౧౮. ధమ్మహదయవిభఙ్గో
౧. సబ్బసఙ్గాహికవారో
౯౭౮. కతి
పఞ్చక్ఖన్ధా, ద్వాదసాయతనాని, అట్ఠారస ధాతుయో, చత్తారి
౯౭౯. తత్థ కతమే పఞ్చక్ఖన్ధా? రూపక్ఖన్ధో, వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే వుచ్చన్తి ‘‘పఞ్చక్ఖన్ధా’’.
౯౮౦. తత్థ కతమాని ద్వాదసాయతనాని? చక్ఖాయతనం, రూపాయతనం, సోతాయతనం, సద్దాయతనం, ఘానాయతనం, గన్ధాయతనం, జివ్హాయతనం, రసాయతనం, కాయాయతనం, ఫోట్ఠబ్బాయతనం, మనాయతనం, ధమ్మాయతనం – ఇమాని వుచ్చన్తి ‘‘ద్వాదసాయతనాని’’.
౯౮౧. తత్థ కతమా అట్ఠారస ధాతుయో? చక్ఖుధాతు, రూపధాతు, చక్ఖువిఞ్ఞాణధాతు, సోతధాతు, సద్దధాతు, సోతవిఞ్ఞాణధాతు, ఘానధాతు
౯౮౨. తత్థ కతమాని చత్తారి సచ్చాని? దుక్ఖసచ్చం, సముదయసచ్చం, నిరోధసచ్చం, మగ్గసచ్చం – ఇమాని వుచ్చన్తి ‘‘చత్తారి సచ్చాని’’.
౯౮౩. తత్థ కతమాని బావీసతిన్ద్రియాని? చక్ఖున్ద్రియం, సోతిన్ద్రియం, ఘానిన్ద్రియం, జివ్హిన్ద్రియం, కాయిన్ద్రియం, మనిన్ద్రియం, ఇత్థిన్ద్రియం, పురిసిన్ద్రియం, జీవితిన్ద్రియం, సుఖిన్ద్రియం, దుక్ఖిన్ద్రియం, సోమనస్సిన్ద్రియం, దోమనస్సిన్ద్రియం, ఉపేక్ఖిన్ద్రియం
౯౮౪. తత్థ
తత్థ కతమే తయో కుసలహేతూ? అలోభో కుసలహేతు, అదోసో కుసలహేతు, అమోహో కుసలహేతు – ఇమే తయో కుసలహేతూ.
తత్థ కతమే తయో అకుసలహేతూ? లోభో అకుసలహేతు, దోసో అకుసలహేతు, మోహో అకుసలహేతు – ఇమే తయో అకుసలహేతూ.
తత్థ కతమే తయో అబ్యాకతహేతూ? కుసలానం వా ధమ్మానం విపాకతో కిరియాబ్యాకతేసు వా ధమ్మేసు అలోభో, అదోసో, అమోహో – ఇమే తయో అబ్యాకతహేతూ. ఇమే వుచ్చన్తి ‘‘నవ హేతూ’’.
౯౮౫. తత్థ కతమే చత్తారో ఆహారా? కబళీకారాహారో
౯౮౬. తత్థ
౯౮౭. తత్థ కతమా సత్త వేదనా? చక్ఖుసమ్ఫస్సజా వేదనా, సోతసమ్ఫస్సజా వేదనా, ఘానసమ్ఫస్సజా వేదనా, జివ్హాసమ్ఫస్సజా వేదనా, కాయసమ్ఫస్సజా వేదనా, మనోధాతుసమ్ఫస్సజా వేదనా, మనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజా
౯౮౮. తత్థ కతమా సత్త సఞ్ఞా? చక్ఖుసమ్ఫస్సజా సఞ్ఞా, సోతసమ్ఫస్సజా సఞ్ఞా, ఘానసమ్ఫస్సజా సఞ్ఞా, జివ్హాసమ్ఫస్సజా సఞ్ఞా, కాయసమ్ఫస్సజా సఞ్ఞా, మనోధాతుసమ్ఫస్సజా సఞ్ఞా, మనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజా సఞ్ఞా – ఇమా వుచ్చన్తి ‘‘సత్త సఞ్ఞా’’.
౯౮౯. తత్థ
౯౯౦. తత్థ కతమాని సత్త చిత్తాని? చక్ఖువిఞ్ఞాణం, సోతవిఞ్ఞాణం, ఘానవిఞ్ఞాణం, జివ్హావిఞ్ఞాణం
౨. ఉప్పత్తానుప్పత్తివారో
౧. కామధాతు
౯౯౧. కామధాతుయా కతి ఖన్ధా, కతి ఆయతనాని, కతి ధాతుయో, కతి సచ్చాని, కతి
కామధాతుయా పఞ్చక్ఖన్ధా, ద్వాదసాయతనాని, అట్ఠారస ధాతుయో, తీణి సచ్చాని, బావీసతిన్ద్రియాని, నవ హేతూ, చత్తారో ఆహారా, సత్త ఫస్సా, సత్త వేదనా, సత్త సఞ్ఞా, సత్త చేతనా, సత్త చిత్తాని.
౯౯౨. తత్థ కతమే కామధాతుయా పఞ్చక్ఖన్ధా? రూపక్ఖన్ధో, వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే వుచ్చన్తి ‘‘కామధాతుయా పఞ్చక్ఖన్ధా’’.
తత్థ కతమాని కామధాతుయా ద్వాదసాయతనాని? చక్ఖాయతనం, రూపాయతనం
తత్థ కతమా కామధాతుయా అట్ఠారస ధాతుయో? చక్ఖుధాతు, రూపధాతు, చక్ఖువిఞ్ఞాణధాతు, సోతధాతు, సద్దధాతు, సోతవిఞ్ఞాణధాతు, ఘానధాతు, గన్ధధాతు, ఘానవిఞ్ఞాణధాతు, జివ్హాధాతు, రసధాతు, జివ్హావిఞ్ఞాణధాతు, కాయధాతు, ఫోట్ఠబ్బధాతు, కాయవిఞ్ఞాణధాతు, మనోధాతు, ధమ్మధాతు
తత్థ కతమాని కామధాతుయా తీణి సచ్చాని? దుక్ఖసచ్చం, సముదయసచ్చం, మగ్గసచ్చం – ఇమాని వుచ్చన్తి ‘‘కామధాతుయా తీణి సచ్చాని’’.
తత్థ కతమాని కామధాతుయా బావీసతిన్ద్రియాని? చక్ఖున్ద్రియం, సోతిన్ద్రియం…పే॰… అఞ్ఞాతావిన్ద్రియం – ఇమాని వుచ్చన్తి ‘‘కామధాతుయా బావీసతిన్ద్రియాని’’.
తత్థ కతమే కామధాతుయా నవ హేతూ? తయో కుసలహేతూ, తయో అకుసలహేతూ, తయో అబ్యాకతహేతూ…పే॰… ఇమే వుచ్చన్తి ‘‘కామధాతుయా నవ హేతూ’’.
తత్థ
తత్థ కతమే కామధాతుయా సత్త ఫస్సా? చక్ఖుసమ్ఫస్సో సోతసమ్ఫస్సో, ఘానసమ్ఫస్సో, జివ్హాసమ్ఫస్సో, కాయసమ్ఫస్సో, మనోధాతుసమ్ఫస్సో, మనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సో – ఇమే వుచ్చన్తి ‘‘కామధాతుయా సత్త ఫస్సా’’.
తత్థ కతమా కామధాతుయా సత్త వేదనా? చక్ఖుసమ్ఫస్సజా వేదనా, సోతసమ్ఫస్సజా వేదనా, ఘానసమ్ఫస్సజా వేదనా, జివ్హాసమ్ఫస్సజా వేదనా, కాయసమ్ఫస్సజా వేదనా, మనోధాతుసమ్ఫస్సజా వేదనా, మనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజా వేదనా – ఇమా వుచ్చత్తి ‘‘కామధాతుయా సత్త వేదనా’’.
తత్థ కతమా కామధాతుయా సత్త సఞ్ఞా? చక్ఖుసమ్ఫస్సజా సఞ్ఞా, సోతసమ్ఫస్సజా సఞ్ఞా, ఘానసమ్ఫస్సజా సఞ్ఞా, జివ్హాసమ్ఫస్సజా సఞ్ఞా, కాయసమ్ఫస్సజా సఞ్ఞా, మనోధాతుసమ్ఫస్సజా సఞ్ఞా, మనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సజా సఞ్ఞా – ఇమా వుచ్చన్తి ‘‘కామధాతుయా సత్త సఞ్ఞా’’.
తత్థ
తత్థ కతమాని కామధాతుయా సత్త చిత్తాని? చక్ఖువిఞ్ఞాణం, సోతవిఞ్ఞాణం, ఘానవిఞ్ఞాణం, జివ్హావిఞ్ఞాణం, కాయవిఞ్ఞాణం, మనోధాతు, మనోవిఞ్ఞాణధాతు – ఇమాని వుచ్చన్తి ‘‘కామధాతుయా సత్త చిత్తాని’’.
౨. రూపధాతు
౯౯౩. రూపధాతుయా
రూపధాతుయా పఞ్చక్ఖన్ధా, ఛ ఆయతనాని, నవ ధాతుయో, తీణి సచ్చాని
౯౯౪. తత్థ కతమే రూపధాతుయా పఞ్చక్ఖన్ధా? రూపక్ఖన్ధో, వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే వుచ్చన్తి ‘‘రూపధాతుయా పఞ్చక్ఖన్ధా’’.
తత్థ కతమాని రూపధాతుయా ఛ ఆయతనాని? చక్ఖాయతనం, రూపాయతనం, సోతాయతనం, సద్దాయతనం, మనాయతనం, ధమ్మాయతనం – ఇమాని వుచ్చన్తి ‘‘రూపధాతుయా ఛ ఆయతనాని’’.
