๑๓. เตวิชฺชสุตฺตวณฺณนา
๕๑๘. อุตฺตเรนาติ เอน-สทฺโท ทิสาวาจีสทฺทโต ปญฺจมีอนฺตโต อทูรตฺโถ อิจฺฉิโต, ตสฺมา อุตฺตเรน-สทฺเทน อทูรตฺถโชตนํ ทสฺเสนฺโต ‘‘อทูเร อุตฺตรปสฺเส’’ติ อาหฯ อกฺขรจินฺตกา ปน เอน-สทฺทโยเค อวธิวาจินิ ปเท อุปโยควจนํ อิจฺฉนฺติฯ อตฺโถ ปน สามิวเสเนว อิจฺฉิโตติ อิธ สามิวจนวเสเนว วุตฺตํฯ
๕๑๙. กุลจาริตฺตาทีติ อาทิ-สทฺเทน มนฺตชฺเฌนาภิรูปตาทิสมฺปตฺติํ สงฺคณฺหาติฯ มนฺตสชฺฌายกรณตฺถนฺติ อาถพฺพณมนฺตานํ สชฺฌายกรณตฺถํ, เตนาห ‘‘อญฺเญสํ พหูนํ ปเวสนํ นิวาเรตฺวา’’ติฯ
มคฺคามคฺคกถาวณฺณนา
๕๒๐. ‘‘ชงฺฆจาร’’นฺติ จงฺกมโต อิโต จิโต จ จรณมาหฯ โส หิ ชงฺฆาสุ กิลมถวิโนทนตฺโถ จาโรติ ตถา วุตฺโตฯ เตนาห ‘‘อนุจงฺกมนฺตานํ อนุวิจรนฺตาน’’นฺติฯ เตนาติ อุโภสุปิ อนุจงฺกมนานุวิจารณานํ ลพฺภนโตฯ สหายา หิ เต อญฺญมญฺญ สภาควุตฺติกาฯ ‘‘มคฺโค’’ติ อิจฺฉิตฏฺฐานํ อุชุกํ มคฺคติ อุปคจฺฉติ เอเตนาติ มคฺโค, อุชุมคฺโคฯ ตทญฺโญ อมคฺโค, ตสฺมิํ มคฺเค จ อมคฺเค จฯ ปฏิปทนฺติ พฺรหฺมโลกคามิมคฺคสฺส ปุพฺพภาคปฏิปทํฯ
นิยฺยาตีติ นิยฺยานีโย, โส เอว ‘‘นิยฺยานิโก’’ติ วุตฺโตติ อาห ‘‘นิยฺยายนฺโต’’ติฯ ยสฺมา นิยฺยาตปุคฺคลวเสนสฺส นิยฺยานิกภาโว ‘‘นิยฺยาตี’’ติ วุตฺโตฯ กโรตีติ อตฺตโน สนฺตาเน อุปฺปาเทติฯ อุปฺปาเทนฺโตเยว หิ ตตฺถ ปฏิปชฺชติ นามฯ สห พฺเยติ วตฺตตีติ สหพฺโย, สหวตฺตนโก สหพฺยตาติ อาห ‘‘สหภาวายา’’ติอาทิฯ สหภาโวติ จ สโลกตา, สมีปตา วา เวทิตพฺพา, เตนาห ‘‘เอกฏฺฐาเน ปาตุภาวายา’’ติฯ สกเมว อาจริยวาทนฺติ อตฺตโน อาจริเยน โปกฺขรสาตินา กถิตเมว อาจริยวาทํฯ โถเมตฺวา ปคฺคณฺหิตฺวา ‘‘อยเมว อุชุมคฺโค อยมญฺชสายโน’’ติ ปสํสิตฺวา อุกฺกํสิตฺวาฯ ภารทฺวาโชปิ สกเมวาติ ภารทฺวาโชปิ มาณโว อตฺตโน อาจริเยน ตารุกฺเขน กถิตเมว อาจริยวาทํ โถเมตฺวา ปคฺคณฺหิตฺวา วิจรตีติ โยชนาฯ เตน วุตฺตนฺติ เตน ยถา ตถา วา อภินิวิฏฺฐภาเวน วุตฺตํ ปาฬิยํฯ
