๑๙. อตีตารมฺมณตฺติกํ
๑. ปฏิจฺจวาโร
๑. ปจฺจยานุโลมํ
๑. วิภงฺควาโร
เหตุปจฺจโย
๑. อตีตารมฺมณํ
๒. อนาคตารมฺมณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อนาคตารมฺมโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – อนาคตารมฺมณํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป.… ทฺเว ขนฺธาฯ (๑)
๓. ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป.… ทฺเว ขนฺธาฯ ปฏิสนฺธิกฺขเณ ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป.… ทฺเว ขนฺธาฯ (๑)
อารมฺมณปจฺจยาทิ
๔. อตีตารมฺมณํ
๑. ปจฺจยานุโลมํ
๒. สงฺขฺยาวาโร
๕. เหตุยา ตีณิ, อารมฺมเณ ตีณิ, อธิปติยา ตีณิ…เป.… (สพฺพตฺถ ตีณิ), วิคเต ตีณิ, อวิคเต ตีณิ (เอวํ คเณตพฺพํ)ฯ
อนุโลมํฯ
๒. ปจฺจยปจฺจนียํ
๑. วิภงฺควาโร
นเหตุปจฺจโย
๖. อตีตารมฺมณํ
๗. อนาคตารมฺมณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อนาคตารมฺมโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ อนาคตารมฺมณํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป.… ทฺเว ขนฺเธ…เป.… วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโหฯ (๑)
๘. ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณํ เอกํ ขนฺธํ
นอธิปติปจฺจโย
๙. อตีตารมฺมณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อตีตารมฺมโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นอธิปติปจฺจยา (อนุโลมสหชาตสทิสํ)ฯ
นปุเรชาตปจฺจโย
๑๐. อตีตารมฺมณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อตีตารมฺมโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นปุเรชาตปจฺจยา – อรูเป อตีตารมฺมณํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ…เป.… ทฺเว ขนฺเธ…เป.… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป.…ฯ (๑)
อนาคตารมฺมณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อนาคตารมฺมโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นปุเรชาตปจฺจยา – อรูเป อนาคตารมฺมณํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป.… ทฺเว ขนฺเธ…เป.…ฯ (๑)
ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นปุเรชาตปจฺจยา – ปฏิสนฺธิกฺขเณ ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ…เป.… ทฺเว ขนฺเธ…เป.…ฯ (๑)
นปจฺฉาชาตปจฺจยาทิ
๑๑. อตีตารมฺมณํ
อนาคตารมฺมณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อนาคตารมฺมโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นกมฺมปจฺจยา – อนาคตารมฺมเณ ขนฺเธ ปฏิจฺจ อนาคตารมฺมณา
ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นกมฺมปจฺจยา – ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมเณ ขนฺเธ ปฏิจฺจ ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณา เจตนาฯ (๑)
นวิปากปจฺจโย
๑๒. อตีตารมฺมณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อตีตารมฺมโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นวิปากปจฺจยา…เป.… (นวิปาเก ปฏิสนฺธิ นตฺถิ)ฯ
นฌานปจฺจโย
๑๓. ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นฌานปจฺจยา – ปญฺจวิญฺญาณสหคตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป.… ทฺเว ขนฺเธ…เป.…ฯ (๑)
นมคฺคปจฺจโย
๑๔. อตีตารมฺมณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อตีตารมฺมโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นมคฺคปจฺจยา – อเหตุกํ อตีตารมฺมณํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป.… (นเหตุสทิสา ติสฺโส ปญฺหา, โมโห นตฺถิ )ฯ
นวิปฺปยุตฺตปจฺจโย
๑๕. อตีตารมฺมณํ
อนาคตารมฺมณํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ อนาคตารมฺมโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นวิปฺปยุตฺตปจฺจยา – อรูเป อนาคตารมฺมณํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา…เป.… ทฺเว ขนฺเธ…เป.…ฯ (๑)
๒. ปจฺจยปจฺจนียํ
๒. สงฺขฺยาวาโร
๑๖. นเหตุยา
ปจฺจนียํฯ
๓. ปจฺจยานุโลมปจฺจนียํ
เหตุทุกํ
๑๗. เหตุปจฺจยา นอธิปติยา ตีณิ, นปุเรชาเต นปจฺฉาชาเต นอาเสวเน นกมฺเม นวิปาเก ตีณิ, นวิปฺปยุตฺเต ทฺเว (เอวํ คเณตพฺพํ)ฯ
อนุโลมปจฺจนียํฯ
๔. ปจฺจยปจฺจนียานุโลมํ
๑๘. นเหตุปจฺจยา
ปจฺจนียานุโลมํฯ
ปฏิจฺจวาโรฯ
๒-๖. สหชาต-ปจฺจย-นิสฺสย-สํสฏฺฐ-สมฺปยุตฺตวาโร
(สหชาตวาโรปิ ปจฺจยวาโรปิ นิสฺสยวาโรปิ สํสฏฺฐวาโรปิ สมฺปยุตฺตวาโรปิ ปฏิจฺจวารสทิสาฯ)
๗. ปญฺหาวาโร
