12. ஸச்சஸங்யுத்தங்
1. ஸமாதி⁴வக்³கோ³
1. ஸமாதி⁴ஸுத்தவண்ணனா
1071. சித்தேகக்³க³தாயாதி யதா²பூ⁴தாதி³வஸேனாதி யதா²க³தாதி³வஸேன. யதா²பூ⁴தங் நாம இமஸ்மிங் ஸுத்தே ‘‘ஸமாஹிதோ, பி⁴க்க²வே, பி⁴க்கு² யதா²பூ⁴தங் பஜானாதீ’’திஆதி³. ஆதி³-ஸத்³தே³ன ‘‘ததா² யஸ்மா’’திஆதி³ஸங்க³ஹோ த³ட்ட²ப்³போ³. ததா² ஹி யதா²பூ⁴தவஸேன காரணச்சே²தோ³ கதோ ‘‘ததா² யஸ்மா’’திஆதி³வசனேஹி. வண்ணாதி அக்க²ரா, ‘‘கு³ணா’’தி கேசி. பத³ப்³யஞ்ஜனானீதி நாமாதி³பதா³னி சேவ தங்ஸமுதா³யபூ⁴தப்³யஞ்ஜனானி ச.
3. பட²மகுலபுத்தஸுத்தாதி³வண்ணனா
1073-75. ஸாஸனாவசரா அதி⁴ப்பேதா பா³ஹிரகானங் ஸச்சாபி⁴ஸமயஸ்ஸ அபா⁴வதோ. ததா²தி இமினா சதுத்த²பஞ்சமேஸு அத்த²விஸேஸாபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதி. யதி³ ஏவங் கஸ்மா விஸுங் விஸுங் தே³ஸனாதி ஆஹ ‘‘தேன தேன அபி⁴லாபேனா’’திஆதி³.
10. திரச்சா²னகதா²ஸுத்தவண்ணனா
1080. து³க்³க³திதோ ஸங்ஸாரதோ ச நிய்யாதி ஏதேனாதி நிய்யானங், ஸக்³க³மக்³கோ³ மொக்க²மக்³கோ³ ச. தஸ்மிங் நிய்யானே நியுத்தா, தங் எத்த² அத்தீ²தி நிய்யானிகா. வசீது³ச்சரிதஸங்கிலேஸதோ வா நிய்யாதீதி ஈ-காரஸ்ஸ ரஸ்ஸத்தங் ய-காரஸ்ஸ க-காரங் கத்வா நிய்யானிகா. சேதனாய ஸத்³தி⁴ங் ஸம்ப²ப்பலாபா வேரமணி. தப்படிபக்க²தோ அனிய்யானிகா, தஸ்ஸ பா⁴வோ அனிய்யானிகத்தங். திரச்சா²னபூ⁴தந்தி திரோகரணபூ⁴தங். கம்மட்டா²னபா⁴வேதி அனிச்சதாபடிஸங்யுத்தசதுஸச்சகம்மட்டா²னபா⁴வே. ஸாத்த²கந்தி தா³னஸீலாதி³னிஸ்ஸிதத்தா ஹிதபடிஸங்யுத்தங்.
விஸிகா²தி ‘‘ஸூரா ஸமத்தா²’’தி. கும்ப⁴ட்டா²னாபதே³ஸேன கும்ப⁴தா³ஸியோ வுத்தாதி ஆஹ – ‘‘கும்ப⁴தா³ஸிகதா²’’தி. அயாதா²வதோ உப்பத்திட்டி²திஸங்ஹாராதி³வஸேன லோகோ அக்கா²யதி ஏதேனாதி லோகக்கா²யிகா. இதி இமினா பகாரேன ப⁴வோ, இமினா அப⁴வோதி ஏவங் பவத்தாய இதிப⁴வாப⁴வகதா²ய ஸத்³தி⁴ங்.
ஸமாதி⁴வக்³க³வண்ணனா நிட்டி²தா.
2. த⁴ம்மசக்கப்பவத்தனவக்³கோ³
1. த⁴ம்மசக்கப்பவத்தனஸுத்தவண்ணனா
1081. ‘‘இஸீனங் பதனுப்பதனவஸேன ஓஸீத³னஉப்பதனட்டா²னவஸேன ஏவங் ‘இஸிபதன’ந்தி ‘லத்³த⁴னாமே’தி ஸங்கே²பதோ வுத்தமத்த²ங் விவரிதுங் ‘எத்த² ஹீ’’’திஆதி³ வுத்தங்.
ஆமந்தேஸீதி எத்த² யஸ்மா த⁴ம்மசக்கப்பவத்தனத்த²ங் அயங் ஆமந்தனா, தஸ்மா ஸமுதா³க³மதோ பட்டா²ய ஸத்து² புப்³ப³சரிதங் ஸங்கே²பேனேவ பகாஸேதுங் வட்டதீதி ‘‘தீ³பங்கரபாத³மூலே கதாபி⁴னீஹாரதோ பட்டா²யா’’திஆதி³ ஆரத்³த⁴ங். தத்த² மாரப³லங் பி⁴ந்தி³த்வாதி மாரஞ்ச மாரப³லஞ்ச ப⁴ஞ்ஜித்வா. அத² வா மாரஸ்ஸ அப்³ப⁴ந்தரங் பா³ஹிரஞ்சாதி து³வித⁴ங் ப³லங் ப⁴ஞ்ஜித்வா. ‘‘த்³வேமே, பி⁴க்க²வே, அந்தா’’தி எத்த² அந்த-ஸத்³தோ³ ‘‘புப்³ப³ந்தே ஞாணங் அபரந்தே ஞாண’’ந்திஆதீ³ஸு (த⁴॰ ஸ॰ 1063) விய பா⁴க³பரியாயோதி ஆஹ ‘‘த்³வே இமே, பி⁴க்க²வே, கொட்டா²ஸா’’தி. ஸஹ ஸமுதா³ஹாரேனாதி உச்சாரணஸமகாலங். பத்த²ரித்வா அட்டா²ஸி பு³த்³தா⁴னுபா⁴வேன. ப்³ரஹ்மானோ ஸமாக³ச்சி²ங்ஸு பரிபக்ககுஸலமூலா ஸச்சாபி⁴ஸம்போ³தா⁴ய கதாதி⁴காரா.
