౧౬. తింసనిపాతో
౫౧౧. కింఛన్దజాతకం (౧)
౧.
కింఛన్దో
కిం పత్థయానో కిం ఏసం, కేన అత్థేన బ్రాహ్మణ.
౨.
యథా మహా వారిధరో, కుమ్భో సుపరిణాహవా
తథూపమం అమ్బపక్కం, వణ్ణగన్ధరసుత్తమం.
౩.
తం వుయ్హమానం సోతేన, దిస్వానామలమజ్ఝిమే;
పాణీహి నం గహేత్వాన, అగ్యాయతనమాహరిం.
౪.
తతో కదలిపత్తేసు, నిక్ఖిపిత్వా సయం అహం;
సత్థేన నం వికప్పేత్వా, ఖుప్పిపాసం అహాసి మే.
౫.
సోహం అపేతదరథో, బ్యన్తీభూతో
అస్సాదం నాధిగచ్ఛామి, ఫలేస్వఞ్ఞేసు కేసుచి
౬.
సోసేత్వా నూన మరణం, తం మమం ఆవహిస్సతి;
అమ్బం యస్స ఫలం సాదు, మధురగ్గం మనోరమం;
యముద్ధరిం వుయ్హమానం, ఉదధిస్మా మహణ్ణవే.
౭.
అక్ఖాతం తే మయా సబ్బం, యస్మా ఉపవసామహం;
రమ్మం పతి నిసిన్నోస్మి, పుథులోమాయుతా పుథు.
౮.
త్వఞ్చ ఖో మేవ
కా వా త్వమసి కల్యాణి, కిస్స వా త్వం సుమజ్ఝిమే.
౯.
రుప్పపట్టపలిమట్ఠీవ
యా సన్తి నారియో దేవేసు, దేవానం పరిచారికా.
౧౦.
యా చ మనుస్సలోకస్మిం, రూపేనాన్వాగతిత్థియో;
రూపేన తే సదిసీ నత్థి, దేవేసు గన్ధబ్బమనుస్సలోకే
పుట్ఠాసి మే చారుపుబ్బఙ్గి, బ్రూహి నామఞ్చ బన్ధవే.
౧౧.
యం
సాహం భుసాలయా వుత్థా, వరవారివహోఘసా.
౧౨.
నానాదుమగణాకిణ్ణా, బహుకా గిరికన్దరా;
మమేవ పముఖా హోన్తి, అభిసన్దన్తి పావుసే.
౧౩.
అథో బహూ వనతోదా, నీలవారివహిన్ధరా;
బహుకా నాగవిత్తోదా, అభిసన్దన్తి వారినా.
౧౪.
తా అమ్బజమ్బులబుజా, నీపా తాలా చుదుమ్బరా
బహూని ఫలజాతాని, ఆవహన్తి అభిణ్హసో.
౧౫.
యం కిఞ్చి ఉభతో తీరే, ఫలం పతతి అమ్బుని;
అసంసయం తం సోతస్స, ఫలం హోతి వసానుగం.
౧౬.
ఏతదఞ్ఞాయ మేధావి, పుథుపఞ్ఞ సుణోహి మే;
మా రోచయ మభిసఙ్గం, పటిసేధ జనాధిప.
౧౭.
న వాహం వడ్ఢవం
ఆచేయ్యమానో రాజిసి, మరణం అభికఙ్ఖసి.
౧౮.
తస్స జానన్తి పితరో, గన్ధబ్బా చ సదేవకా;
యే
అసంసయం తేపి
౧౯.
ఏవం విదిత్వా విదూ సబ్బధమ్మం, విద్ధంసనం చవనం జీవితస్స;
న చీయతీ తస్స నరస్స పాపం, సచే న చేతేతి వధాయ తస్స.
౨౦.
ఇసిపూగసమఞ్ఞాతే, ఏవం లోక్యా విదితా సతి
అనరియపరిసమ్భాసే, పాపకమ్మం జిగీససి
౨౧.
సచే అహం మరిస్సామి, తీరే తే పుథుసుస్సోణి;
అసంసయం తం అసిలోకో, మయి పేతే ఆగమిస్సతి.
౨౨.
తస్మా
మా తం సబ్బో జనో పచ్ఛా, పకుట్ఠాయి
౨౩.
అఞ్ఞాతమేతం అవిసయ్హసాహి, అత్తానమమ్బఞ్చ దదామి తే తం;
సో దుచ్చజే కామగుణే పహాయ, సన్తిఞ్చ ధమ్మఞ్చ అధిట్ఠితోసి.
౨౪.
యో హిత్వా పుబ్బసఞ్ఞోగం, పచ్ఛా సంయోజనే ఠితో;
అధమ్మఞ్చేవ చరతి, పాపఞ్చస్స పవడ్ఢతి.
౨౫.
ఏహి
ఉపానయామి సీతస్మిం, విహరాహి అనుస్సుకో.
౨౬.
తం
కోఞ్చా మయూరా దివియా, కోలట్ఠిమధుసాళికా;
కూజితా హంసపూగేహి, కోకిలేత్థ పబోధరే.
౨౭.
అమ్బేత్థ విప్పసాఖగ్గా
కోసమ్బసళలా
౨౮.
మాలీ తిరిటీ కాయూరీ, అఙ్గదీ చన్దనుస్సదో
రత్తిం త్వం పరిచారేసి, దివా వేదేసి వేదనం.
౨౯.
సోళసిత్థిసహస్సాని, యా తేమా పరిచారికా;
ఏవం మహానుభావోసి, అబ్భుతో లోమహంసనో.
౩౦.
కిం కమ్మమకరీ పుబ్బే, పాపం అత్తదుఖావహం;
యం కరిత్వా మనుస్సేసు, పిట్ఠిమంసాని ఖాదసి.
౩౧.
అజ్ఝేనాని పటిగ్గయ్హ, కామేసు గధితో
అచరిం దీఘమద్ధానం, పరేసం అహితాయహం.
౩౨.
యో పిట్ఠిమంసికో హోతి, ఏవం ఉక్కచ్చ ఖాదతి;
యథాహం అజ్జ ఖాదామి, పిట్ఠిమంసాని అత్తనోతి.
కింఛన్దజాతకం పఠమం.
౫౧౨. కుమ్భజాతకం (౨)
౩౩.
కో
గత్తేహి
౩౪.
సో ఛిన్నవాతం కమసీ అఘమ్హి, వేహాయసం గచ్ఛసి తిట్ఠసీ చ;
ఇద్ధీ ను తే వత్థుకతా సుభావితా, అనద్ధగూనం అపి దేవతానం.
౩౫.
వేహాయసం గమ్మమాగమ్మ
కో వా తువం కిస్స వా తాయ కుమ్భో, అక్ఖాహి మే బ్రాహ్మణ ఏతమత్థం.
౩౬.
న సప్పికుమ్భో నపి తేలకుమ్భో, న ఫాణితస్స న మధుస్స కుమ్భో;
కుమ్భస్స వజ్జాని అనప్పకాని, దోసే బహూ కుమ్భగతే సుణాథ.
౩౭.
గళేయ్య
బహుమ్పి భుఞ్జేయ్య అభోజనేయ్యం, తస్సా పుణ్ణం కుమ్భమిమం కిణాథ.
౩౮.
యం పిత్వా
అనాథమానో
౩౯.
యం
సమ్మూళ్హచిత్తో అతివేలసాయీ, తస్సా పుణ్ణం కుమ్భమిమం కిణాథ.
౪౦.
యం పిత్వా ఉట్ఠాయ పవేధమానో, సీసఞ్చ బాహుఞ్చ
సో నచ్చతీ దారుకటల్లకోవ, తస్సా పుణ్ణం కుమ్భమిమం కిణాథ.
౪౧.
యం వే పివిత్వా అగ్గిదడ్ఢా సయన్తి, అథో సిగాలేహిపి ఖాదితాసే;
బన్ధం వధం భోగజానిఞ్చుపేన్తి, తస్సా పుణ్ణం కుమ్భమిమం కిణాథ.
౪౨.
యం పిత్వా భాసేయ్య ఆభాసనేయ్యం, సభాయమాసీనో అపేతవత్థో;
సమ్మక్ఖితో
౪౩.
యం వే పివిత్వా ఉక్కట్ఠో ఆవిలక్ఖో, మమేవ సబ్బా పథవీతి మఞ్ఞే
న
౪౪.
మానాతిమానా కలహాని పేసుణీ, దుబ్బణ్ణినీ నగ్గయినీ పలాయినీ;
చోరాన ధుత్తాన గతీ నికేతో, తస్సా పుణ్ణం కుమ్భమిమం కిణాథ.
౪౫.
ఇద్ధాని ఫీతాని కులాని అస్సు, అనేకసాహస్సధనాని లోకే;
ఉచ్ఛిన్నదాయజ్జకతానిమాయ, తస్సా పుణ్ణం కుమ్భమిమం కిణాథ.
౪౬.
ధఞ్ఞం
ఉచ్ఛేదనీ విత్తవతం
౪౭.
యం వే పిత్వా దిత్తరూపోవ
సస్సుమ్పి గణ్హేయ్య అథోపి సుణ్హం, తస్సా పుణ్ణం కుమ్భమిమం కిణాథ.
౪౮.
