சூளவக்³க³வண்ணனா
1. கம்மக்க²ந்த⁴கவண்ணனா
அத⁴ம்மகம்மத்³வாத³ஸககதா²வண்ணனா
4. அஸம்முகா² கதங் ஹோதீதிஆத³யோ திகா கேவலங் தே³ஸனாமத்தமேவ. ந ஹி தீஹி ஏவ அங்கே³ஹி ஸமோதா⁴னேஹி அத⁴ம்மகம்மங் ஹோதி, ஏகேனபி ஹோதி ஏவ, அயமத்தோ² ‘‘திண்ணங், பி⁴க்க²வே’’திஆதி³பாளியா (சூளவ॰ 6) ஸாதே⁴தப்³போ³. ‘‘அப்படிஞ்ஞாய கதங் ஹோதீ’’தி லஜ்ஜிங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங். கண்ஹபக்கே² ‘‘அதே³ஸனாகா³மினியா ஆபத்தியா கதங் ஹோதீ’’தி ஸுக்கபக்கே² ‘‘தே³ஸனாகா³மினியா ஆபத்தியா கதங் ஹோதீ’’தி இத³ங் த்³வயங் பரதோ ‘‘தீஹி, பி⁴க்க²வே, அங்கே³ஹி ஸமன்னாக³தஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ ஆகங்க²மானோ ஸங்கோ⁴ தஜ்ஜனீயகம்மங் கரெய்ய. அதி⁴ஸீலே ஸீலவிபன்னோ ஹோதீ’’தி இமினா விருஜ்ஜ²தி, அதே³ஸனாகா³மினிங் ஆபன்னோ ஹி ‘‘அதி⁴ஸீலே ஸீலவிபன்னோ’’தி வுச்சதீதி. யுத்தமேதங், கத்து அதி⁴ப்பாயோ எத்த² சிந்தேதப்³போ³. எத்தா²ஹ உபதிஸ்ஸத்தே²ரோ ‘‘தஜ்ஜனீயகம்மஸ்ஸ ஹி விஸேஸேன ப⁴ண்ட³னகாரகத்தங் அங்க³’ந்தி அட்ட²கதா²யங் வுத்தங், தங் பாளியா ஆக³தனிதா³னேன யுஜ்ஜதி, தஸ்மா ஸப்³ப³த்திகேஸுபி ப⁴ண்ட³னங் ஆரோபெத்வா ப⁴ண்ட³னபச்சயா ஆபன்னாபத்திவஸேன இத³ங் கம்மங் காதப்³ப³ங், தஸ்மா ‘அதி⁴ஸீலே ஸீலவிபன்னோ’தி எத்தா²பி புப்³ப³பா⁴கே³ வா போராணக³ண்டி²பதே³ வுத்த’’ந்தி லிகி²தங். ‘‘அதி⁴ஸீலே ஸீலவிபன்னோ’தி ஸங்கா⁴தி³ஸேஸங் ஸந்தா⁴யா’’தி க³ண்டி²பதே³ லிகி²தங். இத³ங் போராணக³ண்டி²பதே³ புரிமவசனேன ஸமேதி, தஸ்மா தத்த² பச்சி²மங் பாராஜிகபத³ங் அத்து²த்³தா⁴ரவஸேன வுத்தங் ஸியா அட்ட²கதா²யஞ்ச ‘‘அதே³ஸனாகா³மினியாதி பாராஜிகாபத்தியா வா ஸங்கா⁴தி³ஸேஸாபத்தியா வா’’தி வுத்தங், தத்த² பாராஜிகாபத்தி அத்து²த்³தா⁴ரவஸேன வுத்தா ஸியா. யதோ க³ண்டி²பதே³ ‘‘அதி⁴ஸீலே ஸீலவிபன்னோ’தி ஸங்கா⁴தி³ஸேஸங் ஸந்தா⁴யா’’தி எத்தகமேவ லிகி²தங், தஸ்மா ஸப்³ப³த்த² க³ண்டி²பதே³ ஸகலேன நயேன பாராஜிகாபத்திபச்சயா உப்பன்னப⁴ண்ட³னஹேது ந தஜ்ஜனீயகம்மங் காதப்³ப³ங் பயோஜனாபா⁴வா, ஸங்கா⁴தி³ஸேஸபச்சயா காதப்³ப³ந்தி அயமத்தோ² ஸித்³தோ⁴ ஹோதி. ந, ஸுக்கபக்கே² ‘‘தே³ஸனாகா³மினியா ஆபத்தியா கதங் ஹோதீ’’தி (சூளவ॰ 5) வசனதோதி சே? ந, ஏகேன பரியாயேன ஸங்கா⁴தி³ஸேஸஸ்ஸபி தே³ஸனாகா³மினிவோஹாரஸம்ப⁴வதோ,
யேன கம்மேன ஸந்தஜ்ஜனங் கரீயதி, தங் தஜ்ஜனீயகம்மங் நாம. யேன கம்மேன நிஸ்ஸாய தே வத்த²ப்³ப³ந்தி நிஸ்ஸியதி ப⁴ஜாபியதி நியஸ்ஸோ, தங் நியஸகம்மங் நாம. யேன ததோ ஆவாஸதோ, கா³மதோ ச பப்³பா³ஜெந்தி குலதூ³ஸகங், தங் பப்³பா³ஜனீயகம்மங் நாம. யேன கம்மேன அக்குட்ட²க³ஹட்ட²ஸமஈபமேவ படிஸாரியதி ஸோ அக்கோஸகோ பச்சா² பேஸியதி, தங் படிஸாரணீயகம்மங் நாம. யேன ஸமானஸங்வாஸகபூ⁴மிதோ உக்கி²பியதி. ச²ட்³டீ³யதி ஸாதிஸாரோ பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ன, தங் கம்மங் உக்கே²பனீயகம்மங் நாமாதி வேதி³தப்³ப³ங்.
11. ‘‘நிஸ்ஸாய தே வத்த²ப்³ப³’’ந்தி க³ருனிஸ்ஸயங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங், ந இதரந்தி.
21. அஸ்ஸஜிபுனப்³ப³ஸுகவத்து²ஸ்மிங் ‘‘தேஸு விப்³ப⁴ந்தேஸுபி கம்மங் படிப்பஸ்ஸம்பே⁴துங் அனுஞ்ஞாதம்பி ஸம்மாவத்தந்தானங்யேவா’’தி லிகி²தங். ஸம்முகா² வுத்தமேவ கி³ஹிபடிஸங்யுத்தங் நாம. பரம்முகா² வுத்தங் தே³ஸனங் க³ச்ச²தி.
41. க²மாபெந்தேன ‘‘க²மாஹீ’’தி வத்தப்³ப³மத்தமேவ, ந உக்குடிகாதி³ஸாமீசினா பயோஜனந்தி. அனுதூ³தந்தி ஸஹாயந்தி அத்தோ².
50. அத³ஸ்ஸனேயேவ உக்கே²பனீயங் காதப்³ப³ங், ந அஞ்ஞதா². ‘‘தஜ்ஜனீயாதி³கரணகாலே ஆபத்திங்
தஜ்ஜனீயகம்மாதீ³ஸு அயங் பகிண்ணகவினிச்ச²யோதி வேதி³தப்³போ³. கிங் தஜ்ஜனீயகம்மங், தஜ்ஜனீயகம்மஸ்ஸ கிங் மூலங், கிங் வத்து², கிங் பரியோஸானங், கஸ்மா கிங் தஜ்ஜனீயகம்மந்தி வத்து²ஸ்மிங் ஸதி கரணஸம்பத்தி. தஜ்ஜனீயகம்மஸ்ஸ கிங் மூலந்தி ஸங்கோ⁴ மூலங். தஜ்ஜனீயகம்மஸ்ஸ கிங் வத்தூ²தி கலஹஜாதாபத்திவத்து². கிங் பரியோஸானந்தி பா⁴வனாபரியோஸானங். கஸ்மா தஜ்ஜனீயகம்மந்தி வுச்சதீதி ஸங்கோ⁴ கலஹகாரகபுக்³க³லங் கலஹே ச பே⁴தே³ ச ப⁴யங் த³ஸ்ஸெத்வா க²ந்தியா ஜனேதி, உபஸமே ஜனேதி, தஸ்மா ‘‘தஜ்ஜனீயகம்ம’’ந்தி வுச்சதி. கத²ங் தஜ்ஜனீயகம்மங் கதங் ஹோதி, கத²ங் அகதங். கிந்தி ச தஜ்ஜனீயகம்மங் கதங் ஹோதி, கிந்தி ச அகதங். கேன ச தஜ்ஜனீயகம்மங் கதங் ஹோதி, கேன ச அகதங். கத்த² ச தஜ்ஜனீயகம்மங் கதங் ஹோதி, கத்த² ச அகதங். காய வேலாய தஜ்ஜனீயகம்மங் கதங் ஹோதி, காய வேலாய அகதங் ஹோதி? கத²ங் தஜ்ஜனீயகம்மங் கதங் ஹோதீதி ஸமக்³கே³ன ஸங்கே⁴ன ஞத்திசதுத்தே²ன கம்மேன. கத²ங் அகதங் ஹோதீதி வக்³கே³ன ஸங்கே⁴ன ஞத்திசதுத்தே²ன கம்மேன. கிந்தி ச கதங் ஹோதீதி கரணஸம்பத்தியா. கிந்தி ச அகதங் ஹோதீதி கரணவிபத்தியா. கேன ச கதங் ஹோதீதி ஸங்கே⁴ன. கேன ச அகதங் ஹோதீதி க³ணேன புக்³க³லேன. கத்த² ச கதங் ஹோதீதி யஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ ஸங்கோ⁴ தஜ்ஜனீயகம்மங் கரோதி, தஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ ஸம்முகீ²பூ⁴தே. கத்த² ச அகதங் ஹோதீதி யஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ ஸங்கோ⁴ தஜ்ஜனீயகம்மங் கரோதி, தஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ அஸம்முகீ²பூ⁴தே. காய வேலாய கதங் ஹோதீதி யதா³ கலஹஜாதாபத்தி ஸங்விஜ்ஜதி. காய வேலாய அகதங் ஹோதீதி யதா³ கலஹஜாதாபத்தி ந ஸங்விஜ்ஜதி. கதிஹாகாரேஹி தஜ்ஜனீயகம்மஸ்ஸ பத்தகல்லங் ஹோதி, கதிஹாகாரேஹி அபத்தகல்லங்? ஸத்தஹாகாரேஹி தஜ்ஜனீயகம்மஸ்ஸ பத்தகல்லங் ஹோதி, ஸத்தஹாகாரேஹி அபத்தகல்லங். கதமேஹி ஸத்தஹாகாரேஹி பத்தகல்லங், கதமேஹி ஸத்தஹாகாரேஹி அபத்தகல்லங் ஹோதி? கலஹஜாதாபத்தி ந ஸங்விஜ்ஜதி, ஸோ வா புக்³க³லோ அஸம்முகீ²பூ⁴தோ ஹோதி, ஸங்கோ⁴ வா வக்³கோ³ ஹோதி, அஸங்வாஸிகோ வா புக்³க³லோ தஸ்ஸங் பரிஸாயங் ஸங்விஜ்ஜதி, அசோதி³தோ வா ஹோதி அஸாரிதோ வா, ஆபத்திங் வா அனாரோபிதோ. இமேஹி ஸத்தஹாகாரேஹி தஜ்ஜனீயகம்மஸ்ஸ அபத்தகல்லங் ஹோதி, இதரேஹி ஸத்தஹாகாரேஹி பத்தகல்லங் ஹோதி. ஏவங் ஸேஸகம்மேஸூதி.
கம்மக்க²ந்த⁴கவண்ணனா நிட்டி²தா.
2. பாரிவாஸிகக்க²ந்த⁴கவண்ணனா
பாரிவாஸிகவத்தகதா²வண்ணனா
75. பாரிவாஸிகக்க²ந்த⁴கே ஓணோஜனங் நாம விஸ்ஸஜ்ஜனங். ‘‘தங் பன பாரிவாஸிகேன பாபிதஸ்ஸ அத்தனா ஸம்படிச்சி²தஸ்ஸேவ புனதி³வஸாதி³அத்தா²ய விஸ்ஸஜ்ஜனங் காதப்³ப³ங், அஸம்படிச்சி²த்வாயேவ சே விஸ்ஸஜ்ஜேதி, ந லப⁴தீ’’தி வுத்தங்.
76. பகதியாவ நிஸ்ஸயோதி எத்த² ‘‘அந்தேவாஸிகானங் ஆலயஸப்³பா⁴வே யாவ வஸ்ஸூபனாயிகதி³வஸோ, தாவ கப்பதி, தஸ்ஸ ஆலயஸ்ஸ ஸப்³பா⁴வே நிஸ்ஸயோ ந படிப்பஸ்ஸம்ப⁴தீதி சே? ந வட்டதி. தத்த² இதா³னி க²மாபெய்யாமீதிஆதி³னா வட்டதீ’’தி வுத்தங். தத்த² ஏகந்தேன விஸ்ஸட்ட²த்தா, இத⁴ பன ஏகந்தேனேவ த்³வின்னம்பி ஸமபா⁴வோ இச்சி²தப்³போ³ ஏவாதி ஏகே. படிப³லஸ்ஸ வா பி⁴க்கு²ஸ்ஸாதி எத்த² ‘‘லத்³த⁴ஸம்முதிகேன ஆணத்தோபி க³ருத⁴ம்மேஹி, அஞ்ஞேஹி வா ஓவதி³துங் ந லப⁴தீ’’தி லிகி²தங். ததோ வா பாபிட்ட²தராதி எத்த² ‘‘அஸஞ்சிச்ச ஆபன்னஸஞ்சரித்ததோ ஸுக்கவிஸ்ஸட்டி² பாபிட்ட²தராதி அயம்பி நயோ யோஜேதப்³போ³’’தி வுத்தங். பச்சயந்தி வஸ்ஸாவாஸிகங். ஸேனாஸனங் ந லப⁴தி ஸெய்யபரியந்தபா⁴கி³தாய. ‘‘உத்³தே³ஸாதீ³னி தா³தும்பி ந லப⁴தீ’’தி வத³ந்தி. ‘‘ஸசே த்³வே பாரிவாஸிகா க³தட்டா²னே அஞ்ஞமஞ்ஞங் பஸ்ஸந்தி, உபோ⁴ஹிபி அஞ்ஞமஞ்ஞஸ்ஸ ஆரோசேதப்³ப³ங் அவிஸேஸேன ‘ஆக³ந்துகேன ஆரோசேதப்³ப³ங், ஆக³ந்துகஸ்ஸ ஆரோசேதப்³ப³’ந்தி வுத்தத்தா’’தி வுத்தங். அஞ்ஞவிஹாரக³தேனாபி தத்த² புப்³பே³ ஆரோசிதஸ்ஸ புனாரோசனகிச்சங் நத்தி². ‘‘அனிக்கி²த்தவத்தஸ்ஸ ப³ஹி ஆரோசிதஸ்ஸ யதா² புன விஹாரே ஆரோசனகிச்சங் நத்தி², ஏவங் ‘ஆக³ந்துகஸோத⁴னத்த²ங் உபோஸத²தி³வஸே ஆரோசேதப்³ப³’ந்தி வசனஞ்ஹெத்த² ஸாத⁴க’’ந்தி வத³ந்தி.
