3. வஸ்ஸூபனாயிகக்க²ந்த⁴கங்
வஸ்ஸூபனாயிகானுஜானநகதா²வண்ணனா
184. வஸ்ஸூபனாயிகக்க²ந்த⁴கே இத⁴-ஸத்³தோ³ நிபாதமத்தோதி ஓகாஸபரிதீ³பனஸ்ஸபி அஸம்ப⁴வதோ அத்த²ந்தரஸ்ஸ அபோ³த⁴னதோ வுத்தங். அபரஜ்ஜுக³தாய அஸ்ஸாதி இமினா அஸமானாதி⁴கரணவிஸயோ பா³ஹிரத்த²ஸமாஸோயந்தி த³ஸ்ஸேதி. அபரஜ்ஜூதி ஆஸாள்ஹீபுண்ணமிதோ அபரங் தி³னங், பாடிபத³ந்தி அத்தோ². அஸ்ஸாதி ஆஸாள்ஹீபுண்ணமியா.
வஸ்ஸானே சாரிகாபடிக்கே²பாதி³கதா²வண்ணனா
185. அனபெக்க²க³மனேன வா அஞ்ஞத்த² அருணங் உட்டா²பனேன வா ஆபத்தி வேதி³தப்³பா³தி எத்த² அனபெக்க²க³மனேன உபசாராதிக்கமே ஆபத்தி வேதி³தப்³பா³, ஸாபெக்க²க³மனேன அஞ்ஞத்த² அருணுட்டா²பனேன ஆபத்தி வேதி³தப்³பா³.
ஸத்தாஹகரணீயானுஜானநகதா²வண்ணனா
187-189. தீணி பரிஹீனானீதி பி⁴க்கு²னீனங் வச்சகுடிஆதீ³னங் படிக்கி²த்தத்தா பஹீனானி. வாரெய்யந்தி ஆவாஹவிவாஹமங்க³லங். ஸுத்தந்தோதி அத்தனோ பகு³ணஸுத்தந்தோ. ந பலுஜ்ஜதீதி ந வினஸ்ஸதி ந அந்தரதா⁴யதி.
பஹிதேயேவ அனுஜானநகதா²வண்ணனா
199. பி⁴க்கு²க³திகோதி பி⁴க்கு²னிஸ்ஸிதகோ. ஸோ பன யஸ்மா பி⁴க்கூ²ஹி ஸத்³தி⁴ங் வஸதி, தஸ்மா வுத்தங் ‘‘பி⁴க்கூ²ஹி ஸத்³தி⁴ங் வஸனகபுரிஸோ’’தி. ஸத்தாஹகரணீயேன க³ந்த்வா ப³ஹித்³தா⁴ அருணுட்டா²பனங் ரத்திச்சே²தோ³. அனிமந்திதேன க³ந்துங் ந வட்டதீதி எத்த² அனிமந்திதத்தா ஸத்தாஹகிச்சங் அதி⁴ட்ட²ஹித்வா க³ச்ச²ந்தஸ்ஸபி வஸ்ஸச்சே²தோ³ சேவ து³க்கடஞ்ச ஹோதீதி வேதி³தப்³ப³ங். யதா²வுத்தஞ்ஹி ரத்திச்சே²த³காரணங் வினா திரோவிஹாரே வஸித்வா ஆக³ச்சி²ஸ்ஸாமீதி க³ச்ச²தோபி வஸ்ஸச்சே²த³ங் வத³ந்தி. க³ந்துங் வட்டதீதி ஸத்தாஹகரணீயேன க³ந்துங் வட்டதி. ஏவங் க³ச்ச²ந்தேன ச அந்தோஉபசாரஸீமாயங் டி²தேனேவ ‘‘அந்தோஸத்தாஹே ஆக³ச்சி²ஸ்ஸாமீ’’தி ஆபோ⁴க³ங் கத்வா க³ந்தப்³ப³ங். ஸசே ஆபோ⁴க³ங் அகத்வா உபசாரஸீமங் அதிக்கமதி, சி²ன்னவஸ்ஸோவ ஹோதீதி வத³ந்தி. ப⁴ண்ட³கந்தி சீவரங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங். பஹிணந்தீதி சீவரதோ⁴வனாதி³கம்மேன பஹிணந்தி. ஸம்பாபுணிதுங் ந ஸக்கோதி, வட்டதீதி எத்த² ‘‘அஜ்ஜேவ ஆக³மிஸ்ஸாமீ’’தி ஸாமந்தவிஹாரங் க³ந்த்வா புன ஆக³ச்ச²ந்தஸ்ஸ அந்தராமக்³கே³ ஸசே அருணுக்³க³மனங் ஹோதி, வஸ்ஸச்சே²தோ³பி ந ஹோதி, ரத்திச்சே²த³து³க்கடஞ்ச நத்தீ²தி வத³ந்தி. ‘‘ஆசரியங் பஸ்ஸிஸ்ஸாமீ’’தி பன க³ந்துங் லப⁴தீதி ‘‘அகி³லானம்பி ஆசரியங் உபஜ்ஜா²யங் வா பஸ்ஸிஸ்ஸாமீ’’தி ஸத்தாஹகரணீயேன க³ந்துங் லப⁴தி. ஸசே பன நங் ஆசரியோ ‘‘அஜ்ஜ மா க³ச்சா²’’தி வத³தி, வட்டதீதி ஏவங் ஸத்தாஹகரணீயேன க³தங் அந்தோஸத்தாஹேயேவ புன ஆக³ச்ச²ந்தங் ஸசே ஆசரியோ உபஜ்ஜா²யோ வா ‘‘அஜ்ஜ மா க³ச்சா²’’தி வத³தி, வட்டதி, ஸத்தாஹாதிக்கமேபி அனாபத்தீதி அதி⁴ப்பாயோ, வஸ்ஸச்சே²தோ³ பன ஹோதியேவாதி த³ட்ட²ப்³ப³ங் ஸத்தாஹஸ்ஸ ப³ஹித்³தா⁴ வீதினாமிதத்தா.
அந்தராயே அனாபத்திவஸ்ஸச்சே²த³கதா²வண்ணனா
201. ஸசே தூ³ரங் க³தோ ஹோதி, ஸத்தாஹவாரேன அருணோ உட்டா²பேதப்³போ³தி இமினா வஸ்ஸச்சே²த³காரணே ஸதி ஸத்தாஹகரணீயேன க³ந்துங் வட்டதீதி தீ³பேதி.
வஜாதீ³ஸு வஸ்ஸூபக³மனகதா²வண்ணனா
203. ‘‘இத⁴ வஸ்ஸங் உபேமீ’’தி திக்க²த்துங் வத்தப்³ப³ந்தி ஸத்த²ஸ்ஸாவிஹாரத்தா ‘‘இமஸ்மிங் விஹாரே’’தி அவத்வா ‘‘இத⁴ வஸ்ஸங் உபேமீ’’தி எத்தகமேவ வத்தப்³ப³ங். ஸத்தே² பன வஸ்ஸங் உபக³ந்துங் ந வட்டதீதி குடிகாதீ³னங் அபா⁴வே ‘‘இத⁴ வஸ்ஸங் உபேமீ’’தி வசீபே⁴த³ங் கத்வா உபக³ந்துங் ந வட்டதி, ஆலயகரணமத்தேனேவ வட்டதீதி அதி⁴ப்பாயோ. விப்பகிரதீதி விஸுங் விஸுங் க³ச்ச²தி. தீஸு டா²னேஸு நத்தி² வஸ்ஸச்சே²தே³ ஆபத்தீதி தேஹி ஸத்³தி⁴ங் க³ச்ச²ந்தஸ்ஸேவ நத்தி² ஆபத்தி, தேஹி வியுஜ்ஜித்வா க³மனே பன ஆபத்தியேவ, பவாரேதுஞ்ச ந லப⁴தி.