๕๒๑-๒. อนิยฺยานิกา วาติ อปฺปาฏิหาริยาว อญฺญมญฺญสฺส วาเท โทสํ ทสฺเสตฺวา อวิปรีตตฺถทสฺสนตฺถํ อุตฺตรรหิตา เอวฯ อญฺญมญฺญสฺส วาทสฺส อาทิโต วิรุทฺธคฺคหณํ วิคฺคโห, สฺเวว วิวทนวเสน อปราปรํ อุปฺปนฺโน วิวาโทติ อาห ‘‘ปุพฺพุปฺปตฺติโก วิคฺคโห อปรภาเค วิวาโท’’ติฯ ทุวิโธปิ เอโส วิคฺคโห, วิวาโทติ ทฺวิธา วุตฺโตปิ วิโรโธฯ นานาอาจริยานํ วาทโตติ นานารุจิกานํ อาจริยานํ วาทภาวโตฯ นานาวาโท นานาวิโธ วาโทติ กตฺวาฯ
๕๒๓. เอกสฺสาปีติ ตุมฺเหสุ ทฺวีสุ เอกสฺสาปิฯ เอกสฺมินฺติ สกวาทปรวาเทสุ เอกสฺมิมฺปิฯ สํสโย นตฺถีติ ‘‘มคฺโค นุ โข, น มคฺโค นุ โข’’ติ สํสโย วิจิกิจฺฉา นตฺถิฯ อญฺชสายนภาเว ปน สํสโยฯ เตนาห ‘‘เอส เอวํ สติ ‘‘กิสฺมิํ โว วิคฺคโห’’ติ ปุจฺฉติฯ
๕๒๔. ‘‘อิจฺฉิตฏฺฐานํ อุชุกํ มคฺคติ อุปคจฺฉติ เอเตนาติ มคฺโค, อุชุมคฺโคฯ ตทญฺโญ อมคฺโค’’ติ วุตฺโต วายมตฺโถฯ สพฺเพ เตติ สพฺเพปิ เต นานาอาจริเยหิ วุตฺตมคฺคาฯ
เย ปาฬิยํ ‘‘อทฺธริยา พฺราหฺมณา’’ติอาทินา วุตฺตาฯ อทฺธโร นาม ยญฺญวิเสโส, ตทุปโยคิภาวโต ‘‘อทฺธริยา’’ ตฺเวว วุจฺจนฺติ ยชูนิ, ตานิ สชฺฌายนฺตีติ อทฺธริยา, ยชุพฺเพทิโนฯ เย จ ติตฺติริอิสินา กเต มนฺเต สชฺฌายนฺติ, เต ติตฺติริยา, ยชุพฺเพทิโน เอวฯ ยชุพฺเพทสาขา เหสา, ยทิทํ ติตฺติรํฯ ฉนฺโท วุจฺจติ วิเสสโต สามเวโท, ตํ สเรน กายนฺตีติ ฉนฺโทกา, สามเวทิโนฯ ‘‘ฉนฺโทคา’’ติปิ ปฐนฺติ, โส เอวตฺโถฯ พหโว อิรโย เอตฺถาติ พวฺหาริ, อิรุพฺเพโทฯ ตํ อธียนฺตีติ พวฺหาริชฺฌาฯ
‘‘พหูนี’’ติ
๕๒๗-๕๒๙. ว-กาโร อาคมสนฺธิมตฺตนฺติ อนตฺถโก ว-กาโร, เตน วณฺณาคเมน ปทนฺตรสนฺธิมตฺตํ กตนฺติ อตฺโถฯ อนฺธปเวณีติ อนฺธปนฺติฯ ‘‘ปญฺญาสสฏฺฐิ อนฺธา’’ติ อิทํ ตสฺสา อนฺธปเวณิยา มหโต คจฺฉคุมฺพสฺส อนุปริคมนโยคฺยตาทสฺสนํฯ เอวญฺหิ เต ‘‘สุจิรํ เวลํ มคฺคํ คจฺฉามา’’ติ เอวํ สญฺญิโน โหนฺติฯ นามกํเยวาติ ‘‘ลามกํเยวา’’ติฯ
