๑๕. ปนฺนรสมวคฺโค
(๑๔๕) ๑. ปจฺจยตากถา
๗๑๑. ปจฺจยตา
นนุ ฉนฺทาธิปติ สหชาตานํ ธมฺมานํ อธิปตีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ ฉนฺทาธิปติ สหชาตานํ ธมฺมานํ อธิปติ, เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย, สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย’’ติฯ
๗๑๒. นนุ วีริยาธิปติ สหชาตานํ ธมฺมานํ อธิปตีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ วีริยาธิปติ สหชาตานํ ธมฺมานํ อธิปติ, เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย, สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย’’ติฯ
นนุ วีริยาธิปติ สหชาตานํ ธมฺมานํ อธิปติ, ตญฺจ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ วีริยาธิปติ สหชาตานํ ธมฺมานํ อธิปติ, ตญฺจ อินฺทฺริยํ, เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย, อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย’’ติฯ
นนุ วีริยาธิปติ สหชาตานํ ธมฺมานํ อธิปติ, ตญฺจ มคฺคงฺคนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ วีริยาธิปติ สหชาตานํ ธมฺมานํ อธิปติ, ตญฺจ มคฺคงฺคํ, เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย, มคฺคปจฺจเยน ปจฺจโย’’ติฯ
๗๑๓. นนุ
นนุ จิตฺตาธิปติ สหชาตานํ ธมฺมานํ อธิปติ, โส จ อาหาโรติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ จิตฺตาธิปติ สหชาตานํ ธมฺมานํ อธิปติ, โส จ อาหาโร, เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย, อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย’’ติฯ
นนุ จิตฺตาธิปติ สหชาตานํ ธมฺมานํ อธิปติ, ตญฺจ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ จิตฺตาธิปติ
๗๑๔. นนุ วีมํสาธิปติ สหชาตานํ ธมฺมานํ อธิปตีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ วีมํสาธิปติ สหชาตานํ ธมฺมานํ อธิปติ, เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย, สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย’’ติฯ
นนุ วีมํสาธิปติ สหชาตานํ ธมฺมานํ อธิปติ, ตญฺจ อินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ วีมํสาธิปติ สหชาตานํ ธมฺมานํ อธิปติ, ตญฺจ อินฺทฺริยํ, เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย, อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย’’ติฯ
นนุ วีมํสาธิปติ สหชาตานํ ธมฺมานํ อธิปติ, ตญฺจ มคฺคงฺคนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ วีมํสาธิปติ สหชาตานํ ธมฺมานํ อธิปติ
๗๑๕. นนุ อริยํ ธมฺมํ ครุํ กตฺวา อุปฺปชฺชติ ปจฺจเวกฺขณา, ตญฺจารมฺมณนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อริยํ ธมฺมํ ครุํ กตฺวา อุปฺปชฺชติ ปจฺจเวกฺขณา, ตญฺจารมฺมณํ, เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย, อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย’’ติฯ
๗๑๖. นนุ ปุริมา ปุริมา กุสลา ธมฺมา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ กุสลานํ ธมฺมานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย, สา จ อาเสวนาติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ
นนุ ปุริมา ปุริมา อกุสลา ธมฺมา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ อกุสลานํ ธมฺมานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย, สา จ อาเสวนาติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ ปุริมา ปุริมา อกุสลา ธมฺมา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ อกุสลานํ ธมฺมานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย, สา จ อาเสวนา, เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย, อาเสวนปจฺจเยน ปจฺจโย’’ติฯ