வஸ்ஸங் அனுபக³ந்தப்³ப³ட்டா²னகதா²வண்ணனா
204. ஸெய்யதா²பி பிஸாசில்லிகாதி எத்த² பிஸாசா ஏவ பிஸாசில்லிகா, பிஸாசதா³ரகாதிபி வத³ந்தி. பவிஸனத்³வாரங் யோஜெத்வாதி ஸகவாடப³த்³த⁴மேவ யோஜெத்வா. பஞ்சன்னங் ச²த³னானந்தி திணபண்ணஇட்ட²கஸிலாஸுதா⁴ஸங்கா²தானங் பஞ்சன்னங் ச²த³னானங். இத³ஞ்ச யேபு⁴ய்யேன வுத்தந்தி வேதி³தப்³ப³ங் ருக்கா²தீ³ஸு ந, பி⁴க்க²வே, அஸேனாஸனிகேன வஸ்ஸங் உபக³ந்தப்³ப³ந்தி வசீபே⁴த³ங் கத்வா வஸ்ஸூபக³மனங் ஸந்தா⁴யேவ படிக்கே²போ, ந ஆலயகரணவஸேன உபக³மனங் ஸந்தா⁴யாதி வத³ந்தி. பாளியங் பன அவிஸேஸேன வுத்தத்தா அட்ட²கதா²யஞ்ச து³தியபாராஜிகஸங்வண்ணனாயங் (பாரா॰ அட்ட²॰ 1.84) ‘‘வஸ்ஸங் உபக³ச்ச²ந்தேன ஹி நாலகபடிபத³ங் படிபன்னேனபி பஞ்சன்னங் ச²த³னானங் அஞ்ஞதரேன ச²ன்னேயேவ ஸத்³வாரப³ந்தே⁴ ஸேனாஸனே உபக³ந்தப்³ப³ங். தஸ்மா வஸ்ஸகாலே ஸசே ஸேனாஸனங் லப⁴தி, இச்சேதங் குஸலங். நோ சே லப⁴தி, ஹத்த²கம்மங் பரியேஸித்வாபி காதப்³ப³ங். ஹத்த²கம்மங் அலப⁴ந்தேன ஸாமம்பி காதப்³ப³ங், ந த்வேவ அஸேனாஸனிகேன வஸ்ஸங் உபக³ந்தப்³ப³’’ந்தி த³ள்ஹங் கத்வா வுத்தத்தா அஸேனாஸனிகஸ்ஸ நாவாதி³ங் வினா அஞ்ஞத்த² ஆலயோ ந வட்டதீதி அம்ஹாகங் க²ந்தி. நாவாஸத்த²வஜேஸுயேவ ஹி ‘‘அனுஜானாமி, பி⁴க்க²வே, நாவாய வஸ்ஸங் உபக³ந்து’’ந்திஆதி³னா ஸதி அஸதி வா ஸேனாஸனே வஸ்ஸூபக³மனஸ்ஸ விஸுங் அனுஞ்ஞாதத்தா ‘‘ந, பி⁴க்க²வே, அஸேனாஸனிகேன வஸ்ஸங் உபக³ந்தப்³ப³’’ந்தி அயங் படிக்கே²போ தத்த² ந லப்³ப⁴தீதி அஸதி ஸேனாஸனே ஆலயவஸேனபி நாவாதீ³ஸு உபக³மனங் வுத்தங். டங்கிதமஞ்சோ நாம தீ³கே⁴ மஞ்சபாதே³ மஜ்ஜே² விஜ்ஜி²த்வா அடனியோ பவேஸெத்வா கதோ மஞ்சோ. தஸ்ஸ இத³ங் உபரி இத³ங் ஹெட்டா²தி நத்தி², பரிவத்தெத்வா அத்த²தோபி தாதி³ஸோவ ஹோதி, தங் ஸுஸானே தே³வட்டா²னே ச ட²பெந்தி, சதுன்னங் பாஸாணானங் உபரி பாஸாணங் அத்த²ரித்வா கதங் கே³ஹம்பி ‘‘டங்கிதமஞ்சோ’’தி வுச்சதி.
