ภิกฺขุวิภงฺโค
ปาราชิกกถา
ปฐมปาราชิกกถา
๖.
ติวิเธ
องฺคชาตํ ปเวเสนฺโต, อลฺโลกาเส ปราชิโตฯ
๗.
ปเวสนํ ปวิฏฺฐํ วา, ฐิตมุทฺธรณมฺปิ วา;
สสิกฺโข สาทิยนฺโต โส, ฐเปตฺวา กิริยํ จุโตฯ
๘.
สนฺถเตนงฺคชาเตน, สนฺถตํ วา อสนฺถตํ;
มคฺคํ ปน ปเวเสนฺโต, ตเถวาสนฺถเตน จฯ
๙.
อุปาทินฺเนนุปาทินฺเน, อนุปาทินฺนเกน วา;
ฆฏฺฏิเต อนุปาทินฺเน, สเจ สาทิยเตตฺถ โสฯ
๑๐.
โหติ ปาราชิกกฺเขตฺเต, ปวิฏฺเฐ ตุ ปราชิโต;
เขตฺเต ถุลฺลจฺจยํ ตสฺส, ทุกฺกฏญฺจ วินิทฺทิเสฯ
๑๑.
มเต อกฺขายิเต จาปิ, เยภุยฺยกฺขายิเตปิ จ;
เมถุนํ ปฏิเสวนฺโต, โหติ ปาราชิโก นโรฯ
๑๒.
เยภุยฺยกฺขายิเต จาปิ, อุปฑฺฒกฺขายิเตปิ จ;
โหติ ถุลฺลจฺจยาปตฺติ, เสเส อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๓.
นิมิตฺตมตฺตํ เสเสตฺวา, ขายิเตปิ สรีรเก;
นิมิตฺเต เมถุนํ ตสฺมิํ, เสวโตปิ ปราชโยฯ
๑๔.
อุทฺธุมาตาทิสมฺปตฺเต, สพฺพตฺถาปิ จ ทุกฺกฏํ;
ขายิตากฺขายิตํ นาม, สพฺพํ มตสรีรเกฯ
๑๕.
ฉินฺทิตฺวา ปน ตจฺเฉตฺวา, นิมิตฺตุปฺปาฏิเต ปน;
วณสงฺเขปโต ตสฺมิํ, เสวํ ถุลฺลจฺจยํ ผุเสฯ
๑๖.
ตโต
ตายํ อุปกฺกมนฺตสฺส, ทุกฺกฏํ มํสเปสิยํฯ
๑๗.
นขปิฏฺฐิปฺปมาเณปิ, มํเส นฺหารุมฺหิ วา สติ;
เมถุนํ ปฏิเสวนฺโต, ชีวมาเน ปราชิโตฯ
๑๘.
กณฺณจฺฉิทฺทกฺขินาสาสุ, วตฺถิโกเส วเณสุ วา;
องฺคชาตํ ปเวเสนฺโต, ราคา ถุลฺลจฺจยํ ผุเสฯ
๑๙.
อวเสสสรีรสฺมิํ, อุปกจฺฉูรุกาทิสุ;
วสา เมถุนราคสฺส, เสวมานสฺส ทุกฺกฏํฯ
๒๐.
อสฺสโคมหิสาทีนํ, โอฏฺฐคทฺรภทนฺตินํ;
นาสาสุ วตฺถิโกเสสุ, เสวํ ถุลฺลจฺจยํ ผุเสฯ
๒๑.
ตถา สพฺพติรจฺฉานํ, อกฺขิกณฺณวเณสุปิ;
อวเสสสรีเรสุ, เสวมานสฺส ทุกฺกฏํฯ
๒๒.
เตสํ อลฺลสรีเรสุ, มตานํ เสวโต ปน;
ติวิธาปิ สิยาปตฺติ, เขตฺตสฺมิํ ติวิเธ สติฯ
๒๓.
พหิ เมถุนราเคน, นิมิตฺตํ อิตฺถิยา ปน;
นิมิตฺเตน ฉุปนฺตสฺส, ตสฺส ถุลฺลจฺจยํ สิยาฯ
๒๔.
กายสํสคฺคราเคน, นิมิตฺเตน มุเขน วา;
นิมิตฺตํ อิตฺถิยา ตสฺส, ฉุปโต ครุกํ สิยาฯ
๒๕.
ตเถโวภยราเคน, นิมิตฺตํ ปุริสสฺสปิ;
นิมิตฺเตน ฉุปนฺตสฺส, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๒๖.
นิมิตฺเตน นิมิตฺตํ ตุ, ติรจฺฉานคติตฺถิยา;
ถุลฺลจฺจยํ ฉุปนฺตสฺส, โหติ เมถุนราคโตฯ
๒๗.
กายสํสคฺคราเคน, ติรจฺฉานคติตฺถิยา;
นิมิตฺเตน นิมิตฺตสฺส, ฉุปเน ทุกฺกฏํ มตํฯ
๒๘.
องฺคชาตํ ปเวเสตฺวา, ตมาวฏฺฏกเต มุเข;
ตตฺถากาสคตํ กตฺวา, นีหรนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๒๙.
ตถา
อฉุปนฺตํ ปเวเสตฺวา, นีหรนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๓๐.
อุปฺปาฏิโตฏฺฐมํเสสุ
ทนฺเตสุ วายมนฺตสฺส, ตสฺส ถุลฺลจฺจยํ สิยาฯ
๓๑.
อฏฺฐิสงฺฆฏฺฏนํ กตฺวา, มคฺเค ทุวิธราคโต;
สุกฺเก มุตฺเตปิ วามุตฺเต, วายมนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๓๒.
อิตฺถิํ เมถุนราเคน, อาลิงฺคนฺตสฺส ทุกฺกฏํ;
หตฺถคฺคาหปรามาส-จุมฺพนาทีสฺวยํ นโยฯ
๓๓.
อปเท อหโย มจฺฉา, กโปตา ทฺวิปเทปิ จ;
โคธา จตุปฺปเท เหฏฺฐา, วตฺถุ ปาราชิกสฺสิเมฯ
๓๔.
เสเวตุกามตาจิตฺตํ, มคฺเค มคฺคปฺปเวสนํ;
อิทมงฺคทฺวยํ วุตฺตํ, ปฐมนฺติมวตฺถุโนฯ
๓๕.
ทุกฺกฏํ ปฐมสฺเสว, สามนฺตมิติ วณฺณิตํ;
เสสานํ ปน ติณฺณมฺปิ, ถุลฺลจฺจยมุทีริตํฯ
๓๖.
‘‘อนาปตฺตี’’ติ ญาตพฺพํ, อชานนฺตสฺส ภิกฺขุโน;
ตเถวาสาทิยนฺตสฺส, ชานนฺตสฺสาทิกมฺมิโนฯ
๓๗.
วินเย อนยูปรเม ปรเม;
สุชนสฺส สุขานยเน นยเน;
ปฏุ โหติ ปธานรโต น รโต;
อิธ โย ปน สารมเต รมเตฯ
๓๘.
อิมํ หิตวิภาวนํ ภาวนํ;
อเวทิ สุรสมฺภวํ สมฺภวํ;
ส มารพฬิสาสเน สาสเน;
สโม ภวตุปาลินา ปาลินาฯ
อิติ วินยวินิจฺฉเย ปฐมปาราชิกกถา นิฏฺฐิตาฯ
ทุติยปาราชิกกถา
๓๙.
อาทิยนฺโต
วิโกเปนฺโต ตถา ฐานา, จาเวนฺโตปิ ปราชิโตฯ
๔๐.
ตตฺถ
อวหารา ทเสเวเต, วิญฺญาตพฺพา วิภาวินาฯ
๔๑.
สาหตฺถาณตฺติโก เจว, นิสฺสคฺโค อตฺถสาธโก;
ธุรนิกฺเขปนญฺจาติ, อิทํ สาหตฺถปญฺจกํฯ
๔๒.
ปุพฺพสหปโยโค จ, สํวิทาหรณมฺปิ จ;
สงฺเกตกมฺมํ เนมิตฺตํ, ปุพฺพโยคาทิปญฺจกํฯ
๔๓.
เถยฺยปสยฺหปริกปฺป-ปฏิจฺฉนฺนกุสาทิกา;
อวหารา อิเม ปญฺจ, เวทิตพฺพาว วิญฺญุนาฯ
๔๔.
วตฺถุกาลคฺฆเทเส จ, ปริโภคญฺจ ปญฺจปิ;
ญตฺวา เอตานิ กาตพฺโพ, ปณฺฑิเตน วินิจฺฉโยฯ
๔๕.
ทุติยํ วาปิ กุทฺทาลํ, ปิฏกํ ปริเยสโต;
คจฺฉโต เถยฺยจิตฺเตน, ทุกฺกฏํ ปุพฺพโยคโตฯ
๔๖.
ตตฺถชาตกกฏฺฐํ วา, ลตํ วา ฉินฺทโต ปน;
ทุกฺกฏํ อุภยตฺถาปิ, วุตฺตํ สหปโยคโตฯ
๔๗.
ปถวิํ ขณโต วาปิ, พฺยูหโต ปํสุเมว วา;
อามสนฺตสฺส วา กุมฺภิํ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๔๘.
มุเข ปาสํ ปเวเสตฺวา, ขาณุเก พทฺธกุมฺภิยา;
พนฺธนานํ วสา เญยฺโย, ฐานเภโท วิชานตาฯ
๔๙.
ทฺเว ฐานานิ ปเนกสฺมิํ, ขาณุเก พทฺธกุมฺภิยา;
วลยํ รุกฺขมูลสฺมิํ, ปเวเสตฺวา กตาย วาฯ
๕๐.
อุทฺธรนฺตสฺส ขาณุํ วา, ฉินฺทโต สงฺขลิมฺปิ วา;
ถุลฺลจฺจยํ ตโต กุมฺภิํ, ฐานา จาเวติ เจ จุโตฯ
๕๑.
ปฐมํ
ฐานา จาเวติ ขาณุํ วา, สงฺขลิํ วาปิ โส นโยฯ
๕๒.
อิโต จิโต จ ฆํสนฺโต, มูเล สาเรติ รกฺขติ;
วลยํ เขคตํ ตตฺถ, กโรนฺโตว ปราชิโตฯ
๕๓.
ชาตํ ฉินฺทติ เจ รุกฺขํ, ทุกฺกฏํ กุมฺภิมตฺถเก;
สมีเป ฉินฺทโต ตสฺส, ปาจิตฺติยมตตฺถชํฯ
๕๔.
อนฺโตกุมฺภิคตํ
อปพฺยูเหติ ตตฺเถว, ตสฺส ถุลฺลจฺจยํ สิยาฯ
๕๕.
หรนฺโต กุมฺภิยา ภณฺฑํ, มุฏฺฐิํ ฉินฺทติ อตฺตโน;
ภาชเน วา คตํ กตฺวา, โหติ ภิกฺขุ ปราชิโตฯ
๕๖.
หารํ วา ปน ปามงฺคํ, สุตฺตารุฬฺหํ ตุ กุมฺภิยา;
ผนฺทาเปติ ยถาวตฺถุํ, ฐานา จาเวติ เจ จุโตฯ
๕๗.
สปฺปิอาทีสุ ยํ กิญฺจิ, ปิวโต ปาทปูรณํ;
เอเกเนว ปโยเคน, ปีตมตฺเต ปราชโยฯ
๕๘.
กตฺวาว ธุรนิกฺเขปํ, ปิวนฺตสฺส ปุนปฺปุนํ;
สกลมฺปิ จ ตํ กุมฺภิํ, ปิวโต น ปราชโยฯ
๕๙.
สเจ ขิปติ ยํ กิญฺจิ, ภณฺฑกํ เตลกุมฺภิยํ;
ตํ ปาทคฺฆนกํ เตลํ, ธุวํ ปิวติ ตาวเทฯ
๖๐.
หตฺถโต มุตฺตมตฺเตว, เถยฺยจิตฺโต วินสฺสติ;
อาวิญฺเชตฺวาปิ วา กุมฺภิํ, เตลํ คาเฬติ เจ ตถาฯ
๖๑.
เตลสฺสากิรณํ ญตฺวา, ขิตฺตํ ริตฺตาย กุมฺภิยา;
ปีตํ เตลญฺจ ตํ ภณฺฑํ, อุทฺธรนฺโตว ธํสิโตฯ
๖๒.
ตตฺเถว ภินฺทโต เตลํ, ฉฑฺเฑนฺตสฺส ตเถว จ;
ฌาเปนฺตสฺส อโภคํ วา, กโรนฺตสฺส จ ทุกฺกฏํฯ
ภูมฏฺฐกถาฯ
๖๓.
ฐปิตํ
เวเฐตฺวา อุทฺธรนฺตสฺส, มุตฺเต ฐานา ปราภโวฯ
๖๔.
โอริมนฺเตน วา ผุฏฺฐ-โมกาสํ ปาริมนฺตโต;
ปาราชิกมติกฺกนฺเต, กฑฺฒโต อุชุกมฺปิ วาฯ
ถลฏฺฐกถาฯ
๖๕.
ปุรโต มุขตุณฺฑญฺจ, กลาปคฺคญฺจ ปจฺฉโต;
ทฺวีสุ ปสฺเสสุ ปกฺขนฺโต, เหฏฺฐา ปาทนขา ตถาฯ
๖๖.
อุทฺธญฺจาปิ
โมรสฺส ฉ ปริจฺเฉทา, เวทิตพฺพา วิภาวินาฯ
๖๗.
ภิกฺขุ ‘‘สสฺสามิกํ โมรํ, คเหสฺสามี’’ติ เขคตํ;
หตฺถํ วาปิ ปสาเรติ, ปุรโต วาสฺส ติฏฺฐติฯ
๖๘.
โมโรปิ คคเน ปกฺเข, จาเรติ น จ คจฺฉติ;
ทุกฺกฏํ คมนจฺเฉเท, อามสนฺตสฺส เจว ตํฯ
๖๙.
ฐานา โมรมโมเจนฺโต, ผนฺทาเปติ สเจ ปน;
เอวํ ผนฺทาปเน ตสฺส, ถุลฺลจฺจยมุทีริตํฯ
๗๐.
อคฺคเหตฺวา คเหตฺวา วา, หตฺเถน ปน อตฺตโน;
ฐานา จาเวติ เจ โมรํ, สยํ ฐานา จุโต สิยาฯ
๗๑.
ผุฏฺโฐกาสํ มุขคฺเคน, กลาปคฺเคน วา ปน;
กลาปคฺเคน วา ผุฏฺฐํ, มุขตุณฺเฑน ภิกฺขุ เจฯ
๗๒.
อติกฺกาเมยฺย โย โมรํ, ฐานา จาเวติ นาม โส;
เอเสว จ นโย ปาท-สิขาปกฺเขสุ ทีปิโตฯ
๗๓.
คคเน ปน คจฺฉนฺโต, กเร โมโร นิลียติ;
ตํ กเรเนว จาเรนฺโต, ผนฺทาเปตีติ วุจฺจติฯ
๗๔.
สเจ
จาวิตตฺตา ปน ฐานา, ภิกฺขุ ฐานา จุโต สิยาฯ
๗๕.
อิตรํ ปน โมรสฺส, อุปเนติ สเจ กรํ;
น โทโส ตตฺถ อุฑฺเฑตฺวา, สยเมว นิลียติฯ
๗๖.
ทิสฺวา องฺเค นิลีนํ ตํ, เถยฺยจิตฺเตน คจฺฉโต;
ปาเท ถุลฺลจฺจยํ โหติ, ทุติเย จ ปราชโยฯ
๗๗.
ภูมิยํ ฐิตโมรสฺส, ตีณิ ฐานานิ ปณฺฑิโต;
ปาทานญฺจ กลาปสฺส, วเสน ปริทีปเยฯ
๗๘.
ตโต เกสคฺคมตฺตมฺปิ, โมรํ ปถวิโต ปน;
โหติ ปาราชิกํ ตสฺส, อุกฺขิปนฺตสฺส ภิกฺขุโนฯ
๗๙.
ฉิชฺชมานํ สุวณฺณาทิํ, ปตฺเต ปตติ เจ ปน;
หตฺเถน อุทฺธรนฺตสฺส, ตสฺส ปาราชิกํ สิยาฯ
๘๐.
สเจ
ทุติเย ปทวารสฺมิํ, ปาราชิกมุทีรเยฯ
๘๑.
เอเสว จ นโย เญยฺโย, หตฺเถ วตฺเถว มตฺถเก;
ตํ ตํ ตสฺส ภเว ฐานํ, ยตฺถ ยตฺถ ปติฏฺฐิตํฯ
อากาสฏฺฐกถาฯ
๘๒.
เถยฺยจิตฺเตน ยํ กิญฺจิ, มญฺจปีฐาทิสุฏฺฐิตํ;
อามาสมฺปิ อนามาสํ, อามสนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๘๓.
สํหริตฺวา สเจ วํเส, ฐปิตํ โหติ จีวรํ;
กตฺวา ปุโนรโต โภคํ, ตถา อนฺตญฺจ ปารโตฯ
๘๔.
จีวเรน ผุฏฺโฐกาโส, ฐานํ ตสฺส ปวุจฺจติ;
น ตุ จีวรวํโส โส, โหตีติ สกโล มโตฯ
๘๕.
โอริมนฺเตน
อิตเรนปิ วา ผุฏฺฐํ, โอริมนฺเตน วา ปุนฯ
๘๖.
ทกฺขิณนฺเตน ผุฏฺฐํ วา, วามนฺเตนิตเรน วา;
วามนฺเตน ผุฏฺฐฏฺฐานํ, อติกฺกามยโต จุติฯ
๘๗.
อุทฺธํ วา อุกฺขิปนฺตสฺส, จีวรํ ปน วํสโต;
เกสคฺคมตฺเต อุกฺขิตฺเต, ตสฺส ปาราชิกํ ภเวฯ
๘๘.
รชฺชุเกน จ พนฺธิตฺวา, ฐปิตํ ปน จีวรํ;
ถุลฺลจฺจยํ วิโมเจนฺโต, มุตฺเต ปาราชิกํ ผุเสฯ
๘๙.
เวเฐตฺวา ฐปิตํ วํเส, นิพฺเพเฐนฺตสฺส ภิกฺขุโน;
วลยํ ฉินฺทโต วาปิ, โมเจนฺตสฺสปฺยยํ นโยฯ
๙๐.
จีวรสฺส ปสาเรตฺวา, ฐปิตสฺส หิ วํสเก;
สํหริตฺวา ตุ นิกฺขิตฺเต, จีวเร วิย นิจฺฉโยฯ
๙๑.
สิกฺกาย ปกฺขิปิตฺวา ยํ, ลคฺคิตํ โหติ ภณฺฑกํ;
สิกฺกาโต ตํ หรนฺโต วา, สห สิกฺกาย วา จุโตฯ
๙๒.
กุนฺตาทิํ นาคทนฺเตสุ, ฐิเตสุ ปฏิปาฏิยา;
อคฺเค วา ปน พุนฺเท วา, คเหตฺวา ปริกฑฺฒโตฯ
๙๓.
ปาราชิกํ
อุชุกํ อุกฺขิปนฺตสฺส, เกสคฺเคน ปราชโยฯ
๙๔.
ปาการาภิมุโข ฐตฺวา, อากฑฺฒติ สเจ ปน;
โอริมนฺตผุฏฺโฐกาส-มิตรนฺตจฺจเย จุโตฯ
๙๕.
ตเถว ปรโต ตสฺส, เปลฺเลนฺตสฺสาปิ ภิกฺขุโน;
ภิตฺติํ ปน จ นิสฺสาย, ฐปิเตปิ อยํ นโยฯ
๙๖.
จาเลนฺตสฺส จ ตาลสฺส, ผลํ วตฺถุ หิ ปูรติ;
เยนสฺส พนฺธนา มุตฺเต, ตสฺมิํ ปาราชิกํ ภเวฯ
๙๗.
ปิณฺฑิํ
เอเสว จ นโย เสส-รุกฺขปุปฺผผเลสุปิฯ
เวหาสฏฺฐกถาฯ
๙๘.
คจฺฉโต หิ นิธิฏฺฐานํ, ปทวาเรน ทุกฺกฏํ;
อุทเก ปน คมฺภีเร, ตถา นิมุชฺชนาทิสุฯ
๙๙.
ตตฺถชาตกปุปฺเผสุ, เยน ปุปฺเผน ปูรติ;
วตฺถุ ตํ ฉินฺทโต ปุปฺผํ, ตสฺส ปาราชิกํ วเทฯ
๑๐๐.
เอกนาฬสฺส วา ปสฺเส, วาโก อุปฺปลชาติยา;
น ฉิชฺชติ ตโต ยาว, ตาว นํ ปริรกฺขติฯ
๑๐๑.
สามิเกเหว ปุปฺเผสุ, ฉินฺทิตฺวา ฐปิเตสุปิ;
ปุพฺเพ วุตฺตนเยเนว, เวทิตพฺโพ วินิจฺฉโยฯ
๑๐๒.
ภารพทฺธานิ ปุปฺผานิ, ฉสฺวากาเรสุ เกนจิ;
อากาเรน สเจ ตานิ, ฐานา จาเวติ นสฺสติฯ
๑๐๓.
ฐปิตํ ปน ปุปฺผานํ, กลาปํ ชลปิฏฺฐิยํ;
จาเลตฺวา อุทกํ ปุปฺผ-ฏฺฐานา จาเวติ เจ จุโตฯ
๑๐๔.
ปริกปฺเปติ เจ ‘‘เอตฺถ, คเหสฺสามี’’ติ รกฺขติ;
อุทฺธรนฺโต คตฏฺฐานา, ภฏฺโฐ นาม ปวุจฺจติฯ
๑๐๕.
อจฺจุคฺคตสฺส ตํ ฐานํ, ชลโต สกลํ ชลํ;
อุปฺปาเฏตฺวา ตโต ปุปฺผํ, อุชุมุทฺธรโต ปนฯ
๑๐๖.
นาฬนฺเต
อมุตฺเต ชลโต ตสฺมิํ, ถุลฺลจฺจยมุทีริตํฯ
๑๐๗.
ปุปฺเผ คเหตฺวา นาเมตฺวา, อุปฺปาเฏติ สเจ ปน;
น ตสฺส อุทกํ ฐานํ, นฏฺโฐ อุปฺปาฏิตกฺขเณฯ
๑๐๘.
โย
พฬิเสนปิ ชาเลน, หตฺเถน กุมิเนน วาฯ
๑๐๙.
ตสฺเสวํ คณฺหโต วตฺถุ, เยน มจฺเฉน ปูรติ;
ตสฺมิํ อุทฺธฏมตฺตสฺมิํ, ชลา โหติ ปราชโยฯ
๑๑๐.
ฐานํ สลิลชานญฺหิ, เกวลํ สกลํ ชลํ;
สลิลฏฺฐํ วิโมเจนฺโต, ชลา ปาราชิโก ภเวฯ
๑๑๑.
นีรโต อุปฺปติตฺวา โย, ตีเร ปตติ วาริโช;
คณฺหโต ตํ ปนาปตฺติํ, ภณฺฑคฺเฆน วินิทฺทิเสฯ
๑๑๒.
มารณตฺถาย มจฺฉานํ, ตฬาเก นทิยาปิ วา;
นินฺเน มจฺฉวิสํ นาม, ปกฺขิปิตฺวา คเต ปนฯ
๑๑๓.