81. ஏகச்ச²ன்னே நிஸின்னஸ்ஸாபி ரத்திச்சே²த³து³க்கடாபத்தியோ ஹொந்தீதி ஏகே. அவிஸேஸேனாதி பாரிவாஸிகஸ்ஸ உக்கி²த்தகஸ்ஸாதி இமங் பே⁴த³ங் அகத்வா. ‘‘தத³ஹுபஸம்பன்னேபி பகதத்தே’’தி வசனதோ அனுபஸம்பன்னேஹி வஸிதுங் வட்டதி. ‘‘ஸமவஸ்ஸாதி ஏதேன அபச்சா² அபுரிமங் நிபஜ்ஜனே த்³வின்னம்பி வத்தபே⁴தா³பத்திபா⁴வங் தீ³பேதீ’’தி லிகி²தங்.
பாரிவாஸிகவத்தகதா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
மூலாயபடிகஸ்ஸனாரஹவத்தகதா²வண்ணனா
86. அத்தனோ அத்தனோ நவகதரந்தி பாரிவாஸிகாதி³னவகதரங். பட²மங் ஸங்க⁴மஜ்ஜே² பரிவாஸங் க³ஹெத்வா நிக்கி²த்தவத்தேன புன ஏகஸ்ஸபி ஸந்திகே ஸமாதி³யிதுங், நிக்கி²பிதுஞ்ச வட்டதி. மானத்தே பன நிக்கி²பிதுங் வட்டதி. ஊனே க³ணே சரணதோ³ஸத்தா ந க³ஹேதுந்தி ஏகே. பட²மங் ஆதி³ன்னவத்தங் ஏகஸ்ஸ ஸந்திகே யதா² நிக்கி²பிதுங் வட்டதி, ததா² ஸமாதி³யிதும்பி வட்டதீதி போராணக³ண்டி²பதே³.
பாரிவாஸிகக்க²ந்த⁴கவண்ணனா நிட்டி²தா.
3. ஸமுச்சயக்க²ந்த⁴கவண்ணனா
ஸுக்கவிஸ்ஸட்டி²கதா²வண்ணனா
97. ‘‘வேத³யாமீதி பாளியங் நத்தி², அத² கோ² அட்ட²கதா²சரியானங் வசனேன ததா² ஏவ படிபஜ்ஜிதப்³ப³’’ந்தி ச வுத்தங். ‘‘அத்தி²பா⁴வங் ஸல்லக்கெ²த்வாதி த்³வாத³ஸஹத்தே² உபசாரே ஸல்லக்கெ²த்வா, அனிக்கி²த்தவத்தானங் உபசாரஸீமாய ஆக³தபா⁴வங் ஸல்லக்கெ²த்வா ஸஹவாஸாதி³கங் வேதி³தப்³ப³’’ந்தி ச வுத்தங். ‘‘நிக்கி²பந்தேன ஆரோசெத்வா நிக்கி²பிதப்³ப³ங், பயோஜனங் அத்தீ²’’தி ச வுத்தங், ந பன தங் பயோஜனங் த³ஸ்ஸிதங். சிண்ணமானத்தோ பி⁴க்கு² அப்³பே⁴தப்³போ³தி சிண்ணமானத்தஸ்ஸ ச அப்³பா⁴னாரஹஸ்ஸ ச நின்னானாகாரணத்தா அஞ்ஞதா² ‘‘அப்³பா⁴னாரஹோ அப்³பே⁴தப்³போ³’’தி வத்தப்³ப³ங் ஸியா. உக்கே²பனீயகம்மகதோபி அத்தனோ லத்³தி⁴க்³க³ஹணவஸேன ஸபா⁴க³பி⁴க்கு²ம்ஹி ஸதி தஸ்ஸ அனாரோசாபேதுங் ந லப⁴தி.
பரிவாஸகதா²வண்ணனா
102. ‘‘அனந்தராயிகஸ்ஸ அவேரிஸபா⁴கோ³. ‘‘ஸபா⁴க³ஸங்கா⁴தி³ஸேஸங் ஆபன்னஸ்ஸ பன ஸந்திகே ஆவி காதுங் ந வட்டதீ’’தி பஸங்க³தோ இதே⁴வ பகாஸிதங். லஹுகேஸு படிக்கே²போ நத்தி². தத்த² ஞத்தியா ஆவி கத்வா உபோஸத²ங் காதுங் அனுஞ்ஞாதத்தா லஹுகஸபா⁴க³ங் ஆவி காதுங் வட்டதீதி. ஸபா⁴க³ஸங்கா⁴தி³ஸேஸங் பன ஞத்தியா ஆரோசனங் ந வட்டதீதி கிர. ‘‘தஸ்ஸ ஸந்திகே தங் ஆபத்திங் படிகரிஸ்ஸதீ’தி (மஹாவ॰ 171) வுத்தத்தா லஹுகஸ்ஸேவாயமனுஞ்ஞாதா ‘‘ஸபா⁴க³ஸங்கா⁴தி³ஸேஸங் ஆபன்னஸ்ஸா’’திஆதி³ வுத்தங். அயமத்தோ² ‘‘எத்தாவதா தே த்³வே நிராபத்திகா ஹொந்தி, தேஸங் ஸந்திகே ஸேஸேஹி ஸபா⁴கா³பத்தியோ தே³ஸேதப்³பா³’’தி (கங்கா²॰ அட்ட²॰ நிதா³னவண்ணனா) வசனேன கங்கா²விதரணியங் பகாஸிதோவ. ஸங்கா⁴தி³ஸேஸங் பன ஞத்தியா ஆரோசெத்வா உபோஸத²ங் காதுங் வட்டதி. தஸ்ஸா ஞத்தியா அயமத்தோ² யதா³ ஸுத்³த⁴ங் பி⁴க்கு²ங் பஸ்ஸிஸ்ஸதி, தஸ்ஸ ஸந்திகே ஆரோசனவஸேன படிகரிஸ்ஸதி. ஏவங் படிகதே ‘‘ந ச, பி⁴க்க²வே, ஸாபத்திகேன பாதிமொக்க²ங் ஸோதப்³ப³ங், யோ ஸுணெய்ய, ஆபத்தி து³க்கடஸ்ஸா’’தி (சூளவ॰ 386) வுத்தாபத்திதோ மொக்கோ² ஹோதீதி, தஸ்மா ‘‘க³ருகங் வா ஹோது லஹுகங் வா, ஞத்தியா ஆவி காதுங் வட்டதீ’’தி வுத்தங், உபோ⁴ஸு நயேஸு யுத்ததரங் க³ஹேதப்³ப³ங்.
நாமஞ்சேவ ஆபத்தி சாதி ‘‘தேன தேன வீதிக்கமேனாபன்னாபத்தி ஆபத்தி. நாமந்தி தஸ்ஸா ஆபத்தியா நாம’’ந்தி லிகி²தங். ஆரோசெத்வா நிக்கி²பிதப்³ப³ந்தி எத்த² ஆரோசனங் வத்தபே⁴த³து³க்கடபஅஹரணப்பயோஜனந்தி வேதி³தப்³ப³ங். அகாரணமேதந்தி ‘‘ஸம்ப³ஹுலா ஸங்கா⁴தி³ஸேஸா ஆபத்தியோ ஆபஜ்ஜி’’ந்தி வுத்தே வுட்டா²னதோ.
த³ஸஸதங் ரத்திஸதந்தி த³ஸஸதங் ஆபத்தியோ ரத்திஸதங் சா²தெ³த்வாதி யோஜேதப்³ப³ங். அக்³க⁴ஸமோதா⁴னோ நாம ஸபா⁴க³வத்து²காயோ ஸம்ப³ஹுலா ஆபத்தியோ ஆபன்னஸ்ஸ ப³ஹுரத்திங் படிச்சா²தி³தாபத்தியங் நிக்கி²பித்வா தா³தப்³போ³, இதரோ நானாவத்து²கானங் வஸேனாதி அயமேதேஸங் விஸேஸோதி.
பரிவாஸகதா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
‘‘கா³மஸ்ஸாதி ந வுத்த’’ந்தி வசனதோ கிர கா³மூபசாரேபி வட்டதீதி அதி⁴ப்பாயோதி லிகி²தங். வுத்தஞ்ச ‘‘அயங் பன விஸேஸோ’’தி. ‘‘எத்த² அட்ட²கதா²சரியாவ பமாணங். யுத்தங் ந தி³ஸ்ஸதீ’’தி லிகி²தங். அனுக³ண்டி²பதே³ பன ‘‘அயங் பன விஸேஸோ, ஆக³ந்துகஸ்ஸ…பே॰… ஓக்கமித்வா க³ச்ச²தி, ரத்திச்சே²தோ³ ஹோதியேவா’’தி வசனே ஹெட்டா² ‘‘அந்தோஅருணே ஏவ நிக்க²மித்வா கா³மூபசாரதோ த்³வே குருந்தி³ஆதீ³ஸு வுத்தவசனேன கரொந்தஸ்ஸபி தோ³ஸோ நத்தீ²தி த³ஸ்ஸேதுங் கேவலங் லக்க²ணமத்தமேவ வுத்தங், தது³ப⁴யம்பி தேன தேன பரியாயேன யுஜ்ஜதி, வினிச்ச²யே பத்தே லக்க²ணே ஏவ டா²தப்³ப³தோ குருந்தி³ஆதீ³ஸு வுத்தவசனங் பச்சா² வுத்தங். பயோகோ³ பன புரிமோவ. யதா² செத்த², ததா² ஸசே காசி பி⁴க்கு²னீ த்³வே லெட்³டு³பாதே அனதிக்கமித்வா அருணங் உட்ட²பேதி, தோ³ஸோ நத்தி², ததா²பி ஸப்³ப³ட்ட²கதா²ஸு வுத்தத்தா ‘‘புரிமமேவ ஆசிண்ண’’ந்தி வுத்தங். பரிவாஸவத்தாதீ³னந்தி ‘‘பரிவாஸனிஸ்ஸயபடிப்பஸ்ஸத்³தி⁴ஆதீ³னங் உபசாரஸீமாய பரிச்சி²ன்னத்தா பி⁴க்கு²னுபஸ்ஸயஸ்ஸ உபசாரஸீமாவ க³ஹேதப்³பா³, ந கா³மோ’’தி லிகி²தங். ‘‘தஸ்மிங் கா³மே பி⁴க்கா²சாரோ ஸம்பஜ்ஜதீ’திஆதி³ பவாரிதவஸேன வுத்தங். ந ஹி தத்த² அந்தோகா³மே விஹாரோ அத்தீ²’’தி ச லிகி²தங், ‘‘தம்பி தேன பரியாயேன யுஜ்ஜதி, ந அத்த²தோ’’தி ச.
படிச்ச²ன்னபரிவாஸாதி³கதா²வண்ணனா
108. ‘‘விஸுங் மானத்த²ங் சரிதப்³ப³ந்தி மூலாய படிகஸ்ஸனங் அகத்வா விஸுங் கம்மவாசாயா’’தி ச லிகி²தங். ‘‘ஸங்கா⁴தி³ஸேஸாபத்தீ’’தி வுத்தத்தா ஏகோவ, ஏகவத்து²ம்ஹி ஆபன்னா ஸங்கா⁴தி³ஸேஸா து²ல்லச்சயது³க்கடமிஸ்ஸகா நாம. மக்க²த⁴ம்மோ நாம சா²தே³துகாமதா.
143. த⁴ம்மதாதி த⁴ம்மதாய, ததா²தாயாதி அத்தோ² ‘‘அலஜ்ஜிதா’’தி எத்த² விய.
148. புரிமங் உபாதா³ய த்³வே மாஸா பரிவஸிதப்³பா³தி எத்த² ‘‘பரிவஸிததி³வஸாபி க³ணனூபகா³ ஹொந்தீ’’தி லிகி²தங்.
184. தஸ்மிங் பூ⁴மியந்தி தஸ்ஸங் பூ⁴மியங். ஸம்ப³ஹுலா ஸங்கா⁴தி³ஸேஸா ஆபத்தியோ ஆபஜ்ஜதி பரிமாணம்பீதிஆதி³ ஜாதிவஸேனேகவசனங்.
ஸமுச்சயக்க²ந்த⁴கவண்ணனா நிட்டி²தா.
4. ஸமத²க்க²ந்த⁴கவண்ணனா
ஸம்முகா²வினயகதா²வண்ணனா
186-187. யத்த² கம்மக்க²ந்த⁴கேயேவ ‘‘தீஹி, பி⁴க்க²வே, அங்கே³ஹி ஸமன்னாக³தங் தஜ்ஜனீயகம்மங் அத⁴ம்மகம்மஞ்ச ஹோதி…பே॰… அஸம்முகா²கதங் ஹோதீ’’தி (சூளவ॰ 4) வசனேனேவ ஸித்³தோ⁴, தத்த² பன ஆபத்தி ந த³ஸ்ஸிதா. இத⁴ ‘‘யோ கரெய்ய, ஆபத்தி து³க்கடஸ்ஸா’’தி தத்த² ப⁴விதப்³பா³பத்தித³ஸ்ஸனத்த²ங் இத³ங் ஆரத்³த⁴ந்தி வேதி³தப்³ப³ங். ‘‘ஸம்முகா²வினயபதிரூபகேன வூபஸந்தம்பி ஸம்முகா²வினயேனேவ வூபஸந்தக³ணனங் க³ச்ச²தீதி த³ஸ்ஸேதுங் ‘அத⁴ம்மவாதீ³ புக்³க³லோ’திஆதி³ ஆரத்³த⁴’’ந்தி வுத்தங், லிகி²தஞ்ச. ஏவங் வூபஸந்தங் ஸம்முகா²வினயபதிரூபகேன வூபஸந்தங் நாம ஹோதி, ந ஸம்முகா²வினயேன ச அஞ்ஞேன கேனசீதி த³ஸ்ஸேதுங் இத³மாரத்³த⁴ந்தி ஆசரியோ.
