9. வனஸங்யுத்தங்
1. விவேகஸுத்தவண்ணனா
221. ஸங்வேஜேதுகாமாதி ‘‘விவேகங் படிபஜ்ஜாபேதுகாமா’’தி. பா³ஹிரேஸூதி கோ³சரஜ்ஜ²த்ததோ ப³ஹிபூ⁴தேஸு. புது²த்தாரம்மணேஸூதி ரூபாதி³னானாரம்மணேஸு. சரதீதி பவத்ததி. த்வங் ஜனோதி த்வங் அத்தனோ கிலேஸேஹி ஜனநதோ விஸுங் ஜாதோ தாதி³ஸே ஏவ அஞ்ஞஸ்மிங் ஜனே இமங் அயோனிஸோமனஸிகாரவஸேன பவத்தமானங் ச²ந்த³ராக³ங் வினயஸ்ஸு வினோதே³ஹி. ஸதங் தங் ஸாரயாமஸேதி நிய்யானிகஸாஸனே பப்³ப³ஜித்வா ஸத்து² ஸந்திகே கம்மட்டா²னங் க³ஹெத்வா அரஞ்ஞவாஸேன ச ஸதிமந்தங் பண்டி³தங் தங் மயம்பி யதா²உப்பன்னங் விதக்கங் வினோத³னாய ஸாரயாம, ஸதங் வா ஸப்புரிஸானங் கிலேஸவிக³மனத⁴ம்மங் படிபஜ்ஜித்வா வஸந்தங் தங் ஸாரயாம வட்டது³க்க²ங். பாதாலந்தி மோஹபாதாலங் கிலேஸரஜோ, ததே³வ ‘‘பாதால’’ந்தி வுத்தங். மா அவஹரீதி ஹெட்டா² து³க்³க³திஸோதங் மா உபனேஸி. ஸிதந்தி ஸம்ப³ந்த⁴ங். தேனாஹ ‘‘ஸரீரலக்³க³’’ந்தி. விவேகமாபன்னோதி கிலேஸவிவேகங் ஸமத²விபஸ்ஸனாபா⁴வனமாபன்னோ. உத்தமவீரியந்தி உஸ்ஸொள்ஹிலக்க²ணப்பத்தங் வீரியங், சதுப்³பி³த⁴ங் ஸமப்பதா⁴னவீரியங் வா ஸம்பத்தங். பக்³க³ய்ஹாதி ஆரோபெத்வா. பரமவிவேகந்தி பரமங் ஸமுச்சே²த³விவேகங்.
விவேகஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
2. உபட்டா²னஸுத்தவண்ணனா
222. காயத³ரதோ² ஹோதியேவ நியமேன, ந சித்தத³ரதோ² தஸ்ஸ மக்³கே³னேவ ஸமுக்³கா⁴டிதத்தா.
ஜராதுரோதி ஜராபி⁴ப⁴வனேன ஆதுரோயேவ. பத³த்³வயேபி ஏஸேவ நயோ. உபரிட்ட²தாய பரிதோ தீ³க⁴புது²லதாய அதிவிய விஜ்ஜ²தீதி ஸத்திஸல்லக்³க³ஹணங். ஏவங் ஹிஸ்ஸ தண்ஹாஸல்லஸ்ஸ ஸதி³ஸதா. அவிஜ்ஜாய பன ஸம்மோஹாபாத³னேன ருப்பதோதி விகாரங் ஆபாதி³யமானஸ்ஸ பீளியமானஸ்ஸாதி அத்தோ²தி ஆஹ ‘‘க⁴ட்டியமானஸ்ஸா’’தி.