ปจฺฉา มจฺฉวิสํ มจฺฉา, ขาทิตฺวา ปิลวนฺติ เจ;
ปาราชิกํ มเต มจฺเฉ, เถยฺยจิตฺเตน คณฺหโตฯ
๑๑๔.
ปํสุกูลิกสญฺญาย, น โทโส โกจิ คณฺหโต;
สามิเกสฺวาหรนฺเตสุ, ภณฺฑเทยฺยมุทีริตํฯ
๑๑๕.
คเหตฺวา สามิกา มจฺเฉ, สเจ ยนฺติ นิราลยา;
คณฺหโต ปน เต เสเส, เถยฺยจิตฺเตน ทุกฺกฏํฯ
๑๑๖.
อมเตสุ อนาปตฺติํ, วทนฺติ วินยญฺญุโน;
เอเสว จ นโย เสเส, กจฺฉปาทิมฺหิ วาริเชฯ
อุทกฏฺฐกถาฯ
๑๑๗.
‘‘นาวํ นาวฏฺฐํ วา ภณฺฑํ, เถเนตฺวา คณฺหิสฺสามี’’ติ;
ปาทุทฺธาเร โทสา วุตฺตา, ภิกฺขุสฺเสวํ คจฺฉนฺตสฺสฯ
๑๑๘.
พทฺธาย
ฐานํ มตํ พนฺธนเมกเมว;
ภิกฺขุสฺส
ปาราชิกํ ตสฺส วทนฺติ ธีราฯ
๑๑๙.
นิจฺจเล อุทเก นาว-มพนฺธนมวฏฺฐิตํ;
ปุรโต ปจฺฉโต วาปิ, ปสฺสโต วาปิ กฑฺฒโตฯ
๑๒๐.
เอเกนนฺเตน สมฺผุฏฺฐ-โมกาสมิตเรน ตํ;
อติกฺกามยโต นาวํ, ตสฺส ปาราชิกํ สิยาฯ
๑๒๑. ตถา –
อุทฺธํ เกสคฺคมตฺตมฺปิ, อุทกมฺหา วิโมจิเต;
อโธนาวาตลํ เตน, ผุฏฺฐญฺจ มุขวฏฺฏิยาฯ
๑๒๒.
พนฺธิตฺวา ปน ยา ตีเร, ฐปิตา นิจฺจเล ชเล;
พนฺธนญฺจ ฐิโตกาโส, ฐานํ ตสฺสา ทฺวิธา มตํฯ
๑๒๓.
โหติ ถุลฺลจฺจยํ ปุพฺพํ, พนฺธนสฺส วิโมจเน;
ปจฺฉา เกนจุปาเยน, ฐานา จาเวติ เจ จุโตฯ
๑๒๔.
จาเวตฺวา ปฐมํ ฐานา, ปจฺฉา พนฺธนโมจเน;
เอเสว จ นโย วุตฺโต, เถยฺยจิตฺตสฺส ภิกฺขุโนฯ
๑๒๕.
อุสฺสาเรตฺวา นิกุชฺชิตฺวา, ฐปิตาย ถเล ปน;
ผุฏฺโฐกาโสว หิ ฐานํ, นาวาย มุขวฏฺฏิยาฯ
๑๒๖.
เญยฺโย ฐานปริจฺเฉโท;
อากาเรเหว ปญฺจหิ;
ยโต กุโตจิ จาเวนฺโต;
โหติ ปาราชิโก นโรฯ
๑๒๗.
เอเสว จ นโย เญยฺโย, นาวายุกฺกุชฺชิตายปิ;
ฐปิตายปิ นาวาย, ฆฏิกานํ ตถูปริฯ
๑๒๘.
เถยฺยา
อริตฺเตน ผิเยนาปิ, ปาเชนฺตสฺส ปราชโยฯ
๑๒๙.
สเจ ฉตฺตํ ปณาเมตฺวา, อุสฺสาเปตฺวาว จีวรํ;
ลงฺการสทิสํ กตฺวา, คณฺหาเปติ สมีรณํฯ
๑๓๐.
อาคมฺม
วาเตเนว หฏา นาวา, น โทโส โกจิ วิชฺชติฯ
๑๓๑.
สยเมว จ ยํ กิญฺจิ, คามติตฺถมุปาคตํ;
อจาเวนฺโตว ตํ ฐานา, กิณิตฺวา เจ ปลายติฯ
๑๓๒.
อวหาโร น ภิกฺขุสฺส, ภณฺฑเทยฺยมุทีริตํ;
สยเมว จ คจฺฉนฺติํ, ฐานา จาเวติ เจ จุโตฯ
นาวฏฺฐกถาฯ
๑๓๓.
ยานํ นาม รโถ วยฺหํ, สกฏํ สนฺทมานิกา;
ยานํ อวหริสฺสามิ, ยานฏฺฐมิติ วา ปนฯ
๑๓๔.
คจฺฉโต ทุกฺกฏํ วุตฺตํ, ทุติยํ ปริเยสโต;
ฐานา จาวนโยคสฺมิํ, วิชฺชมาเน ปราชโยฯ
๑๓๕.
ยานสฺส ทุกยุตฺตสฺส, ทส ฐานานิ ทีปเย;
ยานํ ปาชยโต ตสฺส, นิสีทิตฺวา ธุเร ปนฯ
๑๓๖.
ถุลฺลจฺจยํ ตุ โคณานํ, ปาทุทฺธาเร วินิทฺทิเส;
จกฺกานญฺหิ ฐิโตกาส-มติกฺกนฺเต ปราภโวฯ
๑๓๗.
อยุตฺตกสฺสาปิ จ ยานกสฺส, ธุเรนุปตฺถมฺภนิยํ ฐิตสฺส;
วเสนุปตฺถมฺภนิจกฺกกานํ, ฐานานิ ตีเณว ภวนฺติ ตสฺสฯ
๑๓๘.
ตถา ธุเรน ทารูนํ, อุปริฏฺฐปิตสฺส จ;
ภูมิยมฺปิ ธุเรเนว, ตเถว ฐปิตสฺส จฯ
๑๓๙.
ปุรโต
ถุลฺลจฺจยํ ตุ ติณฺณมฺปิ, ฐานา จาเว ปราชโยฯ
๑๔๐.
อปเนตฺวาน จกฺกานิ, อกฺขานํ สีสเกหิ ตุ;
ฐิตสฺสูปริ ทารูนํ, ฐานานิ ทฺเว วินิทฺทิเสฯ
๑๔๑.
กฑฺฒนฺโต อุกฺขิปนฺโต วา, ผุฏฺโฐกาสจฺจเย จุโต;
ฐปิตสฺส ปนญฺญสฺส, ภูมิยํ ยสฺส กสฺสจิฯ
๑๔๒.
อกฺขุทฺธีนํ ธุรสฺสาติ, ปญฺจ ฐานานิ ทีปเย;
อุทฺธีสุ วา คเหตฺวา ตํ, ฐานา จาเวติ เจ จุโตฯ
๑๔๓.
ฐปิตสฺส
เอกเมว สิยา ฐานํ, ปริจฺเฉโทปิ ปญฺจธาฯ
๑๔๔.
ผุสิตฺวา ยํ ฐิตํ ภูมิํ, เนมิปสฺเสน นาภิยา;
ฐานานิ ทฺเว ภวนฺตสฺส, นฏฺโฐ เตสมติกฺกเมฯ
๑๔๕.
ทิสฺวา ยานมนารกฺขํ, ปฏิปนฺนํ มหาปเถ;
อารุหิตฺวา อโจเทตฺวา, กิณิตฺวา ยาติ วฏฺฏติฯ
ยานฏฺฐกถาฯ
๑๔๖.
สีสกฺขนฺธกโฏลมฺพ-วสา ภาโร จตุพฺพิโธ;
ตตฺถ สีสคตํ ภารํ, อามสนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๑๔๗.
อิโต จิโต จ ฆํสนฺโต, เถยฺยจิตฺเตน โย ปน;
สิรสฺมิํเยว สาเรติ, ตสฺส ถุลฺลจฺจยํ สิยาฯ
๑๔๘.
ขนฺธํ โอโรปิเต ภาเร, ตสฺส ปาราชิกํ มตํ;
สีสโต เกสมตฺตมฺปิ, โมเจนฺโตปิ ปราชิโตฯ
๑๔๙.
ภารํ ปถวิยํ กิญฺจิ, ฐเปตฺวา สุทฺธมานโส;
ปจฺฉา ตํ เถยฺยจิตฺเตน, อุทฺธรนฺโต ปราชิโตฯ๕๒๒
๑๕๐.
เอตฺถ
ภาเรสุ มติสาเรน, เวทิตพฺโพ วินิจฺฉโยฯ
ภารฏฺฐกถาฯ
๑๕๑.
ทุกฺกฏํ มุนินา วุตฺตํ, อารามํ อภิยุญฺชโต;
ปราเชติ ปรํ ธมฺมํ, จรนฺโต เจ ปราชิโตฯ๕๒๒
๑๕๒.
วิมติํ ชนยนฺตสฺส, ตสฺส ถุลฺลจฺจยํ สิยา;
ปรชฺชติ สยํ ธมฺมํ, จรนฺโต โยปิ ตสฺส จฯ
๑๕๓.
สามิโน ธุรนิกฺเขเป, ‘‘น ทสฺสามี’’ติ จตฺตโน;
ปาราชิกํ ภเว ตสฺส, สพฺเพสํ กูฏสกฺขินํฯ
อารามฏฺฐกถาฯ
๑๕๔.
วิหารํ
สพฺเพสํ ธุรนิกฺเขปา-ภาวโตว น สิชฺฌติฯ
วิหารฏฺฐกถาฯ
๑๕๕.
สีสานิ สาลิอาทีนํ, นิรุมฺภิตฺวาน คณฺหโต;
อสิเตน จ ลายิตฺวา, ฉินฺทิตฺวา วา กเรน จฯ
๑๕๖.
ยสฺมิํ พีเชปิ วา วตฺถุ, สีเส ปูเรติ มุฏฺฐิยํ;
พนฺธนา โมจิเต ตสฺมิํ, ตสฺส ปาราชิกํ ภเวฯ
๑๕๗.
อจฺฉินฺโน ปน ทณฺโฑ วา, ตโจ วา อปฺปมตฺตโก;
วีหินาฬมฺปิ วา ทีฆํ, อนิกฺขนฺโตว รกฺขติฯ
๑๕๘.
สเจ
ปปฺโผเฏตฺวา อิโต สารํ, คณฺหิสฺสามี’’ติ รกฺขติฯ
๑๕๙.
มทฺทนุทฺธรเณ นตฺถิ, โทโส ปปฺโผฏเนปิ วา;
อตฺตโน ภาชนคตํ, กโรนฺตสฺส ปราชโยฯ
๑๖๐.
ชานํ เกสคฺคมตฺตมฺปิ, ปถวิํ ปรสนฺตกํ;
เถยฺยจิตฺเตน เจ ขีลํ, สงฺกาเมติ ปราชโยฯ
๑๖๑.
ตญฺจ โข สามิกานํ ตุ, ธุรนิกฺเขปเน สติ;
อนคฺฆา ภูมิ นาเมสา, ตสฺมา เอวมุทีริตํฯ
๑๖๒.
คเหตพฺพา สเจ โหติ, ทฺวีหิ ขีเลหิ ยา ปน;
อาโท ถุลฺลจฺจยํ เตสุ, ทุติเยว ปราชโยฯ
๑๖๓.
ญาเปตุกาโม โย ภิกฺขุ, ‘‘มเมทํ สนฺตก’’นฺติ จ;
รชฺชุํ วาปิ ปสาเรติ, ยฏฺฐิํ ปาเตติ ทุกฺกฏํฯ
๑๖๔.
เยหิ ทฺวีหิ ปโยเคหิ, อตฺตโน สนฺตกํ สิยา;
อาโท ถุลฺลจฺจยํ เตสุ, ทุติเย จ ปราชโยฯ
เขตฺตฏฺฐกถาฯ
๑๖๕.
เขตฺเต วุตฺตนเยเนว, วตฺถุฏฺฐสฺส วินิจฺฉโย;
คามฏฺเฐปิ จ วตฺตพฺพํ, อปุพฺพํ นตฺถิ กิญฺจิปิฯ
วตฺถุฏฺฐคามฏฺฐกถาฯ
๑๖๖.
ติณํ
ภณฺฑคฺเฆเนว กาตพฺโพ, คณฺหนฺโต ตตฺถชาตกํฯ
๑๖๗.
มหคฺเฆ ปน รุกฺขสฺมิํ, ฉินฺนมตฺเตปิ นสฺสติ;
ตจฺเฉตฺวา ฐปิโต รุกฺโข, คเหตพฺโพ น โกจิปิฯ
๑๖๘.
ฉินฺทิตฺวา
‘‘ฉฑฺฑิโต สามิเกหี’’ติ, คเหตุํ ปน วฏฺฏติฯ
๑๖๙.
ลกฺขเณ ฉลฺลิโยนทฺเธ, น โทโส โกจิ คณฺหโต;
อชฺฌาวุตฺถํ กตํ วาปิ, วินสฺสนฺตญฺจ คณฺหโตฯ
๑๗๐.
โย จารกฺขฏฺฐานํ ปตฺวา, กตฺวา กมฺมฏฺฐานาทีนิ;
จิตฺเต จินฺเตนฺโต วา อญฺญํ, ภณฺฑเทยฺยํ โหเตวสฺสฯ
๑๗๑.
วราหพฺยคฺฆจฺฉตรจฺฉกาทิโต;
อุปทฺทวา มุจฺจิตุกามตาย โย;
ตเถว ตํ ฐานมติกฺกเมติ เจ;
น โกจิ โทโส ปน ภณฺฑเทยฺยกํฯ
๑๗๒.
อิทมารกฺขณฏฺฐานํ, ครุกํ สุงฺกฆาตโต;
ตสฺมา ทุกฺกฏมุทฺทิฏฺฐํ, ตมโนกฺกมฺม คจฺฉโตฯ
๑๗๓.
เอตํ ปริหรนฺตสฺส, เถยฺยจิตฺเตน สตฺถุนา;
ปาราชิกมนุทฺทิฏฺฐํ, อากาเสนาปิ คจฺฉโตฯ
๑๗๔.
ตสฺมา เอตฺถ วิเสเสน, สติสมฺปนฺนเจตสา;
อปฺปมตฺเตน โหตพฺพํ, ปิยสีเลน ภิกฺขุนาฯ
อรญฺญฏฺฐกถาฯ
๑๗๕.
โตยทุลฺลภกาลสฺมิํ, ภาชเน โคปิตํ ชลํ;
อาวิญฺชิตฺวา ปเวเสตฺวา, ฉิทฺทํ กตฺวาปิ วา ตถาฯ
๑๗๖.
วาปิยํ วา ตฬาเก วา, ภาชนํ อตฺตโน ปน;
คณฺหนฺตสฺส ปเวเสตฺวา, ภณฺฑคฺเฆน วินิทฺทิเสฯ
๑๗๗.
ฉินฺทโต มริยาทํ ตุ, อทินฺนาทานปุพฺพโต;
ภูตคาเมน สทฺธิมฺปิ, ทุกฺกฏํ ปริทีปิตํฯ
๑๗๘.
อนฺโต
พหิอนฺเตน กาตพฺโพ, อนฺโตอนฺเตน มชฺฌโตฯ
อุทกกถาฯ
๑๗๙.
วาเรน สามเณรา ยํ, ทนฺตกฏฺฐมรญฺญโต;
อาเนตฺวาจริยานมฺปิ, อาหรนฺติ สเจ ปนฯ
๑๘๐.
ฉินฺทิตฺวา ยาว สงฺฆสฺส, น นิยฺยาเทนฺติ เต ปน;
อาภตํ ตาว ตํ สพฺพํ, เตสเมว จ สนฺตกํฯ
๑๘๑.
ตสฺมา ตํ เถยฺยจิตฺเตน, คณฺหนฺตสฺส จ ภิกฺขุโน;
ครุภณฺฑญฺจ สงฺฆสฺส, ภณฺฑคฺเฆน ปราภโวฯ
๑๘๒.
ยทา นิยฺยาทิตํ เตหิ, ตโต ปฏฺฐาย สงฺฆิกํ;
คณฺหนฺตสฺสาปิ เถยฺยาย, อวหาโร น วิชฺชติฯ
๑๘๓.
อรกฺขตฺตา ยถาวุฑฺฒ-มภาเชตพฺพโตปิ จ;
สพฺพสาธารณตฺตา จ, อญฺญํ วิย น โหติทํฯ
ทนฺตกฏฺฐกถาฯ
๑๘๔.
อคฺคิํ วา เทติ สตฺเถน, อาโกเฏติ สมนฺตโต;
อาโกเฏติ วิสํ วาปิ, มณฺฑูกณฺฏกนามกํฯ
๑๘๕.
เยน วา เตน วา รุกฺโข, วินสฺสติ จ ฑยฺหติ;
สพฺพตฺถ ภิกฺขุโน ตสฺส, ภณฺฑเทยฺยํ ปกาสิตํฯ
วนปฺปติกถาฯ
๑๘๖.
สีสโต กณฺณโต วาปิ, คีวโต หตฺถโตปิ วา;
ฉินฺทิตฺวา วาปิ โมเจตฺวา, คณฺหโต เถยฺยเจตสาฯ
๑๘๗.
โหติ
ถุลฺลจฺจยํ กโรนฺตสฺส, อากฑฺฒนวิกฑฺฒนํฯ
๑๘๘.
หตฺถา อนีหริตฺวาว, วลยํ กฏกมฺปิ วา;
อคฺคพาหุญฺจ ฆํสนฺโต, จาเรติ อปราปรํฯ
๑๘๙.
ตมากาสคตํ
สวิญฺญาณกโต มูเล, วลยํว น โหติทํฯ
๑๙๐.
นิวตฺถํ ปน วตฺถํ โย, อจฺฉินฺทติ ปรสฺส เจ;
ปโรปิ ปน ลชฺชาย, สหสา ตํ น มุญฺจติฯ
๑๙๑.
อากฑฺฒติ จ โจโรปิ, โส ปโร ตาว รกฺขติ;
ปรสฺส หตฺถโต วตฺเถ, มุตฺตมตฺเต ปราชโยฯ
๑๙๒.
สภณฺฑหารกํ ภณฺฑํ, เนนฺตสฺส ปฐเม ปเท;
ถุลฺลจฺจยมติกฺกนฺเต, ทุติเยว จุโต สิยาฯ
๑๙๓.
ปาตาเปติ สเจ ภณฺฑํ, ตชฺเชตฺวา เถยฺยเจตโน;
ปรสฺส หตฺถโต ภณฺเฑ, มุตฺตมตฺเต ปราชโยฯ
๑๙๔.
อถาปิ ปริกปฺเปตฺวา, ปาตาเปติ ว โย ปน;
ตสฺส ปาตาปเน วุตฺตํ, ทุกฺกฏามสเนปิ จฯ
๑๙๕.
ผนฺทาเปติ ยถาวตฺถุํ, ฐานา จาเวติ เจ จุโต;
‘‘ติฏฺฐ ติฏฺฐา’’ติ วทโต, น โทโส ฉฑฺฑิเตปิ จฯ
๑๙๖.
อาคนฺตฺวา เถยฺยจิตฺเตน, ปจฺฉา ตํ คณฺหโต สิยา;
ปาราชิกํ ตทุทฺธาเร, สาลเย สามิเก คเตฯ
๑๙๗.
คณฺหโต สกสญฺญาย, คหเณ ปน รกฺขติ;
ภณฺฑเทยฺยํ ตถา ปํสุ-กูลสญฺญาย คณฺหโตฯ
๑๙๘.
‘‘ติฏฺฐ
กตฺวาว ธุรนิกฺเขปํ, ภีโต โจรา ปลายติฯ
๑๙๙.
คณฺหโต เถยฺยจิตฺเตน, อุทฺธาเร ทุกฺกฏํ ปุน;
ทาตพฺพมาหราเปนฺเต, อเทนฺตสฺส ปราชโยฯ
๒๐๐.
‘‘กสฺมา? ตสฺส ปโยเคน, ฉฑฺฑิตตฺตา’’ติ สาทรํ;
มหาอฏฺฐกถายํ ตุ, วุตฺตมญฺญาสุ นาคตํฯ
หรณกถาฯ
๒๐๑.
สมฺปชานมุสาวาทํ, ‘‘น คณฺหามี’’ติ ภาสโต;
อทินฺนาทานปุพฺพตฺตา, ทุกฺกฏํ โหติ ภิกฺขุโนฯ
๒๐๒.
‘‘รโห
อิจฺเจวํ วิมตุปฺปาเท, ตสฺส ถุลฺลจฺจยํ สิยาฯ
๒๐๓.
ตสฺมิํ ทาเน นิรุสฺสาเห, ปโร เจ นิกฺขิเป ธุรํ;
อุภินฺนํ ธุรนิกฺเขเป, ภิกฺขุ โหติ ปราชิโตฯ
๒๐๔.
จิตฺเตนาทาตุกาโมว, ‘‘ทสฺสามี’’ติ มุเขน เจ;
วทโต ธุรนิกฺเขเป, สามิโน หิ ปราชโยฯ
อุปนิธิกถาฯ
๒๐๕.
สุงฺกฆาตสฺส อนฺโตว, ฐตฺวา ปาเตติ เจ พหิ;
ธุวํ ปตติ เจ หตฺถา, มุตฺตมตฺเต ปราชโยฯ
๒๐๖.
ตํ รุกฺเข ขาณุเก วาปิ, หุตฺวา ปฏิหตํ ปุน;
วาตุกฺขิตฺตมฺปิ วา อนฺโต, สเจ ปตติ รกฺขติฯ
๒๐๗.
ปติตฺวา
สเจ ปวิสตฺยนฺโตว, ตสฺส ปาราชิกํ สิยาฯ
๒๐๘.
ฐตฺวา ฐตฺวา ปวฏฺฏนฺตํ, ปวิฏฺฐํ เจ ปราชโย;
อติฏฺฐมานํ วฏฺฏิตฺวา, ปวิฏฺฐํ ปน รกฺขติฯ
๒๐๙.
อิติ วุตฺตํ ทฬฺหํ กตฺวา, กุรุนฺทฏฺฐกถาทิสุ;
สารโต ตํ คเหตพฺพํ, ยุตฺตํ วิย จ ทิสฺสติฯ
๒๑๐.
สยํ วา ยทิ วฏฺเฏติ, วฏฺฏาเปติ ปเรน วา;
อฏฺฐตฺวา วฏฺฏมานํ ตํ, คตํ นาสกรํ สิยาฯ
๒๑๑.
ฐตฺวา ฐตฺวา สเจ อนฺโต, พหิ คจฺฉติ รกฺขติ;
ฐปิเต สุทฺธจิตฺเตน, สยํ วฏฺฏติ วฏฺฏติฯ
๒๑๒.
คจฺฉนฺเต ปน ยาเน วา, คเช วา ตํ ฐเปติ เจ;
พหิ นีหรณตฺถาย, นาวหาโรปิ นีหเฏฯ
๒๑๓.
ฐปิเต ฐิตยาเน วา, ปโยเคน วินา คเต;
สติปิ เถยฺยจิตฺตสฺมิํ, อวหาโร น วิชฺชติฯ
๒๑๔.
สเจ ปาเชติ ตํ ยานํ, ฐเปตฺวา ยานเก มณิํ;
สิยา ปาราชิกํ ตสฺส, สีมาติกฺกมเน ปนฯ
๒๑๕.