கி³ஹிஸஞ்ஞோஜனந்தி கி³ஹிப³ந்த⁴னங். சி²ந்தி³த்வாதி ஹரித்வா. ந வளஞ்ஜேதப்³பா³தி நானுயுஞ்ஜேதப்³பா³. கிலேஸகாமஸுக²ஸ்ஸாதி கிலேஸகாமயுத்தஸ்ஸ ஸுக²ஸ்ஸ. அனுயோகோ³தி அனுப⁴வோ. கா³மவாஸீஹி ஸேவிதப்³ப³த்தா கா³மவாஸீனங் ஸந்தகோ. அத்தனோதி அத்தபா⁴வஸ்ஸ. ஆஹிதோ அஹங்மானோ எத்தா²தி அத்தா, அத்தபா⁴வோ. து³க்க²கரணந்தி து³க்கு²ப்பாத³னங். அத்தமாரணேஹீதி உபஸமாயாதி ‘‘கிலேஸூபஸமத்தா²யா’’தி. ஏஸ நயோ ஸேஸேஸுபி.
ஸச்சஞாணாதி³வஸேன தயோ பரிவட்டா ஏதஸ்ஸாதி திபரிவட்டங், ஞாணத³ஸ்ஸனங். தேனாஹ ‘‘ஸச்சஞாணா’’திஆதி³. யதா²பூ⁴தங் ஞாணந்தி படிவேத⁴ஞாணங் ஆஹ. தேஸுயேவ ஸச்சேஸு. ஞாணேன கத்தப்³ப³ஸ்ஸ ச பரிஞ்ஞாபடிவேதா⁴தி³கிச்சஸ்ஸ ச ஜானநஞாணங், ‘‘தஞ்ச கோ² படிவேத⁴தோ பகே³வா’’தி கேசி. பச்சா²தி அபரே. ததா² கதஞாணங். த்³வாத³ஸாகாரந்தி த்³வாத³ஸவித⁴ஆகாரபே⁴த³ங். அஞ்ஞத்தா²தி அஞ்ஞேஸு ஸுத்தேஸு.
படிவேத⁴ஞாணம்பி தே³ஸனாஞாணம்பி த⁴ம்மசக்கந்தி இத³ங் தத்த² ஞாணகிச்சங் பதா⁴னந்தி கத்வா வுத்தங். ஸத்³தி⁴ந்த்³ரியாதி³த⁴ம்மஸமுதா³யோ பன பவத்தனட்டே²ன சக்கந்தி த⁴ம்மசக்கங். அத² வா சக்கந்தி ஆணா, த⁴ம்மதோ அனபேதத்தா த⁴ம்மஞ்ச தங் சக்கஞ்ச, த⁴ம்மேன ஞாயேன சக்கந்திபி த⁴ம்மசக்கங். யதா²ஹ ‘‘த⁴ம்மஞ்ச பவத்தேதி சக்கஞ்சாதி த⁴ம்மசக்கங், சக்கஞ்ச பவத்தேதி த⁴ம்மஞ்சாதி த⁴ம்மசக்கங், த⁴ம்மேன பவத்ததீதி த⁴ம்மசக்கங், த⁴ம்மசரியாய பவத்ததீதி த⁴ம்மசக்க’’ந்திஆதி³ (படி॰ ம॰ 2.40-41). உப⁴யம்பீதி படிவேத⁴ஞாணங் தே³ஸனாஞாணந்தி உப⁴யம்பி. ஏதந்தி தது³ப⁴யங். இமாய தே³ஸனாயாதி இமினா ஸுத்தேன பகாஸெந்தேன ப⁴க³வதா யதா²வுத்தஞாணத்³வயஸங்கா²தங் த⁴ம்மசக்கங் பவத்திதங் நாம பவத்தனகிச்சஸ்ஸ அனிட்டி²தத்தா. பதிட்டி²தேதி அஞ்ஞாஸி கொண்ட³ஞ்ஞத்தே²ரேன ஸோதாபத்திப²லே பதிட்டி²தே. பவத்திதங் நாம கஸ்ஸபஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸனந்தரதா⁴னதோ பட்டா²ய யாவ பு³த்³து⁴ப்பாதோ³, எத்தகங் காலங் அப்பவத்தபுப்³ப³ஸ்ஸ பவத்திதத்தா, உபரிமக்³கா³தி⁴க³மோ பனஸ்ஸ அத்த²ங்க³தோ ஏவாதி.