๕๓๐. ยโตติ ภุมฺมตฺเถ นิสฺสกฺกวจนํ, สามญฺญโชตนา จ วิเสเส อวติฏฺฐตีติ อาห ‘‘ยสฺมิํ กาเล’’ติฯ อายาจนฺตีติ ปตฺเถนฺติฯ อุคฺคมนํ โลกสฺส พหุการภาวโต ตถา โถมนาติฯ อยํ กิร พฺราหฺมณานํ ลทฺธิ ‘‘พฺราหฺมณานํ อายาจนาย จนฺทิมสูริยา คนฺตฺวา โลเก โอภาสํ กโรนฺตี’’ติฯ
๕๓๒. อิธ ปน กิํ วตฺตพฺพนฺติ อิมสฺมิํ ปน อปฺปจฺจกฺขภูตสฺส พฺรหฺมุโน สหพฺยตาย มคฺคเทสเน เตวิชฺชานํ กิํ วตฺตพฺพํ อตฺถิ, เย ปจฺจกฺขภูตานมฺปิ จนฺทิมสูริยานํ สหพฺยตาย มคฺคํ เทเสตุํ น สกฺโกนฺตีติ อธิปฺปาโยฯ ‘‘ยตฺถา’’ติ ‘‘อิธ ปนา’’ติ วุตฺตเมวตฺถํ ปจฺจามสติฯ
อจิรวตีนทีอุปมากถาวณฺณนา
๕๔๒. สมภริตาติ สมฺปุณฺณาฯ ตโต เอว กากเปยฺยาฯ ปาราติ ปรตีรํฯ อปารนฺติ โอริมตีรํฯ เอหีติ อาคจฺฉฯ
๕๔๔. ปญฺจสีล…เป.… เวทิตพฺพา ยมนิยมาทิพฺราหฺมณธมฺมานํ ตทนฺโตคธภาวโตฯ ตพฺพิปรีตาติ ปญฺจสีลาทิวิปรีตา ปญฺจ เวราทโยฯ ‘‘ปุนปี’’ติ วตฺวา ‘‘อปรมฺปี’’ติ วจนํ อิตรายปิ นทิ อุปมาย สงฺคณฺหนตฺถํฯ
๕๔๖. กามยิตพฺพฏฺเฐนาติ พนฺธนฏฺเฐนาติ เตเนว กาเมตพฺพภาเวน สตฺตานํ จิตฺตสฺส อาพนฺธนภาเวนฯ กามญฺจายํ คุณ-สทฺโท ‘‘อนุชานามี’’ติอาทินา อตฺถุทฺธาโร อารทฺโธ, เอเสวาติ พนฺธนฏฺโฐ เอวฯ น หิ รูปาทีนํ กาเมตพฺพภาเว วุจฺจมาเน ปฏลฏฺโฐ ยุชฺชติ ตถา กาเมตพฺพตาย อนธิปฺเปตตฺตาฯ ราสฏฺฐอานิสํสฏฺเฐสุปิ เอเสว
โกฏฺฐาสฏฺโฐปิ เตสุ ยุชฺชเตว จกฺขุวิญฺเญยฺยาทิโกฏฺฐาสภาเวน เนสํ กาเมตพฺพโตฯ โกฏฺฐาเส จ คุณ-สทฺโท ทิสฺสติ ‘‘ทิคุณํ วฑฺเฒตพฺพ’’นฺติอาทีสุ, สมฺปทาฏฺโฐปิ –
‘‘อสงฺขฺเยยฺยานิ นามานิ, สคุเณน มเหสิโน;
คุเณน นามมุทฺเธยฺยํ, อปิ นามสหสฺสโต’’ติฯ (ธ. ส. อฏฺฐ. ๑๓๑๓; อุทา. อฏฺฐ. ๕๓; ปฏิ. ม. อฏฺฐ. ๗๖);
อาทีสุ โสปิ อิธ น ยุชฺชตีติ อนุทฺธโฏฯ
จกฺขุวิญฺเญยฺยาติ จกฺขุวิญฺญาเณน วิชานิตพฺพา, เตน ปน วิชานนํ ทสฺสนเมวาติ อาห ‘‘ปสฺสิตพฺพา’’ติฯ ‘‘โสตวิญฺญาเณน โสตพฺพา’’ติ เอวมาทิ เอเตนุปาเยนาติ อติทิสติฯ คเวสิตมฺปิ ‘‘อิฏฺฐ’’นฺติ วุจฺจติ, ตํ อิธ นาธิปฺเปตนฺติ อาห ‘‘ปริยิฏฺฐา วา โหนฺตุ มา วา’’ติฯ อิฏฺฐารมฺมณภูตาติ สุขารมฺมณภูตาฯ กามนียาติ กาเมตพฺพาฯ อิฏฺฐภาเวน มนํ อปฺปายนฺตีติ มนาปาฯ ปิยชาติกาติ ปิยสภาวาฯ