สุงฺกฏฺฐาเน
เสโส อิธ กถามคฺโค, อรญฺญฏฺฐกถาสโมฯ
สุงฺกฆาตกถาฯ
๒๑๖.
อนฺโตชาตํ ธนกฺกีตํ, ทินฺนํ วา ปน เกนจิ;
ทาสํ กรมรานีตํ, หรนฺตสฺส ปราชโยฯ
๒๑๗.
ภุชิสฺสํ วา หรนฺตสฺส, มานุสํ มาตราปิ วา;
ปิตราฐปิตํ วาปิ, อวหาโร น วิชฺชติฯ
๒๑๘.
ตํ
ตํ ฐิตฏฺฐานโต กิญฺจิ, สงฺกาเมติ ปราชโยฯ
๒๑๙.
ตชฺเชตฺวา ปทสา ทาสํ, เนนฺตสฺส ปทวารโต;
โหนฺติ อาปตฺติโย วุตฺตา, ตสฺส ถุลฺลจฺจยาทโยฯ
๒๒๐.
หตฺถาทีสุ คเหตฺวา ตํ, กฑฺฒโตปิ ปราชโย;
‘‘คจฺฉ ยาหิ ปลายา’’ติ, วทโตปิ อยํ นโยฯ
๒๒๑.
เวคสาว ปลายนฺตํ, ‘‘ปลายา’’ติ จ ภาสโต;
โหติ ปาราชิเกนสฺส, อนาปตฺติ หิ ภิกฺขุโนฯ
๒๒๒.
สณิกํ ปน คจฺฉนฺตํ, สเจ วทติ โสปิ จ;
สีฆํ คจฺฉติ เจ ตสฺส, วจเนน ปราชโยฯ
๒๒๓.
ปลายิตฺวา สเจ อญฺญํ, คามํ วา นิคมมฺปิ วา;
คตํ ทิสฺวา ตโต ตญฺเจ, ปลาเปติ ปราชโยฯ
ปาณกถาฯ
๒๒๔.
เถยฺยา สปฺปกรณฺฑํ เจ, ปรามสติ ทุกฺกฏํ;
ผนฺทาเปติ ยถาวตฺถุํ, ฐานโต จาวเน จุโตฯ
๒๒๕.
อุคฺฆาเฏตฺวา กรณฺฑํ ตุ, สปฺปมุทฺธรโต ปน;
กรณฺฑตลโต มุตฺเต, นงฺคุฏฺเฐ ตุ ปราชโยฯ
๒๒๖.
ฆํสิตฺวา กฑฺฒโต สปฺปํ, นงฺคุฏฺเฐ มุขวฏฺฏิโต;
ตสฺส สปฺปกรณฺฑสฺส, มุตฺตมตฺเต ปราชโยฯ
๒๒๗.
กรณฺฑํ
โส นิกฺขมติ เจ สปฺโป, ตสฺส ปาราชิกํ สิยาฯ
๒๒๘.
ตถา กตฺวา ตุ มณฺฑูก-มูสิกานํ รวมฺปิ วา;
ปกฺโกสนฺตสฺส นาเมน, นิกฺขนฺเตปิ ปราชโยฯ
๒๒๙.
มุขํ
เยน เกนจิ นิกฺขนฺเต, สปฺเป ปาราชิกํ สิยาฯ
๒๓๐.
มุเข วิวริเต สปฺโป, สยเมว ปลายติ;
น ปกฺโกสติ เจ ตสฺส, ภณฺฑเทยฺยมุทีริตํฯ
อปทกถาฯ
๒๓๑.
เถยฺยจิตฺเตน โย หตฺถิํ, กโรตามสนาทโย;
โหนฺติ อาปตฺติโย ตสฺส, ติวิธา ทุกฺกฏาทโยฯ
๒๓๒.
สาลายํ ฐิตหตฺถิสฺส, อนฺโตวตฺถงฺคเณสุปิ;
ฐานํ สาลา จ วตฺถุ จ, องฺคณํ สกลํ สิยาฯ
๒๓๓.
อพทฺธสฺส หิ พทฺธสฺส, ฐิตฏฺฐานญฺจ พนฺธนํ;
ตสฺมา เตสํ วสา หตฺถิํ, หรโต การเย พุโธฯ
๒๓๔.
นครสฺส พหิทฺธา ตุ, ฐิตสฺส ปน หตฺถิโน;
ฐิตฏฺฐานํ ภเว ฐานํ, ปทวาเรน การเยฯ
๒๓๕.
นิปนฺนสฺส คชสฺเสกํ, ฐานํ ตํ อุฏฺฐเปติ เจ;
ตสฺมิํ อุฏฺฐิตมตฺเต ตุ, ตสฺส ปาราชิกํ สิยาฯ
๒๓๖.
เอเสว จ นโย เญยฺโย, ตุรงฺคมหิสาทิสุ;
นตฺถิ กิญฺจิปิ วตฺตพฺพํ, ทฺวิปเทปิ พหุปฺปเทฯ
จตุปฺปทกถาฯ
๒๓๗.
ปเรสนฺติ วิชานิตฺวา, ปเรสํ สนฺตกํ ธนํ;
ครุกํ เถยฺยจิตฺเตน, ฐานา จาเวติ เจ จุโตฯ
๒๓๘.
อนาปตฺติ สสญฺญิสฺส, ติรจฺฉานปริคฺคเห;
ตาวกาลิกวิสฺสาส-คฺคาเห เปตปริคฺคเหฯ
๒๓๙.
โย ปาฬิมุตฺตวินิจฺฉโย;
ตํ มยํ ปรโตเยว, ภณิสฺสาม ปกิณฺณเกฯ
๒๔๐.
ปราชิตาเนกมเลน วุตฺตํ;
ปาราชิกํ ยํ ทุติยํ ชิเนน;
วุตฺโต สมาเสน มยสฺส จตฺโถ;
วตฺตุํ อเสเสน หิ โก สมตฺโถฯ
อิติ วินยวินิจฺฉเย ทุติยปาราชิกกถา นิฏฺฐิตาฯ
ตติยปาราชิกกถา
๒๔๑.
มนุสฺสชาติํ ชานนฺโต, ชีวิตา โย วิโยชเย;
นิกฺขิเปยฺยสฺส สตฺถํ วา, วเทยฺย มรเณ คุณํฯ
๒๔๒.
เทเสยฺย มรณูปายํ, โหตายมฺปิ ปราชิโต;
อสนฺเธยฺโยว โส เญยฺโย, ทฺเวธา ภินฺนสิลา วิยฯ
๒๔๓.
วุตฺตา ปาณาติปาตสฺส, ปโยคา ฉ มเหสินา;
สาหตฺถิโก ตถาณตฺติ-นิสฺสคฺคิถาวราทโยฯ
๒๔๔.
ตตฺถ กาเยน วา กาย-ปฏิพทฺเธน วา สยํ;
มาเรนฺตสฺส ปรํ ฆาโต, อยํ สาหตฺถิโก มโตฯ
๒๔๕.
‘‘เอวํ ตฺวํ ปหริตฺวา ตํ, มาเรหี’’ติ จ ภิกฺขุโน;
ปรสฺสาณาปนํ นาม, อยมาณตฺติโก นโยฯ
๒๔๖.
ทูรํ มาเรตุกามสฺส, อุสุอาทินิปาตนํ;
กาเยน ปฏิพทฺเธน, อยํ นิสฺสคฺคิโย วิธิฯ
๒๔๗.
อสญฺจาริมุปาเยน, มารณตฺถํ ปรสฺส จ;
โอปาตาทิวิธานํ ตุ, ปโยโค ถาวโร อยํฯ
๒๔๘.
ปรํ
อยํ วิชฺชามโย นาม, ปโยโค ปญฺจโม มโตฯ
๒๔๙.
สมตฺถา มารเณ ยา จ, อิทฺธิ กมฺมวิปากชา;
อยมิทฺธิมโย นาม, ปโยโค สมุทีริโตฯ
๒๕๐.
เอเกโก ทุวิโธ ตตฺถ, โหตีติ ปริทีปิโต;
อุทฺเทโสปิ อนุทฺเทโส, เภโท เตสมยํ ปนฯ
๒๕๑.
พหุสฺวปิ ยมุทฺทิสฺส, ปหารํ เทติ เจ ปน;
มรเณน จ ตสฺเสว, กมฺมุนา เตน พชฺฌติฯ
๒๕๒.
อนุทฺทิสฺส ปหาเรปิ, ยสฺส กสฺสจิ เทหิโน;
ปหารปฺปจฺจยา ตสฺส, มรณํ เจ ปราชโยฯ
๒๕๓.
มเต ปหฏมตฺเต วา, ปจฺฉา มุภยถาปิ จ;
หนฺตา ปหฏมตฺตสฺมิํ, กมฺมุนา เตน พชฺฌติฯ
๒๕๔.
เอวํ สาหตฺถิโก เญยฺโย, ตถา อาณตฺติโกปิ จ;
เอตฺตาวตา สมาเสน, ทฺเว ปโยคา หิ ทสฺสิตาฯ
๒๕๕.
วตฺถุ กาโล จ เทโส จ, สตฺถญฺจ อิริยาปโถ;
กรณสฺส วิเสโสติ, ฉ อาณตฺตินิยามกาฯ
๒๕๖.
มาเรตพฺโพ หิ โย ตตฺถ, โส ‘‘วตฺถู’’ติ ปวุจฺจติ;
ปุพฺพณฺหาทิ สิยา กาโล, สตฺตานํ โยพฺพนาทิ จฯ
๒๕๗.
เทโส คามาทิ วิญฺเญยฺโย, สตฺถํ ตํ สตฺตมารณํ;
มาเรตพฺพสฺส สตฺตสฺส, นิสชฺชาทิริยาปโถฯ
๒๕๘.
วิชฺฌนํ เภทนญฺจาปิ, เฉทนํ ตาฬนมฺปิ วา;
เอวมาทิวิโธเนโก, วิเสโส กรณสฺส ตุฯ
๒๕๙.
‘‘ยํ มาเรหี’’ติ อาณตฺโต, อญฺญํ มาเรติ เจ ตโต;
‘‘ปุรโต ปหริตฺวาน, มาเรหี’’ติ จ ภาสิโตฯ
๒๖๐.
ปจฺฉโต
วตฺถาณตฺติ วิสงฺเกตา, มูลฏฺโฐ ปน มุจฺจติฯ
๒๖๑.
วตฺถุํ ตํ อวิรชฺฌิตฺวา, ยถาณตฺติญฺจ มาริเต;
อุภเยสํ ยถากาลํ, กมฺมพทฺโธ อุทีริโตฯ
๒๖๒.
อาณตฺโต
โส เจ มาเรติ สายนฺเห, มูลฏฺโฐ ปริมุจฺจติฯ
๒๖๓.
อาณตฺตสฺเสว โส วุตฺโต;
กมฺมพทฺโธ มเหสินา;
กาลสฺส หิ วิสงฺเกตา;
โทโส นาณาปกสฺส โสฯ
๒๖๔.
‘‘อชฺช มาเรหิ ปุพฺพณฺเห, สฺเววา’’ติ อนิยามิเต;
ยทา กทาจิ ปุพฺพณฺเห, วิสงฺเกโต น มาริเตฯ
๒๖๕.
เอเตเนว อุปาเยน, กาลเภเทสุ สพฺพโส;
สงฺเกโต จ วิสงฺเกโต, เวทิตพฺโพ วิภาวินาฯ
๒๖๖.
‘‘อิมํ คาเม ฐิตํ เวริํ, มาเรหี’’ติ จ ภาสิโต;
สเจ โส ปน มาเรติ, ฐิตํ ตํ ยตฺถ กตฺถจิฯ
๒๖๗.
นตฺถิ ตสฺส วิสงฺเกโต, อุโภ พชฺฌนฺติ กมฺมุนา;
‘‘คาเมเยวา’’ติ อาณตฺโต, วเน วา สาวธารณํฯ
๒๖๘.
‘‘วเนเยวา’’ติ วา วุตฺโต, คาเม มาเรติ เจปิ วา;
วิสงฺเกโต วิญฺญาตพฺโพ, มูลฏฺโฐ ปริมุจฺจติฯ
๒๖๙.
เอเตเนว อุปาเยน, สพฺพเทเสสุ เภทโต;
สงฺเกโต จ วิสงฺเกโต, เวทิตพฺโพว วิญฺญุนาฯ
๒๗๐.
‘‘สตฺเถน ปน มาเรหิ, อาณตฺโต’’ติ จ เกนจิ;
เยน เกนจิ สตฺเถน, วิสงฺเกโต น มาริเตฯ
๒๗๑.
‘‘อิมินา
‘‘อิมสฺสาสิสฺส วาปิ ตฺวํ, ธาราเยตาย มารย’’ฯ
๒๗๒.
อิติ วุตฺโต สเจ เวริํ, ธาราย อิตราย วา;
ถรุนา วาปิ ตุณฺเฑน, วิสงฺเกโตว มาริเตฯ
๒๗๓.
เอเตเนว อุปาเยน, สพฺพาวุธกชาติสุ;
สงฺเกโต จ วิสงฺเกโต, เวทิตพฺโพ วิเสสโตฯ
๒๗๔.
‘‘คจฺฉนฺตเมนํ มาเรหิ’’, อิติ วุตฺโต ปเรน โส;
มาเรติ นํ นิสินฺนํ เจ, วิสงฺเกโต น วิชฺชติฯ
๒๗๕.
‘‘นิสินฺนํเยว
วุตฺโต มาเรติ คจฺฉนฺตํ, นิสินฺนํ วา ยถากฺกมํฯ
๒๗๖.
วิสงฺเกตนฺติ ญาตพฺพํ, ภิกฺขุนา วินยญฺญุนา;
เอเสว จ นโย เญยฺโย, สพฺพิริยาปเถสุ จฯ
๒๗๗.
‘‘มาเรหี’’ติ จ วิชฺฌิตฺวา, อาณตฺโต หิ ปเรน โส;
วิชฺฌิตฺวาว ตมาเรติ, วิสงฺเกโต น วิชฺชติฯ
๒๗๘.
‘‘มาเรหี’’ติ จ วิชฺฌิตฺวา, อาณตฺโต หิ ปเรน โส;
ฉินฺทิตฺวา ยทิ มาเรติ, วิสงฺเกโตว โหติ โสฯ
๒๗๙.
เอเตเนว อุปาเยน, สพฺเพสุ กรเณสุปิ;
สงฺเกเต จ วิสงฺเกเต, เวทิตพฺโพ วินิจฺฉโยฯ
๒๘๐.
ทีฆํ รสฺสํ กิสํ ถูลํ, กาฬํ โอทาตเมว วา;
อาณตฺโต อนิยาเมตฺวา, มาเรหีติ จ เกนจิฯ
๒๘๑.
โสปิ ยํ กิญฺจิ อาณตฺโต, สเจ มาเรติ ตาทิสํ;
นตฺถิ ตตฺถ วิสงฺเกโต, อุภินฺนมฺปิ ปราชโยฯ
๒๘๒.
มนุสฺสํ กิญฺจิ อุทฺทิสฺส, สเจ ขณติวาฏกํ;
ขณนฺตสฺส จ โอปาตํ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๒๘๓.
ทุกฺขสฺสุปฺปตฺติยา
ปติตฺวา จ มเต ตสฺมิํ, ตสฺส ปาราชิกํ ภเวฯ
๒๘๔.
นิปติตฺวา ปนญฺญสฺมิํ, มเต โทโส น วิชฺชติ;
อนุทฺทิสฺสกโมปาโต, ขโต โหติ สเจ ปนฯ
๒๘๕.
‘‘ปติตฺวา เอตฺถ โย โกจิ, มรตู’’ติ หิ ยตฺตกา;
มรนฺติ นิปติตฺวา เจ, โทสา โหนฺติสฺส ตตฺตกาฯ
๒๘๖.
อานนฺตริยวตฺถุสฺมิํ, อานนฺตริยกํ วเท;
ตถา ถุลฺลจฺจยาทีนํ, โหนฺติ ถุลฺลจฺจยาทโยฯ
๒๘๗.
ปติตฺวา คพฺภินี ตสฺมิํ, สคพฺภา เจ มริสฺสติ;
โหนฺติ ปาณาติปาตา ทฺเว, เอโกเวเกกธํสเนฯ
๒๘๘.
อนุพนฺเธตฺถ โจเรหิ, ปติตฺวา เจ มริสฺสติ;
โอปาตขณกสฺเสว, โหติ ปาราชิกํ กิรฯ
๒๘๙.
เวริโน
ปติตํ ตตฺถ มาเรนฺติ, นีหริตฺวา สเจ พหิฯ
๒๙๐.
นิพฺพตฺติตฺวา หิ โอปาเต, มตา เจ โอปปาติกา;
อสกฺโกนฺตา จ นิกฺขนฺตุํ, สพฺพตฺถ จ ปราชโยฯ
๒๙๑.
ยกฺขาทโย ปนุทฺทิสฺส, ขณเน ทุกฺขสมฺภเว;
ทุกฺกฏํ มรเณ วตฺถุ-วสา ถุลฺลจฺจยาทโยฯ
๒๙๒.
มนุสฺเสเยว อุทฺทิสฺส, ขเต โอปาตเก ปน;
อนาปตฺติ ปติตฺวา หิ, ยกฺขาทีสุ มเตสุปิฯ
๒๙๓.
ตถา ยกฺขาทโย ปาเณ, ขเต อุทฺทิสฺส ภิกฺขุนา;
นิปติตฺวา มรนฺเตสุ, มนุสฺเสสุปฺยยํ นโยฯ
๒๙๔.
‘‘ปาณิโน เอตฺถ พชฺฌิตฺวา, มรนฺตู’’ติ อนุทฺทิสํ;
ปาสํ โอฑฺเฑติ โย ตตฺถ, สเจ พชฺฌนฺติ ปาณิโนฯ
๒๙๕.
หตฺถโต มุตฺตมตฺตสฺมิํ, ตสฺส ปาราชิกํ สิยา;
อานนฺตริยวตฺถุสฺมิํ, อานนฺตริยเมว จฯ
๒๙๖.
อุทฺทิสฺส
พนฺธเนสุ ตทญฺเญสํ, อนาปตฺติ ปกาสิตาฯ
๒๙๗.
มูเลน วา มุธา วาปิ, ทินฺเน ปาเส ปรสฺส หิ;
มูลฏฺฐสฺเสว โหตีติ, กมฺมพทฺโธ นิยามิโตฯ
๒๙๘.
เยน ลทฺโธ สเจ โลปิ, ปาสมุคฺคฬิตมฺปิ วา;
ถิรํ วาปิ กโรเตวํ, อุภินฺนํ กมฺมพนฺธนํฯ
๒๙๙.
โย ปาสํ อุคฺคฬาเปตฺวา, ยาติ ปาปภยา สเจ;
ตํ ทิสฺวา ปุน อญฺโญปิ, สณฺฐเปติ หิ ตตฺถ จฯ
๓๐๐.
พทฺธา พทฺธา มรนฺติ เจ, มูลฏฺโฐ น จ มุจฺจติ;
ฐเปตฺวา คหิตฏฺฐาเน, ปาสยฏฺฐิํ วิมุจฺจติฯ
๓๐๑.
โคเปตฺวาปิ น โมกฺโข หิ, ปาสยฏฺฐิํ สยํกตํ;
ตมญฺโญ ปุน คณฺหิตฺวา, สณฺฐเปติ สเจ ปนฯ
๓๐๒.
ตปฺปจฺจยา มรนฺเตสุ, มูลฏฺโฐ น จ มุจฺจติ;
นาเสตฺวา สพฺพโส วา ตํ, ฌาเปตฺวา วา วิมุจฺจติฯ
๓๐๓.
โรเปนฺตสฺส
โอปาเตน จ ปาเสน, สทิโสว วินิจฺฉโยฯ
๓๐๔.
อนาปตฺติ อสญฺจิจฺจ, อชานนฺตสฺส ภิกฺขุโน;
ตถามรณจิตฺตสฺส, มเตปฺยุมฺมตฺตกาทิโนฯ
๓๐๕.
มนุสฺสปาณิมฺหิ จ ปาณสญฺญิตา;
สจสฺส จิตฺตํ มรณูปสํหิตํ;
อุปกฺกโม เตน จ ตสฺส นาโส;
ปญฺเจตฺถ องฺคานิ มนุสฺสฆาเตฯ
อิติ วินยวินิจฺฉเย ตติยปาราชิกกถา นิฏฺฐิตาฯ
จตุตฺถปาราชิกกถา
๓๐๖.
อสนฺตมตฺตสฺสิตเมว
ภวํ อธิฏฺฐาย จ วตฺตมานํ;
อญฺญาปเทสญฺจ วินาธิมานํ;
ฌานาทิเภทํ สมุทาจเรยฺยฯ
๓๐๗.
กาเยน วาจายปิ วา ตทตฺเถ;
ญาเตว วิญฺญตฺติปเถ อภพฺโพ;
ยเถว ตาโล ปน มตฺถกสฺมิํ;
ฉินฺโน อภพฺโพ ปุน รุฬฺหิภาเวฯ
๓๐๘.
อสนฺตเมวตฺตนิ โย ปรสฺส;
ทีเปติ ฌานาทิมนนฺตรํ โส;
ชานาติ เจ โหติ จุโต หิ โน เจ;
ชานาติ ถุลฺลจฺจยมสฺส โหติฯ
๓๐๙.
‘‘โย
โส ฌานลาภี’’ติ จ ทีปิเต เจ;
ชานาติ ถุลฺลจฺจยมสฺส โน เจ;
ชานาติ ตํ ทุกฺกฏเมว โหติฯ
๓๑๐.
อสนฺตเมวตฺตนิ ธมฺมเมตํ;
อตฺถีติ กตฺวา วทโตธิมานา;
วุตฺโต อนาปตฺตินโย ปเนวํ;
อวตฺตุกามสฺส ตถาทิกสฺสฯ
๓๑๑.
ปาปิจฺฉตา ตสฺส อสนฺตภาโว;
อาโรจนญฺเจว มนุสฺสกสฺส;
นญฺญาปเทเสน ตเทว ญาณํ;
ปญฺเจตฺถ องฺคานิ วทนฺติ ธีราฯ
๓๑๒.
ปฐเม ทุติเย จนฺเต, ปริยาโย น วิชฺชติ;
ทุติเย ตติเยเยว, อาณตฺติ น ปเนตเรฯ
๓๑๓.
อาทิ
เสสา จ ติสมุฏฺฐานา, เตสมงฺคานิ สตฺต ตุฯ
๓๑๔.
สุโขเปกฺขายุตํ อาทิ, ตติยํ ทุกฺขเวทนํ;
ทุติยญฺจ จตุตฺถญฺจ, ติเวทนมุทีริตํฯ
๓๑๕.
ปฐมสฺสฏฺฐ จิตฺตานิ, ตติยสฺส ทุเว ปน;
ทุติยสฺส จตุตฺถสฺส, ทส จิตฺตานิ ลพฺภเรฯ
๓๑๖.
ตสฺมา สจิตฺตกํ วุตฺตํ, สพฺพเมตํ จตุพฺพิธํ;
กฺริยา สญฺญาวิโมกฺขญฺจ, โลกวชฺชนฺติ ทีปิตํฯ
๓๑๗.
อิทมาปตฺติยํเยว, วิธานํ ปน ยุชฺชติ;
ตสฺมา อาปตฺติยํเยว, คเหตพฺพํ วิภาวินาฯ
๓๑๘.