ஏகப்பஹாரேனாதி ஏகேனேவ பஹாரஸஞ்ஞிதேன காலேன. தி³வஸஸ்ஸ ஹி ததியோ பா⁴கோ³ பஹாரோ நாம. பாளியங் பன ‘‘தேன க²ணேன தேன லயேன தேன முஹுத்தேனா’’தி வுத்தங். தங் பஹாரக்க²ணஸல்லக்க²ணமேவ. ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணோபா⁴ஸோதி ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணானுபா⁴வேன பவத்தோ ஓபா⁴ஸோ சித்தங் படிச்ச உதுஸமுட்டா²னோ வேதி³தப்³போ³. யஸ்மா ப⁴க³வதோ த⁴ம்மசக்கப்பவத்தனஸ்ஸ ஆரம்பே⁴ விய பரிஸமாபனே அதிவிய உளாரதமங் பீதிஸோமனஸ்ஸங் உத³பாதி³, தஸ்மா ‘‘இமஸ்ஸபி உதா³னஸ்ஸா’’திஆதி³ வுத்தங்.
9. ஸங்காஸனஸுத்தவண்ணனா
1089. அத்த²ஸங்வண்ணனே வண்ணா. தேயேவ பரியாயேன அக்க²ரணதோ அக்க²ரானி ப்³யஞ்ஜனானி. யஸ்மா பன அகாராதி³கே ஸரஸமஞ்ஞா, ககாராதி³கே ப்³யஞ்ஜனஸமஞ்ஞா, உப⁴யத்த² வண்ணஸமஞ்ஞா, தஸ்மா வுத்தங் ‘‘வண்ணானங் வா ஏகதே³ஸா யதி³த³ங் ப்³யஞ்ஜனா நாமா’’தி. நெத்தியங் பன வாக்யே ப்³யஞ்ஜனஸமஞ்ஞா. ப்³யஞ்ஜனக்³க³ஹணேனேவ செத்த² ஆகாரனிருத்தினித்³தே³ஸா க³ஹிதா ஏவாதி த³ட்ட²ப்³ப³ங். ஸங்காஸனாதி அத்த²ஸ்ஸ ஞாபனா பா⁴க³ஸோ. தேனாஹ ‘‘விப⁴த்தியோ’’தி. ஸங்காஸனக்³க³ஹணேனேவ செத்த² பகாஸனா வுத்தா ஹோதி. விப⁴த்தியோ ஹி அத்த²வசனேனேவ விவரந்தி, தாஹி காரணபஞ்ஞத்தியோ வுத்தாயேவாதி, தாஹிபி அத்த²பதா³னி க³ஹிதானேவ ஹொந்தி. அயமெத்த² ஸங்கே²போ, வித்தா²ரோ பன விஸுத்³தி⁴மக்³க³வண்ணனாயங் நெத்திஅட்ட²கதா²யஞ்ச வுத்தனயேன வேதி³தப்³போ³. ஸப்³பா³காரேனாதி ஸபா⁴கா³தி³விபா⁴வனாகாரேன. வண்ணாதீ³னந்தி தஸ்மிங் பன வித்தா²ரே பவத்தவண்ணாதீ³னங். தஸ்மாதி வண்ணாதீ³னங் அந்தஅபா⁴வதோ. ஏவமாஹாதி ‘‘அபரிமாணா வண்ணா ப்³யஞ்ஜனா ஸங்காஸனா’’தி ஏவமாஹ.
10. தத²ஸுத்தவண்ணனா
1090. ஸபா⁴வாவிஜஹனட்டே²னாதி அத்தனோ து³க்க²ஸபா⁴வஸ்ஸ கதா³சிபி அபரிச்சஜனேன தத²ஸபா⁴வங். தேனாஹ ‘‘து³க்க²ஞ்ஹி து³க்க²மேவ வுத்த’’ந்தி. ஸபா⁴வஸ்ஸாதி து³க்க²ஸபா⁴வஸ்ஸ. அமோக⁴தாயாதி அவஞ்ஜ²தாய. அவிதத²ந்தி ந விதத²ங். தேனாஹ ‘‘ந ஹி து³க்க²ங் அது³க்க²ங் நாம ஹோதீ’’தி. அஞ்ஞபா⁴வானுபக³மேனாதி ஸமுத³யாதி³ஸபா⁴வானுபக³மனேன முஸா ந ஹோதீதி அஞ்ஞோ அஞ்ஞதா² ந ஹோதீதி அனஞ்ஞத²ங். தேனாஹ ‘‘ந ஹீ’’திஆதி³.
த⁴ம்மசக்கப்பவத்தனவக்³க³வண்ணனா நிட்டி²தா.
3. கோடிகா³மவக்³கோ³
1. கோடிகா³மஸுத்தவண்ணனா
1091. அனநுபோ³தா⁴தி அப்படிவேதா⁴தி ஸச்சானங் படிமுக²ங் வேதா⁴பா⁴வேன.
2. து³தியகோடிகா³மஸுத்தவண்ணனா
1092. ப²லஸமாதி⁴ப²லபஞ்ஞானந்தி
7. தத²ஸுத்தவண்ணனா
1097. அரியானந்தி பு³த்³தா⁴னங் அரியானங். தேனாஹ ‘‘ந ஹீ’’திஆதி³.
8. லோகஸுத்தவண்ணனா
1098. படிவித்³த⁴த்தா தே³ஸிதத்தா சாதி இமினா படிவேத⁴ஞாணேன தே³ஸனாஞாணேன ச பரிக்³க³ஹிதத்தா அரியஸந்தகானி ஹொந்தி அரியஸ்ஸ ப⁴க³வதோ ஸந்தகபா⁴வதோ.
10. க³வம்பதிஸுத்தவண்ணனா
1100. ஏகப்படிவேதோ⁴தி ஏகேனேவ ஞாணேன சதுன்னங் அரியஸச்சானங் ஏகஜ்ஜ²ங் படிவேதோ⁴.