యం వే పిత్వా దిత్తరూపావ నారీ, అక్కోసతి ససురం సామికఞ్చ;
దాసమ్పి
౪౯.
యం వే పివిత్వాన
గచ్ఛే అపాయమ్పి తతోనిదానం, తస్సా పుణ్ణం కుమ్భమిమం కిణాథ.
౫౦.
యం వే పివిత్వా దుచ్చరితం చరన్తి, కాయేన వాచాయ చ చేతసా చ;
నిరయం వజన్తి దుచ్చరితం చరిత్వా, తస్సా పుణ్ణం కుమ్భమిమం కిణాథ.
౫౧.
యం
సో తం పివిత్వా అలికం భణాతి, తస్సా పుణ్ణం కుమ్భమిమం కిణాథ.
౫౨.
యం వే పిత్వా పేసనే పేసియన్తో, అచ్చాయికే కరణీయమ్హి జాతే;
అత్థమ్పి సో నప్పజానాతి వుత్తో, తస్సా పుణ్ణం కుమ్భమిమం కిణాథ.
౫౩.
హిరీమనాపి
ధీరాపి
౫౪.
యం వే పిత్వా ఏకథూపా సయన్తి, అనాసకా థణ్డిలదుక్ఖసేయ్యం;
దుబ్బణ్ణియం ఆయసక్యఞ్చుపేన్తి, తస్సా పుణ్ణం కుమ్భమిమం కిణాథ.
౫౫.
యం వే పిత్వా పత్తఖన్ధా సయన్తి, గావో కుటహతావ న హి వారుణియా;
౫౬.
యం మనుస్సా వివజ్జేన్తి, సప్పం ఘోరవిసం మివ
తం లోకే విససమానం, కో నరో పాతుమరహతి.
౫౭.
యం వే పిత్వా అన్ధకవేణ్డపుత్తా, సముద్దతీరే పరిచారయన్తా
ఉపక్కముం ముసలేహఞ్ఞమఞ్ఞం, తస్సా పుణ్ణం కుమ్భమిమం కిణాథ.
౫౮.
యం వే పిత్వా పుబ్బదేవా పమత్తా, తిదివా చుతా సస్సతియా సమాయ;
తం
౫౯.
నయిమస్మిం కుమ్భస్మిం దధి వా మధు వా, ఏవం అభిఞ్ఞాయ కిణాహి రాజ;
ఏవఞ్హిమం కుమ్భగతా మయా తే, అక్ఖాతరూపం తవ సబ్బమిత్త.
౬౦.
న
హితానుకమ్పీ పరమత్థకామో, సోహం కరిస్సం వచనం తవజ్జ.
౬౧.
దదామి తే గామవరాని పఞ్చ, దాసీసతం సత్త గవం సతాని;
ఆజఞ్ఞయుత్తే చ రథే దస ఇమే, ఆచరియో హోసి మమత్థకామో.
౬౨.
తవేవ దాసీసతమత్థు రాజ, గామా చ గావో చ తవేవ హోన్తు;
ఆజఞ్ఞయుత్తా చ రథా తవేవ, సక్కోహమస్మీ తిదసానమిన్దో.
౬౩.
మంసోదనం సప్పిపాయాసం
ఏవం
కుమ్భజాతకం దుతియం.
౫౧౩. జయద్దిసజాతకం (౩)
౬౪.
చిరస్సం
కుతోసి కో వాసి తదిఙ్ఘ బ్రూహి, ఆచిక్ఖ జాతిం విదితో యథాసి.
౬౫.
పఞ్చాలరాజా మిగవం పవిట్ఠో, జయద్దిసో నామ యదిస్సుతో తే;
చరామి కచ్ఛాని వనాని చాహం, పసదం ఇమం ఖాద మమజ్జ ముఞ్చ.
౬౬.
సేనేవ
తం ఖాదియాన పసదం జిఘఞ్ఞం
౬౭.
న చత్థి మోక్ఖో మమ నిక్కయేన
తం
౬౮.
కిం కమ్మజాతం అనుతప్పతే త్వం
ఆచిక్ఖ మే తం అపి సక్కుణేము, అనుజానితుం ఆగమనాయ పణ్హే.
౬౯.
కతా మయా బ్రాహ్మణస్స ధనాసా, తం సఙ్కరం పటిముక్కం న ముత్తం;
తం సఙ్కరం బ్రాహ్మణస్సప్పదాయ, సచ్చానురక్ఖీ పునరావజిస్సం.
౭౦.
యా తే కతా బ్రాహ్మణస్స ధనాసా, తం సఙ్కరం పటిముక్కం న ముత్తం;
తం సఙ్కరం బ్రాహ్మణస్సప్పదాయ, సచ్చానురక్ఖీ పునరావజస్సు.
౭౧.
ముత్తో చ సో పోరిసాదస్స
తం సఙ్కరం బ్రాహ్మణస్సప్పదాయ, ఆమన్తయీ పుత్తమలీనసత్తం
౭౨.
అజ్జేవ
అధమ్మకారో
౭౩.
కిం కమ్మ కుబ్బం తవ దేవ పావ
యమజ్జ రజ్జమ్హి ఉదస్సయే తువం, రజ్జమ్పి నిచ్ఛేయ్యం తయా వినాహం.
౭౪.
న కమ్మునా వా వచసా వ తాత, అపరాధితోహం తువియం సరామి;
సన్ధిఞ్చ
౭౫.
అహం గమిస్సామి ఇధేవ హోహి, నత్థి తతో జీవతో విప్పమోక్ఖో;
సచే తువం గచ్ఛసియేవ రాజ, అహమ్పి గచ్ఛామి ఉభో న హోమ.
౭౬.
అద్ధా హి తాత సతానేస ధమ్మో, మరణా చ మే దుక్ఖతరం తదస్స;
కమ్మాసపాదో తం యదా పచిత్వా, పసయ్హ ఖాదే భిదా రుక్ఖసూలే.
౭౭.
పాణేన తే పాణమహం నిమిస్సం, మా త్వం అగా పోరిసాదస్స ఞత్తే;
ఏతఞ్చ
౭౮.
తతో
దుఖినిస్స మాతా నిపతా
౭౯.
తం
సోమో చ రాజా వరుణో చ రాజా, పజాపతీ చన్దిమా సూరియో చ;
ఏతేహి గుత్తో పురిసాదకమ్హా, అనుఞ్ఞాతో సోత్థి పచ్చేహి తాత.
౮౦.
యం దణ్డకిరఞ్ఞో గతస్స
తం తే అహం సోత్థానం కరోమి, ఏతేన సచ్చేన సరన్తు దేవా;
అనుఞ్ఞాతో సోత్థి పచ్చేహి పుత్త.
౮౧.
ఆవీ రహో వాపీ మనోపదోసం, నాహం సరే జాతు మలీనసత్తే;
ఏతేన సచ్చేన సరన్తు దేవా, అనుఞ్ఞాతో సోత్థి పచ్చేహి భాతిక
౮౨.
యస్మా చ మే అనధిమనోసి సామి, న చాపి మే మనసా అప్పియోసి;
ఏతేన సచ్చేన సరన్తు దేవా, అనుఞ్ఞాతో
౮౩.
బ్రహా ఉజూ చారుముఖో కుతోసి, న మం పజానాసి వనే వసన్తం;
లుద్దం మం ఞత్వా ‘‘పురిసాదకో’’తి, కో సోత్థి మాజానమిధా’వజేయ్య.
౮౪.
జానామి లుద్ద పురిసాదకో త్వం, న తం న జానామి వనే వసన్తం;
అహఞ్చ పుత్తోస్మి జయద్దిసస్స, మమజ్జ ఖాద పితునో పమోక్ఖా.
౮౫.
జానామి
సుదుక్కరఞ్ఞేవ
౮౬.
న దుక్కరం కిఞ్చి మహేత్థ మఞ్ఞే, యో మత్తుమిచ్ఛే పితునో పమోక్ఖా;
మాతు చ
౮౭.
అహఞ్చ ఖో అత్తనో పాపకిరియం, ఆవీ రహో వాపి సరే న జాతు;
సఙ్ఖాతజాతీమరణోహమస్మి, యథేవ మే ఇధ తథా పరత్థ.
౮౮.
ఖాదజ్జ మం దాని మహానుభావ, కరస్సు కిచ్చాని ఇమం సరీరం;
రుక్ఖస్స వా తే పపతామి అగ్గా, ఛాదయమానో మయ్హం త్వమదేసి మంసం.
౮౯.
ఇదఞ్చ తే రుచ్చతి రాజపుత్త, చజేసి
తస్మా హి సో
౯౦.
తతో హవే ధితిమా రాజపుత్తో, దారుం సమాహత్వా మహన్తమగ్గిం;
సన్దీపయిత్వా పటివేదయిత్థ, ఆదీపితో దాని మహాయమగ్గి
౯౧.
ఖాదజ్జ
తథా తథా తుయ్హమహం కరోమి, యథా
౯౨.
కో తాదిసం అరహతి ఖాదితాయే, ధమ్మే ఠితం సచ్చవాదిం వదఞ్ఞుం;
ముద్ధాపి తస్స విఫలేయ్య సత్తధా, యో తాదిసం సచ్చవాదిం అదేయ్య.