มุทุปิฏฺฐิ จ ลมฺพี จ, มุขคฺคาหี นิสีทโก;
ปาราชิกา อิเม เตสํ, จตฺตาโร อนุโลมิกาฯ
๓๑๙.
ภิกฺขุนีนญฺจ จตฺตาริ, วิพฺภนฺตา ภิกฺขุนี สยํ;
ตถา เอกาทสาภพฺพา, สพฺเพเต จตุวีสติฯ
๓๒๐.
อิเม
อภพฺพา ภิกฺขุภาวาย, สีสจฺฉินฺโนว ชีวิตุํฯ
๓๒๑.
ปณฺฑโก จ ติรจฺฉาโน, อุภโตพฺยญฺชโนปิ จ;
ตโย วตฺถุวิปนฺนา หิ, อเหตุปฏิสนฺธิกาฯ
๓๒๒.
ปญฺจานนฺตริกา เถยฺย-สํวาโสปิ จ ทูสโก;
ติตฺถิปกฺกนฺตโก เจติ, กฺริยานฏฺฐา ปนฏฺฐ เตฯ
๓๒๓.
วินิจฺฉโย โย ปน สารภูโต;
ปาราชิกานํ กถิโต มยายํ;
ตสฺสานุสาเรน พุเธน ญาตุํ;
สกฺกา หิ เสโสปิ อเสสโตวฯ
๓๒๔.
ปิฏเก
วินเย วิวิเธหิ นเยหิ ยุเต;
ปรมตฺถนยํ อภิปตฺถยตา;
ปริยาปุณิตพฺพมยํ สตตํฯ
อิติ วินยวินิจฺฉเย จตุตฺถปาราชิกกถา นิฏฺฐิตาฯ
สงฺฆาทิเสสกถา
๓๒๕.
โมเจตุกามตาจิตฺตํ, วายาโม สุกฺกโมจนํ;
อญฺญตฺร สุปินนฺเตน, โหติ สงฺฆาทิเสสตาฯ
๓๒๖.
ปเรนุปกฺกมาเปตฺวา, องฺคชาตํ ปนตฺตโน;
สุกฺกํ ยทิ วิโมเจติ, ครุกํ ตสฺส นิทฺทิเสฯ
๓๒๗.
สญฺจิจฺจุปกฺกมนฺตสฺส, องฺคชาตํ ปนตฺตโน;
ถุลฺลจฺจยํ สมุทฺทิฏฺฐํ, สเจ สุกฺกํ น มุจฺจติฯ
๓๒๘.
สญฺจิจฺจุปกฺกมนฺตสฺส
โหติ ถุลฺลจฺจยํ ตสฺส, ยทิ สุกฺกํ น มุจฺจติฯ
๓๒๙.
วตฺถิํ กีฬาย ปูเรตฺวา, ปสฺสาเวตุํ น วฏฺฏติ;
นิมิตฺตํ ปน หตฺเถน, กีฬาเปนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๓๓๐.
ติสฺสนฺนํ ปน อิตฺถีนํ, นิมิตฺตํ รตฺตเจตสา;
ปุรโต ปจฺฉโต วาปิ, โอโลเกนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๓๓๑.
เอเกเนกํ ปโยเคน, ทิวสมฺปิ จ ปสฺสโต;
นาปตฺติยา ภเว องฺคํ, อุมฺมีลนนิมีลนํฯ
๓๓๒.
อโมจนาธิปฺปายสฺส, อนุปกฺกมโตปิ จ;
สุปินนฺเตน มุตฺตสฺมิํ, อนาปตฺติ ปกาสิตาฯ
สุกฺกวิสฏฺฐิกถาฯ
๓๓๓.
อามสนฺโต
‘‘มนุสฺสิตฺถี’’ติ สญฺญาย, โหติ สงฺฆาทิเสสิโกฯ
๓๓๔.
โลเมนนฺตมโส โลมํ, ผุสนฺตสฺสาปิ อิตฺถิยา;
กายสํสคฺคราเคน, โหติ อาปตฺติ ภิกฺขุโนฯ
๓๓๕.
อิตฺถิยา ยทิ สมฺผุฏฺโฐ, ผสฺสํ เสวนเจตโน;
วายมิตฺวาธิวาเสติ, โหติ สงฺฆาทิเสสตาฯ
๓๓๖.
เอเกน ปน หตฺเถน, คเหตฺวา ทุติเยน วา;
ตตฺถ ตตฺถ ผุสนฺตสฺส, เอกาวาปตฺติ ทีปิตาฯ
๓๓๗.
อคฺคเหตฺวา ผุสนฺตสฺส, ยาว ปาทญฺจ สีสโต;
กายา หตฺถมโมเจตฺวา, เอกาว ทิวสมฺปิ จฯ
๓๓๘.
องฺคุลีนํ ตุ ปญฺจนฺนํ, คหเณ เอกโต ปน;
เอกาเยว สิยาปตฺติ, น หิ โกฏฺฐาสโต สิยาฯ
๓๓๙.
นานิตฺถีนํ สเจ ปญฺจ, คณฺหาตฺยงฺคุลิโย ปน;
เอกโต ปญฺจ สงฺฆาทิ-เสสา โหนฺติสฺส ภิกฺขุโนฯ
๓๔๐.
อิตฺถิยา วิมติสฺสาปิ, ปณฺฑกาทิกสญฺญิโน;
กาเยน อิตฺถิยา กาย-สมฺพทฺธํ ผุสโตปิ วาฯ
๓๔๑.
ปณฺฑเก
ทุกฺกฏํ กายสํสคฺเค, ติรจฺฉานคติตฺถิยาฯ
๓๔๒.
ภิกฺขุโน ปฏิพทฺเธน, กาเยน ปน อิตฺถิยา;
กาเยน ปฏิพทฺธญฺจ, ผุสนฺตสฺสปิ ทุกฺกฏํฯ
๓๔๓.
อิตฺถีนํ อิตฺถิรูปญฺจ, ทารุโลหมยาทิกํ;
ตาสํ วตฺถมลงฺการํ, อามสนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๓๔๔.
ตตฺถชาตผลํ ขชฺชํ, มุคฺคาทิํ ตตฺถชาตกํ;
ธญฺญานิ ปน สพฺพานิ, อามสนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๓๔๕.
สพฺพํ
รตนานิ จ สพฺพานิ, อามสนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๓๔๖.
สพฺพมาวุธภณฺฑญฺจ, ชิยา จ ธนุทณฺฑโก;
อนามาสมิทํ สพฺพํ, ชาลญฺจ สรวารณํฯ
๓๔๗.
สุวณฺณปฏิพิมฺพาทิ, เจติยํ อารกูฏกํ;
อนามาสนฺติ นิทฺทิฏฺฐํ, กุรุนฺทฏฺฐกถาย หิฯ
๓๔๘.
สพฺพํ โอนหิตุํ วาปิ, โอนหาเปตุเมว วา;
วาทาเปตุญฺจ วาเทตุํ, วาทิตํ น จ วฏฺฏติฯ
๓๔๙.
‘‘กริสฺสามุปหาร’’นฺติ, วุตฺเตน ปน ภิกฺขุนา;
ปูชา พุทฺธสฺส กาตพฺพา, วตฺตพฺพาติ จ วิญฺญุนาฯ
๓๕๐.
สยํ ผุสิยมานสฺส, อิตฺถิยา ปน ธุตฺติยา;
อวายมิตฺวา กาเยน, ผสฺสํ ปฏิวิชานโตฯ
๓๕๑.
อนาปตฺติ อสญฺจิจฺจ, อชานนฺตสฺส ภิกฺขุโน;
โมกฺขาธิปฺปายิโน เจว, ตถา อุมฺมตฺตกาทิโนฯ
๓๕๒.
ปฐเมน สมานาว, สมุฏฺฐานาทโย ปน;
กายสํสคฺคราคสฺส, ตถา สุกฺกวิสฏฺฐิยาฯ
กายสํสคฺคกถาฯ
๓๕๓.
ทุฏฺฐุลฺลวาจสฺสาเทน, อิตฺถิยา อิตฺถิสญฺญิโน;
ทฺวินฺนญฺจ ปน มคฺคานํ, วณฺณาวณฺณวเสน จฯ
๓๕๔.
เมถุนยาจนาทีหิ
วิญฺญุํ อนฺตมโส หตฺถ-มุทฺทายปิ ครุํ สิยาฯ
๓๕๕.
‘‘สิขรณีสิ
อกฺโกสวจเนนาปิ, ครุกํ ตุ สุณนฺติยาฯ
๓๕๖.
ปุนปฺปุโนภาสนฺตสฺส, เอกวาจาย วา พหู;
คณนาย จ วาจานํ, อิตฺถีนํ ครุกา สิยุํฯ
๓๕๗.
สา เจ นปฺปฏิชานาติ, ตสฺส ถุลฺลจฺจยํ สิยา;
อาทิสฺส ภณเน จาปิ, อุพฺภชาณุมธกฺขกํฯ
๓๕๘.
อุพฺภกฺขกมโธชาณุ-มณฺฑลํ ปน อุทฺทิสํ;
วณฺณาทิภณเน กาย-ปฏิพทฺเธ จ ทุกฺกฏํฯ
๓๕๙.
ถุลฺลจฺจยํ ภเว ตสฺส, ปณฺฑเก ยกฺขิเปติสุ;
อธกฺขโกพฺภชาณุมฺหิ, ทุกฺกฏํ ปณฺฑกาทิสุฯ
๓๖๐.
อุพฺภกฺขกมโธชาณุ-มณฺฑเลปิ อยํ นโย;
สพฺพตฺถ ทุกฺกฏํ วุตฺตํ, ติรจฺฉานคติตฺถิยาฯ
๓๖๑.
อตฺถธมฺมปุเรกฺขารํ, กตฺวา โอภาสโตปิ จ;
วทโตปิ อนาปตฺติ, ปุรกฺขตฺวานุสาสนิํฯ
๓๖๒.
ตถา อุมฺมตฺตกาทีนํ, สมุฏฺฐานาทโย นยา;
อทินฺนาทานตุลฺยาว, เวทเนตฺถ ทฺวิธา มตาฯ
ทุฏฺฐุลฺลวาจากถาฯ
๓๖๓.
วณฺณํ ปนตฺตโน กาม-ปาริจริยาย ภาสโต;
ตสฺมิํเยว ขเณ สา เจ, ชานาติ ครุกํ สิยาฯ
๓๖๔.
โน เจ ชานาติ สา ยกฺขิ-เปติเทวีสุ ปณฺฑเก;
โหติ ถุลฺลจฺจยํ ตสฺส, เสเส อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๓๖๕.
จีวราทีหิ อญฺเญหิ, วตฺถุกาเมหิ อตฺตโน;
นตฺถิ โทโส ภณนฺตสฺส, ปาริจริยาย วณฺณนํฯ
๓๖๖.
อิตฺถิสญฺญา
โอภาโส เตน ราเคน, ขเณ ตสฺมิํ วิชานนํฯ
๓๖๗.
ปญฺจงฺคานิ
สมุฏฺฐานาทโยปฺยสฺส, อนนฺตรสมา มตาฯ
อตฺตกามปาริจริยกถาฯ
๓๖๘.
ปฏิคฺคณฺหาติ สนฺเทสํ, ปุริสสฺสิตฺถิยาปิ วา;
วีมํสติ ครุ โหติ, ปจฺจาหรติ เจ ปนฯ
๓๖๙.
‘‘ยสฺสา หิ สนฺติกํ คนฺตฺวา, อาโรเจหี’’ติ เปสิโต;
ตมทิสฺวา ตทญฺญสฺส, อวสฺสาโรจกสฺส โสฯ
๓๗๐.
‘‘อาโรเจหี’’ติ วตฺวา ตํ, ปจฺจาหรติ เจ ปน;
ภิกฺขุ สงฺฆาทิเสสมฺหา, สญฺจริตฺตา น มุจฺจติฯ
๓๗๑.
‘‘มาตรา รกฺขิตํ อิตฺถิํ, คจฺฉ พฺรูหี’’ติ เปสิโต;
ปิตุรกฺขิตมญฺญํ วา, วิสงฺเกโตว ภาสโตฯ
๓๗๒.
ปฏิคฺคณฺหนตาทีหิ, ตีหิ องฺเคหิ สํยุเต;
สญฺจริตฺเต สมาปนฺเน, ครุกาปตฺติมาทิเสฯ
๓๗๓.
ทฺวีหิ ถุลฺลจฺจยํ วุตฺตํ, ปณฺฑกาทีสุ ตีหิปิ;
เอเกเนว จ สพฺพตฺถ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๓๗๔.
เจติยสฺส จ สงฺฆสฺส, คิลานสฺส จ ภิกฺขุโน;
คจฺฉโต ปน กิจฺเจน, อนาปตฺติ ปกาสิตาฯ
๓๗๕.
มนุสฺสตฺตํ ตถา ตสฺสา, นนาลํวจนียตา;
ปฏิคฺคณฺหนตาทีนํ, วสา ปญฺจงฺคิกํ มตํฯ
๓๗๖.
อิทญฺหิ ฉสมุฏฺฐานํ, อจิตฺตกมุทีริตํ;
อลํวจนียตฺตํ วา, ปณฺณตฺติํ วา อชานโตฯ
๓๗๗.
คเหตฺวา
วีมํสิตฺวา หรนฺตสฺส, ครุกํ กายโต สิยาฯ
๓๗๘.
สุตฺวา ยถานิสินฺโนว, วจนํ อิตฺถิยา ปุน;
ตํ ตตฺเถวาคตสฺเสว, อาโรเจนฺตสฺส วาจโตฯ
๓๗๙.
อชานนฺตสฺส ปณฺณตฺติํ, กายวาจาหิ ตํ วิธิํ;
กโรโต หรโต วาปิ, ครุกํ กายวาจโตฯ
๓๘๐.
ชานิตฺวาปิ
สจิตฺตเกหิ ตีเหว, สมุฏฺฐาเนหิ ชายเรฯ
สญฺจริตฺตกถาฯ
๓๘๑.
สยํยาจิตเกเหว, กุฏิกํ อปฺปมาณิกํ;
อตฺตุทฺเทสํ กโรนฺตสฺส, ตถาเทสิตวตฺถุกํฯ
๓๘๒.
โหนฺติ สงฺฆาทิเสสา ทฺเว, สารมฺภาทีสุ ทุกฺกฏํ;
สเจ เอกวิปนฺนา สา, ครุกํ เอกกํ สิยาฯ
๓๘๓.
ปุริสํ ยาจิตุํ กมฺม-สหายตฺถาย วฏฺฏติ;
มูลจฺเฉชฺชวเสเนว, ยาจมานสฺส ทุกฺกฏํฯ
๓๘๔.
อวชฺชํ หตฺถกมฺมมฺปิ, ยาจิตุํ ปน วฏฺฏติ;
หตฺถกมฺมมฺปิ นาเมตํ, กิญฺจิ วตฺถุ น โหติ หิฯ
๓๘๕.
โคณมายาจมานสฺส, ฐเปตฺวา ญาตกาทิเก;
ทุกฺกฏํ ตสฺส นิทฺทิฏฺฐํ, มูลจฺเฉชฺเชน เตสุปิฯ
๓๘๖.
‘‘โคณํ เทมา’’ติ วุตฺเตปิ, คเหตุํ น จ วฏฺฏติ;
สกฏํ ทารุภณฺฑตฺตา, คเหตุํ ปน วฏฺฏติฯ
๓๘๗.
วาสิผรสุกุทฺทาล-กุฐาราทีสฺวยํ นโย;
อนชฺฌาวุตฺถกํ สพฺพํ, หราเปตุมฺปิ วฏฺฏติฯ
๓๘๘.
วลฺลิอาทิมฺหิ
ปเรสํ สนฺตเกเยว, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๓๘๙.
ปจฺจเยสุ หิ ตีสฺเวว, วิญฺญตฺติ น จ วฏฺฏติ;
ตติเย ปริกโถภาส-นิมิตฺตานิ จ ลพฺภเรฯ
๓๙๐.
‘‘อเทสิเต จ วตฺถุสฺมิํ, ปมาเณนาธิกํ กุฏิํ;
กริสฺสามี’’ติ จินฺเตตฺวา, อรญฺญํ คจฺฉโตปิ จฯ
๓๙๑.
ผรสุํ วาปิ วาสิํ วา, นิเสนฺตสฺสาปิ ทุกฺกฏํ;
ฉินฺทโต ทุกฺกฏํ รุกฺขํ, ตสฺส ปาจิตฺติยา สหฯ
๓๙๒.
เอวํ ปุพฺพปโยคสฺมิํ, กุฏิการกภิกฺขุโน;
ยถาปโยคมาปตฺติํ, วินยญฺญู วินิทฺทิเสฯ
๓๙๓.
ยา
โหติ ถุลฺลจฺจยํ เตสุ, ปฐเม ทุติเย ครุฯ
๓๙๔.
อนาปตฺติ สจญฺญสฺส, เทติ วิปฺปกตํ กุฏิํ;
ตถา ภูมิํ สมํ กตฺวา, ภินฺทโตปิ จ ตํ กุฏิํฯ
๓๙๕.
คุหํ เลณํ กโรนฺตสฺส, ติณปณฺณจฺฉทมฺปิ วา;
วาสาคารํ ฐเปตฺวาน, อญฺญสฺสตฺถาย วา ตถาฯ
๓๙๖.
เทสาเปตฺวาว ภิกฺขูหิ, วตฺถุํ ปน จ ภิกฺขุโน;
กฺริยโตว สมุฏฺฐาติ, กโรโต อปฺปมาณิกํฯ
๓๙๗.
อเทเสตฺวา กโรนฺตสฺส, ตํ กฺริยากฺริยโต สิยา;
สมุฏฺฐานาทโย เสสา, สญฺจริตฺตสมา มตาฯ
กุฏิการสิกฺขาปทกถาฯ
๓๙๘.
อเทเสตฺวา สเจ วตฺถุํ, โย กเรยฺย มหลฺลกํ;
วิหารํ อตฺตวาสตฺถํ, ครุกํ ตสฺส นิทฺทิเสฯ
๓๙๙.
ปมาณาติกฺกเมนาปิ
ตสฺมา กฺริยสมุฏฺฐานา-ภาวํ สมุปลกฺขเยฯ
๔๐๐.
ปมาณนิยมาภาวา, เอกสงฺฆาทิเสสตา;
สมุฏฺฐานาทิกํ เสสํ, อนนฺตรสมํ มตํฯ
มหลฺลกกถาฯ
๔๐๑.
ปาราชิกานิ วุตฺตานิ, จตุวีสติ สตฺถุนา;
ภิกฺขุโน อนุรูปานิ, เตสุ เอกูนวีสติฯ
๔๐๒.
อมูลเกน โจเทติ, หุตฺวา จาวนเจตโน;
สุทฺธํ วา ยทิ วาสุทฺธํ, เตสุ อญฺญตเรน โยฯ
๔๐๓.
ครุกํ ตสฺส อาปตฺติํ, กโตกาสมฺหิ นิทฺทิเส;
ตเถว อกโตกาเส, ทุกฺกฏาปตฺติยา สหฯ
๔๐๔.
‘‘โกณฺโฐสิ จ นิคณฺโฐสิ;
สามเณโรสิ ตาปโส;
คหฏฺโฐสิ
พฺพติโกสิ อุปาสโกฯ
๔๐๕.
ทุสฺสีโล ปาปธมฺโมสิ, อนฺโตปูติ อวสฺสุโต’’;
อิจฺเจวมฺปิ วทนฺตสฺส, ครุกํ ตสฺส นิทฺทิเสฯ
๔๐๖.
สมฺมุขา หตฺถมุทฺทาย, โจเทนฺตสฺสปิ ตงฺขเณ;
ตํ เจ ปโร วิชานาติ, โหติ อาปตฺติ ภิกฺขุโนฯ
๔๐๗.
ครุกํ สมฺมุเข ฐตฺวา, โจทาเปนฺตสฺส เกนจิ;
ตสฺส วาจาย วาจาย, โจทาเปนฺตสฺส นิทฺทิเสฯ
๔๐๘.
อถ โสปิ ‘‘มยา ทิฏฺฐํ, สุตํ วา’’ติ จ ภาสติ;
เตสํ ทฺวินฺนมฺปิ สงฺฆาทิ-เสโส โหติ น สํสโยฯ
๔๐๙.
ทูตํ
โจทาเปนฺตสฺส อาปตฺติ, น โหตีติ ปกาสิตาฯ
๔๑๐.
ตถา สงฺฆาทิเสเสหิ, วุตฺเต จาวนสญฺญิโน;
โหติ ปาจิตฺติยาปตฺติ, เสสาปตฺตีหิ ทุกฺกฏํฯ
๔๑๑.
อกฺโกสนาธิปฺปายสฺส, อกโตกาสมตฺตนา;
สห ปาจิตฺติเยนสฺส, วทนฺตสฺส จ ทุกฺกฏํฯ
๔๑๒.
อสมฺมุขา วทนฺตสฺส, อาปตฺตีหิปิ สตฺตหิ;
ตถา กมฺมํ กโรนฺตสฺส, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๔๑๓.
น โทสุมฺมตฺตกาทีนํ, โหติ ปญฺจงฺคสํยุตํ;
อุปสมฺปนฺนตา ตสฺมิํ, ปุคฺคเล สุทฺธสญฺญิตาฯ
๔๑๔.
ปาราชิเกน โจเทติ, เยน ตสฺส อมูลตา;
สมฺมุขา โจทนา เจว, ตสฺส จาวนสญฺญิโนฯ
๔๑๕.
ตงฺขเณ ชานนญฺเจว, ปญฺจงฺคานิ ภวนฺติ หิ;
อิทํ ตุ ติสมุฏฺฐานํ, สจิตฺตํ ทุกฺขเวทนํฯ
ทุฏฺฐโทสกถาฯ
๔๑๖.
เลสมตฺตมุปาทาย, ภิกฺขุมนฺติมวตฺถุนา;
โจเทยฺย ครุกาปตฺติ, สเจ จาวนเจตโนฯ
๔๑๗.
โจเทติ
อนาปตฺติ สิยา เสโส, อนนฺตรสโม มโตฯ
ทุติยทุฏฺฐโทสกถาฯ
๔๑๘.
สมคฺคสฺส จ สงฺฆสฺส, เภทตฺถํ วายเมยฺย โย;
เภทเหตุํ คเหตฺวา วา, ติฏฺเฐยฺย ปริทีปยํฯ
๔๑๙.
โส
อิติ ‘‘สงฺฆสฺส มา ติฏฺฐ, คเหตฺวา เภทการณํ’’ฯ
๔๒๐.
วุจฺจมาโน หิ เตเหว, นิสฺสชฺเชยฺย น เจว ยํ;
สมนุภาสิตพฺโพ ตํ, อจฺจชํ ครุกํ ผุเสฯ
๔๒๑.
ปรกฺกมนฺตํ สงฺฆสฺส, ภิกฺขุํ เภทาย ภิกฺขุโน;
ทิสฺวา สุตฺวา หิ ญตฺวา วา, อวทนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๔๒๒.
คนฺตฺวา จ ปน วตฺตพฺโพ, อทฺธโยชนตาทิกํ;
ทูรมฺปิ ปน คนฺตพฺพํ, สเจ สกฺโกติ ตาวเทฯ
๔๒๓.