பப்³ப³ஜிதந்தி தஸ்மாதி யஸ்மா தே²ரஸ்ஸேவேதங் வசனங், தஸ்மா அயங் இதா³னி வுச்சமானோ எத்த² கா³தா²ய அத்தோ². தே³வதாய ஹீதிஆதி³ வுத்தஸ்ஸேவ அத்த²ஸ்ஸ பாகடகரணங். எத்தா²தி ஸேஸகா³தா²ஸு. அத்த²ஸ்ஸ வுத்தனயத்தா ‘‘அனுத்தானபத³வண்ணனா’’தி ஆஹ. வினயாதி ஹேதும்ஹி நிஸ்ஸக்கவசனந்தி தஸ்ஸ ஹேதும்ஹி கரணவசனேன அத்த²மாஹ ‘‘வினயேனா’’தி. ததா² ‘‘ஸமதிக்கமா’’தி எத்தா²பி. பரமபரிஸுத்³த⁴ங் ஸங்கிலேஸஸமுச்சி²ந்த³னதோ. ஆரத்³த⁴வீரியந்தி ஸம்பா⁴விதவீரியங். ஸம்பா⁴வனஞ்சஸ்ஸ பக்³க³ண்ஹனங் பரிபூரணஞ்சாதி ஆஹ ‘‘பக்³க³ஹிதவீரியங் பரிபுண்ணவீரிய’’ந்தி.
உபட்டா²னஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
3. கஸ்ஸபகொ³த்தஸுத்தவண்ணனா
223. சே²தந்தி மிகா³னங் ஜீவிதங் சே²தங். தேனாஹ ‘‘மிக³லுத்³த³க’’ந்தி. ரோஹிதமிக³ந்தி லோஹிதவண்ணங் கு²த்³த³கமிக³ங், ‘‘மஹாரோஹிதமிக³’’ந்தி கேசி. ஸத்து² ஸந்திகே கம்மட்டா²னங் க³ஹெத்வா தஸ்ஸ ஜனபத³ஸ்ஸ ஸுலப⁴பி⁴க்க²தாய தத்த² க³ந்த்வா விஹரதீதி இமமத்த²ங் ஸந்தா⁴ய ‘‘பட²மஸுத்தே வுத்தனயேனேவா’’தி வுத்தங். அயங் பன தே²ரோ பஞ்சாபி⁴ஞ்ஞோ விபஸ்ஸனாகம்மிகோ. ட²த்வாதி பதா³னுப³ந்த⁴னவஸேன க³மனங் உபச்சி²ந்தி³த்வா தே²ரஸ்ஸ ஆஸன்னட்டா²னே ட²த்வா. தஸ்ஸ வசனங் ஸோதுங் ஆரத்³தோ⁴. அங்கு³ட்ட²கங் ஜாலாபேஸீதி அதி⁴ட்டா²னப³லேன த³ண்ட³தீ³பிகங் விய அத்தனோ அங்கு³ட்ட²கங் ஜாலாபேஸி. அக்கீ²ஹிபி பஸ்ஸதி அங்கு³ட்ட²கங் ஜாலமானங். கண்ணேஹிபி ஸுணாதி தேன வுச்சமானங் த⁴ம்மங் ஏகதே³ஸேன. சித்தங் பனஸ்ஸ தா⁴வதீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. ஏதஸ்ஸபீதி லுத்³த³கஸ்ஸபி.
அப்பபஞ்ஞந்தி எத்த² அப்ப-ஸத்³தோ³ ‘‘அப்பஹரிதே’’திஆதீ³ஸு விய அபா⁴வத்தோ²தி ஆஹ ‘‘நிப்பஞ்ஞ’’ந்தி. காரணஜானநஸமத்தே²னாதி இமினா காரணேன ஸத்தானங் ஸுக²ங், இமினா து³க்க²ந்தி ஏவங் ஸமாசரமானேன காரணங் ஜானிதுங் ஸுணாதீதி கேவலங் ஸவனமத்தவஸேன ஸுணாதி, ந தத³த்த²வஸேன. தேனாஹ ‘‘அத்த²மஸ்ஸ ந ஜானாதீ’’தி. காரணரூபானீதி ஸபா⁴வகாரணானி. கிங் மே இமினாதி? ‘‘இத³ங் பபஞ்ச’’ந்தி பஹாய. வீரியங் பக்³க³ய்ஹாதி சதுப்³பி³த⁴ங் ஸம்மப்பதா⁴னங் வீரியங் பக்³க³ண்ஹித்வா.
கஸ்ஸபகொ³த்தஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
4. ஸம்ப³ஹுலஸுத்தவண்ணனா
224. ஸம்ப³ஹுலாதி ஸுத்தந்திகா. வினயங் தா⁴ரெந்தீதி வினயத⁴ரா. யுஞ்ஜந்தீதி வாஸது⁴ரே யோக³ங் கரொந்தி. க⁴டெந்தீதி தத்த² வாயாமங் கரொந்தி. கரொந்தானங்யேவ அருணோ உக்³க³ச்ச²தீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴.
