(๑๖) ๑. อินฺทฺริยวคฺโค
๑. อินฺทฺริยสุตฺตาทิวณฺณนา
๑๕๑. จตุตฺถสฺส สทฺธินฺทฺริยํฯ เสเสสุปิ เอเสว นโยฯ ทุติเย อสฺสทฺธิเย อกมฺปนฏฺเฐน สทฺธาพลํฯ เสเสสุปิ เอเสว นโยฯ ตติเย อนวชฺชพลนฺติ นิทฺโทสพลํฯ สงฺคหพลนฺติ สงฺคณฺหิตพฺพยุตฺตกานํ สงฺคณฺหนพลํฯ จตุตฺถปญฺจมานิ อุตฺตานาเนวฯ
๖. กปฺปสุตฺตวณฺณนา
๑๕๖. ฉฏฺเฐ สํวฏฺฏตีติ เอตฺถ ตโย สํวฏฺฏา อาโปสํวฏฺโฏ, เตโชสํวฏฺโฏ, วาโยสํวฏฺโฏติฯ ติสฺโส สํวฏฺฏสีมา อาภสฺสรา, สุภกิณฺหา, เวหปฺผลาติฯ ยทา กปฺโป เตเชน สํวฏฺฏติ, อาภสฺสรโต เหฏฺฐา อคฺคินา ฑยฺหติฯ ยทา อาเปน สํวฏฺฏติ, สุภกิณฺหโต เหฏฺฐา อุทเกน วิลียติฯ ยทา วาเตน
๗. โรคสุตฺตวณฺณนา
๑๕๗. สตฺตเม วิฆาตวาติ มหิจฺฉาปจฺจเยน วิฆาเตน ทุกฺเขน สมนฺนาคโตฯ อสนฺตุฏฺโฐติ จตูสุ ปจฺจเยสุ ตีหิ สนฺโตเสหิ อสนฺตุฏฺโฐฯ อนวญฺญปฺปฏิลาภายาติ ปเรหิ อนวชานนสฺส ปฏิลาภตฺถายฯ ลาภสกฺการสิโลกปฺปฏิลาภายาติ สุสงฺขตจตุปจฺจยสงฺขาตสฺส ลาภสกฺการสฺส สงฺขาย กุลานิ อุปสงฺกมตีติ ‘‘อิติ มํ เอเต ชานิสฺสนฺตี’’ติ ชานนตฺถาย กุลานิ อุปสงฺกมติฯ เสสปเทสุปิ เอเสว นโยฯ
๘. ปริหานิสุตฺตวณฺณนา
๑๕๘. อฏฺฐเม คมฺภีเรสูติ อตฺถคมฺภีเรสุฯ ฐานาฐาเนสูติ การณาการเณสุฯ น กมตีติ นาวคาหติ นปฺปวตฺตติฯ ปญฺญาจกฺขูติ เอตฺถ อุคฺคหปริปุจฺฉาปญฺญาปิ วฏฺฏติ, สมฺมสนปฺปฏิเวธปญฺญาปิ วฏฺฏติเยวฯ
๙. ภิกฺขุนีสุตฺตวณฺณนา
๑๕๙. นวเม เอหิ ตฺวนฺติ เถเร ปฏิพทฺธจิตฺตา ตํ ปหิณิตุํ เอวมาหฯ สสีสํ ปารุปิตฺวาติ สห สีเสน กายํ ปารุปิตฺวาฯ มญฺจเก นิปชฺชีติ เวเคน มญฺจกํ ปญฺญาเปตฺวา ตตฺถ นิปชฺชิฯ เอตทโวจาติ อาหารสมฺภูโตติ อาหาเรน สมฺภูโต อาหารํ นิสฺสาย วฑฺฒิโตฯ อาหารํ นิสฺสาย อาหารํ ปชหตีติ ปจฺจุปฺปนฺนํ กพฬีการาหารํ นิสฺสาย ตํ เอวํ โยนิโส เสวมาโน ปุพฺพกมฺมสงฺขาตํ อาหารํ ปชหติฯ ปจฺจุปฺปนฺเนปิ ปน กพฬีการาหาเร นิกนฺติตณฺหา ปชหิตพฺพาฯ