ติกฺขตฺตุํ ปน วุตฺตสฺส, อปริจฺจชโตปิ ตํ;
ทูตํ วา ปน ปณฺณํ วา, เปสโตปิ จ ทุกฺกฏํฯ
๔๒๔.
ญตฺติยา ปริโยสาเน, ทุกฺกฏํ ปริทีปิตํ;
กมฺมวาจาหิ จ ทฺวีหิ, โหติ ถุลฺลจฺจยํ ทฺวยํฯ
๔๒๕.
ยฺย-กาเร ปน สมฺปตฺเต, ครุเกเยว ติฏฺฐติ;
ปสฺสมฺภนฺติ หิ ติสฺโสปิ, ภิกฺขุโน ทุกฺกฏาทโยฯ
๔๒๖.
อกเต ปน กมฺมสฺมิํ, อปริจฺจชโตปิ จ;
ตสฺส สงฺฆาทิเสเสน, อนาปตฺติ ปกาสิตาฯ
๔๒๗.
ญตฺติโต ปน ปุพฺเพ วา, ปจฺฉา วา ตงฺขเณปิ วา;
อสมฺปตฺเต ยฺย-การสฺมิํ, ปฏินิสฺสชฺชโตปิ จฯ
๔๒๘.
ปฏินิสฺสชฺชโต วาปิ, ตํ วา สมนุภาสโต;
ตเถวุมฺมตฺตกาทีนํ, อนาปตฺติ ปกาสิตาฯ
๔๒๙.
ยญฺหิ ภิกฺขุมนุทฺทิสฺส, มจฺฉมํสํ กตํ ภเว;
ยสฺมิญฺจ นิพฺเพมติโก, ตํ สพฺพํ ตสฺส วฏฺฏติฯ
๔๓๐.
สมุทฺทิสฺส
ตถา อกปฺปิยํ มํสํ, อชานิตฺวาปิ ขาทโตฯ
๔๓๑.
หตฺถุสฺสจฺฉมนุสฺสานํ
สีหพฺยคฺฆตรจฺฉานํ, มํสํ โหติ อกปฺปิยํฯ
๔๓๒.
ถุลฺลจฺจยํ มนุสฺสานํ, มํเส เสเสสุ ทุกฺกฏํ;
สจิตฺตกํ สมุทฺทิสฺส-กตํ เสสมจิตฺตกํฯ
๔๓๓.
ปุจฺฉิตฺวาเยว มํสานํ, ภิกฺขูนํ คหณํ ปน;
เอตํ วตฺตนฺติ วตฺตฏฺฐา, วทนฺติ วินยญฺญุโนฯ
๔๓๔.
อิทเมกสมุฏฺฐานํ, วุตฺตํ สมนุภาสนํ;
กายกมฺมํ วจีกมฺมํ, อกฺริยํ ทุกฺขเวทนํฯ
สงฺฆเภทกถาฯ
๔๓๕.
ทุติเย สงฺฆเภทสฺมิํ, วตฺตพฺพํ นตฺถิ กิญฺจิปิ;
สมุฏฺฐานาทโยปิสฺส, ปฐเมน สมา มตาฯ
ทุติยสงฺฆเภทกถาฯ
๔๓๖.
อุทฺเทสปริยาปนฺเน, ภิกฺขุ ทุพฺพจชาติโก;
อวจนียมตฺตานํ, กโรติ ครุกํ สิยาฯ
๔๓๗.
ทุพฺพเจปิ ปเนตสฺมิํ, สงฺฆเภทกวณฺณเน;
สพฺโพ วุตฺตนเยเนว, เวทิตพฺโพ วินิจฺฉโยฯ
ทุพฺพจกถาฯ
๔๓๘.
โย ฉนฺทคามิตาทีหิ, ปาเปนฺโต กุลทูสโกฯ
กมฺเม กริยมาเน ตํ, อจฺจชํ ครุกํ ผุเสฯ
๔๓๙.
จุณฺณํ ปณฺณํ ผลํ ปุปฺผํ, เวฬุํ กฏฺฐญฺจ มตฺติกํ;
กุลสงฺคหณตฺถาย, อตฺตโน วา ปรสฺส วาฯ
๔๔๐.
สนฺตกํ
ภณฺฑคฺเฆน จ กาตพฺโพ, เถยฺยา สงฺฆญฺญสนฺตเกฯ
๔๔๑.
สงฺฆิกํ
โยปิสฺสรวตาเยว, เทนฺโต ถุลฺลจฺจยํ ผุเสฯ
๔๔๒.
หริตฺวา วา หราเปตฺวา, ปกฺโกสิตฺวาคตสฺส วา;
กุลสงฺคหณตฺถาย, ปุปฺผํ เทนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๔๔๓.
หริตฺวา วา หราเปตฺวา, ปิตูนํ ปน วฏฺฏติ;
ทาตุํ ปุปฺผํ ปนญฺญสฺส, อาคตสฺเสว ญาติโนฯ
๔๔๔.
ตญฺจ โข วตฺถุปูชตฺถํ, ทาตพฺพํ น ปนญฺญถา;
สิวาทิปูชนตฺถํ วา, มณฺฑนตฺถํ น วฏฺฏติฯ
๔๔๕.
ผลาทีสุปิ เสเสสุ, ภิกฺขุนา วินยญฺญุนา;
ปุปฺเผ วุตฺตนเยเนว, เวทิตพฺโพ วินิจฺฉโยฯ
๔๔๖.
ปุปฺผาทิภาชเน โกจิ, อาคจฺฉติ สเจ ปน;
สมฺมเตนสฺส ทาตพฺพํ, ญาเปตฺวา อิตเรน ตุฯ
๔๔๗.
อุปฑฺฒภาคํ ทาตพฺพํ, อิติ วุตฺตํ กุรุนฺทิยํ;
‘‘โถกํ โถก’’นฺติ นิทฺทิฏฺฐํ, มหาปจฺจริยํ ปนฯ
๔๔๘.
คิลานานํ มนุสฺสานํ, ทาตพฺพํ ตุ สกํ ผลํ;
ปริพฺพยวิหีนสฺส, สมฺปตฺติสฺสริยสฺสปิฯ
๔๔๙.
สงฺฆาราเม ยถา ยตฺร, สงฺเฆน กติกา กตา;
ผลรุกฺขปริจฺเฉทํ, กตฺวา ตตฺราคตสฺสปิฯ
๔๕๐.
ผลํ ยถาปริจฺเฉทํ, ททโต ปน วฏฺฏติ;
‘‘ทสฺเสตพฺพาปิ วา รุกฺขา’’, ‘‘อิโต คณฺห ผล’’นฺติ จฯ
๔๕๑.
สยํ ขณิตฺวา ปถวิํ, มาลาคจฺฉาทิโรปเน;
โหติ ปาจิตฺติเยนสฺส, ทุกฺกฏํ กุลทูสเนฯ
๔๕๒.
อกปฺปิเยน
สพฺพตฺถ ทุกฺกฏํ วุตฺตํ, ภิกฺขุโน กุลทูสเนฯ
๔๕๓.
โรปเน ทุกฺกฏํเยว, โหติ กปฺปิยภูมิยํ;
ตถา โรปาปเน วุตฺตํ, อุภยตฺถ จ ภิกฺขุโนฯ
๔๕๔.
สกิํ อาณตฺติยา ตสฺส, พหูนํ โรปเน ปน;
สทุกฺกฏา ตุ ปาจิตฺติ, สุทฺธํ วา ทุกฺกฏํ สิยาฯ
๔๕๕.
กปฺปิเยเนว
โรปเน ปริโภคตฺถํ, น โทโส โกจิ วิชฺชติฯ
๔๕๖.
กปฺปิยภูมิ เจ โหติ, สยํ โรเปตุเมว จ;
วฏฺฏตีติ จ นิทฺทิฏฺฐํ, มหาปจฺจริยํ ปนฯ
๔๕๗.
อารามาทีนมตฺถาย, สยํ สํโรปิตสฺส วา;
วฏฺฏเตว จ ภิกฺขูนํ, ตํ ผลํ ปริภุญฺชิตุํฯ
๔๕๘.
สิญฺจเน ปน สพฺพตฺถ, สยํ สิญฺจาปเนปิ จ;
อกปฺปิโยทเกเนว, โหติ ปาจิตฺติ ภิกฺขุโนฯ
๔๕๙.
กุลสงฺคหณตฺถญฺจ, ปริโภคตฺถเมว วา;
สทฺธิํ ปาจิตฺติเยนสฺส, สิญฺจโต โหติ ทุกฺกฏํฯ
๔๖๐.
เตสํเยว ปนตฺถาย, ทฺวินฺนํ กปฺปิยวารินา;
สิญฺจเน ทุกฺกฏํ วุตฺตํ, ตถา สิญฺจาปเนปิ จฯ
๔๖๑.
กุลสงฺคหณตฺถาย, ปุปฺผานํ โอจินาปเน;
สยโมจินเน จาปิ, สปาจิตฺติยทุกฺกฏํฯ
๔๖๒.
ปุปฺผานํ คณนายสฺส, ปุปฺผโมจินโต ปน;
โหติ ปาจิตฺติยาปตฺติ, กุลตฺถํ เจ สทุกฺกฏาฯ
๔๖๓.
คนฺถิมํ โคปฺผิมํ นาม, เวธิมํ เวฐิมมฺปิ จ;
ปูริมํ วายิมํ เจติ, ฉพฺพิโธ ปุปฺผสงฺคโหฯ
๔๖๔.
ตตฺถ
คนฺถิตฺวา กรณํ สพฺพํ, ‘‘คนฺถิม’’นฺติ ปวุจฺจติฯ
๔๖๕.
โคปฺผิมํ นาม โคปฺเผตฺวา, สุตฺตาทีหิ กรียติ;
เอกโตวณฺฏิกา มาลา, อุภโตวณฺฏิกา จ ตํฯ
๔๖๖.
เวธิมํ นาม วิชฺฌิตฺวา, พุนฺเทสุ มกุลาทิกํ;
อาวุตา สูจิอาทีหิ, มาลาวิกติ วุจฺจติฯ
๔๖๗.
เวฐิมํ นาม เวเฐตฺวา, กตํ มาลาคุเณหิ วา;
วากาทีหิ จ พทฺธํ วา, ‘‘เวฐิม’’นฺติ ปวุจฺจติฯ
๔๖๘.
ปูริมํ ปน ทฏฺฐพฺพํ, ปุปฺผมาลาหิ ปูรเณ;
โพธิํ ปุปฺผปฏาทีนํ, ปริกฺเขเปสุ ลพฺภติฯ
๔๖๙.
วายิมํ
ปุปฺผมาลาคุเณเหว, วายิตฺวา กรเณ ปนฯ
๔๗๐.
สพฺพเมตํ สยํ กาตุํ, การาเปตุํ ปเรหิ วา;
ภิกฺขูนํ ภิกฺขุนีนญฺจ, พุทฺธสฺสปิ น วฏฺฏติฯ
๔๗๑.
ตถา กลมฺพกํ กาตุํ, อฑฺฒจนฺทกเมว วา;
อญฺเญหิ ปูริตํ ปุปฺผ-ปฏํ วา วายิตุมฺปิ จฯ
๔๗๒.
ปิฏฺฐกาจมยํ ทามํ, เคณฺฑุปุปฺผมยมฺปิ จ;
ขรปตฺตมยํ มาลํ, สพฺพํ กาตุํ น วฏฺฏติฯ
๔๗๓.
กณิการาทิปุปฺผานิ, วิตาเน พทฺธกณฺฏเก;
หีราทีหิ ปฏากตฺถํ, วิชฺฌนฺตสฺสปิ ทุกฺกฏํฯ
๔๗๔.
กณฺฏกาทีหิ ภิกฺขุสฺส, เอกปุปฺผมฺปิ วิชฺฌิตุํ;
ปุปฺเผสุเยว วา ปุปฺผํ, ปเวเสตุํ น วฏฺฏติฯ
๔๗๕.
อโสกปิณฺฑิอาทีนํ, อนฺตเร ธมฺมรชฺชุยา;
ปเวเสนฺตสฺส ปุปฺผานิ, น โทโส โกจิ วิชฺชติฯ
๔๗๖.
ฐปิเตสุ
กณฺฏเกสุปิ ปุปฺผานิ, วิชฺฌนฺตสฺสปิ ทุกฺกฏํฯ
๔๗๗.
กปฺปิยํ ปน วตฺตพฺพํ, วจนํ วตฺถุปูชเน;
นิมิตฺโตภาสปริยา, วฏฺฏนฺตีติ ปกาสิตาฯ
๔๗๘.
น เกวลมกตฺตพฺพํ, กุลทูสนเมว จ;
อถ โข เวชฺชกมฺมาทิ, น กตฺตพฺพํ กุทาจนํฯ
๔๗๙.
กาตพฺพํ ปน เภสชฺชํ, ปญฺจนฺนํ สหธมฺมินํ;
กตฺวาปฺยกตวิญฺญตฺติํ, กา กถา อตฺตโน ธเนฯ
๔๘๐.
ตถา มาตาปิตูนมฺปิ, ตทุปฏฺฐากชนฺตุโน;
ภณฺฑุกสฺสตฺตโน เจว, เวยฺยาวจฺจกรสฺสปิฯ
๔๘๑.
เชฏฺฐภาตา กนิฏฺโฐ จ, ตถา ภคินิโย ทุเว;
จูฬมาตา จูฬปิตา, มหามาตา มหาปิตาฯ
๔๘๒.
ปิตุจฺฉา มาตุโล จาติ, ทสิเม ญาตโย มตา;
อิเมสมฺปิ ทสนฺนญฺจ, กาตุํ วฏฺฏติ ภิกฺขุโนฯ
๔๘๓.
สเจ
ยาจนฺติปิ จ ตํ ภิกฺขุํ, ทาตพฺพํ ตาวกาลิกํฯ
๔๘๔.
สเจ เต น จ ยาจนฺติ, ทาตพฺพํ ตาวกาลิกํ;
อาโภคํ ปน กตฺวา วา, ‘‘ทสฺสนฺติ ปุน เม อิเม’’ฯ
๔๘๕.
เอเตสํ ตุ กุลา ยาว, สตฺตมา กุลทูสนํ;
เภสชฺชกรณาปตฺติ, วิญฺญตฺติ วา น รูหติฯ
๔๘๖.
ภาตุชายาปิ วา โหติ, สเจ ภคินิสามิโก;
สเจ เต ญาตกา โหนฺติ, กาตุํ เตสมฺปิ วฏฺฏติฯ
๔๘๗.
อญฺญาตกา สเจ โหนฺติ, ภาตุโน อนุชาย วา;
‘‘ตุมฺหากํ ชคฺคนฏฺฐาเน, เทถา’’ติ จ วเท พุโธฯ
๔๘๘.
อถ
‘‘มาตาปิตูนํ ตุมฺหากํ, เทถา’’ติ วินยญฺญุนาฯ
๔๘๙.
อญฺโญปิ โย โกจิ ปนิสฺสโร วา;
โจโรปิ วา ยุทฺธปราชิโต วา;
อาคนฺตุโก ขีณปริพฺพโย วา;
อกลฺลโก ญาติชนุชฺฌิโต วาฯ
๔๙๐.
เอเตสํ ปน สพฺเพสํ, อปจฺจาสีสตา สตา;
กาตพฺโพ ปฏิสนฺถาโร, ภิกฺขุนา สาธุนาธุนาฯ
๔๙๑.
ปริตฺโตทกสุตฺตานิ, วุตฺเต เทถาติ เกนจิ;
ชลํ หตฺเถน จาเลตฺวา, มทฺทิตฺวา ปน สุตฺตกํฯ
๔๙๒.
ทาตพฺพํ ภิกฺขุนา กตฺวา, เตสเมว จ สนฺตกํ;
อตฺตโน อุทกํ เตสํ, สุตฺตํ วา เทติ ทุกฺกฏํฯ
๔๙๓.
อนามฏฺโฐปิ ทาตพฺโพ, ปิณฺฑปาโต วิชานตา;
ทฺวินฺนํ มาตาปิตูนมฺปิ, ตทุปฏฺฐายกสฺส จฯ
๔๙๔.
อิสฺสรสฺสาปิ ทาตพฺโพ, โจรทามริกสฺส จ;
ภณฺฑุกสฺสตฺตโน เจว, เวยฺยาวจฺจกรสฺสปิฯ
๔๙๕.
ทาตุํ ปณฺฑุปลาสสฺส, ถาลเกปิ จ วฏฺฏติ;
ฐเปตฺวา ตํ ปนญฺญสฺส, ปิตุโนปิ น วฏฺฏติฯ
๔๙๖.
คิหีนํ
สตฺถุนา ทุกฺกฏํ วุตฺตํ, กโรนฺตสฺส ปเท ปเทฯ
๔๙๗.
ภณฺฑุมาตาปิตูนมฺปิ, เวยฺยาวจฺจกรสฺส จ;
สาสนํ สหธมฺมีนํ, หริตุํ ปน วฏฺฏติฯ
๔๙๘.
กุลทูสนกมฺเมน, ลทฺธํ อฏฺฐวิเธนปิ;
ปญฺจนฺนํ สหธมฺมีนํ, น จ วฏฺฏติ ภุญฺชิตุํฯ
๔๙๙.
อชฺโฌหาเรสุ
ปริโภควเสเนว, เสเสสุปิ อยํ นโยฯ
๕๐๐.
กตฺวา รูปิยโวหารํ, อภูตาโรจเนน จ;
อุปฺปนฺนปจฺจยา สพฺเพ, สมานาติ ปกาสิตาฯ
๕๐๑.
วิญฺญตฺตินุปฺปทานญฺจ, เวชฺชกมฺมมเนสนํ;
ปาริภฏุกตํ มุคฺค-สูปตํ วตฺถุวิชฺชกํฯ
๕๐๒.
ชงฺฆเปสนิยํ ทูต-กมฺมญฺจ กุลทูสนํ;
อภูตาโรจนํ พุทฺธ-ปฏิกุฏฺฐํ วิวชฺชเยฯ
๕๐๓.
น โทสุมฺมตฺตกาทีนํ, ปฏินิสฺสชฺชโตปิ ตํ;
สมุฏฺฐานาทิกํ สพฺพํ, สงฺฆเภทสมํ มตํฯ
กุลทูสนกถาฯ
๕๐๔.
ชานํ ยาวติหํ เยน, ฉาทิตาปตฺติ ภิกฺขุนา;
อกามา ปริวตฺถพฺพํ, เตน ตาวติหํ ปนฯ
๕๐๕.
อาปตฺติ จ อนุกฺขิตฺโต, ปหุ จานนฺตรายิโก;
จตุสฺวปิ จ ตํสญฺญี, ตสฺส ฉาเทตุกามตาฯ
๕๐๖.
ฉาทนนฺติ ปเนเตหิ, ทสหงฺเคหิ ภิกฺขุนา;
ฉนฺนา นาม สิยาปตฺติ, อรุณุคฺคมเนน สาฯ
ทฺเว ภาณวารา นิฏฺฐิตาฯ
๕๐๗.
ติวิโธ ปริวาโส หิ, ติวิธาเปตเจตสา;
ปฏิจฺฉนฺโน จ สุทฺธนฺโต, สโมธาโนติ ทีปิโตฯ
๕๐๘.
ตตฺรายํ ปฏิจฺฉนฺน-ปริวาโส ปกาสิโต;
ปฏิจฺฉนฺนาย ทาตพฺโพ, วเสนาปตฺติยาติ จฯ
๕๐๙.
วตฺถุโคตฺตวเสนาปิ, นามาปตฺติวเสน วา;
กมฺมวาจา หิ กาตพฺพา, ทาตพฺโพ ตสฺส เตน จฯ
๕๑๐.
‘‘วตฺตํ สมาทิยามี’’ติ, ‘‘ปริวาส’’นฺติ วา ปุน;
สมาทิยิตฺวา สงฺฆสฺส, อาโรเจตพฺพมาทิโตฯ
๕๑๑.
ปุนปฺปุนาคตานมฺปิ, อาโรเจนฺโตว รตฺติยา;
เฉทํ วา วตฺตเภทํ วา, อกตฺวาว สทา วเสฯ
๕๑๒.
ปริวาโส วิโสเธตุํ, น สกฺกา ตตฺถ เจ ปน;
นิกฺขิปิตฺวาน ตํ วตฺตํ, วตฺถพฺพํ เตน ภิกฺขุนาฯ
๕๑๓.
ตตฺเถว สงฺฆมชฺเฌ วา, ปุคฺคเล วาปิ นิกฺขิเป;
นิกฺขิปามีติ วตฺตํ วา, ปริวาสนฺติ วา ตถาฯ
๕๑๔.
เอวเมกปเทนาปิ, ปเทหิ ทฺวีหิ วา ปน;
วตฺตํ นิกฺขิปิตพฺพํ ตํ, สมาทาเนปฺยยํ นโยฯ
๕๑๕.
นิกฺขิตฺตกาลโต อุทฺธํ, ปกตตฺโตติ วุจฺจติ;
ปุน ปจฺจูสกาลสฺมิํ, สทฺธิเมเกน ภิกฺขุนาฯ
๕๑๖.
ปริกฺขิตฺตวิหารสฺส, ทฺเว ปริกฺเขปโต พหิ;
ปริกฺเขปารหฏฺฐานา, อปริกฺขิตฺตโต พหิฯ
๕๑๗.
เลฑฺฑุปาเต อติกฺกมฺม, โอกฺกมิตฺวา จ มคฺคโต;
คุมฺเพน วติยา วาปิ, ฉนฺนฏฺฐาเน ฐิเตน ตุฯ
๕๑๘.
เตน อนฺโตรุเณเยว, วตฺตมาทาย วิญฺญุนา;
อาโรเจตฺวารุเณ ตสฺมิํ, วุฏฺฐิเต ตสฺส สนฺติเกฯ
๕๑๙.
นิกฺขิปิตฺวา ตโต วตฺตํ, คนฺตพฺพํ ตุ ยถาสุขํ;
อนฺโตเยวารุเณ ภิกฺขุ, คโต เจ ยสฺส กสฺสจิฯ
๕๒๐.
อาโรเจตฺวาว
เสสํ สมุจฺจยสฺสฏฺฐ-กถาย จ วิภาวเยฯ
๕๒๑.
อาปตฺตีนญฺจ รตฺตีนํ, ปริจฺเฉทํ น ชานติ;
โย ตสฺส ปน ทาตพฺโพ, ‘‘สุทฺธนฺโต’’ติ ปวุจฺจติฯ
๕๒๒.
เอเสว
จูฬสุทฺธนฺตนาโม จ, มหาสุทฺธนฺตนามโกฯ
๕๒๓.
ทุวิโธปิ อยํ รตฺติ-ปริจฺเฉทํ อชานโต;
เอกจฺจํ สกลํ วาปิ, ทาตพฺโพ วิมติสฺส วาฯ
๕๒๔.
อิตโรปิ สโมธาน-ปริวาโส ติธา มโต;
โส โอธานสโมธาโน, อคฺฆมิสฺสกปุพฺพโกฯ
๕๒๕.
อาปชฺชิตฺวานฺตราปตฺติํ, ฉาเทนฺตสฺส หิ ภิกฺขุโน;
ทิวเส ปริวุตฺเถ ตุ, โอธุนิตฺวา ปทียเตฯ
๕๒๖.
ปุริมาปตฺติยา มูล-ทิวเส ตุ วินิจฺฉิเต;
ปจฺฉา อาปนฺนมาปตฺติํ, สโมธาย วิธานโตฯ
๕๒๗.