கோமேதி கிங் இமே? தேனாஹ ‘‘கஹங் இமே’’தி? வஜ்ஜிபூ⁴மிங் வஜ்ஜிரட்ட²ங் க³தாதி வஜ்ஜிபூ⁴மியா. தேனாஹ ‘‘வஜ்ஜிரட்டா²பி⁴முகா² க³தா’’தி. நத்தி² ஏதேஸங் நிகேப⁴ங் நிப³த்³த⁴னிவாஸட்டா²னந்தி அனிகேதா தேனாஹ ‘‘அகே³ஹா’’தி. உது ஏவ ஸப்பாயங், உதுவஸேன வா காயசித்தானங் கல்லத்தா ஸப்பாயங். ஏஸ நயோ ஸேஸேஸுபி.
ஸம்ப³ஹுலஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
5. ஆனந்த³ஸுத்தவண்ணனா
225. அதிவேலந்தி அதிப³ஹுகாலங். பி⁴க்கு²னா நாம உபக³தானங் உபனிஸின்னகதா²மத்தங் வத்வா க³ந்த²து⁴ரேஹி வாஸது⁴ரேஹி வா யுத்தபயுத்தசித்தேன ப⁴விதப்³ப³ங், நாதிவேலங் தேஸங் ஸஞ்ஞத்திப³ஹுலேன. தே²ரோ பன ததா³ கேனசி காரணேன ப³ஹுவேலங் கி³ஹிஸஞ்ஞத்திப³ஹுலோ அஹோஸி, தங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங் ‘‘அதிவேல’’ந்திஆதி³. இதா³னி தமத்த²ங் விபா⁴வேதுங் ‘‘ப⁴க³வதீ’’திஆதி³ வுத்தங். தந்தி தங் தாதி³ஸங் ஸஞ்ஞாபனங் ஸந்தா⁴ய ஏதங் ‘‘அதிவேலங் கி³ஹிஸஞ்ஞத்திப³ஹுலோ’’தி வசனங் வுத்தங். பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஸ்ஸ கத²ங் ஸுத்வாதி ஸங்க⁴ஸ்ஸ ஸத்து²ஸாஸனந்தி பிடகத்தயங் வத³தி.
பஸக்கியாதி உபஸக்கித்வா க³ந்த்வா. தங் பன தத்த² அஜ்ஜோ²கா³ஹனங் ஹோதீதி ஆஹ ‘‘பவிஸித்வா’’தி. ஸங்கா²ரது³க்க²தோ நிப்³பி³ன்னஹத³யஸ்ஸ ஸப்³ப³ஸங்கா²ரவினிஸ்ஸடங் நிப்³பா³னங் யாதா²வதோ பச்சவெக்க²ந்தஸ்ஸ ஸம்மதே³வ ஸமஸ்ஸாஸகரங் ஹுத்வா உபட்ட²ஹந்தங் தங் உபரி அதி⁴க³மாய உஸ்ஸுக்கங் கரொந்தோ நிப்³பா³னங் ஹத³யே நிக்கி²பதி நாமாதி ஆஹ – ‘‘நிப்³பா³னங்…பே॰… ஓபேதி நாமா’’தி. நிப்³பா³னங்…பே॰… ஆரம்மணதோ ஓபேதி நாமாதி ஆனெத்வா ஸம்ப³ந்தோ⁴. அத்த²விரஹிதா ‘‘பி³ளிபி³ளீ’’தி பவத்தகிரியா பி³ளிகா, அயங் பன கி³ஹிஸஞ்ஞத்திகதா² தே²ரஸ்ஸ அத்தனோ ஸாமஞ்ஞத்த²அஸாத⁴னதோ தே³வதாய பி³ளிகா வியாதி பி³ளிபி³ளிகாதி வுத்தா.
