2. பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ஸங்யுத்தங்
1. பப்³ப³தவக்³கோ³
1.ஹிமவந்தஸுத்தவண்ணனா
182. பு³ஜ்ஜ²தி போ³த⁴ங், த⁴ம்மஸாமக்³கீ³, அரியஸாவகோ பன சதுஸச்சங் பு³ஜ்ஜ²தீதி போ³தி⁴. அங்கா³தி காரணா. யாய த⁴ம்மஸாமக்³கி³யாதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. தண்ஹாவஸேன பதிட்டா²னங், தி³ட்டி²வஸேன ஆயூஹனா. ஸஸ்ஸததி³ட்டி²யா பதிட்டா²னங், உச்சே²த³தி³ட்டி²யா ஆயூஹனா. லீனவஸேன பதிட்டா²னங், உத்³த⁴ச்சவஸேன ஆயூஹனா. காமஸுகா²னுயோக³வஸேன பதிட்டா²னங், அத்தகிலமதா²னுயோக³வஸேன ஆயூஹனா. ஓக⁴தரணஸுத்தவண்ணனாயங் (ஸங்॰ நி॰ 1.1) –
‘‘கிலேஸவஸேன பதிட்டா²னங், அபி⁴ஸங்கா²ரவஸேன ஆயூஹனா. தண்ஹாதி³ட்டீ²ஹி பதிட்டா²னங், அவஸேஸகிலேஸாபி⁴ஸங்கா²ரேஹி ஆயூஹனா, ஸப்³பா³குஸலாபி⁴ஸங்கா²ரவஸேன பதிட்டா²னங், ஸப்³ப³லோகியகுஸலாபி⁴ஸங்கா²ரவஸேன ஆயூஹனா’’தி –
வுத்தேஸு பகாரேஸு இத⁴ அவுத்தானங் வஸேன வேதி³தப்³போ³. கிலேஸஸந்தானநித்³தா³ய உட்ட²ஹதீதி ஏதேன ஸிகா²பத்தவிபஸ்ஸனாஸஹக³தானம்பி ஸதிஆதீ³னங் பொ³ஜ்ஜ²ங்க³பா⁴வங் த³ஸ்ஸேதி. சத்தாரீதிஆதி³னா மக்³க³ப²லேன ஸஹக³தானங். ஸத்தஹி பொ³ஜ்ஜ²ங்கே³ஹி பா⁴விதேஹி ஸச்சபடிவேதோ⁴ ஹோதீதி கத²மித³ங் ஜானிதப்³ப³ந்தி சோத³னங் ஸந்தா⁴யாஹ ‘‘யதா²ஹா’’திஆதி³. ஜா²னங்க³மக்³க³ங்கா³த³யோ வியாதி ஏதேன போ³தி⁴பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ஸத்³தா³னங் ஸமுதா³யாவயவவிஸயதங் த³ஸ்ஸேதி. ஸேனங்க³ரத²ங்கா³த³யோ வியாதி ஏதேன புக்³க³லபஞ்ஞத்தியா அவிஜ்ஜமானபஞ்ஞத்திபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதி.
போ³தா⁴ய ஸங்வத்தந்தீதி பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³தி வுத்தங் ‘‘காரணத்தோ² அங்க³ஸத்³தோ³’’தி. பு³ஜ்ஜ²தீதி போ³தி⁴, போ³தி⁴யா ஏவ அங்கா³தி பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³தி வுத்தங் ‘‘பு³ஜ்ஜ²ந்தீதி பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³’’தி. விபஸ்ஸனாதீ³னங் காரணானங் பு³ஜ்ஜி²தப்³பா³னங் ஸச்சானங் அனுரூபங் பச்சக்க²பா⁴வேன படிமுக²ங் அவிபரீதங் ஸம்மா பு³ஜ்ஜ²ந்தீதி ஏவங் வத்து²விஸேஸதீ³பகேஹி
ஸங்-ஸத்³தோ³ பஸங்ஸாயங். புனதே³வ ஸுந்த³ரோ ச அத்தோ²பீதி ஆஹ ‘‘பஸத்தோ² ஸுந்த³ரோ ச பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³’’தி. அபி⁴னிப்³ப³த்தேதீதி அபி⁴விஸிட்ட²பா⁴வேன நிப்³ப³த்தேதி ஸவிஸேஸபா⁴வங் வத³தி. ‘‘ஏகே வண்ணயந்தீ’’தி வத்வா தத்த² யதா²வுத்தவிவேகத்தயதோ அஞ்ஞங் விவேகத்³வயங் உத்³த⁴ரித்வா த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘தே ஹீ’’திஆதி³ வுத்தங். தத்த² ஜா²னக்க²ணே தாவ கிச்சதோ விக்க²ம்ப⁴னவிவேகனிஸ்ஸிதங், விபஸ்ஸனாக்க²ணே அஜ்ஜா²ஸயதோ படிப்பஸ்ஸத்³தி⁴விவேகனிஸ்ஸிதங் பா⁴வேதீதி. தேனாஹ – ‘‘அனுத்தரங் விமொக்க²ங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரிஸ்ஸாமீ’’தி. தத்த² தத்த² நிச்ச²யதாய கஸிணஜ்ஜா²னக்³க³ஹணேன அனுப்பாதா³னம்பி க³ஹணங் த³ட்ட²ப்³ப³ங்.
ஹிமவந்தஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
2. காயஸுத்தவண்ணனா
183. திட்ட²ந்தி ஏதேனாதி டி²தி, காரணங். கம்மஉதுசித்தாஹாரஸஞ்ஞிதோ சதுப்³பி³தோ⁴ பச்சயோ டி²தி ஏதஸ்ஸாதி பச்சயட்டி²திகோ. ஆஹாரபச்சயஸத்³தா³ ஹி ஏகத்தா². ஸுப⁴ம்பீதி காமச்ச²ந்தோ³ பச்சயோ, அஸுபே⁴ ஸுபா⁴காரேன பவத்தனதோ ஸுப⁴ந்தி வுச்சதி. தேன காரணேன பவத்தனகஸ்ஸ அஞ்ஞஸ்ஸ காமச்ச²ந்த³ஸ்ஸ நிமித்தத்தா ஸுப⁴னிமித்தந்தி. ஸுப⁴ஸ்ஸாதி யதா²வுத்தஸ்ஸ ஸுப⁴ஸ்ஸ. ஆரம்மணம்பீதி ஸுபா⁴காரேன, இட்டா²காரேன வா க³ய்ஹமானங் ரூபாதி³ஆரம்மணம்பி ஸுப⁴னிமித்தங் வுத்தாகாரேன. அனுபாயமனஸிகாரோதி ஆகங்கி²தஸ்ஸ ஹிதஸுக²ஸ்ஸ அனுபாயபூ⁴தோ மனஸிகாரோ, ததோ ஏவ உப்பத²மனஸிகாரோதி அயோனிஸோமனஸிகாரோ. தஸ்மிந்தி யதா²னித்³தா⁴ரிதே காமச்ச²ந்த³பூ⁴தே ததா³ரம்மணபூ⁴தே ச து³விதே⁴பி ஸுப⁴னிமித்தே. அட்ட²கதா²யங் பன ‘‘ஸுபா⁴ரம்மணே’’இச்சேவ வுத்தங். அத்தி², பி⁴க்க²வே, ஸுப⁴னிமித்தந்திஆதீ³தி ஆதி³-ஸத்³தே³ன காமச்ச²ந்த³னீவரணஸ்ஸ ஆஹாரத³ஸ்ஸனபாளி உத்தானாதி கத்வா வுத்தங் – ‘‘ஏவங் ஸப்³ப³னீவரணேஸு யோஜனா வேதி³தப்³பா³’’தி.
படிகோ⁴பி படிக⁴னிமித்தங் புரிமுப்பன்னஸ்ஸ பச்சா² உப்பஜ்ஜனகஸ்ஸ நிமித்தபா⁴வதோ. படிகா⁴ரம்மணங் நாம ஏகூனவீஸதி ஆகா⁴தவத்து²பூ⁴தா ஸத்தஸங்கா²ரா. அரதீதி பந்தஸேனாஸனாதீ³ஸு அரமணங் உக்கண்டி²தாதி உக்கண்ட²பா⁴வோ. பந்தேஸூதி தூ³ரேஸு, விவித்தேஸு வா. அதி⁴குஸலேஸூதி ஸமத²விபஸ்ஸனாத⁴ம்மேஸு. அரதி ரதிபடிபக்கோ². அரதிதாதி அரமணாகாரோ. அனபி⁴ரதீதி அனபி⁴ரதபா⁴வோ. அனபி⁴ரமணாதி அனபி⁴ரமணாகாரோ. உக்கண்டி²தாதி உக்கண்ட²னாகாரோ. பரிதஸ்ஸிதாதி உக்கண்ட²னவஸேனேவ பரிதஸ்ஸனா.
ஆக³ந்துகங், ந ஸபா⁴வஸித்³த⁴ங். காயாலஸியந்தி நாமகாயே அலஸபா⁴வோ. ஸம்மோஹவினோத³னியங் பன ‘‘தந்தீ³தி ஜாதிஆலஸிய’’ந்தி வுத்தங். வத³தீதி ஏதேன அதிஸீதாதி³பச்சயா ஸங்கோசாபத்திங் த³ஸ்ஸேதி. யங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங் கிலேஸவத்து²விப⁴ங்கே³ (விப⁴॰ அட்ட²॰ 857). தந்தீ³தி ஜாதிஆலஸியங். தந்தி³யனாதி தந்தி³யனாகாரோ. தந்தி³மனகதாதி தந்தி³யா அபி⁴பூ⁴தசித்ததா. அலஸஸ்ஸ பா⁴வோ ஆலஸ்யங். ஆலஸ்யாயனாகாரோ ஆலஸ்யாயனா. ஆலஸ்யாயிதஸ்ஸ பா⁴வோ ஆலஸ்யாயிதத்தங். இதி ஸப்³பே³ஹிபி இமேஹி பதே³ஹி கிலேஸவஸேன காயாலஸியங் கதி²தங்.
கிலேஸவஸேனாதி ஸம்மோஹவஸேன. காயவினமனாதி காயஸ்ஸ விரூபதோ நமனா. ஜம்ப⁴னாதி ப²ந்த³னா. புனப்புனங் ஜம்ப⁴னா விஜம்ப⁴னா. ஆனமனாதி புரதோ நமனா. வினமனாதி பச்ச²தோ நமனா. ஸன்னமனாதி ஸமந்ததோ நமனா. பணமனாதி யதா² ஹி தந்ததோ உட்டி²தபேஸகாரோ கிஞ்சிதே³வ உபரிட்டி²தங் க³ஹெத்வா உஜுங் காயங் உஸ்ஸாபேதி, ஏவங் காயஸ்ஸ உத்³த⁴ங் ட²பனா. ப்³யாதி⁴யகந்தி உப்பன்னப்³யாதி⁴தா. இதி ஸப்³பே³ஹிபி இமேஹி பதே³ஹி கிலேஸவஸேன காயப²ந்த³னமேவ கதி²தங் (விப⁴॰ அட்ட²॰ 858).
ப⁴த்தபரிளாஹோதி ப⁴த்தவஸேன பரிளாஹுப்பத்தி. பு⁴த்தாவிஸ்ஸாதி பு⁴த்தவதோ. ப⁴த்தமுச்சா²தி ப⁴த்தகே³லஞ்ஞங். அதிபு⁴த்தபச்சயா ஹி முச்சா²பத்தோ விய ஹோதி. ப⁴த்தகிலமதோ²தி பு⁴த்தபச்சயா கிலந்தபா⁴வோ. ப⁴த்தபரிளாஹோதி ப⁴த்தத³ரதோ². குச்சி²பூரங் பு⁴த்தவதோ ஹி பரிளாஹுப்பத்தியா உபஹதிந்த்³ரியோ விய ஹோதி, காயோ கி²ஜ்ஜதி. காயது³ட்டு²ல்லந்தி பு⁴த்தப⁴த்தங் நிஸ்ஸாய காயஸ்ஸ அகம்மஞ்ஞதா.
சித்தஸ்ஸ லீயனாகாரோதி ஆரம்மணே சித்தஸ்ஸ ஸங்கோசப்பத்தி. சித்தஸ்ஸ அகல்யதாதி சித்தஸ்ஸ கி³லானபா⁴வோ. கி³லானோதி அகல்லகோ வுச்சதி. ததா² சாஹ ‘‘நாஹங், ப⁴ந்தே, அகல்லகோ’’தி. அகம்மஞ்ஞதாதி சித்தகே³லஞ்ஞஸங்கா²தோ அகம்மஞ்ஞனாகாரோ. ஓலீயனாதி ஓலீயனாகாரோ. இரியாபதி²கம்பி சித்தங் யஸ்ஸ வஸேன இரியாபத²ங் ஸந்தா⁴ரேதுங் அஸக்கொந்தோ ஓலீயதி, தஸ்ஸ தங் ஆகாரங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங் ‘‘ஓலீயனா’’தி. து³தியபத³ங் உபஸக்³கே³ன வட்³டி⁴தங். லீனந்தி அவிப்பா²ரிகதாய தி²னந்தி அவிப்பா²ரிகதாய அனுஸ்ஸாஹனா அஸங்க³ஹனஸங்க³ஹனங். தி²யனாகாரோ தி²யனா. தி²யிதத்தந்தி தி²யிதஸ்ஸ ஆகாரோ, அவிப்பா²ரிகதாதி அத்தோ².
சேதஸோ அவூபஸமோதி சித்தஸ்ஸ அவூபஸந்ததா அஸன்னிஸின்னபா⁴வோ. தேனாஹ – ‘‘அவூபஸந்தாகாரோ’’தி. அத்த²தோ பனேதந்தி ஸ்வாயங் அவூபஸந்தாகாரோ விக்கே²பஸபா⁴வத்தா விக்கே²பஹேதுதாய ச அத்த²தோ ஏதங் உத்³த⁴ச்சகுக்குச்சமேவ.
விசிகிச்சா²ய ஆரம்மணத⁴ம்மா நாம ‘‘பு³த்³தே⁴ கங்க²தீ’’திஆதி³னா ஆக³தஅட்ட²கங்கா²வத்து²பூ⁴தா த⁴ம்மா. யஸ்மா விசிகிச்சா² ப்³யாபாதா³த³யோ விய அனு அனு உக்³க³ஹணபச்சயா உப்பஜ்ஜதி, தஸ்மா கங்கா²ட்டா²னீயங் ஆரம்மணமேவ த³ஸ்ஸிதங் ‘‘விசிகிச்சா²ய ஆரம்மணத⁴ம்மா’’தி. யஸ்மா புரிமுப்பன்னா விசிகிச்சா² பச்சா² விசிகிச்சா²ய பச்சயோ ஹோதி, தஸ்மா விசிகிச்சா²பி விசிகிச்சா²ட்டா²னீயத⁴ம்மா வேதி³தப்³பா³. தத்ராயங் வசனத்தோ² – திட்ட²ந்தி பவத்தந்தி எத்தா²தி டா²னீயா, விசிகிச்சா² ஏவ டா²னீயா விசிகிச்சா²ட்டா²னீயா. அட்ட²கதா²யங் பன ஆரம்மணஸ்ஸபி தத்த² விஸேஸபச்சயதங் உபாதா³ய ‘‘காமச்ச²ந்தோ³ விசிகிச்சா²தி இமே த்³வே த⁴ம்மா ஆரம்மணேன கதி²தா’’தி வுத்தங். ஸுப⁴னிமித்தஸ்ஸ ஹி பச்சயபா⁴வமத்தங் ஸந்தா⁴யேதங் வுத்தங், ததா²பி யதா² ‘‘படிக⁴ம்பி படிக⁴னிமித்த’’ந்தி கத்வா ‘‘ப்³யாபாதோ³ உபனிஸ்ஸயேன கதி²தோ’’தி வுத்தங், ஏவங் ஸுப⁴ம்பி ஸுப⁴னிமித்தந்தி கத்வா காமச்ச²ந்தோ³ உபனிஸ்ஸயேன கதி²தோதி ஸக்கா விஞ்ஞாதுங். ஸேஸா தி²னமித்³த⁴உத்³த⁴ச்சகுக்குச்சானி. தத்த² தி²னமித்³த⁴ங் அஞ்ஞமஞ்ஞங் ஸஹஜாதாதி³வஸேன பச்சயோ, ததா² உத்³த⁴ச்சகுக்குச்சந்தி. உப⁴யேஸம்பி உபனிஸ்ஸயகோடியா பச்சயபா⁴வே வத்தப்³ப³மேவ நத்தீ²தி ஆஹ ‘‘ஸஹஜாதேன ச உபனிஸ்ஸயேன சா’’தி.
யஸ்மா ‘‘ஸதியா’’திஆதி³.
கோஸல்லங் வுச்சதி பஞ்ஞா, ததோ உப்பன்னா கோஸல்லஸம்பூ⁴தா. அனவஜ்ஜஸுக²விபாகாதி அனவஜ்ஜா ஹுத்வா ஸுக²விபாகா விபச்சனகா. பத³த்³வயேன பச்சயதோ ஸபா⁴வதோ கிச்சதோ ப²லதோ குஸலத⁴ம்மங் த³ஸ்ஸேதி. அகுஸலனித்³தே³ஸேபி ஏஸேவ நயோ. ஸாவஜ்ஜாதி கா³ரய்ஹா. அனவஜ்ஜாதி அகா³ரய்ஹா. ஹீனா லாமகா. பணீதா ஸெட்டா². கண்ஹா காளகா அஸுத்³தா⁴. ஸுக்கா ஓதா³தா ஸுத்³தா⁴ படிபா⁴க³-ஸத்³தோ³ பட²மே விகப்பே ஸதி³ஸகொட்டா²ஸத்தோ², து³தியே படிபக்க²கொட்டா²ஸத்தோ², ததியே நிக்³க³ஹேதப்³ப³படிபக்க²கொட்டா²ஸத்தோ² த³ட்ட²ப்³போ³.
