๙. นวมวคฺโค
(๘๔) ๑. อานิสํสทสฺสาวีกถา
๕๔๗. อานิสํสทสฺสาวิสฺส
นนุ สงฺขาเร ทุกฺขโต…เป.… โรคโต… คณฺฑโต… สลฺลโต… อฆโต… อาพาธโต… ปรโต… ปโลกโต… อีติโต… อุปทฺทวโต… ภยโต… อุปสคฺคโต… จลโต… ปภงฺคุโต… อทฺธุวโต… อตาณโต… อเลณโต… อสรณโต… อสรณีภูตโต… ริตฺตโต… ตุจฺฉโต… สุญฺญโต… อนตฺตโต… อาทีนวโต…เป.… วิปริณามธมฺมโต มนสิกโรโต สํโยชนา ปหียนฺตีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ สงฺขาเร วิปริณามธมฺมโต มนสิกโรโต สํโยชนา ปหียนฺติ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อานิสํสทสฺสาวิสฺส สํโยชนานํ ปหาน’’นฺติฯ
สงฺขาเร
๕๔๘. น วตฺตพฺพํ – ‘‘อานิสํสทสฺสาวิสฺส สํโยชนานํ ปหาน’’นฺติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ นิพฺพาเน สุขานุปสฺสี วิหรติ สุขสญฺญี สุขปฏิสํเวที, สตตํ สมิตํ อพฺโพกิณฺณํ เจตสา อธิมุจฺจมาโน ปญฺญาย ปริโยคาหมาโน’’ติ
อานิสํสทสฺสาวีกถา นิฏฺฐิตาฯ
๙. นวมวคฺโค
(๘๕) ๒. อมตารมฺมณกถา
๕๔๙. อมตารมฺมณํ สํโยชนนฺติ? อามนฺตาฯ อมตํ สํโยชนิยํ คนฺถนิยํ โอฆนิยํ โยคนิยํ นีวรณิยํ ปรามฏฺฐํ อุปาทานิยํ สํกิเลสิยนฺติ? น
อมตํ อารพฺภ ราโค อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตาฯ อมตํ ราคฏฺฐานิยํ รชนิยํ กมนิยํ มทนิยํ พนฺธนิยํ มุจฺฉนิยนฺติ? น
อมตํ อารพฺภ โทโส อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตาฯ อมตํ โทสฏฺฐานิยํ โกปฏฺฐานิยํ ปฏิฆฏฺฐานิยนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… นนุ อมตํ น โทสฏฺฐานิยํ น โกปฏฺฐานิยํ น ปฏิฆฏฺฐานิยนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อมตํ น โทสฏฺฐานิยํ น โกปฏฺฐานิยํ น ปฏิฆฏฺฐานิยํ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อมตํ อารพฺภ โทโส อุปฺปชฺชตี’’ติฯ
อมตํ อารพฺภ โมโห อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตาฯ อมตํ โมหฏฺฐานิยํ อญฺญาณกรณํ อจกฺขุกรณํ ปญฺญานิโรธิยํ วิฆาตปกฺขิยํ อนิพฺพานสํวตฺตนิยนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… นนุ อมตํ น โมหฏฺฐานิยํ น อญฺญาณกรณํ น อจกฺขุกรณํ ปญฺญาพุทฺธิยํ อวิฆาตปกฺขิยํ นิพฺพานสํวตฺตนิยนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อมตํ น โมหฏฺฐานิยํ น อญฺญาณกรณํ…เป.… นิพฺพานสํวตฺตนิยํ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อมตํ อารพฺภ โมโห อุปฺปชฺชตี’’ติฯ
๕๕๐. รูปํ
รูปํ อารพฺภ ราโค อุปฺปชฺชติ, รูปํ ราคฏฺฐานิยํ รชนิยํ กมนิยํ มทนิยํ พนฺธนิยํ มุจฺฉนิยนฺติ? อามนฺตาฯ อมตํ อารพฺภ ราโค อุปฺปชฺชติ, อมตํ ราคฏฺฐานิยํ…เป.… มุจฺฉนิยนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