ஆனந்த³ஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
6. அனுருத்³த⁴ஸுத்தவண்ணனா
226. அனந்தரே அத்தபா⁴வேதி அதீதானந்தரே தே³வத்தபா⁴வே. தே²ரோ ஹி தாவதிங்ஸதே³வலோகா சவித்வா இதூ⁴பபன்னோ. அக்³க³மஹேஸீதி காசி பரிசாரிகா தே³வதீ⁴தா சித்தபணிதா⁴னமத்தேன இதா³னிபி தே³வகாயே ப⁴விஸ்ஸதி உபசிதகுஸலத⁴ம்மத்தாதி மஞ்ஞமானா தஸ்மிங் வத்தமானங் விய கதெ²ந்தீ ‘‘ஸோப⁴ஸீ’’தி ஆஹ. ஏவங் அதீதம்பிஸ்ஸ தி³ப்³ப³ஸோதங் பச்சுப்பன்னங் விய மஞ்ஞெய்ய நாதிசிரகாலத்தாதி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘புப்³பே³பி ஸோப⁴ஸீ’’தி ஆஹ. ஸுக³தினிரயாதி³து³க்³க³தியா வஸேன து³க்³க³தா ஏதரஹீதி அதி⁴ப்பாயோ. படிபத்திது³க்³க³தியா காமேஸு ஸம்முச்சி²தபா⁴வதோ.
பதிட்ட²ஹந்தோதி நிவிஸந்தோ. அட்ட²ஹி காரணேஹீதி சிரகாலபரிபா⁴வனாய விருள்ஹமூலேஹி அயோனிஸோமனஸிகாராதி³பச்சயமூலகேஹி வுச்சமானேஹி அட்ட²ஹி காரணேஹி. ரத்தோ ராக³வஸேனாதி ஸபா⁴வதோ ஸங்கப்பதோ ச யதா²ஸமீஹிதே இட்டா²காரே ஸக்காயே ஸஞ்ஜாதராக³வஸா ரத்தோ கி³த்³தோ⁴ க³தி⁴தோ. பதிட்டா²தீதி ஓருய்ஹ திட்ட²தி. து³ட்டோ² தோ³ஸவஸேனாதி மூள்ஹோ மோஹவஸேனாதி அஸமபெக்க²னேன மூள்ஹோ முய்ஹனவஸேன. வினிப³த்³தோ⁴தி அஹங்காரேன விஸேஸதோ நிப³ந்த⁴னதோ மானவத்து²ஸ்மிங் ப³ந்தி⁴தோ. மானவஸேனாதி தேன தேன மஞ்ஞனாகாரேன. பராமட்டோ²தி த⁴ம்மஸபா⁴வங் நிச்சாதி³வஸேன பரதோ ஆமட்டோ². தி³ட்டி²வஸேனாதி மிச்சா²த³ஸ்ஸனவஸேன. தா²மக³தோதி ராகா³தி³கிலேஸவஸேன தா²மங் தி²ரபா⁴வங் உபக³தோ. அனுஸயவஸேனாதி மக்³கே³ன அப்பஹீனதாய அனு அனு ஸந்தானே ஸயனவஸேன. அப்பஹீனட்டோ² ஹி தேஸங் அனுஸயட்டோ². அனிட்ட²ங்க³தோதி ஸங்ஸயிதோ. விக்கே²பக³தோதி விக்கி²த்தபா⁴வங் உபக³தோ. உத்³த⁴ச்சவஸேனாதி சித்தஸ்ஸ உத்³த⁴தபா⁴வவஸேன. தாபீதி தாபி தே³வகஞ்ஞாயோ. ஏவங் பதிட்டி²தாவாதி யதா²வுத்தனயேன ரத்தபா⁴வாதி³னா ஸக்காயஸ்மிங் பதிட்டி²தா ஏவ. நரதே³வானந்தி புரிஸபூ⁴ததே³வானங்.