குஸலகிரியாய ஆதி³கம்மபா⁴வேன பவத்தவீரியங் தி⁴திஸபா⁴வதாய தா⁴தூதி வுத்தந்தி ஆஹ ‘‘ஆரம்ப⁴தா⁴தூதி பட²மாரம்ப⁴வீரிய’’ந்தி. லத்³தா⁴ஸேவனங் வீரியங் ப³லப்பத்தங் ஹுத்வா படிபக்க²ங் வித⁴மதீதி ஆஹ – ‘‘நிக்கமதா⁴தூதி கோஸஜ்ஜதோ நிக்க²ந்தத்தா ததோ ப³லவதர’’ந்தி. அதி⁴மத்தாதி⁴மத்ததரானங் படிபக்க²த⁴ம்மானங் வித⁴மனஸமத்த²ங் படுபடுதராதி³பா⁴வப்பத்தங் ஹோதீதி ஆஹ – ‘‘பரக்கமதா⁴தூதி பரங் பரங் டா²னங் அக்கமனதாய ததோபி ப³லவதர’’ந்தி.
திட்ட²தி பவத்ததி எத்தா²தி டா²னீயா. ஆரம்மணத⁴ம்மா, பீதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ஸ்ஸ டா²னீயாதி பீதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ட்டா²னீயாதி ‘‘பீதியா ஆரம்மணத⁴ம்மா’’தி வுத்தங். யஸ்மா அபராபருப்பத்தியா பீதிபி ததா² வத்தப்³ப³தங் லப⁴தீதி வுத்தங் விஸுத்³தி⁴மக்³கே³ ‘‘பீதியா ஏவ தங் நாம’’ந்தி. த³ரத²பஸ்ஸத்³தீ⁴தி த³ரதோ² கிலேஸபரிளாஹோ, ஸோ பஸ்ஸம்ப⁴தி ஏதாயாதி த³ரத²பஸ்ஸத்³தி⁴, காயபஸ்ஸத்³தி⁴யா வேத³னாதி³க²ந்த⁴த்தயஸ்ஸ விய ரூபகாயஸ்ஸபி பஸ்ஸம்ப⁴னங் ஹோதி, சித்தபஸ்ஸத்³தி⁴யா சித்தஸ்ஸேவ பஸ்ஸம்ப⁴னங், ததோ ஏவெத்த² ப⁴க³வதா லஹுதாதீ³னங் விய து³வித⁴தா வுத்தா. ததா² ஸமாஹிதாகாரங் ஸல்லக்கெ²த்வா க³ய்ஹமானோ ஸமதோ²வ ஸமத²னிமித்தங், தஸ்ஸ ஆரம்மணபூ⁴தங் படிபா⁴க³னிமித்தம்பி. விவித⁴ங் அக்³க³ங் ஏதஸ்ஸாதி ப்³யக்³கோ³, விக்கே²போ. ததா² ஹி ஸோ அனவட்டா²னரஸோ ப⁴ந்ததாபச்சுபட்டா²னோ வுத்தோ. ஏகக்³க³பா⁴வதோ ப்³யக்³க³படிபக்கோ²தி அப்³யக்³கோ³, ஸமாதி⁴, ஸோ ஏவ நிமித்தந்தி புப்³பே³ விய வத்தப்³ப³ங். தேனாஹ ‘‘தஸ்ஸேவ வேவசன’’ந்தி.
யோ ‘‘அத்த²தோ பன மஜ்ஜ²த்தாகாரோ உபெக்கா²ட்டா²னீயா த⁴ம்மாதி வேதி³தப்³போ³’’தி. ஆரம்மணேன கதி²தா ஆரம்மணஸ்ஸேவ தேஸங் விஸேஸபச்சயபா⁴வதோ. ஸேஸாதி வீரியாத³யோ சத்தாரோ த⁴ம்மா. தேஸஞ்ஹி உபனிஸ்ஸயோவ ஸாதிஸயோ இச்சி²தப்³போ³தி.
காயஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
3. ஸீலஸுத்தவண்ணனா
184. கீ²ணாஸவஸ்ஸ லோகுத்தரங் ஸீலங் நாம மக்³க³ப²லபரியாபன்னா ஸம்மாவாசாகம்மந்தாஜீவா ஸீலலக்க²ணப்பத்தா லோகியங் பன கிரியாப்³யாகதசித்தபரியாபன்னங் சாரித்தஸீலங், வாரித்தஸீலஸ்ஸ பன ஸம்ப⁴வோ ஏவ நத்தி² விரமணவஸேன பவத்தியா அபா⁴வதோ. ‘‘புப்³ப³பா⁴க³ஸீலங் லோகியஸீல’’ந்தி கேசி.
சக்கு²த³ஸ்ஸனந்தி சக்கூ²ஹி த³ஸ்ஸனங். லக்க²ணஸ்ஸ த³ஸ்ஸனந்தி ஸபா⁴வத⁴ம்மானங் ஸங்க²தானங் பச்சத்தலக்க²ணஸ்ஸ ஞாதபரிஞ்ஞாய, அனிச்சாதி³ஸாமஞ்ஞலக்க²ணஸ்ஸ தீரணபரிஞ்ஞாய த³ஸ்ஸனங். பஜஹந்தோபி ஹி தே பஹாதப்³பா³காரதோ பஸ்ஸதி நாம. நிப்³பா³னஸ்ஸ தத²லக்க²ணங் மக்³க³ப²லேஹி த³ஸ்ஸனங், தங் பன படிவிஜ்ஜ²னங். ஜா²னேன பத²வீகஸிணாதீ³னங், அபி⁴ஞ்ஞாஹி ரூபானங் த³ஸ்ஸனம்பி ஞாணத³ஸ்ஸனமேவ. சக்கு²த³ஸ்ஸனங் அதி⁴ப்பேதங் ஸவனபயிருபாஸனானங் பரதோ க³ஹிதத்தா. பஞ்ஹபயிருபாஸனந்தி பஞ்ஹபுச்ச²னவஸேன பயிருபாஸனங் அஞ்ஞகம்மத்தா²ய உபஸங்கமனஸ்ஸ கேவலங் உபஸங்கமனேனேவ ஜோதிதத்தா.
அரியானங் அனுஸ்ஸதி நாம கு³ணவஸேன, தத்தா²பி லத்³த⁴ஓவாதா³வஜ்ஜனமுகே²ன யதா²பூ⁴தஸீலாதி³கு³ணானுஸ்ஸரணந்தி த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ஜா²னவிபஸ்ஸனா’’திஆதி³ வுத்தங். அஞ்ஞேஸங்யேவ ஸந்திகேதி அரியேஹி அஞ்ஞேஸங் ஸாஸனிகானங்யேவ ஸந்திகே. தேனாஹ – ‘‘அனுபப்³ப³ஜ்ஜா நாமா’’தி. அஞ்ஞேஸூதி ஸாஸனிகேஹி அஞ்ஞேஸு தாபஸபரிப்³பா³ஜகாதீ³ஸு. தத்த² ஹி பப்³ப³ஜ்ஜா அரியானங் அனுபப்³ப³ஜ்ஜா நாம ந ஹோதீதி வுத்தங்.
ஸதஸஹஸ்ஸமத்தா அஹேஸுங் ஸமந்தபாஸாதி³கத்தா மஹாதே²ரஸ்ஸ. லங்காதீ³பேதி நிஸ்ஸயஸீஸேன நிஸ்ஸிதஸல்லக்க²ணங். ந ஹி பப்³ப³ஜ்ஜா தீ³பபடிலத்³தா⁴, அத² கோ² தீ³பனிவாஸிஆசரியபடிலத்³தா⁴. மஹிந்த³…பே॰… பப்³ப³ஜந்தி நாம தஸ்ஸ பரிவாரதாய பப்³ப³ஜ்ஜாயாதி.
ஸரதீதி தங் ஓவாதா³னுஸாஸனித⁴ம்மங் சிந்தேதி சித்தே கரோதி. விதக்காஹதங் கரோதீதி புனப்புனங் பரிவிதக்கனேன தத³த்த²ங் விதக்கனிப்பா²தி³தங் கரோதி. ஆரத்³தோ⁴ ஹோதீதி ஸம்பாதி³தோ ஹோதி. தங் பன ஸம்பாத³னங் பாரிபூரி ஏவாதி ஆஹ ‘‘பரிபுண்ணோ ஹோதீ’’தி. தத்தா²தி யதா²வுத்தே த⁴ம்மே. ஞாணசாரவஸேனாதி ஞாணஸ்ஸ பவத்தனவஸேன. தேஸங் தேஸங் த⁴ம்மானந்தி தஸ்மிங் தஸ்மிங் ஓவாத³த⁴ம்மே ஆக³தானங் ரூபாரூபத⁴ம்மானங். லக்க²ணந்தி விஸேஸலக்க²ணங் ஸாமஞ்ஞலக்க²ணஞ்ச. பவிசினதீதி ‘‘இத³ங் ரூபங் எத்தகங் ரூப’’ந்திஆதி³னா விசயங் ஆபஜ்ஜதி. ஞாணஞ்ச ரோபேதீதி ‘‘அனிச்சங் சலங் பலோகங் பப⁴ங்கூ³’’திஆதி³னா ஞாணங் பவத்தேதி. வீமங்ஸனங்…பே॰… ஆபஜ்ஜதீதி ரூபஸத்தகாரூபஸத்தகக்கமேன
உப⁴யம்பேதந்தி ப²லானிஸங்ஸாதி வுத்தத்³வயங். அத்த²தோ ஏகங் பரியாயஸத்³த³த்தா. படிகச்சாதி பகே³வ. மரணகாலேதி மரணகாலஸமீபே. ஸமீபத்தே² ஹி இத³ங் பு⁴ம்மந்தி ஆஹ ‘‘மரணஸ்ஸ ஆஸன்னகாலே’’தி.
ஸோ திவிதோ⁴ ஹோதி ஞாணஸ்ஸ திக்க²மஜ்ஜ²முது³பா⁴வேன. தேனாஹ ‘‘கப்பஸஹஸ்ஸாயுகேஸூ’’திஆதி³. உபஹச்சபரினிப்³பா³யீ நாம ஆயுவேமஜ்ஜ²ங் அதிக்கமித்வா பரினிப்³பா³யனதோ. யத்த² கத்த²சீதி அவிஹாதீ³ஸு யத்த² கத்த²சி. ஸப்பயோகே³னாதி விபஸ்ஸனாஞாணஸங்கா²ரஸங்கா²தேன பயோகே³ன, ஸஹ விபஸ்ஸனாபயோகே³னாதி அத்தோ². ஸுத்³தா⁴வாஸபூ⁴மியங் உத்³த⁴ங்யேவ மக்³க³ஸோதோ ஏதஸ்ஸாதி உத்³த⁴ங்ஸோதோ. படிஸந்தி⁴வஸேன அகனிட்ட²ப⁴வங் க³ச்ச²தீதி அகனிட்ட²கா³மீ.
அவிஹாதீ³ஸு வத்தமானோபி ஏகங்ஸதோ உத்³த⁴ங்க³மனாரஹோ புக்³க³லோ அகனிட்ட²கா³மீ ஏவ நாமாதி வுத்தங் ‘‘ஏகோ உத்³த⁴ங்ஸோதோ அகனிட்ட²கா³மீதி பஞ்ச ஹொந்தீ’’தி. தேஸந்தி நித்³தா⁴ரணே ஸாமிவசனங். உத்³த⁴ங்ஸோதபா⁴வதோ யதி³பி ஹெட்டி²மாதீ³ஸுபி அரியபூ⁴மி நிப்³ப³த்ததேவ, ததா²பி தத்த² பூ⁴மீஸு ஆயுங் ‘‘அரஹத்தமக்³க³ஸ்ஸ புப்³ப³பா⁴க³விபஸ்ஸனா பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³ கதி²தா’’தி வுத்தங். ஸத்தன்னம்பி ஸஹபா⁴வோ லப்³ப⁴தீதி ‘‘அபுப்³ப³ங் அசரிமங் ஏகசித்தக்க²ணிகா’’தி வுத்தங். தயித³ங் பாளியங் தத்த² தத்த² ‘‘தஸ்மிங் ஸமயே’’தி ஆக³தவசனேன விஞ்ஞாயதி, பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³னங் பன நானாஸபா⁴வத்தா ‘‘நானாலக்க²ணா’’தி வுத்தங்.
ஸீலஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
4. வத்த²ஸுத்தவண்ணனா
185. ‘‘ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³’’தி ஏவங் சே மய்ஹங் ஹோதீதி ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³ நாம ஸெட்டோ² உத்தமோ பவரோ, தஸ்மாஹங் ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ஸீஸேன ப²லஸமாபத்திங் அப்பெத்வா விஹரிஸ்ஸாமீதி ஏவங் சே மய்ஹங் புப்³ப³பா⁴கே³ ஹோதீதி அத்தோ². ‘‘அப்பமாணோ’’தி ஏவங் மய்ஹங் ஹோதீதி ஸ்வாயங் ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³, ஸப்³ப³ஸோ பமாணகரகிலேஸாபா⁴வதோ அப்பமாணத⁴ம்மாரம்மணதோ ச அப்பமாணோதி ஏவங் மய்ஹங் அந்தோஸமாபத்தியங் அஸம்மோஹவஸேன ஹோதி. ஸுபரிபுண்ணோதி பா⁴வனாபாரிபூரியா ஸுட்டு² பரிபுண்ணோதி ஏவங் திட்ட²தீதி யதா²காலபரிச்சே²த³ஸமாபத்தியா அவட்டா²னேன தப்பரியாபன்னதாய ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³ திட்ட²தி படிப³ந்த⁴வஸேன. உப்பாத³ங் அனாவஜ்ஜிதத்தாதி உப்பாத³ஸ்ஸ அனாவஜ்ஜனேன அஸமன்னாஹாரேன. உப்பாத³ஸீஸேன செத்த² உப்பாத³வந்தோவ ஸங்கா²ரா க³ஹிதா. அனுப்பாத³ந்தி நிப்³பா³னங் உப்பாதா³பா⁴வதோ உப்பாத³வந்தேஹி ச வினிஸ்ஸடத்தா. பவத்தந்தி விபாகப்பவத்தங். அப்பவத்தந்தி நிப்³பா³னங் தப்படிக்கே²பதோ. நிமித்தந்தி ஸப்³ப³ஸங்கா²ரனிமித்தங். அனிமித்தந்தி நிப்³பா³னங். ஸங்கா²ரேதி உப்பாதா³தி³அனாமஸனேன கேவலமேவ ஸங்கா²ரக³ஹணங். விஸங்கா²ரந்தி நிப்³பா³னங். ஆவஜ்ஜிதத்தா ஆவஜ்ஜிதகாலதோ பட்டா²ய ஆரப்³ப⁴ பவத்தியா ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³ திட்ட²தி. அட்ட²ஹாகாரேஹீதி அட்ட²ஹி காரணேஹி. ஜானாதீதி ஸமாபத்திதோ வுட்டி²தகாலே பஜானாதி. அட்ட²ஹாகாரேஹீதி உப்பாதா³வஜ்ஜனாதீ³ஹி சேவ அனுப்பாதா³வஜ்ஜனாதீ³ஹி ச வுத்தாகாரவிபரீதேஹி அட்ட²ஹி ஆகாரேஹி சவந்தங் ஸமாபத்திவஸேன அனவட்டா²னதோபி க³ச்ச²ந்தங் சவதீதி தே²ரோ பஜானாதீதி.
ப²லபொ³ஜ்ஜ²ங்கா³தி ‘‘யதா³ ஹீ’’திஆதி³. ஸீஸங் கத்வாதி பதா⁴னங் ஸெட்ட²ங் கத்வா. தத³ன்வயாதி தத³னுக³தா ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ங் அனுக³ச்ச²னகா. தஞ்ச கோ² ததா² கத்வா த⁴ம்மங் பச்சவெக்க²ணவஸேன. கேசி பன ‘‘தங் பச்சவெக்க²ணாதி³கங் கத்வா’’தி வத³ந்தி.
வத்த²ஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
5. பி⁴க்கு²ஸுத்தவண்ணனா
186. போ³தா⁴யாதி எத்த² போ³தோ⁴ நாம பு³ஜ்ஜ²னங், தங் பன கிஸ்ஸ கேனாதி புச்ச²ந்தோ ‘‘கிங் பு³ஜ்ஜ²னத்தா²யா’’தி வத்வா தங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘மக்³கே³னா’’திஆதி³மாஹ. மக்³கே³ன நிப்³பா³னங் பு³ஜ்ஜ²னத்தா²ய ஸங்வத்தந்தி, பச்சவெக்க²ணாய கதகிச்சதங் பு³ஜ்ஜ²னத்தா²ய ஸங்வத்தந்தி, பட²மவிகப்பே ஸச்சி²கிரியாபி⁴ஸமயோ ஏவ த³ஸ்ஸிதோதி தேன அதுட்டே² ‘‘மக்³கே³ன வா’’தி து³தியவிகப்பமாஹ. விவேகனிஸ்ஸிதங் விராக³னிஸ்ஸிதந்தி பதே³ஹி ஸப்³ப³ங் மக்³க³கிச்சங் தஸ்ஸ ப²லஞ்ச த³ஸ்ஸிதங். நிரோத⁴னிஸ்ஸிதந்தி இமினா நிப்³பா³னஸச்சி²கிரியா. காமாஸவாபி சித்தங் விமுச்சதீதிஆதி³னா கிலேஸப்பஹானங். விமுத்தஸ்மிங் விமுத்தமிதி ஞாணங் ஹோதீதிஆதி³னா பச்சவெக்க²ணா த³ஸ்ஸிதா.
பி⁴க்கு²ஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
6-7. குண்ட³லியஸுத்தாதி³வண்ணனா
187-188. நிப³த்³த⁴வாஸவஸேன ஆராமனிஸாதீ³. பரிஸங் ஓகா³ள்ஹோ ஹுத்வா சரதீதி பரிஸாவசரோதி ஆஹ – ‘‘யோ பனா’’திஆதி³. ஏவந்தி இமினாகாரேன. க³ஹணந்தி நிக்³க³ஹணங். தேன புச்சா²பத³ஸ்ஸ அத்த²ங் விவரதி. நிப்³பே³ட²னந்தி நிக்³க³ஹனிப்³பே³ட²னங். தேன விஸ்ஸஜ்ஜனபத³ஸ்ஸ அத்த²ங் விவரதி. இமினா நயேனாதி ஏதேன ‘‘இதிவாதோ³’’தி எத்த² இதி-ஸத்³த³ஸ்ஸ அத்த²ங் த³ஸ்ஸேதி. உபாரம்பா⁴தி⁴ப்பாயோ வத³தி ஏதேனாதி வாதோ³, தோ³ஸோ. இதிவாதோ³ ஹோதீதி ஏவங் இமஸ்ஸ உபரி வாதா³ரோபனங் ஹோதி. இதிவாத³ப்பமொக்கோ²தி ஏவங் ததோ பமொக்கோ² ஹோதி ‘‘அயங் புச்சா²ய தோ³ஸோ’’திஆதி³ வுத்தங்.