ตณฺหํ ปชหตีติ อิทานิ เอวํ ปวตฺตํ ปจฺจุปฺปนฺนตณฺหํ นิสฺสาย วฏฺฏมูลิกํ ปุพฺพตณฺหํ ปชหติฯ อยํ ปน ปจฺจุปฺปนฺนตณฺหา กุสลา อกุสลาติ? อกุสลาฯ เสวิตพฺพา น เสวิตพฺพาติ? เสวิตพฺพาฯ ปฏิสนฺธิํ อากฑฺฒติ นากฑฺฒตีติ? นากฑฺฒติฯ เอติสฺสาปิ ปน ปจฺจุปฺปนฺนาย เสวิตพฺพตณฺหาย นิกนฺติ ปชหิตพฺพาเยวฯ โส หิ นาม อายสฺมา อาสวานํ ขยา อุปสมฺปชฺช วิหริสฺสติ, กิมงฺคํ ปนาหนฺติ เอตฺถ กิมงฺคํ ปนาติ การณปริวิตกฺกนเมตํฯ อิทํ วุตฺตํ โหติ – โส อายสฺมา อรหตฺตผลํ สจฺฉิกตฺวา วิหริสฺสติ, อหํ เกน การเณน น สจฺฉิกตฺวา วิหริสฺสามิฯ โสปิ หิ อายสฺมา สมฺมาสมฺพุทฺธสฺเสว ปุตฺโต, อหมฺปิ สมฺมาสมฺพุทฺธสฺเสว ปุตฺโต, มยฺหมฺเปตํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติฯ มานํ นิสฺสายาติ อิทํ เอวํ อุปฺปนฺนเสวิตพฺพมานํ มานํ ปชหตีติ วฏฺฏมูลกํ ปุพฺพมานํ ปชหติฯ ยํ นิสฺสาย ปเนส ตํ ปชหติ, โสปิ ตณฺหา วิย อกุสโล เจว เสวิตพฺโพ จ, โน จ ปฏิสนฺธิํ อากฑฺฒติฯ นิกนฺติ ปน ตสฺมิมฺปิ ปชหิตพฺพาวฯ
เสตุฆาโต วุตฺโต ภควตาติ ปทฆาโต ปจฺจยฆาโต พุทฺเธน ภควตา กถิโตฯ อิติ อิเมหิ จตูหิ องฺเคหิ เถเร เทสนํ วินิวฏฺเฏนฺเต ตสฺสา ภิกฺขุนิยา เถรํ อารพฺภ อุปฺปนฺโน ฉนฺทราโค อปคญฺฉิฯ สาปิ เถรํ ขมาเปตุํ อจฺจยํ เทเสสิ, เถโรปิสฺสา ปฏิคฺคณฺหิฯ ตํ ทสฺเสตุํ อถ โข สา ภิกฺขุนีติอาทิ วุตฺตํฯ
๑๐. สุคตวินยสุตฺตวณฺณนา
๑๖๐. ทสเม ทุคฺคหิตนฺติ อุปฺปฏิปาฏิยา คหิตํฯ ปริยาปุณนฺตีติ วฬญฺเชนฺติ กเถนฺติฯ ปทพฺยญฺชเนหีติ เอตฺถ ปทเมว อตฺถสฺส พฺยญฺชนโต พฺยญฺชนนฺติ วุตฺตํฯ ทุนฺนิกฺขิตฺตสฺสาติ ทุฏฺฐุ นิกฺขิตฺตสฺส อุปฺปฏิปาฏิยา ฐปิตสฺสฯ อตฺโถปิ ทุนฺนโย โหตีติ อฏฺฐกถา นีหริตฺวา กเถตุํ น สกฺกา โหติฯ ฉินฺนมูลโกติ มูลภูตานํ ภิกฺขูนํ อุปจฺฉินฺนตฺตา ฉินฺนมูลโกฯ อปฺปฏิสรโณติ อปฺปติฏฺโฐฯ พาหุลิกาติ ปจฺจยพาหุลฺลาย ปฏิปนฺนาฯ สาถลิกาติ ติสฺโส สิกฺขา สิถิลคฺคหเณน คณฺหนกาฯ โอกฺกมเน ปุพฺพงฺคมาติ ปญฺจ นีวรณานิ อวคมนโต โอกฺกมนนฺติ วุจฺจนฺติ, ตตฺถ ปุพฺพงฺคมาติ อตฺโถฯ ปวิเวเกติ ติวิเธ วิเวเกฯ นิกฺขิตฺตธุราติ นิพฺพีริยาฯ อิมินา นเยน ปน สพฺพตฺถ อตฺโถ เวทิตพฺโพฯ
อินฺทฺริยวคฺโค ปฐโมฯ