తత్థ కతమా రూపధాతుయా నవ ధాతుయో? చక్ఖుధాతు, రూపధాతు, చక్ఖువిఞ్ఞాణధాతు, సోతధాతు, సద్దధాతు, సోతవిఞ్ఞాణధాతు, మనోధాతు, ధమ్మధాతు, మనోవిఞ్ఞాణధాతు – ఇమా వుచ్చన్తి ‘‘రూపధాతుయా నవ ధాతుయో’’.
తత్థ కతమాని రూపధాతుయా తీణి సచ్చాని? దుక్ఖసచ్చం, సముదయసచ్చం, మగ్గసచ్చం – ఇమాని వుచ్చన్తి ‘‘రూపధాతుయా తీణి సచ్చాని’’.
తత్థ
తత్థ
తత్థ కతమే తయో కుసలహేతూ? అలోభో కుసలహేతు, అదోసో కుసలహేతు, అమోహో కుసలహేతు – ఇమే తయో కుసలహేతూ.
తత్థ కతమే ద్వే అకుసలహేతూ? లోభో అకుసలహేతు, మోహో అకుసలహేతు – ఇమే ద్వే అకుసలహేతూ.
తత్థ కతమే
తత్థ కతమే రూపధాతుయా తయో ఆహారా? ఫస్సాహారో, మనోసఞ్చేతనాహారో, విఞ్ఞాణాహారో – ఇమే వుచ్చన్తి ‘‘రూపధాతుయా తయో ఆహారా’’.
తత్థ కతమే రూపధాతుయా చత్తారో ఫస్సా? చక్ఖుసమ్ఫస్సో, సోతసమ్ఫస్సో, మనోధాతుసమ్ఫస్సో, మనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సో – ఇమే వుచ్చన్తి ‘‘రూపధాతుయా చత్తారో ఫస్సా’’.
తత్థ కతమా రూపధాతుయా చతస్సో వేదనా…పే॰… చతస్సో సఞ్ఞా…పే॰… చతస్సో చేతనా…పే॰… చత్తారి చిత్తాని? చక్ఖువిఞ్ఞాణం, సోతవిఞ్ఞాణం, మనోధాతు, మనోవిఞ్ఞాణధాతు – ఇమాని వుచ్చన్తి ‘‘రూపధాతుయా చత్తారి చిత్తాని’’.
౩. అరూపధాతు
౯౯౫. అరూపధాతుయా
అరూపధాతుయా చత్తారో ఖన్ధా, ద్వే ఆయతనాని, ద్వే ధాతుయో, తీణి సచ్చాని, ఏకాదసిన్ద్రియాని
౯౯౬. తత్థ
తత్థ కతమాని అరూపధాతుయా ద్వే ఆయతనాని? మనాయతనం, ధమ్మాయతనం – ఇమాని వుచ్చన్తి ‘‘అరూపధాతుయా ద్వే ఆయతనాని’’.
తత్థ కతమా అరూపధాతుయా ద్వే ధాతుయో? మనోవిఞ్ఞాణధాతు
తత్థ కతమాని అరూపధాతుయా తీణి సచ్చాని? దుక్ఖసచ్చం, సముదయసచ్చం, మగ్గసచ్చం – ఇమాని వుచ్చన్తి ‘‘అరూపధాతుయా తీణి సచ్చాని’’.
తత్థ కతమాని అరూపధాతుయా ఏకాదసిన్ద్రియాని? మనిన్ద్రియం, జీవితిన్ద్రియం, సోమనస్సిన్ద్రియం, ఉపేక్ఖిన్ద్రియం, సద్ధిన్ద్రియం, వీరియిన్ద్రియం, సతిన్ద్రియం, సమాధిన్ద్రియం, పఞ్ఞిన్ద్రియం, అఞ్ఞిన్ద్రియం, అఞ్ఞాతావిన్ద్రియం – ఇమాని వుచ్చన్తి ‘‘అరూపధాతుయా ఏకాదసిన్ద్రియాని’’.
తత్థ కతమే అరూపధాతుయా అట్ఠ హేతూ? తయో కుసలహేతూ, ద్వే అకుసలహేతూ, తయో అబ్యాకతహేతూ…పే॰… ఇమే వుచ్చన్తి ‘‘అరూపధాతుయా అట్ఠ హేతూ’’.
తత్థ కతమే అరూపధాతుయా తయో ఆహారా? ఫస్సాహారో, మనోసఞ్చేతనాహారో, విఞ్ఞాణాహారో – ఇమే వుచ్చన్తి ‘‘అరూపధాతుయా తయో ఆహారా’’.
తత్థ కతమో అరూపధాతుయా ఏకో ఫస్సో? మనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సో – అయం వుచ్చతి ‘‘అరూపధాతుయా ఏకో ఫస్సో’’.
తత్థ
౪. అపరియాపన్నం
౯౯౭. అపరియాపన్నే కతి ఖన్ధా…పే॰… కతి చిత్తాని?
అపరియాపన్నే చత్తారో ఖన్ధా, ద్వే ఆయతనాని, ద్వే ధాతుయో, ద్వే సచ్చాని, ద్వాదసిన్ద్రియాని, ఛ హేతూ, తయో ఆహారా, ఏకో
౯౯౮. తత్థ కతమే అపరియాపన్నే చత్తారో ఖన్ధా? వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో
తత్థ కతమాని అపరియాపన్నే ద్వే ఆయతనాని? మనాయతనం, ధమ్మాయతనం – ఇమాని వుచ్చన్తి ‘‘అపరియాపన్నే ద్వే ఆయతనాని’’.
తత్థ కతమా అపరియాపన్నే ద్వే ధాతుయో? మనోవిఞ్ఞాణధాతు, ధమ్మధాతు – ఇమా వుచ్చన్తి ‘‘అపరియాపన్నే ద్వే ధాతుయో’’.
తత్థ కతమాని అపరియాపన్నే ద్వే సచ్చాని? మగ్గసచ్చం, నిరోధసచ్చం – ఇమాని వుచ్చన్తి ‘‘అపరియాపన్నే ద్వే సచ్చాని’’.
తత్థ కతమాని అపరియాపన్నే ద్వాదసిన్ద్రియాని? మనిన్ద్రియం, జీవితిన్ద్రియం, సోమనస్సిన్ద్రియం, ఉపేక్ఖిన్ద్రియం, సద్ధిన్ద్రియం, వీరియిన్ద్రియం, సతిన్ద్రియం, సమాధిన్ద్రియం, పఞ్ఞిన్ద్రియం, అనఞ్ఞాతఞ్ఞస్సామీతిన్ద్రియం, అఞ్ఞిన్ద్రియం, అఞ్ఞాతావిన్ద్రియం – ఇమాని వుచ్చన్తి ‘‘అపరియాపన్నే ద్వాదసిన్ద్రియాని’’.
తత్థ కతమే అపరియాపన్నే ఛ హేతూ? తయో కుసలహేతూ, తయో అబ్యాకతహేతూ.
తత్థ
తత్థ
తత్థ కతమే అపరియాపన్నే తయో ఆహారా? ఫస్సాహారో, మనోసఞ్చేతనాహారో, విఞ్ఞాణాహారో – ఇమే వుచ్చన్తి ‘‘అపరియాపన్నే తయో ఆహారా’’.
తత్థ కతమో అపరియాపన్నే ఏకో ఫస్సో? మనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సో – అయం వుచ్చతి ‘‘అపరియాపన్నే ఏకో ఫస్సో’’.
తత్థ
౩. పరియాపన్నాపరియాపన్నవారో
౧. కామధాతు
౯౯౯. పఞ్చన్నం ఖన్ధానం కతి కామధాతుపరియాపన్నా, కతి న కామధాతుపరియాపన్నా…పే॰… సత్తన్నం చిత్తానం కతి కామధాతుపరియాపన్నా, కతి న కామధాతుపరియాపన్నా?
౧౦౦౦. రూపక్ఖన్ధో కామధాతుపరియాపన్నో; చత్తారో ఖన్ధా సియా కామధాతుపరియాపన్నా, సియా న కామధాతుపరియాపన్నా.
దసాయతనా
సోళస ధాతుయో కామధాతుపరియాపన్నా; ద్వే ధాతుయో సియా కామధాతుపరియాపన్నా, సియా న కామధాతుపరియాపన్నా.
సముదయసచ్చం కామధాతుపరియాపన్నం; ద్వే సచ్చా న కామధాతుపరియాపన్నా; దుక్ఖసచ్చం సియా కామధాతుపరియాపన్నం, సియా న కామధాతుపరియాపన్నం.
దసిన్ద్రియా కామధాతుపరియాపన్నా; తీణిన్ద్రియా న కామధాతుపరియాపన్నా; నవిన్ద్రియా సియా కామధాతుపరియాపన్నా, సియా న కామధాతుపరియాపన్నా.
తయో అకుసలహేతూ కామధాతుపరియాపన్నా; ఛ హేతూ సియా కామధాతుపరియాపన్నా, సియా న కామధాతుపరియాపన్నా.
కబళీకారో
ఛ ఫస్సా కామధాతుపరియాపన్నా; మనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సో
ఛ వేదనా…పే॰… ఛ సఞ్ఞా… ఛ చేతనా… ఛ చిత్తా కామధాతుపరియాపన్నా; మనోవిఞ్ఞాణధాతు సియా కామధాతుపరియాపన్నా, సియా న కామధాతుపరియాపన్నా.