ยาจมานสฺส สงฺเฆน, ทาตพฺโพ ปน ภิกฺขุโน;
เอโสธานสโมธาน-ปริวาโส ปกาสิโตฯ
๕๒๘.
ตถา สมฺพหุลาสฺเวกา, ทฺเว วา สมฺพหุลาปิ วา;
ยา ยา จิรปฏิจฺฉนฺนา, ตาสํ อคฺฆวเสน หิฯ
๕๒๙.
อาปตฺตีนํ ตโต อูน-ปฏิจฺฉนฺนานเมว โย;
สโมธาย ปทาตพฺโพ, ปริวาโสติ วุจฺจติฯ
๕๓๐.
นานาวตฺถุกสญฺญาโย, สพฺพา อาปตฺติโย ปน;
สพฺพาตา เอกโต กตฺวา, ทาตพฺโพ มิสฺสโก มโตฯ
๕๓๑.
ปริวุตฺถปริวาสสฺส, มานตฺตํ เทยฺยมุตฺตริ;
ฉ รตฺติโย ปฏิจฺฉนฺนา-ปฏิจฺฉนฺนวสา ทุเวฯ
๕๓๒.
ตตฺถ
ตสฺส ทาตพฺพมานตฺตํ, อปฏิจฺฉนฺนนามกํฯ
๕๓๓.
ยสฺสาปตฺติ ปฏิจฺฉนฺนา, ปริวาสาวสานเก;
ตสฺส ทาตพฺพมานตฺตํ, ‘‘ปฏิจฺฉนฺน’’นฺติ วุจฺจติฯ
๕๓๔.
คนฺตฺวา จตูหิ ภิกฺขูหิ, ปจฺจูสสมเย สห;
ปริวาเส วินิทฺทิฏฺฐ-ปฺปการํ เทสเมว จฯ
๕๓๕.
‘‘วตฺตํ สมาทิยามี’’ติ, ‘‘มานตฺต’’มิติ วา ปน;
อาทิยิตฺวาน ตํ เตสํ, อาโรเจตฺวา วิสารโทฯ
๕๓๖.
นิกฺขิเป
ภิกฺขุสฺส ปุพฺพทิฏฺฐสฺส, อาโรเจตฺวาน นิกฺขิเปฯ
๕๓๗.
ตสฺส ทานวิธานญฺจ, รตฺติจฺเฉทาทิโก นโย;
เญยฺโย สมุจฺจยสฺสฏฺฐ-กถาปาฬิวเสน ตุฯ
๕๓๘.
ปุน ตํ จิณฺณมานตฺตํ, สงฺโฆ วีสติวคฺคิโก;
อพฺเภยฺย วิธินา ภิกฺขุ, ปกตตฺโต ปุนพฺภิโตฯ
๕๓๙.
ฉาเทนฺติยาปิ อาปตฺติํ, ปริวาโส น วิชฺชติ;
น จ ภิกฺขุนิยาปตฺติ, อตฺตโน ฉาทยนฺติยาฯ
๕๔๐.
ฉาเทตฺวา วาปิ อาปตฺติํ, อจฺฉาเทตฺวาปิ วา ปน;
เกวลํ จริตพฺพนฺติ, ปกฺขมานตฺตเมว ตุฯ
๕๔๑.
วินยนยมติพุทฺธิทีปนํ;
วินยวินิจฺฉยเมตมุตฺตมํ;
วิวิธนยนยุตํ อุเปนฺติ เย;
วินยนเย ปฏุตํ อุเปนฺติ เตฯ
อิติ วินยวินิจฺฉเย สงฺฆาทิเสสกถา นิฏฺฐิตาฯ
อนิยตกถา
๕๔๒.
รโห
คนฺตุกาโม นิวาเสติ, อกฺขิํ อญฺเชติ ภุญฺชติฯ
๕๔๓.
ปโยเค จ ปโยเค จ, โหติ สพฺพตฺถ ทุกฺกฏํ;
คจฺฉโต ปทวาเรน, คนฺตฺวา จสฺส นิสีทโตฯ
๕๔๔.
นิสชฺชาย อุภินฺนมฺปิ, ปโยคคณนาย จ;
โหติ ปาจิตฺติยํ ตสฺส, พหุกานิ พหูสฺวปิฯ
๕๔๕.
สมีเปปิ
น กโรติ อนาปตฺติํ, อิตฺถีนํ ตุ สตมฺปิ จฯ
๕๔๖.
จกฺขุมาปิ นิปชฺชิตฺวา, นิทฺทายนฺโตปิ เกวลํ;
ทฺวาเร ปิหิตคพฺภสฺส, นิสินฺโนปิ น รกฺขติฯ
๕๔๗.
อนนฺเธ สติ วิญฺญุสฺมิํ, ฐิตสฺสารหสญฺญิโน;
นิสชฺชปจฺจยา โทโส, นตฺถิ วิกฺขิตฺตเจตโสฯ
๕๔๘.
น โทสุมฺมตฺตกาทีนํ, อาปตฺตีหิปิ ตีหิปิ;
สมุฏฺฐานาทโย ตุลฺยา, ปฐมนฺติมวตฺถุนาฯ
ปฐมานิยตกถาฯ
๕๔๙.
อนนฺธาพธิโร วิญฺญู, อิตฺถี วา ปุริโสปิ วา;
อนฺโตทฺวาทสหตฺถฏฺโฐ, อนาปตฺติกโร สิยาฯ
๕๕๐.
อนฺโธ อพธิโร วาปิ, พธิโร วาปิ จกฺขุมา;
น กโรติ อนาปตฺติํ, ติสมุฏฺฐานเมวิทํฯ
ทุติยานิยตกถาฯ
อิติ วินยวินิจฺฉเย อนิยตกถา นิฏฺฐิตาฯ
นิสฺสคฺคิยกถา
๕๕๑.
โขมํ
จีวรํ ฉพฺพิธํ วุตฺตํ, ชาติโต ปน กปฺปิยํฯ
๕๕๒.
ทุกูลญฺเจว ปตฺตุณฺณํ, จินํ โสมารปฏฺฏกํ;
อิทฺธิชํ เทวทินฺนญฺจ, ตสฺเสตํ อนุโลมิกํฯ
๕๕๓.
ติจีวรํ ปริกฺขาร-โจฬญฺจ มุขปุญฺฉนํ;
นิสีทนมธิฏฺเฐยฺย, ปจฺจตฺถรณเมว จฯ
๕๕๔.
เอกาหมฺปิ
น วเสยฺย ตถาธิฏฺฐา, จาตุมาสํ นิสีทนํฯ
๕๕๕.
รชิตฺวา กปฺปิยํ พินฺทุํ, ทตฺวา ตตฺถ ติจีวรํ;
อุปปนฺนํ ปมาเณน, อธิฏฺฐาตพฺพเมว ตํฯ
๕๕๖.
ปจฺฉิมนฺเตน สงฺฆาฏิ, ทีฆโส มุฏฺฐิปญฺจกา;
มุฏฺฐิตฺติกา จ ติริยํ, อุตฺตมนฺเตน สา ปนฯ
๕๕๗.
สตฺถุโน จีวรูนาปิ, วฏฺฏตีติ ปกาสิตา;
อิทเมวุตฺตราสงฺเค, ปมาณํ ปริทีปิตํฯ
๕๕๘.
มุฏฺฐิปญฺจกํ ทีฆนฺตํ, ปมาณํ ติริยนฺตโต;
อฑฺฒเตยฺยํ ทฺวิหตฺถํ วา, เสเส อนฺตรวาสเกฯ
๕๕๙.
อหตาหตกปฺปานํ, สงฺฆาฏิ ทิคุณา มตา;
เอกปฏฺฏุตฺตราสงฺโค, เอวมนฺตรวาสโกฯ
๕๖๐.
อุตุทฺธฏานํ ปน จีวรานํ;
สงฺฆาฏิ ภิกฺขุสฺส จตุคฺคุณา วา;
ทุเวปิ เสสา ทิคุณาว วุตฺตา;
ยถาสุขํ วฏฺฏติ ปํสุกูลํฯ
๕๖๑.
ตีณิปิ
สพฺเพสุ อปฺปโหนฺเตสุ, เทยฺยมนฺวาธิกมฺปิ วาฯ
๕๖๒.
อจฺฉินฺนํ วา อนาทินฺนํ, ธาเรนฺตสฺส ติจีวรํ;
ภิกฺขุโน ทุกฺกฏํ วุตฺตํ, ทุพฺโภเคน จ เสวโตฯ
๕๖๓.
กุสิํ อฑฺฒกุสิญฺจาปิ, มณฺฑลํ อฑฺฒมณฺฑลํ;
วิวฏฺฏํ อนุวิวฏฺฏํ, พาหนฺตมฺปิ จ ภิกฺขุโนฯ
๕๖๔.
ทสฺเสตฺวาว วิธิํ สพฺพํ, ปญฺจกาทิปฺปเภทกํ;
ฉินฺนํ สมณสารุปฺปํ, กาตพฺพํ ตุ ติจีวรํฯ
๕๖๕.
ทาเนนจฺฉิชฺชคาเหน, วิสฺสาสคฺคหเณน จ;
หีนายาวตฺตเนนาปิ, สิกฺขาย จ ปหานโตฯ
๕๖๖.
ปจฺจุทฺธารวินาเสหิ, ลิงฺคสฺส ปริวตฺตนา;
สพฺพํ ภิชฺชติธิฏฺฐานํ, ฉิทฺทภาเว ติจีวรํฯ
๕๖๗.
กนิฏฺฐสฺสงฺคุลสฺเสว
วินิวิทฺธํ ปนจฺฉิทฺท-มธิฏฺฐานวินาสนํฯ
๕๖๘.
เอโก ตนฺตุปิ อจฺฉินฺโน, อธิฏฺฐานํ น ภินฺทติ;
เสตภาวํ กโรนฺเตน, โธตมฺปิ รชเกน วาฯ
๕๖๙.
ปฐมํ อคฺคฬํ ทตฺวา, ปจฺฉา ฉินฺทติ รกฺขติ;
ฆเฏตฺวา โกฏิโย ทฺเว วา, ปจฺฉา ฉินฺทติ รกฺขติฯ
๕๗๐.
จตุรฏฺฐงฺคุลา โอรํ, เอกทฺวินฺนํ ติรียโต;
ติณฺณมฺปิ ทีฆโต ฉิทฺทํ, ภินฺทเตว วิทตฺถิยาฯ
๕๗๑.
นิสีทนสฺส ทีเฆน, ภวนฺติ ทฺเว วิทตฺถิโย;
วิตฺถาเรน ทิยฑฺฒา จ, สุคตสฺส วิทตฺถิยาฯ
๕๗๒.
โหนฺติ กณฺฑุปฺปฏิจฺฉาทิ, ติริยํ ทฺเว วิทตฺถิโย;
ทีฆโตปิ จตสฺโสว, สุคตสฺส วิทตฺถิยาฯ
๕๗๓.
ทีฆโต
วิตฺถาเรนฑฺฒเตยฺยาว, สิยา วสฺสิกสาฏิกาฯ
๕๗๔.
มุนินา ตีสุ เอเตสุ, กโรนฺตสฺส ตทุตฺตริํ;
อธิกจฺเฉทนํ ตสฺส, ปาจิตฺติยมุทีริตํฯ
๕๗๕.
มุขปุญฺฉนโจฬสฺส, ปจฺจตฺถรณกสฺส วา;
ปมาณํ อปฺปมาเณน, น เจว ปริทีปิตํฯ
๕๗๖.
สทสํ อทสํ สพฺพํ, ปจฺจตฺถรณจีวรํ;
มหนฺตํ ขุทฺทกํ เอก-มเนกมฺปิ จ วฏฺฏติฯ
๕๗๗.
มุขปุญฺฉนโจเฬกํ, ทฺเวปิ วฏฺฏนฺติ สพฺพถา;
สทสํ อทสํ วาปิ, สทสํว นิสีทนํฯ
๕๗๘.
อทสา รชิตาเยว, วฏฺฏตาทินฺนกปฺปกา;
วุตฺตา กณฺฑุปฺปฏิจฺฉาทิ, ตถา วสฺสิกสาฏิกาฯ
๕๗๙.
คณนํ วา ปมาณํ วา, น ปริกฺขารโจฬเก;
ปมาณคณนาตีติ, ภณนฺติ ปกตญฺญุโนฯ
๕๘๐.
สุคตฏฺฐงฺคุลายามํ, จตุรงฺคุลวิตฺถตํ;
วิกปฺปนุปคํ โหติ, ปจฺฉิมํ นาม จีวรํฯ
๕๘๑.
ปริสฺสาวปฏํ
อธิฏฺเฐยฺย ปริกฺขาร-โจฬํ ปจฺฉิมจีวรํฯ
๕๘๒.
พหูนิ เอกโต กตฺวา, อธิฏฺฐาตุมฺปิ วฏฺฏติ;
มาตุอาทีนมตฺถาย, ฐปิเต นตฺถิ โทสตาฯ
๕๘๓.
วสฺสมาเส อธิฏฺเฐยฺย, จตุโร วสฺสสาฏิกํ;
ปุน ปจฺจุทฺธริตฺวา ตํ, วิกปฺเปยฺย ตโต ปรํฯ
๕๘๔.
ตาว กณฺฑุปฺปฏิจฺฉาทิํ, ยาว โรโค น สมฺมติ;
อธิฏฺฐหิตฺวา ตโต อุทฺธํ, อุทฺธริตฺวา วิกปฺปเยฯ
๕๘๕.
‘‘อิมํ กณฺฑุปฺปฏิจฺฉาทิํ, อิมมนฺตรวาสกํ;
อธิฏฺฐามี’’ติธิฏฺเฐยฺย, เสเสสุปิ อยํ นโยฯ
๕๘๖.
‘‘อิมํ
วตฺวา ปจฺจุทฺธเรยฺเยวํ, เสเสสุปิ วิจกฺขโณฯ
๕๘๗.
อาโภคํ มนสา กตฺวา, กาเยน ผุสนากตํ;
วจสาธิฏฺฐิตญฺจาติ, อธิฏฺฐานํ ทฺวิธา มตํฯ
๕๘๘.
อิติ สพฺพมิทํ วุตฺตํ, เตจีวริกภิกฺขุโน;
ตถา วตฺวาวธิฏฺเฐยฺย, ตํ ปริกฺขารโจฬิโกฯ
๕๘๙.
ติจีวรํ ปริกฺขาร-โจฬํ กาตุมฺปิ วฏฺฏติ;
เอวํ จุโทสิเต วุตฺโต, ปริหาโร นิรตฺถโกฯ
๕๙๐.
น, เตจีวริกสฺเสว, วุตฺตตฺตา ตตฺถ สตฺถุนา;
ตํ ปริกฺขารโจฬสฺส, ตสฺมา สพฺพมฺปิ วฏฺฏติฯ
๕๙๑.
‘‘อธิฏฺเฐติ วิกปฺเปติ, อนาปตฺตี’’ติ เอตฺถ จ;
อธิฏฺฐาตพฺพกสฺเสว, วิกปฺปนวิธานโตฯ
๕๙๒.
ภิกฺขุสฺเสวํ กโรนฺตสฺส, น โทโส อุปลพฺภติ;
เอวญฺจ น สิยา กสฺมา, มุขปุญฺฉนกาทิกํฯ
๕๙๓.
มุขปุญฺฉนกาทีนํ, เตสํ กิจฺจวิธานโต;
อกิจฺจสฺสามิกสฺสสฺส, อธิฏฺฐานํ ตุ ยุชฺชติฯ
๕๙๔.
นิธานมุขเมตนฺติ, มหาปจฺจริยํ ปน;
วุตฺตตฺตา จ นิเสเธตุํ, น สกฺกา วินยญฺญุนาฯ
๕๙๕.
จีวรํ
นิธานมุขเมตนฺติ, เวทิตพฺพํ วิภาวินาฯ
๕๙๖.
กุสวากาทิจีรานิ, กมฺพลํ เกสวาลชํ;
ถุลฺลจฺจยํ ธารยโต-ลูกปกฺขาชินกฺขิเปฯ
๕๙๗.
กทเลรกทุสฺเสสุ, อกฺกทุสฺเส จ โปตฺถเก;
ทุกฺกฏํ ติริเฏ วาปิ, เวฐเน กญฺจุเกปิ จฯ
๕๙๘.
สพฺพนีลกมญฺเชฏฺฐ-กณฺหโลหิตปีตเก
มหานามมหารงฺค-รตฺเตสุปิ จ ทุกฺกฏํฯ
๕๙๙.
อจฺฉินฺนทสเก ทีฆ-ผลปุปฺผทเสสุ จ;
อจฺฉินฺนจีวรสฺเสตฺถ, นตฺถิ กิญฺจิ อกปฺปิยํฯ
๖๐๐.
อธิฏฺเฐติ วิกปฺเปติ, วิสฺสชฺเชติ วินสฺสติ;
อนฺโตทสาหํ วิสฺสาเส, อนาปตฺติ ปกาสิตาฯ
๖๐๑.
กถินํ นาม นาเมน, สมุฏฺฐานมิทํ ปน;
อจิตฺตมกฺริยํ วุตฺตํ, ติจิตฺตญฺจ ติเวทนํฯ
ปฐมกถินกถาฯ
๖๐๒.
คามาทีสุ ปเทเสสุ, ติปญฺจสุ ติจีวรํ;
ฐเปตฺวา เอกรตฺตมฺปิ, สงฺฆสมฺมุติยา วินาฯ
๖๐๓.
ภิกฺขุโน ปน เตนสฺส, วิปฺปวตฺถุํ น วฏฺฏติ;
โหติ นิสฺสคฺคิยํ วิปฺป-วสโต อรุณุคฺคเมฯ
๖๐๔.
จีวรํ นิกฺขิปิตฺวาน, นฺหายนฺตสฺเสว รตฺติยํ;
อรุเณ อุฏฺฐิเต กิํ นุ, กาตพฺพํ เตน ภิกฺขุนาฯ
๖๐๕.
ทุกฺกฏํ มุนินา วุตฺตํ, นิสฺสคฺคิยนิวาสเน;
ตพฺภยา ปน โส ภิกฺขุ, นคฺโค คจฺฉติ ทุกฺกฏํฯ
๖๐๖.
อจฺฉินฺนจีวรฏฺฐาเน, ฐิตตฺตา ปน ภิกฺขุโน;
น ตสฺสากปฺปิยํ นาม, จีวรํ อตฺถิ กิญฺจิปิฯ
๖๐๗.
นิคาเสตฺวา คเหตฺวา จ, คนฺตฺวา ภิกฺขุสฺส สนฺติกํ;
นิสฺสชฺชิตฺวา ปนาปตฺติ, เทเสตพฺพาว วิญฺญุนาฯ
๖๐๘.
ปรสฺส
ปโยเค จ ปโยเค จ, โหติ ปารุปนาทิสุฯ
๖๐๙.
อนาปตฺติ
อเทนฺตสฺส จ นิสฺสฏฺฐํ, ทุกฺกฏํ ปริยาปุตํฯ
๖๑๐.
เถเร จ ทหเร มคฺคํ, คจฺฉนฺเตสุ อุโภสุปิ;
ปตฺตจีวรมาทาย, โอหีเน ทหเร ปนฯ
๖๑๑.
อสมฺปตฺเต ครุํ ตสฺมิํ, อุคฺคจฺฉตฺยรุโณ ยทิ;
โหติ นิสฺสคฺคิยํ วตฺถํ, น ปสฺสมฺภติ นิสฺสโยฯ
๖๑๒.
มุหุตฺตํ วิสฺสมิตฺวาน, คจฺฉนฺเต ทหเร ปน;
โหติ นิสฺสคฺคิยํ วตฺถํ, ปสฺสมฺภติ จ นิสฺสโยฯ
๖๑๓.
สุตา ธมฺมกถา ยสฺมิํ, อุคฺคจฺฉตฺยรุโณ ยทิ;
โหติ นิสฺสคฺคิยํ วตฺถํ, ปสฺสมฺภติ จ นิสฺสโยฯ
๖๑๔.
ปจฺจุทฺธาเร อนาปตฺติ, ลทฺธสมฺมุติกสฺสปิ;
อนฺโตเยวารุเณ ตํ วา, วิสฺสชฺเชติ วินสฺสติฯ
๖๑๕.
ปฐเมน สมานาว, สมุฏฺฐานาทโย นยา;
อปจฺจุทฺธรณํ เอตฺถ, อกฺริยาติ วิเสสิตํฯ
ทุติยกถินกถาฯ
๖๑๖.
อกาลจีวรํ มาส-ปรมํ นิกฺขิเป สติ;
ปจฺจาสาย ตโต อุทฺธํ, ฐเปตุํ น จ วฏฺฏติฯ
๖๑๗.
ทสาหาติกฺกโมเยว;
ปฐเม กถิเน อิธ;
มาสสฺสาติกฺกโม วุตฺโต;
เสโส เตน สโม มโตฯ
ตติยกถินกถาฯ
๖๑๘.
ภิกฺขุ
โธวาเปติ รชาเปติ, อาโกฏาเปติ เจ ตโตฯ
๖๑๙.
ตสฺส
ตถา เสเสหิ จ ทฺวีหิ, ทีปิตํ ทุกฺกฏทฺวยํฯ
๖๒๐.
สิกฺขมานาย วา หตฺเถ, โธวนตฺถาย เทติ เจ;
สา หุตฺวา อุปสมฺปนฺนา, ปจฺฉา โธวติ โส นโยฯ
๖๒๑.
สามเณรนิทฺเทเสปิ, ลิงฺคํ เจ ปริวตฺตติ;
ภิกฺขุนีสุปสมฺปชฺช, โธเต นิสฺสคฺคิยํ สิยาฯ
๖๒๒.
ทหรานญฺจ ภิกฺขูนํ, หตฺเถ วตฺเถ นิยฺยาทิเต;
ปริวตฺติตลิงฺเคสุ, เตสุเปส นโย มโตฯ
๖๒๓.
ตถา ภิกฺขุนิยา หตฺเถ, ทินฺเน ‘‘โธวา’’ติ จีวเร;
ปริวตฺเต ตุ ลิงฺคสฺมิํ, สเจ โธวติ วฏฺฏติฯ
๖๒๔.
‘‘โธวา’’ติ ภิกฺขุนี วุตฺตา, สเจ สพฺพํ กโรติ สา;
โธวนปฺปจฺจยาเยว, ตสฺส นิสฺสคฺคิยํ สิยาฯ
๖๒๕.
‘‘อิมสฺมิํ จีวเร สพฺพํ, กตฺตพฺพํ ตฺวํ กโรหิ’’ติ;
โหติ นิสฺสคฺคิยญฺเจว, วทโต ทุกฺกฏทฺวยํฯ
๖๒๖.
ญาติกาญาติสญฺญิสฺส, ปจฺจตฺถรนิสีทนํ;
อญฺญสฺส สนฺตกํ วาปิ, โธวาเปนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๖๒๗.
เอกโตอุปสมฺปนฺนา, ภิกฺขุนีนํ วเสน ยา;
ตาย โธวาปเน วาปิ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๖๒๘.
อวุตฺตา ปริภุตฺตํ วา, อญฺญํ วา ยทิ โธวติ;
น โทโส, สญฺจริตฺเตน, สมุฏฺฐานาทโย สมาฯ
ปุราณจีวรโธวาปนกถาฯ
๖๒๙.