எத்தகங் டா²னந்திஆதி³தோ பட்டா²ய யாவ ‘‘தீணி ஸுசரிதானீ’’தி எத்தகங் டா²னங். இமங் தே³ஸனந்தி ‘‘இந்த்³ரியஸங்வரோ கோ²’’திஆதி³னயப்பவத்தங் இமங் தே³ஸனங். நாபி⁴ஜ்ஜா²யதீதி ந அபி⁴ஜ்ஜா²யதி. நாபி⁴ஹங்ஸதீதி ந அபி⁴துஸ்ஸதி. கோ³சரஜ்ஜ²த்தே டி²தங் ஹோதீதி கம்மட்டா²னாரம்மணே ஸமாதா⁴னவஸேன டி²தங் ஹோதி அவட்டி²தங். தேனாஹ ‘‘ஸுஸண்டி²த’’ந்தி. ஸுஸண்டி²தந்தி ஸம்மா அவிக்கே²பவஸேன டி²தங். கம்மட்டா²னவிமுத்தியாதி கம்மட்டா²னானுயுஞ்ஜனவஸேன படிபக்க²தோ நீவரணதோ விமுத்தியா. ஸுட்டு² விமுத்தந்தி ஸுவிமுத்தங். தஸ்மிங் அமனாபரூபத³ஸ்ஸனே ந மங்கு விலக்கோ² ந ஹோதி. கிலேஸவஸேன தோ³ஸவஸேன. அட்டி²தசித்தோ அத²த்³த⁴சித்தோ. கோவேஸேன ஹி சித்தங் த²த்³த⁴ங் ஹோதி, ந முது³கங். அதீ³னமானஸோதி தோ³மனஸ்ஸவஸேன யோ தீ³னபா⁴வோ, தத³பா⁴வேன நித்³தோ³ஸமானஸோ. அபூதிசித்தோதி ப்³யாபஜ்ஜாபா⁴வேன ஸீதிபூ⁴தசித்தோ.
இமேஸு ச²ஸு த்³வாரேஸு அட்டா²ரஸ து³ச்சரிதானி ஹொந்தி பச்சேகங் காயவசீமனோது³ச்சரிதபே⁴தே³ன. தானி விபா⁴கே³ன த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘கத²’’ந்திஆதி³ வுத்தங். தத்த² இட்டா²ரம்மணே ஆபாத²க³தேதி நயதா³னமத்தமேதங். தேன ‘‘அனிட்டா²ரம்மணே ஆபாத²க³தே தோ³ஸங் உப்பாதெ³ந்தஸ்ஸா’’திஆதி³னா திவித⁴து³ச்சரிதங் நீஹரித்வா வத்தப்³ப³ங், ததா² ‘‘மஜ்ஜ²த்தாரம்மணே மோஹங் உப்பாதெ³ந்தஸ்ஸா’’திஆதி³னா ச. மனோது³ச்சரிதாதி³ஸாமஞ்ஞேன பன தீணியேவ து³ச்சரிதானி ஹொந்தீதி வேதி³தப்³ப³ங்.
பஞ்ஞத்திவஸேனாதி வத்து²ங் அனாமஸித்வா பிண்ட³க³ஹணமுகே²ன கேவலங் பஞ்ஞத்திவஸேனேவ. பா⁴வனாபடிஸங்கா²னேதி பா⁴வனாஸித்³தே⁴ படிஸங்கா²னே, பா⁴வனாய படிஸங்கா²னே வாதி அத்தோ². இமானீதி யதா²வுத்தானி ச²த்³வாராரம்மணானி. து³ச்சரிதானீதி து³ச்சரிதகாரணானி. அப்படிஸங்கா²னே டி²தஸ்ஸ து³ச்சரிதானி பரிணாமேதீதி பரிவத்தேதி து³ச்சரிதானி தத்த² அனுப்பாதெ³த்வா ஸுசரிதானி ஏவந்தி வுத்தப்பகாரேன. இந்த்³ரியஸங்வரோ…பே॰… வேதி³தப்³போ³ இந்த்³ரியஸங்வரஸம்பாத³னவஸேன திண்ணங் ஸுசரிதானங் ஸிஜ்ஜ²னதோ. தேனாஹ ‘‘எத்தாவதா’’திஆதி³. எத்தாவதாதி ஆதி³தோ பட்டா²ய யாவ ‘‘தீணி ஸுசரிதானி பரிபூரெந்தீ’’தி பத³ங், எத்தாவதா. ஸீலானுரக்க²கங் இந்த்³ரியஸங்வரஸீலந்தி சதுபாரிஸுத்³தி⁴ஸீலஸ்ஸ அனுரக்க²கங் இந்த்³ரியஸங்வரஸீலங் கதி²கங். கத²ங் பன ததே³வ தஸ்ஸ அனுரக்க²கங் ஹோதீதி? அபராபருப்பத்தியா உபனிஸ்ஸயபா⁴வதோ.
தீணி ஸீலானீதி இந்த்³ரியஸங்வர-ஆஜீவபாரிஸுத்³தி⁴-பச்சயஸன்னிஸ்ஸித-ஸீலானி. லோகுத்தரமிஸ்ஸகாதி லோகியாபி லோகுத்தராபி ஹொந்தீதி அத்தோ². ஸத்தன்னங் பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³னந்தி லோகுத்தரானங் ஸத்தன்னங் பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³னங். மூலபூ⁴தா ஸதிபட்டா²னா புப்³ப³பா⁴கா³, தே ஸந்தா⁴ய வுத்தங் ‘‘சத்தாரோ கோ², குண்ட³லிய, ஸதிபட்டா²னா பா⁴விதா ப³ஹுலீகதா ஸத்த பொ³ஜ்ஜ²ங்கே³ பரிபூரெந்தீ’’தி. தேபீதி யதா²வுத்தஸதிபட்டா²னா. ஸதிபட்டா²னமூலகா பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³தி லோகியஸதிபட்டா²னமூலகா பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³வ. புப்³ப³பா⁴கா³வாதி எத்த² கேசி ‘‘புப்³ப³பா⁴கா³ சா’’தி பாட²ங் கத்வா ‘‘புப்³பே³வ லோகுத்தரா புப்³ப³பா⁴கா³ சா’’தி அத்த²ங் வத³ந்தி. விஜ்ஜாவிமுத்திமூலகாதி ‘‘ஸத்த கோ², குண்ட³லிய, பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³ பா⁴விதா ப³ஹுலீகதா விஜ்ஜாவிமுத்திங் பரிபூரெந்தீ’’தி ஏவங் வுத்தா பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³ லோகுத்தராவ விஜ்ஜாவிமுத்திஸஹக³தபா⁴வதோ.
குண்ட³லியஸுத்தாதி³வண்ணனா நிட்டி²தா.
8. உபவானஸுத்தவண்ணனா
189. பச்சத்தந்தி கரணனித்³தே³ஸோ அயந்தி ஆஹ – ‘‘அத்தனாவா’’தி. குருமானோயேவாதி உப்பாதெ³ந்தோ ஏவ. கம்மட்டா²னவிமுத்தியா ஸுட்டு² விமுத்தந்தி கம்மட்டா²னமனஸிகாரேன நீவரணானங் தூ³ரீபா⁴வதோ தேஹி ஸுட்டு² விமுத்தங். அத்த²ங் கரித்வாதி பா⁴வனாமனஸிகாரங் உத்தமங் கத்வா. ‘‘மஹா வத மே அயங் அத்தோ² உப்பன்னோ’’தி அத்தி²கோ ஹுத்வா.
9. பட²மஉப்பன்னஸுத்தவண்ணனா
190. ததா²க³தஸ்ஸ பாதுபா⁴வாதிஆதி³னா பு³த்³து⁴ப்பாத³காலே ஏவ பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ரதனபடிலாபோ⁴தி த³ஸ்ஸேதி.
பப்³ப³தவக்³க³வண்ணனா நிட்டி²தா.
2. கி³லானவக்³கோ³
1-3. பாணஸுத்தாதி³வண்ணனா
192-194. யேஸந்தி சத்தாரோ இரியாபதா² அத்தி² லப்³ப⁴ந்தி தது³பக³ஸரீராவயவலாபே⁴ன. ஏதந்தி ‘‘சத்தாரோ இரியாபதே² கப்பெந்தீ’’தி ஏதங் வசனங். ‘‘விவேகனிஸ்ஸித’’ந்திஆதி³வசனதோ ‘‘ஸஹவிபஸ்ஸனகே மக்³க³பொ³ஜ்ஜ²ங்கே³’’இச்சேவ வுத்தங். து³தியததியானி உத்தானத்தா²னேவ ஹெட்டா² வுத்தனயத்தா.
4-10. பட²மகி³லானஸுத்தாதி³வண்ணனா
195-201. விஸுத்³த⁴ங் அஹோஸி விஸபா⁴க³தா⁴துக்கோ²ப⁴ங் வூபஸமெந்தங். தேனாஹ – ‘‘பொக்க²ரபத்தே …பே॰… வினிவத்தித்வா க³தோ’’தி. ஏஸேவ நயோ பாளிதோ அத்த²தோ ச சதுத்தே²ன பஞ்சமச²ட்டா²னங் ஸமானத்தா. விஸருக்க²வாதஸம்ப²ஸ்ஸேனாதி விஸருக்க²ஸன்னிஸ்ஸிதவாதஸம்ப²ஸ்ஸேன. மந்த³ஸீதஜரோதி முது³கோ ஸீதஜரோ. ஸேஸந்தி வுத்தாவஸேஸங். ஸப்³ப³த்தா²தி ஸத்தமாதீ³ஸு சதூஸு.
கி³லானவக்³க³வண்ணனா நிட்டி²தா.
3. உதா³யிவக்³கோ³
1-2. போ³தா⁴யஸுத்தாதி³வண்ணனா
202-203. கித்தகேன நு கோ² காரணேன பு³ஜ்ஜ²னகஅங்கா³ நாம வுச்சந்தி பு³ஜ்ஜ²னகஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ அங்கா³தி வத்தப்³ப³தங் லப⁴ந்தி. மிஸ்ஸகபொ³ஜ்ஜ²ங்கா³ கதி²தா ஸஹவிபஸ்ஸனா மக்³க³பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³ கதி²தாதி கத்வா. த⁴ம்மபரிச்சே²தோ³ கதி²தோ க³ணனாமத்தேன பரிச்சி²ந்தி³த்வா வுத்தத்தா ந பூ⁴மந்தரபரிச்சே²தோ³, விபஸ்ஸனாதி³பரிச்சே²தோ³ வா.
3-5. டா²னியஸுத்தாதி³வண்ணனா
204-206. காமராகே³ன ‘‘ஆரம்மணத⁴ம்மான’’ந்தி. ‘‘மனஸிகாரப³ஹுலீகாரா’’தி வுத்தத்தா ‘‘ஆரம்மணேனேவ கதி²த’’ந்தி வுத்தபரிச்சே²தோ³தி ஏதேன ந கேவலங் ஆரம்மணவஸேனேவ, அத² கோ² உபனிஸ்ஸயவஸேனபெத்த² அத்தோ² லப்³ப⁴தீதி த³ஸ்ஸேதி. பட²மவக்³க³ஸ்ஸ ஹி து³தியே ஸுத்தே உபனிஸ்ஸயவஸேனேவ அத்தோ² த³ஸ்ஸிதோ. மிஸ்ஸகபொ³ஜ்ஜ²ங்கா³ கதி²தா அவிபா⁴கே³னேவ கதி²தத்தா. அபரிஹானியேதி தீஹி ஸிக்கா²ஹி அபரிஹானாவஹே.
6-7. தண்ஹக்க²யஸுத்தாதி³வண்ணனா
207-208. ‘‘ஸோ மங் புச்சி²ஸ்ஸதீ’’தி அதி⁴ப்பாயேன ப⁴க³வதா ஓஸாபிததே³ஸனங். பத்த²டத்தா பா⁴வனாபாரிபூரியா வித்தா²ரிதங் க³தத்தா. மஹந்தபா⁴வந்தி பா⁴வனாவஸேனேவ மஹத்தங் க³தத்தா. ததோ ஏவ வட்³டி⁴ப்பமாணா. நீவரணவிக³மே ஸம்ப⁴வதோ பச்சயதோ ப்³யாபாதோ³ விக³தோ ஹோதீதி ஆஹ – ‘‘நீவரணானங் தூ³ரீபா⁴வேன ப்³யாபாத³விரஹிதத்தா’’தி. தண்ஹாமூலகந்தி தண்ஹாபச்சயங். யஞ்ஹி தண்ஹாஸஹக³தங் அஸஹக³தம்பி தண்ஹங் உபனிஸ்ஸாய நிப்ப²ன்னங், ஸப்³ப³ங் தங் தண்ஹாமூலகங். பஹீயதி அனுப்பாத³ப்பஹானேன. தண்ஹாதீ³னங்யேவ க²யா, ந தேஸங் ஸங்கா²ரானங் க²யா. ஏதேஹி தண்ஹக்க²யாதி³பதே³ஹி.
8. நிப்³பே³த⁴பா⁴கி³யஸுத்தவண்ணனா
209. நிப்³பி³ஜ்ஜ²ந்தீதி நிப்³பே³தா⁴, நிப்³பி³ஜ்ஜ²னத⁴ம்மா த⁴ம்மவினயாத³யோ, தப்பரியாபன்னதாய நிப்³பே³த⁴பா⁴கே³ க³தோ நிப்³பே³த⁴பா⁴கி³யோ, தங் நிப்³பே³த⁴பா⁴கி³யங். தேனாஹ ‘‘நிப்³பி³ஜ்ஜ²னகொட்டா²ஸிய’’ந்தி. பா⁴வெத்வா டி²தேன சித்தேன. விபஸ்ஸனாமக்³க³ம்பி க³ஹெத்வா ‘‘மக்³க³பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³ மிஸ்ஸகா’’தி வுத்தா. தேஹீதி பொ³ஜ்ஜ²ங்கே³ஹி பா⁴விதங் சித்தங். தே வா பொ³ஜ்ஜ²ங்கே³ பா⁴வெத்வா டி²தங் சித்தங் நாம ப²லசித்தங், தஸ்மா நிப்³ப³த்திதலோகுத்தரமேவ. தம்பீதி ப²லசித்தம்பி மக்³கா³னந்தரதாய மக்³க³னிஸ்ஸிதங் கத்வா மிஸ்ஸகமேவ கதே²துங் வட்டதி ‘‘போ³தா⁴ய ஸங்வத்தந்தீ’’தி வுத்தத்தா.
9. ஏகத⁴ம்மஸுத்தவண்ணனா
210. ஸங்யோஜனஸங்கா²தா வினிப³ந்தா⁴தி காமராகா³தி³ஸங்யோஜனஸஞ்ஞிதா ப³ந்த⁴னா. பரினிட்ட²பெத்வா க³ஹணாதி கி³லித்வா விய பரினிட்ட²பெத்வா க³ஹணாகாரா.
10. உதா³யிஸுத்தவண்ணனா
211. ப³ஹுகதங் அப³ஹுகதோ, அகதப³ஹுமானோ. த⁴ம்மோ உப்பஜ்ஜமானோ உக்குஜ்ஜந்தோ விய நிருஜ்ஜ²மானோ அவகுஜ்ஜந்தோ விய ஹோதீதி வுத்தங் ‘‘உக்குஜ்ஜங் வுச்சதி உத³யோ, அவகுஜ்ஜங் வயோ’’தி. பரிவத்தெந்தோதி அனிச்சாதிபி து³க்கா²திபி அனத்தாதிபி. ‘‘ஏஸோ ஹி தே உதா³யி மக்³கோ³ படிலத்³தோ⁴, யோ தே…பே॰… தத²த்தாய உபனெஸ்ஸதீ’’தி பரியோஸானே ப⁴க³வதோ வசனஞ்செத்த² ஸாத⁴கங் த³ட்ட²ப்³ப³ங். தேன தேனாகாரேன விஹரந்தந்தி யேன ஸம்மஸனாகாரேன விபஸ்ஸனாவிஹாரேன விஹரந்தங். ததா²பா⁴வாயாதி கீ²ணாஸவபா⁴வபச்சவெக்க²ணாய. தேனாஹ – ‘‘கீ²ணா ஜாதீதி…பே॰… தங் த³ஸ்ஸெந்தோ ஏவமாஹா’’தி.
உதா³யிவக்³க³வண்ணனா நிட்டி²தா.
4. நீவரணவக்³கோ³
3-4. உபக்கிலேஸஸுத்தாதி³வண்ணனா
214-215. ந ச பபா⁴வந்தந்தி ந ச பபா⁴ஸம்பன்னங். பபி⁴ஜ்ஜனஸபா⁴வந்தி தாபெத்வா தாலனே பப⁴ங்கு³தங். அவஸேஸங் லோஹந்தி வுத்தாவஸேஸங் ஜாதிலோஹங், விஜாதிலோஹங், கித்திமலோஹந்தி பபே⁴த³ங் ஸப்³ப³ம்பி லோஹங். உப்பஜ்ஜிதுங் அப்பதா³னேனாதி எத்த² நனு லோகியகுஸலசித்தஸ்ஸபி ஸுவிஸுத்³த⁴ஸ்ஸ உப்பஜ்ஜிதுங் அப்பதா³னேன உபக்கிலேஸதாதி? ஸச்சமேதங், யஸ்மிங் பன ஸந்தானே நீவரணானி லத்³த⁴பதிட்டா²னி, தத்த² மஹக்³க³தகுஸலஸ்ஸபி அஸம்ப⁴வோ, பகே³வ லோகுத்தரகுஸலஸ்ஸ, பரித்தகுஸலங் பன யதா²பச்சயங் உப்பஜ்ஜதி. நீவரணே ஹி வூபஸந்தே ஸந்தானே உப்பத்தியா அபரிஸுத்³த⁴ங் ஹோதி, உபக்கிலிட்ட²ங் நாம ஹோதி, அபரிஸுத்³த⁴தீ³பகபல்லிகவட்டி²தேலாதி³ஸன்னிஸ்ஸயோ தீ³போ விய, அபிச நிப்பரியாயதோ உப்பஜ்ஜிதுங் அப்பதா³னேனேவ தேஸங் உபக்கிலேஸதாதி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘யத³க்³கே³ன ஹீ’’திஆதி³மாஹ. ஆரம்மணே விக்கி²த்தப்பத்திவஸேன சுண்ணவிசுண்ணதா வேதி³தப்³பா³. ந ஆவரந்தீதி குஸலத⁴ம்மே உப்பஜ்ஜிதுங் அப்பதா³னவஸேன ந ஆவரந்தி, அத² கோ² தேஸங் உப்பத்தியா ஹொந்தி. ந படிச்சா²தெ³ந்தீதி ந சதுபூ⁴மகசித்தஸ்ஸாதி சதுத்த²பூ⁴மககுஸலசித்தஸ்ஸ அனுபக்கிலேஸா, தேஹி அகிலிஸ்ஸனதோ.