౨. రూపధాతు
౧౦౦౧. పఞ్చన్నం ఖన్ధానం కతి రూపధాతుపరియాపన్నా, కతి న రూపధాతుపరియాపన్నా
౧౦౦౨. రూపక్ఖన్ధో న రూపధాతుపరియాపన్నో; చత్తారో ఖన్ధా
దసాయతనా న రూపధాతుపరియాపన్నా; ద్వే ఆయతనా సియా రూపధాతుపరియాపన్నా, సియా న రూపధాతుపరియాపన్నా.
సోళస ధాతుయో న రూపధాతుపరియాపన్నా; ద్వే ధాతుయో సియా రూపధాతుపరియాపన్నా, సియా న రూపధాతుపరియాపన్నా.
తీణి సచ్చాని న రూపధాతుపరియాపన్నా; దుక్ఖసచ్చం సియా రూపధాతుపరియాపన్నం, సియా న రూపధాతుపరియాపన్నం.
తేరసిన్ద్రియా న రూపధాతుపరియాపన్నా; నవిన్ద్రియా సియా రూపధాతుపరియాపన్నా, సియా న రూపధాతుపరియాపన్నా.
తయో అకుసలహేతూ న రూపధాతుపరియాపన్నా; ఛ హేతూ సియా రూపధాతుపరియాపన్నా, సియా న రూపధాతుపరియాపన్నా.
కబళీకారో ఆహారో న రూపధాతుపరియాపన్నో; తయో ఆహారా సియా రూపధాతుపరియాపన్నా, సియా న రూపధాతుపరియాపన్నా.
ఛ ఫస్సా న రూపధాతుపరియాపన్నా; మనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సో సియా రూపధాతుపరియాపన్నో, సియా న రూపధాతుపరియాపన్నో.
ఛ
౩. అరూపధాతు
౧౦౦౩. పఞ్చన్నం ఖన్ధానం కతి అరూపధాతుపరియాపన్నా, కతి న అరూపధాతుపరియాపన్నా…పే॰… సత్తన్నం చిత్తానం కతి అరూపధాతుపరియాపన్నా, కతి న అరూపధాతుపరియాపన్నా?
౧౦౦౪. రూపక్ఖన్ధో న అరూపధాతుపరియాపన్నో; చత్తారో ఖన్ధా సియా అరూపధాతుపరియాపన్నా, సియా న అరూపధాతుపరియాపన్నా.
దసాయతనా న అరూపధాతుపరియాపన్నా; ద్వే ఆయతనా సియా అరూపధాతుపరియాపన్నా, సియా న అరూపధాతుపరియాపన్నా.
సోళస ధాతుయో న అరూపధాతుపరియాపన్నా; ద్వే ధాతుయో సియా అరూపధాతుపరియాపన్నా, సియా న అరూపధాతుపరియాపన్నా.
తీణి సచ్చాని న అరూపధాతుపరియాపన్నాని.
దుక్ఖసచ్చం సియా అరూపధాతుపరియాపన్నం, సియా న అరూపధాతుపరియాపన్నం.
చుద్దసిన్ద్రియా న అరూపధాతుపరియాపన్నా; అట్ఠిన్ద్రియా సియా
తయో అకుసలహేతూ న అరూపధాతుపరియాపన్నా; ఛ హేతూ సియా అరూపధాతుపరియాపన్నా, సియా న అరూపధాతుపరియాపన్నా.
కబళీకారో
ఛ ఫస్సా న అరూపధాతుపరియాపన్నా; మనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సో సియా అరూపధాతుపరియాపన్నో, సియా న అరూపధాతుపరియాపన్నో.
ఛ వేదనా…పే॰… ఛ సఞ్ఞా
౪. పరియాపన్నాపరియాపన్నం
౧౦౦౫. పఞ్చన్నం
౧౦౦౬. రూపక్ఖన్ధో పరియాపన్నో; చత్తారో ఖన్ధా సియా పరియాపన్నా, సియా అపరియాపన్నా.
దసాయతనా పరియాపన్నా; ద్వే ఆయతనా సియా పరియాపన్నా, సియా అపరియాపన్నా.
సోళస ధాతుయో పరియాపన్నా; ద్వే ధాతుయో సియా పరియాపన్నా, సియా అపరియాపన్నా.
ద్వే సచ్చా పరియాపన్నా; ద్వే సచ్చా అపరియాపన్నా.
దసిన్ద్రియా పరియాపన్నా, తీణిన్ద్రియా అపరియాపన్నా; నవిన్ద్రియా సియా పరియాపన్నా, సియా అపరియాపన్నా.
తయో అకుసలహేతూ పరియాపన్నా; ఛ హేతూ సియా పరియాపన్నా, సియా అపరియాపన్నా.
కబళీకారో
ఛ ఫస్సా పరియాపన్నా; మనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సో సియా పరియాపన్నో, సియా అపరియాపన్నో.
ఛ వేదనా…పే॰… ఛ సఞ్ఞా… ఛ చేతనా… ఛ చిత్తా పరియాపన్నా; మనోవిఞ్ఞాణధాతు సియా పరియాపన్నా, సియా అపరియాపన్నా.
౪. ధమ్మదస్సనవారో
౧. కామధాతు
౧౦౦౭. కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కతి ఖన్ధా పాతుభవన్తి…పే॰… కతి చిత్తాని పాతుభవన్తి?
కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే సబ్బేసం
౧౦౦౮. కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే సబ్బేసం కతమే పఞ్చక్ఖన్ధా పాతుభవన్తి? రూపక్ఖన్ధో…పే॰… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – కామధాతుయా
౧౦౦౯. కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కస్స ఏకాదసాయతనాని పాతుభవన్తి? కామావచరానం దేవానం, పఠమకప్పికానం మనుస్సానం, ఓపపాతికానం పేతానం, ఓపపాతికానం అసురానం, ఓపపాతికానం తిరచ్ఛానగతానం, నేరయికానం పరిపుణ్ణాయతనానం ఉపపత్తిక్ఖణే ఏకాదసాయతనాని పాతుభవన్తి – చక్ఖాయతనం, రూపాయతనం, సోతాయతనం, ఘానాయతనం, గన్ధాయతనం, జివ్హాయతనం, రసాయతనం, కాయాయతనం, ఫోట్ఠబ్బాయతనం, మనాయతనం, ధమ్మాయతనం. కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే ఏతేసం ఇమాని ఏకాదసాయతనాని పాతుభవన్తి.
కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కస్స దసాయతనాని పాతుభవన్తి? ఓపపాతికానం పేతానం, ఓపపాతికానం అసురానం, ఓపపాతికానం తిరచ్ఛానగతానం నేరయికానం, జచ్చన్ధానం ఉపపత్తిక్ఖణే దసాయతనాని పాతుభవన్తి
కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కస్స అపరాని దసాయతనాని పాతుభవన్తి? ఓపపాతికానం పేతానం, ఓపపాతికానం అసురానం, ఓపపాతికానం తిరచ్ఛానగతానం నేరయికానం, జచ్చబధిరానం ఉపపత్తిక్ఖణే దసాయతనాని పాతుభవన్తి – చక్ఖాయతనం, రూపాయతనం, ఘానాయతనం, గన్ధాయతనం, జివ్హాయతనం, రసాయతనం, కాయాయతనం, ఫోట్ఠబ్బాయతనం, మనాయతనం, ధమ్మాయతనం. కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే ఏతేసం ఇమాని దసాయతనాని
కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కస్స నవాయతనాని పాతుభవన్తి? ఓపపాతికానం పేతానం, ఓపపాతికానం అసురానం, ఓపపాతికానం తిరచ్ఛానగతానం నేరయికానం, జచ్చన్ధబధిరానం ఉపపత్తిక్ఖణే
కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కస్స సత్తాయతనాని పాతుభవన్తి? గబ్భసేయ్యకానం సత్తానం ఉపపత్తిక్ఖణే సత్తాయతనాని పాతుభవన్తి – రూపాయతనం, గన్ధాయతనం, రసాయతనం, కాయాయతనం, ఫోట్ఠబ్బాయతనం, మనాయతనం, ధమ్మాయతనం. కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే ఏతేసం ఇమాని సత్తాయతనాని పాతుభవన్తి.
౧౦౧౦. కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కస్స ఏకాదస ధాతుయో పాతుభవన్తి? కామావచరానం దేవానం, పఠమకప్పికానం మనుస్సానం, ఓపపాతికానం పేతానం, ఓపపాతికానం అసురానం, ఓపపాతికానం తిరచ్ఛానగతానం నేరయికానం పరిపుణ్ణాయతనానం ఉపపత్తిక్ఖణే ఏకాదస ధాతుయో పాతుభవన్తి – చక్ఖుధాతు, రూపధాతు, సోతధాతు, ఘానధాతు, గన్ధధాతు, జివ్హాధాతు, రసధాతు, కాయధాతు, ఫోట్ఠబ్బధాతు, మనోవిఞ్ఞాణధాతు, ధమ్మధాతు. కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే ఏతేసం ఇమా ఏకాదస ధాతుయో పాతుభవన్తి.
కామధాతుయా
కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కస్స అపరా దస ధాతుయో పాతుభవన్తి? ఓపపాతికానం పేతానం, ఓపపాతికానం అసురానం, ఓపపాతికానం తిరచ్ఛానగతానం నేరయికానం, జచ్చబధిరానం ఉపపత్తిక్ఖణే దస ధాతుయో పాతుభవన్తి – చక్ఖుధాతు, రూపధాతు, ఘానధాతు, గన్ధధాతు, జివ్హాధాతు, రసధాతు, కాయధాతు, ఫోట్ఠబ్బధాతు, మనోవిఞ్ఞాణధాతు, ధమ్మధాతు. కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే ఏతేసం ఇమా దస ధాతుయో పాతుభవన్తి.