รูปํ อารพฺภ โทโส อุปฺปชฺชติ, รูปํ โทสฏฺฐานิยํ โกปฏฺฐานิยํ ปฏิฆฏฺฐานิยนฺติ? อามนฺตาฯ อมตํ อารพฺภ โทโส อุปฺปชฺชติ, อมตํ โทสฏฺฐานิยํ โกปฏฺฐานิยํ ปฏิฆฏฺฐานิยนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
รูปํ
อมตํ อารพฺภ สํโยชนา อุปฺปชฺชนฺติ, อมตํ อสํโยชนิยํ อคนฺถนิยํ อโนฆนิยํ อโยคนิยํ อนีวรณิยํ อปรามฏฺฐํ อนุปาทานิยํ อสํกิเลสิยนฺติ? อามนฺตาฯ รูปํ อารพฺภ สํโยชนา อุปฺปชฺชนฺติ, รูปํ อสํโยชนิยํ อคนฺถนิยํ…เป.… อสํกิเลสิยนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
อมตํ อารพฺภ ราโค อุปฺปชฺชติ, อมตํ น ราคฏฺฐานิยํ น รชนิยํ น กมนิยํ น มทนิยํ น พนฺธนิยํ น มุจฺฉนิยนฺติ? อามนฺตา
อมตํ
อมตํ อารพฺภ โมโห อุปฺปชฺชติ, อมตํ น โมหฏฺฐานิยํ น อญฺญาณกรณํ…เป.… นิพฺพานสํวตฺตนิยนฺติ? อามนฺตาฯ รูปํ อารพฺภ โมโห อุปฺปชฺชติ, รูปํ น โมหฏฺฐานิยํ น อญฺญาณกรณํ…เป.… นิพฺพานสํวตฺตนิยนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
๕๕๑. น วตฺตพฺพํ – ‘‘อมตารมฺมณํ สํโยชน’’นฺติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘นิพฺพานํ นิพฺพานโต สญฺชานาติ, นิพฺพานํ นิพฺพานโต สญฺชานิตฺวา นิพฺพานํ มญฺญติ, นิพฺพานสฺมิํ มญฺญติ, นิพฺพานโต มญฺญติ, นิพฺพานํ เมติ มญฺญติ, นิพฺพานํ อภินนฺทตี’’ติ
อมตารมฺมณกถา นิฏฺฐิตาฯ
๙. นวมวคฺโค
(๘๖) ๓. รูปํ สารมฺมณนฺติกถา
๕๕๒. รูปํ
ผสฺโส สารมฺมโณ, อตฺถิ ตสฺส อาวฏฺฏนา อาโภโค…เป.… ปณิธีติ? อามนฺตา
เวทนา…เป.… สญฺญา เจตนา จิตฺตํ สทฺธา วีริยํ สติ สมาธิ ปญฺญา ราโค โทโส โมโห มาโน ทิฏฺฐิ วิจิกิจฺฉา ถินํ อุทฺธจฺจํ อหิริกํ…เป.… อโนตฺตปฺปํ สารมฺมณํ, อตฺถิ ตสฺส อาวฏฺฏนา อาโภโค…เป.… ปณิธีติ? อามนฺตาฯ รูปํ สารมฺมณํ, อตฺถิ ตสฺส อาวฏฺฏนา อาโภโค…เป.… ปณิธีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
รูปํ สารมฺมณํ, นตฺถิ ตสฺส อาวฏฺฏนา อาโภโค…เป.… ปณิธีติ? อามนฺตาฯ ผสฺโส สารมฺมโณ, นตฺถิ ตสฺส อาวฏฺฏนา อาโภโค…เป.… ปณิธีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
รูปํ
๕๕๓. น วตฺตพฺพํ – ‘‘รูปํ สารมฺมณ’’นฺติ? อามนฺตาฯ นนุ รูปํ สปฺปจฺจยนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ รูปํ สปฺปจฺจยํ, เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘รูปํ สารมฺมณ’’นฺติฯ
รูปํ สารมฺมณนฺติกถา นิฏฺฐิตาฯ
๙. นวมวคฺโค
(๘๗) ๔. อนุสยา อนารมฺมณกถา
๕๕๔. อนุสยา