கோடிகா³மவக்³க³வண்ணனா நிட்டி²தா.
4. ஸீஸபாவனவக்³கோ³
3. த³ண்ட³ஸுத்தவண்ணனா
1101. புனப்புனங் வட்டஸ்மிங்யேவ நிப்³ப³த்தந்தி அதி³ட்ட²த்தா சதுன்னங் அரியஸச்சானங்.
5. ஸத்திஸதஸுத்தவண்ணனா
1105. ப⁴வெய்ய சேதி து³க்க²தோ³மனஸ்ஸானி அஜ்ஜு²பெக்கி²த்வா ஸஹிதேஹி தேஹி ஸச்சாபி⁴ஸமயோ ப⁴வெய்யாதி ஏவங் பரிகப்பனா ந காதப்³பா³தி.
9. இந்த³கீ²லஸுத்தவண்ணனா
1109. அஜ்ஜா²ஸயந்தி முக²ந்தி அதி⁴ப்பேதோ. தஞ்ச அபரே அதி³ட்ட²ஸச்சா ஓலோகெந்தி, தி³ட்ட²ஸச்சா பன நேவ ஓலோகெந்தி.
10. வாத³த்தி²கஸுத்தவண்ணனா
1110. குக்குகோ பமாணமஜ்ஜி²மஸ்ஸ புரிஸஸ்ஸ ஹத்தோ²தி அத்தோ². குக்கூதி தஸ்ஸேவ நாமங்.
ஸீஸபாவனவக்³க³வண்ணனா நிட்டி²தா.
5. பபாதவக்³கோ³
1. லோகசிந்தாஸுத்தவண்ணனா
1111. லோகசிந்தந்தி லோகஸன்னிவேஸபடிஸங்யுத்தவீமங்ஸாவ. ‘‘லோகசித்த’’ந்திபி பாடோ², தங்தங்லோகபரியாபன்னங் சித்தந்தி அத்தோ². நாளிகேராத³யோதி ஆதி³-ஸத்³தே³ன அவுத்தானங் ஓஸதி⁴திணவனப்பதிஆதீ³னங் ஸங்க³ஹோ. ஏவரூபந்தி ஏதி³ஸங் அஞ்ஞம்பி தங்தங்லோகசித்தங்.
விக³தசித்தோதி அத்தத்த²பரத்த²தோ அபக³தவிதக்கோ அத்³த³ஸ ஏவங் அதி⁴ட்ட²ஹிங்ஸூதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. ஸம்ப³ரிமாயந்தி ஸம்ப³ரேன அஸுரிந்தே³ன உப்பாதி³தங் அஸுரமாயங், யங் ‘‘இந்த³ஜால’’ந்திபி வுச்சதி இந்த³ஸ்ஸ மோஹனத்த²ங் உப்பாதி³தத்தா. ஸம்பரிவத்தெத்வாதி பரிதா⁴வெத்வா. யதா² நேதி நே அஸுரே யதா² ஸோ புரிஸோ பஸ்ஸதி, ஏவங் அதி⁴ட்ட²ஹிங்ஸு. கஸ்மா பனேதே ஏவங் அதி⁴ட்ட²ஹிங்ஸூதி? தங் புரிஸங் தத்த² ததா²னிஸின்னங் தி³ஸ்வா ‘‘அயஞ்ச தே³வோ’’தி ஆஸங்கந்தா ததா² அதி⁴ட்ட²ஹித்வா பி⁴ஸமுளாலசி²த்³தே³ஹி பவிஸித்வா அத்தனோ அஸுரப⁴வனங் க³தா. தேனாஹ ப⁴க³வா – ‘‘தே³வானங்யேவ மோஹயமானா’’தி.
2-3. பபாதஸுத்தாதி³வண்ணனா
1112-3. மரியாத³பாஸாணோதி அனிட்ட²ரூபந்தி எத்த² ரூப-ஸத்³தோ³ ஸபா⁴வத்தோ² ‘‘பியரூபே ஸாதரூபே’’திஆதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 1.408-409) வியாதி ஆஹ – ‘‘அனிட்ட²ஸபா⁴வ’’ந்தி.