วิกปฺปนุปคํ
คณฺหโต โหติ อาปตฺติ, ฐเปตฺวา ปาริวตฺตกํฯ
๖๓๐.
ปโยเค คหณตฺถาย, ทุกฺกฏํ ปริยาปุตํ;
ตสฺส นิสฺสคฺคิยาปตฺติ, คหเณน ปกาสิตาฯ
๖๓๑.
สเจ อนุปสมฺปนฺน-หตฺเถ เปเสติ จีวรํ;
อญฺญตฺร ปาริวตฺตาปิ, คเหตุํ ปน วฏฺฏติฯ
๖๓๒.
ญาติกายปิ
เอกโตอุปสมฺปนฺน-หตฺถา คณฺหาติ ทุกฺกฏํฯ
๖๓๓.
‘‘ทสฺสามี’’ติ จ อาโภคํ, กตฺวา วา ปาริวตฺตกํ;
ตาวกาลิกวิสฺสาส-คฺคาเห โทโส น วิชฺชติฯ
๖๓๔.
อญฺญํ ปน ปริกฺขารํ, น โทโส โหติ คณฺหโต;
สญฺจริตฺตสมุฏฺฐานํ, อิทํ วุตฺตํ กฺริยากฺริยํฯ
จีวรปฏิคฺคหณกถาฯ
๖๓๕.
จีวรํ วิญฺญาเปนฺตสฺส, อญฺญาตกาปฺปวาริตํ;
โหติ นิสฺสคฺคิยาปตฺติ, อญฺญตฺร สมยา ปนฯ
๖๓๖.
ติกปาจิตฺติยํ วุตฺตํ, ตเถว ทฺวิกทุกฺกฏํ;
ญาตเกญาติสญฺญิสฺส, ตตฺถ เวมติกสฺส จฯ
๖๓๗.
สมเย วิญฺญาเปนฺตสฺส, ญาตเก วา ปวาริเต;
อญฺญสฺสตฺถาย วา ตสฺส, ญาตเก วา ปวาริเตฯ
๖๓๘.
อนาปตฺตีติ ญาตพฺพํ, ตถา อุมฺมตฺตกาทิโน;
สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, สญฺจริตฺตสมา มตาฯ
อญฺญาตกวิญฺญตฺติกถาฯ
๖๓๙.
อปฺปวาริตมญฺญาติํ
โหติ นิสฺสคฺคิยาปตฺติ, วิญฺญาเปนฺตสฺส ภิกฺขุโนฯ
๖๔๐.
ยสฺส ตีณิปิ นฏฺฐานิ, ทฺเว วา เอกมฺปิ วา ปน;
ทฺเว วา เอกมฺปิ วา เตน, สาทิตพฺพํ น กิญฺจิปิฯ
๖๔๑.
เสสกํ อาหรนฺตสฺส, ทินฺเน นจฺฉินฺนการณา;
สนฺตเก ญาตกาทีนํ, อตฺตโนปิ ธเนน วาฯ
๖๔๒.
อนาปตฺตีติ ญาตพฺพํ, ตถา อุมฺมตฺตกาทิโน;
สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, สญฺจริตฺตสมา มตาฯ
ตตุตฺตริกถาฯ
๖๔๓.
กลฺยาณกมฺยตาเหตุ
จีวเร ปน โย ตสฺส, ลาภา นิสฺสคฺคิยํ ภเวฯ
๖๔๔.
มหคฺฆํ ทาตุกามมฺหิ, อปฺปคฺฆํ วิญฺญาเปติ โย;
สนฺตเก ญาตกาทีนํ, อนาปตฺติ ปกาสิตาฯ
๖๔๕.
ญาตเกญฺญาติสญฺญิสฺส, ทุกฺกฏํ วิมติสฺส จ;
สญฺจริตฺตสมา วุตฺตา, สมุฏฺฐานาทโย นยาฯ
ปฐโมปกฺขฏกถาฯ
๖๔๖.
ทุติโยปกฺขเฏ ยสฺมา, วตฺตพฺพํ นตฺถิ กิญฺจิปิ;
ตสฺมา อนนฺตเรนสฺส, สทิโสว วินิจฺฉโยฯ
ทุติโยปกฺขฏกถาฯ
๖๔๗.
รญฺญา วา ราชโภคฺเคน, ภิกฺขุมุทฺทิสฺสมาภตํ;
อกปฺปิยํ สุวณฺณาทิํ, คเหตุํ น จ วฏฺฏติฯ
๖๔๘.
รชตํ
อตฺถาย คณฺหิตุํ กิญฺจิ, ทียมานํ น วฏฺฏติฯ
๖๔๙.
อญฺญสฺสตฺถาย นิทฺทิฏฺฐํ, ภิกฺขุโน ปฏิคฺคณฺหโต;
ทุกฺกฏํ ตสฺส โหตีติ, มหาปจฺจริยํ ปนฯ
๖๕๐.
เนตฺวา อกปฺปิยํ ภณฺฑํ, อิตฺถํ โกจิ สเจ วเท;
‘‘อิทํ สงฺฆสฺส ทมฺมีติ, ปุคฺคลสฺส คณสฺส วาฯ
๖๕๑.
อารามํ วา วิหารํ วา, เจติยํ วา กโรหิ’’ติ;
น จ วฏฺฏติ ตํ วตฺถุํ, สพฺเพสํ สมฺปฏิจฺฉิตุํฯ
๖๕๒.
อนามสิตฺวา สงฺฆํ วา, คณํ วา ปุคฺคลมฺปิ วา;
‘‘เจติยสฺส วิหารสฺส, เทมา’’ติปิ วทนฺติ เจฯ
๖๕๓.
ตํ หิรญฺญํ สุวณฺณํ วา, นิเสเธตุํ น วฏฺฏติ;
อารามิกานํ วตฺตพฺพํ, ‘‘วทนฺเตวมิเม’’ติ จฯ
๖๕๔.
รชตํ ชาตรูปํ วา, สงฺฆสฺส ปฏิคฺคณฺหโต;
โหติ นิสฺสคฺคิยาปตฺติ, ปริโภเค จ ทุกฺกฏํฯ
๖๕๕.
ตฬากสฺส
คหณํ ปริโภโค วา, น จ วฏฺฏติ ภิกฺขุโนฯ
๖๕๖.
‘‘จตฺตาโร ปจฺจเย สงฺโฆ, คโณ วา ปริภุญฺชตุ’’;
อิจฺเจวํ ปน วตฺวา เจ, เทติ สพฺพมฺปิ วฏฺฏติฯ
๖๕๗.
การาเปติ จ เกทาเร, ฉินฺทาเปตฺวา วนํ ปน;
เกทาเรสุ ปุราเณสุ, อติเรกมฺปิ คณฺหติฯ
๖๕๘.
อปริจฺฉินฺนภาคสฺมิํ, นวสสฺเสปิ ‘‘เอตฺตกํ;
ภาคํ เทถา’’ติ วตฺวา เจ, อุฏฺฐาเปติ กหาปเณฯ
๖๕๙.
วตฺวา อกปฺปิยํ วาจํ, ‘‘กสถ วปถา’’ติ จ;
อุปฺปาทิตญฺจ สพฺเพสํ, โหติ สพฺพมกปฺปิยํฯ
๖๖๐.
‘‘เอตฺตโก
ปติฏฺฐาเปติ โย ภูมิํ, อวตฺวา กสถาทิกํฯ
๖๖๑.
สยเมว ปมาณสฺส, ชานนตฺถํ ตุ ภูมิยา;
รชฺชุยา วาปิ ทณฺเฑน, เขตฺตํ มินาติ โย ปนฯ
๖๖๒.
ขเล วา รกฺขติ ฐตฺวา, ขลโตปิ ตโต ปุน;
นีหราเปติ วา วีหี, ตสฺเสเวตมกปฺปิยํฯ
๖๖๓.
‘‘เอตฺตเกหิ จ วีหีหิ, อิทํ อาหรถา’’ติ จ;
อาหรนฺติ สเจ วุตฺตา, ตสฺเสเวตมกปฺปิยํฯ
๖๖๔.
‘‘เอตฺตเกน หิรญฺเญน, อิทมาหรถา’’ติ จ;
อาหรนฺติ จ ยํ วุตฺตา, สพฺเพสํ ตมกปฺปิยํฯ
๖๖๕.
เปสการกทาสํ วา, อญฺญํ วา รชกาทิสุ;
อารามิกานํ นาเมน, เทนฺเต วฏฺฏติ คณฺหิตุํฯ
๖๖๖.
‘‘คาโว เทมา’’ติ วุตฺเตปิ, คเหตุํ น จ วฏฺฏติ;
ปญฺจโครสโภคตฺถํ, วุตฺเต เทมาติ วฏฺฏติฯ
๖๖๗.
อชิกาทีสุ เอเสว, นโย เญยฺโย วิภาวินา;
กปฺปิเยน จ วากฺเยน, สพฺพํ วฏฺฏติ คณฺหิตุํฯ
๖๖๘.
หตฺถิํ วา มหิสํ อสฺสํ, โคณํ กุกฺกุฏสูกรํ;
เทนฺเตสุ จ มนุสฺเสสุ, น จ วฏฺฏติ คณฺหิตุํฯ
๖๖๙.
ปฏิสิทฺเธปิ
มูลํ ทตฺวา จ สงฺฆสฺส, เกจิ คณฺหนฺติ วฏฺฏติฯ
๖๗๐.
‘‘เขตฺตํ วตฺถุํ ตฬากํ วา, เทม โคอชิกาทิกํ;
วิหารสฺสา’’ติ วุตฺเตปิ, นิเสเธตุํ น วฏฺฏติฯ
๖๗๑.
ติกฺขตฺตุํ โจทนา วุตฺตา, ฉกฺขตฺตุํ ฐานมพฺรวิ;
ยทิ โจเทติเยว ฉ, โจทนา ทิคุณา ฐิติฯ
๖๗๒.
อนาปตฺติ
สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, สญฺจริตฺตสมา มตาฯ
ราชสิกฺขาปทกถาฯ
จีวรวคฺโค ปฐโมฯ
๖๗๓.
เอเกนาปิ จ มิสฺเสตฺวา, สนฺถตํ โกสิยํสุนา;
โหติ นิสฺสคฺคิยาปตฺติ, การาเปนฺตสฺส ภิกฺขุโนฯ
๖๗๔.
ปรตฺถาย กโรนฺตสฺส, การาเปนฺตสฺส สนฺถตํ;
อญฺเญน จ กตํ ลทฺธา, เสวมานสฺส ทุกฺกฏํฯ
๖๗๕.
อนาปตฺติ วิตานํ วา, ภูมตฺถรณเมว วา;
ภิสิ พิพฺโพหนํ วาปิ, กโรนฺตสฺสาทิกมฺมิโนฯ
โกสิยกถาฯ
๖๗๖.
กาฬเกฬกโลมานํ, สุทฺธานํ สนฺถตํ สเจ;
กเรยฺยาปตฺติ โหติสฺส, เสสํ ตุ ปฐมูปมํฯ
สุทฺธกาฬกกถาฯ
๖๗๗.
อนาปตฺติ ตุลํ วาปิ, พหุํ วา สพฺพเมว วา;
กโรนฺตสฺส คเหตฺวาน, โอทาตํ กปิลมฺปิ วาฯ
๖๗๘.
อนุกฺกเมน เอตานิ, สนฺถตานิ จ ตีณิปิ;
นิสฺสชฺชิตฺวาปิ ลทฺธานิ, เสวมานสฺส ทุกฺกฏํฯ
๖๗๙.
สมุฏฺฐานาทโย
อิเมสํ ปน ติณฺณมฺปิ, ตติยํ ตุ กฺริยากฺริยํฯ
ทฺเวภาคกถาฯ
๖๘๐.
ฉนฺนํ
โหติ นิสฺสคฺคิยาปตฺติ, ฐเปตฺวา ภิกฺขุสมฺมุติํฯ
๖๘๑.
อนาปตฺติ ปรตฺถาย, การาเปติ กโรติ วา;
กตํ วา ปน อญฺเญน, ลภิตฺวา ปริภุญฺชโตฯ
๖๘๒.
ฉพฺพสฺสานิ กโรนฺตสฺส, ตทุทฺธมฺปิ จ สนฺถตํ;
วิตาเน สาณิปากาเร, นิสฺสชฺชิตฺวา กเตปิ จฯ
ฉพฺพสฺสกถาฯ
๖๘๓.
อนาปตฺติ อนาทาย, อสนฺเต สนฺถเต ปน;
อญฺญสฺสตฺถาย กาเรตุํ, กตญฺจ ปริภุญฺชิตุํฯ
๖๘๔.
อนาทานวเสนสฺส, สุคตสฺส วิทตฺถิยา;
กรเณน จ สตฺถารา, วุตฺตเมตํ กฺริยากฺริยํฯ
๖๘๕.
สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, สญฺจริตฺตสมา มตา;
อนนฺตรสฺสิมสฺสาปิ, วิเสโส นุปลพฺภติฯ
นิสีทนสนฺถตกถาฯ
๖๘๖.
คจฺฉนฺเต ปน ยาเน วา, หตฺถิอสฺสาทิเกสุ วา;
ฐเปติ ยทิ โลมานิ, สามิกสฺส อชานโตฯ
๖๘๗.
ติโยชนมตีเตสุ, เตสุ อาปตฺติ ภิกฺขุโน;
อคจฺฉนฺเตสุ เตสฺเวว, ฐปิเตสุปฺยยํ นโยฯ
๖๘๘.
ยาเน ปน อคจฺฉนฺเต, อสฺเส วา หตฺถิปิฏฺฐิยํ;
ฐเปตฺวา อภิรูหิตฺวา, สเจ สาเรติ วฏฺฏติฯ
๖๘๙.
น วฏฺฏตีติ นิทฺทิฏฺฐํ, กุรุนฺทฏฺฐกถาย หิ;
ตํ ปนญฺญํ หราเปติ, วจเนน วิรุชฺฌติฯ
๖๙๐.
กณฺณจฺฉิทฺเทสุ
โหติเยว กิราปตฺติ, โลมานํ คณนาวสาฯ
๖๙๑.
สุตฺตเกน จ พนฺธิตฺวา, ฐปิตํ ปน วฏฺฏติ;
เวณิํ กตฺวา หรนฺตสฺส, อาปตฺติ ปริทีปิตาฯ
๖๙๒.
สุงฺกฆาตํ อนุปฺปตฺวา, โจราทีหิ อุปทฺทุโต;
โย จญฺญวิหิโต วาปิ, อาปตฺติ ยทิ คจฺฉติฯ
๖๙๓.
ติโยชนํ หรนฺตสฺส, อูนกํ วา ติโยชนํ;
ตถา ปจฺจาหรนฺตสฺส, ตานิเยว ติโยชนํฯ
๖๙๔.
นิวาสตฺถาย วา คนฺตฺวา, หรนฺตสฺส ตโต ปรํ;
อจฺฉินฺนํ วาปิ นิสฺสฏฺฐํ, ลภิตฺวา หรโตปิ จฯ
๖๙๕.
หราเปนฺตสฺส อญฺเญน, หรโต กตภณฺฑกํ;
ตถา อุมฺมตฺตกาทีนํ, อนาปตฺติ ปกาสิตาฯ
๖๙๖.
อิทํ ปน สมุฏฺฐานํ, กายโต กายจิตฺตโต;
อจิตฺตํ กายกมฺมญฺจ, ติจิตฺตญฺจ ติเวทนํฯ
เอฬกโลมกถาฯ
๖๙๗.
สมุฏฺฐานาทินา สทฺธิํ, โลมโธวาปนมฺปิ จ;
จีวรสฺส ปุราณสฺส, โธวาปนสมํ มตํฯ
เอฬกโลมโธวาปนกถาฯ
๖๙๘.
คณฺเหยฺย วา คณฺหาเปยฺย, รชตํ ชาตรูปกํ;
นิสฺสชฺชิตฺวา ปนาปตฺติ, เทเสตพฺพาว ภิกฺขุนาฯ
๖๙๙.
รชตํ ชาตรูปญฺจ, อุภินฺนํ มาสโกปิ จ;
เอตํ จตุพฺพิธํ วตฺถุ, โหติ นิสฺสคฺคิยาวหํฯ
๗๐๐.
มุตฺตา
มสารคลฺลํ ธญฺญานิ, สตฺต โคมหิสาทิกํฯ
๗๐๑.
เขตฺตํ วตฺถุํ ตฬากญฺจ, ทาสิทาสาทิกํ ปน;
ทุกฺกฏสฺเสว วตฺถูนิ, ทีปิตานิ มเหสินาฯ
๗๐๒.
มุคฺคมาสาทิกํ
สุตฺตํ วตฺถํ หลํ ผาลํ, กปฺปิยํ เอวมาทิกํฯ
๗๐๓.
ตตฺถตฺตโน ปนตฺถาย, วตฺถุํ นิสฺสคฺคิยสฺส หิ;
สมฺปฏิจฺฉติ โย ภิกฺขุ, ตสฺส นิสฺสคฺคิยํ สิยาฯ
๗๐๔.
สงฺฆาทีนํ ตมตฺถาย, คณฺหโต ทุกฺกฏํ ตถา;
ทุกฺกฏสฺส จ วตฺถุมฺปิ, สพฺพตฺถาย จ ทุกฺกฏํฯ
๗๐๕.
สเจ กหาปณาทีนํ, สหสฺสํ ปฏิคณฺหติ;
วตฺถูนํ คณนายสฺส, อาปตฺติคณนา สิยาฯ
๗๐๖.
ตถา สิถิลพทฺเธสุ, ถวิกาทีสุ รูปโต;
อาปตฺติคณนา วุตฺตา, มหาปจฺจริยํ ปนฯ
๗๐๗.
‘‘อิทํ อยฺยสฺส โหตู’’ติ, วุตฺเต วา ปน เกนจิ;
สเจ คณฺหิตุกาโมปิ, นิเสเธตพฺพเมว จฯ
๗๐๘.
ปฏิกฺขิตฺเตปิ ตํ วตฺถุํ, ฐเปตฺวา ยทิ คจฺฉติ;
ตถา โคปายิตพฺพํ ตํ, ยถา ตํ น วินสฺสติฯ
๗๐๙.
‘‘อาหเรทมิทํ คณฺห, อิทํ เทหีธ นิกฺขิป’’;
อิจฺเจวํ ภิกฺขุโน วตฺตุํ, น วฏฺฏติ อกปฺปิยํฯ
๗๑๐.
ฐเปตฺวา รูปิยคฺคาหํ, นิสฺสฏฺฐปริวตฺติตํ;
สพฺเพหิ ปริโภตฺตพฺพํ, ภาเชตฺวา สปฺปิอาทิกํฯ
๗๑๑.
อตฺตโน ปตฺตภาคมฺปิ, ปฏิคฺคาหกภิกฺขุโน;
คเหตุํ อญฺญโต ลทฺธํ, ภุญฺชิตุํ วา น วฏฺฏติฯ
๗๑๒.
ยํ
ภิกฺขุโน เสวมานสฺส, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๗๑๓.
อชฺฌาราเม อนาปตฺติ, ตมชฺฌาวสเถปิ วา;
คเหตฺวา วา คหาเปตฺวา, นิกฺขิปนฺตสฺส ภิกฺขุโนฯ
๗๑๔.
ติกปาจิตฺติยํ วุตฺตํ, รูปิยนฺติ อรูปิเย;
สญฺญิโน วิมติสฺสาปิ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๗๑๕.
สมุฏฺฐานาทโย
กฺริยากฺริยมิทํ วุตฺตํ, อยเมว วิเสสตาฯ
รูปิยปฏิคฺคหณกถาฯ
๗๑๖.
วตฺถุํ นิสฺสคฺคิยสฺสาปิ, วตฺถุํ วา ทุกฺกฏสฺส จ;
กปฺปิยสฺส จ วตฺถุํ วา, โย นิสฺสคฺคิยวตฺถุนาฯ
๗๑๗.
วตฺถุนา ทุกฺกฏสฺสาปิ, วตฺถุํ นิสฺสคฺคิยสฺส วา;
ปริวตฺเตติ อาปตฺติ, กปฺปิเยน จ วตฺถุนาฯ
๗๑๘.
ทุกฺกฏสฺส จ วตฺถุํ วา, วตฺถุํ วา กปฺปิยสฺส จ;
วตฺถุนา ทุกฺกฏสฺเสว, ปริวตฺเตติ ทุกฺกฏํฯ
๗๑๙.
วตฺถุนา กปฺปิยสฺสาปิ, ตถา ทุกฺกฏวตฺถุกํ;
ปริวตฺเตติ โย ตสฺส, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๗๒๐.
วตฺถุโน ทุกฺกฏสฺสาปิ, ตถา นิสฺสคฺคิยสฺส จ;
คหณํ วาริตํ ปุพฺเพ, อิมินา ปริวตฺตนํฯ
๗๒๑.
รูปิยนฺติ จ สญฺญิสฺส, วิมติสฺส อรูปิเย;
เตน ทฺเว ทุกฺกฏา โหนฺติ, เจตาเปนฺตสฺส รูปิยํฯ
๗๒๒.
อรูปิยนฺติ สญฺญิสฺส, อนาปตฺติ อรูปิเย;
‘‘อิทํ คเหตฺวา เทหี’’ติ, วทโตปิ จ ปญฺจหิฯ
๗๒๓.
เสสํ
อิทํ กฺริยสมุฏฺฐานํ, อยเมว วิเสสตาฯ
รูปิยสํโวหารกถาฯ
๗๒๔.
กปฺปิยํ กปฺปิเยเนว, ปริวตฺตยโต ปน;
โหติ นิสฺสคฺคิยาปตฺติ, ฐเปตฺวา สหธมฺมิเกฯ
๗๒๕.
อกปฺปิยสฺส วตฺถุสฺส, เตเนว ปริวตฺตนํ;
น คจฺฉตีติ นิทฺทิฏฺฐํ, กยวิกฺกยสงฺคหํฯ
๗๒๖.
ตสฺมา มาตาปิตูนมฺปิ, วตฺถุํ ยํ กิญฺจิ กปฺปิยํ;
‘‘อิมํ เทหิมินา หี’’ติ, วทโต ปน ทุกฺกฏํฯ
๗๒๗.
สกํ
มาตุยา วา ตถา ภณฺฑํ, สยํ คณฺหาติ ทุกฺกฏํฯ
๗๒๘.
สหตฺถํ ปรภณฺฑสฺมิํ, ปรหตฺถญฺจ อตฺตโน;
ภณฺฑเก ปน สมฺปตฺเต, นิสฺสคฺคิยมุทีริตํฯ
๗๒๙.
‘‘คเหตฺวา วา อิทํ นาม, ภุญฺชิตฺวา โอทนํ อิมํ;
อิทํ นาม กโรหี’’ติ, วตฺตุํ ปน น วฏฺฏติฯ
๗๓๐.
วิฆาสาทมถญฺญํ วา, ‘‘ภุญฺชิตฺวา โอทนํ อิมํ;
ฉลฺลิํ วา ปน วลฺลิํ วา, กฏฺฐํ วา ทารุเมว วาฯ
๗๓๑.
อาหรา’’ติ วทนฺตสฺส, วตฺถูนํ คณนาวสา;
โหนฺติ อาปตฺติโย ตสฺส, ภิกฺขุโน กยวิกฺกเยฯ
๗๓๒.