เคเธนาติ โลเภน อภิภูตา หุตฺวา ปญฺจกามคุเณ ปริภุญฺชนฺตีติ โยชนาฯ มุจฺฉาการนฺติ โมหนาการํฯ อธิโอสนฺนาติ อธิคฺคยฺห อชฺโฌสาย อวสนฺนา, เตนาห ‘‘โอคาฬฺหา’’ติฯ ปรินิฏฺฐานปฺปตฺตาติ คิลิตฺวา ปรินิฏฺฐาปนวเสน ปรินิฏฺฐานํ อุปคตาฯ อาทีนวนฺติ กามปริโภเค สมฺปติ, อายติญฺจ โทสํ อปสฺสนฺตาฯ ฆาสจฺฉาทนาทิสมฺโภคนิมิตฺตสํกิเลสโต นิสฺสรนฺติ อปคจฺฉนฺติ เอเตนาติ นิสฺสรณํ, โยนิโส ปจฺจเวกฺขิตฺวา เตสํ ปริโภคปญฺญาฯ ตทภาวโต อนิสฺสรณปญฺญาติ อิมมตฺถํ ทสฺเสนฺโต ‘‘อิทเมตฺถา’’ติอาทิมาหฯ
๕๔๘-๙. อาวรนฺตีติ นิวาเรนฺตีติ นิรวเสสโต วารยนฺติฯ โอนนฺธนฺตีติ โอคาหนฺตา วิย ฉาเทนฺติฯ ปริโยนนฺธนฺตีติ สพฺพโส ฉาเทนฺติฯ อาวรณาทีนํ วเสนาติ อาวรณาทิอตฺถานํ วเสนฯ เต หิ อาเสวนพลวตาย ปุริมปุริเมหิ ปจฺฉิมปจฺฉิมา ทฬฺหตรตมาทิภาวปฺปตฺตา วุตฺตาฯ
สํสนฺทนกถาวณฺณนา
๕๕๐. อิตฺถิปริคฺคเห สติ ปุริสสฺส ปญฺจกามคุณปริคฺคโห ปริปุณฺโณ เอว โหตีติ วุตฺตํ ‘‘สปริคฺคโหติ อิตฺถิปริคฺคเหน สปริคฺคโห’’ติฯ ‘‘อิตฺถิปริคฺคเหน อปริคฺคโห’’ติ จ อิทํ เตวิชฺชพฺราหฺมเณสุ ทิสฺสมานปริคฺคหานํ ทุฏฺฐุลฺลตมปริคฺคหาภาวทสฺสนํฯ เอวํภูตานํ เตวิชฺชานํ พฺราหฺมณานํ กา พฺรหฺมุนา สํสนฺทนา, พฺรหฺมา ปน สพฺเพน สพฺพํ อปริคฺคโหติฯ เวรจิตฺเตน อเวโร, กุโต เอตสฺส เวรปฺปโยโคติ อธิปฺปาโยฯ จิตฺตเคลญฺญสงฺขาเตนาติ จิตฺตุปฺปาทเคลญฺญสญฺญิเตน, เตนสฺส สพฺพรูปกายเคลญฺญภาโว วุตฺโต โหติฯ พฺยาปชฺเฌนาติ ทุกฺเขนฯ อุทฺธจฺจกุกฺกุจฺจาทีหีติ อาทิ-สทฺเทน ตเทกฏฺฐา สํกิเลสธมฺมา สงฺคยฺหนฺติฯ อปฺปฏิปตฺติเหตุภูตาย วิจิกิจฺฉาย สติ น กทาจิ จิตฺตํ ปุริสสฺส วเส วตฺตติ, ปหีนาย ปน สิยา วสวตฺตนนฺติ อาห ‘‘วิจิกิจฺฉาย อภาวโต จิตฺตํ วเส วตฺเตตี’’ติฯ จิตฺตคติกาติ จิตฺตวสิกา, เตนาห จิตฺตสฺส วเส วตฺตนฺตี’’ติฯ น ตาทิโสติ พฺราหฺมณา วิย จิตฺตวสิโก น โหติ, อถ โข วสีภูตชฺฌานาภิญฺญตาย จิตฺตํ อตฺตโน วเส วตฺเตตีติ วสวตฺตีฯ
