๒๒. ทฺวาวีสติโม ปริจฺเฉโท
ญาณทสฺสนวิสุทฺธินิทฺเทสวณฺณนา
๑๓๑๙-๒๒. อาวชฺชนสฺส หิตํ อาวชฺชนิยํ, ตํ ฐานํ เอตสฺสาติ อาวชฺชนิยฐานํ, โคตฺรภูติ อตฺโถฯ ตํ โคตฺรภุจิตฺตํ อาวชฺชนิยฐานตฺตาฯ ปฏิปทาญาณทสฺสนํ กุทาจนํ น จ ภชติ, ตเถว ญาณทสฺสนวิสุทฺธิํ กุทาจนํ น ภชเตวฯ อุภินฺนํ ญาณานํ อนฺตรา เอกํ อพฺโพหาริกํ โวหาเร นิยุตฺตนฺติ โวหาริกํ, น โวหาริกํ อพฺโพหาริกํฯ วิปสฺสนาย โสตสฺมิํ วิปสฺสนาย โสเต ปติตตฺตา วิปสฺสนา นาม โวหริตพฺพาฯ ตโต นิพฺพานโตฯ
๑๓๒๕. สูรํ ติกฺขํ วิปสฺสนนฺติ โคตฺรภุจิตฺตํ สนฺธายาหฯ
๑๓๒๖-๙. วิสงฺขารนฺติ สงฺขาเรหิ วิคตํฯ ปฐมาวชฺชนญฺเจวาติ ปฐมาวชฺชนํ วิยฯ ปฐมาโภคตาปิ จาติ ปฐมมนสิการา วิยฯ มคฺคสฺส อนนฺตราทีหิ ปจฺจเยหิฯ ตสฺสาติ มคฺคสฺสฯ สิขาปตฺตาย ตาย วิปสฺสนาย มุทฺธมฺหิ มตฺถเกฯ อนาวตฺตนฺติ อนิวตฺตํฯ
๑๓๓๐-๓. เอเกน อนุโลมโคตฺรภุเจตสนฺติ อนุโลมโคตฺรภุจิตฺตานํ นานารมฺมณตา วุตฺตาฯ ตํ โคตฺรภุจิตฺตํ อนาวชฺชนมฺปิ มคฺคสฺส อาวชฺชนฏฺฐาเน ฐตฺวาฯ สญฺญํ ทตฺวา วิยาติ ‘‘อหํ นิพฺพานํ อารมฺมณํ กโรมิ, ตฺวมฺปิ ตเมวารมฺมณํ กโรหิ’’ อิติ สญฺญํ ทตฺวา วิยาติ อธิปฺปาโยฯ สญฺญิตนฺติ สญฺญํฯ กทาจิปิ อนิพฺพิทฺธปุพฺพํ มคฺโค เอส เอโส มคฺโค ปุพฺเพ อนิพฺพิทฺธปุพฺโพฯ
๑๓๓๖. อุชฺฌตีติ ฉินฺทติฯ
๑๓๓๘. อเนเกสํ อานิสํสานํ ทายเกน อาทิมคฺเคน สํยุตฺตํฯ ปฐมมคฺคญาณํฯ
๑๓๔๑. เอกสฺสาเสวนํ นตฺถิ เอกสฺส จิตฺตุปฺปาทสฺส อาเสวนปจฺจโย นตฺถิ, ตสฺมา การณา ทฺเว จิตฺตุปฺปาทา อนุโลมกาฯ เตหีติ จิตฺตุปฺปาเทหิ อาเสวนปจฺจยํ ลทฺธา ลภิตฺวา ตติยํ จิตฺตํ โคตฺรภุ โหติฯ
๑๓๔๕-๗. มคฺคเปกฺขนเหตุ ยสฺส อาวชฺชนมนโส, ตํ มคฺคเปกฺขนเหตุกํฯ ตสฺมิํ นิรุทฺเธติ ตสฺมิํ อาวชฺชนจิตฺเต นิรุทฺเธ มคฺคสฺส ปจฺจเวกฺขณสญฺญิตานิ สตฺต ชวนานิ ปฏิปาฏิยา ชายนฺเตฯ ปจฺจเวกฺขณญาณานิ เอกูนวีสติ โหนฺติฯ
๑๓๕๑. ตโต ตทา วิปสฺสนาวีถิํ โอตรติฯ ทุติยมคฺคญาณํฯ
๑๓๖๑. มูลฆาตนฺติ มูลฆาตนํฯ ตติยมคฺคญาณํฯ
๑๓๖๓. อนาวตฺติสภาวโตติ อนิวตฺตโตฯ จตุตฺถมคฺคญาณํฯ
อิติ อภิธมฺมาวตารฏีกาย
ญาณทสฺสนวิสุทฺธินิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
ทฺวาวีสติโม ปริจฺเฉโทฯ