5. வாலஸுத்தவண்ணனா
1115. உபாஸனந்தி ஆசரியஉபாஸனங், ஆசரியங் அந்தேவாஸினா வா தி³வஸே தி³வஸே ஸிக்க²னவஸேன உபாஸிதப்³ப³தோ உபாஸனந்தி லத்³த⁴னாமங் கண்ட³கி²பனஸிப்பங். கண்ட³ங் அதிக்கமந்தேதி ஸரங் கி²பந்தே. பொங்கா²னுபொங்க²ந்தி பொங்க²ஸத்³த³த்த²ங் பாகடங் கத்வா த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ஏகங் கண்ட³ங் கி²பித்வா’’திஆதி³ வுத்தங். அபரங் அனுபொங்க²ந்தி எத்த² அபரந்தி ததியகண்ட³ங். அனுபொங்க²ங் நாம இத³ந்தி த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘அனுபொங்க²ங் நாம து³தியஸ்ஸ பொங்க²’’ந்தி வுத்தங். தஞ்ஹி ததியேன ஸரேன விஜ்ஜீ²யதி. புன அபரங் தஸ்ஸ பொங்க²ந்தி இத³ங் பன அபராபரங் அவிரஜ்ஜ²னங் த³ஸ்ஸேதுங் வுத்தங். து³ரபி⁴ஸம்ப⁴வதரந்தி அபி⁴ப⁴விதுங் அஸக்குணெய்யதரங். வாலந்தி கேஸங். ஸத்ததா⁴ பி⁴ந்தி³த்வாதி ஸத்தக்க²த்துங் விபா²லெத்வா. தஸ்ஸ ஏகங் பே⁴த³ந்தி தஸ்ஸ கேஸஸ்ஸ ஏகங் அங்ஸுஸங்கா²தங் பே⁴த³ங் க³ஹெத்வா. வாதிங்க³ணமஜ்ஜே² ப³ந்தி⁴த்வாதி வாதிங்க³ணப²லஸ்ஸ மஜ்ஜ²ட்டா²னே ப³ந்தி⁴த்வா. அபரங் பே⁴த³ந்தி அபரங் கேஸஸ்ஸ அங்ஸுஸங்கா²தங் பே⁴த³ங். அக்³க³கோடியங் ப³ந்தி⁴த்வாதி யதா² தஸ்ஸ வாலபே⁴த³ஸ்ஸ ஊகாமத்தங் லிகா²மத்தங் வா கண்ட³ஸ்ஸ அக்³க³கோடிங் அதி⁴கங் ஹுத்வா திட்ட²தி, ஏவங் ப³ந்தி⁴த்வா. உஸப⁴மத்தேதி வீஸதியட்டி²மத்தே டா²னே டி²தோ. கண்ட³ப³த்³தா⁴ய கோடியாதி கண்ட³ப³த்³தா⁴ய வாலஸ்ஸ கோடியா வாதிங்க³ணப³ந்த⁴னவாலஸ்ஸ கோடிங் படிவிஜ்ஜெ²ய்ய.
8. து³தியசி²க்³க³ளயுக³ஸுத்தவண்ணனா
1118. அதி⁴ச்சுப்பத்திகந்தி யதி³ச்சா²வஸேன உப்பஜ்ஜனகங். சி²க்³க³ளேனாதி சி²க்³க³ளபதே³ஸேன. சி²க்³க³ளுபரீதி ஹெட்டி²மயுக³ஸ்ஸ சி²க்³க³ளபதே³ஸஸ்ஸ உபரி. ஆருள்ஹஸ்ஸ சி²க்³க³ளேனாதி உபி⁴ன்னம்பி சி²த்³தே³ன. கீ³வப்பவேஸனங் வியாதி சதுன்னங் யுகா³னங் சி²த்³த³பதே³ஸேனேவ உபரூபரி டி²தானங் சி²த்³த³ந்தரேன காணகச்ச²பஸ்ஸ கீ³வப்பவேஸனங் ‘‘சதுஸச்சபடிவேதோ⁴ அதிவிய அதி⁴ச்சதரஸம்ப⁴வோ’’தி.
பபாதவக்³க³வண்ணனா நிட்டி²தா.
6. அபி⁴ஸமயவக்³க³வண்ணனா
1121. அபி⁴ஸமயஸங்யுத்தே வித்தா²ரிதோவ, தஸ்மா தத்த² வுத்தனயேனேவ தஸ்ஸ அத்தோ² வேதி³தப்³போ³.
7. பட²மஆமகத⁴ஞ்ஞபெய்யாலவக்³கோ³
3. பஞ்ஞாஸுத்தவண்ணனா
1133. லோகியம்பி விஸுத்³த⁴த்தே²ன ‘‘அரிய’’ந்தி வத்தப்³ப³தங் லப⁴தீதி ‘‘லோகியலோகுத்தரேனா’’தி வுத்தங்.
4. ஸுராமேரயஸுத்தவண்ணனா
1134. பிட்ட²ஸுராதி பிட்டே²ன காதப்³ப³ஸுரா, ததா² ஓத³னஸுரா பூவஸுரா, மஜ்ஜரஸாதி³பூ⁴தே கிண்ணே பக்கி²பித்வா கத்தப்³பா³ ஸுரா கிண்ணபக்கி²த்தஸுரா. ஸம்பா⁴ரஸங்யுத்தாதி மூலபே⁴ஸஜ்ஜஸம்பா⁴ரேஹி ஸங்யுத்தா. புப்பா²ஸவோதி நாளிகேரபுப்பா²தி³தோ அஸ்ஸவனகஆஸவோ. முத்³தி³கப²லாதி³தோ அஸ்ஸவனகஆஸவோ ப²லாஸவோ. இதீதிஆதி³அத்தோ². தேன மத்⁴வாஸவகு³ளாஸவஸம்பா⁴ரஸங்யுத்தே ஸங்க³ண்ஹாதி. ஸுராஸவவினிமுத்தந்தி யதா²வுத்தஸுராஸவவினிமுத்தங்.
10. பசாயிகஸுத்தவண்ணனா
1140. நீசவுத்தினோதி குலே ஜெட்டா²னங் மஹாபிதுசூளபிதுஜெட்ட²பா⁴திகாதீ³னங் அபி⁴வாத³னபச்சுட்டா²னஅஞ்ஜலிகம்மஸாமீசிகம்மாதி³வஸேன நீசவுத்தினோ.
