ฉปญฺญาสติม ปริจฺเฉท
อนุราธปุราภิคมโน
๑.
ยุวราชปเท
อหู วิชยพาหูติ, นามํ สพฺพตฺถ ปากฏํฯ
๒.
มหาญฺญโณ นิชาณาย, ตตฺถ เภริํ จราวิย;
ฐเปนฺโต สจิเว’เนเก, ปติรูเป ปทนฺตเรฯ
๓.
โจฬานํ มทฺทนตฺถาย, ราชรฏฺฐาธิวาสินํ;
จตุโร จตุโรปาเย, โย ชยํ ตตฺถ โส วสีฯ
๔.
โจฬราชา สุณิตฺวา ตํ, ปุฬตฺถินคเร ฐิตํ;
เสนาปติม เปเสสิ, ทตฺวาน พลวาหนํฯ
๕.
เสนินฺทํ กาชรคฺคาม-สมีปํ สมุปาคตํ;
ทุปฺปสยฺหํ วิทิตฺวาน, คิริทุคฺคมคา ตโตฯ
๖.
เสนินฺโท กาชรคฺคามํ, วิลุมฺปิตฺวาน เวคสา;
ตตฺถ วตฺถุมสกฺโกนฺโต, สเทสํ ปุน ราคมิฯ
๗.
ตโต มหาทิปาโท’ปิ, อาคมฺม มลยา ลหุํ;
มหตา พลกาเยน, สิปฺปตฺถลกมาวสิฯ
๘.
ราชา รามญฺญวิสเย, ราชิโน สนฺติกํ ชเน;
เปเสสิ พหุเกสารํ, ธนชาตญฺจ’นปฺปกํฯ
๙.
วิจิตฺตวตฺถกปฺปูร-จนฺทนาทีหิ วตฺถูหิ;
ปริปุณฺณา จ นาวาโย, เนกาติตฺเถ สโมสฏาฯ
๑๐.
ธนชา เตหิ เนเกหิ, กโรนฺโต ภฏสงฺคหํ;
ตโต ตมฺพลคามมฺหิ, นิวสิตฺถ มหพฺพโลฯ
๑๑.
อญฺญมญฺญวิรุทฺธตฺตา, ราชารฏฺฐาธิวาสิโน;
อุปคฺคมฺม ชนา สพฺเพ, กรํ โน เทนฺติ สพฺพโสฯ
๑๒.
วิปกฺขาโจฬราชสฺส, ภินฺทนฺตา’ณํ มทุทฺธตา;
อายุตฺตเก วิหิํเสนฺโต, ยถากามํ จรนฺติ จฯ
๑๓.
ตํ
เสนํ มหนฺติํ ทตฺวาน, เปเสสิ สจิวํ นิชํฯ
๑๔.
มหาติตฺเถ’วหิณฺโณ โส, ตตฺถ ตตฺถ พหูชเน;
ฆาเตนฺโต สวเส กตฺวา, ราชารฏฺฐาธิวาสิโนฯ
๑๕.
อนุกฺกเมน คนฺตฺวาน, ขราโณ โรหณํ ตทา;
อชฺโฌตฺถริ สเสโน ส, ภินฺโน เวโลวสาคโรฯ
๑๖.
รญฺโญ ปจฺจตฺถิกา หุตฺวา, รวิเทวจลวฺหยา;
อุโภ ทมิฬเสนินฺท-วสํ ยาตา มหพฺพลาฯ
๑๗.
มหาปกฺขพโลเปเต, เต ปสฺสิย จมูปติ;
โรหณํ สกลํ ขิปฺปํ, มญฺญิตฺถ สกหตฺถคํฯ
๑๘.
เอกาทสมฺหิ โส วสฺเส, ราชา โจฬาภิภูติยา;
ปลุฏฺฐปพฺพเต ทุคฺคํ, ปวิธาย ตหิํ วสีฯ
๑๙.
โจฬเสนา ตทาเสลํ, สมนฺตา สมฺปริกฺขิปิ;
ตตฺโถ’ภเยสํ เสนาน-มหู ภิํสนกํ รณํฯ
๒๐.
รญฺโญ ภฏา วินาเสตฺวา, สพฺพํ ตํ ทมิฬํ พลํ;
ปลายนฺตํ มหาโจฬ-สามนฺตญฺจานุพนฺธิยฯ
๒๑.