౯౩.
ఇదఞ్హి సో బ్రాహ్మణం మఞ్ఞమానో, ససో అవాసేసి సకే సరీరే;
తేనేవ సో చన్దిమా దేవపుత్తో, ససత్థుతో
౯౪.
చన్దో యథా రాహుముఖా పముత్తో, విరోచతే పన్నరసేవ భాణుమా
ఏవం తువం పోరిసాదా పముత్తో, విరోచ కపిలే
ఆమోదయం పితరం మాతరఞ్చ, సబ్బో చ తే నన్దతు ఞాతిపక్ఖో.
౯౫.
తతో హవే ధితిమా రాజపుత్తో, కతఞ్జలీ పరియాయ
అనుఞ్ఞాతో సోత్థి సుఖీ అరోగో, పచ్చాగమా
౯౬.
తం
నమస్సమానా పఞ్జలికా ఉపాగముం, నమత్థు తే దుక్కరకారకోసీతి.
జయద్దిసజాతకం
౫౧౪. ఛద్దన్తజాతకం (౪)
౯౭.
కిం
మిలాయసి విసాలక్ఖి, మాలావ పరిమద్దితా.
౯౮.
దోహళో మే మహారాజ, సుపినన్తేనుపజ్ఝగా
న సో సులభరూపోవ, యాదిసో మమ దోహళో.
౯౯.
యే కేచి మానుసా కామా, ఇధ లోకస్మి నన్దనే;
సబ్బే తే పచురా మయ్హం, అహం తే దమ్మి దోహళం.
౧౦౦.
లుద్దా దేవ సమాయన్తు, యే కేచి విజితే తవ;
ఏతేసం అహమక్ఖిస్సం, యాదిసో మమ దోహళో.
౧౦౧.
ఇమే తే లుద్దకా దేవి, కతహత్థా విసారదా;
వనఞ్ఞూ చ మిగఞ్ఞూ చ, మమత్థే
౧౦౨.
లుద్దపుత్తా నిసామేథ, యావన్తేత్థ సమాగతా;
ఛబ్బిసాణం గజం సేతం, అద్దసం సుపినే అహం;
తస్స దన్తేహి మే అత్థో, అలాభే నత్థి జీవితం.
౧౦౩.
న
యమద్దసా సుపినే రాజపుత్తీ, అక్ఖాహి నో యాదిసో హత్థినాగో.
౧౦౪.
దిసా చతస్సో విదిసా చతస్సో, ఉద్ధం అధో దస దిసా ఇమాయో;
కతమం దిసం తిట్ఠతి నాగరాజా, యమద్దసా సుపినే ఛబ్బిసాణం.
౧౦౫.
ఇతో ఉజుం ఉత్తరియం దిసాయం, అతిక్కమ్మ సో సత్తగిరీ బ్రహన్తే;
సువణ్ణపస్సో నామ గిరీ ఉళారో, సుపుప్ఫితో
౧౦౬.
ఆరుయ్హ
అథ దక్ఖసీ మేఘసమానవణ్ణం, నిగ్రోధరాజం అథ సహస్సపాదం
౧౦౭.
తత్థచ్ఛతీ కుఞ్జరో ఛబ్బిసాణో, సబ్బసేతో దుప్పసహో పరేభి;
రక్ఖన్తి నం అట్ఠసహస్సనాగా, ఈసాదన్తా వాతజవప్పహారినో.
౧౦౮.
తిట్ఠన్తి
మనుస్సభూతం పన తత్థ దిస్వా, భస్మం కరేయ్యుం నాస్స రజోపి తస్స.
౧౦౯.
బహూ హిమే రాజకులమ్హి సన్తి, పిళన్ధనా జాతరూపస్స దేవీ;
ముత్తామణీవేళురియామయా చ, కిం కాహసి దన్తపిళన్ధనేన;
మారేతుకామా కుఞ్జరం ఛబ్బిసాణం, ఉదాహు ఘాతేస్ససి లుద్దపుత్తే.
౧౧౦.
సా ఇస్సితా దుక్ఖితా చస్మి లుద్ద, ఉద్ధఞ్చ సుస్సామి అనుస్సరన్తీ;
కరోహి మే లుద్దక ఏతమత్థం, దస్సామి తే గామవరాని పఞ్చ.
౧౧౧.
కత్థచ్ఛతీ కత్థముపేతి ఠానం, వీథిస్స కా న్హాన
కథఞ్హి సో న్హాయతి
౧౧౨.
తత్థేవ
సమ్పుప్ఫితా
౧౧౩.
సీసం నహాతుప్పల
ఆమోదమానో గచ్ఛతి సన్నికేతం, పురక్ఖత్వా మహేసిం సబ్బభద్దం.
౧౧౪.
తత్థేవ సో ఉగ్గహేత్వాన వాక్యం, ఆదాయ తూణిఞ్చ ధనుఞ్చ లుద్దో;
వితురియతి
౧౧౫.
ఆరుయ్హ సేలం భవనం కిన్నరానం, ఓలోకయీ పబ్బతపాదమూలం;
తత్థద్దసా మేఘసమానవణ్ణం, నిగ్రోధరాజం అట్ఠసహస్సపాదం.
౧౧౬.
తత్థద్దసా కుఞ్జరం ఛబ్బిసాణం, సబ్బసేతం దుప్పసహం పరేభి;
రక్ఖన్తి నం అట్ఠసహస్సనాగా, ఈసాదన్తా వాతజవప్పహారినో.
౧౧౭.
తత్థద్దసా
సమ్పుప్ఫితం
౧౧౮.
దిస్వాన నాగస్స గతిం ఠితిఞ్చ, వీథిస్స యా న్హానగతస్స హోతి;
ఓపాతమాగచ్ఛి అనరియరూపో, పయోజితో చిత్తవసానుగాయ.
౧౧౯.
ఖణిత్వాన
పస్సాగతం పుథుసల్లేన నాగం, సమప్పయీ దుక్కటకమ్మకారీ.
౧౨౦.
విద్ధో చ నాగో కోఞ్చమనాది ఘోరం, సబ్బే చ
తిణఞ్చ కట్ఠఞ్చ రణం
౧౨౧.
వధిస్సమేతన్తి
దుక్ఖేన ఫుట్ఠస్సుదపాది సఞ్ఞా, అరహద్ధజో సబ్భి అవజ్ఝరూపో.
౧౨౨.
అనిక్కసావో కాసావం, యో వత్థం పరిదహిస్సతి
అపేతో దమసచ్చేన, న సో కాసావమరహతి.
౧౨౩.
యో
ఉపేతో దమసచ్చేన, స వే కాసావమరహతి.
౧౨౪.
సమప్పితో పుథుసల్లేన నాగో, అదుట్ఠచిత్తో లుద్దకమజ్ఝభాసి;
కిమత్థయం కిస్స వా సమ్మ హేతు, మమం వధీ కస్స వాయం పయోగో.
౧౨౫.
కాసిస్స రఞ్ఞో మహేసీ భదన్తే, సా పూజితా రాజకులే సుభద్దా;
తం అద్దసా సా చ మమం అసంసి, దన్తేహి అత్థోతి చ మం
౧౨౬.
బహూ
జానాతి సా కోధనా రాజపుత్తీ, వధత్థికా వేరమకాసి బాలా.
౧౨౭.
ఉట్ఠేహి త్వం లుద్ద ఖరం గహేత్వా, దన్తే ఇమే ఛిన్ద పురా మరామి;
వజ్జాసి తం కోధనం రాజపుత్తిం, ‘‘నాగో హతో హన్ద ఇమస్స దన్తా’’.
౧౨౮.
ఉట్ఠాయ సో లుద్దో ఖరం గహేత్వా, ఛేత్వాన
వగ్గూ సుభే అప్పటిమే పథబ్యా, ఆదాయ పక్కామి తతో హి ఖిప్పం.
౧౨౯.
భయట్టితా
అదిస్వాన
౧౩౦.
తే తత్థ కన్దిత్వా రోదిత్వాన
అగమంసు తే సబ్బే సకం నికేతం, పురక్ఖత్వా మహేసిం సబ్బభద్దం.
౧౩౧.
ఆదాయ
సువణ్ణరాజీహి సమన్తమోదరే, సో లుద్దకో కాసిపురం ఉపాగమి;
ఉపనేసి సో రాజకఞ్ఞాయ దన్తే, నాగో హతో హన్ద ఇమస్స దన్తా.
౧౩౨.
దిస్వాన
తత్థేవ తస్సా హదయం అఫాలి, తేనేవ
౧౩౩.
సమ్బోధిపత్తో స
పుచ్ఛింసు భిక్ఖూ సువిముత్తచిత్తా, నాకారణే పాతుకరోన్తి బుద్ధా.
౧౩౪.
యమద్దసాథ దహరిం కుమారిం, కాసాయవత్థం అనగారియం చరన్తిం;
సా ఖో తదా రాజకఞ్ఞా అహోసి, అహం తదా నాగరాజా అహోసిం.
౧౩౫.
ఆదాయ దన్తాని గజుత్తమస్స, వగ్గూ సుభే అప్పటిమే పథబ్యా;
యో లుద్దకో కాసిపురం ఉపాగమి, సో ఖో తదా దేవదత్తో అహోసి.