กามราคานุสโย อนารมฺมโณติ? อามนฺตาฯ กามราโค กามราคปริยุฏฺฐานํ กามราคสํโยชนํ กาโมโฆ กามโยโค กามจฺฉนฺทนีวรณํ อนารมฺมณนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… กามราโค กามราคปริยุฏฺฐานํ กามราคสํโยชนํ กาโมโฆ กามโยโค กามจฺฉนฺทนีวรณํ สารมฺมณนฺติ? อามนฺตาฯ กามราคานุสโย สารมฺมโณติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
กามราคานุสโย อนารมฺมโณติ? อามนฺตาฯ กตมกฺขนฺธปริยาปนฺโนติ
กามราคานุสโย สงฺขารกฺขนฺธปริยาปนฺโน อนารมฺมโณติ? อามนฺตาฯ กามราโค สงฺขารกฺขนฺธปริยาปนฺโน อนารมฺมโณติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… กามราโค สงฺขารกฺขนฺธปริยาปนฺโน สารมฺมโณติ? อามนฺตาฯ กามราคานุสโย สงฺขารกฺขนฺธปริยาปนฺโน สารมฺมโณติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
กามราคานุสโย
๕๕๕. ปฏิฆานุสโย
อวิชฺชานุสโย อนารมฺมโณติ? อามนฺตาฯ กตมกฺขนฺธปริยาปนฺโนติ? สงฺขารกฺขนฺธปริยาปนฺโนติฯ สงฺขารกฺขนฺโธ อนารมฺมโณติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… สงฺขารกฺขนฺโธ อนารมฺมโณติ? อามนฺตาฯ เวทนากฺขนฺโธ สญฺญากฺขนฺโธ วิญฺญาณกฺขนฺโธ อนารมฺมโณติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
อวิชฺชานุสโย สงฺขารกฺขนฺธปริยาปนฺโน อนารมฺมโณติ? อามนฺตาฯ อวิชฺชา
อวิชฺชานุสโย สงฺขารกฺขนฺธปริยาปนฺโน อนารมฺมโณ, อวิชฺชา สงฺขารกฺขนฺธปริยาปนฺนา สารมฺมณาติ? อามนฺตาฯ สงฺขารกฺขนฺโธ เอกเทโส สารมฺมโณ เอกเทโส อนารมฺมโณติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… สงฺขารกฺขนฺโธ เอกเทโส สารมฺมโณ เอกเทโส อนารมฺมโณติ? อามนฺตาฯ เวทนากฺขนฺโธ สญฺญากฺขนฺโธ วิญฺญาณกฺขนฺโธ เอกเทโส สารมฺมโณ เอกเทโส อนารมฺมโณติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
๕๕๖. น
อนุสยา อนารมฺมณาติกถา นิฏฺฐิตาฯ
๙. นวมวคฺโค
(๘๘) ๕. ญาณํ อนารมฺมณนฺติกถา
๕๕๗. ญาณํ
ญาณํ อนารมฺมณนฺติ? อามนฺตาฯ กตมกฺขนฺธปริยาปนฺนนฺติ? สงฺขารกฺขนฺธปริยาปนฺนนฺติฯ สงฺขารกฺขนฺโธ อนารมฺมโณติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… สงฺขารกฺขนฺโธ อนารมฺมโณติ
ญาณํ
๕๕๘. น วตฺตพฺพํ – ‘‘ญาณํ อนารมฺมณ’’นฺติ? อามนฺตาฯ อรหา จกฺขุวิญฺญาณสมงฺคี ญาณีติ วตฺตพฺโพติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ตสฺส ญาณสฺส อารมฺมณนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… เตน หิ ญาณํ อนารมฺมณนฺติฯ อรหา จกฺขุวิญฺญาณสมงฺคี ปญฺญวาติ
ญาณํ อนารมฺมณนฺติกถา นิฏฺฐิตาฯ
๙. นวมวคฺโค
(๘๙) ๖. อตีตานาคตารมฺมณกถา
๕๕๙. อตีตารมฺมณํ จิตฺตํ อนารมฺมณนฺติ? อามนฺตาฯ นนุ อตีตารมฺมณนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อตีตารมฺมณํ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อตีตารมฺมณํ