ஸதிவினயகதா²வண்ணனா
195. த³ப்³ப³ஸ்ஸ கம்மவாசாய ‘‘ஸங்கோ⁴ இமங் ஆயஸ்மந்தங் த³ப்³ப³’’ந்தி ஸம்முகா²னித்³தே³ஸோ நத்தி², ததா²பி ‘‘பட²மங் த³ப்³போ³ யாசிதப்³போ³’’தி வசனேன ஸம்முகா²கரணீயதா தஸ்ஸ ஸித்³தா⁴. ததா² அஞ்ஞத்தா²பி யதா²ஸம்ப⁴வங் லேஸோ வேதி³தப்³போ³. ஸதிவேபுல்லப்பத்தஸ்ஸ தா³தப்³போ³ வினயோ ஸதிவினயோ.
அமூள்ஹவினயகதா²வண்ணனா
196-7. ‘‘யஸ்ஸ உம்மத்தகஸ்ஸ தங்தங்வீதிக்கமதோ அனாபத்தி, தாதி³ஸஸ்ஸேவ அமூள்ஹவினயங் தா³துங் வட்டதீதி அமூள்ஹஸ்ஸ கத்தப்³ப³வினயோ அமூள்ஹவினயோ’’தி லிகி²தங், தங் யுத்தங் ‘‘ஸங்கோ⁴ விப⁴ங்கே³ ‘‘ந ஸராமீ’’தி வசனங் வீதிக்கமகாலங் ஸந்தா⁴ய தஸ்ஸ விப⁴ங்க³ஸ்ஸ பவத்தத்தா. அமூள்ஹவினயதா³னகாலே பனஸ்ஸ அமூள்ஹதா வினிச்சி²தப்³பா³.
படிஞ்ஞாதகரணகதா²வண்ணனா
200. ‘‘அப்படிஞ்ஞாய பி⁴க்கூ²னங் கம்மானி கரொந்தீ’’தி ஆரப⁴ந்தஸ்ஸ காரணங் வுத்தமேவ. படிஞ்ஞாதேன கரணங் படிஞ்ஞாதகரணங்.
தஸ்ஸபாபியஸிகாகதா²வண்ணனா
207. ‘‘தீஹி, பி⁴க்க²வே, அங்கே³ஹி ஸமன்னாக³தங் தஸ்ஸபாபியஸிகாகம்ம’’ந்தி ஆரபி⁴த்வா பஞ்ச அங்கா³னி த³ஸ்ஸெத்வா பாளி க³தா, ‘‘ஸா பெய்யாலேன ஸங்கி²பித்வா க³தாதி ஞாதப்³ப³’’ந்தி லிகி²தங். ததா² ஸுக்கபக்கே²பி.
திணவத்தா²ரகாதி³கதா²வண்ணனா
214. ‘‘ஸப்³பே³ஹேவ ஏகஜ்ஜ²ங் ஸன்னிபதிதப்³ப³’’ந்தி ச²ந்த³தா³னஸ்ஸ படிக்கி²த்தத்தா பவாரணக்க²ந்த⁴கட்ட²கதா²யஞ்ச ‘‘பி⁴ன்னஸ்ஸ ஹி ஸங்க⁴ஸ்ஸ ஸமக்³க³கரணகாலே, திணவத்தா²ரகஸமதே², இமஸ்மிஞ்ச பவாரணஸங்க³ஹேதி இமேஸு தீஸு டா²னேஸு ச²ந்த³ங் தா³துங் ந வட்டதீ’’தி (மஹாவ॰ அட்ட²॰ 241) வுத்தத்தா இத⁴ ஆக³ந்த்வா வா ச²ந்த³ங் த³த்வா பரிவேணாதீ³ஸு நிஸின்னாதி இத³ங் விருஜ்ஜ²தி விய கா²யதீதி சே? ந கா²யதி அதி⁴ப்பாயஞ்ஞூனங். அயஞ்ஹெத்த² அதி⁴ப்பாயோ – விஸுஜ்ஜி²துகாமேஹி ஸப்³பே³ஹேவ ஸன்னிபதிதப்³ப³ங், அஸன்னிபதிதஸ்ஸ நத்தி² ஸுத்³தி⁴ ச²ந்த³தா³யகஸ்ஸ. கேவலங் தங் கம்மங் ஸன்னிபதிதானங் ஸம்பஜ்ஜதி. அட்ட²கதா²யங் விஸுஜ்ஜி²துகாமானங் ச²ந்த³ங் தா³துங் ந வட்டதீதி அதி⁴ப்பாயோ. இதரதா² பாளியா ச விருஜ்ஜ²தி. ‘‘ட²பெத்வா யே ந தத்த² ஹோதீ’’தி ஹி அயங் பாளி ஸன்னிபாதங் ஆக³ந்த்வா ச²ந்த³ங் த³த்வா டி²தானங் அத்தி²தங் தீ³பேதி. நிஸ்ஸீமக³தே ஸந்தா⁴ய வுத்தங் ஸியாதி சே? நிஸ்ஸீமக³தே ட²பெத்வா இத⁴ கிங், தஸ்மா யோ ஸாமக்³கீ³உபோஸதே² ச²ந்த³ங் த³த்வா திட்ட²தி சே, நானாஸங்வாஸகபூ⁴மியங்யேவ திட்ட²தி, தஸ்ஸ ச²ந்த³தா³யகஸ்ஸ பவாரணஸங்க³ஹோபி நத்தி². யோ ச திணவத்தா²ரககம்மே நாக³ச்ச²தி, ஸோ தாஹி ஆபத்தீஹி ந ஸுஜ்ஜ²தீதி வேதி³தப்³ப³ங். யஸ்ஸ ஏதங் ந ருச்சதி பரிவாரே வுத்தபரிஸதோ கம்மவிபத்திலக்க²ணங் பரிவாரட்ட²கதா²யங் ச²ந்தா³ரஹாதி⁴காரே நயோ தி³ன்னோ. பவாரணக்க²ந்த⁴கட்ட²கதா²யங் ‘‘தீஸு டா²னேஸு ச²ந்த³ங் தா³துங் ந வட்டதீ’’தி (மஹாவ॰ அட்ட²॰ 241) வுத்தத்தா விருஜ்ஜ²தீதி சே? ந, அட்ட²கதா²ய பமாணபா⁴வே ஸதி ‘‘இத⁴ ச²ந்த³ங் த³த்வா பரிவேணாதீ³ஸு நிஸின்னா’’திஆதி³ வசனே ஸுத்³தி⁴காமதோ ஏவ க³ஹிதே ஸப்³ப³ங் ந விருஜ்ஜ²தீதி ஏகே. ‘‘ஆக³ந்த்வா வா ச²ந்த³ங் த³த்வா பரிவேணாதீ³ஸு நிஸின்னா, தே ஆபத்தீஹி ந வுட்ட²ஹந்தீ’’தி இத³ங் ந வத்தப்³ப³ங். கஸ்மா? ஹெட்டா² ‘‘ஸப்³பே³ஹேவ ஏகஜ்ஜ²ங் ஸன்னிபதிதப்³ப³’’ந்தி ச²ந்த³தா³னஸ்ஸ படிக்கே²பவசனதோ அட்ட²கதா²யங் ‘‘தீஸு டா²னேஸு ச²ந்த³ங் தா³துங் ந வட்டதீ’’தி வுத்தத்தா, அந்த⁴கட்ட²கதா²யம்பி ததே²வ வுத்தத்தா சாதி? ந, ஏகஜ்ஜ²மேவ கம்மே கரீயமானே யோ இத⁴ ‘‘ஸுணாது மே, ப⁴ந்தே, ஸங்கோ⁴, அம்ஹாகங்…பே॰… கி³ஹிபடிஸங்யுத்த’’ந்தி ஸாதா⁴ரணஞத்திங் ட²பெத்வா புன ‘‘ஸுணந்து மே, ஆயஸ்மந்தா’’திஆதி³னா அஸாதா⁴ரணஞத்தியோ ட²பெத்வா ‘‘ஸுணாது மே, ப⁴ந்தே ஸங்கோ⁴, அம்ஹாகங்…பே॰… ஏவமேதங் தா⁴ரயாமீ’’தி ஏகதோபக்கி²கானங் ஸந்தி⁴யா கதாய தத³னந்தரே கேனசி கரணீயேன ச²ந்த³ங் த³த்வா க³ச்ச²தி, தஸ்ஸ ஆபத்தீஹி வுட்டா²னங் நத்தி². அபரேஸம்பி ஏகதோபக்கி²கானங் அப்³ப⁴ந்தரே டி²தத்தா விபூ⁴தத்தா கரணஸ்ஸ அயமத்தோ²வ வுத்தோ. ஸாதா⁴ரணவஸேன து³தியாய ஞத்தியா ட²பிதாய யே தஸ்மிங் க²ணே ஞத்திது³தியகம்மவாசாஸு அனாரத்³தா⁴ஸு, அபரியோஸிதாஸு வா ச²ந்த³ங் த³த்வா க³ச்ச²ந்தி, தேஸம்பி ந வுட்டா²தி ஏவ. யே ந தத்த² ஹொந்தீதி பத³ஸ்ஸ ச யே வுத்தப்பகாரேன நயேன தத்த² ந ஹொந்தீதி அத்தோ² க³ஹேதப்³போ³. வுத்தப்பகாரத்த²தீ³பனத்த²ஞ்ச அட்ட²கதா²யங் ‘‘ச²ந்த³ங் த³த்வா பரிவேணாதீ³ஸு நிஸின்னா’’தி இத³மேவ ‘‘பாளியா ச தத்த² தி³ட்டா²விகம்மேன கம்மஸ்ஸ அகுப்பதா வேதி³தப்³பா³’’தி வுத்தங்.
அதி⁴கரணகதா²வண்ணனா
220. சித்துப்பாதோ³ விவாதோ³. விவாத³ஸத்³தோ³பி காரணூபசாரேன குஸலாதி³ஸங்க்²யங் க³ச்ச²தி. தங் ஸந்தா⁴ய ‘‘ஸமதே²ஹி ச அதி⁴கரணீயதாய அதி⁴கரண’’ந்தி வுத்தங். அத² வா விவாத³ஹேதுபூ⁴தஸ்ஸ சித்துப்பாத³ஸ்ஸ வூபஸமேன ஸம்ப⁴வஸ்ஸ ஸத்³த³ஸ்ஸபி வூபஸமோ ஹோதீதி சித்துப்பாத³ஸ்ஸபி ஸமதே²ஹி அதி⁴கரணீயதா பரியாயோ ஸம்ப⁴வதி. ‘‘குஸலசித்தா விவத³ந்தீ’’தி வுத்தவிவாதே³பி ‘‘விபச்சதாய வோஹாரோ’’தி வுத்தங், ந வுத்தவசனஹேதுவஸேனாதி வேதி³தப்³ப³ங்.
222. ‘‘ஆபத்திஞ்ஹி ஆபஜ்ஜந்தோ குஸலசித்தோ வா’’தி வசனதோ குஸலம்பி ஸியாதி சே? ந தங் ஆபத்தாதி⁴கரணங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங், யோ ஆபத்திங் ஆபஜ்ஜதி, ஸோ தீஸு சித்தேஸு அஞ்ஞதரசித்தஸமங்கீ³ ஹுத்வா ஆபஜ்ஜதீதி த³ஸ்ஸனத்த²ங் ‘‘யங் குஸலசித்தோ ஆபஜ்ஜதீ’’திஆதி³ வுத்தங். யோ ‘‘பஞ்ஞத்திமத்தங் ஆபத்தாதி⁴கரண’’ந்தி வதெ³ய்ய, தஸ்ஸ அகுஸலாதி³பா⁴வோபி ஆபத்தாதி⁴கரணஸ்ஸ ந யுஜ்ஜதேவ விவாதா³தி⁴கரணாதீ³னங் வியாதி சே? ந, ‘‘நத்தா²பத்தாதி⁴கரணங் குஸல’’ந்தி இமினா விரோத⁴ஸம்ப⁴வதோ. அனுக³ண்டி²பதே³ பன ‘‘ஆபத்தாதி⁴கரணங் நாம ததா²பவத்தமானஅகஉஸலசித்துப்பாத³ரூபக்க²ந்தா⁴னமேதங் அதி⁴வசனங். அவஸிட்டே²ஸு குஸலாப்³யாகதபஞ்ஞத்தீஸு ‘ஆபத்தாதி⁴கரணங் ஸியா அகுஸலங் ஸியா அப்³யாகத’ந்தி வசனதோ பஞ்ஞத்திதாவ படிஸித்³தா⁴ குஸலத்திகே அபரியாபன்னத்தா. குஸலபடிஸேதே⁴னேவ தேன ஸமானக³திகத்தா கிரியாப்³யாகதானம்பி படிஸேதோ⁴ வேதி³தப்³போ³, கிரியாப்³யாகதானங் விய அனுக³மனதோ விபாகாப்³யாகதானம்பி படிஸேதோ⁴ கதோவ ஹோதி, ததா²பி அப்³யாகதஸாமஞ்ஞதோ ரூபக்க²ந்தே⁴ன ஸத்³தி⁴ங் விபாககிரியாப்³யாகதானம்பி அதி⁴வசனந்தி வேதி³தப்³ப³’’ந்தி வுத்தங். தத்த² ‘‘குஸலசித்தங் அங்க³ங் ஹோதீ’’தி வினயே அபகதஞ்ஞுனோ ஸந்தா⁴ய வுத்தங் அப்பஹரிதகரணாதி³கே ஸதி. தஸ்மாதி யஸ்மா ‘‘நயித³’’ந்திஆதி³ ஆரத்³த⁴ந்தி ஏகே. ஆபத்திஸமுட்டா²பகசித்தங் அங்க³ப்பஹோனகசித்தங் நாம. ‘‘ஏகந்ததோதி யேபு⁴ய்யேனாதி அத்தோ², இதரதா² விருஜ்ஜ²தி. கஸ்மா? ‘யஸ்ஸா ஸசித்தகபக்கே² சித்தங் அகுஸலமேவ ஹோதீ’தி (கங்கா²॰ அட்ட²॰ பட²மபாராஜிகவண்ணனா) வுத்தத்தா’’தி வத³ந்தி. தேன கிங்? விபாகோ நத்தி², கஸ்மா? ஏகந்தாகுஸலத்தா, தஸ்மா கதா²வ தத்த² நத்தி². யத்த² பன அத்தி², தங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘யங் பன பண்ணத்திவஜ்ஜ’’ந்திஆதி³மாஹ. அஸஞ்சிச்ச பன கிஞ்சி அஜானந்தஸ்ஸ…பே॰… அப்³யாகதங் ஹோதீதி பி⁴க்கு²ம்ஹி கம்மட்டா²னக³தசித்தேன நிபன்னே, நித்³தா³யந்தே வா மாதுகா³மோ சே ஸெய்யங் கப்பேதி, தஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ விஜ்ஜமானம்பி குஸலசித்தங் ஆபத்தியா அங்க³ங் ந ஹோதி, தஸ்மா தஸ்மிங் க²ணே ஸெய்யாகாரேன
சலிதோ காயோ, பவத்தா வாசா, அஞ்ஞதரமேவ அங்க³ந்தி அஞ்ஞதரமேவ ஆபத்தீதி அத்தோ². கேவலங் பஞ்ஞத்தியா அகுஸலாதி³பா⁴வாஸம்ப⁴வதோ ஆபத்திதா ந யுஜ்ஜதி. ஆபத்திங் ஆபஜ்ஜந்தோ தீஸு அஞ்ஞதரஸமங்கீ³ ஹுத்வா ஆபஜ்ஜதீதி த³ஸ்ஸனத்த²ங் ‘‘யங் குஸலசித்தோ’’திஆதி³ வுத்தங். தஸ்ஸத்தோ² – பத²வீக²ணனாதீ³ஸு குஸலசித்தக்க²ணே வீதிக்கமவஸேன பவத்தரூபஸம்ப⁴வதோ குஸலசித்தோ வா அப்³யாகதாபத்திங் ஆபஜ்ஜதி. ததா² அப்³யாகதசித்தோ வா அப்³யாகதரூபஸங்கா²தங் அப்³யாகதாபத்திங் ஆபஜ்ஜதி, பாணாதிபாதாதீ³ஸு அகுஸலசித்தோ வா அகுஸலாபத்திங் ஆபஜ்ஜதி, ரூபங் பனெத்த² அப்³போ³ஹாரிகங். ஸுபினபஸ்ஸனகாலாதீ³ஸு பாணாதிபாதாதி³ங் கரொந்தோ ஸஹஸெய்யாதி³வஸேன ஆபஜ்ஜிதப்³பா³பத்திங் ஆபஜ்ஜந்தோ அகுஸலசித்தோ இத³ங் வுச்சதி ஆபத்தாதி⁴கரணங் அகுஸலந்தி அகுஸலசித்துப்பாதோ³. போராணக³ண்டி²பதே³ஸு பன ‘‘புது²ஜ்ஜனோ கல்யாணபுது²ஜ்ஜனோ ஸெக்கோ² அரஹாதி சத்தாரோ புக்³க³லே த³ஸ்ஸெத்வா தேஸு அரஹதோ ஆபத்தாதி⁴கரணங் அப்³யாகதமேவ, ததா² ஸெக்கா²னங், ததா² கல்யாணபுது²ஜ்ஜனஸ்ஸ அஸஞ்சிச்ச வீதிக்கமகாலே அப்³யாகதமேவ. இதரஸ்ஸ அகுஸலம்பி ஹோதி அப்³யாகதம்பி. யஸ்மா சஸ்ஸ ஸஞ்சிச்ச வீதிக்கமகாலே அகுஸலமேவ ஹோதி, தஸ்மா வுத்தங் ‘நத்தி² ஆபத்தாதி⁴கரணங் குஸல’ந்தி. ஸப்³ப³த்த² அப்³யாகதங் நாம தஸ்ஸ விபாகாபா⁴வமத்தங் ஸந்தா⁴ய ஏவங்னாமகங் ஜாத’’ந்தி லிகி²தங், விசாரெத்வா க³ஹேதப்³ப³ங்.