౧౩౬.
అనావసూరం చిరరత్తసంసితం, ఉచ్చావచం
వీతద్దరో వీతసోకో విసల్లో, సయం అభిఞ్ఞాయ అభాసి బుద్ధో.
౧౩౭.
అహం వో తేన కాలేన, అహోసిం తత్థ భిక్ఖవో;
నాగరాజా తదా హోమి
ఛద్దన్తజాతకం చతుత్థం.
౫౧౫. సమ్భవజాతకం (౫)
౧౩౮.
రజ్జఞ్చ
మహత్తం పత్తుమిచ్ఛామి, విజేతుం పథవిం ఇమం.
౧౩౯.
ధమ్మేన నో అధమ్మేన, అధమ్మో మే న రుచ్చతి;
కిచ్చోవ ధమ్మో చరితో, రఞ్ఞో హోతి సుచీరత.
౧౪౦.
ఇధ
యసం దేవమనుస్సేసు, యేన పప్పోము
౧౪౧.
యోహం అత్థఞ్చ ధమ్మఞ్చ, కత్తుమిచ్ఛామి బ్రాహ్మణ;
తం త్వం అత్థఞ్చ ధమ్మఞ్చ, బ్రాహ్మణక్ఖాహి పుచ్ఛితో.
౧౪౨.
నాఞ్ఞత్ర విధురా రాజ, ఏతదక్ఖాతుమరహతి;
యం త్వం అత్థఞ్చ ధమ్మఞ్చ, కత్తుమిచ్ఛసి ఖత్తియ.
౧౪౩.
ఏహి
నిక్ఖఞ్చిమం
అభిహారం ఇమం దజ్జా, అత్థధమ్మానుసిట్ఠియా.
౧౪౪.
స్వాధిప్పాగా భారద్వాజో, విధురస్స ఉపన్తికం;
తమద్దస మహాబ్రహ్మా, అసమానం సకే ఘరే.
౧౪౫.
రఞ్ఞోహం పహితో దూతో, కోరబ్యస్స యసస్సినో;
‘‘అత్థం ధమ్మఞ్చ పుచ్ఛేసి’’, ఇచ్చబ్రవి యుధిట్ఠిలో;
తం త్వం అత్థఞ్చ ధమ్మఞ్చ, విధురక్ఖాహి పుచ్ఛితో.
౧౪౬.
గఙ్గం మే పిదహిస్సన్తి, న తం సక్కోమి బ్రాహ్మణ;
అపిధేతుం
౧౪౭.
న తే సక్కోమి అక్ఖాతుం, అత్థం ధమ్మఞ్చ పుచ్ఛితో;
భద్రకారో చ మే పుత్తో, ఓరసో మమ అత్రజో;
తం త్వం అత్థఞ్చ ధమ్మఞ్చ, గన్త్వా పుచ్ఛస్సు బ్రాహ్మణ.
౧౪౮.
స్వాధిప్పాగా భారద్వాజో, భద్రకారస్సుపన్తికం
తమద్దస మహాబ్రహ్మా, నిసిన్నం సమ్హి వేస్మని.
౧౪౯.
రఞ్ఞోహం పహితో దూతో, కోరబ్యస్స యసస్సినో;
‘‘అత్థం ధమ్మఞ్చ పుచ్ఛేసి’’, ఇచ్చబ్రవి యుధిట్ఠిలో;
తం త్వం అత్థఞ్చ ధమ్మఞ్చ, భద్రకార పబ్రూహి
౧౫౦.
మంసకాజం
న తే సక్కోమి అక్ఖాతుం, అత్థం ధమ్మఞ్చ పుచ్ఛితో.
౧౫౧.
సఞ్చయో
తం త్వం అత్థఞ్చ ధమ్మఞ్చ, గన్త్వా పుచ్ఛస్సు బ్రాహ్మణ.
౧౫౨.
స్వాధిప్పాగా భారద్వాజో, సఞ్చయస్స ఉపన్తికం;
తమద్దస మహాబ్రహ్మా, నిసిన్నం సమ్హి వేస్మని
౧౫౩.
రఞ్ఞోహం పహితో దూతో, కోరబ్యస్స యసస్సినో;
‘‘అత్థం ధమ్మఞ్చ పుచ్ఛేసి’’, ఇచ్చబ్రవి యుధిట్ఠిలో;
తం త్వం అత్థఞ్చ ధమ్మఞ్చ, సఞ్చయక్ఖాహి పుచ్ఛితో.
౧౫౪.
సదా మం గిలతే
న తే సక్కోమి అక్ఖాతుం, అత్థం ధమ్మఞ్చ పుచ్ఛితో.
౧౫౫.
సమ్భవో
తం త్వం అత్థఞ్చ ధమ్మఞ్చ, గన్త్వా పుచ్ఛస్సు బ్రాహ్మణ.
౧౫౬.
అబ్భుతో వత భో ధమ్మో, నాయం అస్మాక రుచ్చతి;
తయో జనా పితాపుత్తా, తేసు పఞ్ఞాయ నో విదూ.
౧౫౭.
న తం సక్కోథ అక్ఖాతుం, అత్థం ధమ్మఞ్చ పుచ్ఛితా;
కథం ను దహరో జఞ్ఞా, అత్థం ధమ్మఞ్చ పుచ్ఛితో.
౧౫౮.
మా నం దహరోతి ఉఞ్ఞాసి
పుచ్ఛిత్వా సమ్భవం జఞ్ఞా, అత్థం ధమ్మఞ్చ బ్రాహ్మణ.
౧౫౯.
యథాపి చన్దో విమలో, గచ్ఛం ఆకాసధాతుయా;
సబ్బే తారాగణే లోకే, ఆభాయ అతిరోచతి.
౧౬౦.
ఏవమ్పి దహరూపేతో, పఞ్ఞాయోగేన సమ్భవో;
మా నం దహరోతి ఉఞ్ఞాసి, అపుచ్ఛిత్వాన సమ్భవం;
పుచ్ఛిత్వా సమ్భవం జఞ్ఞా, అత్థం ధమ్మఞ్చ బ్రాహ్మణ.
౧౬౧.
యథాపి రమ్మకో మాసో, గిమ్హానం హోతి బ్రాహ్మణ;
అతేవఞ్ఞేహి మాసేహి, దుమపుప్ఫేహి సోభతి.
౧౬౨.
ఏవమ్పి
మా నం దహరోతి ఉఞ్ఞాసి, అపుచ్ఛిత్వాన సమ్భవం;
పుచ్ఛిత్వా సమ్భవం జఞ్ఞా, అత్థం ధమ్మఞ్చ బ్రాహ్మణ.
౧౬౩.
యథాపి హిమవా బ్రహ్మే, పబ్బతో గన్ధమాదనో;
నానారుక్ఖేహి సఞ్ఛన్నో, మహాభూతగణాలయో;
ఓసధేహి
౧౬౪.
ఏవమ్పి దహరూపేతో, పఞ్ఞాయోగేన సమ్భవో;
మా నం దహరోతి ఉఞ్ఞాసి, అపుచ్ఛిత్వాన సమ్భవం;
పుచ్ఛిత్వా సమ్భవం జఞ్ఞా, అత్థం ధమ్మఞ్చ బ్రాహ్మణ.
౧౬౫.
యథాపి పావకో బ్రహ్మే, అచ్చిమాలీ యసస్సిమా;
జలమానో వనే గచ్ఛే
౧౬౬.
ఘతాసనో ధూమకేతు, ఉత్తమాహేవనన్దహో;
నిసీథే
౧౬౭.
ఏవమ్పి
మా నం దహరోతి ఉఞ్ఞాసి, అపుచ్ఛిత్వాన సమ్భవం;
పుచ్ఛిత్వా సమ్భవం జఞ్ఞా, అత్థం ధమ్మఞ్చ బ్రాహ్మణ.
౧౬౮.
జవేన భద్రం జానన్తి, బలిబద్దఞ్చ
దోహేన ధేనుం జానన్తి, భాసమానఞ్చ పణ్డితం.
౧౬౯.
ఏవమ్పి దహరూపేతో, పఞ్ఞాయోగేన సమ్భవో;
మా నం దహరోతి ఉఞ్ఞాసి, అపుచ్ఛిత్వాన సమ్భవం;
పుచ్ఛిత్వా సమ్భవం జఞ్ఞా, అత్థం ధమ్మఞ్చ బ్రాహ్మణ.
౧౭౦.
స్వాధిప్పాగా భారద్వాజో, సమ్భవస్స ఉపన్తికం;
తమద్దస మహాబ్రహ్మా, కీళమానం బహీపురే.
౧౭౧.
రఞ్ఞోహం పహితో దూతో, కోరబ్యస్స యసస్సినో;
‘‘అత్థం ధమ్మఞ్చ పుచ్ఛేసి’’, ఇచ్చబ్రవి యుధిట్ఠిలో;
తం
౧౭౨.
తగ్ఘ
రాజా చ ఖో తం జానాతి, యది కాహతి వా న వా.
౧౭౩.
‘‘అజ్జ సువే’’తి సంసేయ్య, రఞ్ఞా పుట్ఠో సుచీరత;
మా కత్వా అవసీ రాజా, అత్థే జాతే యుధిట్ఠిలో.