อตีตารมฺมณํ จิตฺตํ อนารมฺมณนฺติ? อามนฺตาฯ นนุ อตีตํ อารพฺภ อตฺถิ อาวฏฺฏนา…เป.… ปณิธีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อตีตํ อารพฺภ อตฺถิ อาวฏฺฏนา…เป.… ปณิธิ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อตีตารมฺมณํ จิตฺตํ อนารมฺมณ’’นฺติฯ
๕๖๐. อนาคตารมฺมณํ จิตฺตํ อนารมฺมณนฺติ? อามนฺตาฯ นนุ อนาคตารมฺมณนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อนาคตารมฺมณํ, โน
อนาคตารมฺมณํ จิตฺตํ อนารมฺมณนฺติ? อามนฺตาฯ นนุ อนาคตํ อารพฺภ อตฺถิ อาวฏฺฏนา…เป.… ปณิธีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อนาคตํ อารพฺภ อตฺถิ อาวฏฺฏนา…เป.… ปณิธิ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อนาคตารมฺมณํ จิตฺตํ อนารมฺมณ’’นฺติฯ
ปจฺจุปฺปนฺนํ
อตีตํ อารพฺภ อตฺถิ อาวฏฺฏนา…เป.… ปณิธิ, อตีตารมฺมณํ จิตฺตํ อนารมฺมณนฺติ? อามนฺตาฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ อารพฺภ อตฺถิ อาวฏฺฏนา…เป.… ปณิธิ, ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณํ จิตฺตํ อนารมฺมณนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
อนาคตํ
๕๖๑. น
อตีตานาคตารมฺมณกถา นิฏฺฐิตาฯ
๙. นวมวคฺโค
(๙๐) ๗. วิตกฺกานุปติตกถา
๕๖๒. สพฺพํ จิตฺตํ วิตกฺกานุปติตนฺติ? อามนฺตาฯ สพฺพํ จิตฺตํ วิจารานุปติตํ ปีตานุปติตํ สุขานุปติตํ ทุกฺขานุปติตํ โสมนสฺสานุปติตํ โทมนสฺสานุปติตํ
สพฺพํ จิตฺตํ วิตกฺกานุปติตนฺติ? อามนฺตาฯ นนุ อตฺถิ อวิตกฺโก วิจารมตฺโต สมาธีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อตฺถิ อวิตกฺโก วิจารมตฺโต สมาธิ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘สพฺพํ จิตฺตํ วิตกฺกานุปติต’’นฺติ
สพฺพํ จิตฺตํ วิตกฺกานุปติตนฺติ? อามนฺตาฯ นนุ อตฺถิ อวิตกฺโก อวิจาโร สมาธีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อตฺถิ อวิตกฺโก อวิจาโร สมาธิ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘สพฺพํ จิตฺตํ วิตกฺกานุปติต’’นฺติฯ สพฺพํ จิตฺตํ วิตกฺกานุปติตนฺติ? อามนฺตาฯ นนุ ตโย สมาธี วุตฺตา ภควตา – สวิตกฺโก สวิจาโร สมาธิ, อวิตกฺโก วิจารมตฺโต สมาธิ, อวิตกฺโก อวิจาโร สมาธีติ
วิตกฺกานุปติตกถา นิฏฺฐิตาฯ
๙. นวมวคฺโค
(๙๑) ๘. วิตกฺกวิปฺผารสทฺทกถา
๕๖๓. สพฺพโส