นนุ
๗๑๗. น วตฺตพฺพํ – ‘‘ปจฺจยตา ววตฺถิตา’’ติ? อามนฺตาฯ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย โหติ, อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย โหติ, อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย โหติ, สมนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย โหตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพฯ เตน หิ ปจฺจยตา ววตฺถิตาติฯ
ปจฺจยตากถา นิฏฺฐิตาฯ
๑๕. ปนฺนรสมวคฺโค
(๑๔๖) ๒. อญฺญมญฺญปจฺจยกถา
๗๑๘. อวิชฺชาปจฺจยาว สงฺขารา, น วตฺตพฺพํ – ‘‘สงฺขารปจฺจยาปิ อวิชฺชา’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ อวิชฺชา สงฺขาเรน สหชาตาติ? อามนฺตา
ตณฺหาปจฺจยาว อุปาทานํ, น วตฺตพฺพํ – ‘‘อุปาทานปจฺจยาปิ ตณฺหา’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ ตณฺหา อุปาทาเนน สหชาตาติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ ตณฺหา อุปาทาเนน
๗๑๙. ‘‘ชรามรณปจฺจยา
‘‘วิญฺญาณปจฺจยา, ภิกฺขเว, นามรูปํ, นามรูปปจฺจยาปิ วิญฺญาณ’’นฺติ
อญฺญมญฺญปจฺจยกถา นิฏฺฐิตาฯ
๑๕. ปนฺนรสมวคฺโค
(๑๔๗) ๓. อทฺธากถา
๗๒๐. อทฺธา ปรินิปฺผนฺโนติ? อามนฺตาฯ รูปนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… เวทนา…เป.… สญฺญา…เป.… สงฺขารา…เป.… วิญฺญาณนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อตีโต อทฺธา ปรินิปฺผนฺโนติ? อามนฺตาฯ รูปนฺติ
อตีตํ รูปํ เวทนา สญฺญา สงฺขารา วิญฺญาณํ อตีโต อทฺธาติ? อามนฺตาฯ อตีตา ปญฺจทฺธาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อนาคตํ รูปํ เวทนา สญฺญา สงฺขารา วิญฺญาณํ อนาคโต อทฺธาติ? อามนฺตาฯ อนาคตา ปญฺจทฺธาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… ปจฺจุปฺปนฺนํ รูปํ
อตีตา ปญฺจกฺขนฺธา
อตีตานิ ทฺวาทสายตนานิ อตีโต อทฺธา, อนาคตานิ ทฺวาทสายตนานิ อนาคโต อทฺธา, ปจฺจุปฺปนฺนานิ ทฺวาทสายตนานิ ปจฺจุปฺปนฺโน อทฺธาติ? อามนฺตาฯ ฉตฺติํส อทฺธาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
อตีตา อฏฺฐารส ธาตุโย อตีโต อทฺธา, อนาคตา อฏฺฐารส ธาตุโย อนาคโต อทฺธา, ปจฺจุปฺปนฺนา อฏฺฐารส ธาตุโย ปจฺจุปฺปนฺโน อทฺธาติ? อามนฺตาฯ จตุปญฺญาส อทฺธาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
อตีตานิ พาวีสตินฺทฺริยานิ อตีโต อทฺธา, อนาคตานิ พาวีสตินฺทฺริยานิ อนาคโต อทฺธา, ปจฺจุปฺปนฺนานิ พาวีสตินฺทฺริยานิ ปจฺจุปฺปนฺโน
๗๒๑. น วตฺตพฺพํ – ‘‘อทฺธา ปรินิปฺผนฺโนติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘ตีณิมานิ, ภิกฺขเว, กถาวตฺถูนิ! กตมานิ ตีณิ? อตีตํ วา, ภิกฺขเว, อทฺธานํ อารพฺภ กถํ กเถยฺย – ‘เอวํ อโหสิ อตีตมทฺธาน’นฺติ; อนาคตํ วา, ภิกฺขเว, อทฺธานํ อารพฺภ กถํ กเถยฺย – ‘เอวํ ภวิสฺสติ อนาคตมทฺธาน’นฺติ; เอตรหิ วา, ภิกฺขเว, ปจฺจุปฺปนฺนํ อทฺธานํ อารพฺภ กถํ กเถยฺย – ‘เอวํ โหติ เอตรหิ ปจฺจุปฺปนฺน’นฺติฯ อิมานิ โข, ภิกฺขเว, ตีณิ กถาวตฺถูนี’’ติ
อทฺธากถา นิฏฺฐิตาฯ
๑๕. ปนฺนรสมวคฺโค
(๑๔๘) ๔. ขณลยมุหุตฺตกถา
๗๒๒. ขโณ
๗๒๓. น
ขณลยมุหุตฺตกถา นิฏฺฐิตาฯ
๑๕. ปนฺนรสมวคฺโค
(๑๔๙) ๕. อาสวกถา
๗๒๔. จตฺตาโร อาสวา อนาสวาติ? อามนฺตาฯ มคฺโค ผลํ นิพฺพานํ, โสตาปตฺติมคฺโค โสตาปตฺติผลํ…เป.… โพชฺฌงฺโคติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