8. ஆவரணனீவரணஸுத்தவண்ணனா
219. பஞ்ஞா து³ப்³ப³லா ஹோதி, ந ப³லவதீ படிபக்கே²ன உபக்கிலிட்ட²பா⁴வதோ. தேனாஹ ‘‘மந்தா³ அவிஸதா³’’தி.
பஞ்ச நீவரணா தூ³ரே ஹொந்தி ஆவரணாபா⁴வதோ. தமேவ பீதிந்தி ஸப்பாயத⁴ம்மஸவனே உப்பன்னங் பீதிங். தஸ்ஸா ததா³ உப்பன்னாகாரஸல்லக்க²ணேன அவிஜஹந்தோ புனப்புனங் தஸ்ஸா நிப்³ப³த்தனேன. தேனாஹ ‘‘பஞ்ச நீவரணே விக்க²ம்பெ⁴த்வா’’தி. இத³ங் ஸந்தா⁴யாதி எத்தகே தி³வஸேபி ந வினஸ்ஸந்தி, ஸா த⁴ம்மபீதி லத்³த⁴பச்சயா ஹுத்வா விஸேஸாவஹாதி இமமத்த²ங் ஸந்தா⁴ய ஏதங் ‘‘இமஸ்ஸ பஞ்ச நீவரணா தஸ்மிங் ஸமயே ந ஹொந்தீ’’திஆதி³ வுத்தங். பீதிபாமோஜ்ஜபக்கி²யாதி பீதிபாமோஜ்ஜபச்சயா. நஸ்ஸந்தீதி நிரோத⁴பச்சயவஸேன பவத்தனதோ நஸ்ஸந்தி. ஸபா⁴க³பச்சயவஸேன புன உப்பஜ்ஜந்தாபி…பே॰… வுச்சதி கிச்சஸாத⁴னவஸேன பவத்தனதோ.
9. ருக்க²ஸுத்தவண்ணனா
220. அபி⁴ருஹனகாதி ஸமீபருக்கே² அபி⁴ப⁴வித்வா ருஹனகா. அட்டி²கச்ச²கோதி அட்டி²ப³ஹுலகச்ச²கோ. கபித²னஸதி³ஸப²லத்தா கபித்த²னோதி லத்³த⁴னாமோ.
10. நீவரணஸுத்தவண்ணனா
221. அந்த⁴பா⁴வகரணா பஞ்ஞாசக்கு²ஸ்ஸ விப³ந்த⁴னதோ. ததா² ஹி தே ‘‘அசக்கு²கரணா பஞ்ஞானிரோதி⁴கா’’தி வுத்தா. விஹனதி விபா³த⁴தீதி விகா⁴தோ, து³க்க²ந்தி ஆஹ ‘‘விகா⁴தபக்கி²யாதி து³க்க²பக்கி²கா’’தி. நிப்³பா³னத்தா²ய ந ஸங்வத்தந்தீதி அனிப்³பா³னஸங்வத்தனிகா. மிஸ்ஸகபொ³ஜ்ஜ²ங்கா³வ கதி²தா புப்³ப³பா⁴கி³கானங் கதி²தத்தா.
நீவரணவக்³க³வண்ணனா நிட்டி²தா.
5. சக்கவத்திவக்³கோ³
1. விதா⁴ஸுத்தவண்ணனா
222. விதீ⁴யந்தீதி விதா⁴, மானாதி³பா⁴கா³ கொட்டா²ஸாதி ஆஹ ‘‘தயோ மானகொட்டா²ஸா’’தி. ததா² ததா² வித³ஹனதோதி ‘‘ஸெய்யோஹமஸ்மீ’’திஆதி³னா தேன தேனாகாரேன வித³ஹனதோ ட²பனதோ, ட²பேதப்³ப³தோ வா.
2. சக்கவத்திஸுத்தவண்ணனா
223. ஸிரிஸம்பத்தியா ராஜதி தி³ப்பதி ஸோப⁴தீதி ராஜா, தா³னபியவசனஅத்த²சரியாஸமானத்ததாஸங்கா²தேஹி சதூஹி ஸங்க³ஹவத்தூ²ஹி. ரஞ்ஜேதீதி ரமேதி. அப்³பு⁴க்³க³தாயாதி உதீ³ரிதா நிப்³ப³த்திதோ தத்த² தத்த² க³ச்ச²னதோ. சக்கங் வத்தேதீதி சக்கரதனங் பவத்தேதி. தே³வட்டா²னந்தி பூஜனீயதே³வட்டா²னங். சித்தீகதட்டே²னாதி பூஜனீயபா⁴வேன. அக்³கோ⁴ நத்தி² சிரகாலஸம்ப⁴வபுஞ்ஞானுபா⁴வஸித்³த⁴ரதனஸப்³பா⁴வதோ. அஞ்ஞேஹி சக்கவத்தினோ பரிக்³க³ஹபூ⁴தரதனேஹி. லோகேதி மனுஸ்ஸலோகே. தேன தத³ஞ்ஞலோகங் நிவத்தேதி. விஜ்ஜமானக்³க³ஹணேன அதீதானாக³தங் நிவத்தேதி. பு³த்³தா⁴ ச கதா³சி கரஹசி உப்பஜ்ஜந்தி சக்கவத்தினோபி யேபு⁴ய்யேன தஸ்மிங்யேவ உப்பஜ்ஜனதோதி அதி⁴ப்பாயோ. அனோமஸ்ஸாதி அலாமகஸ்ஸ உக்கட்ட²ஸ்ஸ. ஸேஸானி ரதனானி.
தத்ராதி வாக்யோபஞ்ஞாஸனே நிபாதோ, தஸ்மிங் பாதுபா⁴வவசனே. ‘‘அயுத்த’’ந்தி வத்வா தத்த² அதி⁴ப்பாயங் விவரந்தோ ‘‘உப்பன்னங் ஹீ’’திஆதி³மாஹ. தேஹி ரதனேஹி சக்கவத்தனநியமாபெக்க²தாய சக்கவத்திவசனஸ்ஸ. நியமேனாதி ஏகந்தேன. வத்தப்³ப³தங் ஆபஜ்ஜதி பா⁴வினி பூ⁴தே விய உபசாரோதி யதா² – ‘‘அக³மா ராஜக³ஹங் பு³த்³தோ⁴’’தி (ஸு॰ நி॰ 410). லத்³த⁴னாமஸ்ஸாதி சக்கவத்தீதி லோகே லத்³த⁴ஸமஞ்ஞஸ்ஸ பத்த²னீயஸ்ஸ புரிஸவிஸேஸஸ்ஸ. மூலுப்பத்திவசனதோபீதி ‘‘சக்கவத்திஸ்ஸ பாதுபா⁴வா’’தி ஏதஸ்ஸ பட²முப்பத்தியா வசனதோபி. இதா³னி தமத்த²ங் விவரந்தோ ‘‘யோ ஹீ’’திஆதி³மாஹ. யோ ஹி சக்கவத்திராஜா, தஸ்ஸ உப்பத்தியா சக்கரதனஸ்ஸ உப்பஜ்ஜனதோ சக்கவத்தீதி ஏவங் நாமங் உப்பஜ்ஜதி. ‘‘சக்கங் வத்தெஸ்ஸதீ’’தி இத³ங் பன நியாமங் அனபெக்கி²த்வா தஸ்ஸ உப்பஜ்ஜதீதி ரதனானுப்பத்திங் ஏகமேவாதி சக்கரதனமேவ பட²மங் பாதுப⁴வதி. யஸ்மிங் பூ⁴தே ரஞ்ஞோ சக்கவத்திஸமஞ்ஞா, அத² பச்சா² ப³ஹுலவசனதோபி ஏதங் ‘‘சக்கவத்திஸ்ஸ பாதுபா⁴வா ரதனானங் பாதுபா⁴வோ’’தி வுத்தங். அயங் ஹேதுகத்துஸஞ்ஞிதோ அத்த²பே⁴தோ³. பாதுபா⁴வாதி பாதுபா⁴வதோ. புஞ்ஞஸம்பா⁴ரோ பி⁴ன்னஸந்தானதாய ரதனானம்பி பரியாயேன உபனிஸ்ஸயஹேதூதி வுத்தங். யுத்தமேவேதங் யதா²வுத்தயுத்தியுத்தத்தா.
வத்தப்³ப³பூ⁴தோ அதி⁴ப்பாயோ ஏதஸ்ஸ அத்தீ²தி அதி⁴ப்பாயோ, அத்த²னித்³தே³ஸோ, ஸங்கே²பதோ அதி⁴ப்பாயோ ஸங்கே²பாதி⁴ப்பாயோ. சக்கரதனானுபா⁴வேன சக்கவத்திஸ்ஸரியஸ்ஸ ஸிஜ்ஜ²னதோ ‘‘தா³துங் ஸமத்த²ஸ்ஸா’’தி வுத்தங். யோஜனப்பமாணே பதே³ஸே பவத்தத்தா யோஜனப்பமாணங் அந்த⁴காரங். அதிதீ³கா⁴திரஸ்ஸதாதி³ங் ச²ப்³பி³த⁴ங் தோ³ஸங் விவஜ்ஜெத்வா டி²தஸ்ஸாதி வசனஸேஸோ.
ஸப்³பே³ஸங் சதுபூ⁴மகத⁴ம்மானங் புரேசரங் குஸலானங் த⁴ம்மானங் க³தியோ ஸமன்வேஸனவஸேன பவத்தனதோ. பு³த்³தா⁴தீ³ஹிபி அப்பஹானீயதாய மஹந்தத⁴ம்மஸபா⁴வத்தா த⁴ம்மகாயே ச ஜெட்ட²கட்டே²ன த⁴ம்மகாயூபபன்னங். பஞ்ஞாபாஸாத³தாய சஸ்ஸ உபரிக³தட்டே²ன அச்சுக்³க³தங். வித்த²தட்டே²ன விபுலங். மஹந்ததாய மஹந்தங். அனாதி³காலபா⁴விதஸ்ஸ கிலேஸஸந்தானஸ்ஸ க²ணேனேவ வித்³த⁴ங்ஸனதோ ஸீக⁴ங் லஹு ஜவந்தி பரியாயா. பொ³ஜ்ஜ²ங்க³த⁴ம்மபரியாபன்னத்தா ஹி வுத்தங் ‘‘ஏகந்த-குஸலத்தா’’தி. ஸம்பயுத்தவஸேன பீதியா ஆலோகவித்³த⁴ங்ஸனபா⁴வவஸேனாதி வுத்தங் ‘‘ஸஹஜாதபச்சயாதீ³’’திஆதி³. ஸப்³ப³ஸங்கா³ஹிகத⁴ம்மபரிச்சே²தோ³தி சதுபூ⁴மகத்தா ஸப்³ப³ஸங்கா³ஹகோ பொ³ஜ்ஜ²ங்க³த⁴ம்மபரிச்சே²தோ³ கதி²தோ.
4-10. து³ப்பஞ்ஞஸுத்தாதி³வண்ணனா
225-231. ஏளங் வுச்சதி தோ³ஸோ, ஏளேன மூகோ³ வியாதி ஏளமூகோ³தி இமமத்த²ங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘முகே²ன வாச’’ந்திஆதி³மாஹ.
சக்கவத்திவக்³க³வண்ணனா நிட்டி²தா.
6. ஸாகச்ச²வக்³கோ³
1. ஆஹாரஸுத்தவண்ணனா
232. புரிமனயதோதி ஏவந்தி இதா³னி வுச்சமானாகாரேன. ஸதி ச ஸம்பஜஞ்ஞஞ்ச ஸதிஸம்பஜஞ்ஞங். ஸதிபதா⁴னங் வா அபி⁴க்கந்தாதீ³ஸு ஸத்த²கபா⁴வபரிக்³க³ண்ஹகஞாணங் ஸதிஸம்பஜஞ்ஞங். தங் ஸப்³ப³த்த² ஸதோகாரீபா⁴வாவஹத்தா ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ஸ்ஸ உப்பாதா³ய ஸங்வத்ததி. யதா² ச பச்சனீகத⁴ம்மப்பஹானங் அனுரூபத⁴ம்மதே³ஸனா ச அனுப்பன்னானங் குஸலானங் த⁴ம்மானங் உப்பாதா³ய ஹோதி, ஏவங் ஸதிரஹிதபுக்³க³லவஜ்ஜனா ஸதோகாரீபுக்³க³லஸேவனா ச தத்த² ச யுத்தபயுத்ததா ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ஸ்ஸ உப்பாதா³ய ஹோதீதி இமமத்த²ங் த³ஸ்ஸேதி ‘‘ஸதிஸம்பஜஞ்ஞ’’ந்திஆதி³னா. அரஹத்தமக்³கே³ன பா⁴வனாபாரிபூரீ ஹோதி. ததா² ஹி அரஹாவ ‘‘ஸதிவேபுல்லப்பத்தோ’’தி வுச்சதி.
த⁴ம்மானங், த⁴ம்மேஸு வா விசயோ, ஸோ ஏவ ஹெட்டா² வுத்தனயேன ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³, தஸ்ஸ த⁴ம்மவிசயஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ஸ்ஸ. பரிபுச்ச²கதாதி ஆசரியங் பயிருபாஸித்வா பஞ்சபி நிகாயே ஸஹட்ட²கதா²ய பரியோகா³ஹெத்வா யங் யங் தத்த² க³ண்டி²ட்டா²னங், தஸ்ஸ தஸ்ஸ ‘‘இத³ங், ப⁴ந்தே, கத²ங் இமஸ்ஸ கோ அத்தோ²’’தி ஏவங் க²ந்தா⁴தீ³ஸு அத்த²புச்ச²கபா⁴வோ. தேனாஹ ‘‘க²ந்த⁴…பே॰… ப³ஹுலதா’’தி.
வத்து²விஸத³கிரியாதி சித்தசேதஸிகானங் பவத்திட்டா²னபா⁴வதோ ஸரீரங் தப்படிப³த்³தா⁴னி ச சீவராதீ³னி இத⁴ ‘‘வத்தூ²னீ’’தி அதி⁴ப்பேதானி, தானி யதா² சித்தஸ்ஸ ஸுகா²வஹானி ஹொந்தி, ததா² கரணங் தேஸங் விஸத³பா⁴வகரணங். தேன வுத்தங் ‘‘அஜ்ஜ²த்திகபா³ஹிரான’’ந்திஆதி³. உஸ்ஸன்னதோ³ஸந்தி வாதாதி³உஸ்ஸன்னதோ³ஸங். ஸேத³மலமக்கி²தந்தி ஸேதே³ன சேவ ஜல்லிகாஸங்கா²தேன ஸரீரமலேன ச மக்கி²தங். ச-ஸத்³தே³ன அஞ்ஞம்பி ஸரீரஸ்ஸ ச சித்தஸ்ஸ ச பீளாவஹங் ஸங்க³ண்ஹாதி. ஸேனாஸனங் வாதி வா-ஸத்³தே³ன பத்தாதீ³னங் ஸங்க³ஹோ த³ட்ட²ப்³போ³. அவிஸதே³ ஸதி, விஸயபூ⁴தே வா. கத²ங் பா⁴வனமனுயுத்தஸ்ஸ தானி விஸயோதி? அந்தரந்தரா பவத்தனகசித்துப்பாத³வஸேன ஏவங் வுத்தங். தே ஹி சித்துப்பாதா³ சித்தேகக்³க³தாய இஜ்ஜ²ந்தியாபி அபரிஸுத்³த⁴பா⁴வாய ஸங்வத்தந்தி. சித்தசேதஸிகேஸு நிஸ்ஸயாதி³பச்சயபூ⁴தேஸு. ஞாணம்பீதி பி-ஸத்³தோ³ ஸம்பிண்ட³னே. தேன ந கேவலங் தங் வத்து²யேவ
ஸமபா⁴வகரணங் ஸத்³தி⁴ந்த்³ரியங் ப³லவங் ஹோதி. தேனாஹ ‘‘இதரானி மந்தா³னீ’’தி. ததோதி தஸ்மா ஸத்³தி⁴ந்த்³ரியஸ்ஸ ப³லவபா⁴வதோ இதரேஸஞ்ச மந்த³த்தா. கோஸஜ்ஜபக்கே² பதிதுங் அத³த்வா ஸம்பயுத்தத⁴ம்மானங் பக்³க³ண்ஹனங் அனுப³லப்பதா³னங் பக்³க³ஹோ, பக்³க³ஹகிச்சங் காதுங் ந ஸக்கோதீதி ஸம்ப³ந்தி⁴தப்³ப³ங். ஆரம்மணங் உபக³ந்த்வா டா²னங், அனிஸ்ஸஜ்ஜனங் வா உபட்டா²னங், விக்கே²பபடிபக்கோ². யேன வா ஸம்பயுத்தா அவிக்கி²த்தா ஹொந்தி, ஸோ அவிக்கே²போ. ரூபக³தங் விய சக்கு²னா யேன யாதா²வதோ விஸயஸபா⁴வங் பஸ்ஸதி, தங் த³ஸ்ஸனகிச்சங் காதுங் ந ஸக்கோதி ப³லவதா ஸத்³தி⁴ந்த்³ரியேன அபி⁴பூ⁴தத்தா. ஸஹஜாதத⁴ம்மேஸு ஹி இந்த³ட்ட²ங் கரொந்தானங் ஸஹ பவத்தமானானங் த⁴ம்மானங் ஏகரஸதாவஸேனேவ அத்த²ஸித்³தி⁴, ந அஞ்ஞதா². தஸ்மாதி வுத்தமேவத்த²ங் காரணபா⁴வேன பச்சாமஸதி. தந்தி ஸத்³தி⁴ந்த்³ரியங்.