๑. ปจฺจยานุโลมํ
๑. วิภงฺควาโร
เหตุปจฺจโย
๑๙. อตีตารมฺมโณ ธมฺโม อตีตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – อตีตารมฺมณา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ เหตุปจฺจเยน
อนาคตารมฺมโณ ธมฺโม อนาคตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – อนาคตารมฺมณา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๑)
ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ
อารมฺมณปจฺจโย
๒๐. อตีตารมฺมโณ ธมฺโม อตีตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – อตีตํ วิญฺญาณญฺจายตนํ ปจฺจเวกฺขติ, เนวสญฺญานาสญฺญายตนํ ปจฺจเวกฺขติฯ อตีตารมฺมณํ อตีตํ อิทฺธิวิธญาณํ ปจฺจเวกฺขติ, เจโตปริยญาณํ… ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติญาณํ… ยถากมฺมูปคญาณํ ปจฺจเวกฺขติฯ อริยา อตีตารมฺมเณ ปหีเน กิเลเส ปจฺจเวกฺขนฺติ, วิกฺขมฺภิเต กิเลเส ปจฺจเวกฺขนฺติ, ปุพฺเพ สมุทาจิณฺเณ กิเลเส ชานนฺติฯ อตีตารมฺมเณ อตีเต ขนฺเธ อนิจฺจโต ทุกฺขโต อนตฺตโต วิปสฺสติ, อสฺสาเทติ อภินนฺทติ; ตํ อารพฺภ อตีตารมฺมโณ ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺฐิ…เป.… วิจิกิจฺฉา…เป.… อุทฺธจฺจํ…เป.… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติฯ อตีตารมฺมณา อตีตา ขนฺธา เจโตปริยญาณสฺส, ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติญาณสฺส, ยถากมฺมูปคญาณสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๑)
อตีตารมฺมโณ ธมฺโม อนาคตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – อนาคตํ วิญฺญาณญฺจายตนํ ปจฺจเวกฺขติ, เนวสญฺญานาสญฺญายตนํ ปจฺจเวกฺขติฯ อตีตารมฺมณํ อนาคตํ อิทฺธิวิธญาณํ ปจฺจเวกฺขติ, เจโตปริยญาณํ…เป.… ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติญาณํ…เป.… ยถากมฺมูปคญาณํ ปจฺจเวกฺขติฯ อตีตารมฺมเณ อนาคเต ขนฺเธ อนิจฺจโต…เป.…
อตีตารมฺมโณ
๒๑. อนาคตารมฺมโณ
อนาคตารมฺมโณ ธมฺโม อตีตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – อนาคตารมฺมณํ อตีตํ อิทฺธิวิธญาณํ ปจฺจเวกฺขติ, เจโตปริยญาณํ… อนาคตํสญาณํ…เป.… อริยา อนาคตารมฺมเณ ปหีเน กิเลเส ปจฺจเวกฺขนฺติ, วิกฺขมฺภิเต กิเลเส ปจฺจเวกฺขนฺติฯ ปุพฺเพ สมุทาจิณฺเณ กิเลเส ชานนฺติฯ อนาคตารมฺมเณ อตีเต ขนฺเธ อนิจฺจโต…เป.… วิปสฺสติ
อนาคตารมฺมโณ ธมฺโม ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – เจโตปริยญาเณน อนาคตารมฺมณปจฺจุปฺปนฺนจิตฺตสมงฺคิสฺส จิตฺตํ ชานาติฯ อนาคตารมฺมณา ปจฺจุปฺปนฺนา ขนฺธา เจโตปริยญาณสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๓)
๒๒. ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ ธมฺโม ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – เจโตปริยญาเณน ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณปจฺจุปฺปนฺนจิตฺตสมงฺคิสฺส จิตฺตํ ชานาติฯ ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณา ปจฺจุปฺปนฺนา ขนฺธา เจโตปริยญาณสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๑)
ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ
ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ ธมฺโม อนาคตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – อนาคตํ ทิพฺพํ จกฺขุํ ปจฺจเวกฺขติ, ทิพฺพํ โสตธาตุํ ปจฺจเวกฺขติ, ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณํ อนาคตํ อิทฺธิวิธญาณํ ปจฺจเวกฺขติ, เจโตปริยญาณํ…เป.… ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมเณ อนาคเต ขนฺเธ อนิจฺจโต…เป.… วิปสฺสติ…เป.… ตํ อารพฺภ อนาคตารมฺมโณ ราโค อุปฺปชฺชติ…เป.… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติฯ ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณา อนาคตา ขนฺธา เจโตปริยญาณสฺส, อนาคตํสญาณสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๓)
อธิปติปจฺจโย
๒๓. อตีตารมฺมโณ ธมฺโม อตีตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติฯ อารมฺมณาธิปติ – อตีตํ วิญฺญาณญฺจายตนํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ, เนวสญฺญานาสญฺญายตนํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติฯ อตีตารมฺมณํ อตีตํ อิทฺธิวิธญาณํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ, เจโตปริยญาณํ…เป.… ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติญาณํ…เป.… ยถากมฺมูปคญาณํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติฯ อตีตารมฺมเณ อตีเต ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา อตีตารมฺมโณ ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺฐิ อุปฺปชฺชติ สหชาตาธิปติ – อตีตารมฺมณาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๑)