படிக³ந்துந்தி அபெக்கா²வஸேன ததோ அபக³ந்துங் அபெக்க²ங் விஸ்ஸஜ்ஜேதுங். து³ஸ்ஸந்தந்தி த³ஸந்தங், ‘‘வத்த²’’ந்தி கேசி. ஸூசிங் யோஜெத்வாதி ஸிப்³ப³னஸுத்தேன ஸூசிங் யோஜெத்வா பாஸே ச பவேஸெத்வா. மனாபகாயே தே³வனிகாயே ஜாதா மனாபகாயிகா. தேஸங் பபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘மனஸா’’திஆதி³ வுத்தங். ஸமஜ்ஜந்தி ஸங்ஹிதங். க³மனபா⁴வந்தி க³மனஜ்ஜா²ஸயங். விக்கீ²ணோதி விச்சி²ந்த³னவஸேன கீ²ணோ. தே³வதானங் உத்தரிமனுஸ்ஸத⁴ம்மாரோசனே தோ³ஸோ நத்தீ²தி தாஸங் புன அனாக³மனத்த²ங் அரஹத்தங் ப்³யாகாஸி.
அனுருத்³த⁴ஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
7. நாக³த³த்தஸுத்தவண்ணனா
227. அதிகாலேனாதி கோடிஸம்முஞ்ஜனியாதி ஸம்முஞ்ஜனிகோடியா, ஸம்முஞ்ஜனியா ஏகதே³ஸேனேவாதி அத்தோ². இமினா ஸம்மஜ்ஜனே அமனாபகாரிதங் த³ஸ்ஸேதி. மஜ்ஜ²ன்ஹிகே வீதிவத்தேதி கி³ஹிஸங்ஸக்³க³வஸேன காலங் வீதினாமெந்தோ மஜ்ஜ²ன்ஹே ப³ஹுவீதிவத்தே. அஞ்ஞேஹி பி⁴க்கூ²ஹீதி நாதிகாலங் பவிட்டே²ஹி. நிஸ்ஸக்கவசனஞ்சேதங். பா⁴யாமி நாக³த³த்தந்தி தஸ்ஸ படிபத்திங் பா⁴யிதப்³ப³ங் கத்வா தே³வதா வத³ந்தீ ஸுப்பக³ப்³ப⁴ந்தி காயபாக³ப்³பி³யாதீ³ஹி அதிவிய ஸமன்னாக³தங்.
நாக³த³த்தஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
8. குலக⁴ரணீஸுத்தவண்ணனா
228. ஓகா³ஹப்பத்தோதி விஸ்ஸாஸவஸேன அனுப்பவேஸங் பத்தோ. அஞ்ஞதரங் குலந்தி தஸ்மிங் குலே ஜாயம்பதிங் ஸந்தா⁴ய வத³தி. ‘‘ப³ஹூபகாரங் மே ஏதங் குலங் சிரங் ஸப்பாயாஹாரதா³னாதி³னா; தஸ்மா இதா⁴ஹங் அக்³க³த³க்கி²ணெய்யோ ஜாதோ; இமேஸங்யேவ தெ³ய்யத⁴ம்மபடிக்³க³ண்ஹனேன புஞ்ஞங் வட்³டெ⁴ஸ்ஸாமீ’’தி சிந்தேஸி. தேனாஹ ‘‘அஞ்ஞத்த² க³ந்த்வா கிங் கரிஸ்ஸாமீ’’திஆதி³. ஸாதி தே³வதா. உபோ⁴பேதேதி தங் பி⁴க்கு²ஞ்ச க⁴ரணிஞ்ச ஸந்தா⁴ய வத³தி. படிகா³த⁴ப்பத்தாதி படிகா³த⁴ங் பத்தா அஞ்ஞமஞ்ஞஸ்மிங் பதிட்டி²தவிஸ்ஸாஸேன.