த⁴ம்மஸபா⁴வபச்சவெக்க²ணேனாதி யஸ்ஸ ஸத்³தெ⁴ய்யவத்து²னோ உளாரதாதி³கு³ணே அதி⁴முச்சனஸ்ஸ ஸாதிஸயப்பவத்தியா ஸத்³தி⁴ந்த்³ரியங் ப³லவங் ஜாதங், தஸ்ஸ பச்சயபச்சயுப்பன்னதாதி³விபா⁴க³தோ யாதா²வதோ வீமங்ஸனேன. ஏவஞ்ஹி ஏவங்த⁴ம்மதானயேன ஸபா⁴வஸரஸதோ பரிக்³க³ய்ஹமானே ஸவிப்பா²ரோ அதி⁴மொக்கோ² ந ஹோதி – ‘‘அயங் இமேஸங் த⁴ம்மானங் ஸபா⁴வோ’’தி பஞ்ஞாப்³யாபாரஸ்ஸ ஸாதிஸயத்தா. து⁴ரியத⁴ம்மேஸு ஹி யதா² ஸத்³தா⁴ய ப³லவபா⁴வே பஞ்ஞாய மந்த³பா⁴வோ ஹோதி, ஏவங் பஞ்ஞாய ப³லவபா⁴வே ஸத்³தா⁴ய மந்த³பா⁴வோ ஹோதி. தேன வுத்தங் – ‘‘தங் த⁴ம்மஸபா⁴வபச்சவெக்க²ணேன…பே॰… ஹாபேதப்³ப³’’ந்தி. ததா² அமனஸிகரணேனாதி யேனாகாரேன பா⁴வனமனுயுஞ்ஜந்தஸ்ஸ ஸத்³தி⁴ந்த்³ரியங் ப³லவங் ஜாதங், தேனாகாரேன பா⁴வனங் நானுயுஞ்ஜனேனாதி வுத்தங் ஹோதி. இத⁴ து³விதே⁴ன ஸத்³தி⁴ந்த்³ரியஸ்ஸ ப³லவபா⁴வோ அத்தனோ வா பச்சயவிஸேஸேன கிச்சுத்தரியதோ வீரியாதீ³னங் வா மந்த³கிச்சதாய. தத்த² பட²மவிகப்பே ஹாபனவிதி⁴ த³ஸ்ஸிதோ, து³தியவிகப்பே பன யதா² மனஸிகரோதோ வீரியாதீ³னங் மந்த³கிச்சதாய ஸத்³தி⁴ந்த்³ரியங் ப³லவங் ஜாதங், ததா² அமனஸிகாரேன வீரியாதீ³னங் படுதரபா⁴வாவஹேன மனஸிகாரேன ஸத்³தி⁴ந்த்³ரியங் தேஹி
வக்கலித்தே²ரவத்தூ²தி ஸோ ஹி ஆயஸ்மா ஸத்³தா⁴தி⁴முத்தோ தத்த² ச கதாதி⁴காரோ ஸத்து² ரூபகாயத³ஸ்ஸனே பஸுதோ ஏவ ஹுத்வா விஹரந்தோ ஸத்தா²ரா – ‘‘கிங் தே, வக்கலி, இமினா பூதிகாயேன தி³ட்டே²ன, யோ கோ², வக்கலி, த⁴ம்மங் பஸ்ஸதி, ஸோ மங் பஸ்ஸதீ’’திஆதி³னா (ஸங்॰ நி॰ 3.87) ஓவதி³யமானோ கம்மட்டா²னே நியோஜிதோபி தங் அனநுயுஞ்ஜந்தோ பணாமிதோ அத்தானங்
‘‘பாமோஜ்ஜப³ஹுலோ பி⁴க்கு², பஸன்னோ பு³த்³த⁴ஸாஸனே;
அதி⁴க³ச்சே² பத³ங் ஸந்தங், ஸங்கா²ரூபஸமங் ஸுக²’’ந்தி. (த⁴॰ ப॰ 381) –
கா³த²ங் வத்வா ‘‘ஏஹி, வக்கலீ’’தி ஆஹ. ஸோ தேன வசனேன அமதேனேவ அபி⁴ஸித்தோ ஹட்ட²துட்டோ² ஹுத்வா விபஸ்ஸனங் பட்ட²பேஸி, ஸத்³தா⁴ய ப³ஹுலபா⁴வதோ விபஸ்ஸனாவீதி²ங் நாரோஹதி. தங் ஞத்வா ப⁴க³வா இந்த்³ரியஸமத்தபடிபாத³னாய கம்மட்டா²னங் ஸோதெ⁴த்வா அதா³ஸி. ஸோ ஸத்தா²ரா தி³ன்னநயேன விபஸ்ஸனங் உஸ்ஸுக்காபெத்வா மக்³க³படிபாடியா அரஹத்தங் பாபுணி. தேன வுத்தங் – ‘‘வக்கலித்தே²ரவத்து² செத்த² நித³ஸ்ஸன’’ந்தி. எத்தா²தி ஸத்³தி⁴ந்த்³ரியஸ்ஸ அதி⁴மத்தபா⁴வே ஸேஸிந்த்³ரியானங் ஸகிச்சாகரணே.
இதரகிச்சபே⁴த³ந்தி உபட்டா²னாதி³கிச்சவிஸேஸங். பஸ்ஸத்³தா⁴தீ³தி ஆதி³-ஸத்³தே³ன ஸமாதி⁴உபெக்கா²ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³னங் ஸங்க³ஹோ த³ட்ட²ப்³போ³. ஹாபேதப்³ப³ந்தி யதா² ஸத்³தி⁴ந்த்³ரியஸ்ஸ ப³லவபா⁴வோ த⁴ம்மஸபா⁴வபச்சவெக்க²ணேன ஹாயதி, ஏவங் வீரியிந்த்³ரியஸ்ஸ அதி⁴மத்ததா பஸ்ஸத்³தி⁴யாதி³பா⁴வனாய ஹாயதி ஸமாதி⁴பக்கி²கத்தா தஸ்ஸா. ததா² ஹி ஸமாதி⁴ந்த்³ரியஸ்ஸ அதி⁴மத்ததங் கோஸஜ்ஜபாததோ ரக்க²ந்தீ வீரியாதி³பா⁴வனா விய வீரியிந்த்³ரியஸ்ஸ அதி⁴மத்ததங் உத்³த⁴ச்சபாததோ ரக்க²ந்தீ ஏகங்ஸதோ ஹாபேதி. தேன வுத்தங் ‘‘பஸ்ஸத்³தா⁴தி³பா⁴வனாய ஹாபேதப்³ப³’’ந்தி. ஸோணத்தே²ரஸ்ஸ வத்தூ²தி ஸுகுமாரஸோணத்தே²ரஸ்ஸ வத்து². ஸோ ஹி ஆயஸ்மாபி ஸத்து² ஸந்திகா கம்மட்டா²னங் க³ஹெத்வா ஸீதவனே விஹரந்தோ – ‘‘மம ஸரீரங் ஸுகு²மாலங், ந ச ஸக்கா ஸுகே²னேவ ஸுக²ங் அதி⁴க³ந்துங், காயங் கிலமெத்வாபி ஸமணத⁴ம்மோ காதப்³போ³’’தி டா²னசங்கமனமேவ அதி⁴ட்டா²ய ஸேஸேஸுபீதி ஸதிஸமாதி⁴பஞ்ஞிந்த்³ரியேஸுபி.
ஸமதந்தி ஸத்³தா⁴பஞ்ஞானங் அஞ்ஞமஞ்ஞங் அனூனாதி⁴கபா⁴வங், ததா² ஸமாதி⁴வீரியானஞ்ச. யதா² ஹி ஸத்³தா⁴பஞ்ஞானங் விஸுங் விஸுங் து⁴ரியத⁴ம்மபூ⁴தானங் கிச்சதோ அஞ்ஞமஞ்ஞனாதிவத்தனங் விஸேஸதோ இச்சி²தப்³ப³ங். யதோ தேஸங் ஸமது⁴ரதாய அப்பனா ஸம்பஜ்ஜதி, ஏவங் ஸமாதி⁴வீரியானங் கோஸஜ்ஜுத்³த⁴ச்சபக்கி²கானங் ப³லவஸத்³தோ⁴திஆதி³ வுத்தஸ்ஸேவ அத்த²ஸ்ஸ ப்³யதிரேகமுகே²ன ஸமத்த²னங். தஸ்ஸத்தோ² – யோ ப³லவதியா ஸத்³தா⁴ய ஸமன்னாக³தோ அவிஸத³ஞாணோ, ஸோ முத⁴ப்பஸன்னோ ஹோதி, ந அவேச்சப்பஸன்னோ. ததா² ஹி ஸோ அவத்து²ஸ்மிங் பஸீத³தி, ஸெய்யதா²பி தித்தி²யஸாவகா. கேராடிகபக்க²ந்தி ஸாடெ²ய்யபக்க²ங் ப⁴ஜதி. ஸத்³தா⁴ஹீனாய பஞ்ஞாய அதிதா⁴வந்தோ ‘‘தெ³ய்யவத்து²பரிச்சாகே³ன வினா சித்துப்பாத³மத்தேனபி தா³னமயங் புஞ்ஞங் ஹோதீ’’திஆதீ³னி பரிகப்பேதி ஹேதுபதிரூபகேஹி வஞ்சிதோ, ஏவங்பூ⁴தோ ச லூக²தக்கவிலுத்தசித்தோ பண்டி³தானங் வசனங் நாதி³யதி, ஸஞ்ஞத்திங் ந க³ச்ச²தி. தேனாஹ ‘‘பே⁴ஸஜ்ஜஸமுட்டி²தோ விய ரோகோ³ அதேகிச்சோ² ஹோதீ’’தி. யதா² செத்த² ஸத்³தா⁴பஞ்ஞானங் அஞ்ஞமஞ்ஞங் ஸமபா⁴வோ அத்தா²வஹோ, விஸமபா⁴வோ அனத்தா²வஹோ, ஏவங் ஸமாதி⁴வீரியானங் அஞ்ஞமஞ்ஞங் ஸமபா⁴வோ அத்தா²வஹோ, இதரோ அனத்தா²வஹோ, ததா² ஸமபா⁴வோ அவிக்கே²பாவஹோ, இதரோ விக்கே²பாவஹோ. கோஸஜ்ஜங் அபி⁴ப⁴வதி, தேன அப்பனங் ந பாபுணாதீதி அதி⁴ப்பாயோ. ஏஸ நயோ உத்³த⁴ச்சங் அபி⁴ப⁴வதீதி எத்தா²பி. தது³ப⁴யந்தி ஸத்³தா⁴பஞ்ஞாத்³வயங் ஸமாதி⁴வீரியத்³வயஞ்ச. ஸமங் காதப்³ப³ந்தி ஸமதங் காதப்³ப³ங்.
ஸமாதி⁴கம்மிகஸ்ஸாதி ஸமத²கம்மட்டா²னிகஸ்ஸ. ஏவந்தி ஏவங் ஸந்தே, ஸத்³தா⁴ய தோ²கங் ப³லவபா⁴வே ஸதீதி அத்தோ². ஸத்³த³ஹந்தோதி ‘‘பத²வீ பத²வீதி மனஸிகாரமத்தேன ஓகப்பெந்தோதி ஆரம்மணங் அனுபவிஸித்வா விய அதி⁴முச்சனவஸேன அவகப்பெந்தோ பக்க²ந்த³ந்தோ. ஏகக்³க³தா ப³லவதீ வட்டதி ஸமாதி⁴பதா⁴னத்தா ஜா²னஸ்ஸ. உபி⁴ன்னந்தி ஸமாதி⁴பஞ்ஞானங். ஸமாதி⁴கம்மிகஸ்ஸ ஸமாதி⁴னோ அதி⁴மத்ததாய பஞ்ஞாய அதி⁴மத்ததாபி இச்சி²தப்³பா³தி ஆஹ ‘‘ஸமதாயபீ’’தி, ஸமபா⁴வேனாபீதி அத்தோ². அப்பனாதி லோகியஅப்பனா. ததா² ஹி ‘‘ஹோதியேவா’’தி ஸாஸங்கங் வத³தி, லோகுத்தரப்பனா பன தேஸங் ஸமபா⁴வேனேவ இச்சி²தா. யதா²ஹ ‘‘ஸமத²விபஸ்ஸனங் யுக³னத்³த⁴ங் பா⁴வேதீ’’தி (அ॰ நி॰ 4.170). யதி³ விஸேஸதோ ஸத்³தா⁴பஞ்ஞானங் ஸமாதி⁴வீரியானஞ்ச ஸமானதங் இச்ச²தி, கத²ங் ஸதீதி ஆஹ – ‘‘ஸதி பன ஸப்³ப³த்த² ப³லவதீ வட்டதீ’’தி. ஸப்³ப³த்தா²தி லீனுத்³த⁴ச்சபக்கி²கேஸு பஞ்சிந்த்³ரியேஸு. உத்³த⁴ச்சபக்கி²கேகதே³ஸே க³ண்ஹந்தோ ‘‘ஸத்³தா⁴வீரியபஞ்ஞான’’ந்தி ஆஹ. அஞ்ஞதா² பீதி ச க³ஹேதப்³பா³ ஸியா. ததா² ஹி ‘‘கோஸஜ்ஜபக்கி²கேன ஸமாதி⁴னா’’இச்சேவ வுத்தங், ந ச ‘‘பஸ்ஸத்³தி⁴ஸமாதி⁴உபெக்கா²ஹீ’’தி. ஸாதி ஸதி. ஸப்³பே³ஸு ராஜகம்மேஸு நியுத்தோதி ஸப்³ப³கம்மிகோ. தேனாதி யேன காரணேன ஸப்³ப³த்த² இச்சி²தப்³பா³, தேன ஆஹ அட்ட²கதா²யங். ஸப்³ப³த்த² நியுத்தா ஸப்³ப³த்தி²கா ஸப்³ப³த்தி²கா. சித்தந்தி குஸலசித்தங். தஸ்ஸ ஹி ஸதிபடிஸரணங் பராயணங் அப்பத்தஸ்ஸ பத்தியா அனதி⁴க³தஸ்ஸ அதி⁴க³மாய. தேனாஹ – ‘‘ஆரக்க²பச்சுபட்டா²னா’’திஆதி³.
க²ந்தா⁴தி³பே⁴தே³ அனோகா³ள்ஹபஞ்ஞானந்தி பரியத்திபா³ஹுஸச்சவஸேனபி க²ந்தா⁴யதனாதீ³ஸு அப்பதிட்டி²தபு³த்³தீ⁴னங். ப³ஹுஸ்ஸுதஸேவனா ஹி ஸுதமயஞாணாவஹா. தருணவிபஸ்ஸனாஸமங்கீ³பி பா⁴வனாமயஞாணே டி²தத்தா ஏகங்ஸதோ பஞ்ஞவா ஏவ நாம ஹோதீதி ஆஹ – ‘‘ஸமபஞ்ஞாஸ…பே॰… புக்³க³லஸேவனா’’தி. ஞெய்யத⁴ம்மஸ்ஸ க³ம்பீ⁴ரபா⁴வவஸேன தப்பரிச்சே²த³கஞாணஸ்ஸ க³ம்பீ⁴ரபா⁴வக³ஹணந்தி ஆஹ – ‘‘க³ம்பீ⁴ரேஸு க²ந்தா⁴தீ³ஸு பவத்தாய க³ம்பீ⁴ரபஞ்ஞாயா’’தி. தஞ்ஹி ஞெய்யங் தாதி³ஸாய பஞ்ஞாய சரிதப்³ப³தோ க³ம்பீ⁴ரஞாணசரியங், தஸ்ஸா வா பஞ்ஞாய தத்த² பபே⁴த³தோ பவத்தி க³ம்பீ⁴ரஞாணசரியா, தஸ்ஸா பச்சவெக்க²ணாதி ஆஹ ‘‘க³ம்பீ⁴ரபஞ்ஞாய பபே⁴த³பச்சவெக்க²ணா’’தி. யதா² ஸதிவேபுல்லப்பத்தோ நாம அரஹா ஏவ, ஏவங் ஸோ ஏவ பஞ்ஞாவேபுல்லப்பத்தோபீதி ஆஹ ‘‘அரஹத்தமக்³கே³ன பா⁴வனாபாரிபூரீ ஹோதீ’’தி. வீரியாதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோதி.
‘‘தத்தங் அயோகி²லங் ஹத்தே² க³மெந்தீ’’திஆதி³னா வுத்தபஞ்சவித⁴ப³ந்த⁴னகம்மகாரணா நிரயே நிப்³ப³த்தஸத்தஸ்ஸ ஸப்³ப³பட²மங் கரொந்தீதி தே³வதூ³தஸுத்தாதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 3.250), தஸ்ஸா ஆதி³தோ வுத்தத்தா ச ஆஹ – ‘‘பஞ்சவித⁴ப³ந்த⁴னகம்மகாரணதோ பட்டா²யா’’தி. ஸகடவஹனாதி³காலேதி ஆதி³-ஸத்³தே³ன தத³ஞ்ஞமனுஸ்ஸேஹி திரச்சா²னேஹி ச விபா³த⁴னீயகாலங் ஸங்க³ண்ஹாதி. ஏகங் பு³த்³த⁴ந்தரந்தி இத³ங் அபராபரங் பேதேஸு ஏவ உப்பஜ்ஜனகஸத்தவஸேன வுத்தங், ஏகச்சானங் வா பேதானங், ஏகச்சதிரச்சா²னானங் விய ததா² தீ³கா⁴யுகதாபி ஸியாதி ததா² வுத்தங். ததா² ஹி காலோ நாக³ராஜா சதுன்னங் பு³த்³தா⁴னங் ரூபத³ஸ்ஸாவீ.
ஏவங் ஆனிஸங்ஸத³ஸ்ஸாவினோதி ‘‘வீரியாயத்தோ ஏவ ஸகலலோகியலோகுத்தரவிஸேஸாதி⁴க³மோ’’தி ஏவங் ஆனிஸங்ஸத³ஸ்ஸனஸீலஸ்ஸ. க³மனவீதி²ந்தி ஸபுப்³ப³பா⁴க³ங் நிப்³பா³னகா³மினிங் படிபத³ங். ஸஹ விபஸ்ஸனாய அரியமக்³க³படிபாடி, ஸத்தவிஸுத்³தி⁴பரம்பரா வா. ஸா ஹி வட்டதோ நிய்யானாய க³ந்தப்³பா³ படிபதா³தி கத்வா க³மனவீதி² நாம.