౧౭౪.
అజ్ఝత్తఞ్ఞేవ సంసేయ్య, రఞ్ఞా పుట్ఠో సుచీరత;
కుమ్మగ్గం న నివేసేయ్య, యథా మూళ్హో అచేతసో
౧౭౫.
అత్తానం నాతివత్తేయ్య, అధమ్మం న సమాచరే;
అతిత్థే నప్పతారేయ్య, అనత్థే న యుతో సియా.
౧౭౬.
యో చ ఏతాని ఠానాని, కత్తుం జానాతి ఖత్తియో;
సదా సో వడ్ఢతే రాజా, సుక్కపక్ఖేవ చన్దిమా.
౧౭౭.
ఞాతీనఞ్చ పియో హోతి, మిత్తేసు చ విరోచతి;
కాయస్స భేదా సప్పఞ్ఞో, సగ్గం సో ఉపపజ్జతీతి.
సమ్భవజాతకం పఞ్చమం.
౫౧౬. మహాకపిజాతకం (౬)
౧౭౮.
బారాణస్యం
మిత్తామచ్చపరిబ్యూళ్హో, అగమాసి మిగాజినం
౧౭౯.
తత్థ
విద్ధస్తం కోవిళారంవ, కిసం ధమనిసన్థతం.
౧౮౦.
పరమకారుఞ్ఞతం
అవచ బ్యమ్హితో రాజా, ‘‘యక్ఖానం కతమో నుసి.
౧౮౧.
‘‘హత్థపాదా చ తే సేతా, తతో సేతతరం
గత్తం కమ్మాసవణ్ణం తే, కిలాసబహులో చసి.
౧౮౨.
‘‘వట్టనావళి
కాళపబ్బావ
౧౮౩.
‘‘ఉగ్ఘట్టపాదో
ఛాతో ఆతత్తరూపోసి
౧౮౪.
‘‘దుద్దసీ అప్పకారోసి, దుబ్బణ్ణో భీమదస్సనో;
జనేత్తి యాపి తే మాతా, న తం ఇచ్ఛేయ్య పస్సితుం.
౧౮౫.
‘‘కిం కమ్మమకరం
కిబ్బిసం యం కరిత్వాన, ఇదం దుక్ఖం ఉపాగమి’’.
౧౮౬.
తగ్ఘ తే అహమక్ఖిస్సం, యథాపి కుసలో తథా;
సచ్చవాదిఞ్హి లోకస్మిం, పసంసన్తీధ పణ్డితా.
౧౮౭.
ఏకో చరం గోగవేసో, మూళ్హో అచ్చసరిం వనే;
అరఞ్ఞే ఇరీణే
౧౮౮.
వాళమిగానుచరితే, విప్పనట్ఠోస్మి కాననే;
అచరిం తత్థ సత్తాహం, ఖుప్పిపాస
౧౮౯.
తత్థ తిన్దుకమద్దక్ఖిం, విసమట్ఠం బుభుక్ఖితో;
పపాతమభిలమ్బన్తం, సమ్పన్నఫలధారినం.
౧౯౦.
వాతస్సితాని
అతిత్తో రుక్ఖమారూహిం
౧౯౧.
ఏకం మే భక్ఖితం ఆసి, దుతియం అభిపత్థితం;
తతో సా భఞ్జథ సాఖా, ఛిన్నా ఫరసునా వియ.
౧౯౨.
సోహం సహావ సాఖాహి, ఉద్ధంపాదో అవంసిరో;
అప్పతిట్ఠే అనాలమ్బే, గిరిదుగ్గస్మి పాపతం.
౧౯౩.
యస్మా చ వారి గమ్భీరం, తస్మా న సమపజ్జిసం
తత్థ సేసిం నిరానన్దో, అనూనా
౧౯౪.
అథేత్థ
సాఖాహి సాఖం విచరన్తో, ఖాదమానో దుమప్ఫలం.
౧౯౫.
సో
అమ్భో కో నామ సో ఏత్థ, ఏవం దుక్ఖేన అట్టితో.
౧౯౬.
మనుస్సో అమనుస్సో వా, అత్తానం మే పవేదయ;
తస్సఞ్జలిం పణామేత్వా, ఇదం వచనమబ్రవిం.
౧౯౭.
మనుస్సోహం బ్యసమ్పత్తో
తం వో వదామి భద్దం వో, త్వఞ్చ మే సరణం భవ.
౧౯౮.
గరుం
సిలాయ యోగ్గం కత్వాన, నిసభో ఏతదబ్రవి.
౧౯౯.
ఏహి మే పిట్ఠిమారుయ్హ, గీవం గణ్హాహి బాహుభి;
అహం తం ఉద్ధరిస్సామి, గిరిదుగ్గత వేగసా.
౨౦౦.
తస్స
పిట్ఠిమారుయ్హ ధీరస్స, గీవం బాహాహి అగ్గహిం.
౨౦౧.
సో మం తతో సముట్ఠాసి, తేజస్సీ
విహఞ్ఞమానో కిచ్ఛేన, గిరిదుగ్గత వేగసా.
౨౦౨.
ఉద్ధరిత్వాన మం సన్తో, నిసభో ఏతదబ్రవి;
ఇఙ్ఘ మం సమ్మ రక్ఖస్సు, పస్సుపిస్సం ముహుత్తకం.
౨౦౩.
సీహా బ్యగ్ఘా చ దీపీ చ, అచ్ఛకోకతరచ్ఛయో;
తే మం పమత్తం హింసేయ్యుం, తే త్వం దిస్వా నివారయ
౨౦౪.
ఏవం మే పరిత్తాతూన
తదాహం పాపికం దిట్ఠిం, పటిలచ్ఛిం అయోనిసో.
౨౦౫.
భక్ఖో అయం మనుస్సానం, యథా చఞ్ఞే వనే మిగా;
యం నూనిమం వధిత్వాన, ఛాతో ఖాదేయ్య వానరం.
౨౦౬.
అసితో
కన్తారం నిత్థరిస్సామి, పాథేయ్యం మే భవిస్సతి.
౨౦౭.
తతో సిలం గహేత్వాన, మత్థకం సన్నితాళయిం;
మమ గత్త
౨౦౮.
సో
అస్సుపుణ్ణేహి నేత్తేహి, రోదన్తో మం ఉదిక్ఖతి.
౨౦౯.
మాయ్యోమం కరి భద్దన్తే, త్వఞ్చ నామేదిసం కరి;
త్వఞ్చ ఖో నామ దీఘావు
౨౧౦.
అహో
ఏదిసా విసమా దుగ్గా, పపాతా ఉద్ధతో
౨౧౧.
ఆనీతో పరలోకావ, దుబ్భేయ్యం మం అమఞ్ఞథ;
తం తేన పాపధమ్మేన, పాపం పాపేన చిన్తితం.
౨౧౨.
మా హేవ త్వం అధమ్మట్ఠ, వేదనం కటుకం ఫుసి;
మా హేవ పాపకమ్మం తం, ఫలం వేళుంవ తం వధి.
౨౧౩.
తయిమే నత్థి విస్సాసో, పాపధమ్మ అసఞ్ఞత
ఏహి మే పిట్ఠితో గచ్ఛ, దిస్సమానోవ సన్తికే.
౨౧౪.
ముత్తోసి హత్థా వాళానం, పత్తోసి మానుసిం పదం;
ఏస మగ్గో అధమ్మట్ఠ, తేన గచ్ఛ యథాసుఖం.
౨౧౫.
ఇదం వత్వా గిరిచరో, రహదే
అస్సూని సమ్పమజ్జిత్వా, తతో పబ్బతమారుహి.
౨౧౬.
సోహం తేనాభిసత్తోస్మి, పరిళాహేన అట్టితో;
డయ్హమానేన గత్తేన, వారిం పాతుం ఉపాగమిం.
౨౧౭.
అగ్గినా వియ సన్తత్తో, రహదో రుహిరమక్ఖితో;
పుబ్బలోహితసఙ్కాసో, సబ్బో మే సమపజ్జథ.
౨౧౮.
యావన్తో ఉదబిన్దూని, కాయస్మిం నిపతింసు మే;
తావన్తో గణ్డ
౨౧౯.
పభిన్నా పగ్ఘరింసు మే, కుణపా పుబ్బలోహితా;
యేన యేనేవ గచ్ఛామి, గామేసు నిగమేసు చ.
౨౨౦.
దణ్డహత్థా
ఓక్కితా
౨౨౧.
ఏతాదిసం ఇదం దుక్ఖం, సత్త వస్సాని దాని మే;
అనుభోమి సకం కమ్మం, పుబ్బే దుక్కటమత్తనో.
౨౨౨.
తం
మాస్సు మిత్తాన
౨౨౩.
కుట్ఠీ కిలాసీ భవతి, యో మిత్తానిధ దుబ్భతి
కాయస్స భేదా మిత్తద్దు
మహాకపిజాతకం ఛట్ఠం.
౫౧౭. దకరక్ఖసజాతకం (౭)
౨౨౪.
సచే వో వుయ్హమానానం, సత్తన్నం ఉదకణ్ణవే;
మనుస్సబలిమేసానో, నావం గణ్హేయ్య రక్ఖసో;
అనుపుబ్బం కథం దత్వా, ముఞ్చేసి దకరక్ఖసా
౨౨౫.