விஸ்ஸமப்பத்திவஸேன ஸந்திட்ட²ந்தி எத்தா²தி ஸண்டா²னங், விஸ்ஸமனட்டா²னங். ஸமாக³ந்த்வாதி ஸன்னிபதித்வா. படிஞ்ஞூதா³ஹரணேஹி மந்தயதீதி மந்தனங், ஞாபகங் காரணங். படிலோமஸத்³தா³தி படிலோமபா⁴வேன பதிதத்தா அஸச்சவிபா⁴வனா படிகூலஸத்³தா³. தேன காரணேனாதி தேன காரணபடிரூபகேன மிச்சா²வசனேன. ந மங்குஹோதப்³ப³ங் அகாரகபா⁴வதோ. ஸத்³தே³ன பரிதஸ்ஸதீதி பரேஹி அத்தனி பயுத்தமிச்சா²ஸத்³த³மத்தேன பரிதஸ்ஸனஸீலோ. வதங் ந ஸம்பஜ்ஜதீதி யதா²ஸமாதி³ன்னவதங் லஹுசித்ததாய ந பாரிபூரிங் க³ச்ச²தி. ஸம்பன்னவதோதி பரிபுண்ணஸீலாதி³வதகு³ணோ
குலக⁴ரணீஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
9. வஜ்ஜிபுத்தஸுத்தவண்ணனா
229. வஜ்ஜிரட்டே² ராஜபுத்தோதி வஜ்ஜிரட்டே² ஜாதஸங்வத்³தோ⁴ வஜ்ஜிராஜபுத்தோ. ஸப்³ப³ரத்திசாரோதி ச²ணஸம்பத்தியா இதோ சிதோ சரந்தேஹி அனுப⁴விதப்³ப³னக்க²த்தமஹோ. தேனாஹ ‘‘கத்திகனக்க²த்தங் கோ⁴ஸெத்வா’’ ஏகாப³த்³த⁴ங் ஹோதீதி யஸ்மா சாதுமஹாராஜிகதே³வா தஸ்மிங் தி³வஸே நக்க²த்தங் பே⁴ரிஆதி³தூரியானந்தி பே⁴ரிமுதி³ங்க³ஸங்க²பணவவீணாதி³தூரியானங். தாளிதானந்தி ஆரத்³த⁴லயானுரூபங் பஹடானங். வீணாதீ³னந்தி வீணாவேணுகோ³முகீ²ஆதீ³னங். வாதி³தானந்தி யதா²ரத்³த⁴முச்ச²னானுரூபங் ஸங்க⁴ட்டிதானங். அபா⁴ஸீதி தேன ஸத்³தே³ன ஆகட்³டி⁴யமானஹத³யோ அயோனிஸோ உம்முஜ்ஜித்வா ‘‘மஹதீ வத மே ஜானீ’’தி அனுத்து²னந்தோ அபா⁴ஸி. ச²ட்³டி³ததா³ருகங் வியாதி வனே ச²ட்³டி³தனிரத்த²ககளிங்க³ரங் விய. லாமகதரோதி நிஹீனதரோ. தே³வதா பட²மப்பிதங் ஆணிங் படாணியா நீஹரந்தீ விய தேன பி⁴க்கு²னா வுத்தமத்த²ங் அபனெந்தீ ‘‘தஸ்ஸ தே ப³ஹுகா பிஹயந்தீ’’தி அவோசாதி வுத்தந்தி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘தே²ரோ’’திஆதி³மாஹ. ஸக்³க³ங் க³ச்ச²ந்தானங் யதா² நேரயிகா பிஹயந்தி, ஏவங் ஸம்மாபடிபன்னஸ்ஸ துய்ஹங் ப³ஹூ பிஹயந்தி, தஸ்மா த்வங் ‘‘பாபியோ’’தி அத்தானங் மா மஞ்ஞித்தா²தி அதி⁴ப்பாயோ.
வஜ்ஜிபுத்தஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
10. ஸஜ்ஜா²யஸுத்தவண்ணனா
230. நிஸ்ஸரணபரியத்திவஸேனாதி அத்³தா⁴ இமங் பரியத்திங் நிஸ்ஸாய வட்டது³க்க²தோ நிஸ்ஸரிதுங் லப்³பா⁴தி ஏவங் நிஸ்ஸரணபரியத்திவஸேன. ஸஜ்ஜா²யனதோதி விமுத்தாயதனஸீஸே ட²த்வா ஸஜ்ஜா²யனதோ. இதா³னி தஸ்ஸ நிஸ்ஸரணபரியத்திவஸேன ஸஜ்ஜா²யனகரணங், படிபத்திவஸேன வத்தபடிவத்தகரணங், விபஸ்ஸனாபா⁴வனஞ்ச த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ஸோ கிரா’’திஆதி³ வுத்தங். அரஹத்தங் பத்ததி³வஸே படிபத்திகித்தனாய புரிமதி³வஸேஸுபி ததா² படிபஜ்ஜி, விபஸ்ஸனங் பன உஸ்ஸுக்காபேதுங் நாஸக்கீ²தி த³ஸ்ஸேதி. காலங் அதிவத்தேதீதி இத³ங் ‘‘ஸங்கஸாயதீ’’தி பத³ஸ்ஸ அத்த²வசனங். தே²ரஸ்ஸாதி ஸஜ்ஜா²யகத்தே²ரஸ்ஸ.