224. விவாதோ³ விவாதா³தி⁴கரணந்தி யோ கோசி விவாதோ³, ஸோ ஸப்³போ³ கிங் விவாதா³தி⁴கரணங் நாம ஹோதீதி ஏகபுச்சா². ‘‘விவாதோ³ அதி⁴கரணந்தி விவாதா³தி⁴கரணமேவ விவாதோ³ ச அதி⁴கரணஞ்சாதி புச்ச²தி. தது³ப⁴யங் விவாதா³தி⁴கரணமேவாதி புச்ச²தீதி வுத்தங் ஹோதீ’’தி போராணக³ண்டி²பதே³ வுத்தங். கேஸுசி பொத்த²கேஸு அயங் புச்சா² நத்தி². யதி³ ஏவங் இமாய ந ப⁴விதப்³ப³ங் விவாதோ³ விவாதா³தி⁴கரணங், விவாதா³தி⁴கரணங் விவாதோ³, விவாதா³தி⁴கரணங் விவாதோ³ சேவ அதி⁴கரணஞ்சாதி பஞ்சபஞ்ஹாஹி ப⁴விதப்³ப³ங் ஸியா. கேஸுசி பொத்த²கேஸு திஸ்ஸோ, கேஸுசி சதஸ்ஸோ, பஞ்ச நத்தி². தத்த² த்³வே விப⁴த்தா. இதராஸு அதி⁴கரணங் விவாதோ³தி யங் கிஞ்சி அதி⁴கரணங், விவாத³ஸங்க்²யமேவ விவாதோ³ அதி⁴கரணந்தி யோ கோசி விவாதோ³, ஸோ ஸப்³போ³ அதி⁴கரணஸங்க்²யங் க³ச்ச²தீதி புச்ச²தி. ஏஸ நயோ ஸப்³ப³த்த².
228. ஸம்முகா²வினயஸ்மிந்தி ஸம்முகா²வினயபா⁴வே.
230. ‘‘அந்தரேனாதி காரணேனா’’தி லிகி²தங்.
233. உப்³பா³ஹிகாய கி²ய்யனகே பாசித்தி ந வுத்தா தத்த² ச²ந்த³தா³னஸ்ஸ நத்தி²தாய.
236. தஸ்ஸ கோ² ஏதந்தி ஏஸோதி அத்தோ² ‘‘ஏதத³க்³க³’’ந்தி எத்த² விய.
238. ‘‘கா
242. ‘‘கிச்சமேவ கிச்சாதி⁴கரண’’ந்தி வசனதோ அபலோகனகம்மாதீ³னமேதங் அதி⁴வசனங், தங் விவாதா³தி⁴கரணாதீ³னி விய ஸமதே²ஹி ஸமேதப்³ப³ங் ந ஹோதி, கிந்து ஸம்முகா²வினயேன ஸம்பஜ்ஜதீதி அத்தோ².
ஸமத²க்க²ந்த⁴கவண்ணனா நிட்டி²தா.
5. கு²த்³த³கவத்து²க்க²ந்த⁴கவண்ணனா
கு²த்³த³கவத்து²கதா²வண்ணனா
244. புது²பாணினா புது²பாணிகங்.
245. ‘‘கண்ணதோ நிக்க²ந்தமுத்தோலம்ப³காதீ³னங் குண்ட³லாதீ³ன’’ந்தி லிகி²தங். ‘‘காயூர’’ந்தி பாளிபாடோ². ‘‘கேயூராதீ³னீ’’தி ஆசரியேனுத்³த⁴டங்.
248. ‘‘ஸாது⁴கீ³தங் த³ந்தகீ³தங் கா³யிதுகாமானங் வாக்ககரணீயங். த³ந்தகீ³தஸ்ஸ விபா⁴வனத்த²ங் ‘‘யங் கா³யிஸ்ஸாமா’’திஆதி³மாஹ.
249. சதுரஸ்ஸவத்தங் நாம சதுப்பாத³கா³தா²வத்தங். ‘‘தரங்க³வத்தாதீ³னி உச்சாரணவிதா⁴னானி நட்ட²பயோகா³னீ’’தி லிகி²தங். பா³ஹிரலோமிந்தி பா⁴வனபுங்ஸகங், யதா² தஸ்ஸ உண்ணபாவாரஸ்ஸ ப³ஹித்³தா⁴ லோமானி தி³ஸ்ஸந்தி, ததா² தா⁴ரெந்தஸ்ஸ து³க்கடந்தி வுத்தங் ஹோதி.
251. விரூபக்கே²ஹீதிஆதி³ ஸஹயோக³கரணவசனங். ஸரபூ³தி கே³ஹகோ³ளிகா. ஸா கிர ஸேதா ஸவிஸா ஹோதி. ஸோஹந்தி யஸ்ஸ மே ஏதேஹி மெத்தங், ஸோஹங் நமோ கரோமி ப⁴க³வதோதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. அஞ்ஞம்ஹி…பே॰… சே²தப்³ப³ம்ஹீதி ராகா³னுஸயே.
252. உட்டித்வாதி பக்கி²பித்வா. ஓதரதூதி இத்³தி⁴யா ஓதாரெத்வா க³ண்ஹாது. அனுபரியாயீதி அனுபரிப்³ப⁴மி.
253. ந அச்சு²பியந்தீதி ந லக்³க³ந்தி. ரூபகாகிண்ணானீதி இத்தி²ரூபாதீ³ஹி வோகிண்ணானி.
254. ஆலிந்த³கமிட்³டி⁴காதீ³னந்தி பமுக²மிட்³டி⁴காதீ³னங். பரிவத்தெத்வா தத்தே²வாதி எத்த² ‘‘பரிவத்தெத்வா ததியவாரே தத்தே²வ மிட்³டி⁴யா பதிட்டா²தீ’’தி லிகி²தங். பரிப⁴ண்ட³ங் நாம கே³ஹஸ்ஸ ப³ஹி குட்டபாத³ஸ்ஸ தி²ரபா⁴வத்த²ங் கதா தனுகமிட்³டி⁴கா ‘‘பரிவட்டித்வா பத்தோ பி⁴ஜ்ஜதீதி அதி⁴கரணபே⁴தா³ஸங்காய அபா⁴வே டா²னே ட²பேதுங் வட்டதீ’’தி லிகி²தங். பத்தமாளகோ வட்டித்வா பத்தானங் அபதனத்த²ங் வட்டங் வா சதுரஸ்ஸங் வா இட்ட²காதீ³ஹி பரிக்கி²பித்வா மாளகச்ச²ன்னேன கதோ. ‘‘பத்தமண்ட³லிகா பத்தபச்சி²கா தாலபத்தாதீ³ஹி கதா’’தி ச லிகி²தங். மிட்³ட⁴ந்தே ஆதா⁴ரகே ட²பேதுங் வட்டதி பத்தஸந்தா⁴ரணத்த²ங் வுத்தத்தா. மஞ்சே ஆதா⁴ரகேபி ந வட்டதி நிஸீத³னபச்சயா வாரிதத்தா. ஆஸன்னபூ⁴மிகத்தா ஓலம்பே³துங் வட்டதி.
255. ‘‘அங்ஸகூடே லக்³கெ³த்வாதி வசனதோ அக்³க³ஹத்தே² லக்³கெ³த்வா அங்கே ட²பேதுங் ந வட்டதீ’’தி கேசி வத³ந்தி, ந ஸுந்த³ரங், ‘‘ந கேவலங் யஸ்ஸ பத்தோ’’திஆதி³ யதி³ ஹத்தே²ன க³ஹிதபத்தே பே⁴த³ஸஞ்ஞா, பகே³வ அஞ்ஞேன ஸரீராவயவேனாதி கத்வா வுத்தங். பாளியங் பன பசுரவோஹாரவஸேன வுத்தங். க⁴டிகபாலமயங் க⁴டிகடாஹங். ச²வஸீஸஸ்ஸ பத்தந்தி ‘‘ஸிலாபுத்தகஸ்ஸ ஸரீரங், கீ²ரஸ்ஸ தா⁴ராதிஆதி³வோஹாரவஸேன ‘‘பிஸாசில்லிகாதி பிஸாசதா³ரகா’’திபி வத³ந்தி. தி³ன்னகமேவ படிக்³க³ஹிதமேவ. சப்³பெ³த்வாதி கா²தி³த்வா. அட்டி²கானி ச கண்டகானி ச அட்டி²ககண்டகானி. ‘‘ஏதேஸு ஸப்³பே³ஸு பண்ணத்திங் ஜானாது வா, மா வா, ஆபத்தியேவா’’தி லிகி²தங்.
256. விப்பா²ளெத்வாதி பா²ளெத்வா. கிண்ணேன பூரேதுந்தி ஸுராகிண்ணேன பூரேதுங். பி³த³லகங் நாம தி³கு³ணகரணஸங்கா²தஸ்ஸ கிரியாவிஸேஸஸ்ஸ அதி⁴வசனங். கஸ்ஸ தி³கு³ணகரணங்? யேன கிலஞ்ஜாதி³னா மஹந்தங் கதி²னமத்த²தங், தஸ்ஸ. தஞ்ஹி த³ண்ட³கதி²னப்பமாணேன பரியந்தே ஸங்ஹரித்வா தி³கு³ணங் காதப்³ப³ங். அஞ்ஞதா² கு²த்³த³கசீவரஸ்ஸ அனுவாதபரிப⁴ண்டா³தி³விதா⁴னகரணே ஹத்த²ஸ்ஸ ஓகாஸோ ந ஹோதி. ஸலாகாய ஸதி த்³வின்னங் சீவரானங் அஞ்ஞதரங் ஞத்வா ஸிப்³பி³தாஸிப்³பி³தங் ஸுக²ங் பஞ்ஞாயதி. த³ண்ட³கதி²னே கதே ந ப³ஹூஹி ஸஹாயேஹி பயோஜனங். ‘‘அஸங்குடித்வா சீவரங் ஸமங் ஹோதி. கோணாபி ஸமா ஹொந்தீ’’தி லிகி²தங், ‘‘ஹலித்³தி³ஸுத்தேன ஸஞ்ஞாகரண’’ந்தி வுத்தத்தா ஹலித்³தி³ஸுத்தேன சீவரங் ஸிப்³பே³தும்பி வட்டதீதி ஸித்³த⁴ங். தத்த² ஹி கேசி அகப்பியஸஞ்ஞினோ. படிக்³க³ஹோ நாம அங்கு³லிகோஸோ.
257-8. பாதீதி படிக்³க³ஹத்த²விகந்தி அங்கு³லிகோஸத்த²விகங். ஸூசிஸத்த²கானங் புப்³பே³ ஆவேஸனத்த²விகாய அனுஞ்ஞாதத்தா ‘‘அனுஜானாமி, பி⁴க்க²வே, பே⁴ஸஜ்ஜத்த²விக’’ந்தி வுத்தங். எத்த² ஸூசிஸத்த²காதீ³னிபி ட²பேதப்³பா³னீதி நிதா³னங் ஸூசேதி. ஸசேபி உபனந்தோ³ பி⁴க்கு² அலஜ்ஜீ, ததா²பி ஸந்தகமேதங் அமூலச்சே²த³கதபி⁴க்கு²னோ லஜ்ஜினோபி ஸமானஸ்ஸ கப்பதீதி யுஜ்ஜதி. ந ஸம்மதீதி ந பஹோதி.