కామధాతుయా
కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కస్స సత్త ధాతుయో పాతుభవన్తి? గబ్భసేయ్యకానం సత్తానం ఉపపత్తిక్ఖణే సత్త ధాతుయో పాతుభవన్తి – రూపధాతు, గన్ధధాతు, రసధాతు, కాయధాతు, ఫోట్ఠబ్బధాతు, మనోవిఞ్ఞాణధాతు, ధమ్మధాతు. కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే ఏతేసం ఇమా సత్త ధాతుయో పాతుభవన్తి.
౧౦౧౧. కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే
౧౦౧౨. కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కస్స చుద్దసిన్ద్రియాని పాతుభవన్తి? కామావచరానం దేవానం, సహేతుకానం ఞాణసమ్పయుత్తానం ఉపపత్తిక్ఖణే చుద్దసిన్ద్రియాని పాతుభవన్తి – చక్ఖున్ద్రియం, సోతిన్ద్రియం, ఘానిన్ద్రియం, జివ్హిన్ద్రియం, కాయిన్ద్రియం
కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కస్స తేరసిన్ద్రియాని పాతుభవన్తి? కామావచరానం దేవానం సహేతుకానం ఞాణవిప్పయుత్తానం ఉపపత్తిక్ఖణే తేరసిన్ద్రియాని పాతుభవన్తి – చక్ఖున్ద్రియం, సోతిన్ద్రియం, ఘానిన్ద్రియం, జివ్హిన్ద్రియం, కాయిన్ద్రియం, మనిన్ద్రియం, ఇత్థిన్ద్రియం వా పురిసిన్ద్రియం వా, జీవితిన్ద్రియం, సోమనస్సిన్ద్రియం వా ఉపేక్ఖిన్ద్రియం వా, సద్ధిన్ద్రియం, వీరియిన్ద్రియం, సతిన్ద్రియం, సమాధిన్ద్రియం. కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే ఏతేసం ఇమాని తేరసిన్ద్రియాని పాతుభవన్తి.
కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కస్స అపరాని తేరసిన్ద్రియాని పాతుభవన్తి? పఠమకప్పికానం
కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కస్స ద్వాదసిన్ద్రియాని పాతుభవన్తి? పఠమకప్పికానం మనుస్సానం సహేతుకానం ఞాణవిప్పయుత్తానం ఉపపత్తిక్ఖణే ద్వాదసిన్ద్రియాని పాతుభవన్తి – చక్ఖున్ద్రియం, సోతిన్ద్రియం, ఘానిన్ద్రియం, జివ్హిన్ద్రియం, కాయిన్ద్రియం, మనిన్ద్రియం, జీవితిన్ద్రియం, సోమనస్సిన్ద్రియం వా ఉపేక్ఖిన్ద్రియం వా, సద్ధిన్ద్రియం, వీరియిన్ద్రియం, సతిన్ద్రియం, సమాధిన్ద్రియం. కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే ఏతేసం ఇమాని ద్వాదసిన్ద్రియాని పాతుభవన్తి.
కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కస్స దసిన్ద్రియాని పాతుభవన్తి? గబ్భసేయ్యకానం సత్తానం సహేతుకానం ఞాణసమ్పయుత్తానం ఉపపత్తిక్ఖణే దసిన్ద్రియాని పాతుభవన్తి – కాయిన్ద్రియం, మనిన్ద్రియం, ఇత్థిన్ద్రియం వా పురిసిన్ద్రియం వా, జీవితిన్ద్రియం, సోమనస్సిన్ద్రియం వా ఉపేక్ఖిన్ద్రియం వా, సద్ధిన్ద్రియం, వీరియిన్ద్రియం, సతిన్ద్రియం, సమాధిన్ద్రియం, పఞ్ఞిన్ద్రియం. కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే ఏతేసం ఇమాని దసిన్ద్రియాని పాతుభవన్తి.
కామధాతుయా
కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే
కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కస్స అట్ఠిన్ద్రియాని పాతుభవన్తి? ఓపపాతికానం పేతానం, ఓపపాతికానం అసురానం, ఓపపాతికానం తిరచ్ఛానగతానం నేరయికానం, జచ్చన్ధానం ఉపపత్తిక్ఖణే అట్ఠిన్ద్రియాని పాతుభవన్తి – సోతిన్ద్రియం, ఘానిన్ద్రియం, జివ్హిన్ద్రియం, కాయిన్ద్రియం, మనిన్ద్రియం, ఇత్థిన్ద్రియం వా పురిసిన్ద్రియం వా, జీవితిన్ద్రియం, ఉపేక్ఖిన్ద్రియం. కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే ఏతేసం ఇమాని అట్ఠిన్ద్రియాని పాతుభవన్తి.
కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కస్స అపరాని అట్ఠిన్ద్రియాని పాతుభవన్తి? ఓపపాతికానం పేతానం, ఓపపాతికానం అసురానం, ఓపపాతికానం తిరచ్ఛానగతానం నేరయికానం, జచ్చబధిరానం ఉపపత్తిక్ఖణే అట్ఠిన్ద్రియాని పాతుభవన్తి – చక్ఖున్ద్రియం, ఘానిన్ద్రియం, జివ్హిన్ద్రియం, కాయిన్ద్రియం మనిన్ద్రియం, ఇత్థిన్ద్రియం వా పురిసిన్ద్రియం వా, జీవితిన్ద్రియం, ఉపేక్ఖిన్ద్రియం. కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే ఏతేసం ఇమాని అట్ఠిన్ద్రియాని పాతుభవన్తి.
కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కస్స సత్తిన్ద్రియాని పాతుభవన్తి? ఓపపాతికానం పేతానం, ఓపపాతికానం అసురానం, ఓపపాతికానం తిరచ్ఛానగతానం నేరయికానం, జచ్చన్ధబధిరానం
కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కస్స పఞ్చిన్ద్రియాని పాతుభవన్తి? గబ్భసేయ్యకానం సత్తానం అహేతుకానం, ఠపేత్వా నపుంసకానం, ఉపపత్తిక్ఖణే పఞ్చిన్ద్రియాని
కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కస్స చత్తారిన్ద్రియాని పాతుభవన్తి? గబ్భసేయ్యకానం సత్తానం అహేతుకానం, నపుంసకానం ఉపపత్తిక్ఖణే చత్తారిన్ద్రియాని పాతుభవన్తి – కాయిన్ద్రియం, మనిన్ద్రియం, జీవితిన్ద్రియం
౧౦౧౩. కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కస్స తయో హేతూ పాతుభవన్తి? కామావచరానం దేవానం, పఠమకప్పికానం మనుస్సానం, గబ్భసేయ్యకానం సత్తానం సహేతుకానం ఞాణసమ్పయుత్తానం ఉపపత్తిక్ఖణే తయో హేతూ పాతుభవన్తి – అలోభో విపాకహేతు, అదోసో విపాకహేతు, అమోహో విపాకహేతు. కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే ఏతేసం ఇమే తయో హేతూ పాతుభవన్తి.
కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కస్స ద్వే హేతూ పాతుభవన్తి? కామావచరానం దేవానం, పఠమకప్పికానం మనుస్సానం, గబ్భసేయ్యకానం సత్తానం సహేతుకానం ఞాణవిప్పయుత్తానం ఉపపత్తిక్ఖణే
౧౦౧౪. కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే సబ్బేసం కతమే చత్తారో ఆహారా పాతుభవన్తి. కబళీకారో ఆహారో, ఫస్సాహారో, మనోసఞ్చేతనాహారో, విఞ్ఞాణాహారో – కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే సబ్బేసం ఇమే చత్తారో ఆహారా పాతుభవన్తి.
కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే సబ్బేసం కతమో ఏకో ఫస్సో పాతుభవతి? మనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సో – కామధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే సబ్బేసం అయం ఏకో ఫస్సో పాతుభవతి.
కామధాతుయా
౨. రూపధాతు
౧౦౧౫. రూపధాతుయా
రూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే, ఠపేత్వా అసఞ్ఞసత్తానం దేవానం, పఞ్చక్ఖన్ధా పాతుభవన్తి, పఞ్చాయతనాని పాతుభవన్తి, పఞ్చ ధాతుయో పాతుభవన్తి, ఏకం సచ్చం పాతుభవతి, దసిన్ద్రియాని పాతుభవన్తి, తయో హేతూ పాతుభవన్తి, తయో ఆహారా పాతుభవన్తి, ఏకో ఫస్సో పాతుభవతి, ఏకా వేదనా… ఏకా సఞ్ఞా… ఏకా చేతనా… ఏకం చిత్తం పాతుభవతి.
౧౦౧౬. రూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కతమే పఞ్చక్ఖన్ధా పాతుభవన్తి
రూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కతమాని పఞ్చాయతనాని పాతుభవన్తి? చక్ఖాయతనం, రూపాయతనం, సోతాయతనం, మనాయతనం, ధమ్మాయతనం – రూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే ఇమాని పఞ్చాయతనాని పాతుభవన్తి.
రూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కతమా పఞ్చ ధాతుయో పాతుభవన్తి? చక్ఖుధాతు, రూపధాతు, సోతధాతు, మనోవిఞ్ఞాణధాతు, ధమ్మధాతు – రూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే ఇమా పఞ్చ ధాతుయో పాతుభవన్తి.
రూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కతమం ఏకం సచ్చం పాతుభవతి? దుక్ఖసచ్చం – రూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే ఇదం ఏకం సచ్చం పాతుభవతి.
రూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కతమాని దసిన్ద్రియాని పాతుభవన్తి? చక్ఖున్ద్రియం, సోతిన్ద్రియం, మనిన్ద్రియం, జీవితిన్ద్రియం, సోమనస్సిన్ద్రియం వా ఉపేక్ఖిన్ద్రియం వా, సద్ధిన్ద్రియం, వీరియిన్ద్రియం
రూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కతమే తయో హేతూ పాతుభవన్తి? అలోభో విపాకహేతు, అదోసో విపాకహేతు, అమోహో విపాకహేతు
రూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కతమే తయో ఆహారా పాతుభవన్తి? ఫస్సాహారో, మనోసఞ్చేతనాహారో, విఞ్ఞాణాహారో – రూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే ఇమే తయో ఆహారా పాతుభవన్తి.
రూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కతమో ఏకో ఫస్సో పాతుభవతి? మనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సో
రూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కతమా ఏకా వేదనా… ఏకా సఞ్ఞా… ఏకా చేతనా… ఏకం చిత్తం పాతుభవతి? మనోవిఞ్ఞాణధాతు – రూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే ఇదం ఏకం చిత్తం పాతుభవతి.
౩. అసఞ్ఞసత్తా
౧౦౧౭. అసఞ్ఞసత్తానం దేవానం ఉపపత్తిక్ఖణే కతి ఖన్ధా పాతుభవన్తి…పే॰… కతి చిత్తాని పాతుభవన్తి?
అసఞ్ఞసత్తానం దేవానం ఉపపత్తిక్ఖణే ఏకో ఖన్ధో పాతుభవతి – రూపక్ఖన్ధో; ద్వే ఆయతనాని పాతుభవన్తి – రూపాయతనం, ధమ్మాయతనం; ద్వే ధాతుయో పాతుభవన్తి – రూపధాతు, ధమ్మధాతు; ఏకం సచ్చం పాతుభవతి – దుక్ఖసచ్చం; ఏకిన్ద్రియం పాతుభవతి – రూపజీవితిన్ద్రియం. అసఞ్ఞసత్తా దేవా అహేతుకా అనాహారా అఫస్సకా అవేదనకా అసఞ్ఞకా అచేతనకా అచిత్తకా పాతుభవన్తి.
౪. అరూపధాతు
౧౦౧౮. అరూపధాతుయా
అరూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే చత్తారో ఖన్ధా పాతుభవన్తి, ద్వే ఆయతనాని పాతుభవన్తి, ద్వే ధాతుయో పాతుభవన్తి, ఏకం సచ్చం పాతుభవతి, అట్ఠిన్ద్రియాని పాతుభవన్తి, తయో హేతూ పాతుభవన్తి, తయో ఆహారా పాతుభవన్తి, ఏకో ఫస్సో పాతుభవతి, ఏకా వేదనా… ఏకా సఞ్ఞా… ఏకా
౧౦౧౯. అరూపధాతుయా
అరూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కతమాని ద్వే ఆయతనాని పాతుభవన్తి? మనాయతనం, ధమ్మాయతనం – అరూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే ఇమాని ద్వే ఆయతనాని పాతుభవన్తి.
అరూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కతమా ద్వే ధాతుయో పాతుభవన్తి? మనోవిఞ్ఞాణధాతు, ధమ్మధాతు – అరూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే ఇమా ద్వే ధాతుయో పాతుభవన్తి.
అరూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కతమం ఏకం సచ్చం పాతుభవతి? దుక్ఖసచ్చం – అరూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే ఇదం ఏకం సచ్చం పాతుభవతి.
అరూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కతమాని అట్ఠిన్ద్రియాని పాతుభవన్తి? మనిన్ద్రియం, జీవితిన్ద్రియం, ఉపేక్ఖిన్ద్రియం, సద్ధిన్ద్రియం, వీరియిన్ద్రియం, సతిన్ద్రియం, సమాధిన్ద్రియం, పఞ్ఞిన్ద్రియం – అరూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే ఇమాని అట్ఠిన్ద్రియాని పాతుభవన్తి.
అరూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కతమే తయో హేతూ పాతుభవన్తి? అలోభో విపాకహేతు, అదోసో
అరూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కతమే తయో ఆహారా పాతుభవన్తి? ఫస్సాహారో, మనోసఞ్చేతనాహారో, విఞ్ఞాణాహారో – అరూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే ఇమే తయో ఆహారా పాతుభవన్తి.
అరూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కతమో ఏకో ఫస్సో పాతుభవతి? మనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సో
అరూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే కతమా ఏకా వేదనా…పే॰… ఏకా సఞ్ఞా… ఏకా చేతనా… ఏకం చిత్తం పాతుభవతి? మనోవిఞ్ఞాణధాతు – అరూపధాతుయా ఉపపత్తిక్ఖణే ఇదం ఏకం చిత్తం పాతుభవతి.
౫. భూమన్తరదస్సనవారో
౧౦౨౦. కామావచరా
కతమే ధమ్మా కామావచరా? హేట్ఠతో అవీచినిరయం పరియన్తం కరిత్వా, ఉపరితో పరనిమ్మితవసవత్తీ దేవే అన్తోకరిత్వా, యం ఏతస్మిం అన్తరే ఏత్థావచరా ఏత్థ పరియాపన్నా ఖన్ధధాతుఆయతనా; రూపం, వేదనా, సఞ్ఞా, సఙ్ఖారా, విఞ్ఞాణం – ఇమే ధమ్మా కామావచరా.
కతమే ధమ్మా న కామావచరా? రూపావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా – ఇమే ధమ్మా న కామావచరా.
కతమే ధమ్మా రూపావచరా? హేట్ఠతో బ్రహ్మలోకం పరియన్తం కరిత్వా, ఉపరితో అకనిట్ఠే దేవే అన్తోకరిత్వా
కతమే ధమ్మా న రూపావచరా? కామావచరా, అరూపావచరా, అపరియాపన్నా – ఇమే ధమ్మా న రూపావచరా.
కతమే ధమ్మా అరూపావచరా? హేట్ఠతో ఆకాసానఞ్చాయతనూపగే
కతమే ధమ్మా న అరూపావచరా? కామావచరా, రూపావచరా, అపరియాపన్నా – ఇమే ధమ్మా న అరూపావచరా.
కతమే ధమ్మా పరియాపన్నా? సాసవా కుసలాకుసలబ్యాకతా ధమ్మా కామావచరా, రూపావచరా, అరూపావచరా, రూపక్ఖన్ధో, వేదనాక్ఖన్ధో, సఞ్ఞాక్ఖన్ధో, సఙ్ఖారక్ఖన్ధో, విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో – ఇమే ధమ్మా పరియాపన్నా.
కతమే ధమ్మా అపరియాపన్నా? మగ్గా చ, మగ్గఫలాని చ, అసఙ్ఖతా చ ధాతు – ఇమే ధమ్మా అపరియాపన్నా.
౬. ఉప్పాదకకమ్మఆయుప్పమాణవారో
౧. ఉప్పాదకకమ్మం
౧౦౨౧. దేవాతి
సమ్ముతిదేవా నామ – రాజానో, దేవియో, కుమారా.
ఉపపత్తిదేవా
విసుద్ధిదేవా నామ – అరహన్తో వుచ్చన్తి.
దానం దత్వా, సీలం సమాదియిత్వా, ఉపోసథకమ్మం కత్వా కత్థ ఉపపజ్జన్తి? దానం దత్వా, సీలం సమాదియిత్వా, ఉపోసథకమ్మం కత్వా అప్పేకచ్చే ఖత్తియమహాసాలానం సహబ్యతం ఉపపజ్జన్తి, అప్పేకచ్చే బ్రాహ్మణమహాసాలానం
౨. ఆయుప్పమాణం
౧౦౨౨. మనుస్సానం కిత్తకం ఆయుప్పమాణం? వస్ససతం, అప్పం వా భియ్యో
౧౦౨౩. చాతుమహారాజికానం దేవానం కిత్తకం ఆయుప్పమాణం? యాని మానుసకాని పఞ్ఞాస వస్సాని, చాతుమ్మహారాజికానం దేవానం ఏసో ఏకో రత్తిన్దివో
తావతింసానం
యామానం
తుసితానం దేవానం కిత్తకం ఆయుప్పమాణం? యాని మానుసకాని చత్తారి వస్ససతాని, తుసితానం దేవానం ఏసో ఏకో రత్తిన్దివో. తాయ రత్తియా తింసరత్తియో మాసో. తేన మాసేన ద్వాదసమాసియో సంవచ్ఛరో. తేన సంవచ్ఛరేన దిబ్బాని చత్తారి వస్ససహస్సాని తుసితానం దేవానం ఆయుప్పమాణం. మనుస్సానం గణనాయ కిత్తకం హోతి? సత్తపఞ్ఞాస వస్సకోటియో సట్ఠి చ వస్ససతసహస్సాని.
నిమ్మానరతీనం దేవానం కిత్తకం ఆయుప్పమాణం? యాని మానుసకాని అట్ఠ వస్ససతాని, నిమ్మానరతీనం దేవానం ఏసో ఏకో రత్తిన్దివో. తాయ రత్తియా తింసరత్తియో మాసో. తేన మాసేన ద్వాదసమాసియో సంవచ్ఛరో. తేన సంవచ్ఛరేన దిబ్బాని అట్ఠ వస్ససహస్సాని నిమ్మానరతీనం దేవానం ఆయుప్పమాణం. మనుస్సానం గణనాయ కిత్తకం హోతి? ద్వే వస్సకోటిసతాని తింసఞ్చ వస్సకోటియో చత్తారీసఞ్చ వస్ససతసహస్సాని.
పరనిమ్మితవసవత్తీనం దేవానం కిత్తకం ఆయుప్పమాణం? యాని మానుసకాని సోళస వస్ససతాని, పరనిమ్మితవసవత్తీనం దేవానం ఏసో ఏకో రత్తిన్దివో. తాయ రత్తియా తింసరత్తియో మాసో. తేన మాసేన ద్వాదసమాసియో సంవచ్ఛరో. తేన సంవచ్ఛరేన దిబ్బాని సోళస వస్ససహస్సాని పరనిమ్మితవసవత్తీనం దేవానం ఆయుప్పమాణం. మనుస్సానం గణనాయ కిత్తకం
ఛ ఏతే
సబ్బేసం ఏకసఙ్ఖాతో, ఆయు భవతి కిత్తకో.
