உபாலிபஞ்சகங்
நப்படிப்பஸ்ஸம்ப⁴னவக்³க³வண்ணனா
421. ஸமக்³கே³ஹி கரணீயானீதி விவாதா³தி⁴கரணேஹி புப்³பே³ அஸமக்³கா³ ஹுத்வா பச்சா² ஸாமக்³கி³ங் உபக³தேஹி கத்தப்³பா³னி. கிங் பன அஸஞ்ஞதமிஸ்ஸபரிஸாய ஸத்³தி⁴ங் லஜ்ஜினோ ஸாமக்³கி³ங் கரொந்தீதி ஆஹ ‘‘உபோஸத²பவாரணாதீ³ஸு ஹீ’’திஆதி³. தத்த² டி²தாஸூதி உபோஸத²பவாரணாஸு அப்பவத்தீஸு. உபத்த²ம்போ⁴ ந தா³தப்³போ³தி உபரூபரி அப்பவத்தனத்தா²ய மயம்பி உபோஸத²ங் ந கரிஸ்ஸாமாதிஆதி³னா கலஹஸ்ஸ உபத்த²ம்போ⁴ ந தா³தப்³போ³, த⁴ம்மேன வினயேன ஸாமக்³கி³ங் கத்வா ஸமக்³கே³ஹேவ அஸஞ்ஞதா பி⁴க்கூ² வினேதப்³பா³தி அதி⁴ப்பாயோ. தேனாஹ ‘‘ஸசே ஸங்கோ⁴ அச்சயங் தே³ஸாபெத்வா’’திஆதி³. பி⁴க்கு²னோ நக்க²மதீதி கேஸுசி புக்³க³லேஸு அப்பமத்தகதோ³ஸத³ஸ்ஸனேன ந ருச்சதி. தி³ட்டா²விகம்மம்பி கத்வாதி ‘‘ந மேதங் க²மதீ’’தி ஸபா⁴க³ஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ அத்தனோ தி³ட்டி²ங் ஆவிகத்வா. உபேதப்³பா³தி ஸாஸனஹானியா அபா⁴வா ஸாமக்³கி³ங் அகோபெத்வா காயஸாமக்³கீ³ தா³தப்³பா³, ஈதி³ஸே டா²னே அலஜ்ஜிபரிபோ⁴கோ³ ஆபத்திகரோ ந ஹோதி, வட்டதியேவ. யே பன ஸாஸனவினாஸாய படிபன்னா, தேஹி ஸஹ ந வத்ததி, ஆபத்தி ஏவ ஹோதி ஸாஸனவினாஸோ ச. தேனாஹ ‘‘யத்ர பன உத்³த⁴ம்ம’’ந்திஆதி³. ‘‘தி³ட்டா²விகம்மங் ந வட்டதீ’’தி இமினா தி³ட்டி²யா ஆவிகதாயபி ஆபத்திங் த³ஸ்ஸேதி.
422. கண்ஹவாசோதி ராக³தோ³ஸாதீ³ஹி கிலிட்ட²வசனோ. அனத்த²கவசனஸ்ஸ தீ³பனங் பகாஸனங் அஸ்ஸாதி அனத்த²கதீ³பனோ. மானங் நிஸ்ஸாயாதி வினிச்ச²யகரணங் தவ பா⁴ரோதி ஸங்கே⁴ன பா⁴ரே அகதேபி ‘‘அஹமேவெத்த² வோஹரிதுங் அரஹரூபோ’’தி மானங் நிஸ்ஸாய. யதா²தி³ட்டி²யாதி அனுரூபலத்³தி⁴யா. யஸ்ஸ ஹி அத்த²ஸ்ஸ யாதி³ஸீ தி³ட்டி² அனுரூபா, தங் க³ஹெத்வா ந ப்³யாகதாதி அத்தோ² அஸ்ஸ அத்தனோதி அத⁴ம்மாதி³அத்த²ங் ஸந்தா⁴ய வத³தி, ந புக்³க³லங், அஸ்ஸ அத⁴ம்மாதி³அத்த²ஸங்கா²தஸ்ஸ அத்தனோ ஸரூபஸ்ஸ யா அனுரூபா தி³ட்டீ²தி லத்³தி⁴ங் நிக்கி²பித்வாதி அனுரூபலத்³தி⁴ங் ச²ட்³டெ³த்வா, அக்³க³ஹெத்வாதி அத்தோ². தேனாஹ ‘‘அத⁴ம்மாதீ³ஸு த⁴ம்மாதி³லத்³தி⁴கோ ஹுத்வா’’தி. அத² வா அத்தனோ லத்³தி⁴ங் நிகூ³ஹித்வா புக்³க³லானுகு³ணங் ததா² ப்³யாகரொந்தோ ந யதா²தி³ட்டி²யா ப்³யாகதா நாம. இமஸ்மிங் பக்கே² அத⁴ம்மாதீ³ஸு த⁴ம்மாதி³லத்³தி⁴கோ ஹுத்வாதி எத்த² அத⁴ம்மாதீ³ஸு த⁴ம்மாதி³லத்³தி⁴கோ விய ஹுத்வாதி அத்தோ² க³ஹேதப்³போ³.