260-1. ப³ஹி குட்டஸ்ஸ ஸமந்ததோ நீசவத்து²கங் கத்வா டி²தங் ‘‘மண்ட³லிக’’ந்தி வுச்சதி. ஜந்தாக⁴ரப்படிச்சா²தி³னா ச²ன்னஸ்ஸ நக்³கி³யங் யஸ்ஸ ந பஞ்ஞாயதி, தஸ்ஸேவ பரிகம்மங் காதப்³ப³ங். ஏஸ நயோ உத³கவத்த²படிச்சா²தீ³ஸுபி.
262-3. பணியா நாம பணியகாரகா. ஆகட்³ட⁴னயந்தங் ஆகட்³டி⁴யமானங் கூபஸ்ஸ உபரிபா⁴கே³ பரிப்³ப⁴மதி. அரஹடக⁴டியந்தங் ஸகடசக்கஸண்டா²னயந்தங். தஸ்ஸ அரே அரே க⁴டிகானி ப³ந்தி⁴த்வா ஏகேன, த்³வீஹி வா பரிப்³ப⁴மியமானஸ்ஸ உத³கனிப்³பா³ஹனங் வேதி³தப்³ப³ங். ஆவித்³த⁴பக்க²பாஸங் நாம யத்த² மண்ட³லாகாரேன பக்க²பாஸா ப³ஜ்ஜ²ந்தி ஆவித்³த⁴வத்த²தா விய ஆவித்³த⁴பக்க²பாஸகா. புப்³பே³ பத்தஸங்கோ³பனத்த²ங், இதா³னி ட²பேதப்³ப³ங் பு⁴ஞ்ஜிதுங் ஆதா⁴ரகோ அனுஞ்ஞாதோ.
273. பரக³லங் க³ச்ச²தீதி இமஸ்ஸ பயோகா³பா⁴வா வட்டதி. கம்மஸதேனாதி மஹதா உஸ்ஸாஹேன.
277-8. லோஹப⁴ண்ட³ங் நாம கங்ஸதோ ஸேஸலோஹப⁴ண்ட³ங். முத்³தி³ககாயப³ந்த⁴னங் நாம சதுரஸ்ஸங் அகத்வா ஸஜ்ஜிதங். பாமங்க³த³ஸா சதுரஸ்ஸா. முதி³ங்க³ஸண்டா²னேனாதி ஸங்கா⁴டியா முதி³ங்க³ஸிப்³ப³னாகாரேன வரகஸீஸாகாரேன. பவனந்தோதி பாஸந்தோ. ‘‘த³ஸாமூல’’ந்தி ச லிகி²தங். அகாயப³ந்த⁴னேன ஸஞ்சிச்ச வா அஸஞ்சிச்ச வா கா³மப்பவேஸனே ஆபத்தி. ‘‘ஸரிதட்டா²னதோ ப³ந்தி⁴த்வா பவிஸிதப்³ப³ங், நிவத்திதப்³ப³ங் வா’’தி லிகி²தங்.
279. ஸத்தங்கு³லங் வா அட்ட²ங்கு³லங் வாதி எத்த² ‘‘ஸுக³தங்கு³லேனா’’தி அவுத்தத்தா பகதிஅங்கு³லேன ஸாருப்பத்தா²ய வட்³டெ⁴த்வாபி கரொந்தி சே, ந தோ³ஸோ.
280. தாலவண்டாகாரேன ஸீஹளித்தீ²னங் விய.
கு²த்³த³கவத்து²க்க²ந்த⁴கவண்ணனா நிட்டி²தா.
6. ஸேனாஸனக்க²ந்த⁴கவண்ணனா
விஹாரானுஜானநகதா²வண்ணனா
294. நிலீயந்தி லேணானி நாம. ஆக³த-வசனேன தஸ்ஸாக³தஸங்கோ⁴வ ஸாமீ, ந அனாக³தோதி கேசி, தங் ந யுஜ்ஜதி ஸமானலாப⁴கதிகாய ஸித்³த⁴த்தா.
296-7. தீ³பினங்கு³ட்டே²னாதி எத்த² ‘‘தீ³பினா அகப்பியசம்மங் த³ஸ்ஸேதீ’’தி லிகி²தங். த²ம்ப⁴கவாதபானங் நாம திரியங் தா³ரூனி அத³த்வா உஜுகங் டி²தேஹேவ தா³ரூஹி கத்தப்³ப³ங். பி⁴ஸீனங் அனுஞ்ஞாதங் வட்டதீதி பி³ம்போ³ஹனே வட்டதீதி அத்தோ². தூலபூரிதங் பி⁴ஸிங் அபஸ்ஸயிதுங் ந வட்டதி உண்ணாதீ³னங்யேவ
298. அனிப³ந்த⁴னீயோ அலக்³கோ³. படிபா³ஹெத்வாதி மட்ட²ங் கத்வா. ‘‘ஸேதவண்ணாதீ³னங் யதா²ஸங்க்²யங் இக்காஸாத³யோ ப³ந்த⁴னத்த²ங் வுத்தா’’தி லிகி²தங்.
300. பகுட்டங் ஸமந்ததோ ஆவித்³த⁴பமுக²ங்.
303. ஸுதா⁴லேபோதி ஸுதா⁴மத்திகாலேபோ.
305. ஆஸத்தி தண்ஹா. ஸந்திங் அத³ரங்.
307. கேதுந்தி கயேன க³ஹேதுங்.
308. சிதாதி இட்ட²காயோ கப³ளேன நித்³த⁴மனவஸேன சி²ந்தி³த்வா கதாதி அத்தோ².
310. ச²ப்³ப³க்³கி³யானங் பி⁴க்கூ²னங் அந்தேவாஸிகாதி எத்த² வீஸதிவஸ்ஸங் அதிக்கமித்வா ச²ப்³ப³க்³கி³யா உப்பன்னா. ‘‘ஆராத⁴யிங்ஸு மே பி⁴க்கூ² சித்த’’ந்தி (ம॰ நி॰ 1.225) வுத்தத்தா அஞ்ஞஸ்மிங் காலே ஸாவத்தி²க³மனே உப்பன்னங் வத்து²ங் இத⁴ ஆபத்தித³ஸ்ஸனத்த²ங் ஆஹரித்வா வுத்தந்தி யுத்தங் விய, விசாரெத்வா க³ஹேதப்³ப³ங். வுத்³த⁴ந்தி வுத்³த⁴தரங்.
313. ஸந்த²ரேதி திணஸந்த²ராத³யோ.
ஸேனாஸனக்³கா³ஹகதா²வண்ணனா
318. ‘‘ஸெய்யக்³கே³னாதி மஞ்சட்டா²னபரிச்சே²தே³ன. விஹாரக்³கே³னாதி ஓவரகக்³கே³னா’’தி லிகி²தங். தா²வராதி பச்சயேனேவ ஹி தந்தி தஸ்மிங் ஸேனாஸனே மஹாதே²ரா தஸ்ஸ பச்சயஸ்ஸ காரணா அஞ்ஞத்த² அக³ந்த்வா வஸந்தாயேவ நங் படிஜக்³கி³ஸ்ஸந்தீதி அத்தோ². அக⁴ட்டனகம்மங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ந தத்த² மனுஸ்ஸா’’திஆதி³மாஹ. ‘‘விதக்கங் சி²ந்தி³த்வா ஸுத்³த⁴சித்தேன க³மனவத்தேனேவ க³ந்தப்³ப³’’ந்தி பாடோ². முத்³த³வேதி³கா நாம சேதியஸ்ஸ ஹம்மியவேதி³கா. படிக்கம்மாதி அபஸக்கித்வா. ஸமானலாப⁴கதிகா மூலாவாஸே ஸதி ஸியா, மூலாவாஸவினாஸேன கதிகாபி வினஸ்ஸதி. ஸமானலாப⁴-வசனங் ஸதி த்³வீஸு, ப³ஹூஸு வா யுஜ்ஜதி, தேனேவ ஏகஸ்மிங் அவஸிட்டே²தி நோ மதி. தாவகாலிகங் காலேன மூலச்சே²த³னவஸேன வா அஞ்ஞேஸங் வா கம்மங் அஞ்ஞஸ்ஸ ஸியா நாவாயங் ஸங்க³மோதி ஆசரியோ. புக்³க³லவஸேனேவ காதப்³ப³ந்தி அபலோகனகாலே ஸங்கோ⁴ வஸ்ஸங்வுத்த²பி⁴க்கூ²னங் பாடேக்கங் ‘‘எத்தகங் வஸ்ஸாவாஸிகங் வத்த²ங் தே³தி, ருச்சதி ஸங்க⁴ஸ்ஸா’’தி புக்³க³லமேவ பராமஸித்வா தா³தப்³ப³ங், ந ஸங்க⁴வஸேன காதப்³ப³ங். ந ஸங்கோ⁴ ஸங்க⁴ஸ்ஸ எத்தகங் தே³தீதி. ‘‘ஏகஸ்மிங் ஆவாஸே ஸங்க⁴ஸ்ஸ கம்மங் கரோதீ’தி வசனதோ ஸங்க⁴வஸேன காதப்³ப³’’ந்தி லிகி²தங். ந ஹி ததா² வுத்தே ஸங்க⁴ஸ்ஸ கிஞ்சி கம்மங் கதங் நாம ஹோதி. ‘‘ஸம்மதஸேனாஸனக்³கா³ஹாபகதோ அஞ்ஞேன கா³ஹிதேபி கா³ஹோ ருஹதி அக்³க³ஹிதுபஜ்ஜா²யஸ்ஸ உபஸம்பதா³ வியா’’தி லிகி²தங். ‘‘கம்மவாசாயபி ஸம்முதி வட்டதீ’’தி லிகி²தங்.
அட்ட²பி ஸோளஸபி ஜனேதி எத்த² கிங் விஸுங் விஸுங், உதா³ஹு ஏகதோதி? ஏகதோபி வட்டதி. ந ஹி தே ததா² ஸம்மதா ஸங்கே⁴ன கம்மகதா நாம ஹொந்தி ஸத்தஸதிகக்க²ந்த⁴கே ஏகதோ அட்ட² ஜனா ஸம்மதாதி. தேஸங் ஸம்முதி கம்மவாசாயபீதி ஞத்திது³தியகம்மவாசாயபி. அபலோகனகம்மஸ்ஸ வத்தூ²ஹி ஸா ஏவ கம்மவாசா லப்³ப⁴மானா லப்³ப⁴தி, தஸ்ஸா ச வத்தூ²ஹி அபலோகனகம்மமேவ லப்³ப⁴மானங் லப்³ப⁴தி, ந அஞ்ஞந்தி வேதி³தப்³ப³ங். இமங் நயங் மிச்சா² க³ண்ஹந்தோ ‘‘அபலோகனகம்மங் ஞத்திது³தியகம்மங் காதுங், ஞத்திது³தியகம்மஞ்ச அபலோகனகம்மங் காதுங் வட்டதீ’’தி க³ண்ஹாதி, ஏவஞ்ச ஸதி கம்மஸங்கரதோ³ஸோ ஆபஜ்ஜதி. மக்³கோ³ பொக்க²ரணீதி எத்த² மக்³கோ³ நாம மக்³கே³ கததீ³க⁴ஸாலா, பொக்க²ரணீதி நஹாயிதுங் கதபொக்க²ரணீ. ஏதானி ஹி அஸேனாஸனானீதி எத்த² ப⁴த்தஸாலா ந ஆக³தா, தஸ்மா தங் ஸேனாஸனந்தி சே? ஸாபி எத்தே²வ பவிட்டா² வாஸத்தா²ய அகதத்தா. போ⁴ஜனஸாலா பன உப⁴யத்த² நாக³தா. கிஞ்சாபி நாக³தா, உபரி ‘‘போ⁴ஜனஸாலா பன ஸேனாஸனமேவா’’தி (சூளவ॰ அட்ட²॰ 318) வுத்தத்தா ஸேனாஸனங். ‘‘கப்பியகுடி ச எத்த² காதப்³பா³’’தி வத³ந்தி, தங் நேதி ஏகே. ருக்க²மூலவேளுகு³ம்பா³ ச²ன்னா கவாடப³த்³தா⁴வ ஸேனாஸனங். ‘‘அலாப⁴கேஸு ஆவாஸேஸூதி அலாப⁴கேஸு ஸேனாஸனேஸூ’’தி லிகி²தங், தங் யுத்தங். ந ஹி பாடேக்கங் ஸேனாஸனங் ஹோதி. தங் ஸஞ்ஞாபெத்வாதி எத்த² பஞ்ஞத்திங் அக³ச்ச²ந்தே ப³லக்காரேனபி வட்டதி. அயம்பீதி பச்சயோபி.
உபனிப³ந்தி⁴த்வாதி திவித⁴ம்பி. ‘‘த³ஸகதா²வத்து²கங் த³ஸஅஸுப⁴ங் த³ஸஅனுஸ்ஸதி’’ந்தி பாடோ². ‘‘பட²மபா⁴க³ங் முஞ்சித்வாதி இத³ங் சே பட²மகா³ஹிதவத்து²தோ மஹக்³க⁴ங் ஹோதீ’’தி லிகி²தங். சி²ன்னவஸ்ஸானங் வஸ்ஸாவாஸிகங் நாம புப்³பே³ க³ஹிதவஸ்ஸாவாஸிகானங் பச்சா² சி²ன்னவஸ்ஸானங். ப⁴தினிவிட்ட²ந்தி ப⁴திங் கத்வா விய நிவிட்ட²ங் பரியிட்ட²ங். ‘‘ஸங்கி⁴கங் பன…பே॰… விப்³ப⁴ந்தோபி லப⁴தேவா’’தி இத³ங் தத்ருப்பாத³ங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங். இமினா அபலோகனமேவ பமாணங், ந கா³ஹாபனந்தி கேசி. வினயத⁴ரா பன ‘‘அம்ஹாகங் விஹாரே வஸ்ஸங் உபக³தானங் ஏகேகஸ்ஸ திசீவரங் ஸங்கோ⁴ த³ஸ்ஸதீ’திஆதி³னா அபலோகிதேபி அபா⁴ஜிதங் விப்³ப⁴ந்தகோ ந லப⁴தி. ‘அபலோகனகம்மங் கத்வா கா³ஹித’ந்தி வுத்தத்தா, ‘அபா⁴ஜிதே விப்³ப⁴மதீ’தி ஏவங் புப்³பே³ வுத்தத்தா சா’’தி வத³ந்தி. ‘‘பச்சயவஸேனாதி க³ஹபதிகங் வா அஞ்ஞங் வா வஸ்ஸாவாஸிகங் பச்சயவஸேன கா³ஹித’’ந்தி லிகி²தங். ‘‘ஏகமேவ வத்த²ங் தா³தப்³ப³ந்தி தத்த² நிஸின்னானங் ஏகமேகங் து³தியோ தே²ராஸனேதி அனுபா⁴கோ³. பட²மபா⁴கோ³ அஞ்ஞதா² தே²ரேன க³ஹிதோதி ஜானிதப்³ப³ங்.