வஸ்ஸங் அனுபக³ந்தப்³ப³ட்டா²னகதா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
அத⁴ம்மிககதிககதா²வண்ணனா
205. தஸ்ஸா லக்க²ணங் மஹாவிப⁴ங்கே³ வுத்தந்தி சதுத்த²பாராஜிகஸங்வண்ணனாயங் ‘‘யோ இமம்ஹா ஆவாஸா பட²மங் பக்கமிஸ்ஸதி, தங் மயங் அரஹாதி ஜானிஸ்ஸாமா’’தி (பாரா॰ 228) எத்த² த³ஸ்ஸிதங் அத⁴ம்மிககதிகவத்தலக்க²ணங் ஸந்தா⁴ய வத³தி, பரதோபி ஸேனாஸனக்க²ந்த⁴கவண்ணனாயங் அத⁴ம்மிகங் கதிகவத்தங் ஆவி ப⁴விஸ்ஸதியேவ.
படிஸ்ஸவது³க்கடாபத்திகதா²வண்ணனா
207. யஸ்மா ‘‘தஸ்ஸ, பி⁴க்க²வே, பி⁴க்கு²னோ புரிமிகா ச ந பஞ்ஞாயதீ’’தி வுத்தங். படிஸ்ஸவஸ்ஸ விஸங்வாத³னபச்சயா ஹொந்தம்பி து³க்கடங் ஸதியேவ படிஸ்ஸவே ஹோதீதி ஆஹ ‘‘தஸ்ஸ தஸ்ஸ படிஸ்ஸவே து³க்கட’’ந்தி. தேனேவாஹ ‘‘தஞ்ச கோ²…பே॰… பச்சா² விஸங்வாத³னபச்சயா’’தி.
அகரணீயோதி ஸத்தாஹகரணீயேன அகரணீயோ. ஸகரணீயோதி ஸத்தாஹகரணீயேனேவ ஸகரணீயோ. யதி³ ஏவங் ‘‘ஸத்தாஹகரணீயேன அகரணீயோ ஸகரணீயோ’’தி ச கஸ்மா ந வுத்தந்தி? ‘‘அகரணீயோ’’தி வுத்தேபி ஸத்தாஹகரணீயேன ஸகரணீயாகரணீயதா விஞ்ஞாயதீதி கத்வா ந வுத்தங். யதி³ ஏவங் பரதோ ‘‘ஸத்தாஹகரணீயேன பக்கமதீ’’தி வாரத்³வயேபி ‘‘ஸகரணீயோ பக்கமதீ’’தி எத்தகமேவ கஸ்மா ந வுத்தந்தி? வுச்சதே – தத்த² ‘‘ஸத்தாஹகரணீயேனா’’தி அவத்வா ‘‘ஸகரணீயோ பக்கமதீ’’தி வுத்தே ஸோ தங் ஸத்தாஹங் ப³ஹித்³தா⁴ வீதினாமேதீதி ந ஸக்கா வத்துந்தி ‘‘ஸத்தாஹகரணீயேன பக்கமதீ’’தி வுத்தங். ஏவஞ்ஹி வுத்தே ஸத்தாஹஸ்ஸ அதி⁴கதத்தா ஸோ தங் ஸத்தாஹங் ப³ஹி வீதினாமேதீதி ஸக்கா வத்துங்.