நப்படிப்பஸ்ஸம்ப⁴னவக்³க³வண்ணனா நிட்டி²தா.
வோஹாரவக்³கா³தி³வண்ணனா
424. கம்மஞத்தீதி கம்மபூ⁴தா ஞத்தி. அனுஸ்ஸாவனநிரபெக்கா² ஞத்திகம்மபூ⁴தா ஞத்தீதி அத்தோ². கம்மபாத³ஞத்தி நாம ஞத்திது³தியகம்மாதீ³ஸு அனுஸ்ஸாவனகம்மஸ்ஸ பாத³பூ⁴தா அதி⁴ட்டா²னபூ⁴தா ஞத்தி. நவஸு டா²னேஸூதி ஓஸாரணாதீ³ஸு நவஸு டா²னேஸு. த்³வீஸு டா²னேஸூதி ஞத்திது³தியஞத்திசதுத்த²கம்மேஸு.
ஸுத்தானுலோமந்தி உப⁴தோவிப⁴ங்கே³ ஸுத்தானுலோமபூ⁴தே மஹாபதே³ஸே ஸந்தா⁴ய வுத்தங். வினயானுலோமந்தி க²ந்த⁴கபரிவாரானுலோமபூ⁴தே மஹாபதே³ஸே. ஸுத்தந்திகே சத்தாரோ மஹாபதே³ஸேதி ஸுத்தாபி⁴த⁴ம்மபிடகேஸு அனுஞ்ஞாதபடிக்கி²த்தஸுத்தானுலோமவஸேன நயதோ க³ஹேதப்³பே³ சத்தாரோ அத்தே².
425. தி³ட்டீ²னங் ஆவிகம்மானீதி ஆபத்திலத்³தீ⁴னங் பகாஸனானி, ஆபத்திதே³ஸனாகம்மானீதி அத்தோ².
யதா² சதூஹி பஞ்சஹி தி³ட்டி² ஆவிகதா ஹோதீதி யதா² ஆவிகதே சதூஹி பஞ்சஹி ஏகீபூ⁴தேஹி ஏகஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ ஸந்திகே ஆபத்தி தே³ஸிதா நாம ஹோதி, ஏவங் தே³ஸேதீதி அத்தோ². ஏவங் தே³ஸெந்தோ ச அத்தனா ஸத்³தி⁴ங் தயோ வா சத்தாரோ வா பி⁴க்கூ² க³ஹெத்வா ஏகஸ்ஸ ஸந்திகே தே³ஸேதி. ஏவங் தே³ஸேதுங் ந வட்டதி. தே³ஸிதா ச ஆபத்தி ந வுட்டா²தி, தே³ஸனாபச்சயா து³க்கடஞ்ச ஹோதி. த்³வின்னங் திண்ணங் பன ஏகதோ தே³ஸேதுங் வட்டதி.