อตีตารมฺมโณ ธมฺโม อนาคตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโยฯ อารมฺมณาธิปติ – อนาคตํ วิญฺญาณญฺจายตนํ ครุํ กตฺวา…เป.… เนวสญฺญานาสญฺญายตนํ
๒๔. อนาคตารมฺมโณ ธมฺโม อนาคตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติฯ อารมฺมณาธิปติ – อนาคตารมฺมณํ อนาคตํ อิทฺธิวิธญาณํ ครุํ กตฺวา…เป.… เจโตปริยญาณํ…เป.… อนาคตํสญาณํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติฯ อนาคตารมฺมเณ อนาคเต ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ; ตํ ครุํ กตฺวา อนาคตารมฺมโณ ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺฐิ อุปฺปชฺชติฯ สหชาตาธิปติ – อนาคตารมฺมณาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๑)
อนาคตารมฺมโณ ธมฺโม อตีตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโยฯ อารมฺมณาธิปติ – อนาคตารมฺมณํ อตีตํ อิทฺธิวิธญาณํ ครุํ กตฺวา…เป.… เจโตปริยญาณํ…เป.…
๒๕. ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ ธมฺโม ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโยฯ สหชาตาธิปติ – ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๑)
ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ ธมฺโม อตีตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโยฯ อารมฺมณาธิปติ – อตีตํ ทิพฺพํ จกฺขุํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ, ทิพฺพํ โสตธาตุํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ, ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณํ อตีตํ อิทฺธิวิธญาณํ ครุํ กตฺวา…เป.… เจโตปริยญาณํ ครุํ กตฺวา…เป.… ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมเณ อตีเต ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ; ตํ ครุํ กตฺวา อตีตารมฺมโณ ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺฐิ อุปฺปชฺชติฯ (๒)
ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ ธมฺโม อนาคตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโยฯ อารมฺมณาธิปติ – อนาคตํ ทิพฺพํ จกฺขุํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ, ทิพฺพํ
อนนฺตรปจฺจโย
๒๖. อตีตารมฺมโณ ธมฺโม อตีตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน
อตีตารมฺมโณ ธมฺโม อนาคตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – อตีตารมฺมณํ ภวงฺคํ อนาคตารมฺมณาย อาวชฺชนาย อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๒)
อตีตารมฺมโณ ธมฺโม ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – อตีตารมฺมณํ จุติจิตฺตํ ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณสฺส ปฏิสนฺธิจิตฺตสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโยฯ อตีตารมฺมณํ ภวงฺคํ ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณาย อาวชฺชนาย อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๓)
๒๗. อนาคตารมฺมโณ ธมฺโม อนาคตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา อนาคตารมฺมณา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ อนาคตารมฺมณานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๑)
อนาคตารมฺมโณ ธมฺโม อตีตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – อนาคตารมฺมณํ อิทฺธิวิธญาณํ อตีตารมฺมณสฺส วุฏฺฐานสฺส…เป.… เจโตปริยญาณํ อตีตารมฺมณสฺส วุฏฺฐานสฺส…เป.… อนาคตํสญาณํ อตีตารมฺมณสฺส วุฏฺฐานสฺส…เป.… อนาคตารมฺมณา ขนฺธา อตีตารมฺมณสฺส วุฏฺฐานสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๒)
๒๘. ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ ธมฺโม ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส
ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ
สมนนฺตรปจฺจโย
๒๙. อตีตารมฺมโณ ธมฺโม อตีตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส สมนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย (อนนฺตรสทิสํ)ฯ
สหชาตปจฺจยาทิ