எத்த² ச ஆதி³ம்ஹி சத்தாரோ வாரா நிரபெக்க²க³மனங் ஸந்தா⁴ய வுத்தா, தத்தா²பி புரிமா த்³வே வாரா வஸ்ஸங் அனுபக³தஸ்ஸ வஸேன வுத்தா, பச்சி²மா பன த்³வே வாரா வஸ்ஸங் உபக³தஸ்ஸ வஸேன, ததோ பரங் த்³வே வாரா ஸாபெக்க²க³மனங் ஸந்தா⁴ய வுத்தா, தத்தா²பி பட²மவாரோ ஸாபெக்க²ஸ்ஸபி ஸத்தாஹகரணீயேன க³ந்த்வா தங் ஸத்தாஹங் ப³ஹித்³தா⁴ வீதினாமெந்தஸ்ஸ வஸ்ஸச்சே²த³த³ஸ்ஸனத்த²ங் வுத்தோ, இதரோ வுத்தனயேனேவ க³ந்த்வா அந்தோஸத்தாஹே நிவத்தந்தஸ்ஸ வஸ்ஸச்சே²தா³பா⁴வத³ஸ்ஸனத்த²ங். ‘‘ஸோ ஸத்தாஹங் அனாக³தாய பவாரணாய ஸகரணீயோ பக்கமதீ’’தி அயங் பன வாரோ நவமிதோ பட்டா²ய க³ந்த்வா ஸத்தாஹங் ப³ஹித்³தா⁴ வீதினாமெந்தஸ்ஸபி வஸ்ஸச்சே²தா³பா⁴வத³ஸ்ஸனத்த²ங் வுத்தோ. எத்த² ச ‘‘அகரணீயோ பக்கமதீ’’தி து³தியவாரஸ்ஸ அனாக³தத்தா நவமிதோ பட்டா²ய க³ச்ச²ந்தேனபி ஸதியேவ கரணீயே க³ந்தப்³ப³ங், நாஸதீதி த³ட்ட²ப்³ப³ங். இமே ச ஸத்த வாரா ப³ஹித்³தா⁴ கதஉபோஸதி²கஸ்ஸ வஸேன ஆக³தா, அபரே
இமேஹி ‘‘ஸோ தத³ஹேவ அகரணீயோதிஆதீ³ஸூ’’திஆதி³ ஆரத்³த⁴ங். கோ பன வாதோ³ த்³வீஹதீஹங் வஸித்வா அந்தோஸத்தாஹே நிவத்தந்தஸ்ஸாதி வஸ்ஸங் உபக³ந்த்வா த்³வீஹதீஹங் வஸித்வா ஸத்தாஹகரணீயேன க³ந்த்வா அந்தோஸத்தாஹே நிவத்தந்தஸ்ஸ கோ பன வாதோ³, கதா² ஏவ நத்தீ²தி அதி⁴ப்பாயோ. அஸதியா பன வஸ்ஸங் ந உபேதீதி ‘‘இமஸ்மிங் விஹாரே இமங் தேமாஸங் வஸ்ஸங் உபேமீ’’தி வசீபே⁴த³ங் கத்வா ந உபேதி.
கோமுதி³யா சாதுமாஸினியாதி பச்சி²மகத்திகபுண்ணமாயங். ஸா ஹி குமுதா³னங் அத்தி²தாய கோமுதீ³, சதுன்னங் வஸ்ஸிகானங் மாஸானங் பரியோஸானத்தா ‘‘சாதுமாஸினீ’’தி வுச்சதி. ததா³ ஹி குமுதா³னி ஸுபுப்பி²தானி ஹொந்தி, தஸ்மா குமுதா³னங் ஸமூஹோ, குமுதா³னி ஏவ வா கோமுதா³, தே எத்த² அத்தீ²தி ‘‘கோமுதீ³’’தி வுச்சதி, குமுத³வதீதி வுத்தங் ஹோதி. ஸேஸமெத்த² உத்தானமேவ.
படிஸ்ஸவது³க்கடாபத்திகதா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
வஸ்ஸூபனாயிகக்க²ந்த⁴கவண்ணனா நிட்டி²தா.