8. து³தியஆமகத⁴ஞ்ஞபெய்யாலவக்³கோ³
8. பீ³ஜகா³மஸுத்தவண்ணனா
1148. ‘‘மூலபீ³ஜ’’ந்திஆதீ³ஸு மூலபீ³ஜங், மூலபீ³ஜங் ஏதஸ்ஸாதிபி மூலபீ³ஜங். தத்த² புரிமேன பீ³ஜகா³மோ வுத்தோ ‘‘பீ³ஜானங் ஸமூஹோ’’தி கத்வா, து³தியேன பூ⁴தகா³மோ. து³விதோ⁴பேஸோ ஸாமஞ்ஞனித்³தே³ஸேன, ‘‘மூலபீ³ஜஞ்ச மூலபீ³ஜஞ்ச மூலபீ³ஜ’’ந்தி ஏகஸேஸனயேன வா பீ³ஜத்தோ² வேதி³தப்³போ³. ஏஸ நயோ ஸேஸேஸுபி. ப²ளுபீ³ஜந்தி பப்³ப³பீ³ஜங். பா³ஹிரபச்சயந்தரஸமவாயே ஸதி³ஸப²லுப்பத்தியா விஸேஸகாரணபா⁴வதோ விருஹனஸமத்தே² ஸாரப²லே நிருள்ஹோ பீ³ஜ-ஸத்³தோ³. தத³த்த²ஸித்³தி⁴யா மூலாதீ³ஸுபி கேஸுசி பவத்ததீதி ததோ நிவத்தனத்த²ங் ஏகேன பீ³ஜ-ஸத்³தே³ன விஸேஸெத்வா வுத்தங் ‘‘பீ³ஜபீ³ஜ’’ந்தி ‘‘ரூபரூபங், து³க்க²து³க்க²’’ந்தி (ஸங்॰ நி॰ 4.327) ச யதா². நீலதிணருக்கா²தி³கஸ்ஸாதி அல்லதிணஸ்ஸ சேவ அல்லருக்கா²தி³கஸ்ஸ ச. ஆதி³-ஸத்³தே³ன ஓஸதி⁴க³ச்ச²லதாதீ³னங் க³ஹணங்.
9. விகாலபோ⁴ஜனஸுத்தவண்ணனா
1149. அருணுக்³க³மனதோ பட்டா²ய யாவ மஜ்ஜ²ன்ஹிகோ, அயங் பு³த்³தா⁴தி³அரியானங் ஆசிண்ணஸமாசிண்ணோ போ⁴ஜனஸ்ஸ காலோ, தத³ஞ்ஞோ விகாலோதி ஆஹ – ‘‘விகாலபோ⁴ஜனாதி காலாதிக்கந்தபோ⁴ஜனா’’தி.
10. க³ந்த⁴விலேபனஸுத்தவண்ணனா
1150. யங் கிஞ்சி புப்ப²ந்தி க³ந்தி²மங் அக³ந்தி²மங் வா யங் கிஞ்சி புப்ப²ஜாதங், ததா² பிஸிதாதி³பே⁴த³ங் யங் கிஞ்சி க³ந்த⁴ஜாதங்.
9. ததியஆமகத⁴ஞ்ஞபெய்யாலவக்³கோ³
1. நச்சகீ³தஸுத்தவண்ணனா
1151. ஸங்கே²பதோ ‘‘ஸாஸனஸ்ஸ அனநுலோமத்தா’’தி. அத்தனா பரேஹி ச பயோஜியமானங் ‘‘நச்சனநச்சாபனாதி³வஸேனா’’தி. ஆதி³-ஸத்³தே³ன கா³யன-கா³யாபன-வாத³ன-வாதா³பனாதீ³னி ஸங்க³ண்ஹாதி. த³ஸ்ஸனேன செத்த² ஸவனம்பி ஸங்க³ஹிதங் விரூபேகஸேஸனயேன. யதா²ஸகங் விஸயஸ்ஸ ஆலோசனஸபா⁴வதாய வா பஞ்சன்னங் விஞ்ஞாணானங் ஸவனகிரியாயபி த³ஸ்ஸனஸங்கே²பஸப்³பா⁴வதோ ‘‘த³ஸ்ஸனா’’இச்சேவ வுத்தங். அவிஸூகபூ⁴தஸ்ஸ கீ³தஸ்ஸ ஸவனங் கதா³சி வட்டதீதி ஆஹ – ‘‘விஸூகபூ⁴தா த³ஸ்ஸனா சா’’தி. ததா² ஹி வுத்தங் பரமத்த²ஜோதிகாய கு²த்³த³கஅட்ட²கதா²ய (கு²॰ பா॰ அட்ட²॰ 2.பச்சி²மபஞ்சஸிக்கா²பத³வண்ணனா) – ‘‘த⁴ம்மூபஸங்ஹிதங் கீ³தங் வட்டதி, கீ³தூபஸங்ஹிதோ த⁴ம்மோ ந வட்டதீ’’தி.
2. உச்சாஸயனஸுத்தவண்ணனா
1152. உச்சாதி உச்ச-ஸத்³தே³ன ஸமானத்த²ங் ஏகங் ஸத்³த³ந்தரங். ஸேதி எத்தா²தி ஸயனங், உச்சாஸயனங் மஹாஸயனஞ்ச ஸமணஸாருப்பரஹிதங் படிக்கி²த்தந்தி ஆஹ – ‘‘பமாணாதிக்கந்தங் அகப்பியத்த²ரண’’ந்தி. ஆஸந்தா³தி³ஆஸனஞ்செத்த² ஸயனேனேவ ஸங்க³ஹிதங். யஸ்மா பன ஆதா⁴ரே படிக்கி²த்தே ததா³தா⁴ரகிரியா படிக்கி²த்தாவ ஹோதி, தஸ்மா ‘‘உச்சாஸயனமஹாஸயனா’’இச்சேவ வுத்தங். அத்த²தோ பன தது³பபோ⁴க³பூ⁴தனிஸஜ்ஜானிபஜ்ஜனேஹி விரதி த³ஸ்ஸிதாதி த³ட்ட²ப்³ப³ங். அத² வா உச்சாஸயனமஹாஸயனஞ்ச உச்சாஸயனமஹாஸயனஞ்சாதி உச்சாஸயனமஹாஸயனந்தி ஏதஸ்மிங் அத்தே² ஏகஸேஸனயேன அயங் நித்³தே³ஸோ கதோ யதா² – ‘‘நாமரூபபச்சயா ஸளாயதன’’ந்தி (உதா³॰ 1). ஆஸனகிரியாபுப்³ப³கத்தா வா ஸயனகிரியாய ஸயனக்³க³ஹணேனேவ ஆஸனம்பி க³ஹிதந்தி த³ட்ட²ப்³ப³ங்.