உபனந்த³வத்து²கதா²வண்ணனா
320. திவஸ்ஸந்தரேனாதி திண்ணங் வஸ்ஸானங் அந்தோ டி²தேன. ஹத்தி²ம்ஹி நகோ² அஸ்ஸாதி ஹத்தி²னகோ². பாஸாத³ஸ்ஸ நகோ² நாம ஹெட்டி²மபரிச்சே²தோ³. கி³ஹிவிகடனீஹாரேனாதி கி³ஹீஹி கதனீஹாரேனேவ. ‘‘தேஹி அத்த²ரித்வா தி³ன்னானேவ நிஸீதி³துங் லப்³ப⁴ந்தி, ந பி⁴க்கு²னா ஸயங் அத்த²ரித்வா விஸ்ஸஜ்ஜிதப்³ப³ங் ஸங்கே⁴ன அத்த²ராபெத்வா வா’’தி லிகி²தங்.
அவிஸ்ஸஜ்ஜியவத்து²கதா²வண்ணனா
321. ‘‘ந விஸ்ஸஜ்ஜேதப்³ப³ங் ஸங்கே⁴ன வா க³ணேன வா புக்³க³லேன வா’’தி வசனங் ‘‘யங் அக³ருப⁴ண்ட³ங் விஸ்ஸஜ்ஜியங் வேப⁴ங்கி³யங் ஸங்கி⁴கங், தங் க³ணோ சே தஸ்மிங் ஆவாஸே வஸதி புக்³க³லோபி வா, க³ணேன வா புக்³க³லேன வா விஸ்ஸஜ்ஜிதங் ஸங்கே⁴ன விஸ்ஸஜ்ஜிதஸதி³ஸமேவ ஹோதீ’’தி அட்ட²கதா²யங் வுத்தவசனங் ஸாதே⁴தி, அஞ்ஞதா² எத்த² க³ணபுக்³க³லக்³க³ஹணங் நிரத்த²கங். அரஞ்ஜரோ உத³கசாடி, அலஞ்ஜலோ, ப³ஹுஉத³கக³ண்ஹனகோதி அத்தோ². ‘‘வட்டசாடி விய ஹுத்வா தோ²கங் தீ³க⁴முகோ² மஜ்ஜே² பரிச்சே²த³ங் த³ஸ்ஸெத்வா கதோ’’தி லிகி²தங். மங்ஸதி³ப்³ப³த⁴ம்மபு³த்³த⁴ஸமந்தசக்கு²வஸேன பஞ்ச.
க³ருப⁴ண்டே³ன ச க³ருப⁴ண்ட³ந்தி ஸங்ஹாரிமங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங். பத்தசீவரங் நிக்கி²பிதுந்தி அட்டகச்ச²ன்னேன வட்டலோஹங் நாம பீதவண்ணங். பாரிஹாரியங் ந வட்டதீதி ஆக³ந்துகஸ்ஸ அத³த்வா பரிசாரிகஹத்த²தோ அத்தனோ நாமங் லிகா²பெத்வா க³ஹெத்வா யதா²ஸுக²ங் பரிஹரிதுங் ந வட்டதி. ‘‘கி³ஹிவிகடனீஹாரேனேவாதி யாவ அத்தனோ கம்மனிப்³ப³த்தி, தாவ க³ஹெத்வா தே³தீ’’தி லிகி²தங். ஸிக²ரங் நாம யேன பரிப்³ப⁴மந்தா சி²ந்த³ந்தி. பத்தப³ந்த⁴கோ நாம பத்தஸ்ஸ க³ண்டி²ஆதி³காரகோ. ‘‘படிமானங் ஸுவண்ணாதி³பத்தகாரகோ’’திபி வத³ந்தி. ‘‘அட்³ட⁴பா³ஹூதி கப்பரதோ பட்டா²ய யாவ அங்ஸகூட’’ந்தி லிகி²தங். இதோ பட்டா²யாதி இமங் பாளிங் ஆதி³ங் கத்வா. த³ண்ட³முக்³க³ரோ நாம யேன ரஜிதசீவரங் போதெ²ந்தி. ‘பச்சத்த²ரணக³திக’ந்தி வுத்தத்தா, ‘‘தம்பி க³ருப⁴ண்ட³மேவாதி வுத்தத்தா ச அபி-ஸத்³தே³ன பாவாராதி³பச்சத்த²ரணங் ஸப்³ப³ங் க³ருப⁴ண்ட³மேவா’’தி வத³ந்தி. ஏதேனேவ க³ண்டி²காதி சீவரக³ண்டி²கா. ப⁴ஞ்சகோ நாம ஸரகோ.
நவகம்மதா³னகதா²வண்ணனா
323-4. அக்³க³ளப³ந்த⁴ஸூசித்³வாரகரணமத்தேனபி. ‘‘கபோதப⁴ண்டி³கா நாம வளபி⁴யா உபரி ட²பேதப்³ப³வலயங் வா திணச்ச²த³னகே³ஹஸ்ஸ பிட்டி²வங்ஸஸ்ஸ ஹெட்டா² ட²பேதப்³ப³ங் வா உப⁴யமஸ்ஸ க³தா தா³ரூ’’தி லிகி²தங். காரந்தராதி ததா³ புன பவிஸட்ட²ங் புப்³ப³பயோஜிதானானங் வசனபாதஸேனாஸனவாஸோ. ந பன பதிஸட்ட²தோதி த³ட்ட²ப்³ப³ங். ஸப்³ப³த்த² வினட்ட²வாஸோ ந ச படிஸேத⁴கோ ஹோதீதி த³ட்ட²ப்³போ³. த்³வாரவாதபானாதீ³னி அபஹரித்வா தா³துங் அஸக்குணெய்யதோ ‘‘படிதா³தப்³பா³னியேவா’’தி வுத்தங். கோ³பானஸிஆத³யோ தெ³ந்தஸ்ஸ விஹாரோ பலுஜ்ஜதீதி ‘‘மூலங் வா தா³தப்³ப³’’ந்திஆதி³ வுத்தந்தி ஏகே. ‘‘நேவாஸிகா பகதியா அனத்த²தாய பூ⁴மியா ட²பெந்தி சே, தேஸம்பி அனாபத்தியேவா’’தி லிகி²தங். ‘‘த்³வாரவாதபானாத³யோ அபரிகம்மகதாபி அபடிச்சா²தெ³த்வா ந அபஸ்ஸயிதப்³பா³’’தி லிகி²தங்.
ஸங்க⁴ப⁴த்தாதி³அனுஜானநகதா²வண்ணனா
உத்³தே³ஸப⁴த்தகதா²வண்ணனா
325. யா ப⁴த்துத்³தே³ஸட்டா²னபூ⁴தாய போ⁴ஜனஸாலாய பகதிடி²திகா. தி³ன்னங் பனாதி யதா² ஸோ தா³யகோ தே³தி, தங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ஸங்க⁴தோ ப⁴ந்தே’’திஆதி³மாஹ. ஏகவளஞ்ஜந்தி ஏகத்³வாரேன வளஞ்ஜிதப்³ப³ங் திசீவரபரிவாரந்தி எத்த² ‘‘உத³கமத்தலாபீ⁴ விய அஞ்ஞோபி உத்³தே³ஸப⁴த்தங் அலபி⁴த்வா வத்தா²தி³மனேகப்பகாரங் லப⁴தி சே, தஸ்ஸேவ த’’ந்தி லிகி²தங். ‘‘உத்³தே³ஸபத்தே தே³தா²’தி வத்வா க³ஹெத்வா ஆக³தபா⁴வேன ஸங்க⁴ஸ்ஸ பரிச்சத்தங் ந ஹோதியேவ தஸ்ஸேவ ஹத்தே² க³தத்தா, தஸ்மா தேஹி வுத்தக்கமேன ஸப்³பே³ஹி பா⁴ஜெத்வா பு⁴ஞ்ஜிதப்³ப³’’ந்தி வுத்தங். படிபாடிபத்தங் வா டி²திகாய டி²தபத்தங் வா. ‘‘கூடட்டி²திகா நாம அக்³க³ஹேதப்³பா³னம்பி கா³ஹிதத்தா’’தி லிகி²தங், ‘‘பணீதப⁴த்தட்டி²திகஞ்ச அஜானித்வா மிஸ்ஸெத்வா கா³ஹிதேபி ஏவமேவ படிபஜ்ஜிதப்³ப³’’ந்தி தஞ்சே தெ²ய்யாய ஹரந்தி பத்தஹாரகா, ஆணாபகஸ்ஸ கீ³வா ஹோதி. அதிக்கந்தம்பி டி²திகங் ட²பெத்வாதி எத்த² ‘‘தங்தி³வஸமேவ சே பி⁴க்கா² லப்³ப⁴தி, அபரதி³வஸதோ பட்டா²ய ந லப்³ப⁴தி கிரா’’தி லிகி²தங். பச்சா² ‘‘ஸப்³போ³ ஸங்கோ⁴ பரிபு⁴ஞ்ஜதூ’’தி அவுத்தேபி பா⁴ஜெத்வா பரிபு⁴ஞ்ஜிதப்³ப³ங். ‘‘எத்தகே பி⁴க்கூ² ஸங்க⁴தோ உத்³தி³ஸித்வா தே³தா²’தி அவத்வா ‘எத்தகானங் பி⁴க்கூ²னங் ப⁴த்தங் க³ண்ஹதா²’தி தி³ன்னங் ஸங்கி⁴கனிமந்தனங் நாமா’’தி லிகி²தங்.
நிமந்தனப⁴த்தகதா²வண்ணனா
படிபாடியாதி யதா²லத்³த⁴படிபாடியா. விச்சி²ந்தி³த்வாதி ப⁴த்தங் க³ண்ஹதா²தி பத³ங் அவத்வா. ஆலோபஸங்கே²பேனாதி அயங் நயோ நிமந்தனாயமேவ, உத்³தே³ஸப⁴த்தே பன ஏகஸ்ஸ பஹோனகப்பமாணே ஏவ டி²திகா திட்ட²தி. ‘‘ஏகவாரந்தி யாவ தஸ்மிங் ஆவாஸே வஸந்தி பி⁴க்கூ², ஸப்³பே³வ லப⁴ந்தீ’’தி லிகி²தங்.
ஸலாகப⁴த்தகதா²வண்ணனா
ந ஹி ப³ஹிஸீமாய ஸங்க⁴லாபோ⁴தி எத்த² ‘‘உத்³தே³ஸப⁴த்தாதீ³ஸு ப³ஹிஸீமாய டி²தஸ்ஸபி சே உபாஸகா தெ³ந்தி, க³ஹேதுங் லப⁴ந்தி, அத்தனோபி பாபெத்வா க³ஹணங் அனுஞ்ஞாதங், ததா² இத⁴ ந வட்டதீ’’தி வுத்தங். ந பாபுணந்தீதி உத்³தி³ஸித்வாபி. வாரகா³மந்தி தூ³ரத்தா வாரேன நிக்³க³ஹேன க³ந்தப்³ப³கா³மே. பா²திகம்மமேவாதி அதிரேகலாபா⁴ ச ப⁴வந்தி. ஸம்முகீ²பூ⁴தஸ்ஸாதி யேபு⁴ய்யேன சே பி⁴க்கூ² ப³ஹிஸீமங் க³தா, ஸம்முகீ²பூ⁴தஸ்ஸ பாபேதப்³ப³ங். ஸபா⁴க³த்தா ஹி ஏகேன லத்³த⁴ங் ஸப்³பே³ஸங் பஹோதி, தஸ்மிம்பி அஸதி அத்தனோ பாபெத்வா தா³தப்³ப³ங். ‘‘லத்³தா⁴ வா அலத்³தா⁴ வா’’தி வசனஸிலிட்ட²வஸேன வுத்தங். விஹாரே அபாபிதங் பன…பே॰… ந வட்டதீதி ஸலாகப⁴த்தங் விஹாரே உத்³தி³ஸியதி. தேன பன தி³ன்னஸலாகேன. தஸ்ஸாதி க³ஹெத்வா க³தஸ்ஸ. ஸலாகா க³ஹேதப்³பா³தி யுத்தங் விய. ஸப்³ப³பொத்த²கேஸு ‘‘கா³ஹேதப்³பா³’’தி பாடோ², தஸ்மா தேனாதி ஸலாகக்³கா³ஹாபகேனாதி அத்தோ². ‘‘சோரிகாய ஏகங் மஹாதே²ரஸ்ஸாதி மஹாதே²ரோ விஹாரதோ யேபு⁴ய்யேன ந க³ச்ச²தி, இதரே கதா³சி க³ச்ச²தி, தஸ்மா ஸபா⁴கா³ சே, அத்தனோ பாபெத்வா புன இதரேஸங் தி³ய்யதி. விஹாரே தே²ரஸ்ஸ பத்தஸலாகப⁴த்தந்தி மஹாதே²ரோ ஏககோவ விஹாரே ஓஹீனோ, ‘‘அவஸ்ஸங் ஸப்³ப³ஸலாகா அத்தனோ பாபெத்வா டி²தோ’’தி
பக்கி²கப⁴த்தகதா²வண்ணனா
உபோஸத²தி³வஸே ஆபத்திதே³ஸனங் ஸந்தா⁴ய ‘‘பரிஸுத்³த⁴ஸீலான’’ந்தி ஆஹ. லேக²ங் கத்வா நிப³த்³தா⁴பிதங். ‘‘ஆக³ந்துகப⁴த்தம்பி க³மிகப⁴த்தம்பீ’’தி ஆக³ந்துகோவ ஹுத்வா க³ச்ச²ந்தங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங். அனாத²கி³லானுபட்டா²கோபி தேன தி³ன்னங் பு⁴ஞ்ஜதி சே, தஸ்ஸபி பாபேதப்³ப³மேவ. கு³ளபிண்ட³ங் தாலபக்கமத்தங்.
ஸேனாஸனக்க²ந்த⁴கவண்ணனா நிட்டி²தா.