คเหตฺวาน สิรํ ตสฺส, คามสฺมิํ ตมฺพวิฏฺฐิเก
สทฺธิํ วาหนยาเนหิ, สารภูตธเนหิ จฯ
๒๒.
ตหิํ ตํ สกลํ ภณฺฑํ, เนตฺวา รญฺโญ ปทสฺสิย;
ปุฬตฺถินครํ คนฺตุํ, กาโล อิติ สมพฺรวุํฯ
๒๓.
มหีปาโลปิ ตํ สุตฺวา, สจิวานํ วโจ ตทา;
มหตา พลกาเยน, ปุลตฺถินครํ คโตฯ
๒๔.
ปวตฺติเมตํ สกลํ, สุตฺวา โจฬนริสฺสโร;
ติพฺพโกปวสํยาโต, ภูปาลคหณตฺถิโกฯ
๒๕.
สามํ ขิปฺปํ สมาคมฺม, วีโร สาครปฏฺฏนํ;
ภิยฺโยปิ มหติํ เสนํ, ลํกาทีปมเปสยีฯ
๒๖.
ตํ วิชานิย ภูมินฺโท, เสนินฺทํ เปสยี สกํ;
พลํ มหนฺตํ ทตฺวาน, โจฬเสนาย ยุชฺฌิตุํฯ
๒๗.
คจฺฉมาโน จมูนาโถ, โส’นุราธปุรนฺติเก;
สทฺธิํ ทมิฬเสนาย, วตฺเตสิ ตุมุลํ รณํฯ
๒๘.
ปติํสุ
ภิยฺโยปิ ทมิฬายตฺตา, ชาตา ตํ รฏฺฐวาสิโนฯ
๒๙.
วิหาย ธรณีปาโล, ปุลตฺถินครํ ตทา;
วิลฺลิกาพาณกํ รฏฺฐํ, สมฺปาปุณิย เวคสาฯ
๓๐.
นิหจฺจามจฺจยุคลํ, ตํ รฏฺฐาธิฏฺฐิตํ ตทา;
ตหิํ วาสมกปฺเปสิ, สภเฏ สนฺนิปาตยํฯ
๓๑.
อตฺตานมนุพนฺธนฺตํ, สุตฺวา โจฬจมูปติํ;
คนฺตฺวา วาตคิริํ นาม, สมยญฺญู สิลุจฺจยํฯ
๓๒.
อุปจฺจกาย เสลสฺส, ตตฺถ ทุคฺคํ นิเวสิย;
รณํ กโรนฺโต เตมาสํ, ทมิเฬ ปฏิพาหยิฯ
๓๓.
เกสธาตุกนาถสฺส, มาริตสฺส ปุรารเณ;
ภาตา กณิฏฺโฐ สมฺปตฺต, มหาปกฺขพโล ตทาฯ
๓๔.
มารณํ สกภาตุสฺส, สรนฺโต รุฏฺฐมานโส;
สกลํ ปริวตฺเตสิ, คุตฺตหาลกมณฺฑลํฯ
๓๕.
อโถ ลํกิสฺสโร ตตฺถ, ขิปฺปํ คนฺตฺวา มหพฺพโล;
ฐาเน มจฺจุตฺถเล นาม, ขนฺธาวารํ นิพนฺธิยฯ
๓๖.
ขทิรงฺคณิทุคฺคมฺหา, ปลาเปตฺวาน ตํ รเณ;
ฐานา กุพุลคลฺลา จ, ยุชฺฌนฺโต ตํ ปลาปยิฯ
๓๗.
วิหาย ปุตฺตทาราทิ-สพฺพํ เนกธนํ พลํ;
ปลายมาโน โส รฏฺฐํ, โจฬายตฺต มคาลหุํฯ
๓๘.
ตทา นริสฺสโร ตต, ตสฺส สพฺพํ สมาทิย;
คนฺตฺวา ตมฺพลคามมฺหิ, นวํ ทุคฺคํ นิเวสิยฯ
๓๙.
อนุกฺกเมน คนฺตฺวาน, มหานาคหุลวฺหเย;
ปุเรวสี สุสชฺเชนฺโต, พลํ โจเฬหิ ยุชฺฌิตุํฯ
๔๐.
ตโต ราชา สมวฺหาย, สจีเว ทฺเว มหพฺพเล;
เปเสสิ ทิกฺขิณํ ปสฺสํ, วสํ เนตุํ ตหิํ ชเนฯ
๔๑.