3. ஜாதரூபஸுத்தவண்ணனா
1153. அஞ்ஞேபி உக்³க³ஹாபனே உபனிக்கி²த்தஸாதி³யனே ச படிக்³க³ஹணத்தோ² லப்³ப⁴தீதி ஆஹ ‘‘ந உக்³க³ண்ஹாபெந்தி, ந உபனிக்கி²த்தங் ஸாதி³யந்தீ’’தி. அத² வா திவித⁴ங் படிக்³க³ஹணங் காயேன வாசாய மனஸாதி. தத்த² காயேன படிக்³க³ஹணங் உக்³க³ஹணங், வாசாய படிக்³க³ஹணங் உக்³க³ஹாபணங், மனஸா படிக்³க³ஹணங் ஸாதி³யனங். திவித⁴ம்பி படிக்³க³ஹணங் ஸாமஞ்ஞனித்³தே³ஸேன, ஏகஸேஸனயேன வா க³ஹெத்வா ‘‘படிக்³க³ஹணா’’தி வுத்தந்தி ஆஹ – ‘‘நேவ நங் உக்³க³ண்ஹந்தீ’’திஆதி³. ஏஸ நயோ ‘‘ஆமகத⁴ஞ்ஞபடிக்³க³ஹணா’’திஆதீ³ஸுபி.
4. ஆமகத⁴ஞ்ஞஸுத்தவண்ணனா
1154. நீவாராதி³உபத⁴ஞ்ஞஸ்ஸ ‘‘ஸத்தவித⁴ஸ்ஸா’’தி.
5. ஆமகமங்ஸஸுத்தவண்ணனா
1155. ‘‘அனுஜானாமி, பி⁴க்க²வே, பஞ்ச வஸானி பே⁴ஸஜ்ஜானி – அச்ச²வஸங், மச்ச²வஸங், ஸுஸுகாவஸங், ஸூகரவஸங், க³த்³ரப⁴வஸ’’ந்தி (மஹாவ॰ 262; பாரா॰ அட்ட²॰ 623) வுத்தத்தா இத³ங் உத்³தி³ஸ்ஸ அனுஞ்ஞாதங் நாம. தஸ்ஸ பன ‘‘காலே படிக்³க³ஹித’’ந்தி (மஹாவ॰ 262) வுத்தத்தா படிக்³க³ஹணங் வட்டதீதி ஆஹ – ‘‘அஞ்ஞத்ர உத்³தி³ஸ்ஸ அனுஞ்ஞாதா’’தி. வினயவஸேன உபபரிக்கி²தப்³போ³, தஸ்மா ஸமந்தபாஸாதி³காய வினயட்ட²கதா²ய வுத்தனயேனெத்த² வினிச்ச²யோ வேதி³தப்³போ³.
10. சதுத்த²ஆமகத⁴ஞ்ஞபெய்யாலவக்³கோ³
2-3. கயவிக்கயஸுத்தாதி³வண்ணனா
1162-63. கஸ்ஸசி ப⁴ண்ட³ஸ்ஸ க³ஹணங் கயோ, தா³னங் விக்கயோ. தத்த² தத்தா²தி கா³மந்தரே ஸந்திகே ச க³மனங் தூ³தகம்மந்தி வுச்சதீதி யோஜனா. பஹிணக³மனங் கு²த்³த³கக³மனங்.
4. துலாகூடஸுத்தவண்ணனா
1164. ரூபகூடங் ஸரூபேன ஸதி³ஸேன ச²லவோஹாரோ. அங்க³கூடங் அத்தனோ ஹத்தா²தி³னா அங்கா³னங் ச²லகரணங் க³ஹணகூடங் மானேஸு க³ஹணவஸேன. படிச்ச²ன்னகூடங் அயசுண்ணாதி³னா படிச்ச²ன்னேன ச²லகரணங். மஹதியா துலாய. பச்சா²பா⁴கே³தி துலாய பச்சி²மபா⁴கே³. ஹத்தே²னாதி ஹத்த²பதே³ஸேன. அக்கமதீதி உட்டா²துங் அதெ³ந்தோ க³ண்ஹாதி. த³த³ந்தோ புப்³ப³பா⁴கே³தி பரேஸங் த³த³ந்தோ புப்³ப³பா⁴கே³ ஹத்தே²ன துலங் அக்கமதி. தந்தி அயசுண்ணங்.