మాతరం పఠమం దజ్జం, భరియం దత్వాన భాతరం;
తతో సహాయం దత్వాన, పఞ్చమం దజ్జం
ఛట్ఠాహం దజ్జమత్తానం, నేవ దజ్జం మహోసధం.
౨౨౬.
పోసేతా తే జనేత్తీ చ, దీఘరత్తానుకమ్పికా;
ఛబ్భీ తయి పదుస్సతి
అఞ్ఞం
౨౨౭.
తం తాదిసిం
మాతరం కేన దోసేన, దజ్జాసి దకరక్ఖినో
౨౨౮.
దహరా వియలఙ్కారం, ధారేతి అపిళన్ధనం;
దోవారికే అనీకట్ఠే, అతివేలం పజగ్ఘతి
౨౨౯.
అథోపి
మాతరం తేన దోసేన, దజ్జాహం దకరక్ఖినో.
౨౩౦.
ఇత్థిగుమ్బస్స పవరా, అచ్చన్తం పియభాణినీ
అనుగ్గతా
౨౩౧.
అక్కోధనా పుఞ్ఞవతీ
ఉబ్బరిం
౨౩౨.
ఖిడ్డారతిసమాపన్నం, అనత్థవసమాగతం;
సా మం సకాన పుత్తానం, అయాచం యాచతే ధనం.
౨౩౩.
సోహం
సుదుచ్చజం చజిత్వాన, పచ్ఛా సోచామి దుమ్మనో;
ఉబ్బరిం తేన దోసేన, దజ్జాహం దకరక్ఖినో.
౨౩౪.
యేనోచితా జనపదా
ఆభతం పరరజ్జేభి, అభిట్ఠాయ బహుం ధనం.
౨౩౫.
ధనుగ్గహానం పవరం, సూరం తిఖిణమన్తినం;
భాతరం కేన దోసేన, దజ్జాసి దకరక్ఖినో.
౨౩౬.
యేనోచితా
ఆభతం పరరజ్జేభి, అభిట్ఠాయ బహుం ధనం.
౨౩౭.
ధనుగ్గహానం పవరో, సూరో తిఖిణమన్తి చ
మయాయం
౨౩౮.
ఉపట్ఠానమ్పి మే అయ్యే, న సో ఏతి యథా పురే;
భాతరం తేన దోసేన, దజ్జాహం దకరక్ఖినో.
౨౩౯.
ఏకరత్తేన ఉభయో, త్వఞ్చేవ ధనుసేఖ చ
ఉభో జాతేత్థ పఞ్చాలా, సహాయా సుసమావయా.
౨౪౦.
చరియా
ఉస్సుక్కో తే దివారత్తిం, సబ్బకిచ్చేసు బ్యావటో;
సహాయం కేన దోసేన, దజ్జాసి దకరక్ఖినో.
౨౪౧.
చరియా మం అయం
అజ్జాపి తేన వణ్ణేన, అతివేలం పజగ్ఘతి.
౨౪౨.
ఉబ్బరియాపిహం అయ్యే, మన్తయామి రహోగతో;
అనామన్తో
౨౪౩.
లద్ధద్వారో
సహాయం తేన దోసేన, దజ్జాహం దకరక్ఖినో.
౨౪౪.
కుసలో సబ్బనిమిత్తానం, రుతఞ్ఞూ
ఉప్పాతే సుపినే యుత్తో, నియ్యానే చ పవేసనే.
౨౪౫.
పట్ఠో
బ్రాహ్మణం
౨౪౬.
పరిసాయమ్పి మే అయ్యే, ఉమ్మీలిత్వా ఉదిక్ఖతి;
తస్మా అచ్చభముం లుద్దం, దజ్జాహం దకరక్ఖినో.
౨౪౭.
ససముద్దపరియాయం
వసున్ధరం ఆవససి, అమచ్చపరివారితో.
౨౪౮.
చాతురన్తో మహారట్ఠో, విజితావీ మహబ్బలో;
పథబ్యా ఏకరాజాసి, యసో తే విపులం గతో.
౨౪౯.
సోళసిత్థిసహస్సాని, ఆముత్తమణికుణ్డలా;
నానాజనపదా నారీ, దేవకఞ్ఞూపమా సుభా.
౨౫౦.
ఏవం సబ్బఙ్గసమ్పన్నం, సబ్బకామసమిద్ధినం;
సుఖితానం పియం దీఘం, జీవితం ఆహు ఖత్తియ.
౨౫౧.
అథ త్వం కేన వణ్ణేన, కేన వా పన హేతునా;
పణ్డితం అనురక్ఖన్తో, పాణం చజసి దుచ్చజం.
౨౫౨.
యతోపి
నాభిజానామి ధీరస్స, అనుమత్తమ్పి దుక్కటం.
౨౫౩.
సచే చ కిస్మిచి కాలే, మరణం మే పురే సియా;
సో మే పుత్తే
౨౫౪.
అనాగతం పచ్చుప్పన్నం, సబ్బమత్థమ్పి పస్సతి
అనాపరాధకమ్మన్తం, న దజ్జం దకరక్ఖినో.
౨౫౫.
ఇదం సుణాథ పఞ్చాలా, చూళనేయ్యస్స
పణ్డితం
౨౫౬.
మాతు భరియాయ భాతుచ్చ, సఖినో బ్రాహ్మణస్స చ;
అత్తనో చాపి పఞ్చాలో, ఛన్నం చజతి జీవితం.
౨౫౭.
ఏవం మహత్థికా
దిట్ఠధమ్మహితత్థాయ, సమ్పరాయసుఖాయ చాతి.
దకరక్ఖసజాతకం సత్తమం.
౫౧౮. పణ్డరనాగరాజజాతకం (౮)
౨౫౮.
వికిణ్ణవాచం అనిగుయ్హ
భయం తమన్వేతి సయం అబోధం, నాగం యథా పణ్డరకం సుపణ్ణో
౨౫౯.
యో గుయ్హమన్తం పరిరక్ఖనేయ్యం, మోహా నరో సంసతి హాసమానో
తం భిన్నమన్తం భయమన్వేతి ఖిప్పం, నాగం యథా పణ్డరకం సుపణ్ణో.
౨౬౦.
నానుమిత్తో
సుమిత్తో చ అసమ్బుద్ధం, సమ్బుద్ధం వా అనత్థ వా.
౨౬౧.
విస్సాసమాపజ్జిమహం
తస్సాహమక్ఖిం వివరిం
౨౬౨.
తస్సాహం పరమం
తప్పక్ఖతో హి భయమాగతం మమం, అతీతమత్థో కపణం రుదామి.
౨౬౩.
యో వే నరో సుహదం మఞ్ఞమానో, గుయ్హమత్థం సంసతి దుక్కులీనే;
దోసా భయా అథవా రాగరత్తా
౨౬౪.
తిరోక్ఖవాచో అసతం పవిట్ఠో, యో సఙ్గతీసు ముదీరేతి వాక్యం;
ఆసీవిసో దుమ్ముఖోత్యాహు తం నరం, ఆరా ఆరా
౨౬౫.
అన్నం పానం కాసిక
ఓహాయ గచ్ఛామసే సబ్బకామే, సుపణ్ణ పాణూపగతావ త్యమ్హా.
౨౬౬.
కో నీధ తిణ్ణం గరహం ఉపేతి, అస్మింధ
సమణో సుపణ్ణో అథ వా త్వమేవ, కిం కారణా పణ్డరకగ్గహీతో.
౨౬౭.
సమణోతి
తస్సాహమక్ఖిం వివరిం గుయ్హమత్థం, అతీతమత్థో కపణం రుదామి.
౨౬౮.
న చత్థి సత్తో అమరో పథబ్యా, పఞ్ఞావిధా నత్థి న నిన్దితబ్బా;
సచ్చేన ధమ్మేన ధితియా
౨౬౯.
మాతాపితా పరమా బన్ధవానం, నాస్స తతియో అనుకమ్పకత్థి;
తేసమ్పి గుయ్హం పరమం న సంసే, మన్తస్స భేదం పరిసఙ్కమానో.
౨౭౦.
మాతాపితా భగినీ భాతరో చ, సహాయా వా యస్స హోన్తి సపక్ఖా;
తేసమ్పి గుయ్హం పరమం న సంసే, మన్తస్స భేదం పరిసఙ్కమానో.
౨౭౧.
భరియా చే పురిసం వజ్జా, కోమారీ పియభాణినీ;
పుత్తరూపయసూపేతా
మన్తస్స భేదం పరిసఙ్కమానో.
౨౭౨.
న గుయ్హమత్థం
న హి పాతుకతో సాధు, గుయ్హో అత్థో పజానతా.
౨౭౩.
థియా గుయ్హం న సంసేయ్య, అమిత్తస్స చ పణ్డితో;
యో చామిసేన సంహీరో, హదయత్థేనో చ యో నరో.
౨౭౪.
గుయ్హమత్థం
మన్తభేదభయా తస్స, దాసభూతో తితిక్ఖతి.
౨౭౫.
యావన్తో
తావన్తో తస్స ఉబ్బేగా, తస్మా గుయ్హం న విస్సజే.
౨౭౬.
