உத்தரவினிச்ச²ய-டீகா
க³ந்தா²ரம்ப⁴கதா²வண்ணனா
(க)
தே³வாதிதே³வங்
த⁴ம்மஞ்ச வட்டுபச்சே²த³ங், நத்வா வட்டாதிதங் க³ணங்.
(க²)
வந்த³னாமயபுஞ்ஞேன, கம்மேன ரதனத்தயே;
செ²த்வா உபத்³த³வே ஸப்³பே³, ஆரபி⁴ஸ்ஸங் ஸமாஹிதோ.
(க³)
தே²ரேன பு³த்³த⁴த³த்தேன, ரசிதஸ்ஸ ஸமாஸதோ;
ஸங்வண்ணனமஸங்கிண்ணங், உத்தரஸ்ஸ யதா²ப³லங்.
1. அதா²யமாசரியோ அத்தனோ விரசிதே வினயே தஸ்ஸுபனிஸ்ஸயே வினயபிடகே ச பி⁴க்கூ²னங் நானப்பகாரகோஸல்லஜனநத்த²ங் பரிவாரட்ட²கதா²யஞ்ச ஆக³தவினிச்ச²யங் ஸங்க³ஹெத்வா உத்தரபகரணங் வண்ணயிதுகாமோ ‘‘ஸப்³ப³ஸத்துத்தம’’ந்திஆதி³.
பகரணாரம்பே⁴ ரதனத்தயவந்த³னாபயோஜனங் தத்த² தத்தா²சரியேஹி ப³ஹுதா⁴ பபஞ்சிதங், அம்ஹேஹி ச வினயவினிச்ச²யவண்ணனாயங் ஸமாஸதோ த³ஸ்ஸிதந்தி ந தங் இத⁴ வண்ணயிஸ்ஸாம. பகரணாபி⁴தெ⁴ய்ய கரணப்பகாரபயோஜனானிபி
ஜினங், த⁴ம்மஞ்ச, க³ணஞ்ச வந்தி³த்வா உத்தரங் தா³னி கரிஸ்ஸாமீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. கிங்விஸிட்ட²ங் ஜினங், த⁴ம்மங், க³ணஞ்ச வந்தி³த்வாதி ஆஹ ‘‘ஸப்³ப³ஸத்துத்தம’’ந்திஆதி³. தத்த² ஸப்³ப³ஸத்துத்தமந்தி பஞ்சஸு காமகு³ணேஸு ஸத்தா ஆஸத்தா விஸத்தா லக்³கி³தாதி ஸத்தா, பரமத்த²தோ ஸத்தபஞ்ஞத்தியா உபாதா³னபூ⁴தா உபாதா³னக்க²ந்தா⁴ வோஹாரதோ க²ந்த⁴ஸந்ததிங் உபாதா³ய பஞ்ஞத்தா ஸம்முதி ‘‘ஸத்தா’’தி வுச்சந்தி. தே பன காமாவசராதி³பூ⁴மிவஸேன, நிரயாதி³பதே³ஸவஸேன, அஹேதுகாதி³படிஸந்தி⁴வஸேனாதி ஏவமாதீ³ஹி அனந்தபபே⁴தா³. தேஸு கீ²ணாஸவானங் யதா²வுத்தனிப்³ப³சனத்தே²ன ஸத்தவோஹாரோ ந லப்³ப⁴தி. ததா²பி தே பூ⁴தபுப்³ப³க³தியா வா தங்ஸதி³ஸத்தா வா ‘‘ஸத்தா’’தி வுச்சந்தி. ஸப்³பே³ ச தே ஸத்தா சா தி ஸப்³ப³ஸத்தா. உத்³த⁴டதமத்தா, உக்³க³ததமத்தா, ஸெட்ட²த்தா ச உத்தமோ, ஸப்³ப³ஸத்தானங் லோகியலோகுத்தரேஹி ரூபாரூபகு³ணேஹி உத்தமோ, ஸப்³ப³ஸத்தேஸு வா உத்தமோ பவரோ ஸெட்டோ²தி ஸப்³ப³ஸத்துத்தமோ. ‘‘ஜின’’ந்தி ஏதஸ்ஸ விஸேஸனங்.
புனபி கிங்விஸிட்ட²ந்தி ஆஹ ‘‘தீ⁴ர’’ந்தி. தீ⁴ வுச்சதி பஞ்ஞா, தாய ஈரதி வத்ததீதி தீ⁴ரோ, தங். தாதி³பா⁴வேன இந்த³கீ²லஸினேருஆத³யோ விய அட்ட²லோகத⁴ம்மஸங்கா²தேன பு⁴ஸவாதேன அகம்பியட்டே²ன, சதுவேஸாரஜ்ஜவஸேன ஸதே³வகே லோகே கேனசி அகம்பனீயட்டே²ன ச தீ⁴ரங், தி⁴திஸம்பன்னந்தி அத்தோ². இத³ம்பி தஸ்ஸேவ விஸேஸனங்.