ద్వాదస
పఞ్ఞాస సతసహస్సాని, వస్సగ్గేన పకాసితాతి.
౧౦౨౪. పఠమం
పఠమం ఝానం మజ్ఝిమం భావేత్వా కత్థ ఉపపజ్జన్తి? పఠమం ఝానం మజ్ఝిమం భావేత్వా బ్రహ్మపురోహితానం దేవానం సహబ్యతం ఉపపజ్జన్తి. తేసం కిత్తకం ఆయుప్పమాణం? ఉపడ్ఢకప్పో.
పఠమం ఝానం పణీతం భావేత్వా కత్థ ఉపపజ్జన్తి? పఠమం ఝానం పణీతం భావేత్వా మహాబ్రహ్మానం దేవానం సహబ్యతం ఉపపజ్జన్తి. తేసం కిత్తకం ఆయుప్పమాణం? కప్పో
౧౦౨౫. దుతియం ఝానం పరిత్తం భావేత్వా కత్థ ఉపపజ్జన్తి? దుతియం ఝానం పరిత్తం భావేత్వా పరిత్తాభానం దేవానం సహబ్యతం ఉపపజ్జన్తి. తేసం కిత్తకం ఆయుప్పమాణం? ద్వే కప్పా.
దుతియం ఝానం మజ్ఝిమం భావేత్వా కత్థ ఉపపజ్జన్తి? దుతియం ఝానం మజ్ఝిమం భావేత్వా అప్పమాణాభానం దేవానం సహబ్యతం ఉపపజ్జన్తి. తేసం కిత్తకం ఆయుప్పమాణం? చత్తారో కప్పా.
దుతియం ఝానం పణీతం
౧౦౨౬. తతియం ఝానం పరిత్తం భావేత్వా కత్థ ఉపపజ్జన్తి? తతియం ఝానం పరిత్తం భావేత్వా పరిత్తసుభానం దేవానం సహబ్యతం ఉపపజ్జన్తి. తేసం కిత్తకం ఆయుప్పమాణం? సోళస కప్పా.
తతియం
తతియం ఝానం పణీతం భావేత్వా కత్థ ఉపపజ్జన్తి? తతియం ఝానం పణీతం భావేత్వా సుభకిణ్హానం దేవానం సహబ్యతం ఉపపజ్జన్తి. తేసం కిత్తకం ఆయుప్పమాణం? చతుసట్ఠి కప్పా.
౧౦౨౭. చతుత్థం ఝానం భావేత్వా ఆరమ్మణనానత్తతా మనసికారనానత్తతా ఛన్దనానత్తతా పణిధినానత్తతా అధిమోక్ఖనానత్తతా అభినీహారనానత్తతా పఞ్ఞానానత్తతా అప్పేకచ్చే అసఞ్ఞసత్తానం దేవానం సహబ్యతం ఉపపజ్జన్తి, అప్పేకచ్చే వేహప్ఫలానం దేవానం సహబ్యతం ఉపపజ్జన్తి, అప్పేకచ్చే అవిహానం దేవానం సహబ్యతం ఉపపజ్జన్తి, అప్పేకచ్చే అతప్పానం దేవానం సహబ్యతం ఉపపజ్జన్తి, అప్పేకచ్చే సుదస్సానం దేవానం సహబ్యతం ఉపపజ్జన్తి, అప్పేకచ్చే సుదస్సీనం దేవానం సహబ్యతం ఉపపజ్జన్తి, అప్పేకచ్చే అకనిట్ఠానం దేవానం సహబ్యతం ఉపపజ్జన్తి, అప్పేకచ్చే ఆకాసానఞ్చాయతనూపగానం దేవానం సహబ్యతం ఉపపజ్జన్తి, అప్పేకచ్చే విఞ్ఞాణఞ్చాయతనూపగానం దేవానం సహబ్యతం
అసఞ్ఞసత్తానఞ్చ వేహప్ఫలానఞ్చ దేవానం కిత్తకం ఆయుప్పమాణం? పఞ్చకప్పసతాని.
అవిహానం దేవానం కిత్తకం ఆయుప్పమాణం? కప్పసహస్సం.
అతప్పానం దేవానం కిత్తకం ఆయుప్పమాణం? ద్వే కప్పసహస్సాని.
సుదస్సానం దేవానం కిత్తకం ఆయుప్పమాణం? చత్తారి కప్పసహస్సాని.
సుదస్సీనం దేవానం కిత్తకం ఆయుప్పమాణం? అట్ఠ కప్పసహస్సాని.
అకనిట్ఠానం దేవానం కిత్తకం ఆయుప్పమాణం? సోళస కప్పసహస్సాని.
౧౦౨౮. ఆకాసానఞ్చాయతనూపగానం దేవానం కిత్తకం ఆయుప్పమాణం? వీసతి కప్పసహస్సాని.
విఞ్ఞాణఞ్చాయతనూపగానం
ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనూపగానం
నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనూపగానం దేవానం కిత్తకం ఆయుప్పమాణం? చతురాసీతి కప్పసహస్సానీతి.
౧౦౨౯. ఉక్ఖిత్తా పుఞ్ఞతేజేన, కామరూపగతిం గతా.
భవగ్గతమ్పి
తావ దీఘాయుకా సత్తా, చవన్తి ఆయుసఙ్ఖయా;
నత్థి కోచి భవో నిచ్చో, ఇతి వుత్తం మహేసినా.
తస్మా హి ధీరా నిపకా, నిపుణా అత్థచిన్తకా;
జరామరణమోక్ఖాయ, భావేన్తి మగ్గముత్తమం.
భావయిత్వా
సబ్బాసవే పరిఞ్ఞాయ, పరినిబ్బన్తి అనాసవాతి.
౭. అభిఞ్ఞేయ్యాదివారో
౧౦౩౦. పఞ్చన్నం ఖన్ధానం కతి అభిఞ్ఞేయ్యా, కతి పరిఞ్ఞేయ్యా, కతి పహాతబ్బా, కతి భావేతబ్బా, కతి సచ్ఛికాతబ్బా, కతి న పహాతబ్బా, న భావేతబ్బా, న సచ్ఛికాతబ్బా…పే॰… సత్తన్నం చిత్తానం కతి అభిఞ్ఞేయ్యా, కతి పరిఞ్ఞేయ్యా, కతి పహాతబ్బా, కతి భావేతబ్బా, కతి సచ్ఛికాతబ్బా, కతి న పహాతబ్బా న భావేతబ్బా న సచ్ఛికాతబ్బా?
౧౦౩౧. రూపక్ఖన్ధో అభిఞ్ఞేయ్యో పరిఞ్ఞేయ్యో న పహాతబ్బో న భావేతబ్బో న సచ్ఛికాతబ్బో. చత్తారో ఖన్ధా అభిఞ్ఞేయ్యా పరిఞ్ఞేయ్యా, సియా పహాతబ్బా, సియా భావేతబ్బా, సియా సచ్ఛికాతబ్బా, సియా న పహాతబ్బా న భావేతబ్బా న సచ్ఛికాతబ్బా.
దసాయతనా
సోళస ధాతుయో అభిఞ్ఞేయ్యా పరిఞ్ఞేయ్యా న పహాతబ్బా న భావేతబ్బా న సచ్ఛికాతబ్బా. ద్వే ధాతుయో అభిఞ్ఞేయ్యా పరిఞ్ఞేయ్యా, సియా పహాతబ్బా, సియా భావేతబ్బా, సియా సచ్ఛికాతబ్బా, సియా న పహాతబ్బా న భావేతబ్బా న సచ్ఛికాతబ్బా.
సముదయసచ్చం అభిఞ్ఞేయ్యం పరిఞ్ఞేయ్యం పహాతబ్బం న
నవిన్ద్రియా అభిఞ్ఞేయ్యా పరిఞ్ఞేయ్యా న పహాతబ్బా న భావేతబ్బా న సచ్ఛికాతబ్బా. దోమనస్సిన్ద్రియం అభిఞ్ఞేయ్యం పరిఞ్ఞేయ్యం పహాతబ్బం న భావేతబ్బం న సచ్ఛికాతబ్బం. అనఞ్ఞాతఞ్ఞస్సామీతిన్ద్రియం అభిఞ్ఞేయ్యం పరిఞ్ఞేయ్యం న పహాతబ్బం భావేతబ్బం న సచ్ఛికాతబ్బం. అఞ్ఞిన్ద్రియం అభిఞ్ఞేయ్యం పరిఞ్ఞేయ్యం న పహాతబ్బం, సియా భావేతబ్బం, సియా సచ్ఛికాతబ్బం. అఞ్ఞాతావిన్ద్రియం అభిఞ్ఞేయ్యం పరిఞ్ఞేయ్యం న పహాతబ్బం న భావేతబ్బం సచ్ఛికాతబ్బం. తీణిన్ద్రియా అభిఞ్ఞేయ్యా పరిఞ్ఞేయ్యా న పహాతబ్బా, సియా భావేతబ్బా, సియా సచ్ఛికాతబ్బా, సియా న భావేతబ్బా, సచ్ఛికాతబ్బా. ఛ ఇన్ద్రియా అభిఞ్ఞేయ్యా పరిఞ్ఞేయ్యా, సియా పహాతబ్బా, సియా భావేతబ్బా, సియా సచ్ఛికాతబ్బా, సియా న పహాతబ్బా న భావేతబ్బా న సచ్ఛికాతబ్బా.