สมฺเปเสสิ มหามจฺจ-ยุคลํ กกฺขลํ วิภู;
โจฬทปฺปวินาสาย, ตโต เวลา มหาปเถฯ
๔๒.
เปสิตา ทกฺขิณํ ปสฺสํ, อมจฺจา’เม มหพฺพลา;
มุหุนฺนรุคฺคมทุคฺคํ, พทฬตฺถลเมว จฯ
๔๓.
วาปีนครทุคฺคญฺจ
ติลคุลฺลํ มหาคลฺลํ, มณฺฑคลฺลกเมว จฯ
๔๔.
อนุราธปุรญฺจาติ, คเหตฺวาน กเมน เต;
วตฺเตนฺตา สวเส รฏฺฐํ, มหาติตฺถมุปาคตาฯ
๔๕.
เปสิตา สจิวาทฺเวตุ, ตโต เวลา มหาปเถ;
วิลุมฺปนฺตา ฉคามาทิ-ขนฺธาวาเร ตหิํ ตหิํฯ
๔๖.
ปุลตฺถินคราสนฺนํ, กเมนา’คมฺม เปสยุํ;
ทูเต ราชนฺติกขิปฺป-มาคนฺตุํ วฏฺฏตีติหฯ
๔๗.
ทิสาสา ทฺวีสุ ยาเนหิ, สจิเวหิ ปวตฺติตํ;
วิกฺกมาติ สยํ สุตฺวา, กาลญฺญู โส มหีปหิฯ
๔๘.
สีฆํ สนฺนยฺห เสนงฺคํ, สมคฺคํ วิทิโกวิโท;
อุมฺมูลนายโจฬานํ, ปุราตมฺหา’ภินิกฺขมิฯ
๔๙.
คจฺฉํ คงฺคาย มหิย-งฺคณถูปนฺติเก วิภู;
เสนานิเวสํ กาเรตฺวา กญฺจิกาลํ ตหิํ วสีฯ
๕๐.
กเมนาคมฺม ฐานญฺญู, ปุฬตฺถินครนฺติเก;
พนฺธาเปสิ มหาวีโร, ขนฺธาวารํ ถิรํ วรํฯ
๕๑.
ตตฺถ ตตฺถ ฐิตา สูรา, โจฬา เย กกฺขลา’ขิลา;
ปุลตฺถินคเร ยุทฺธํ, กาตุํ สนฺนิปติํสุ เตฯ
๕๒.
นิกฺขมฺม นครา คนฺตฺวา, โจฬา พหิ มหารณํ;
กตฺวา ปราชิตา ภีตา, ปวิสฺส นครํ สกํฯ
๕๓.
คุตฺตา เสสปุรทฺวารา, โคปุรฏฺฏาลนิสฺสิตา;
มหาหวํ พหุสฺสาหา, ปวตฺเตสุํ ภยาวหํฯ
๕๔.
ทิยฑฺฒมาสํ ยุชฺฌนฺติ, นครํ ตมุปรุนฺธิย;
สาเธตุํ เนวสา’สกฺขิ, ภูปาลสฺส มหาจมูฯ
๕๕.
มหารญฺโญ มหาวีรา, มหาสูรา มหพฺพลา;
มหาภฏา มหามานา, รวิเทวจลาทโยฯ
๕๖.
อุลฺลงฺฆิตฺวาน ปาการํ, ปวิสฺส สหสา ปุรํ;
ขเณน ทมิเฬ สพฺเพ, มูลฆจฺจมฆาตยุํฯ
๕๗.
เอวํ ลทฺธชโย ราชา, ตทา วิชยพาหุโส;
จราเปสิ นิชาณาย, เภริํ ภูริมติปุเรฯ
๕๘.
ตํ
สีหฬา พลวนฺโตติ, ภิยฺโย เสนํ น ปาหิณิฯ
๕๙.
วีโร อเสสนิหตุทฺธฏ โจฬเสฏฺโฐ;
วิญฺญู สุสาธุฏฺฐปิตาขิลราชรฏฺโฐ;
อิฏฺฐนฺนุราธปุรเสฏฺฐมตีว หฏฺโฐ;
วสฺสมฺหิ ปญฺจทสเม คมิ ราชเสฏฺโฐฯ
สุชนปฺปสาทสํเวคตฺถาย กเต มหาวํเส
อนุราธปุราภิคมโน นาม
ฉปฺปญฺญาสติโม ปริจฺเฉโท