காயத³ள்ஹீப³ஹுலோதி காயஸ்ஸ போஸனபஸுதோ. பிண்ட³ந்தி ரட்ட²பிண்ட³ங். பச்சயதா³யகானங் அத்தனி காரஸ்ஸ அத்தனோ ஸம்மாபடிபத்தியா மஹப்ப²லபா⁴வஸ்ஸ கரணேன பிண்டா³ய பி⁴க்கா²ய படிபூஜனா பிண்டா³பசாயனா. நீஹரந்தோதி பத்தத்த²விகதோ நீஹரந்தோ. தங் ஸத்³த³ங் ஸுத்வாதி தங் உபாஸிகாய வசனங் பண்ணஸாலத்³வாரே டி²தோவ பஞ்சாபி⁴ஞ்ஞதாய தி³ப்³ப³ஸோதேன ஸுத்வாதி வத³ந்தி. மனுஸ்ஸஸம்பத்தி, தி³ப்³ப³ஸம்பத்தி திஸ்ஸோ ஸம்பத்தியோ. ஸிதங் கரொந்தோவாதி ‘‘அகிச்சே²னேவ மயா வட்டது³க்க²ங் ஸமதிக்கந்த’’ந்தி பச்சவெக்க²ணாவஸானே ஸஞ்ஜாதபாமோஜ்ஜவஸேன ஸிதங் கரொந்தோ ஏவ.
அலஸானங் பா⁴வனாய நாமமத்தம்பி அஜானந்தானங் காயஸ்ஸ போஸனப³ஹுலானங் யாவத³த்த²ங் பரிபு⁴ஞ்ஜித்வா ஸெய்யஸுகா²தி³ங் அனுயுஞ்ஜந்தானங் திரச்சா²னகதி²கானங் தூ³ரதோவ வஜ்ஜனங் குஸீதபுக்³க³லபரிவஜ்ஜனா. ‘‘தி³வஸங் சங்கமேன நிஸஜ்ஜாயா’’திஆதி³னா பா⁴வனாரம்ப⁴வஸேன ஆரத்³த⁴வீரியானங் த³ள்ஹபரக்கமானங் காலேனகாலங் ஆரத்³த⁴வீரியபுக்³க³லஸேவனா. தேனாஹ ‘‘குச்சி²ங் பூரெத்வா’’திஆதி³.
விஸுத்³தி⁴மக்³கே³ பன ‘‘ஜாதிமஹத்தபச்சவெக்க²ணா, ஸப்³ரஹ்மசாரிமஹத்தபச்சவெக்க²ணா’’தி இத³ங் த்³வயங் ந க³ஹிதங், ‘‘தி²னமித்³த⁴வினோத³னதா, ஸம்மப்பதா⁴னபச்சவெக்க²ணா’’தி இத³ங் த்³வயங் க³ஹிதங். தத்த² ஆனிஸங்ஸத³ஸ்ஸாவிதாய ஏவ ஸம்மப்பதா⁴னபச்சவெக்க²ணா க³ஹிதா லோகியலோகுத்தரவிஸேஸாதி⁴க³மஸ்ஸ வீரியாயத்ததாத³ஸ்ஸனபா⁴வதோ. தி²னமித்³த⁴வினோத³னங் தத³தி⁴முத்ததாய க³ஹிதங், வீரியுப்பாத³னே யுத்தபயுத்தஸ்ஸ தி²னமித்³த⁴வினோத³னங் அத்த²தோ ஸித்³த⁴மேவ. தத்த² தி²னமித்³த⁴வினோத³னங் குஸீதபுக்³க³லபரிவஜ்ஜன-ஆரத்³த⁴வீரியபுக்³க³ல-ஸேவன- தத³தி⁴முத்ததாபடிபக்க²வித⁴மன-பச்சயூபஸங்ஹாரவஸேன, அபாயப⁴யபச்சவெக்க²ணாத³யோ ஸமுத்தேஜனவஸேன வீரியஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ஸ்ஸ உப்பாத³காதி த³ட்ட²ப்³பா³.
பு³த்³தா⁴னுஸ்ஸதியா உபசாரஸமாதி⁴னிட்ட²த்தா வுத்தங் ‘‘யாவ உபசாரா’’தி. ஸகலஸரீரங் ப²ரமானோதி பீதிஸமுட்டா²னேஹி பணீதரூபேஹி ஸகலஸரீரங் ப²ரமானோ. த⁴ம்மஸங்க⁴கு³ணே அனுஸ்ஸரந்தஸ்ஸபி யாவ உபசாரா ஸகலஸரீரங் ப²ரமானோ பீதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³ உப்பஜ்ஜதீதி யோஜனா. ஏவங் ஸேஸஅனுஸ்ஸதீஸு பஸாத³னீயஸுத்தந்தபச்சவெக்க²ணாய ச யோஜேதப்³ப³ங் தஸ்ஸாபி விமுத்தாயதனபா⁴வேன தக்³க³திகத்தா. ஏவரூபே காலேதி து³ப்³பி⁴க்க²ப⁴யாதீ³ஸூதி வுத்தகாலே. ஸமாபத்தியா…பே॰… ந ஸமுதா³சரந்தீதி இத³ங் உபஸமானுஸ்ஸதியா வஸேன வுத்தங். ஸங்கா²ரானஞ்ஹி ஸப்பதே³ஸவூபஸமேபி நிப்பதே³ஸவூபஸமே விய தத்த² ஸபஞ்ஞாய பவத்தனதோ பா⁴வனாமனஸிகாரோ கிலேஸவிக்க²ம்ப⁴னஸமத்தோ² ஹுத்வா உபசாரஸமாதி⁴ங் ஆவஹந்தோ ததா²ரூபபீதிஸோமனஸ்ஸஸமன்னாக³தோ பீதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ஸ்ஸ உப்பாதா³ய ஹோதீதி. பஸாத³னீயேஸு டா²னேஸு பஸாத³ஸினேஹாபா⁴வேன ஸங்ஸூசிதஹத³யதா லூக²தா. ஸா ச தத்த² ஆத³ரகா³ரவாகரணேன விஞ்ஞாயதீதி ஆஹ ‘‘அஸக்கச்சகிரியாய ஸங்ஸூசிதலூக²பா⁴வே’’தி.
காயசித்தத³ரத²வூபஸமலக்க²ணா பஸ்ஸத்³தி⁴ ஏவ யதா²வுத்தபோ³தி⁴அங்க³பூ⁴தோ பஸ்ஸத்³தி⁴ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³, தஸ்ஸ பஸ்ஸத்³தி⁴ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ஸ்ஸ. பணீதபோ⁴ஜனஸேவனதாதி பணீதஸப்பாயபோ⁴ஜனஸேவனதா. உதுஇரியாபத²ஸுக²க்³க³ஹணேஹி ஸப்பாயஉதுஇரியாபத²ங் க³ஹிதந்தி த³ட்ட²ப்³ப³ங். தஞ்ஹி திவித⁴ம்பி ஸப்பாயங் ஸேவியமானங் காயஸ்ஸ கல்லதாபாத³னவஸேன சித்தஸ்ஸ கல்லதங் மஜ்ஜ²த்தபயோக³தா. அயஞ்ஹி பஹானஸாரத்³த⁴காயதா-ஸங்கா²தபஸ்ஸத்³த⁴காயதாய காரணங் ஹொந்தீ பஸ்ஸத்³தி⁴த்³வயங் ஆவஹதி. ஏதேனேவ ஸாரத்³த⁴காயபுக்³க³லபரிவஜ்ஜன-பஸ்ஸத்³த⁴காயபுக்³க³லஸேவனானங் ததா³வஹனதா ஸங்வண்ணிதாதி த³ட்ட²ப்³ப³ங்.
வத்து²விஸத³கிரியா இந்த்³ரியஸமத்தபடிபாத³னா ச ‘‘பஞ்ஞாவஹா’’தி வுத்தா. ஸமதா²வஹாபி தா ஹொந்தி ஸமதா²வஹபா⁴வேனேவ பஞ்ஞாவஹத்தாதி வுத்தங் ‘‘வத்து²விஸத³…பே॰… வேதி³தப்³பா³’’தி.
கரணகோஸல்லபா⁴வனாகோஸல்லானங் நானந்தரியபா⁴வதோ ரக்க²ணகோஸல்லஸ்ஸ ச தங்மூலகத்தா ‘‘நிமித்தகுஸலதா நாம கஸிணனிமித்தஸ்ஸ உக்³க³ஹணகுஸலதா’’இச்சேவ வுத்தங். அதிஸிதி²லவீரியதாதீ³ஹீதி ஆதி³-ஸத்³தே³ன பஞ்ஞாபயோக³மந்த³தங் அப்பமாத³வேகல்லஞ்ச ஸங்க³ண்ஹாதி. தஸ்ஸ பக்³க³ண்ஹனந்தி தஸ்ஸ லீனஸ்ஸ சித்தஸ்ஸ த⁴ம்மவிசயஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³தி³ஸமுட்டா²பனேன லயாபத்திதோ ஸமுட்டா²பனங். வுத்தஞ்ஹேதங் ப⁴க³வதா –
‘‘யஸ்மிஞ்ச கோ², பி⁴க்க²வே, ஸமயே லீனங் சித்தங் ஹோதி, காலோ தஸ்மிங் ஸமயே த⁴ம்மவிசயஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ஸ்ஸ பா⁴வனாய, காலோ வீரியஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ஸ்ஸ பா⁴வனாய, காலோ பீதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ஸ்ஸ பா⁴வனாய. தங் கிஸ்ஸ ஹேது? லீனங், பி⁴க்க²வே, சித்தங், தங் ஏதேஹி த⁴ம்மேஹி ஸுஸமுட்டா²பயங் ஹோதி. ஸெய்யதா²பி, பி⁴க்க²வே, புரிஸோ பரித்தங் அக்³கி³ங் உஜ்ஜாலேதுகாமோ அஸ்ஸ, ஸோ தத்த² ஸுக்கா²னி சேவ திணானி பக்கி²பெய்ய, ஸுக்கா²னி கோ³மயானி பக்கி²பெய்ய, ஸுக்கா²னி கட்டா²னி பக்கி²பெய்ய, முக²வாதஞ்ச த³தெ³ய்ய, ந ச பங்ஸுகேன ஓகிரெய்ய, ப⁴ப்³போ³ நு கோ² ஸோ புரிஸோ பரித்தங் அக்³கி³ங் உஜ்ஜாலேதுந்தி. ஏவங், ப⁴ந்தே’’தி (ஸங்॰ நி॰ 5.234).
எத்த² ச யதா²ஸகங் ஆஹாரவஸேன த⁴ம்மவிசயஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³தீ³னங் பா⁴வனா ஸமுட்டா²பனாதி வேதி³தப்³பா³, ஸா அனந்தரங் விபா⁴விதா ஏவ.
அச்சாரத்³த⁴வீரியதாதீ³ஹீதி ஆதி³-ஸத்³தே³ன பஞ்ஞாபயோக³ப³லவதங் பமோது³ப்பிலாவனஞ்ச ஸங்க³ண்ஹாதி. தஸ்ஸ நிக்³க³ண்ஹனந்தி தஸ்ஸ உத்³த⁴தஸ்ஸ சித்தஸ்ஸ ஸமாதி⁴ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³தி³ஸமுட்டா²பனேன உத்³த⁴தாபத்திதோ நிஸேத⁴னங். வுத்தம்பி சேதங் ப⁴க³வதா –
‘‘யஸ்மிஞ்ச கோ², பி⁴க்க²வே, ஸமயே உத்³த⁴தங் சித்தங் ஹோதி, காலோ தஸ்மிங் ஸமயே பஸ்ஸத்³தி⁴ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ஸ்ஸ பா⁴வனாய, காலோ ஸமாதி⁴ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ஸ்ஸ பா⁴வனாய, காலோ உபெக்கா²ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ஸ்ஸ பா⁴வனாய. தங் கிஸ்ஸ ஹேது? உத்³த⁴தங், பி⁴க்க²வே, சித்தங், தங் ஏதேஹி த⁴ம்மேஹி ஸுவூபஸமயங் ஹோதி. ஸெய்யதா²பி, பி⁴க்க²வே, புரிஸோ மஹந்தங் அக்³கி³க்க²ந்த⁴ங் நிப்³பா³பேதுகாமோ அஸ்ஸ, ஸோ தத்த² அல்லானி சேவ திணானி….பே॰… பங்ஸுகேன ச ஓகிரெய்ய, ப⁴ப்³போ³ நு கோ² ஸோ புரிஸோ மஹந்தங் அக்³கி³க்க²ந்த⁴ங் நிப்³பா³பேதுந்தி. ஏவங், ப⁴ந்தே’’தி (ஸங்॰ நி॰ 5.234).
எத்தா²பி யதா²ஸகங் ஆஹாரவஸேன பஸ்ஸத்³தி⁴ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³தீ³னங் பா⁴வனா ஸமுட்டா²பனாதி வேதி³தப்³பா³. தத்த² பஸ்ஸத்³தி⁴ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ஸ்ஸ பா⁴வனா வுத்தா ஏவ, ஸமாதி⁴ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ஸ்ஸ வுச்சமானா, இதரஸ்ஸ அனந்தரங் வக்க²தி. பஞ்ஞாபயோக³மந்த³தாயாதி பஞ்ஞாப்³யாபாரஸ்ஸ அப்பபா⁴வேன. யதா² ஹி தா³னங் அலோப⁴ப்பதா⁴னங், ஸீலங் அதோ³ஸப்பதா⁴னங், ஏவங் பா⁴வனா அமோஹப்பதா⁴னா. தத்த² யதா³ பஞ்ஞா ந ப³லவதீ ஹோதி, ததா³ பா⁴வனா புப்³பே³னாபரங் விஸேஸாவஹா ந ஹோதி, அனபி⁴ஸங்க²தோ விய ஆஹாரோ புரிஸஸ்ஸ யோகி³னோ சித்தஸ்ஸ அபி⁴ருசிங் ந உப்பாதே³தி, தேன தங் நிரஸ்ஸாத³ங் ஹோதி. ததா² பா⁴வனாய ஸம்மதே³வ வீதி²படிபத்தியா அபா⁴வேன உபஸமஸுக²ங் ந விந்த³தி, தேனபி சித்தங் நிரஸ்ஸாத³ங் ஹோதி. தேன வுத்தங் ‘‘பஞ்ஞாபயோக³…பே॰… நிரஸ்ஸாத³ங் ஹோதீ’’தி.
தஸ்ஸ ஸங்வேகு³ப்பாத³னஞ்ச பஸாது³ப்பாத³னஞ்ச திகிச்ச²னந்தி தங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘அட்ட² ஸங்வேக³வத்தூ²னீ’’திஆதி³மாஹ. தத்த² ஜாதிஜராப்³யாதி⁴மரணானி யதா²ரஹங் ஸுக³தியங் து³க்³க³தியஞ்ச ஹொந்தீதி தத³ஞ்ஞமேவ பஞ்சவித⁴ப³ந்த⁴னாதி³கு²ப்பிபாஸாதி³அஞ்ஞமஞ்ஞவிபா³த⁴னாதி³ஹேதுகங் அபாயது³க்க²ங் த³ட்ட²ப்³ப³ங். தயித³ங் ஸப்³ப³ங் தேஸங் தேஸங் ஸத்தானங் பச்சுப்பன்னப⁴வனிஸ்ஸிதங் க³ஹிதந்தி அதீதே அனாக³தே ச காலே அயங் வுச்சதி ஸமயே ஸம்பஹங்ஸனாதி அயங் ஸம்பஹங்ஸிதப்³ப³ஸமயே வுத்தனயேன ஸங்வேக³ஜனநவஸேன சேவ பஸாது³ப்பாத³னவஸேன ச ஸம்மதே³வ பஹங்ஸனா, ஸங்வேக³ஜனநபுப்³ப³கபஸாது³ப்பாத³னேன பா⁴வனாசித்தஸ்ஸ தோஸனாதிஅத்தோ².
ஸம்மாபடிபத்திங் ஆக³ம்மாதி லீனுத்³த⁴ச்சவிரஹேன ஸமத²வீதி²படிபத்தியா ச ஸம்மதே³வ பா⁴வனாபடிபத்திங் ஆக³ம்ம.
அலீனந்திஆதீ³ஸு கோஸஜ்ஜபக்கி²கானங் த⁴ம்மானங் அனதி⁴மத்ததாய அலீனங், உத்³த⁴ச்சபக்கி²கானங் அனதி⁴மத்ததாய அனுத்³த⁴தங், பஞ்ஞாபயோக³ஸம்பத்தியா உபஸமஸுகா²தி⁴க³மேன ச அனிரஸ்ஸாத³ங், ததோ ஏவ ஆரம்மணே ஸமப்பவத்தங் ஸமத²வீதி²படிபன்னஞ்ச. தத்த² அலீனதாய பக்³க³ஹே, அனுத்³த⁴தாய ச நிக்³க³ஹே, அனிரஸ்ஸாத³தாய ஸம்பஹங்ஸனே ந ப்³யாபாரங் ஆபஜ்ஜதி. அலீனானுத்³த⁴ச்சதாஹி ஆரம்மணே ஸமப்பவத்தங், அனிரஸ்ஸாத³தாய ஸமத²வீதி²படிபன்னங், ஸமப்பவத்தியா வா அலீனங் அனுத்³த⁴தங், ஸமத²வீதி²படிபத்தியா அனிரஸ்ஸாத³ந்தி த³ட்ட²ப்³ப³ங். அயங் வுச்சதி ஸமயே அஜ்ஜு²பெக்க²னதாதி அயங் அஜ்ஜு²பெக்கி²தப்³ப³ஸமயே சித்தஸ்ஸ பக்³க³ஹனிக்³க³ஹஸம்பஹங்ஸனேஸு ப்³யாவடதாஸங்கா²தங் படிபக்க²ங் அபி⁴பு⁴ய்ய உபெக்க²னா வுச்சதி. ஏஸாதி ஸமாதி⁴பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³ அனுப்பன்னோ உப்பஜ்ஜதி. அரஹத்தமக்³கே³ன பா⁴வனாபாரிபூரீ ஹோதீதி ஏதேன நிப்பரியாயதோ ஸமாதி⁴வேபுல்லப்பத்தோபி அரஹா ஏவாதி த³ஸ்ஸேதி.