வந்தி³த்வாதி காயவசீமனொத்³வாரேஹி அபி⁴வாதெ³த்வாதி அத்தோ², யதா²பு⁴ச்சகு³ணஸங்கித்தனேன தோ²மெத்வா. ஸிரஸாதி ப⁴த்திபா⁴வனதுத்தமங்கே³ன கரணபூ⁴தேன. இமினா விஸேஸதோ
ஜினந்தி ஜினோ, தங்.
‘‘த⁴ம்ம’’ந்தி ஏதஸ்ஸ நிப்³ப³சனாதி³வஸேன அத்த²வினிச்ச²யோ ஹெட்டா² த³ஸ்ஸிதோவ. அத⁴ம்மவித்³த⁴ங்ஸந்தி த⁴ம்மஸங்கா²தஸ்ஸ குஸலஸ்ஸ படிபக்க²த்தா அத⁴ம்மோ வுச்சதி அகுஸலத⁴ம்மோ, தங் அகுஸலஸங்கா²தங் அத⁴ம்மங் வித்³த⁴ங்ஸேதி வினாஸேதி பஜஹதி தத³ங்க³விக்க²ம்ப⁴னஸமுச்சே²த³படிப்பஸ்ஸத்³தி⁴னிஸ்ஸரணப்பஹானேனாதி அத⁴ம்மவித்³த⁴ங்ஸோ, ஸபரியத்திகோ நவலோகுத்தரோ த⁴ம்மோ. பரியத்தி ஹி பஞ்சன்னங் பஹானானங் மூலகாரணத்தா ப²லூபசாரேன ததா² வுச்சதி, தங் அத⁴ம்மவித்³த⁴ங்ஸங். ‘‘த⁴ம்ம’’ந்தி ஏதஸ்ஸ விஸேஸனங்.
க³ணந்தி அட்ட²ன்னங் அரியபுக்³க³லானங் ஸமூஹங், ஸங்க⁴ந்தி அத்தோ². அங்க³ணனாஸனந்தி அத்தனோ நிஸ்ஸயங் அங்க³ந்தி மத்தெ²ந்தீதி அங்க³ணா, கிலேஸா ராக³தோ³ஸமோஹா, தே அங்க³ணே நாஸேதி யதா²யோக³ங் தத³ங்க³விக்க²ம்ப⁴னஸமுச்சே²த³படிப்பஸ்ஸத்³தி⁴னிஸ்ஸரணப்பஹானேஹி பஜஹதீதி அங்க³ணனாஸனோ, தங். ‘‘க³ண’’ந்தி ஏதஸ்ஸ விஸேஸனங்.
2. மயா வினயஸ்ஸ யோ ஸாரோ வினிச்ச²யோ ரசிதோ, தஸ்ஸ வினிச்ச²யஸ்ஸாதி யோஜனா. நத்தி² தஸ்ஸ உத்தரோதி அனுத்தரோ, ஸப்³பே³ஸு வினிச்ச²யேஸு, ஸப்³பே³ஸங் வா வினிச்ச²யானங் அனுத்தரோ உத்தமோ வினிச்ச²யோதி ஸப்³பா³னுத்தரோ, தங். உத்தரங் பகரணங் இதா³னி கரிஸ்ஸாமீதி யோஜனா.
3. ப⁴ணதோதி ப⁴ணந்தஸ்ஸ பகு³ணங் வாசுக்³க³தங் கரொந்தஸ்ஸ. பட²தோதி பட²ந்தஸ்ஸ வாசுக்³க³தங் ஸஜ்ஜா²யந்தஸ்ஸ. பயுஞ்ஜதோதி தத்த² ஸுணதோதி பரேஹி வுச்சமானங் ஸுணந்தஸ்ஸ. சிந்தயதோதி யதா²ஸுதங் அத்த²தோ, ஸத்³த³தோ ச சிந்தெந்தஸ்ஸ. ‘‘அபு³த்³த⁴ஸ்ஸ பு³த்³தி⁴வட்³ட⁴ன’’ந்தி வத்தப்³பே³ கா³தா²ப³ந்த⁴வஸேன விப⁴த்திலோபோ. அபு³த்³த⁴ஸ்ஸ பா³லஸ்ஸ வினயே அப்பகதஞ்ஞுனோ பி⁴க்கு²பி⁴க்கு²னிஜனஸ்ஸ. பு³த்³தி⁴வட்³ட⁴னங் வினயவினிச்ச²யே பஞ்ஞாவுத்³தி⁴னிப்பா²த³கங். அத² வா பு³த்³த⁴ஸ்ஸ வினிச்ச²யே கதபரிசயத்தா பஞ்ஞவதோ ஜனஸ்ஸ பு³த்³தி⁴வட்³ட⁴னங் பு³த்³தி⁴யா பஞ்ஞாய திக்க²விஸத³பா⁴வாபாத³னேன பி⁴ய்யோபா⁴வஸாத⁴கங். பரமங் உத்தமங் உத்தரங் நாம வத³தோ கதெ²ந்தஸ்ஸ மே மம ஸந்திகா நிரதா வினிச்ச²யே, தீஸு ஸிக்கா²ஸு வா விஸேஸேன ரதா நிபோ³த⁴த² ஜானாத² ஸுதமயஞாணங் அபி⁴னிப்பா²தே³தா²தி ஸோதுஜனங் ஸவனே நியோஜேதி.