๕๕๒. พฺรหฺมโลกมคฺเคติ พฺรหฺมโลกคามิมคฺเค ปฏิปชฺชิตพฺเพ, ปญฺญเปตพฺเพ วา, ตํ ปญฺญเปนฺตาติ อธิปฺปาโยฯ อุปคนฺตฺวาติ อมคฺคเมว ‘‘มคฺโค’’ติ มิจฺฉาปฏิปชฺชเนน อุปคนฺตฺวา, ปฏิชานิตฺวา วาฯ ปงฺกํ โอติณฺณา วิยาติ มตฺถเก เอกงฺคุลํ วา อุปฑฺฒงฺคุลํ วา สุกฺขตาย ‘‘สมตล’’นฺติ สญฺญาย อเนกโปริสํ มหาปงฺกํ อนุปฺปวิสนฺตีติ อปายมคฺคํ พฺรหฺมโลกมคฺคสญฺญาย โอคาหยนฺติฯ ตโต เอว สํสีทิตฺวา วิสาทํ ปาปุณนฺติฯ เอวนฺติ ‘‘สมตล’’นฺติอาทินา วุตฺตนเยนฯ สํสีทิตฺวาติ นิมฺมุชฺชิตฺวาฯ สุกฺขตรณํ มญฺเญ ตรนฺตีติ สุกฺขนทิตรณํ ตรนฺติ มญฺเญฯ ตสฺมาติ ยสฺมา เตวิชฺชา อมคฺคเมว ‘‘มคฺโค’’ติ อุปคนฺตฺวา สํสีทนฺติ, ตสฺมาฯ ยถา เตติ ยถา เต ‘‘สมตล’’นฺติ สญฺญาย ปงฺกํ โอติณฺณาฯ อิเธว จาติ อิมสฺมิญฺจ อตฺตภาเวฯ สุขํ วา สาตํ วา น ลภนฺตีติ ฌานสุขํ วา วิปสฺสนาสาตํ วา น ลภนฺติ, กุโต มคฺคสุขํ วา นิพฺพานสาตํ วาติ อธิปฺปาโยฯ มคฺคทีปกนฺติ มคฺคทีปกาภิมตํฯ ‘‘อิริณ’’นฺติ อรญฺญานิยา อิทํ อธิวจนนฺติ อาห ‘‘อคามกํ มหารญฺญ’’นฺติ อนุปโภครุกฺเขหิฯ ปริวตฺติตุมฺปิ น สกฺกา โหนฺติ มหากณฺฏกตายฯ ญาตีนํ พฺยสนํ วินาโส ญาติพฺยสนํฯ เอวํ โภคสีลพฺยสนานิ เวทิตพฺพานิฯ โรโค เอว พฺยสติ วิพาธตีติ โรคพฺยสนํฯ เอวํ ทิฏฺฐิพฺยสนมฺปิ ทฏฺฐพฺพํฯ
๕๕๔. ชาตสํวฑฺโฒติ ชาโต หุตฺวา สํวฑฺฒิโตฯ น สพฺพโส ปจฺจกฺขา โหนฺติ ปริจยาภาวโตฯ จิรนิกฺขนฺโตติ นิกฺขนฺโต หุตฺวา จิรกาโลฯ ทนฺธายิตตฺตนฺติ วิสฺสชฺชเน มนฺทตฺตํ สณิกวุตฺติ, ตํ ปน สํสยวเสน จิรายนํ นาม ‘‘กงฺขาวเสน จิรายิตตฺต’’นฺติฯ วิตฺถายิตตฺตนฺติ สารชฺชิตตฺตํฯ อฏฺฐกถายํ ปน วิตฺถายิตตฺตํ นาม ฉมฺภิตตฺตนฺติ อธิปฺปาเยน ‘‘ถทฺธภาวคฺคหณ’’นฺติ วุตฺตํฯ
๕๕๕. อุ-อิติ อุปสคฺคโยเค ลุมฺป-สทฺโท อุทฺธรณตฺโถ โหตีติ ‘‘อุลฺลุมฺปตู’’ติ ปทสฺส อุทฺธรตูติ อตฺถมาหฯ อุปสคฺควเสน หิ ธาตุ-สทฺทา อตฺถวิเสสวุตฺติโน โหนฺติ ยถา ‘‘อุทฺธรตู’’ติฯ