వివిచ్చ భాసేయ్య దివా రహస్సం, రత్తిం గిరం నాతివేలం పముఞ్చే;
ఉపస్సుతికా హి సుణన్తి మన్తం, తస్మా మన్తో ఖిప్పముపేతి భేదం.
౨౭౭.
యథాపి అస్స
సమన్తఖాతాపరిఖాఉపేతం, ఏవమ్పి మే తే ఇధ గుయ్హమన్తా.
౨౭౮.
యే గుయ్హమన్తా అవికిణ్ణవాచా, దళ్హా
ఆరా అమిత్తా బ్యవజన్తి తేహి, ఆసీవిసా వా రివ సత్తుసఙ్ఘా
౨౭౯.
హిత్వా ఘరం పబ్బజితో అచేలో, నగ్గో ముణ్డో చరతి ఘాసహేతు;
తమ్హి
౨౮౦.
కథంకరో హోతి సుపణ్ణరాజ, కింసీలో కేన వతేన వత్తం;
సమణో చరం హిత్వా మమాయితాని, కథంకరో సగ్గముపేతి ఠానం.
౨౮౧.
హిరియా తితిక్ఖాయ దమేనుపేతో
సమణో చరం హిత్వా మమాయితాని, ఏవంకరో సగ్గముపేతి ఠానం.
౨౮౨.
మాతావ
ఏవమ్పి మే త్వం పాతురహు దిజిన్ద, మాతావ పుత్తం అనుకమ్పమానో.
౨౮౩.
హన్దజ్జ
అన్తేవాసీ దిన్నకో అత్రజో చ, రజ్జస్సు
౨౮౪.
ఇచ్చేవ వాక్యం విసజ్జీ సుపణ్ణో, భుమ్యం పతిట్ఠాయ దిజో దుజివ్హం;
ముత్తజ్జ త్వం సబ్బభయాతివత్తో, థలూదకే హోహి మయాభిగుత్తో.
౨౮౫.
ఆతఙ్కినం యథా కుసలో భిసక్కో, పిపాసితానం రహదోవ సీతో;
వేస్మం యథా హిమసీతట్టితానం
౨౮౬.
సన్ధిం కత్వా అమిత్తేన, అణ్డజేన జలాబుజ;
వివరియ దాఠం సేసి, కుతో తం భయమాగతం.
౨౮౭.
సఙ్కేథేవ అమిత్తస్మిం, మిత్తస్మిమ్పి న విస్ససే;
అభయా భయముప్పన్నం, అపి మూలాని కన్తతి.
౨౮౮.
కథం ను విస్ససే త్యమ్హి, యేనాసి కలహో కతో;
నిచ్చయత్తేన ఠాతబ్బం, సో దిసబ్భి
౨౮౯.
విస్సాసయే
తథా
౨౯౦.
తే
ఉపాగముం కరమ్పియం
౨౯౧.
తతో హవే పణ్డరకో అచేలం, సయమేవుపాగమ్మ ఇదం అవోచ;
ముత్తజ్జహం సబ్బభయాతివత్తో, న హి
౨౯౨.
పియో హి మే ఆసి సుపణ్ణరాజా, అసంసయం పణ్డరకేన సచ్చం;
సో రాగరత్తోవ అకాసిమేతం, పాపకమ్మం
౨౯౩.
న మే పియం అప్పియం వాపి హోతి, సమ్పస్సతో లోకమిమం పరఞ్చ;
సుసఞ్ఞతానఞ్హి వియఞ్జనేన, అసఞ్ఞతో లోకమిమం చరాసి.
౨౯౪.
అరియావకాసోసి అనరియోవాసి
కణ్హాభిజాతికోసి
౨౯౫.
అదుట్ఠస్స తువం దుబ్భి, దుబ్భీ
ఏతేన సచ్చవజ్జేన, ముద్ధా తే ఫలతు సత్తధా.
౨౯౬.
తస్మా హి మిత్తానం న దుబ్భితబ్బం, మిత్తదుబ్భా
ఆసిత్తసత్తో నిహతో పథబ్యా, ఇన్దస్స వాక్యేన హి సంవరో హతోతి.
పణ్డరనాగరాజజాతకం
౫౧౯. సమ్బులాజాతకం (౯)
౨౯౭.
కా
పుట్ఠాసి మే పాణిపమేయ్యమజ్ఝే, అక్ఖాహి మే నామఞ్చ బన్ధవే చ.
౨౯౮.
ఓభాసయం వనం రమ్మం, సీహబ్యగ్ఘనిసేవితం;
కా వా త్వమసి కల్యాణి, కస్స వా త్వం సుమజ్ఝిమే;
అభివాదేమి తం భద్దే, దానవాహం నమత్థు తే.
౨౯౯.
యో పుత్తో కాసిరాజస్స, సోత్థిసేనోతి తం విదూ;
తస్సాహం సమ్బులా భరియా, ఏవం జానాహి దానవ;
అభివాదేమి
౩౦౦.
వేదేహపుత్తో
తమహం రోగసమ్మత్తం, ఏకా ఏకం ఉపట్ఠహం
౩౦౧.
అహఞ్చ వనముఞ్ఛాయ, మధుమంసం మిగాబిలం
యదా హరామి తం భక్ఖో, తస్స నూనజ్జ నాధతి
౩౦౨.
కిం వనే రాజపుత్తేన, ఆతురేన కరిస్ససి;
సమ్బులే పరిచిణ్ణేన, అహం భత్తా భవామి తే.
౩౦౩.
సోకట్టాయ దురత్తాయ, కిం రూపం విజ్జతే మమ;
అఞ్ఞం పరియేస భద్దన్తే, అభిరూపతరం మయా.
౩౦౪.
ఏహిమం గిరిమారుయ్హ, భరియా మే
తాసం త్వం పవరా హోహి, సబ్బకామసమిద్ధినీ.
౩౦౫.
నూన
సబ్బం తం పచురం మయ్హం, రమస్స్వజ్జ
౩౦౬.
నో చే తువం మహేసేయ్యం, సమ్బులే కారయిస్ససి;
అలం త్వం పాతరాసాయ, పణ్హే
౩౦౭.
తఞ్చ
వనే నాథం అపస్సన్తిం, సమ్బులం అగ్గహీ భుజే.
౩౦౮.
అధిపన్నా పిసాచేన, లుద్దేనామిసచక్ఖునా;
సా చ సత్తువసమ్పత్తా, పతిమేవానుసోచతి.
౩౦౯.
న మే ఇదం తథా దుక్ఖం, యం మం ఖాదేయ్య రక్ఖసో;
యఞ్చ
౩౧౦.
న సన్తి దేవా పవసన్తి నూన, న హి నూన సన్తి ఇధ లోకపాలా;
సహసా కరోన్తానమసఞ్ఞతానం, న హి నూన సన్తి పటిసేధితారో.
౩౧౧.
ఇత్థీనమేసా పవరా యసస్సినీ, సన్తా సమా అగ్గిరివుగ్గతేజా;
తఞ్చే తువం రక్ఖసాదేసి కఞ్ఞం, ముద్ధా చ హి సత్తధా తే ఫలేయ్య;
మా త్వం దహీ
౩౧౨.
సా చ అస్సమమాగచ్ఛి, పముత్తా పురిసాదకా;
నీళం
౩౧౩.
సా తత్థ పరిదేవేసి, రాజపుత్తీ యసస్సినీ;
సమ్బులా ఉతుమత్తక్ఖా, వనే నాథం అపస్సన్తీ
౩౧౪.
సమణే
రాజపుత్తం అపస్సన్తీ, తుమ్హంమ్హి
౩౧౫.
వన్దే సీహే చ బ్యగ్ఘే చ, యే చ అఞ్ఞే వనే మిగా;
రాజపుత్తం అపస్సన్తీ, తుమ్హంమ్హి సరణం గతా.
౩౧౬.
తిణా
రాజపుత్తం అపస్సన్తీ, తుమ్హంమ్హి సరణం గతా.
౩౧౭.
వన్దే
రాజపుత్తం అపస్సన్తీ, తుమ్హంమ్హి సరణం గతా.
౩౧౮.
వన్దే భాగీరథిం గఙ్గం, సవన్తీనం పటిగ్గహం;
రాజపుత్తం అపస్సన్తీ, తుమ్హంమ్హి సరణం గతా.
౩౧౯.
వన్దే అహం పబ్బతరాజసేట్ఠం, హిమవన్తం సిలుచ్చయం;
రాజపుత్తం అపస్సన్తీ, తుమ్హంమ్హి సరణం గతా.
౩౨౦.
అతిసాయం వతాగచ్ఛి, రాజపుత్తి యసస్సిని;
కేన నుజ్జ సమాగచ్ఛి
౩౨౧.
ఇదం ఖోహం తదావోచం
న మే ఇదం తథా దుక్ఖం, యం మం ఖాదేయ్య రక్ఖసో;
యఞ్చ మే అయ్యపుత్తస్స, మనో హేస్సతి అఞ్ఞథా.
౩౨౨.
చోరీనం బహుబుద్ధీనం, యాసు సచ్చం సుదుల్లభం;
థీనం భావో దురాజానో, మచ్ఛస్సేవోదకే గతం.
౩౨౩.