7. ஸங்க⁴பே⁴த³கக்க²ந்த⁴கவண்ணனா
ச²ஸக்யபப்³ப³ஜ்ஜாகதா²வண்ணனா
330. ‘‘அனுபியங்
332. புப்³பே³ புப்³ப³காலே. ‘‘ரஞ்ஞோ ஸதோ’’தி ச ‘‘ரஞ்ஞோவஸதோ’’தி ச பாடோ².
333. ந மனோமயந்தி ஜா²னமனோமயங்.
334. ஸத்தா²ரோதி க³ணஸத்தா²ரோ.
339. பொத்த²னிகந்தி சு²ரிகங்.
340. மனுஸ்ஸேதி புரிஸே.
341. ஏகரத்தாதி⁴காரேன ரக்க²ங் பச்சாஸீஸந்தா ஈதி³ஸாதி த³ஸ்ஸனத்த²ங் ‘‘பஞ்சிமே’’திஆதி³ வுத்தங். ‘‘புப்³பே³ ரக்க²ஸ்ஸேத’’ந்தி வுத்தத்தா மய்ஹங் பன ரக்க²ணே கிச்சங் நத்தீ²தி த³ஸ்ஸனத்த²ங் வுத்தங். பரூபக்கமேன ததா²க³தங் ஜீவிதா வோரோபெய்யாதி இத³ங் ஆணத்தியா ஆக³தத்தா ஏவங் வுத்தங்.
342. மா ஆஸதோ³தி மா வத⁴கசித்தேன உபக³ச்ச². இதோதி இமம்ஹா ஜீவிதம்ஹா. ‘‘யதோதி யஸ்மா, யதோதி வா க³தஸ்ஸா’’தி லிகி²தங். ‘‘படிகுடிதோதி அபஸக்கித்வா ஸங்குசிதோ ஹுத்வா வா படிஸக்கதீ’’தி லிகி²தங்.
343. திகபோ⁴ஜனந்தி தீஹி பு⁴ஞ்ஜிதப்³ப³போ⁴ஜனங். ‘‘திகபோ⁴ஜனீய’’ந்திபி பாடோ². பரிகப்பதோ ஹி திண்ணங் பு⁴ஞ்ஜிதுங் அனுஜானாமி, ததோ உத்³த⁴ங் க³ணபோ⁴ஜனமேவ ஹோதி, தஸ்ஸாபி இத³மேவ வுத்தங். இத⁴ அபுப்³ப³ங் நத்தி². ‘‘அகதவிஞ்ஞத்திலத்³த⁴ங் தயோ அத்த²வஸே படிச்சாதி எத்தா²பி ‘‘மா பாபிச்சா²பக்க²ங் நிஸ்ஸாய ஸங்க⁴ங் பி⁴ந்தெ³ய்யு’’ந்தி பேஸலானங் பி⁴க்கூ²னங் பா²ஸுவிஹாராயாதி யோஜேதப்³ப³ங். குலானுத்³த³யதாய சாதி குலானங் பஸாத³ரக்க²ணத்த²ங். வஜ்ஜந்தி வஜ்ஜமேவ. ‘‘வஜ்ஜமிமங் பு²ஸெய்யா’’தி லிகி²தங். ‘‘வஜ்ஜனீயங் புக்³க³லங் பு²ஸெய்யா’’தி வுத்தங். ‘‘இமஸ்ஸ மனோ ந பு²ஸெய்யா’’தி வத்தப்³ப³ம்பி ஸியா. சக்கபே⁴த³ந்தி ஸாஸனபே⁴த³ங். ஆயுகப்பந்தி எத்த² கிஞ்சாபி அவீசிம்ஹி ஆயுபரிமாணங் நத்தி², யேன பன கம்மேன யத்தகங் அனுப⁴விதப்³ப³ங், தஸ்ஸ ஆயுகப்பந்தி வேதி³தப்³ப³ங்.
345. ‘‘அஞ்ஞதரங் ஆஸனங் க³ஹெத்வா நிஸீதீ³’’தி வசனதோ விஸபா⁴க³ட்டா²னங் க³தஸ்ஸ பேஸலஸ்ஸபி பி⁴க்கு²னோ தேஸங் ஆஸனே நிஸீதி³துங் வட்டதீதி ஸித்³த⁴ங். ஆகி³லாயதீதி ருஜ்ஜதி. ஆதே³ஸனாபாடிஹாரியானுஸாஸனியாதி இத்³தி⁴பாடிஹாரியங், இத்³தி⁴பாடிஹாரியஸங்யுத்தாய அனுஸாஸனியா ஓவத³தீதி அத்தோ². நனு தங் ஆவுஸோதி எத்த² தங் வசனங் நனு மயா வுத்தோஸீதி அத்தோ².
346-9. ஸுவிக்கா²லிதந்தி ஸுதோ⁴தங். ஸங்கா²தி³த்வாதி ஸுட்டு² கா²தி³த்வா. ‘‘மஹிங் விகுப்³ப³தோதி மஹாவிஸாலோ’’தி லிகி²தங். தஸ்ஸ பி⁴ஸங் க⁴ஸமானஸ்ஸ. தத்த² நதீ³ஸு ஜக்³க³தோதி பாலெந்தஸ்ஸ. ‘‘கிங்? ஹத்தி²யூத²ங் க³ந்து’’ந்தி வத³ந்தி. ‘‘அஸங்பாதோ’தி பாடோ², அபத்தோ ஹுத்வாதி அத்தோ²’’தி லிகி²தங். ‘‘அபாயப³ஹுத்தா புன த³ஸ்ஸிதோ’’தி வுத்தங். ‘‘ஏவங்ஸதேதி ஏவங் அஸ்ஸ தே ஆஸவா’’தி லிகி²தங்.
350. ‘‘வோஸானங் பரினிட்டா²னங் வா’’தி ச லிகி²தங். ஜாதூதி த³ள்ஹத்தே² நிபாதோ. மா உத³பஜ்ஜதா²தி மா உப்பஜ்ஜெய்ய. ‘‘ஸோ பமாத³மனுயுஞ்ஜந்தோ’’தி பாடோ². அனாத³ரங் குஸலேஸு. உத³தி⁴ மஹாதி கித்தகோ மஹா? பெ⁴ஸ்மா யாவ ப⁴யானகோ, தாவ மஹாதி வுத்தங் ஹோதி.
351. ந கோ², உபாலி, பி⁴க்கு²னீ ஸங்க⁴ங் பி⁴ந்த³தீதி எத்த² பி⁴க்கு² ஸங்க⁴ங் ந பி⁴ந்த³தி, பி⁴க்கு²னீ ஸங்க⁴ங் பி⁴ந்த³தீதி கேசி, நேதங் க³ஹேதப்³ப³ங். கேவலங் ‘‘ஸங்கோ⁴’’தி வினிதா⁴யாதி அத்தனோ வஞ்சனாதி⁴ப்பாயதங் சா²தெ³த்வா.
ஸங்க⁴பே⁴த³கக்க²ந்த⁴கவண்ணனா நிட்டி²தா.
8. வத்தக்க²ந்த⁴கவண்ணனா
ஆக³ந்துகவத்தகதா²வண்ணனா
357. ஏகஸ்மிங் பானீயங் புச்சி²தப்³ப³ங், பரிபோ⁴ஜனீயங் புச்சி²தப்³ப³ந்தி உத்³த⁴ரித்வா க⁴டஸராவாதி³க³தங் ஸந்தா⁴ய பட²மங், து³தியங் கூபதளாகாதி³க³தந்தி ஆசரியோ. து³தியவாரே அத்தனோ வஸனட்டா²னத்தா விஸுங் புச்சி²தப்³ப³மேவ, தஸ்மா வுத்தங் ஏதங் ‘‘பரிச்சி²ன்னபி⁴க்கோ² வா கா³மோ’’தி. ப³ஹூஸு பொத்த²கேஸு து³விதா⁴பி யுஜ்ஜதி.
அனுமோத³னவத்தகதா²வண்ணனா
362-4. பஞ்சமே அனுமோத³னத்தா²ய நிஸின்னே. ‘‘மனுஸ்ஸானங் பரிவிஸனட்டா²னந்தி யத்த² மனுஸ்ஸா ஸபுத்ததா³ரா ஆவஸித்வா தெ³ந்தீ’’தி லிகி²தங். இமஸ்மிங் க²ந்த⁴கே ஆக³ந்துகாவாஸிகக³மிகானுமோத³னப⁴த்தக்³க³பிண்ட³சாரிகாரஞ்ஞகஸேனாஸனஜந்தாக⁴ரவச்சகுடிஉபஜ்ஜா²சரியஸத்³தி⁴விஹாரிகந்தேவாஸிகவத்தானி சுத்³த³ஸ மஹாவத்தானி நாம. அக்³க³ஹிதக்³க³ஹணேன க³ணியமானானி அஸீதி க²ந்த⁴கவத்தானி நாம ஹொந்தி.
வத்தக்க²ந்த⁴கவண்ணனா நிட்டி²தா.
9. பாதிமொக்க²ட்ட²பனக்க²ந்த⁴கவண்ணனா
பாதிமொக்கு²த்³தே³ஸயாசனகதா²வண்ணனா
383-4. ‘‘நந்தி³முகீ²’’தி ஆயதகேனேவாதி ஆதி³ம்ஹி ஏவ. யந்தி யஸ்மா. ஸவந்தியோ மஹானதி³யோ. ‘‘மஹந்தபூ⁴தான’’ந்தி பாடோ². பத்தாதி பத்வா. ‘‘ஸமூலிகாய ட²பேதி அகதாயா’’தி ட²பனகஸ்ஸ ஸஞ்ஞாமூலவஸேன வுத்தங். தங் வத்து²ங் அவினிச்சி²னித்வாவ பரிஸா வுட்டா²தி.
அத்தாதா³னஅங்க³கதா²வண்ணனா
398-9. ‘‘அத்தாதா³னந்தி ஸயங் பரேஹி சோதி³தோ அத்தானங் ஸோதே⁴துங் அனாதி³யித்வா பரேஸங் விப்படிபத்திங் தி³ஸ்வா ஸாஸனங் ஸோதே⁴துங் அத்தனா ஆதி³தப்³ப³’’ந்தி லிகி²தங். வஸ்ஸாரத்தோதி வஸ்ஸகாலோ. ஸப்படிமாஸோதி ஆகட்³ட⁴னயுத்தோதி அதி⁴ப்பாயோ.
401. உபத³ஹாதப்³போ³தி உப்பாதே³தப்³போ³, விப்படிஸாரமுகே²ன தா⁴ரேதப்³போ³தி அதி⁴ப்பாயோ.
பாதிமொக்க²ட்ட²பனக்க²ந்த⁴கவண்ணனா நிட்டி²தா.
10. பி⁴க்கு²னிக்க²ந்த⁴கவண்ணனா
மஹாபஜாபதிகோ³தமீவத்து²கதா²வண்ணனா
402-3. ஸூனேஹீதி
பி⁴க்கு²னீஉபஸம்பதா³னுஜானநகதா²வண்ணனா
404. யத³க்³கே³ன யங் தி³வஸங் ஆதி³ங் கத்வா. ததே³வாதி தஸ்மிங் ஏவ தி³வஸே. ‘‘அனுஞத்தியா’’தி பாடோ². ‘‘அனுபஞ்ஞத்தியா’’தி ந ஸுந்த³ரங்.
405. ‘‘படிக்³க³ண்ஹாமி யாவஜீவங் அனதிக்கமனீயோ’’தி வத்வா இதா³னி கிங் காரணா வரங் யாசதீதி சே? பரூபவாத³விவஜ்ஜனத்த²ங். து³ப்³பு³த்³தி⁴னோ ஹி கேசி வதெ³ய்யுங் ‘‘மஹாபஜாபதியா பட²மங் ஸம்படிச்சி²தத்தா உப⁴தோஸங்க⁴ஸ்ஸ யதா²வுட்³ட⁴அபி⁴வாத³னங் ந ஜாதங். கோ³தமீ சே வரங் யாசெய்ய, ப⁴க³வா அனுஜானெய்யா’’தி.
408. விமானெத்வாதி அபரஜ்ஜி²த்வா.
410-3. கம்மப்பத்தாயோபீதி கம்மாரஹாபி. ஆபத்திகா³மினியோபீதி ஆபத்திங் ஆபன்னாயோபி. த்³வே திஸ்ஸோ பி⁴க்கு²னியோதி த்³வீஹி தீஹி பி⁴க்கு²னீஹி. ‘‘மனோஸிலிகாயா’’தி பாடோ².
420. ‘‘தேன ச பி⁴க்கு² நிமந்தேதப்³போ³’’தி ஸாமீசிவஸேன வுத்தங்.
422-3. ‘‘அனுஜானாமி…பே॰… தாவகாலிக’’ந்தி புக்³க³லிகங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங், ந ஸங்கி⁴கந்தி ஆசரியோ. ‘‘அனுஜானாமி, பி⁴க்க²வே, உதுனியா கடிஸுத்தக’’ந்தி வசனதோ பி⁴க்கு²ஸ்ஸ வினிப³ந்த⁴ங் கடிஸுத்தகங் ந வட்டதி. பக்³க⁴ரந்தீ விஸவிணா. வேபுரிஸிகா மஸ்ஸுதா³டீ².
425. தயோ நிஸ்ஸயேதி ருக்க²மூலஞ்ஹி ஸா ந லப⁴தி.
426. ப⁴த்தக்³கே³
427. விகாலேதி அஜ்ஜத்தனாதி அஜ்ஜதனா.
428. அனுவாத³ந்தி இஸ்ஸரியட்டா²னங். இத³ங் ஸப்³ப³ங் ‘‘அஜ்ஜதக்³கே³ ஓவடோ பி⁴க்கு²னீனங் பி⁴க்கூ²ஸு வசனபதோ²’’தி பஞ்ஞத்தஸ்ஸ க³ருத⁴ம்மஸ்ஸ வீதிக்கமஆபத்திபஞ்ஞாபனத்த²ங் வுத்தந்தி வேதி³தப்³ப³ங், அஞ்ஞதா² யேஸங் க³ருத⁴ம்மானங் படிக்³க³ஹணேன பி⁴க்கு²னீனங் உபஸம்பதா³ அனுஞ்ஞாதா, தேஸங் வீதிக்கமே அனுபஸம்பன்னாவ ஸியாதி ஆஸங்கா ப⁴வெய்ய.