444. அத³ஸ்ஸனேனாதி இமஸ்ஸ அகப்பியங் பரிவஜ்ஜெந்தானங் வினயத⁴ரானங் படிபத்தியா அத³ஸ்ஸனேன அகப்பியே கப்பியஸஅஞதாயாதி ரஜதாதி³அகப்பியே திபுஆதி³ஸஞ்ஞிதாய புச்சி²த்வா வா அஞ்ஞேஸங் வா வுச்சமானங் அஸுணந்தோ ஆபஜ்ஜதீதி எத்த² புச்சி²த்வா அஸுணந்தோ வா புச்சி²யமானங் அஸுணந்தோ வாதி பச்சேகங் யோஜேதப்³ப³ங். ஏகரத்தாதிக்கமாதி³வஸேனாதி அதி⁴ட்டி²தசீவரேன விப்பவஸித்வா ஏகரத்தாதிக்கமேன பாசித்தியங் ஆபஜ்ஜதி. ஆதி³-ஸத்³தே³ன ச²ரத்தாதிக்கமாதீ³னங் ஸங்க³ஹோ.
450. அனத்த²ங் கலிஸாஸனந்தி அனத்தா²வஹங் கோத⁴வசனங் ஆரோபெந்தோ தோ³ஸங் ஆரோபெந்தோ உபத்³த³வாய பரிஸக்கதீதி அத்தோ².
454. வோஹாரனிருத்தியந்தி தஸ்ஸ தஸ்ஸ அத்த²ஸ்ஸ வாசகஸத்³தே³ பபே⁴த³க³தஞாணப்பத்தோ ந ஹோதீதி அத்தோ².
455. பரிமண்ட³லப்³யஞ்ஜனாரோபனே குஸலோ ந ஹோதீதி பரிமண்ட³லேன பத³ப்³யஞ்ஜனேன வத்து²ங், பரேஹி வுத்தங் ஜானிதுஞ்ச அஸமத்தோ²தி அத்தோ².
458. அனுஸ்ஸாவனேனாதி அனு அனு கத²னேன. தேனாஹ ‘‘நனு தும்ஹே’’திஆதி³, யங் அவோசும்ஹ, ஸ்வாயங் பகாஸிதோதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. தத்த² யந்தி இத³ங் யஸ்மா வசனாபெக்க²ங் ந ஹோதி, வசனத்தா²பெக்க²மேவ, தஸ்மா தேன வசனேன நானாகரணாபா⁴வங் பகாஸயிஸ்ஸாமாதி யமத்த²ங் அவோசும்ஹாதி அத்தோ² க³ஹேதப்³போ³. தேனேவ ‘‘ஸ்வாய’’ந்தி புல்லிங்க³வஸேன படினித்³தே³ஸோ கதோ, தஸ்ஸ ஸோ அயங் நானாகரணாபா⁴வோதி அத்தோ².
467. மஞ்சபதா³தீ³ஸுபி நளாடங் படிஹஞ்ஞெய்யாதி அந்த⁴காரே சம்மக²ண்ட³ங் பஞ்ஞபெத்வா வந்தி³துங் ஓனமந்தஸ்ஸ நளாடங் வா அக்கி² வா மஞ்சாதீ³ஸு படிஹஞ்ஞதி. ஏதேன வந்த³தோபி ஆபத்திஅபா⁴வங் வத்வா வந்த³னாய ஸப்³ப³தா² படிக்கே²பாபா⁴வஞ்ச தீ³பேதி. ஏவங் ஸப்³ப³த்த² ஸுத்தந்தரேஹி அப்படிக்கி²த்தேஸு. நக்³கா³தீ³ஸு பன வந்தி³துங் ந வட்டதீதி. ஏகதோ ஆவட்டோதி ஏகஸ்மிங் தோ³ஸாக³திபக்கே² பரிவத்தோ பவிட்டோ²தி அத்தோ². தேனாஹ ‘‘ஸபத்தபக்கே² டி²தோ’’தி. வந்தி³யமானோதி ஓனமித்வா வந்தி³யமானோ. வந்தி³தப்³பே³ஸு உத்³தே³ஸாசரியோ, நிஸ்ஸயாசரியோ ச யஸ்மா நவகாபி ஹொந்தி, தஸ்மா தே வுட்³டா⁴ ஏவ வந்தி³யாதி வேதி³தப்³பா³.
470. புப்³பே³ வுத்தமேவாதி ஸஹஸெய்யாதி³பண்ணத்திவஜ்ஜங். இதரந்தி ஸசித்தகங்.
வோஹாரவக்³கா³தி³வண்ணனா நிட்டி²தா.