สพฺพโส วิตกฺกยโต วิจารยโต วิตกฺกวิปฺผาโร สทฺโทติ? อามนฺตาฯ วิตกฺกวิปฺผาโร สทฺโท โสตวิญฺเญยฺโย โสตสฺมิํ ปฏิหญฺญติ โสตสฺส อาปาถํ อาคจฺฉตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ นนุ วิตกฺกวิปฺผาโร สทฺโท น โสตวิญฺเญยฺโย น โสตสฺมิํ ปฏิหญฺญติ น โสตสฺส อาปาถํ อาคจฺฉตีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ วิตกฺกวิปฺผาโร สทฺโท น โสตวิญฺเญยฺโย น โสตสฺมิํ ปฏิหญฺญติ น โสตสฺส อาปาถํ อาคจฺฉติ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘สพฺพโส วิตกฺกยโต วิจารยโต วิตกฺกวิปฺผาโร สทฺโท’’ติฯ
วิตกฺกวิปฺผารสทฺทกถา นิฏฺฐิตาฯ
๙. นวมวคฺโค
(๙๒) ๙. น ยถาจิตฺตสฺส วาจาติกถา
๕๖๔. น ยถาจิตฺตสฺส วาจาติ? อามนฺตาฯ อผสฺสกสฺส วาจา อเวทนกสฺส วาจา อสญฺญกสฺส วาจา อเจตนกสฺส วาจา อจิตฺตกสฺส วาจาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… นนุ สผสฺสกสฺส วาจา สเวทนกสฺส วาจา สสญฺญกสฺส วาจา สเจตนกสฺส วาจา สจิตฺตกสฺส วาจาติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ สผสฺสกสฺส วาจา…เป.… สจิตฺตกสฺส วาจา, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘น ยถาจิตฺตสฺส วาจา’’ติฯ
น
น
น ยถาจิตฺตสฺส วาจาติ? อามนฺตาฯ น ภณิตุกาโม ภณติ, น กเถตุกาโม กเถติ, น อาลปิตุกาโม อาลปติ, น โวหริตุกาโม โวหรตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… นนุ ภณิตุกาโม ภณติ, กเถตุกาโม กเถติ, อาลปิตุกาโม อาลปติ, โวหริตุกาโม โวหรตีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ ภณิตุกาโม ภณติ, กเถตุกาโม กเถติ, อาลปิตุกาโม อาลปติ, โวหริตุกาโม โวหรติ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘น ยถาจิตฺตสฺส วาจา’’ติฯ
๕๖๕. น วตฺตพฺพํ – ‘‘น ยถาจิตฺตสฺส วาจา’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ อตฺถิ โกจิ ‘‘อญฺญํ ภณิสฺสามี’’ติ อญฺญํ ภณติ, ‘‘อญฺญํ กเถสฺสามี’’ติ อญฺญํ กเถติ, ‘‘อญฺญํ อาลปิสฺสามี’’ติ อญฺญํ อาลปติ, ‘‘อญฺญํ โวหริสฺสามี’’ติ
น ยถาจิตฺตสฺส วาจาติกถา นิฏฺฐิตาฯ
๙. นวมวคฺโค
(๙๓) ๑๐. น ยถาจิตฺตสฺส กายกมฺมนฺติกถา
๕๖๖. น
น
น ยถาจิตฺตสฺส กายกมฺมนฺติ? อามนฺตาฯ นนุ กายกมฺมํ จิตฺตสมุฏฺฐานํ จิตฺเตน สหชาตํ จิตฺเตน สห เอกุปฺปาทนฺติ? อามนฺตา
น ยถาจิตฺตสฺส กายกมฺมนฺติ? อามนฺตาฯ น อภิกฺกมิตุกาโม อภิกฺกมติ, น ปฏิกฺกมิตุกาโม ปฏิกฺกมติ, น อาโลเกตุกาโม อาโลเกติ, น วิโลเกตุกาโม วิโลเกติ, น สมิญฺชิตุกาโม สมิญฺเชติ, น ปสาเรตุกาโม ปสาเรตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ นนุ อภิกฺกมิตุกาโม อภิกฺกมติ, ปฏิกฺกมิตุกาโม ปฏิกฺกมติ, อาโลเกตุกาโม อาโลเกติ, วิโลเกตุกาโม วิโลเกติ, สมิญฺชิตุกาโม สมิญฺเชติ, ปสาเรตุกาโม ปสาเรตีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อภิกฺกมิตุกาโม อภิกฺกมติ…เป.… ปสาเรตุกาโม ปสาเรติ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘น ยถาจิตฺตสฺส กายกมฺม’’นฺติฯ