429. இத்தி²யுத்தேனாதி இத்தீ²ஹி கா³வீஆதீ³ஹி து⁴ரட்டா²னே யுத்தேன. புரிஸந்தரேனாதி புரிஸேன அந்தரிகேன. ‘‘புரிஸது³தியேனா’’தி லிகி²தங், புரிஸஸாரதி²னாதி அதி⁴ப்பாயோ. ‘‘பா³ள்ஹதரங் அபா²ஸூ’’தி வசனதோ கி³லானாய வட்டதிச்சேவ ஸித்³த⁴ங், ப⁴க³வந்தங் ஆபுச்சி²த்வா அனுஞ்ஞாதட்டா²னே உபஸம்பஜ்ஜிஸ்ஸாமீதி அதி⁴ப்பாயோ.
430. ஸா கேனசிதே³வ அந்தராயேனாதி ஸப்³ப³ந்தராயஸங்க³ஹனவசனங், தஸ்மா தங் ந அந்தராயங் கித்தெத்வா, வுத்தந்தராயேன ‘‘ராஜந்தராயேனா’’தி ஸாதே⁴தப்³ப³ந்தி ஆசரியோ.
431-2. ‘‘நவகம்மந்தி கத்வா ‘எத்தகானி வஸ்ஸானி வஸதூ’தி அபலோகெத்வா ஸங்கி⁴கபூ⁴மிதா³ன’’ந்தி லிகி²தங். ‘‘ஸாகா³ர’’ந்தி வுத்தத்தா அகா³ரபடிஸங்யுத்தரஹோனிஸஜ்ஜஸிக்கா²தி³வஜ்ஜிதாதி கேசி, யுத்தமேதங். கஸ்மா? ‘‘ஸஹாகா³ரஸெய்யமத்தங் ட²பெத்வா’’தி அட்ட²கதா²யங் வுத்தத்தா. ‘‘அனுஜானாமி, பி⁴க்க²வே, போஸேது’’ந்தி வசனதோ போஸனயுத்தகம்மங் ஸப்³ப³ங் வட்டதி மாதுயா, ந அஞ்ஞேஸங். வஸிதுங் சே ந ஸக்கோதி து³தியங் வினா, ஸம்மன்னித்வாவ தா³தப்³பா³ தாய இதி நோ மதி. கித்தகங் காலங்? வஸித்வா சே து³தியா க³ந்துமிச்ச²தி, அஞ்ஞங் ஸம்மன்னிதுங் யுத்தாவ. ஸா விஜாதா லபே⁴தி ஆசரியோ.
434. ‘‘இத³ங் ஓதி³ஸ்ஸ அனுஞ்ஞாதங் வட்டதீதி ஏகதோ வா உப⁴தோ வா அவஸ்ஸவே ஸதிபி வட்டதீ’’தி லிகி²தங். ‘‘கேஸச்சே²தா³தி³கங் கம்மங் அனுஜானாமி ஸாதி³துங் ‘‘தத³ஞ்ஞே ஸாதி³து’’ந்தி. ‘‘கேஸச்சே²தா³தி³கங் கம்மங் அனுஜானாமி, பி⁴க்க²வே’’தி அவத்வா எத்தகங் யஸ்மா ‘‘ஸாதி³து’’ந்தி பா⁴ஸிதங், தஸ்மா ஸா விசிகிச்சா²ய உப⁴தோபி அவஸ்ஸவே அபி பாராஜிககெ²த்தேன ஸா பாராஜிகங் பு²ஸதி. இதி அட்ட²கதா²ஸ்வேதங் ஸப்³பா³ஸுபி வினிச்சி²தங். ஓதி³ஸ்ஸகாபி⁴லாபோ
காலமோதி³ஸ்ஸ நங் பத³ங், ந ஸத்தோதி³ஸ்ஸகஞ்ஹி தங்;
அத² பி⁴க்கு²னியா ஏவ, காலமோதி³ஸ்ஸ பா⁴ஸிதங்.
ஏவங் பாராஜிகாபத்தி, ஸிதி²லாவ கதா ஸியா;
ஸப்³ப³ஸோ பிஹிதங் த்³வாரங், ஸப்³ப³பாராஜிகஸ்மிந்தி.
நிரத்த²கபா⁴வதோ, உப்³ப⁴ஜாணுமண்ட³லே;
தஸ்மா ந ஸாதி³யந்தீதி, நிதா³னவசனக்கமங்.
நிஸ்ஸாய ஸத்து²னா வுத்தங், ஸாதி³துந்தி ந அஞ்ஞதா²;
அத்தனோ பண்ஹிஸம்ப²ஸ்ஸங், ஸாதி³துங் யேன வாரிதங்.
அபி பாராஜிகக்கெ²த்தே, கத²ங் த்³வாரங் த³தெ³ய்ய ஸோ;
ததா²பி பு³த்³த⁴புத்தானங், பு³த்³த⁴பா⁴ஸிதபா⁴ஸிதங்.
வசனஞ்ச ஸமானெந்தோ, நோ செத்த² யுத்திகதா² தீ⁴ரா;
கேஸச்சே²தா³தி³கம்மஸ்ஸ, அவஸ்ஸங் கரணீயதோ.
சித்தஸ்ஸ சாதிலோலத்தா, க³ணஸ்ஸ ச அங்க³ஸம்பதா³-
பா⁴வா பி⁴க்கு²னீனங் மஹேஸினா, ரக்கி²துஞ்ச அஸங்கத்தா;
நனு மோதி³ஸ்ஸகங் கதந்தி.
பி⁴க்கு²னிக்க²ந்த⁴கவண்ணனா நிட்டி²தா.
11. பஞ்சஸதிகக்க²ந்த⁴கவண்ணனா
ஸங்கீ³தினிதா³னகதா²வண்ணனா
437. சி²ன்னபாதந்தி உபத்³து³தா ச மயங் ஹோமாதி அதீதத்தே² வத்தமானவசனங், அஹும்ஹாதி அத்தோ². அத² வா தஸ்மிங் ஸதி ஹோம. ‘‘பஞ்ச பி⁴க்கு²ஸதானீ’’தி க³ணனவஸேன வத்வா ‘‘வஸ்ஸங் வஸந்தா’’தி புக்³க³லனித்³தே³ஸோ கதோ.
கு²த்³தா³னுகு²த்³த³ககதா²வண்ணனா
443. ‘‘வஸ்ஸிகஸாடிகங் அக்கமித்வா’’தி வசனதோ ப⁴க³வதோ சதுத்த²சீவரம்பி அத்தீ²தி ஸித்³த⁴ங். தேனேவாஹ சீவரக்க²ந்த⁴கே ‘‘சதுத்த²ங் சீவரங் பாருபீ’’தி.
444. ‘‘அபிச யதே²வ மயா’’திஆதி³ ஸங்கீ³தியா அக்³க³ஹணாதி⁴ப்பாயவஸேன வுத்தங், கிந்து ஸுஸங்கீ³தா ஆவுஸோ தே²ரேஹி த⁴ம்மோ ச வினயோ ச. அபிசாஹங் நாம ததே²வாஹங் தா⁴ரெஸ்ஸாமீதி யதே²வ மயா ப⁴க³வதோ ஸம்முகா² ஸுதங் ஸம்முகா² படிக்³க³ஹிதங், ததே²வ தே²ரேஹி ப⁴க³வதா ஸயமேவ ஏதத³க்³க³ங் ஆரோபிதேஹி, தஸ்மா ஸுஸங்க³ஹிதா ஸங்கீ³தீதி வுத்தங் ஹோதி.
ப்³ரஹ்மத³ண்ட³கதா²வண்ணனா
445. ‘‘த்வங்யேவ ஆணாபேஹீ’’தி எத்தகமேவ வுத்தங், தே²ரா பன ப்³ரஹ்மத³ண்ட³ங் கத்வா வுத்தங்யேவ ‘‘ச²ன்னஸ்ஸா’’திஆதி³மாஹங்ஸூதி வேதி³தப்³ப³ங். எத்த² ச ஆனந்த³த்தே²ரோ விய அஞ்ஞோபி ஸங்கே⁴ன ஆணத்தோ பி⁴க்கு² ப்³ரஹ்மத³ண்ட³கதேன பி⁴க்கு²னா ஆலபிதுங் லப⁴தி, ந அஞ்ஞோ. உஜ்ஜவனிகாயாதி படிஸோதகா³மினியா. ஆக³மா நு கோ² இத⁴ ஆக³மா நு க்²வித⁴. ஆக³மா கோ² இத⁴, தே ஓரோதா⁴ இத⁴ ஆக³மா கோ². ‘‘பி⁴ஸிச்ச²வீதி பி⁴ஸித்த²விகா’’தி லிகி²தங். ஸப்³பே³விமேதி ஸப்³ப³மேவ. குலவங் க³மெந்தீதி நிரத்த²கவினாஸங் க³மெந்தி. குச்சி²தோ லவோ குலவோ, அனயவினாஸோதி வுத்தங் ஹோதி. இமாய கோ² பன ‘‘த⁴ம்மவினயஸங்கீ³தியா’’தி வத்தப்³பே³ விஸேஸேன வினயஸ்ஸ ஸாஸனமூலபா⁴வத³ஸ்ஸனத்த²ங், தஸ்மிங் டி²தே ஸகலஸாஸனடி²திஸித்³தி⁴தீ³பனத்த²ஞ்ச ‘‘இத³ங் வோ கப்பதி, இத³ங் வோ ந கப்பதீ’’தி ‘‘வினயஸங்கீ³தியா’’தி இத⁴ வுத்தங்.
பஞ்சஸதிகக்க²ந்த⁴கவண்ணனா நிட்டி²தா.
12. ஸத்தஸதிகக்க²ந்த⁴கவண்ணனா
த³ஸவத்து²கதா²வண்ணனா
446. நிக்கி²த்தமணிஸுவண்ணாதி பி⁴க்க²க்³கே³ன பி⁴க்கு²க³ணனாயாதி வுத்தங் ஹோதி.
447. மஹிகாதி ஹிமங். போஸாதி ஸத்தா. ஸரஜாதி ஸகிலேஸரஜா. மகா³தி மக³ஸதி³ஸா. தஸ்மிங் தஸ்மிங் விஸயே, ப⁴வே வா நேதீதி நெத்தி, தண்ஹாயேதங் அதி⁴வசனங், தாய ஸஹ வத்தந்தீதி ஸனெத்திகா.
450-2. அஹோக³ங்கோ³தி பப்³ப³தஸ்ஸ நாமங். அனுமானெஸ்ஸாமாதி பஞ்ஞாபெஸ்ஸாம. ஆஸுதாதி ஸஜ்ஜிதா, ‘‘அஸுத்தா’’தி வா பாடோ², அனாவிலா அபக்கா தருணா.
453. உஜ்ஜவிங்ஸு படிஸோதேன க³ச்சி²ங்ஸு.
455. அப்பேவ நாமாதி ஸாது⁴ நாம. மூலா தா³யகா பேஸலகா. ‘‘குல்லகவிஹாரேனாதி கு²த்³த³கவிஹாரேனா’’தி லிகி²தங். ரூபாவதாரத்தா குல்லகவிஹாரோ நாம. கத²ங் பனேதங் பஞ்ஞாயதி, யேன ஸன்னிதி⁴கதங் யாவஜீவிகங் யாவகாலிகேன தத³ஹுபடிக்³க³ஹிதேன ஸம்பி⁴ன்னரஸங் தத³ஹுபடிக்³க³ஹிதஸங்க²யங் ஆக³ந்த்வா ஸன்னிதி⁴கதாமிஸஸங்க்²யமேவ க³ச்ச²தீதி? வுச்சதே – ‘‘யாவகாலிகேன, பி⁴க்க²வே, யாவஜீவிகங் தத³ஹுபடிக்³க³ஹித’’ந்தி வசனதோ புரேபடிக்³க³ஹிதங் யாவஜீவிகங் தத³ஹுபடிக்³க³ஹிதேனாமிஸேன க³ண்டி²பதே³ பன ‘‘ஸன்னிதி⁴காரகங் கா²த³னீயங் வா போ⁴ஜனீயங் வா’’தி (பாசி॰ 253) வுத்தங். ப்³யஞ்ஜனமத்தங் ந க³ஹேதப்³ப³ங்.
457. இதா⁴தி ‘ந கப்பதீ’தி ஸன்னிதி⁴போ⁴ஜனபாசித்தியங் ஆவஹங் ஹோதீதி அத்தோ², யதி³ ஸம்பி⁴ன்னரஸங் அஜ்ஜபடிக்³க³ஹிதம்பி யாவஜீவிகந்தி அத்தோ²’’தி லிகி²தங். ஸுத்தவிப⁴ங்கே³தி மாதிகாஸங்கா²தே ஸுத்தே ச தஸ்ஸ பத³பா⁴ஜனீயஸங்கா²தே விப⁴ங்கே³ சாதி அத்தோ². இத³ங் ஆக³தமேவ. கதரந்தி? ‘‘அதிக்காமயதோ சே²த³னக’’ந்தி இத³ங்.
திவித³த்தி²பமாணஞ்சே, அத³ஸங் தங் நிஸீத³னங்;
நிஸீத³னங் கத²ங் ஹோதி, ஸத³ஸங் தஞ்ஹி லக்க²ணங்.
திவித³த்தி²பமாணங் தங், த³ஸா தத்த² வித³த்தி² சே;
தங்னிஸீத³னநாமத்தா, தஸ்மிங் சே²த³னகங் ஸியா.
அனிஸீத³னநாமம்ஹி, கத²ங் சே²த³னகங் ப⁴வே;
இதி சே நேவ வத்தப்³ப³ங், நிஸீத³னவித³த்தி²தோ.
கப்பதே ஸத³ஸாமத்தங், நிஸீத³னமிதி காரணங்;
கத²ங் யுஜ்ஜதி நோ சேதங், நிஸீத³னஸ்ஸ நாமகங்.
நிஸீத³னந்தி வுத்தத்தா, பமாணஸமதிக்கமா;
தஸ்ஸானுமதிஹேதுத்தா, தத்த² சே²த³னகங் ப⁴வே.
ஜாதரூபகப்பே –
ஜாதரூபங்
ந ஸங்க⁴ஸ்ஸாதி ஸங்க⁴ஸ்ஸ, தஞ்சே கப்பதி ஸப்³ப³ஸோ.
விகாலபோ⁴ஜனஞ்சாபி, புக்³க³லஸ்ஸேவ வாரிதங்;
ந ஸங்க⁴ஸ்ஸாதி ஸங்க⁴ஸ்ஸ, கப்பதீதி கத²ங் ஸமங்.
ஸத்தஸதிகக்க²ந்த⁴கவண்ணனா நிட்டி²தா.
சூளவக்³க³வண்ணனா நிட்டி²தா.
நமோ தஸ்ஸ ப⁴க³வதோ அரஹதோ ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ஸ்ஸ