๗๒๕. น วตฺตพฺพํ – ‘‘จตฺตาโร อาสวา อนาสวาติ? อามนฺตาฯ อตฺถญฺเญว อาสวา เยหิ
อาสวกถา นิฏฺฐิตาฯ
๑๕. ปนฺนรสมวคฺโค
(๑๕๐) ๖. ชรามรณกถา
๗๒๖. โลกุตฺตรานํ ธมฺมานํ ชรามรณํ โลกุตฺตรนฺติ? อามนฺตาฯ มคฺโค ผลํ นิพฺพานํ, โสตาปตฺติมคฺโค โสตาปตฺติผลํ…เป.… โพชฺฌงฺโคติ
๗๒๗. น วตฺตพฺพํ – ‘‘โลกุตฺตรานํ ธมฺมานํ ชรามรณํ โลกุตฺตรนฺติ? อามนฺตาฯ โลกิยนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพฯ เตน หิ โลกุตฺตรนฺติฯ
ชรามรณกถา นิฏฺฐิตาฯ
๑๕. ปนฺนรสมวคฺโค
(๑๕๑) ๗. สญฺญาเวทยิตกถา
๗๒๘. สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติ
๗๒๙. น วตฺตพฺพํ – ‘‘สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติ
สญฺญาเวทยิตกถา นิฏฺฐิตาฯ
๑๕. ปนฺนรสมวคฺโค
(๑๕๒) ๘. ทุติยสญฺญาเวทยิตกถา
๗๓๐. สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติ โลกิยาติ? อามนฺตาฯ รูปนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… เวทนา… สญฺญา… สงฺขารา… วิญฺญาณนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… กามาวจราติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… รูปาวจราติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อรูปาวจราติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
๗๓๑. น
ทุติยสญฺญาเวทยิตกถา นิฏฺฐิตาฯ
๑๕. ปนฺนรสมวคฺโค
(๑๕๓) ๙. ตติยสญฺญาเวทยิตกถา
๗๓๒. สญฺญาเวทยิตนิโรธํ
สญฺญาเวทยิตนิโรธํ สมาปนฺโน กาลํ กเรยฺยาติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ สญฺญาเวทยิตนิโรธํ สมาปนฺนสฺส ผสฺโส เวทนา สญฺญา เจตนา จิตฺตนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… นตฺถิ สญฺญาเวทยิตนิโรธํ สมาปนฺนสฺส ผสฺโส เวทนา สญฺญา เจตนา จิตฺตนฺติ? อามนฺตาฯ อผสฺสกสฺส กาลํ กิริยา, อเวทนกสฺส กาลํ กิริยา…เป.… อจิตฺตกสฺส กาลํ กิริยาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… นนุ สผสฺสกสฺส กาลํ กิริยา…เป.… สจิตฺตกสฺส กาลํ กิริยาติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ สผสฺสกสฺส กาลํ กิริยา…เป.… สจิตฺตกสฺส กาลํ กิริยา, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘สญฺญาเวทยิตนิโรธํ สมาปนฺโน กาลํ กเรยฺยา’’ติฯ
สญฺญาเวทยิตนิโรธํ สมาปนฺโน กาลํ กเรยฺยาติ? อามนฺตาฯ สญฺญาเวทยิตนิโรธํ สมาปนฺนสฺส กาเย วิสํ กเมยฺย, สตฺถํ กเมยฺย, อคฺคิ กเมยฺยาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… สญฺญาเวทยิตนิโรธํ
สญฺญาเวทยิตนิโรธํ
๗๓๓. สญฺญาเวทยิตนิโรธํ สมาปนฺโน น กาลํ กเรยฺยาติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ โส นิยาโม เยน นิยาเมน นิยโต สญฺญาเวทยิตนิโรธํ สมาปนฺโน น กาลํ กเรยฺยาติ? นตฺถิฯ หญฺจิ นตฺถิ โส นิยาโม เยน นิยาเมน นิยโต สญฺญาเวทยิตนิโรธํ สมาปนฺโน น กาลํ กเรยฺย, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘สญฺญาเวทยิตนิโรธํ สมาปนฺโน น กาลํ กเรยฺยาติฯ
๗๓๔. จกฺขุวิญฺญาณสมงฺคี น กาลํ กเรยฺยาติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ โส นิยาโม เยน นิยาเมน นิยโต จกฺขุวิญฺญาณสมงฺคี น กาลํ กเรยฺยาติ? นตฺถิฯ หญฺจิ นตฺถิ โส นิยาโม เยน นิยาเมน นิยโต จกฺขุวิญฺญาณสมงฺคี น กาลํ กเรยฺย, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘จกฺขุวิญฺญาณสมงฺคี น กาลํ กเรยฺยา’’ติฯ
ตติยสญฺญาเวทยิตกถา นิฏฺฐิตาฯ
๑๕. ปนฺนรสมวคฺโค
(๑๕๔) ๑๐. อสญฺญสตฺตุปิกกถา
๗๓๕. สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติ
สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติ อสญฺญสตฺตุปิกาติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ สญฺญาเวทยิตนิโรธํ สมาปนฺนสฺส ผสฺโส เวทนา สญฺญา เจตนา จิตฺตนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… นตฺถิ สญฺญาเวทยิตนิโรธํ สมาปนฺนสฺส ผสฺโส เวทนา สญฺญา เจตนา จิตฺตนฺติ? อามนฺตาฯ อผสฺสกสฺส มคฺคภาวนา…เป.… อจิตฺตกสฺส มคฺคภาวนาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… นนุ สผสฺสกสฺส มคฺคภาวนา…เป.… สจิตฺตกสฺส มคฺคภาวนาติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ สผสฺสกสฺส มคฺคภาวนา…เป.… สจิตฺตกสฺส มคฺคภาวนา, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติ อสญฺญสตฺตุปิกา’’ติฯ
สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติ
๗๓๖. น วตฺตพฺพํ – ‘‘สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติ อสญฺญสตฺตุปิกา’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ อิธาปิ อสญฺญี ตตฺราปิ อสญฺญีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อิธาปิ อสญฺญี ตตฺราปิ อสญฺญี, เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติ อสญฺญสตฺตุปิกา’’ติฯ
อสญฺญสตฺตุปิกกถา นิฏฺฐิตาฯ
๑๕. ปนฺนรสมวคฺโค
(๑๕๕) ๑๑. กมฺมูปจยกถา
๗๓๗. อญฺญํ
๗๓๘. อญฺญํ
กมฺมูปจโย กมฺเมน สหชาโตติ, อามนฺตาฯ กุสเลน กมฺเมน สหชาโต กมฺมูปจโย กุสโลติ, น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
กุสเลน กมฺเมน สหชาโต กมฺมูปจโย กุสโลติ? อามนฺตาฯ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺเตน กมฺเมน สหชาโต กมฺมูปจโย สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโตติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… ทุกฺขาย เวทนาย…เป.… อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺเตน กมฺเมน สหชาโต กมฺมูปจโย อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโตติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
๗๓๙. กมฺมูปจโย กมฺเมน สหชาโตติ? อามนฺตาฯ อกุสเลน กมฺเมน สหชาโต กมฺมูปจโย อกุสโลติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
อกุสเลน กมฺเมน สหชาโต กมฺมูปจโย อกุสโลติ? อามนฺตาฯ สุขาย
๗๔๐. กมฺมํ จิตฺเตน สหชาตํ, กมฺมํ สารมฺมณนฺติ? อามนฺตาฯ กมฺมูปจโย จิตฺเตน สหชาโต, กมฺมูปจโย สารมฺมโณติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… กมฺมูปจโย จิตฺเตน สหชาโต
กมฺมํ
กมฺมูปจโย จิตฺเตน สหชาโต, จิตฺตํ ภิชฺชมานํ กมฺมูปจโย น ภิชฺชตีติ? อามนฺตาฯ กมฺมํ จิตฺเตน สหชาตํ, จิตฺตํ ภิชฺชมานํ กมฺมํ น ภิชฺชตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
๗๔๑. กมฺมมฺหิ กมฺมูปจโยติ? อามนฺตาฯ ตญฺเญว กมฺมํ โส กมฺมูปจโยติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
กมฺมมฺหิ กมฺมูปจโย, กมฺมูปจยโต วิปาโก นิพฺพตฺตตีติ? อามนฺตาฯ ตญฺเญว
กมฺมมฺหิ กมฺมูปจโย, กมฺมูปจยโต วิปาโก นิพฺพตฺตติ, วิปาโก สารมฺมโณติ? อามนฺตาฯ กมฺมูปจโย สารมฺมโณติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… กมฺมูปจโย อนารมฺมโณติ? อามนฺตาฯ วิปาโก อนารมฺมโณติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
๗๔๒. อญฺญํ กมฺมํ อญฺโญ กมฺมูปจโยติ, อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘อิธ, ปุณฺณ, เอกจฺโจ สพฺยาพชฺฌมฺปิ อพฺยาพชฺฌมฺปิ
กมฺมูปจยกถา นิฏฺฐิตาฯ
ปนฺนรสมวคฺโคฯ
ตสฺสุทฺทานํ –
ปจฺจยตา
ตติโย ปณฺณาสโกฯ
ตสฺสุทฺทานํ –
อนุสยา, สํวโร, กปฺโป, มูลญฺจ ววตฺถิตาติฯ