తయో అకుసలహేతూ అభిఞ్ఞేయ్యా పరిఞ్ఞేయ్యా పహాతబ్బా న భావేతబ్బా న సచ్ఛికాతబ్బా. తయో కుసలహేతూ అభిఞ్ఞేయ్యా పరిఞ్ఞేయ్యా న పహాతబ్బా, సియా భావేతబ్బా, న సచ్ఛికాతబ్బా, సియా న భావేతబ్బా. తయో అబ్యాకతహేతూ అభిఞ్ఞేయ్యా పరిఞ్ఞేయ్యా న పహాతబ్బా న భావేతబ్బా, సియా సచ్ఛికాతబ్బా
కబళీకారో
ఛ ఫస్సా అభిఞ్ఞేయ్యా పరిఞ్ఞేయ్యా న పహాతబ్బా న భావేతబ్బా న సచ్ఛికాతబ్బా. మనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సో అభిఞ్ఞేయ్యో పరిఞ్ఞేయ్యో, సియా పహాతబ్బో, సియా భావేతబ్బో, సియా సచ్ఛికాతబ్బో, సియా న పహాతబ్బో న భావేతబ్బో న సచ్ఛికాతబ్బో.
ఛ వేదనా…పే॰… ఛ సఞ్ఞా… ఛ చేతనా… ఛ చిత్తా అభిఞ్ఞేయ్యా పరిఞ్ఞేయ్యా న పహాతబ్బా న భావేతబ్బా న సచ్ఛికాతబ్బా. మనోవిఞ్ఞాణధాతు అభిఞ్ఞేయ్యా పరిఞ్ఞేయ్యా, సియా పహాతబ్బా, సియా భావేతబ్బా, సియా సచ్ఛికాతబ్బా
౮. సారమ్మణానారమ్మణవారో
౧౦౩౨. పఞ్చన్నం ఖన్ధానం కతి సారమ్మణా, కతి అనారమ్మణా…పే॰… సత్తన్నం చిత్తానం కతి సారమ్మణా, కతి అనారమ్మణా?
౧౦౩౩. రూపక్ఖన్ధో అనారమ్మణో. చత్తారో ఖన్ధా సారమ్మణా.
దసాయతనా అనారమ్మణా. మనాయతనం సారమ్మణం. ధమ్మాయతనం సియా సారమ్మణం, సియా అనారమ్మణం.
దస ధాతుయో అనారమ్మణా. సత్త ధాతుయో సారమ్మణా. ధమ్మధాతు సియా సారమ్మణా, సియా అనారమ్మణా.
ద్వే
సత్తిన్ద్రియా
౧౦౩౪. పఞ్చన్నం
౧౦౩౫. రూపక్ఖన్ధో అనారమ్మణో. చత్తారో ఖన్ధా సియా సారమ్మణారమ్మణా, సియా అనారమ్మణారమ్మణా.
దసాయతనా అనారమ్మణా. మనాయతనం సియా సారమ్మణారమ్మణం, సియా అనారమ్మణారమ్మణం. ధమ్మాయతనం సియా సారమ్మణారమ్మణం, సియా అనారమ్మణారమ్మణం, సియా అనారమ్మణం.
దస ధాతుయో అనారమ్మణా. ఛ ధాతుయో అనారమ్మణారమ్మణా. మనోవిఞ్ఞాణధాతు సియా సారమ్మణారమ్మణా, సియా అనారమ్మణారమ్మణా. ధమ్మధాతు సియా సారమ్మణారమ్మణా, సియా అనారమ్మణారమ్మణా, సియా అనారమ్మణా.
నిరోధసచ్చం అనారమ్మణం. మగ్గసచ్చం అనారమ్మణారమ్మణం. సముదయసచ్చం సియా సారమ్మణారమ్మణం, సియా అనారమ్మణారమ్మణం. దుక్ఖసచ్చం
సత్తిన్ద్రియా అనారమ్మణా. పఞ్చిన్ద్రియా
నవ హేతూ సియా సారమ్మణారమ్మణా, సియా అనారమ్మణారమ్మణా. కబళీకారో ఆహారో అనారమ్మణో. తయో ఆహారా సియా సారమ్మణారమ్మణా, సియా అనారమ్మణారమ్మణా. ఛ ఫస్సా అనారమ్మణారమ్మణా
౯. దిట్ఠసుతాదిదస్సనవారో
౧౦౩౬. పఞ్చన్నం ఖన్ధానం కతి దిట్ఠా, కతి సుతా, కతి ముతా, కతి విఞ్ఞాతా, కతి న దిట్ఠా న సుతా న ముతా న విఞ్ఞాతా…పే॰… సత్తన్నం చిత్తానం కతి
౧౦౩౭. రూపక్ఖన్ధో సియా దిట్ఠో, సియా సుతో, సియా ముతో, సియా విఞ్ఞాతో, సియా న దిట్ఠో న సుతో న ముతో, విఞ్ఞాతో. చత్తారో ఖన్ధా న దిట్ఠా న సుతా న ముతా, విఞ్ఞాతా.
రూపాయతనం దిట్ఠం, న సుతం న ముతం, విఞ్ఞాతం. సద్దాయతనం న దిట్ఠం, సుతం, న ముతం, విఞ్ఞాతం. గన్ధాయతనం… రసాయతనం… ఫోట్ఠబ్బాయతనం న దిట్ఠం న సుతం, ముతం, విఞ్ఞాతం. సత్తాయతనా న దిట్ఠా న సుతా న
రూపధాతు దిట్ఠా, న సుతా న ముతా, విఞ్ఞాతా. సద్దధాతు న దిట్ఠా, సుతా, న ముతా, విఞ్ఞాతా. గన్ధధాతు… రసధాతు… ఫోట్ఠబ్బధాతు న దిట్ఠా న సుతా, ముతా, విఞ్ఞాతా. తేరస ధాతుయో న దిట్ఠా న సుతా న ముతా, విఞ్ఞాతా.
తీణి సచ్చాని న దిట్ఠా న సుతా న ముతా, విఞ్ఞాతా. దుక్ఖసచ్చం సియా దిట్ఠం, సియా సుతం, సియా ముతం, సియా విఞ్ఞాతం, సియా న దిట్ఠం న సుతం న ముతం, విఞ్ఞాతం.
బావీసతిన్ద్రియా న దిట్ఠా న సుతా న ముతా, విఞ్ఞాతా. నవ హేతూ న దిట్ఠా న సుతా న ముతా, విఞ్ఞాతా. చత్తారో ఆహారా న దిట్ఠా న సుతా న ముతా, విఞ్ఞాతా. సత్త
౧౦. తికాదిదస్సనవారో
౧. కుసలత్తికం
౧౦౩౮. పఞ్చన్నం ఖన్ధానం కతి కుసలా, కతి అకుసలా, కతి అబ్యాకతా…పే॰… సత్తన్నం చిత్తానం కతి కుసలా, కతి అకుసలా, కతి అబ్యాకతా?
రూపక్ఖన్ధో అబ్యాకతో. చత్తారో ఖన్ధా సియా కుసలా, సియా అకుసలా, సియా అబ్యాకతా. దసాయతనా అబ్యాకతా. ద్వాయతనా సియా కుసలా, సియా అకుసలా, సియా అబ్యాకతా. సోళస ధాతుయో
దసిన్ద్రియా
తయో కుసలహేతూ కుసలా. తయో అకుసలహేతూ అకుసలా. తయో అబ్యాకతహేతూ అబ్యాకతా. కబళీకారో ఆహారో అబ్యాకతో. తయో ఆహారా సియా కుసలా, సియా అకుసలా, సియా అబ్యాకతా. ఛ ఫస్సా అబ్యాకతా. మనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సో సియా కుసలో, సియా అకుసలో, సియా అబ్యాకతో. ఛ వేదనా… ఛ సఞ్ఞా… ఛ చేతనా… ఛ చిత్తా అబ్యాకతా. మనోవిఞ్ఞాణధాతు సియా కుసలా, సియా అకుసలా, సియా అబ్యాకతా.
౨. వేదనాతికం
౧౦౩౯. పఞ్చన్నం
ద్వే ఖన్ధా న వత్తబ్బా సుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తాతిపి, దుక్ఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తాతిపి, అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తాతిపి. తయో ఖన్ధా సియా సుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా, సియా దుక్ఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా, సియా అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా.
దసాయతనా
దస ధాతుయో న వత్తబ్బా సుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తాతిపి, దుక్ఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తాతిపి, అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తాతిపి. పఞ్చ ధాతుయో అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా, కాయవిఞ్ఞాణధాతు సియా సుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా, సియా దుక్ఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా. మనోవిఞ్ఞాణధాతు సియా సుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా, సియా దుక్ఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా, సియా అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా. ధమ్మధాతు సియా సుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా, సియా దుక్ఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా, సియా అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా, సియా న వత్తబ్బా సుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తాతిపి, దుక్ఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తాతిపి, అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తాతిపి.
ద్వే
ద్వాదసిన్ద్రియా న వత్తబ్బా సుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తాతిపి, దుక్ఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తాతిపి, అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తాతిపి. ఛ ఇన్ద్రియా సియా సుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా, సియా అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా. తీణిన్ద్రియా సియా సుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా, సియా దుక్ఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా
దోసో
కబళీకారో ఆహారో న వత్తబ్బో సుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తోతి పి, దుక్ఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తోతిపి, అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తోతిపి. తయో ఆహారా సియా సుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా, సియా దుక్ఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా, సియా అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా.
పఞ్చ ఫస్సా అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా. కాయవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సో సియా
సత్త వేదనా న వత్తబ్బా సుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తాతిపి, దుక్ఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తాతిపి, అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తాతిపి. పఞ్చ సఞ్ఞా… పఞ్చ చేతనా… పఞ్చ చిత్తా అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా, కాయవిఞ్ఞాణధాతు సియా సుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా, సియా దుక్ఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా. మనోవిఞ్ఞాణధాతు సియా సుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా, సియా దుక్ఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా, సియా అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ సమ్పయుత్తా.
