘ஸுப⁴’’ந்தி வுத்தவிமொக்க²ங். வண்ணகஸிணந்தி ஸுனீலகஸுபீதகாதி³வண்ணகஸிணங். ஸப்³ப³ந்தி யங் ஸுப⁴ங், அஸுப⁴ஞ்ச வண்ணகஸிணங், தஞ்ச ஸப்³ப³ங். ந அஸுப⁴ந்தி அஸுப⁴ம்பி ‘‘அஸுப⁴’’ந்தி தஸ்மிங் ஸமயே ந ஸஞ்ஜானாதி, அத² கோ² ‘‘ஸுப⁴ங்’’ த்வேவ ஸஞ்ஜானாதீதி அத்தோ². விபரீதா அயாதா²வகா³ஹிதாய, அயாதா²வவாதி³தாய ச.
48. யஸ்மா ‘‘ததா² த⁴ம்மங் தே³ஸேது’’ந்திஆதி³மாஹ, தஸ்மா வுத்தங் ‘‘மயா ஏதஸ்ஸ…பே॰… வட்டதீ’’தி. மம்மந்தி மம்மப்பதே³ஸங் பீளாஜனநட்டா²னங். ஸுட்டூ²தி ஸக்கச்சங். யதா² ந வினஸ்ஸதி, ஏவங் அனுரக்க².
வாஸனாயாதி கிலேஸக்க²யாவஹாய படிபத்தியா வாஸனாய. ஸேஸங் ஸுவிஞ்ஞெய்யமேவாதி.
பாதி²கஸுத்தவண்ணனாய லீனத்த²ப்பகாஸனா.