த⁴ம்மபதா³னீதி ஸீலாதி³த⁴ம்மக்க²ந்த⁴தீ³பகானி பதா³னி. தேனாஹ ‘‘ஸப்³ப³ம்பி பு³த்³த⁴வசனங் அதி⁴ப்பேத’’ந்தி. ந க³ண்ஹாஸி உத்³தே³ஸந்தி அதி⁴ப்பாயோ. பாளியங் ‘‘பி⁴க்கூ²ஹி ஸங்வஸந்தோ’’தி இமினா தேஸங் த⁴ம்மஸ்ஸவனத்தா²யபி த⁴ம்மோ பரியாபுணிதப்³போ³தி த³ஸ்ஸேதி. விரஜ்ஜதி ஏதேனாதி விராகோ³, அரியமக்³கோ³. ஜானித்வாதி பரிஞ்ஞாபி⁴ஸமயவஸேன தி³ட்ட²ஸுதாதி³ங் யாதா²வதோ ஜானித்வா படிவிஜ்ஜி²த்வா. விஸ்ஸஜ்ஜனந்தி ந பு³த்³த⁴வசனஸ்ஸ விஸ்ஸஜ்ஜனங். ப⁴ண்டா³கா³ரிகபரியத்தியாபி அனுஞ்ஞாதத்தா பகே³வ நிஸ்ஸரணத்தா²ய, தத்த² பன மத்தா ஜானிதப்³பா³தி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘எத்தாவதா’’திஆதி³மாஹ.
ஸஜ்ஜா²யஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
11. அகுஸலவிதக்கஸுத்தவண்ணனா
231. அகுஸலே விதக்கேதி அகோஸல்லஸம்பூ⁴தட்டே²ன அகுஸலே மிச்சா²விதக்கே. யோனி வுச்சதி உபாயோ, தஸ்மா அஸுபா⁴தி³கே ஸுபா⁴தி³வஸேன மனஸிகாரோ அயோனிஸோமனஸிகாரோதி ஆஹ ‘‘அனுபாயமனஸிகாரேனா’’தி. பாஸாதி³ககம்மட்டா²னந்தி பஸாதா³வஹங் பு³த்³தா⁴னுஸ்ஸதிஆதி³கம்மட்டா²னங். ப³லவபீதிஞ்ச ஸுக²ஞ்சாதி நீவரணவிக்க²ம்ப⁴னதோ ப³லவந்தங் உபசாரஜ்ஜா²னஸஹக³தங் பீதிஞ்ச ஸுக²ஞ்ச.
அகுஸலவிதக்கஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
12. மஜ்ஜ²ன்ஹிகஸுத்தவண்ணனா
232. நந்த³னவக்³கே³தி நந்த³னவக்³க³வண்ணனாயங் தத்த² இதா⁴பி கா³தா²ய விஸேஸாபா⁴வதோ. யதி³ ஏவங் கஸ்மா தத்த² ஸங்கீ³தங் இத⁴ க³ஹிதந்தி? தே³வதாபடிஸங்யுத்ததங் உபாதா³ய தே³வதாஸங்யுத்தே ஸங்க³ஹிதம்பி அட்டு²ப்பத்தியா படிஸங்யுத்தத்தா இத⁴ க³ஹிதங்.
மஜ்ஜ²ன்ஹிகஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
13. பாகதிந்த்³ரியஸுத்தவண்ணனா
233. தேரஸமே யங் வத்தப்³ப³ங், தங் வித்தா²ரிதமேவாதி யோஜனா. ஜந்துதே³வபுத்தஸுத்தேதி ஜந்துதே³வபுத்தஸுத்தஸங்வண்ணனாய. ‘‘தத்த² ஸங்கீ³தங் இதா⁴பீ’’திஆதி³ அனந்தரஸுத்தவண்ணனாயங் வுத்தனயமேவ.