லோஹபாதியோதி தம்ப³லோஹபாதியோ. ஸுவண்ணவண்ணா கரொந்தீதி அஸனிகா²த³ஸுவண்ணகனகலிம்பிதா ஸுவண்ணவண்ணா கரொந்தி. மானபா⁴ஜனஸ்ஸ ஹத³யபே⁴தோ³. நிமியமானஸ்ஸ திலதண்டு³லாதி³கஸ்ஸ ஸிகா²ய அக்³க³கோடியா பி⁴ன்னங் ஸிகா²பே⁴தோ³. கெ²த்தாதீ³னங் மினநரஜ்ஜுயா அஞ்ஞதா²கரணங் ரஜ்ஜுபே⁴தோ³. ரஜ்ஜுக³ஹணேனேவ செத்த² த³ண்ட³கஸ்ஸ க³ஹணங் கதமேவாதி த³ட்ட²ப்³ப³ங்.
6-11. சே²த³னஸுத்தாதி³வண்ணனா
1166-71. வதோ⁴தி முட்டி²ப்பஹாரகஸாதாளனாதீ³ஹி ஹிங்ஸனங், விஹேட²னந்தி அத்தோ². விஹேட²னத்தோ²பி ஹி வத⁴-ஸத்³தோ³ தி³ஸ்ஸதி ‘‘அத்தா²னங் வதி⁴த்வா வதி⁴த்வா ரோதெ³ய்யா’’திஆதீ³ஸு. அட்ட²கதா²யங் பன ‘‘மாரண’’ந்தி வுத்தங், தங் பன போத²னங் ஸந்தா⁴யாதி ஸக்கா விஞ்ஞாதுங் மாரணஸத்³த³ஸ்ஸ விஹிங்ஸனேபி தி³ஸ்ஸனதோ. ஸேஸங் ஸுவிஞ்ஞெய்யமேவ.
ஆமகத⁴ஞ்ஞபெய்யாலவக்³க³வண்ணனா நிட்டி²தா.
ஸாரத்த²ப்பகாஸினியா ஸங்யுத்தனிகாய-அட்ட²கதா²ய
மஹாவக்³க³வண்ணனாய லீனத்த²ப்பகாஸனா நிட்டி²தா.
நிக³மனகதா²வண்ணனா
ஸகலரூபாரூபஸம்மஸனே யதீனங் பி⁴க்கூ²னங் க²ந்தா⁴யதனதா⁴துஸச்சிந்த்³ரியபடிச்சஸமுப்பாத³பே⁴தே³ பரமத்த²த⁴ம்மே நானானயேஹி ஞாணவிபா⁴க³ஸ்ஸ ஸன்னிஸ்ஸயேன ப³ஹுகாரஸ்ஸ ஸங்யுத்தாக³மவரஸ்ஸ அத்த²ஸங்வண்ணனங் காதுங் ஸாரத்த²ப்பகாஸனதோ ஏவ நிபுணா யா மயா அட்ட²கதா² ஆரத்³தா⁴தி ஸம்ப³ந்தோ⁴. ஸவிஸேஸங் பஞ்ஞாவஹகு³ணத்தா ஏவ ஹிஸ்ஸ க³ந்தா²ரம்பே⁴ ஆதி³தோபி ‘‘பஞ்ஞாபபே⁴த³ஜனநஸ்ஸா’’தி மஹாஅட்ட²கதா²ய ஸாரந்தி ஸங்யுத்தமஹாஅட்ட²கதா²ய ஸாரங். ஏகூனஸட்டி²மத்தோதி தோ²கங் ஊனபா⁴வதோ மத்த-ஸத்³த³க்³க³ஹணங்.
மூலட்ட²கதா²ய ஸாரந்தி புப்³பே³ வுத்தஸங்யுத்தமஹாஅட்ட²கதா²ய ஸாரமேவ புன நிக³மனவஸேன வுத்தந்தி. அத² வா மூலட்ட²கதா²ய ஸாரந்தி போராணட்ட²கதா²ஸு அத்த²ஸாரங். தேன ஏதங் த³ஸ்ஸேதி ‘‘ஸங்யுத்தமஹாஅட்ட²கதா²ய அத்த²ஸாரங் ஆதா³ய இமங் ஸாரத்த²ப்பகாஸினிங் கரொந்தேன ஸேஸமஹானிகாயானம்பி மூலட்ட²கதா²ஸு இத⁴ வியோக³க்க²மங் அத்த²ஸாரங் ஆதா³ய அகாஸி’’ந்தி. ‘‘மஹாவிஹாராதி⁴வாஸீன’’ந்தி ச இத³ங் புரிமபச்சி²மபதே³ஹி ஸத்³தி⁴ங் ஸம்ப³ந்தி⁴தப்³ப³ங் ‘‘மஹாவிஹாராதி⁴வாஸீனங் ஸமயங் பகாஸயந்திங் மஹாவிஹாராதி⁴வாஸீனங் மூலட்ட²கதா²ய ஸாரங் ஆதா³யா’’தி ச. தேன புஞ்ஞேன. ஹோது ஸப்³போ³ ஸுகீ² லோகோதி காமாவசராதி³விபா⁴கோ³ ஸப்³போ³ ஸத்தலோகோ யதா²ரஹங் போ³தி⁴த்தயாதி⁴க³மவஸேன ஸம்பயுத்தேன நிப்³பா³னஸுகே²ன ஸுகி²தோ ஹோதூதி ஸதே³வகஸ்ஸ லோகஸ்ஸ அச்சந்தங் ஸுகா²தி⁴க³மாய அத்தனோ புஞ்ஞங் பரிணாமேதி.
எத்தாவதா ஸாரத்த²ப்பகாஸினியா
ஸங்யுத்தனிகாய-அட்ட²கதா²ய லீனத்த²ப்பகாஸனா நிட்டி²தா.
ஸங்யுத்தடீகா ஸமத்தா.