๓๐. อตีตารมฺมโณ ธมฺโม อตีตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อญฺญมญฺญปจฺจเยน ปจฺจโย… นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย…(ตโยปิ ปจฺจยา ปฏิจฺจวารสทิสา)ฯ
อุปนิสฺสยปจฺจโย
๓๑. อตีตารมฺมโณ ธมฺโม อตีตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป.…ฯ ปกตูปนิสฺสโย – อตีตารมฺมณา อนิจฺจานุปสฺสนา, ทุกฺขานุปสฺสนา, อนตฺตานุปสฺสนา อตีตารมฺมณาย อนิจฺจานุปสฺสนาย, ทุกฺขานุปสฺสนาย, อนตฺตานุปสฺสนาย อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๑)
อตีตารมฺมโณ อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป.…ฯ ปกตูปนิสฺสโย – อตีตารมฺมณา อนิจฺจานุปสฺสนา, ทุกฺขานุปสฺสนา, อนตฺตานุปสฺสนา อนาคตารมฺมณาย อนิจฺจานุปสฺสนาย, ทุกฺขานุปสฺสนาย, อนตฺตานุปสฺสนาย อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๒)
อตีตารมฺมโณ ธมฺโม ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อนนฺตรูปนิสฺสโย ปกตูปนิสฺสโย…เป.…ฯ ปกตูปนิสฺสโย – อตีตารมฺมณา อนิจฺจานุปสฺสนา, ทุกฺขานุปสฺสนา, อนตฺตานุปสฺสนา ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณาย อนิจฺจานุปสฺสนาย, ทุกฺขานุปสฺสนาย, อนตฺตานุปสฺสนาย อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๓)
๓๒. อนาคตารมฺมโณ อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป.…ฯ ปกตูปนิสฺสโย – อนาคตารมฺมณา อนิจฺจานุปสฺสนา, ทุกฺขานุปสฺสนา, อนตฺตานุปสฺสนา อนาคตารมฺมณาย อนิจฺจานุปสฺสนาย, ทุกฺขานุปสฺสนาย, อนตฺตานุปสฺสนาย อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๑)
อนาคตารมฺมโณ ธมฺโม อตีตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป.…ฯ ปกตูปนิสฺสโย – อนาคตารมฺมณา อนิจฺจานุปสฺสนา, ทุกฺขานุปสฺสนา, อนตฺตานุปสฺสนา อตีตารมฺมณาย อนิจฺจานุปสฺสนาย
อนาคตารมฺมโณ ธมฺโม ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ปกตูปนิสฺสโย – อนาคตารมฺมณา อนิจฺจานุปสฺสนา, ทุกฺขานุปสฺสนา, อนตฺตานุปสฺสนา ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณาย อนิจฺจานุปสฺสนาย, ทุกฺขานุปสฺสนาย, อนตฺตานุปสฺสนาย อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๓)
๓๓. ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ ธมฺโม ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป.…ฯ ปกตูปนิสฺสโย – ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณา อนิจฺจานุปสฺสนา, ทุกฺขานุปสฺสนา, อนตฺตานุปสฺสนา ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณาย อนิจฺจานุปสฺสนาย, ทุกฺขานุปสฺสนาย, อนตฺตานุปสฺสนาย อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๑)
ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ ธมฺโม อตีตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป.…ฯ ปกตูปนิสฺสโย – ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณา อนิจฺจานุปสฺสนา, ทุกฺขานุปสฺสนา, อนตฺตานุปสฺสนา อตีตารมฺมณาย อนิจฺจานุปสฺสนาย, ทุกฺขานุปสฺสนาย, อนตฺตานุปสฺสนาย อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๒)
ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ อารมฺมณูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโย…เป.…
อาเสวนปจฺจโย
๓๔. อตีตารมฺมโณ
อนาคตารมฺมโณ ธมฺโม อนาคตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อาเสวนปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา อนาคตารมฺมณา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ อนาคตารมฺมณานํ ขนฺธานํ อาเสวนปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๑)
ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ ธมฺโม ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อาเสวนปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณานํ ขนฺธานํ อาเสวนปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๑)
กมฺมปจฺจโย
๓๕. อตีตารมฺมโณ ธมฺโม อตีตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตา, นานากฺขณิกาฯ สหชาตา – อตีตารมฺมณา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป.…ฯ นานากฺขณิกา – อตีตารมฺมณา เจตนา วิปากานํ อตีตารมฺมณานํ ขนฺธานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๑)
อตีตารมฺมโณ นานากฺขณิกา – อตีตารมฺมณา เจตนา วิปากานํ อนาคตารมฺมณานํ ขนฺธานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๒)