பாகதிந்த்³ரியஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
14. க³ந்த⁴த்தே²னஸுத்தவண்ணனா
234. க³ந்தா⁴ரம்மணங் உபனிஜ்ஜா²யதீதி க³ந்த⁴ஸங்கா²தங் ஆரம்மணங் உபேச்ச நிஜ்ஜா²யதி, ரூபாரம்மணேன விய விஞ்ஞாணேன ரூபங், க³ந்தா⁴ரம்மணேன தங் உபேச்ச நிஜ்ஜா²யதி பச்சக்க²தோ, யாதா²வதோ ஸபா⁴வதோ படிவிஜ்ஜ²தீதி அத்தோ². உபஸிங்கி⁴ஸ்ஸதீதி தண்ஹாவஸேன உபக³ந்த்வா ஸிங்கி⁴ஸ்ஸதி.
ஏகங்க³மேதங் தெ²ய்யானந்தி ஆரம்மணவஸேன தெ²ய்யவத்தூ²ஸு விப⁴ஜியமானேஸு ஏகமங்க³மேதங் க³ந்தா⁴ரம்மணந்தி ஆஹ ‘‘தே²னிதப்³பா³ன’’ந்திஆதி³. ஓஜாபெக்கா²ய தெ²ய்யாய பவத்தமானாய த⁴ம்மாரம்மணதாபி தஸ்ஸா ஸியா, ஸா பன ந மது⁴ரா தெ²ய்யகதா சாதி ‘‘பஞ்சகொட்டா²ஸான’’ந்தி வுத்தங். காமஞ்ச தங் க³ந்தா⁴ரம்மணங் கேனசி பரிக்³க³ஹிதங் ந ஹோதீதி ஆதி³யிதுங் ஸக்கா, ஸத்தா²ரா பன அனநுஞ்ஞாதத்தா ந யுத்தோ தஸ்ஸ பரிபோ⁴கோ³. யங் பன தேன பி⁴க்கு²னா வுத்தங் ‘‘ந ஹராமி ந ப⁴ஞ்ஜாமீ’’தி, தஸ்ஸபி அயமேவ பரிஹாரோ. வண்ணீயதி ப²லங் ஏதேனாதி வண்ணங், காரணந்தி வுத்தங் ‘‘வண்ணேனாதி காரணேனா’’தி.
தஸ்மிந்தி தஸ்மிங் பி⁴க்கு²ஸ்மிங். ஆகிண்ணகம்மந்தோதி தண்ஹாதி³ட்டி²ஆதி³வஸேன அகுஸலகம்மந்தோ தி³ட்டி²மோஹதண்ஹாதி³வஸேன ஆதி³தோ பட்டா²ய குஸலகம்மானங் படிக்கே²பனதோ. தி³ட்டி²வஸேன ச கதி²னகக்க²ளக²ரிக³தத்தா ‘‘அகீ²ணகம்மந்தோ கக்க²ளகம்மந்தோ’’தி வுத்தங்.
ஆகிண்ணலுத்³தோ³தி ஆகிண்ணோ ஹுத்வா கக்க²ளோ. தேனாஹ ‘‘ப³ஹுபாபோ’’திஆதி³. மக்கி²தோதி லித்தோ. தந்தி தே³வதாசோத³னங். தஸ்மாதி அதிக்கம்ம டி²தத்தா‘‘த்வஞ்சாரஹாமி வத்தவே’’தி ஏவமாஹ.
க³வேஸந்தஸ்ஸ அத்தனோ ஸந்தானே உப்பாத³னவஸேன பரியேஸந்தஸ்ஸ. அனேகயோஜனாயாமவித்தா²ரங் க³க³னதலங் ப்³யாபெத்வா உப்பன்னவலாஹககூடப்பமாணங் விய. ஸுத்³தோ⁴தி ஸீலேன பரிஸுத்³தோ⁴ அயந்தி ஜானாஸி. ஸுக³திந்தி ஸுந்த³ரனிப்³ப³த்திங். தேன நிப்³பா³னஸ்ஸபி ஸங்க³ஹோ ஸித்³தோ⁴.
க³ந்த⁴த்தே²னஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
ஸாரத்த²ப்பகாஸினியா ஸங்யுத்தனிகாய-அட்ட²கதா²ய
வனஸங்யுத்தவண்ணனாய லீனத்த²ப்பகாஸனா ஸமத்தா.