அனுரோத⁴விரோத⁴பஹானவஸேன மஜ்ஜ²த்தபா⁴வோ உபெக்கா²ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ஸ்ஸ காரணங் தஸ்மிங் ஸதி ஸிஜ்ஜ²னதோ, அஸதி ச அஸிஜ்ஜ²னதோ, ஸோ ச மஜ்ஜ²த்தபா⁴வோ விஸயவஸேன து³விதோ⁴தி ஆஹ ‘‘ஸத்தமஜ்ஜ²த்ததா ஸங்கா²ரமஜ்ஜ²த்ததா’’தி. தது³ப⁴யவஸேன சஸ்ஸ விருஜ்ஜ²னங் பஸ்ஸத்³தி⁴ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ஸ்ஸ பா⁴வனாய ஏவ தூ³ரீகதந்தி அனுருஜ்ஜ²னஸ்ஸேவ பஹானவிதி⁴ங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ஸத்தமஜ்ஜ²த்ததா’’திஆதி³மாஹ. ததா² ஹிஸ்ஸ ஸத்தஸங்கா²ரகேலாயனபுக்³க³லபரிவஜ்ஜனங் ‘‘உப்பத்தியா காரண’’ந்தி வுச்சதி. உபெக்கா²ய ஹி விஸேஸதோ ராகோ³ படிபக்கோ², ததோ ராக³ப³ஹுலஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ உபெக்கா² ‘‘விஸுத்³தி⁴மக்³கோ³’’தி வுச்சதி. த்³வீஹாகாரேஹீதி கம்மஸ்ஸகதாபச்சவெக்க²ணங் அத்தஸுஞ்ஞதாபச்சவெக்க²ணந்தி இமேஹி த்³வீஹி காரணேஹி. த்³வீஹேவாதி அவதா⁴ரணங் ஸங்கா²ரஸஹிதாய ஸங்க்²யாஸமானதாய த³ஸ்ஸனத்த²ங். ஸங்க்²யா ஏவ ஹெத்த² ஸமானங், ந அஸ்ஸாமிகபா⁴வோ அனத்தனியதா. ஸதி ஹி அத்தனி தஸ்ஸ கிஞ்சனபா⁴வேன சீவரங் அஞ்ஞங் வா கிஞ்சி அத்தனியங் நாம ஸியா, ஸோ பன கோசி நத்தே²வாதி அதி⁴ப்பாயோ. அனத்³த⁴னியந்தி, ந அத்³தா⁴னக்க²மங், ந சிரட்டா²யி இத்தரங் அனிச்சந்தி அத்தோ². தாவகாலிகந்தி தஸ்ஸேவ வேவசனங்.
மமாயதீதி மமத்தங் கரோதி. மமாதி தண்ஹாய பரிக்³க³ய்ஹ திட்ட²தி. த⁴னாயந்தாதி த⁴னங் த³ப்³ப³ங் கரொந்தா. அஸ்ஸாதி உபெக்கா²ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ஸ்ஸ அரஹத்தமக்³கே³ன பா⁴வனாபாரிபூரீ ஹோதி. ததா² ஹி அரஹதோ ஏவ ச²ளங்கு³பெக்கா²னிப்ப²த்தி.
அஸுபா⁴ரம்மணா த⁴ம்மாதி அஸுப⁴ப்பகாரா அஸுப⁴ஜா²னஸ்ஸ ஆரம்மணபூ⁴தா த⁴ம்மா. காமங் இந்த்³ரியப³த்³தா⁴பி கேஸாத³யோ அஸுப⁴ப்பகாரா ஏவ, விஸேஸதோ பன ஜிகு³ச்சி²தப்³பே³ ஜிகு³ச்சா²வஹே க³ண்ஹந்தோ ‘‘த³ஸா’’தி ஆஹ. யதா² மனஸிகரோதோ ஸபா⁴வஸரஸதோ தத்த² அஸுப⁴ஸஞ்ஞா ஸந்திட்ட²தி, ததா² பவத்தோ மனஸிகாரோ உபாயமனஸிகாரோ. அஸுபே⁴ அஸுப⁴படிக்கூலாகாரஸ்ஸ உக்³க³ண்ஹனங், யதா² வா தத்த² உக்³க³ஹனிமித்தங் உப்பஜ்ஜதி, ததா² மனஸிகாரோ அஸுப⁴னிமித்தஸ்ஸ உக்³க³ஹோ. உபசாரப்பனாவஹாய அஸுப⁴பா⁴வனாய அனுயுஞ்ஜனா அஸுப⁴பா⁴வனானுயோகோ³.
மனச்ச²ட்டா²னங் இந்த்³ரியானங் ஸுட்டு² ஸுஸங்வரணே ஸதி அவஸரங் அலப⁴ந்தோ காமச்ச²ந்தோ³ பஹீயதேவ, ததா² போ⁴ஜனே மத்தஞ்ஞுனோ மிதாஹாரஸ்ஸ தி²னமித்³தா⁴பி⁴ப⁴வாபா⁴வா ஓதாரங் அலப⁴மானோ காமச்ச²ந்தோ³ பஹீயதி. யோ பன ஆஹாரே படிக்கூலஸஞ்ஞங் தப்³பி³பரிணாமஸ்ஸ ததா³தா⁴ரஸ்ஸ தஸ்ஸ ச உத³ரியபூ⁴தஸ்ஸ அதிவிய ஜேகு³ச்ச²தங், காயஸ்ஸ ச ஆஹாரதிட்ட²கதங் ஸம்மதே³வ ஜானாதி, ஸோ ஸப்³ப³ஸோ போ⁴ஜனே பமாணஸ்ஸ ஜானநேன விஸேஸதோ போ⁴ஜனே மத்தஞ்ஞூ நாம. தஸ்ஸ காமச்ச²ந்தோ³ பஹீயதேவ, அட்ட²கதா²யங் பன அப்பாஹாரதங்யேவ த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘சதுன்ன’’ந்திஆதி³ வுத்தங். அஸுப⁴கம்மிகதிஸ்ஸத்தே²ரோ த³ந்தட்டி²த³ஸ்ஸாவீ. பஹீனஸ்ஸாதி விக்க²ம்ப⁴னவஸேன பஹீனஸ்ஸ. அபி⁴த⁴ம்மபரியாயேன ஸப்³போ³பி லோபோ⁴ காமச்ச²ந்த³னீவரணந்தி ‘‘அரஹத்தமக்³கே³ன ஆயதிங் அனுப்பாதோ³’’தி வுத்தங்.
மேஜ்ஜதி ஹிதப²ரணவஸேன ஸினிய்ஹதீதி மித்தோ, ஹிதேஸீ புக்³க³லோ, தஸ்மிங் மித்தே ப⁴வா, மித்தஸ்ஸ வா ஏஸாதி மெத்தா, ஹிதேஸிதா. ஸா ஏவ படிபக்க²தோ மெத்தாசேதோவிமுத்தி. தத்த² மெத்தாயனஸ்ஸ ஸத்தேஸு ஹிதப²ரணஸ்ஸ உப்பாத³னங் பவத்தனங் மெத்தானிமித்தஸ்ஸ உக்³க³ஹோ. தேனாஹ ‘‘ஓதி³ஸ்ஸகா’’திஆதி³.
தத்த² அத்தபியஸஹாயமஜ்ஜ²த்தவேரிவஸேன ஓதி³ஸ்ஸகதா. ஸீமாஸம்பே⁴தே³ கதே அனோதி³ஸ்ஸகதா. ஏகாதி³தி³ஸாப²ரணவஸேன தி³ஸாப²ரணதா மெத்தாய உக்³க³ண்ஹனே வேதி³தப்³பா³. உக்³க³ஹோ யாவ உபசாரா த³ட்ட²ப்³போ³. உக்³க³ஹிதாய ஆஸேவனா பா⁴வனா, ஸப்³பா³ இத்தி²யோ புரிஸா அரியா அனரியா தே³வா மனுஸ்ஸா வினிபாதிகாதி ஸத்தோதி⁴கரணவஸேன பவத்தா ஸத்தவிதா⁴, அட்ட²வீஸதிவிதா⁴ வா, த³ஸஹி தி³ஸாஹி தி³ஸோதி⁴கரணவஸேன பவத்தா த³ஸவிதா⁴, ஏகேகாய தி³ஸாய ஸத்தாதி³இத்தா²தி³அவேராதி³பே⁴தே³ன அஸீதாதி⁴கசதுஸதப்பபே⁴தா³ ச ஓதி⁴ஸோப²ரணமெத்தா. ஸப்³பே³ ஸத்தா, பாணா, பூ⁴தா, புக்³க³லா, அத்தபா⁴வபரியாபன்னாதி ஏதேஸங் வஸேன பஞ்சவிதா⁴. ஏகேகஸ்மிங் அவேரா ஹொந்து, அப்³யாபஜ்ஜா, அனீகா⁴, ஸுகீ² அத்தானங் பரிஹரந்தூதி சதுதா⁴ பவத்தியா வீஸதிவிதா⁴ அனோதி⁴ஸோப²ரணமெத்தா, தங் ஸந்தா⁴யாஹ – ‘‘ஓதி⁴ஸோ…பே॰… பா⁴வெந்தஸ்ஸபீ’’தி. த்வங் ஏதஸ்ஸாதிஆதி³னா கம்மஸ்ஸகதாபச்சவெக்க²ணங் த³ஸ்ஸேதி படிஸங்கா²னே டி²தஸ்ஸாதி கோதே⁴ யதா²வுத்தஸ்ஸ ஆதீ³னவஸ்ஸ தப்படிபக்க²தோ அகோதே⁴ மெத்தாய ஆனிஸங்ஸஸ்ஸ ச படிஸங்கா²னே ஸம்மதே³வ ஜானநே. ஸேவந்தஸ்ஸாதி ப⁴ஜந்தஸ்ஸ ப்³யாபாதோ³ பஹீயதி.
அதிபோ⁴ஜனே நிமித்தக்³கா³ஹோதி ஆஹாரஸ்ஸ அதி⁴கபோ⁴ஜனே தி²னமித்³த⁴ஸ்ஸ நிமித்தக்³கா³ஹோ, ‘‘எத்தகே பு⁴த்தே தி²னமித்³த⁴ங் உப்பஜ்ஜதி, எத்தகே நோ’’தி தி²னமித்³த⁴ஸ்ஸ காரணாகாரணக்³கா³ஹோதி அத்தோ². தி³வா ஸூரியாலோகந்தி தி³வா க³ஹிதனிமித்தங் ஸூரியாலோகங், ரத்தியங் மனஸிகரொந்தஸ்ஸபீதி ஏவமெத்த² அத்தோ² வேதி³தப்³போ³. து⁴தங்கா³னங் வீரியனிஸ்ஸிதத்தா வுத்தங் ‘‘து⁴தங்க³னிஸ்ஸிதஸப்பாயகதா²யபீ’’தி.
குக்குச்சம்பி கதாகதானுஸோசனவஸேன பவத்தமானங் சேதஸோ அவூபஸமாவஹதாய உத்³த⁴ச்சேன ஸமானலக்க²ணமேவாதி தது³ப⁴யஸ்ஸ பஹானகாரணங் த³ஸ்ஸெந்தோ ப⁴க³வா – ‘‘அத்தி², பி⁴க்க²வே, சேதஸோ வூபஸமோ’’திஆதி³மாஹ. தஸ்மா பா³ஹுஸச்சாதி³ தஸ்ஸ பஹானகாரணந்தி த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘அபிச ச² த⁴ம்மா’’திஆதி³மாஹ. தத்த² ப³ஹுஸ்ஸுதஸ்ஸ க³ந்த²தோ, அத்த²தோ த⁴ம்மங் விசாரெந்தஸ்ஸ அத்தவேதா³தி³படிலாப⁴ஸம்ப⁴வதோ விக்கே²போ ந ஹோதி. யதா²விஹிதபடிபத்தியா ‘‘பா³ஹுஸச்சேனபி…பே॰… உத்³த⁴ச்சகுக்குச்சங் பஹீயதீ’’தி வுத்தங். யத³க்³கே³ன ப³ஹுஸ்ஸுதஸ்ஸ படிஸங்கா²னவதோ உத்³த⁴ச்சகுக்குச்சங் பஹீயதி, தத³க்³கே³ன பரிபுச்ச²கதாவினயபகதஞ்ஞுதாஹிபி தங் பஹீயதீதி த³ட்ட²ப்³ப³ங். வுத்³த⁴ஸேவிதா ச வுத்³த⁴ஸீலிதங் ஆவஹதீதி சேதஸோ வூபஸமகரத்தா உத்³த⁴ச்சகுக்குச்சஸ்ஸ பஹானகாரீ வுத்தா, வுத்³த⁴பா⁴வங் பன அனபெக்கி²த்வா வினயத⁴ரா குக்குச்சவினோத³கா கல்யாணமித்தாதி த³ட்ட²ப்³பா³. விக்கே²போ ச பி⁴க்கூ²னங் யேபு⁴ய்யேன குக்குச்சஹேதுகோ ஹோதீதி ‘‘கப்பியாகப்பியபரிபுச்சா²ப³ஹுலஸ்ஸா’’திஆதி³னா வினயனயேனேவ பரிபுச்ச²கதாத³யோ நித்³தி³ட்டா². பஹீனே உத்³த⁴ச்சகுக்குச்சேதி நித்³தா⁴ரணே பு⁴ம்மங். குக்குச்சஸ்ஸ தோ³மனஸ்ஸஸஹக³தத்தா அனாகா³மிமக்³கே³ன ஆயதிங் அனுப்பாதோ³ வுத்தோ.
குஸலாகுஸலா த⁴ம்மாதிஆதீ³ஸு யங் வத்தப்³ப³ங், தங் ஹெட்டா² வுத்தமேவ. காமங் பா³ஹுஸச்சபரிபுச்ச²கதாஹி அட்ட²வத்து²காபி விசிகிச்சா² பஹீயதி, ததா²பி ரதனத்தயவிசிகிச்சா²மூலிகா ஸேஸவிசிகிச்சா²தி கத்வா வுத்தங் ‘‘தீணி ரதனானி ஆரப்³பா⁴’’திஆதி³. வினயே பகதஞ்ஞுதாய ச ஸதி ஸிக்கா²ய கங்கா²ய அஸம்ப⁴வோ ஏவ, ததா² ரதனத்தயகு³ணாவபோ³தே⁴ ஸதி புப்³ப³ந்தாதீ³ஸு ஸங்ஸயஸ்ஸாதி ஆஹ – ‘‘வினயே’’திஆதி³. ஓகப்பனீயஸத்³தா⁴ ஸத்³தெ⁴ய்யவத்து²ங் அனுபவிஸித்வா விய அதி⁴முச்சனங், தஞ்ச ததா² அதி⁴மொக்கு²ப்பாத³னமேவ. ஸத்³தா⁴ய நின்னபோணபப்³பா⁴ரதா அதி⁴முத்தி. அரஹத்தேன கூடங் க³ண்ஹி ஸத்தபி பொ³ஜ்ஜ²ங்கே³ வித்தா²ரெத்வா தே³ஸனாய ஓஸாபிதத்தா.
ஆஹாரஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
2. பரியாயஸுத்தவண்ணனா
233. ஸம்ப³ஹுலாதி வுச்சந்தி ஸங்க⁴ஸமஞ்ஞாய அபா⁴வதோ. ததோ பரந்தி திண்ணங் ஜனானங் உபரி ஸங்கோ⁴ சதுவக்³க³கரணீயாதி³ஸங்க⁴கம்மவஸேன கம்மப்பத்தத்தா. பவிஸிங்ஸூதி பா⁴வினி பவிஸனே பூ⁴தே விய கத்வா உபசாரேன வுத்தந்தி ஆஹ – ‘‘பவிட்டா²’’தி. பா⁴வினி ஹி பூ⁴தே விய உபசாரோ. தேனாஹ – ‘‘தே பனா’’திஆதி³, தே பன பி⁴க்கூ²தி அத்தோ². புன தே பனாதி தித்தி²யா தித்தி²யஸாவகா ச.
இமஸ்மிங் பஞ்ஞாபனேதி ‘‘பஞ்ச நீவரணே பஹாயா’’திஆதி³னயப்பவத்தே இமஸ்மிங் பகாரே அத்த²பஞ்ஞாபனே. விஸிஸ்ஸதி அஞ்ஞமஞ்ஞதோ பபி⁴ஜ்ஜதீதி விஸேஸோ, பே⁴தோ³. ஸ்வாயங் இத⁴ அந்தோக³தா⁴தி⁴கபா⁴வோ அதி⁴ப்பேதோதி ஆஹ – ‘‘கோ விஸேஸோதி கிங் அதி⁴க’’ந்தி. அதி⁴கங் பயஸனங் பயுஞ்ஜனந்தி அதி⁴ப்பயாஸோ, அதி⁴கப்பயோகோ³. நானா கரீயதி ஏதேனாதி நானாகரணங், பே⁴தோ³தி ஆஹ – ‘‘கிங் நானத்த’’ந்தி. து³தியபதே³தி ‘‘அனுஸாஸனியா வா அனுஸாஸனி’’ந்தி ஏதஸ்மிங் பதே³. ஏஸேவ நயோதி யதா² பட²மஸ்மிங் பதே³ அத்த²யோஜனா, ஏவங் து³தியபதே³பி யோஜேதப்³பா³.
தீணி டா²னானீதி தே³வமாரப்³ரஹ்மட்டா²னானி தீணி ‘‘ஸதே³வகே லோகே’’திஆதி³னா லோகே பக்கி²பித்வா. ‘‘ஸஸ்ஸமணப்³ராஹ்மணியா பஜாய ஸதே³வமனுஸ்ஸாயா’’தி த்³வே டா²னானி. ‘‘பஜாயா’’தி எத்த² பக்கி²பித்வா இதி பஞ்சஹி பதே³ஹி. உத்³தே³ஸந்தி உத்³தி³ஸிதப்³ப³தங். க³ணனந்தி ஏகோ காமச்ச²ந்தோ³தி க³ஹேதப்³ப³தங் க³ச்ச²தி. அத்தனோ ஹத்த²பாதா³தீ³ஸூதி நித³ஸ்ஸனமத்தங் த³ட்ட²ப்³ப³ங் ஸமுதா³யங் ஆரப்³ப⁴ படிக⁴ஸ்ஸ உப்பஜ்ஜனதோ. அத்தனோ க²ந்தே⁴ஸு விமதி ‘‘அஹங் நு கொ²ஸ்மீ’’திஆதி³னா.