๕๖๗. น วตฺตพฺพํ – ‘‘น ยถาจิตฺตสฺส กายกมฺม’’นฺติ? อามนฺตาฯ นนุ อตฺถิ โกจิ ‘‘อญฺญตฺร คจฺฉิสฺสามี’’ติ อญฺญตฺร คจฺฉติ…เป.… ‘‘อญฺญํ ปสาเรสฺสามี’’ติ อญฺญํ ปสาเรตีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อตฺถิ โกจิ ‘‘อญฺญตฺร
น ยถาจิตฺตสฺส กายกมฺมนฺติกถา นิฏฺฐิตาฯ
๙. นวมวคฺโค
(๙๔) ๑๑. อตีตานาคตสมนฺนาคตกถา
๕๖๘. อตีเตน
อนาคเตน สมนฺนาคโตติ? อามนฺตาฯ นนุ อนาคตํ อชาตํ อภูตํ อสญฺชาตํ อนิพฺพตฺตํ อนภินิพฺพตฺตํ อปาตุภูตนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อนาคตํ อชาตํ อภูตํ อสญฺชาตํ อนิพฺพตฺตํ อนภินิพฺพตฺตํ อปาตุภูตํ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อนาคเตน สมนฺนาคโต’’ติฯ
๕๖๙. อตีเตน รูปกฺขนฺเธน สมนฺนาคโต, อนาคเตน รูปกฺขนฺเธน สมนฺนาคโต, ปจฺจุปฺปนฺเนน รูปกฺขนฺเธน สมนฺนาคโตติ? อามนฺตาฯ ตีหิ รูปกฺขนฺเธหิ สมนฺนาคโตติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อตีเตหิ ปญฺจหิ ขนฺเธหิ สมนฺนาคโต, อนาคเตหิ ปญฺจหิ ขนฺเธหิ สมนฺนาคโต, ปจฺจุปฺปนฺเนหิ ปญฺจหิ ขนฺเธหิ สมนฺนาคโตติ? อามนฺตาฯ ปนฺนรสหิ ขนฺเธหิ สมนฺนาคโตติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
อตีเตน จกฺขายตเนน สมนฺนาคโต, อนาคเตน จกฺขายตเนน สมนฺนาคโต, ปจฺจุปฺปนฺเนน จกฺขายตเนน สมนฺนาคโตติ? อามนฺตาฯ ตีหิ จกฺขายตเนหิ สมนฺนาคโตติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อตีเตหิ
อตีตาย จกฺขุธาตุยา สมนฺนาคโต, อนาคตาย จกฺขุธาตุยา สมนฺนาคโต, ปจฺจุปฺปนฺนาย จกฺขุธาตุยา สมนฺนาคโตติ? อามนฺตา
อตีเตน จกฺขุนฺทฺริเยน สมนฺนาคโต, อนาคเตน จกฺขุนฺทฺริเยน สมนฺนาคโต, ปจฺจุปฺปนฺเนน จกฺขุนฺทฺริเยน สมนฺนาคโตติ? อามนฺตาฯ ตีหิ จกฺขุนฺทฺริเยหิ สมนฺนาคโตติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อตีเตหิ พาวีสตินฺทฺริเยหิ สมนฺนาคโต, อนาคเตหิ พาวีสตินฺทฺริเยหิ สมนฺนาคโต, ปจฺจุปฺปนฺเนหิ พาวีสตินฺทฺริเยหิ สมนฺนาคโตติ? อามนฺตาฯ ฉสฏฺฐินฺทฺริเยหิ สมนฺนาคโตติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
๕๗๐. น วตฺตพฺพํ – ‘‘อตีตานาคเตหิ สมนฺนาคโต’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ อตฺถิ อฏฺฐวิโมกฺขฌายี จตุนฺนํ ฌานานํ นิกามลาภี นวนฺนํ อนุปุพฺพวิหารสมาปตฺตีนํ
อตีตานาคตสมนฺนาคตกถา นิฏฺฐิตาฯ
นวมวคฺโคฯ
ตสฺสุทฺทานํ –
อานิสํสทสฺสาวิสฺส สํโยชนานํ ปหานํ, อมตารมฺมณํ สํโยชนํ, รูปํ