తథా మం సచ్చం పాలేతు, పాలయిస్సతి చే మమం;
యథాహం నాభిజానామి, అఞ్ఞం పియతరం తయా;
ఏతేన సచ్చవజ్జేన, బ్యాధి తే వూపసమ్మతు.
౩౨౪.
యే కుఞ్జరా సత్తసతా ఉళారా, రక్ఖన్తి రత్తిన్దివముయ్యుతావుధా;
ధనుగ్గహానఞ్చ సతాని సోళస, కథంవిధే పస్ససి భద్దే సత్తవో.
౩౨౫.
అలఙ్కతాయో
తాసం సుణిత్వా మితగీతవాదితం
౩౨౬.
సువణ్ణసంకచ్చధరా
సేనోపియా
౩౨౭.
సచే అహం తాత తథా యథా పురే, పతిం తముఞ్ఛాయ పునా వనే భరే;
సమ్మానయే మం న చ మం విమానయే, ఇతోపి మే తాత తతో వరం సియా.
౩౨౮.
యమన్నపానే
సబ్బఙ్గుపేతా
౩౨౯.
అపి చే దలిద్దా కపణా అనాళ్హియా, కటాదుతీయా పతినో చ సా పియా;
సబ్బఙ్గుపేతాయపి అప్పియాయ, అయమేవ
౩౩౦.
సుదుల్లభిత్థీ పురిసస్స యా హితా, భత్తిత్థియా దుల్లభో యో హితో చ;
హితా చ తే సీలవతీ చ భరియా, జనిన్ద ధమ్మం చర సమ్బులాయ.
౩౩౧.
సచే తువం విపులే లద్ధభోగే, ఇస్సావతిణ్ణా మరణం ఉపేసి;
అహఞ్చ తే భద్దే ఇమా రాజకఞ్ఞా
సమ్బులాజాతకం నవమం.
౫౨౦. గన్ధతిన్దుకజాతకం (౧౦)
౩౩౨.
అప్పమాదో
అప్పమత్తా న మీయన్తి, యే పమత్తా యథా మతా.
౩౩౩.
మదా పమాదో జాయేథ, పమాదా జాయతే ఖయో;
ఖయా పదోసా
౩౩౪.
బహూ హి ఖత్తియా జీనా, అత్థం రట్ఠం పమాదినో;
అథోపి గామినో గామా, అనగారా అగారినో.
౩౩౫.
ఖత్తియస్స పమత్తస్స, రట్ఠస్మిం రట్ఠవడ్ఢన;
సబ్బే భోగా వినస్సన్తి, రఞ్ఞో తం వుచ్చతే అఘం.
౩౩౬.
నేస
ఇద్ధం ఫీతం జనపదం, చోరా విద్ధంసయన్తి నం.
౩౩౭.
న తే పుత్తా భవిస్సన్తి, న హిరఞ్ఞం న ధానియం
రట్ఠే విలుప్పమానమ్హి, సబ్బభోగేహి జియ్యసి.
౩౩౮.
సబ్బభోగా పరిజిణ్ణం, రాజానం వాపి ఖత్తియం
ఞాతిమిత్తా సుహజ్జా చ, న తం మఞ్ఞన్తి మానియం
౩౩౯.
హత్థారోహా అనీకట్ఠా, రథికా పత్తికారకా;
తమేవముపజీవన్తా, న తం మఞ్ఞన్తి మానియం.
౩౪౦.
అసంవిహితకమ్మన్తం, బాలం దుమ్మన్తిమన్తినం;
సిరీ జహతి దుమ్మేధం, జిణ్ణంవ ఉరగో తచం.
౩౪౧.
సుసంవిహితకమ్మన్తం
సబ్బే భోగాభివడ్ఢన్తి, గావో సఉసభామివ.
౩౪౨.
ఉపస్సుతిం మహారాజ, రట్ఠే జనపదే చర;
తత్థ దిస్వా చ సుత్వా చ, తతో తం
౩౪౩.
ఏవం వేదేతు పఞ్చాలో, సఙ్గామే సరమప్పితో
యథాహమజ్జ వేదేమి, కణ్టకేన సమప్పితో.
౩౪౪.
జిణ్ణో
కిం తత్థ బ్రహ్మదత్తస్స, యం తం మగ్గేయ్య
౩౪౫.
బహ్వేత్థ బ్రహ్మదత్తస్స, సోహం
అరక్ఖితా
౩౪౬.
రత్తిఞ్హి
రట్ఠస్మిం కూటరాజస్స, బహు అధమ్మికో జనో.
౩౪౭.
ఏతాదిసే భయే జాతే
నిల్లేనకాని కుబ్బన్తి, వనే ఆహత్వ కణ్టకం.
౩౪౮.
కదాస్సు నామయం రాజా, బ్రహ్మదత్తో మరిస్సతి;
యస్స రట్ఠమ్హి జియ్యన్తి, అప్పతికా కుమారికా.
౩౪౯.
దుబ్భాసితఞ్హి తే జమ్మి, అనత్థపదకోవిదే;
కుహిం రాజా కుమారీనం, భత్తారం పరియేసతి.
౩౫౦.
న మే దుబ్భాసితం బ్రహ్మే, కోవిదత్థపదా అహం;
అరక్ఖితా జానపదా, అధమ్మబలినా హతా.
౩౫౧.
రత్తిఞ్హి
రట్ఠస్మిం కూటరాజస్స, బహు అధమ్మికో జనో;
దుజ్జీవే దుబ్భరే దారే, కుతో భత్తా కుమారియో.
౩౫౨.
ఏవం సయతు పఞ్చాలో, సఙ్గామే సత్తియా హతో;
యథాయం కపణో సేతి, హతో ఫాలేన సాలియో.
౩౫౩.
అధమ్మేన తువం జమ్మ, బ్రహ్మదత్తస్స కుజ్ఝసి;
యో త్వం సపసి రాజానం, అపరజ్ఝిత్వాన అత్తనో
౩౫౪.
ధమ్మేన బ్రహ్మదత్తస్స, అహం కుజ్ఝామి బ్రాహ్మణ;
అరక్ఖితా జానపదా, అధమ్మబలినా హతా.
౩౫౫.
రత్తిఞ్హి
రట్ఠస్మిం కూటరాజస్స, బహు అధమ్మికో జనో.
౩౫౬.
సా
భత్తహారిం అపేక్ఖన్తో, హతో ఫాలేన సాలియో.
౩౫౭.
ఏవం హఞ్ఞతు పఞ్చాలో, సఙ్గామే అసినా హతో
యథాహమజ్జ పహతో, ఖీరఞ్చ మే పవట్టితం.
౩౫౮.
యం పసు ఖీరం ఛడ్డేతి, పసుపాలం విహింసతి
కిం తత్థ బ్రహ్మదత్తస్స, యం నో గరహతే
౩౫౯.
గారయ్హో బ్రహ్మే పఞ్చాలో, బ్రహ్మదత్తస్స రాజినో;
అరక్ఖితా జానపదా, అధమ్మబలినా హతా.
౩౬౦.
రత్తిఞ్హి
రట్ఠస్మిం కూటరాజస్స, బహు అధమ్మికో జనో.
౩౬౧.
చణ్డా అటనకా
తం దాని అజ్జ దోహామ, ఖీరకామేహుపద్దుతా.
౩౬౨.
ఏవం కన్దతు పఞ్చాలో, విపుత్తో విప్పసుక్ఖతు;
యథాయం కపణా గావీ, విపుత్తా పరిధావతి.
౩౬౩.
యం పసు పసుపాలస్స, సమ్భమేయ్య
కో నీధ అపరాధత్థి, బ్రహ్మదత్తస్స రాజినో.
౩౬౪.
అపరాధో మహాబ్రహ్మే, బ్రహ్మదత్తస్స రాజినో;
అరక్ఖితా జానపదా, అధమ్మబలినా హతా.
౩౬౫.
రత్తిఞ్హి చోరా ఖాదన్తి, దివా ఖాదన్తి తుణ్డియా;
రట్ఠస్మిం కూటరాజస్స, బహు అధమ్మికో జనో;
కథం నో అసికోసత్థా, ఖీరపా హఞ్ఞతే పజా.
౩౬౬.
ఏవం ఖజ్జతు పఞ్చాలో, హతో యుద్ధే సపుత్తకో;
యథాహమజ్జ ఖజ్జామి, గామికేహి
౩౬౭.
న
నేత్తావతా రాజా అధమ్మచారీ, యం తాదిసం జీవమదేయ్యు ధఙ్కా.
౩౬౮.
అధమ్మరూపో వత బ్రహ్మచారీ, అనుప్పియం భాససి ఖత్తియస్స;
విలుప్పమానాయ పుథుప్పజాయ, పూజేసి రాజం పరమప్పమాదం
౩౬౯.
సచే
భుత్వా బలిం అగ్గపిణ్డఞ్చ కాకా, న మాదిసం జీవమదేయ్యు ధఙ్కాతి.
గన్ధతిన్దుకజాతకం దసమం.
తస్సుద్దానం –
కింఛన్ద
దకరక్ఖస పణ్డరనాగవరో, అథ సమ్బుల తిన్దుకదేవసుతోతి.
తింసనిపాతం నిట్ఠితం.
జాతకపాళియా పఠమో భాగో నిట్ఠితో.