கிஞ்சாபி ஸப்³ப³ங் வீரியங் சேதஸிகமேவ, யங் பன காயகம்மாதி⁴ட்டா²னாதி³வஸேன மனஸி காயிகபயோக³ஸமுட்டா²பனங் வீரியங் காயிகந்தி லத்³த⁴பரியாயந்தி ததோ விஸேஸெத்வா சேதஸிகந்தி யதா²தி⁴ப்பேதது³தியதாத³ஸ்ஸனத்த²ங். யதி³பி யதா²கப்பிதஇரியாபத²ஸந்தா⁴ரணவஸேன பவத்தமானங் வீரியங் காயஸ்ஸ ததா²பவத்தஸ்ஸ பச்சயபூ⁴தந்தி ந ஸக்கா வத்துங், ததா²பி ந தாதி³ஸோ காயபயோகோ³, ததா³ பவத்தோ நத்தீ²தி வுத்தங் ‘‘காயபயோக³ங் வினா உப்பன்னவீரிய’’ந்தி. ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ஸதி³ஸோ வாதி இமினா அஜ்ஜ²த்திகே ஸங்கா²ரே அஜ்ஜு²பெக்க²னவஸேன பவத்தா அஜ்ஜ²த்தத⁴ம்மேஸு உபெக்கா²திஆதி³னயங் அதிதி³ஸதி.
‘‘மிஸ்ஸகபொ³ஜ்ஜ²ங்கா³ கதி²தா’’தி வத்வா தமத்த²ங் விபா⁴வேதுங் ‘‘ஏதேஸூ’’திஆதி³ வுத்தங். சங்கமந்தேனபி ‘‘மக்³க³ங் அபத்தங் காயிகவீரிய’’ந்தி. பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³ ந லப்³ப⁴ந்தீதி நிப்பரியாயபொ³ஜ்ஜ²ங்கா³ ந லப்³ப⁴ந்தீ. பொ³ஜ்ஜ²ங்கே³ உத்³த⁴ரந்தி பரியாயதோதி அதி⁴ப்பாயோ. ஸேஸாதி ப³ஹித்³தா⁴த⁴ம்மேஸு ஸதி-த⁴ம்மவிசய-உபெக்கா²-சேதஸிக-வீரிய-ஸவிதக்க-ஸவிசார-பீதி-ஸமாதீ⁴ த்³வே பஸ்ஸத்³தி⁴யோ ச. அயங் பன நயோ பசுரப்பவத்திவஸேன அட்ட²கதா²னயேனேவ
பரியாயஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
3. அக்³கி³ஸுத்தவண்ணனா
234. லோணதூ⁴பனந்தி லோணஞ்ச தூ⁴பனஞ்ச லோணதூ⁴பனங். யோத⁴கம்மந்தி யோத⁴புக்³க³லேன கத்தப்³ப³ங் கம்மங். மந்தகம்மந்தி ராஜகிச்சமந்தனங். படிஹாரகம்மந்தி ரஞ்ஞோ ஸந்திகங் ஆக³தானங் வசனங் ரஞ்ஞோ நிவேதெ³த்வா ததோ நேஸங் படிஹரணகம்மங். தஸ்மாதி ஸப்³ப³த்தி²கத்தா ஸதியா. ஏவங் ‘‘ஸதிஞ்ச க்²வாஹ’’ந்திஆதி³கங் அவோச. புப்³ப³பா⁴க³விபஸ்ஸனா பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³வ கதி²தா பக்³க³ஹனிக்³க³ஹவினோதி³தத்தா.
அக்³கி³ஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
4. மெத்தாஸஹக³தஸுத்தவண்ணனா
235. கீதி³ஸா க³தி நிப்³ப³த்தி ஏதிஸ்ஸாதி கிங்க³திகா, கிங்னிட்டா²தி வுத்தங் ஹோதி. கீதி³ஸீ பரமா உத்தமா கோடி ஏதிஸ்ஸாதி கிங்பரமா. கீதி³ஸங் ப²லங் ஆனிஸங்ஸங் உத³யோ ஏதிஸ்ஸாதி கிங்ப²லா. ஸங்ஸட்ட²ங் ஸம்பயுத்தந்தி இத³ங் ஸஹக³த-ஸத்³த³ஸ்ஸ அத்த²த³ஸ்ஸனமத்தங், இத⁴ பன மெத்தாஜா²னங் பாத³கங் கத்வா விபஸ்ஸனாபுப்³ப³பா⁴க³பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³ ச ‘‘மெத்தாஸஹக³தங் ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³’’ந்திஆதி³னா வுத்தாதி வேதி³தப்³ப³ங். ஸப்³ப³த்தா²தி ஸப்³பே³ஸு பொ³ஜ்ஜ²ங்கே³ஸு ஸப்³பே³ஸு ச ப்³ரஹ்மவிஹாரேஸு.
படிகூலேதி விரஜ்ஜதீதி படிகூலங், அனிட்ட²ங். ந படிகூலங் அப்படிகூலங், இட்ட²ங். தேனாஹ ‘‘இட்டே² வத்து²ஸ்மி’’ந்தி. எத்தா²தி அப்படிகூலவத்து²ஸ்மிங். ஏவந்தி படிகூலஸஞ்ஞீ. ஸத்தே அப்படிகூலே அஸுப⁴ப²ரணங், ஸங்கா²ரே அப்படிகூலே அனிச்சந்தி மனஸிகாரங் கரொந்தோ. அஸுபா⁴யாதி அஸுப⁴ஸஞ்ஞாய. அனிச்சதோ வா உபஸங்ஹரதீதி அனிச்சந்தி மனஸிகாரங் பவத்தேதி. ‘‘ஏஸேவ நயோ’’தி ஸங்கே²பதோ வுத்தமத்த²ங் விவரிதுங் ‘‘அப்படிகூலபடிகூலேஸூ’’திஆதி³ வுத்தங். ச²ளங்கு³பெக்க²ந்தி ச²ஸு ஆரம்மணேஸு பஹீனானுரோத⁴ஸ்ஸ உப்பத்தியா ச²ளங்க³வந்தங் உபெக்க²ங்.
மெத்தாயாதி அரியித்³தி⁴ நாம. தஸ்ஸா அரியித்³தி⁴யா ச த³ஸ்ஸிதத்தா தே³ஸனா வினிவட்டேதப்³பா³ பரியோஸானேதப்³பா³ ஸியா. அரஹத்தங் பாபுணிதுங் ந ஸக்கோதி இந்த்³ரியானங் அபரிபக்கத்தா நிகந்தியா ச து³ப்பரியாதா³னதோ. அயங் தே³ஸனாதி ‘‘மெத்தாஸஹக³தங் பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ங் பா⁴வேதீ’’திஆதி³னா அயங் தே³ஸனா ஆரத்³தா⁴. யோ ஹி மெத்தாஜா²னங் பாத³கங் கத்வா ஸம்மஸனங் ஆரபி⁴த்வா அரஹத்தங் பாபுணிதுங் அஸக்கொந்தோ பரிஸுத்³தே⁴ஸு வண்ணகஸிணேஸு விமொக்க²ஸங்கா²தங் ரூபாவசரஜ்ஜா²னங் நிப்³ப³த்தேதி, தங் ஸந்தா⁴யாஹ ப⁴க³வா – ‘‘ஸுப⁴ங் கோ² பன விமொக்க²ங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதீ’’தி.
ஸுப⁴பரமந்தி ஸுப⁴விமொக்க²பரமங். இத⁴ லோகே ஏவ பஞ்ஞா அஸ்ஸ. தேனாஹ ‘‘லோகியபஞ்ஞஸ்ஸாதி அத்தோ²’’தி. அரஹத்தபரமாவ மெத்தா அரஹத்தமக்³க³ஸ்ஸ பாத³கத்தா. கருணாதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோதி கருணாதி³ஜா²னங் பாத³கங் கத்வா ஸங்கா²ரே ஸம்மஸந்தோ அரஹத்தங் பத்துங் ஸக்கோதி, தஸ்ஸ அரஹத்த²பரமா கருணா ஹோதி, ஏவங் முதி³தாஉபெக்கா²ஸுபி வத்தப்³ப³ந்தி இமமத்த²ங் அதிதி³ஸதி. புன தே³ஸனாரம்ப⁴பயோஜனங் பன ‘‘இமினா நயேனா’’தி ஹெட்டா² அதிதி³ட்ட²மேவ.
ஸுப⁴பரமாதி³தாதி மெத்தாகருணாமுதி³தாஉபெக்கா²னங் ஸுப⁴பரமதா ஆகாஸானஞ்சாயதனபரமதா, விஞ்ஞாணஞ்சாயதனபரமதா, ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனபரமதா. தஸ்ஸ தஸ்ஸாதி ஸுப⁴விமொக்க²ஸ்ஸ ஹெட்டா² திண்ணங் அரூபஜ்ஜா²னானஞ்ச யதா²க்கமங் உபனிஸ்ஸயத்தா. அப்படிகூலபரிசயாதி இட்டா²ரம்மணே மனஸிகாரப³ஹுலீகாரா. அப்பகஸிரேனேவாதி ஸுகே²னேவ. தத்தா²தி விஸுத்³த⁴தாய இட்டே²ஸு வண்ணகஸிணேஸு. சித்தந்தி பா⁴வனாமயசித்தங் பக்க²ந்த³தி அப்பனாவஸேன. ததோ பரந்தி ததோ ஸுப⁴விமொக்க²தோ பரங் விமொக்கா²னங் உபனிஸ்ஸயோ நாம ந ஹோதி, மெத்தாஸஹக³தபா⁴வோ த³ட்ட²ப்³போ³.
ஸத்தது³க்க²ங் ஸமனுபஸ்ஸந்தஸ்ஸாதி த³ண்டே³ன அபி⁴ஹடப்பத்தரூபஹேதுங் ஸத்தேஸு உப்பஜ்ஜனகது³க்க²ங் ஞாணேன வீமங்ஸந்தஸ்ஸ. தயித³ங் ரூபனிமித்தகங் ஸத்தேஸு உப்பஜ்ஜனகங் து³க்க²ங் ஞாணேன கருணாவிஹாரிஸ்ஸ விஸேஸதோ பக்க²ந்த³தீதி கத்வா வுத்தங் ‘‘அப்பகஸிரேனேவ தத்த² சித்தங் பக்க²ந்த³தீ’’தி, ந பன ஸப்³ப³ஸோ அரூபே ஆனிஸங்ஸத³ஸ்ஸனதோ.
விஞ்ஞாணங் ஸமனுபஸ்ஸந்தஸ்ஸாதி இத³ங் பாமோஜ்ஜக³ஹணமுகே²ன தன்னிஸ்ஸயவிஞ்ஞாணஸ்ஸ க³ஹணங் ஸம்ப⁴வதீதி கத்வா வுத்தங். விஞ்ஞாணக்³க³ஹணபரிசிதந்தி வுத்தனயேன விஞ்ஞாணக்³க³ஹணே பரிசிதங்.
உபெக்கா²விஹாரிஸ்ஸாதி ஆபோ⁴கா³பா⁴வதோதி ஸுகா²தி³வஸேன ஆபு⁴ஜனாபா⁴வதோ. ஸுக²…பே॰… ஸம்ப⁴வதோதி ஸுக²து³க்கா²தி பரமத்த²கம்மக்³க³ஹணே விமுக²தாஸம்ப⁴வதோ. அவிஜ்ஜமானக்³க³ஹணது³க்க²ந்தி பரமத்த²தோ அவிஜ்ஜமானஸத்தபஞ்ஞத்திக³ஹணபரிசிதங் தஸ்ஸ தஸ்ஸ அபா⁴வமத்தகஸ்ஸ க³ஹணம்பி து³க்க²ங் குஸலம்பி ஹோதி. ஸேஸங் ஸுவிஞ்ஞெய்யமேவ.
மெத்தாஸஹக³தஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
5. ஸங்கா³ரவஸுத்தவண்ணனா
236. பட²மஞ்ஞேவாதி புரேதரங்யேவ. அஸஜ்ஜா²யகதானங் மந்தானங் அப்படிபா⁴னங் பகே³வ பட²மங்யேவ ஸித்³த⁴ங், தத்த² வத்தப்³ப³மேவ நத்தீ²தி அதி⁴ப்பாயோ. பரியுட்டா²னங் நாம அபி⁴ப⁴வோ க³ஹணந்தி ஆஹ – ‘‘காமராக³பரியுட்டி²தேனாதி காமராக³க³ஹிதேனா’’தி. விக்க²ம்பே⁴தி அபனேதீதி விக்க²ம்ப⁴னங், படிபக்க²தோ நிஸ்ஸரதி ஏதேனாதி நிஸ்ஸரணங், விக்க²ம்ப⁴னஞ்ச தங் நிஸ்ஸரணஞ்சாதி விக்க²ம்ப⁴னநிஸ்ஸரணங். தேனாஹ – ‘‘தத்தா²’’திஆதி³. ஸேஸபத³த்³வயேபி ஏஸேவ நயோ. அத்தனா அரணியோ பத்தப்³போ³ அத்தத்தோ², ததா² பரத்தோ² வேதி³தப்³போ³.
‘‘அனிச்சதோ அனுபஸ்ஸந்தோ நிச்சஸஞ்ஞங் பஜஹதீ’’திஆதீ³ஸு ப்³யாபாதா³தீ³னங் அனாக³தத்தா அப்³யாபாத³வாரே தத³ங்க³னிஸ்ஸரணங் ந க³ஹிதங். கிஞ்சாபி ந க³ஹிதங், படிஸங்கா²னவஸேன பன தஸ்ஸ வினோதே³தப்³ப³தாய தத³ங்க³னிஸ்ஸரணம்பி லப்³ப⁴தேவாதி ஸக்கா விஞ்ஞாதுங். ஆலோகஸஞ்ஞா உபசாரப்பத்தா, அப்பனாப்பத்தா வா, யோ கோசி கஸிணஜ்ஜா²னாதி³பே⁴தோ³ ஸமதோ². த⁴ம்மவவத்தா²னங் உபசாரப்பனாப்பத்தவஸேன க³ஹேதப்³ப³ங்.
குதி²தோதி தத்தோ. உஸ்முத³கஜாதோதி தஸ்ஸேவ குதி²தபா⁴வஸ்ஸ உஸ்முத³கதங் அச்சுண்ஹதங் பத்தோ. தேனாஹ ‘‘உஸுமஜாதோ’’தி. திலபீ³ஜகாதி³பே⁴தே³னாதி திலபீ³ஜககண்ணிககேஸராதி³பே⁴தே³ன. ஸேவாலேன…பே॰… பணகேனாதி உத³கபிச்சி²லேன. அப்பஸன்னோ ஆகுலதாய. அஸன்னிஸின்னோ அனாலோகட்டா²னேதி ஆலோகரஹிதே டா²னே.
ஸங்கா³ரவஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
6. அப⁴யஸுத்தவண்ணனா
237. ஏகங்ஸேன ப⁴க³வா நீவரணாதி ஏகங்ஸதோ ஏவ ப⁴க³வா ஏதே த⁴ம்மா நீவரணா சித்தே குஸலப்பவத்தியா காயகிலமதோ²தி காயபரிஸ்ஸமோ, ஸோ பன அட்டு²ப்பத்தியா பச்சயத்தா ‘‘த³ரதோ²’’தி வுத்தோ. சித்தகிலமதோ² தப்பச்சயஜாதோ த³ட்ட²ப்³போ³. தேனாஹ – ‘‘தஸ்ஸ கிரா’’திஆதி³. சித்தத³ரதோ²பி படிப்பஸ்ஸம்பீ⁴தி ஆனெத்வா ஸம்ப³ந்தோ⁴. மக்³கே³னேவாதி யதா²தி⁴க³தேன அரியமக்³கே³னேவ. அஸ்ஸாதி அப⁴யஸ்ஸ ராஜகுமாரஸ்ஸ. ஏதங் காயசித்தத³ரத²த்³வயங்.
அப⁴யஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
ஸாகச்ச²வக்³க³வண்ணனா நிட்டி²தா.
7. ஆனாபானவக்³கோ³
1. அட்டி²கமஹப்ப²லஸுத்தாதி³வண்ணனா
238. உப்பன்னஸஞ்ஞாதி ஸஞ்ஞாஸீஸேன உபசாரஜ்ஜா²னங் வத³தி. தேனாஹ ‘‘தங் பனேத’’ந்திஆதி³. ச²விசம்மம்பி உபட்டா²தீதி இத³ங் ஸவிஞ்ஞாணகங் அவிஞ்ஞாணகம்பி காயஸாமஞ்ஞதோ க³ஹெத்வா வுத்தங். ஸதி வா உபாதி³ஸேஸேதி எத்த² உபாதி³யதி அத்தனோ ஆரம்மணங் க³ண்ஹாதீதி உபாதி³, உபாதா³னங், ஏதஸ்ஸ ஏகதே³ஸே அப்பஹீனே ஸதீதி அத்தோ².
ஆனாபானவக்³க³வண்ணனா நிட்டி²தா.
8. நிரோத⁴வக்³கோ³
1-10. அஸுப⁴ஸுத்தாதி³வண்ணனா
248-257. அனபி⁴ரதிந்தி அனபி⁴ரமணங் அனபெக்கி²தங். அச்சந்தனிரோத⁴பூ⁴தே நிப்³பா³னே பவத்தஸஞ்ஞா நிரோத⁴ஸஞ்ஞா. தத்த² ஸா மக்³க³ஸஹக³தா லோகுத்தரா ‘‘நிரோத⁴ஸஞ்ஞா மிஸ்ஸகா’’தி. ‘‘தேஸங் நவஸூ’’திஆதி³ பமாத³பாடோ². ‘‘ஏகாத³ஸஸு அப்பனா ஹோதி, நவ உபசாரஜ்ஜா²னிகா’’தி பாடோ² க³ஹேதப்³போ³. வீஸதி கம்மட்டா²னானீதி இத³ம்பி இதா⁴க³தனயோ, ந விஸுத்³தி⁴மக்³கா³தீ³ஸு ஆக³தனயோ
நிரோத⁴வக்³க³வண்ணனா நிட்டி²தா.
பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ஸங்யுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.