อตีตารมฺมโณ นานากฺขณิกา – อตีตารมฺมณา เจตนา วิปากานํ ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณานํ ขนฺธานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๓)
๓๖. อนาคตารมฺมโณ ธมฺโม อนาคตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตา, นานากฺขณิกาฯ สหชาตา – อนาคตารมฺมณา เจตนา สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโยฯ นานากฺขณิกา – อนาคตารมฺมณา เจตนา วิปากานํ อนาคตารมฺมณานํ ขนฺธานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๑)
อนาคตารมฺมโณ นานากฺขณิกา – อนาคตารมฺมณา เจตนา วิปากานํ อตีตารมฺมณานํ ขนฺธานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๒)
อนาคตารมฺมโณ ธมฺโม ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโยฯ นานากฺขณิกา – อนาคตารมฺมณา เจตนา วิปากานํ ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณานํ ขนฺธานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๓)
๓๗. ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ ธมฺโม ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโย – สหชาตา, นานากฺขณิกาฯ สหชาตา นานากฺขณิกา – ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณา เจตนา วิปากานํ ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณานํ ขนฺธานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๑)
ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ ธมฺโม อตีตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโยฯ นานากฺขณิกา – ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณา เจตนา วิปากานํ อตีตารมฺมณานํ ขนฺธานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๒)
ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ ธมฺโม อนาคตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโยฯ นานากฺขณิกา
วิปากปจฺจยาทิ
๓๘. อตีตารมฺมโณ ธมฺโม อตีตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส วิปากปจฺจเยน ปจฺจโย… อาหารปจฺจเยน ปจฺจโย… อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโย… ฌานปจฺจเยน ปจฺจโย… มคฺคปจฺจเยน ปจฺจโย… สมฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย… อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย… นตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย… วิคตปจฺจเยน ปจฺจโย… อวิคตปจฺจเยน ปจฺจโยฯ
๑. ปจฺจยานุโลมํ
๒. สงฺขฺยาวาโร
สุทฺธํ
๓๙. เหตุยา ตีณิ, อารมฺมเณ นว, อธิปติยา สตฺต, อนนฺตเร สตฺต, สมนนฺตเร สตฺต, สหชาเต อญฺญมญฺเญ นิสฺสเย ตีณิ, อุปนิสฺสเย
อนุโลมํฯ
ปจฺจนียุทฺธาโร
๔๐. อตีตารมฺมโณ ธมฺโม อตีตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๑)
อตีตารมฺมโณ
อตีตารมฺมโณ ธมฺโม ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๓)
๔๑. อนาคตารมฺมโณ ธมฺโม อนาคตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… สหชาตปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๑)
อนาคตารมฺมโณ ธมฺโม อตีตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๒)
อนาคตารมฺมโณ ธมฺโม ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๓)
๔๒. ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ ธมฺโม ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส
ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ ธมฺโม อตีตารมฺมณสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย… อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย… กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (๒)
ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมโณ
๒. ปจฺจยปจฺจนียํ
๒. สงฺขฺยาวาโร
๔๓. นเหตุยา
ปจฺจนียํฯ
๓. ปจฺจยานุโลมปจฺจนียํ
เหตุทุกํ
๔๔. เหตุปจฺจยา นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา นอนนฺตเร นสมนนฺตเร นอุปนิสฺสเย นปุเรชาเต นปจฺฉาชาเต นอาเสวเน นกมฺเม นวิปาเก ตีณิ (สพฺพตฺถ ตีณิ, สํขิตฺตํ), โนนตฺถิยา โนวิคเต ตีณิ (เอวํ คเณตพฺพํ)ฯ
อนุโลมปจฺจนียํฯ
๔. ปจฺจยปจฺจนียานุโลมํ
นเหตุทุกํ
๔๕. นเหตุปจฺจยา อารมฺมเณ นว, อธิปติยา สตฺต, อนนฺตเร สตฺต, สมนนฺตเร สตฺต, สหชาเต ตีณิ, อญฺญมญฺเญ ตีณิ, นิสฺสเย ตีณิ, อุปนิสฺสเย นว, อาเสวเน ตีณิ, กมฺเม นว, วิปาเก ตีณิ
ปจฺจนียานุโลมํฯ
ปญฺหาวาโรฯ
อตีตารมฺมณตฺติกํ นิฏฺฐิตํฯ