พฺรหฺมโลกมคฺคเทสนาวณฺณนา
๕๕๖. ยสฺส อติสเยน พลํ อตฺถิ, โส ‘‘พลวา’’ติ วุตฺโตติ อาห ‘‘พลสมฺปนฺโน’’ติฯ สงฺขํ ธมยตีติ สงฺขธมโก, ตํ ธมยิตฺวา ตโต สทฺทปวตฺตโกฯ อปฺปนาว วฏฺฏติ ปฏิปกฺขโต สมฺมเทว เจตโส วิมุตฺติภาวโตฯ
ปมาณกตํ กมฺมํ นาม กามาวจรํ ปมาณกรานํ สํกิเลสธมฺมานํ อวิกฺขมฺภนโตฯ ตถา หิ ตํ พฺรหฺมวิหารปุพฺพภาคภูตํ ปมาณํ อติกฺกมิตฺวา โอทิสฺสกอโนทิสฺสกทิสาผรณวเสน วฑฺเฒตุํ น สกฺกาฯ วุตฺตวิปริยายโต ปน อปฺปมาณกตํ กมฺมํ นาม รูปารูปาวจรํ, เตนาห ‘‘ตญฺหี’’ติอาทิฯ ตตฺถ อรูปาวจเร โอทิสฺสกาโนทิสฺสกวเสน ผรณํ น ลพฺภติ, ตถา ทิสาผรณํฯ
เกจิ ‘‘อปฺปมาณกต’’นฺติ วุตฺตนฺติ ทฏฺฐพฺพํฯ ยํ วา สาติสยํ พฺรหฺมวิหารภาวนาย อภิสงฺขเตน สนฺตาเนน นิพฺพตฺติตํ, ยญฺจ พฺรหฺมวิหารสมาปตฺติโต วุฏฺฐาย สมาปนฺนํ อรูปาวจรชฺฌานํ, ตํ อิมินา อปฺปมาณกตนฺติ วตฺตุํ วฏฺฏตีติ อปเรฯ วีมํสิตฺวา คเหตพฺพํฯ
รูปาวจรารูปาวจรกมฺเมติ รูปาวจรกมฺเม, อรูปาวจรกมฺเม จ สติฯ น โอหียติ น ติฏฺฐตีติ กตูปจิตมฺปิ กามาวจรกมฺมํ ยถาธิคเต มหคฺคตชฺฌาเน อปริหีเน ตํ อภิภวิตฺวา ปฏิพาหิตฺวา สยํ โอหียกํ หุตฺวา ปฏิสนฺธิํ ทาตุํ สมตฺถภาเว น ติฏฺฐติฯ ลคฺคิตุนฺติ อาวริตุํ นิเสเธตุํฯ ฐาตุนฺติ ปฏิพโล หุตฺวา ฐาตุํฯ ผริตฺวาติ ปฏิปฺผริตฺวาฯ ปริยาทิยิตฺวาติ ตสฺส สามตฺถิยํ เขเปตฺวาฯ กมฺมสฺส ปริยาทิยนํ นาม ตสฺส วิปากุปฺปาทนํ นิเสเธตฺวา อตฺตโน วิปากุปฺปาทนนฺติ อาห ‘‘ตสฺส วิปากํ ปฏิพาหิตฺวา’’ติอาทิฯ เอวํ เมตฺตาทิวิหารีติ เอวํ วุตฺตานํ เมตฺตาทีนํ พฺรหฺมวิหารานํ วเสน เมตฺตาทิวิหารีฯ
๕๕๙. อคฺคญฺญสุตฺเต…เป.… อลตฺถุนฺติ อคฺคญฺญสุตฺเต อาคตนเยน อุปสมฺปทญฺเจว อรหตฺตญฺจ อลตฺถุํ ปฏิลภิํสุฯ เสสํ สุวิญฺเญยฺยเมวฯ
เตวิชฺชสุตฺตวณฺณนาย ลีนตฺถปฺปกาสนาฯ
นิฏฺฐิตา จ เตรสสุตฺตปฏิมณฺฑิตสฺส สีลกฺขนฺธวคฺคสฺส อตฺถวณฺณนาย
ลีนตฺถปฺปกาสนาติฯ
สีลกฺขนฺธวคฺคฏีกา นิฏฺฐิตาฯ