౩. విపాకత్తికం
౧౦౪౦. పఞ్చన్నం ఖన్ధానం కతి విపాకా, కతి విపాకధమ్మధమ్మా, కతి నేవవిపాకనవిపాకధమ్మధమ్మా…పే॰… సత్తన్నం చిత్తానం కతి విపాకా, కతి విపాకధమ్మధమ్మా, కతి నేవవిపాకనవిపాకధమ్మధమ్మా?
రూపక్ఖన్ధో నేవవిపాకనవిపాకధమ్మధమ్మో. చత్తారో ఖన్ధా సియా విపాకా, సియా విపాకధమ్మధమ్మా, సియా నేవవిపాకనవిపాకధమ్మధమ్మా.
దసాయతనా
దస ధాతుయో నేవవిపాకనవిపాకధమ్మధమ్మా. పఞ్చ ధాతుయో విపాకా. మనోధాతు సియా విపాకా, సియా నేవవిపాకనవిపాకధమ్మధమ్మా. ద్వే ధాతుయో సియా విపాకా సియా విపాకధమ్మధమ్మా, సియా నేవవిపాకనవిపాకధమ్మధమ్మా.
ద్వే
సత్తిన్ద్రియా
ఛ హేతూ విపాకధమ్మధమ్మా. తయో అబ్యాకతహేతూ సియా విపాకా, సియా నేవవిపాకనవిపాకధమ్మధమ్మా.
కబళీకారో ఆహారో నేవవిపాకనవిపాకధమ్మధమ్మో. తయో ఆహారా సియా విపాకా, సియా విపాకధమ్మధమ్మా, సియా నేవవిపాకనవిపాకధమ్మధమ్మా. పఞ్చ ఫస్సా విపాకా. మనోధాతుసమ్ఫస్సో సియా విపాకో, సియా నేవవిపాకనవిపాకధమ్మధమ్మో. మనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సో సియా విపాకో, సియా విపాకధమ్మధమ్మో, సియా నేవవిపాకనవిపాకధమ్మధమ్మో. పఞ్చ వేదనా… పఞ్చ సఞ్ఞా… పఞ్చ చేతనా… పఞ్చ చిత్తా విపాకా. మనోధాతు సియా విపాకా, సియా నేవవిపాకనవిపాకధమ్మధమ్మా. మనోవిఞ్ఞాణధాతు సియా విపాకా, సియా విపాకధమ్మధమ్మా, సియా నేవవిపాకనవిపాకధమ్మధమ్మా.
౪. ఉపాదిన్నత్తికం
౧౦౪౧. పఞ్చన్నం ఖన్ధానం కతి ఉపాదిన్నుపాదానియా, కతి అనుపాదిన్నుపాదానియా, కతి అనుపాదిన్నఅనుపాదానియా…పే॰… సత్తన్నం చిత్తానం కతి ఉపాదిన్నుపాదానియా, కతి అనుపాదిన్నుపాదానియా, కతి అనుపాదిన్నఅనుపాదానియా?
రూపక్ఖన్ధో
పఞ్చాయతనా
దస
సముదయసచ్చం అనుపాదిన్నుపాదానియం. ద్వే సచ్చా అనుపాదిన్నఅనుపాదానియా. దుక్ఖసచ్చం సియా ఉపాదిన్నుపాదానియం, సియా అనుపాదిన్నుపాదానియం.
నవిన్ద్రియా ఉపాదిన్నుపాదానియా. దోమనస్సిన్ద్రియం అనుపాదిన్నుపాదానియం. తీణిన్ద్రియా అనుపాదిన్నఅనుపాదానియా. నవిన్ద్రియా సియా ఉపాదిన్నుపాదానియా, సియా అనుపాదిన్నుపాదానియా, సియా అనుపాదిన్నఅనుపాదానియా. తయో అకుసలహేతూ అనుపాదిన్నుపాదానియా. తయో కుసలహేతూ సియా అనుపాదిన్నుపాదానియా, సియా అనుపాదిన్నఅనుపాదానియా. తయో అబ్యాకతహేతూ సియా ఉపాదిన్నుపాదానియా, సియా అనుపాదిన్నుపాదానియా, సియా అనుపాదిన్నఅనుపాదానియా.
కబళీకారో ఆహారో సియా ఉపాదిన్నుపాదానియో, సియా అనుపాదిన్నుపాదానియో. తయో ఆహారా సియా ఉపాదిన్నుపాదానియా, సియా అనుపాదిన్నుపాదానియా, సియా అనుపాదిన్నఅనుపాదానియా
పఞ్చ ఫస్సా ఉపాదిన్నుపాదానియా. మనోధాతుసమ్ఫస్సో సియా ఉపాదిన్నుపాదానియో, సియా అనుపాదిన్నుపాదానియో. మనోవిఞ్ఞాణధాతుసమ్ఫస్సో సియా ఉపాదిన్నుపాదానియో, సియా అనుపాదిన్నుపాదానియో, సియా అనుపాదిన్నఅనుపాదానియో. పఞ్చ వేదనా… పఞ్చ సఞ్ఞా… పఞ్చ చేతనా… పఞ్చ చిత్తా ఉపాదిన్నుపాదానియా. మనోధాతు సియా ఉపాదిన్నుపాదానియా, సియా అనుపాదిన్నుపాదానియా. మనోవిఞ్ఞాణధాతు సియా ఉపాదిన్నుపాదానియా, సియా అనుపాదిన్నుపాదానియా, సియా అనుపాదిన్నఅనుపాదానియా.
౫. వితక్కత్తికం
౧౦౪౨. పఞ్చన్నం
రూపక్ఖన్ధో అవితక్కఅవిచారో. తయో ఖన్ధా సియా సవితక్కసవిచారా, సియా అవితక్కవిచారమత్తా, సియా అవితక్కఅవిచారా. సఙ్ఖారక్ఖన్ధో సియా సవితక్కసవిచారో, సియా అవితక్కవిచారమత్తో, సియా అవితక్కఅవిచారో సియా న వత్తబ్బో సవితక్కసవిచారోతిపి
దసాయతనా అవితక్కఅవిచారా. మనాయతనం సియా సవితక్కసవిచారం, సియా అవితక్కవిచారమత్తం, సియా అవితక్కఅవిచారం. ధమ్మాయతనం సియా సవితక్కసవిచారం, సియా అవితక్కవిచారమత్తం, సియా అవితక్కఅవిచారం, సియా న వత్తబ్బం సవితక్కసవిచారన్తిపి, అవితక్కవిచారమత్తన్తిపి, అవితక్కఅవిచారన్తిపి.
పన్నరస ధాతుయో అవితక్కఅవిచారా. మనోధాతు
సముదయసచ్చం సవితక్కసవిచారం. నిరోధసచ్చం అవితక్కఅవిచారం. మగ్గసచ్చం సియా సవితక్కసవిచారం, సియా అవితక్కవిచారమత్తం, సియా అవితక్కఅవిచారం. దుక్ఖసచ్చం సియా సవితక్కసవిచారం, సియా అవితక్కవిచారమత్తం, సియా అవితక్కఅవిచారం, సియా న వత్తబ్బం సవితక్కసవిచారన్తిపి, అవితక్కవిచారమత్తన్తిపి, అవితక్కఅవిచారన్తిపి.
నవిన్ద్రియా అవితక్కఅవిచారా. దోమనస్సిన్ద్రియం సవితక్కసవిచారం. ఉపేక్ఖిన్ద్రియం సియా సవితక్కసవిచారం, సియా అవితక్కఅవిచారం. ఏకాదసిన్ద్రియా సియా సవితక్కసవిచారా, సియా అవితక్కవిచారమత్తా, సియా అవితక్కఅవిచారా.
తయో
(౧) రూపదుకం
౧౦౪౩. పఞ్చన్నం ఖన్ధానం కతి రూపా, కతి అరూపా…పే॰… సత్తన్నం చిత్తానం కతి రూపా, కతి అరూపా?
రూపక్ఖన్ధో రూపం. చత్తారో ఖన్ధా అరూపా. దసాయతనా
(౨) లోకియదుకం
౧౦౪౪. పఞ్చన్నం ఖన్ధానం కతి లోకియా, కతి లోకుత్తరా? ద్వాదసన్నం ఆయతనానం కతి లోకియా, కతి లోకుత్తరా? అట్ఠారసన్నం ధాతూనం కతి లోకియా, కతి లోకుత్తరా? చతున్నం సచ్చానం కతి లోకియా, కతి లోకుత్తరా…పే॰… సత్తన్నం చిత్తానం కతి లోకియా, కతి లోకుత్తరా?
రూపక్ఖన్ధో లోకియో. చత్తారో ఖన్ధా సియా లోకియా, సియా లోకుత్తరా. దసాయతనా లోకియా
దసిన్ద్రియా లోకియా. తీణిన్ద్రియా లోకుత్తరా. నవిన్ద్రియా సియా లోకియా, సియా లోకుత్తరా. తయో అకుసలహేతూ లోకియా. ఛ హేతూ సియా లోకియా, సియా లోకుత్తరా. కబళీకారో ఆహారో లోకియో. తయో ఆహారా సియా లోకియా, సియా లోకుత్తరా
అభిఞ్ఞా ద్వే సారమ్మణా, దిట్ఠా కుసలవేదనా;
విపాకా చ ఉపాదిన్నా, వితక్కం రూపలోకియాతి.
ధమ్మహదయవిభఙ్గో నిట్ఠితో.
విభఙ్గపకరణం నిట్ఠితం.