‘‘อิมญฺจ ยาคุํ ปิว ภุญฺช ภตฺตํ;
ภุตฺโตสิ ภุญฺชิสฺสสิ ภุญฺชสีทํ;
ภตฺตํ, อิมํ นาม กโรหิ กมฺมํ’’;
อิจฺเจว วตฺตุํ ปน วฏฺฏเตวฯ
๗๓๓.
ภูมิยา
เอตฺถ กิญฺจาปิ นตฺถญฺญํ, ภณฺฑํ นิสฺสชฺชิตพฺพกํฯ
๗๓๔.
นิสฺสคฺคิเย จ วตฺถุมฺหิ, นฏฺเฐ ภุตฺเตปิ วา ยถา;
เทเสตพฺพาว อาปตฺติ, เทเสตพฺพา ตถา อยํฯ
๗๓๕.
‘‘อิมินาว อิมํ นาม, คเหตฺวา เทหิ เม’’อิติ;
อาจิกฺขติ อนาปตฺติ, ฐเปตฺวา ภณฺฑสามิกํฯ
๗๓๖.
‘‘อิทํ มมตฺถิ อตฺโถ เม, อิมินา’’ติ จ ภาสโต;
เสสํ อนนฺตเรเนว, สมุฏฺฐานาทิกํ สมํฯ
กยวิกฺกยกถาฯ
โกสิยวคฺโค ทุติโยฯ
๗๓๗.
มตฺติกาโยมยา ปตฺตา, กปฺปิยา ชาติโต ทุเว;
ตโย ปตฺตสฺส วณฺณา ตุ, อุกฺกฏฺโฐ มชฺฌิโมมโกฯ
๗๓๘.
ทฺวินฺนํ
ขาทนญฺจ จตุพฺภาคํ, พฺยญฺชนญฺจ ตทูปิยํฯ
๗๓๙.
อุกฺกฏฺโฐ นาม โส ปตฺโต, โย ตํ สพฺพํ ตุ คณฺหติ;
มชฺฌิโม ตสฺสุปฑฺโฒ จ, ตทุปฑฺโฒ จ โอมโกฯ
๗๔๐.
อุกฺกฏฺฐสฺส จ อุกฺกฏฺโฐ, ตสฺเสโวมกมชฺฌิมา;
เอวํ มชฺฌิมโอเมสุ, นว ปตฺตา ภวนฺติ หิฯ
๗๔๑.
อุกฺกฏฺฐุกฺกฏฺฐโก เตสุ, อปตฺโต โอมโกมโก;
ตสฺมา นาปิ อธิฏฺฐานํ, น คจฺฉนฺติ วิกปฺปนํฯ
๗๔๒.
เสสํ สตฺตวิธํ ปตฺตํ, ปตฺตลกฺขณสํยุตํ;
อธิฏฺฐาย วิกปฺเปตฺวา, ปริภุญฺเชยฺย ปณฺฑิโตฯ
๗๔๓.
ทสาหปรมํ
อติกฺกมยโต ปตฺตํ, ตญฺหิ นิสฺสคฺคิยํ สิยาฯ
๗๔๔.
ยํ ปตฺตํ น วิกปฺเปติ, ยํ นาธิฏฺเฐติ วา ปน;
วินยญฺญูหิ โส ปตฺโต, อติเรโกติ วณฺณิโตฯ
๗๔๕.
วตฺตพฺพํ ตุ ‘‘อิมํ ปตฺตํ, อธิฏฺฐามี’’ติ สมฺมุเข;
‘‘เอตํ ปตฺต’’นฺติ ทูรสฺมิํ, ปจฺจุทฺธาเรปฺยยํ นโยฯ
๗๔๖.
อาโภคํ มนสา กตฺวา, กตฺวา กายวิการกํ;
กาเยนปิ จ ปตฺตสฺส, อธิฏฺฐานํ ปกาสิตํฯ
๗๔๗.
ปตฺโต ชหติธิฏฺฐานํ, ทานเภทกนาสโต;
วิพฺภมุทฺธารปจฺจกฺข-ปริวตฺตนคาหโตฯ
๗๔๘.
กงฺคุสิตฺถปฺปมาเณน, เขนาธิฏฺฐานมุชฺฌติ;
ปิทหิตฺวา อธิฏฺเฐยฺย, อโยจุณฺเณน วาณิยาฯ
๗๔๙.
โย หิ นิสฺสคฺคิยํ ปตฺตํ, อนิสฺสชฺเชว ภุญฺชติ;
ทุกฺกฏํ ตสฺส นิทฺทิฏฺฐํ, ภุตฺวา โธวนโธวเนฯ
๗๕๐.
สุวณฺณมณิปตฺโต จ, เวฬุริยผลิกุพฺภโว;
กํสกาจมโย ปตฺโต, ติปุสีสมโยปิ จฯ
๗๕๑.
ตถา ทารุมโย ปตฺโต, ตมฺพสชฺฌุมโยปิ จ;
เอกาทสวิโธ ปตฺโต, วุตฺโต ทุกฺกฏวตฺถุโกฯ
๗๕๒.
ฆฏสีสกฏาโห
ตมฺพโลหมยํ ตตฺถ, ถาลกํ ปน วฏฺฏติฯ
๗๕๓.
ผลิกกาจกํสานํ, ตฏฺฏิกาทีนิ กานิจิ;
ปุคฺคลสฺส น วฏฺฏนฺติ, วฏฺฏนฺติ คิหิสงฺฆิกาฯ
๗๕๔.
ยํ กิญฺจิ โสทกํ ปตฺตํ, ปฏิสาเมยฺย ทุกฺกฏํ;
สาธุกํ โวทกํ กตฺวา, ปฏิสาเมยฺย ปณฺฑิโตฯ
๗๕๕.
ภิกฺขุโน
อุณฺเห น นิทเหตพฺโพ, นิทหนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๗๕๖.
มิฑฺฒนฺเต ปริภณฺฑนฺเต, ฐเปตุํ น จ วฏฺฏติ;
มิฑฺฒิยา ปริภณฺเฑ วา, วิตฺถิณฺเณ ปน วฏฺฏติฯ
๗๕๗.
ทารุอาธารเก ปตฺเต, ทฺเว ฐเปตุมฺปิ วฏฺฏติ;
อยเมว นโย ทณฺฑ-ภูมิอาธารเกสุปิฯ
๗๕๘.
ตฏฺฏิกายปิ โจเฬ วา, โปตฺถเก กฏสารเก;
ปริภณฺฑกตายาปิ, ภูมิยํ วาลุกาสุ วาฯ
๗๕๙.
ตถารูปาสุ สุทฺธาสุ, ฐเปตุํ ปน วฏฺฏติ;
สรชาย ฐเปนฺตสฺส, ทุกฺกฏํ ขรภูมิยาฯ
๗๖๐.
ทณฺเฑ วา นาคทนฺเต วา, ลคฺเคตุมฺปิ น วฏฺฏติ;
ฉตฺตงฺคมญฺจปีเฐสุ, ฐเปนฺตสฺส จ ทุกฺกฏํฯ
๗๖๑.
อฏนีสุ หิ พนฺธิตฺวา, โอลมฺเพตุมฺปิ วฏฺฏติ;
พนฺธิตฺวา ปน มญฺจสฺส, ฐเปตุํปริ วฏฺฏติฯ
๗๖๒.
มญฺจปีฐฏฺฏเก ปตฺตํ, ฐเปตุํ ปน วฏฺฏติ;
ภตฺตปูโรปิ วา ฉตฺเต, ฐเปตุํ น จ วฏฺฏติฯ
ตโย ภาณวารา นิฏฺฐิตาฯ
๗๖๓.
กวาฏํ น ปณาเมยฺย, ปตฺตหตฺโถ สเจ ปน;
เยน เกนจิ องฺเคน, ปณาเมยฺยสฺส ทุกฺกฏํฯ
๗๖๔.
น นีหเรยฺย ปตฺเตน, จลกานฏฺฐิกานิ วา;
อุจฺฉิฏฺฐมุทกํ วาปิ, นีหรนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๗๖๕.
ปตฺตํ
มุขโต นีหฏํ ปตฺเต, ฐเปตุํ น จ วฏฺฏติฯ
๗๖๖.
อนาปตฺติ
อธิฏฺเฐติ วิกปฺเปติ, วิสฺสชฺเชติ วินสฺสติฯ
๗๖๗.
ปฐมสฺส หิ ปตฺตสฺส, ปฐเมน มเหสินา;
สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, กถิเนน สมา มตาฯ
ปฐมปตฺตกถาฯ
๗๖๘.
ปญฺจพนฺธนอูนสฺมิํ, ปตฺเต สติ จ โย ปน;
วิญฺญาเปยฺย นวํ ปตฺตํ, ตสฺส นิสฺสคฺคิยํ สิยาฯ
๗๖๙.
พนฺธนํ เอกมุทฺทิฏฺฐํ, ทฺวงฺคุลาย จ ราชิยา;
พนฺธนานิ จ จตฺตาริ, ตถาฏฺฐงฺคุลราชิยาฯ
๗๗๐.
ปญฺจ วา ราชิโย ยสฺส, เอกา วาปิ ทสงฺคุลา;
อปตฺโต นามยํ ปตฺโต, วิญฺญาเปยฺย ตโต ปรํฯ
๗๗๑.
อโยปตฺโต อเนเกหิ, โลหมณฺฑลเกหิ วา;
พทฺโธ วฏฺฏติ มฏฺโฐ เจ, อโยจุณฺเณน วาณิยาฯ
๗๗๒.
ปตฺตํ สงฺฆสฺส นิสฺสฏฺฐํ, ตสฺส นิสฺสคฺคิยํ ปน;
อนุกมฺปาย ตํ ตสฺมิํ, อคณฺหนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๗๗๓.
ทียมาเน ตุ ปตฺตสฺมิํ, ยสฺส โส น จ รุจฺจติ;
อปฺปิจฺฉตาย วา ปตฺตํ, ตํ น คณฺหาติ วฏฺฏติฯ
๗๗๔.
อปตฺตสฺส ตุ ภิกฺขุสฺส;
น ทาตพฺโพติ ทีปิโต;
ตตฺถ โย ปตฺตปริยนฺโต;
โส เทยฺโย ตสฺส ภิกฺขุโนฯ
๗๗๕.
สเจ โส ตํ ชิคุจฺฉนฺโต, อปฺปเทเส ฐเปติ วา;
วิสฺสชฺเชติ อโภเคน, ปริภุญฺชติ ทุกฺกฏํฯ
๗๗๖.
นฏฺเฐ
อตฺตโน ญาตกาทีนํ, คณฺหโต วา ธเนน วาฯ
๗๗๗.
สญฺจริตฺตสมุฏฺฐานํ
กายกมฺมํ วจีกมฺมํ, ติจิตฺตญฺจ ติเวทนํฯ
ทุติยปตฺตกถาฯ
๗๗๘.
สปฺปิอาทิํ ปุเรภตฺตํ, เภสชฺชํ ปฏิคยฺห หิ;
สามิสมฺปิ ปุเรภตฺตํ, ปริภุญฺชติ วฏฺฏติฯ
๗๗๙.
ตโต ปฏฺฐาย สตฺตาหํ, ตํ วฏฺฏติ นิรามิสํ;
สตฺตาหาติกฺกเม ตสฺส, นิสฺสคฺคิยมุทีริตํฯ
๗๘๐.
ปจฺฉาภตฺตมฺปิ คณฺหิตฺวา, กตฺวา สนฺนิธิการกํ;
สายโต ปน สตฺตาหํ, วฏฺฏเตว นิรามิสํฯ
๗๘๑.
ปุเรภตฺตมฺปิ ปจฺฉา วา, สยมุคฺคหิตํ ปน;
สรีรโภเค เนตพฺพํ, สายิตุํ น จ วฏฺฏติฯ
๗๘๒.
นวนีตํ ปุเรภตฺตํ, ภิกฺขุนา คหิตํ สเจ;
ตาเปตฺวานุปสมฺปนฺโน, เทติ วฏฺฏติ สามิสํฯ
๗๘๓.
สยํ ตาเปติ เจ ภิกฺขุ, สตฺตาหมฺปิ นิรามิสํ;
ตาปนํ นวนีตสฺส, สามปาโก น โหติ โสฯ
๗๘๔.
ปจฺฉาภตฺตํ คเหตฺวา เจ, เยน เกนจิ ตาปิตํ;
วฏฺฏเตว จ ตํ สปฺปิ, สตฺตาหมฺปิ นิรามิสํฯ
๗๘๕.
ขีรํ ทธิํ จาปิ ปฏิคฺคเหตฺวา;
สยํ ปุเรภตฺตมโถ กโรติ;
สปฺปิํ ปุเรภตฺตกเมว ตสฺส;
นิรามิสํ วฏฺฏติ ภิกฺขุโน ตํฯ
๗๘๖.
ปจฺฉาภตฺตกโต อุทฺธํ, ตํ น วฏฺฏติ สายิตุํ;
สวตฺถุกสฺส สปฺปิสฺส, คหิตตฺตาว ภิกฺขุโนฯ
๗๘๗.
สตฺตาหาติกฺกเมปิสฺส
‘‘ปฏิคฺคเหตฺวา ตานี’’ติ, วุตฺตตฺตา หิ มเหสินาฯ
๗๘๘.
ยถา กปฺปิยสปฺปิมฺหิ, นิสฺสคฺคิยมุทีริตํ;
ตถากปฺปิยสปฺปิมฺหิ, ทุกฺกฏํ ปริทีปิตํฯ
๗๘๙.
สพฺพากปฺปิยมํสานํ
ขีรํ ทธิ จ สปฺปิ จ, นวนีตญฺจ วฏฺฏติฯ
๗๙๐.
‘‘เยสํ กปฺปติ มํสญฺหิ, เตสํ สปฺปี’’ติ กิํ อิทํ?
ปณีตโภชนสฺสาปิ, ตถา สตฺตาหกาลิเกฯ
๗๙๑.
นิสฺสคฺคิยสฺส วตฺถูนํ, ปริจฺเฉทนิยามนํ;
น จากปฺปิยมํสานํ, สปฺปิอาทิ นิวาริตํฯ
๗๙๒.
นวนีเตปิ สปฺปิมฺหิ, คหิตุคฺคหิตาทิเก;
สพฺโพ วุตฺตนเยเนว, เวทิตพฺโพ วินิจฺฉโยฯ
๗๙๓.
เตลภิกฺขาย ภิกฺขูนํ, ปวิฏฺฐานํ อุปาสกา;
เตลํ วา นวนีตํ วา, สปฺปิํ วา อากิรนฺติ หิฯ
๗๙๔.
ภตฺตสิตฺถานิ วา ตตฺถ, ตณฺฑุลา วา ภวนฺติ เจ;
อาทิจฺจปกฺกสํสฏฺฐํ, โหติ สตฺตาหกาลิกํฯ
๗๙๕.
ติลสาสปเตลํ วา, มธุเกรณฺฑเตลกํ;
คหิตํ ตุ ปุเรภตฺตํ, สามิสมฺปิ นิรามิสํฯ
๗๙๖.
ปจฺฉาภตฺตกโต อุทฺธํ, สายิตพฺพํ นิรามิสํ;
สตฺตาหาติกฺกเม เตสํ, วสา นิสฺสคฺคิยํ สิยาฯ
๗๙๗.
เอรณฺฑมธุกฏฺฐีนิ, สาสปาทีนิ จตฺตนา;
คเหตฺวา กตเตลมฺปิ, โหติ สตฺตาหกาลิกํฯ
๗๙๘.
ยาวชีวิกวตฺถุตฺตา, เตสํ ติณฺณมฺปิ ภิกฺขุโน;
สวตฺถุคหเณ ตสฺส, กาจาปตฺติ น วิชฺชติฯ
๗๙๙.
อตฺตนา
สตฺตาหาติกฺกเมนสฺส, โหติ นิสฺสคฺคิยํ ปนฯ
๘๐๐.
ทุกฺกฏํ สาสปาทีนํ, เตลตฺถาเยว ภิกฺขุนา;
คเหตฺวา ฐปิตานํ ตุ, สตฺตาหาติกฺกเม สิยาฯ
๘๐๑.
นาฬิเกรกรญฺชานํ, เตลํ กุรุวกสฺส จ;
นิมฺพโกสมฺพกานญฺจ, เตลํ ภลฺลาตกสฺส จฯ
๘๐๒.
อิจฺเจวมาทิกํ สพฺพํ, อวุตฺตํ ปาฬิยํ ปน;
คเหตฺวา นิกฺขิปนฺตสฺส, ทุกฺกฏํ สมยจฺจเยฯ
๘๐๓.
ยาวกาลิกเภทญฺจ
วิทิตฺวา เสสเมตฺถาปิ, สปฺปินา สทิโส นโยฯ
๘๐๔.
อจฺฉมจฺฉวราหานํ, สุสุกาคทฺรภสฺส จ;
วสานํ ปน ปญฺจนฺนํ, เตลํ ปญฺจวิธํ ภเวฯ
๘๐๕.
สพฺพเมว วสาเตลํ, กปฺปิยากปฺปิยสฺส จ;
มนุสฺสานํ วสาเตลํ, ฐเปตฺวา ปน วฏฺฏติฯ
๘๐๖.
วสํ ปฏิคฺคเหตฺวาน, ปุเรภตฺตํ ปนตฺตนา;
ปกฺกํ วฏฺฏติ สํสฏฺฐํ, สตฺตาหมฺปิ นิรามิสํฯ
๘๐๗.
สเจ อนุปสมฺปนฺโน, กตฺวา ตํ เทติ วฏฺฏติ;
สามิสมฺปิ ปุเรภตฺตํ, ตโต อุทฺธํ นิรามิสํฯ
๘๐๘.
ปฏิคฺคเหตุํ กาตุํ วา, ปจฺฉาภตฺตํ น วฏฺฏติ;
เสโส วุตฺตนเยเนว, เวทิตพฺโพ วิภาวินาฯ
๘๐๙.
คหิตญฺหิ ปุเรภตฺตํ, มธุํ มธุกรีกตํ;
วฏฺฏเตว ปุเรภตฺตํ, สามิสมฺปิ นิรามิสํฯ
๘๑๐.
ปจฺฉาภตฺตกโต
สตฺตาหาติกฺกเม โทโส, วตฺถูนํ คณนาวสาฯ
๘๑๑.
อุจฺฉุมฺหา ปน นิพฺพตฺตํ, ปกฺกาปกฺกํ ฆนาฆนํ;
รสาทิ ปน ตํ สพฺพํ, ‘‘ผาณิต’’นฺติ ปวุจฺจติฯ
๘๑๒.
ผาณิตํ ตุ ปุเรภตฺตํ, คหิตํ ปน วฏฺฏติ;
สามิสมฺปิ ปุเรภตฺตํ, ตโต อุทฺธํ นิรามิสํฯ
๘๑๓.
อสํสฏฺเฐน อุจฺฉุสฺส, รเสน กตผาณิตํ;
คหิเตน ปุเรภตฺตํ, ตทเหว นิรามิสํฯ
๘๑๔.
อุจฺฉุํ ปฏิคฺคเหตฺวาน, กเตเปส นโย มโต;
ปจฺฉาภตฺตกโต อุทฺธํ, ตํ น วฏฺฏติ สายิตุํฯ
๘๑๕.
คหิตตฺตา สวตฺถุสฺส, สตฺตาหาติกฺกเมปิ จ;
โหติ ตสฺส อนาปตฺติ, ปจฺฉาภตฺตํ กเตปิ จฯ
๘๑๖.
สํสฏฺฐญฺจ ปุเรภตฺตํ, คหิตํ ตมุปาสโก;
ตทเห เทติ เจ กตฺวา, สามิสมฺปิ จ วฏฺฏติฯ
๘๑๗.
สํสฏฺเฐน
ปจฺฉาภตฺตํ กตญฺจาปิ, สตฺตาหมฺปิ นิรามิสํฯ
๘๑๘.
กตํ มธุกปุปฺผานํ, ผาณิตํ สีตวารินา;
สามิสมฺปิ ปุเรภตฺตํ, ตโต อุทฺธํ นิรามิสํฯ
๘๑๙.
สตฺตาหาติกฺกเมปิสฺส, ทุกฺกฏํ ปริทีปิตํ;
ปกฺขิปิตฺวา กตํ ขีรํ, โหติ ตํ ยาวกาลิกํฯ
๘๒๐.
ผลานํ ปน สพฺเพสํ, ยาวกาลิกสญฺญินํ;
ยาวกาลิกมิจฺเจว, ผาณิตํ ปริทีปิตํฯ
๘๒๑.
ปจฺฉาภตฺตมฺปิ ภิกฺขุสฺส, ปจฺจเย สติ เกวลํ;
กาลิกา ปน วฏฺฏนฺติ, ปุเรภตฺตํ ยถาสุขํฯ
๘๒๒.
ลภิตฺวา ปน นิสฺสฏฺฐํ, ตํ ตุ สตฺตาหกาลิกํ;
อรุอาทีนิ มกฺเขตุํ, สายิตุํ วา น วฏฺฏติฯ
๘๒๓.
อญฺญสฺส
จชิตฺวา นิรเปกฺโขว, ลภิตฺวา ปุน สายิตุํฯ
๘๒๔.
อนาปตฺติ อธิฏฺเฐติ, วิสฺสชฺเชติ วินสฺสติ;
อจฺฉินฺทิตฺวา จ วิสฺสาสํ, คณฺหตุมฺมตฺตกาทิโนฯ
๘๒๕.
สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, กถิเนน สมา มตา;
สทากถินจิตฺเตน, ปฐเมเนว สตฺถุนาฯ
เภสชฺชสิกฺขาปทกถาฯ
๘๒๖.
มาโส เสโสติ คิมฺหานํ, ปริเยเสยฺย สาฏิกํ;
อทฺธมาโสว เสโสติ, กตฺวา ปริทเห พุโธฯ
๘๒๗.
กตฺวา ปน สตุปฺปาทํ, วสฺสสาฏิกจีวรํ;
นิปฺผาเทนฺตสฺส ภิกฺขุสฺส, สมเย ปิฏฺฐิสมฺมเตฯ
๘๒๘.
โหติ นิสฺสคฺคิยาปตฺติ, ญาตกาญฺญาตกาทิโน;
เตสุเยว จ วิญฺญตฺติํ, กตฺวา นิปฺผาทเน ตถาฯ
๘๒๙.
กตฺวา ปน สตุปฺปาทํ, สมเย กุจฺฉิสญฺญิเต;
นิปฺผาเทนฺตสฺส ภิกฺขุสฺส, วตฺถมญฺญาตกาทิโนฯ
๘๓๐.
ตสฺสาทินฺนกปุพฺเพสุ
กโรโต ตตฺร วิญฺญตฺติํ, นิสฺสคฺคิยมุทีริตํฯ
๘๓๑.
โอวสฺสาเปติ เจ กายํ, นคฺโค สติปิ จีวเร;
นฺหานสฺส ปริโยสาเน, ทุกฺกฏํ วิวฏงฺคเณฯ
๘๓๒.
อูนเก ปน มาสสฺมิํ, อติเรโกติ สญฺญิโน;
ตตฺถ เวมติกสฺสาปิ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๘๓๓.
อจฺฉินฺนจีวรสฺสาปิ, อนาปตฺตาปทาสุปิ;
นฺหานโกฏฺฐกวาปีสุ, นฺหายนฺตสฺส จ ภิกฺขุโนฯ
๘๓๔.
สญฺจริตฺตสมุฏฺฐานํ
กายกมฺมํ วจีกมฺมํ, ติจิตฺตญฺจ ติเวทนํฯ
วสฺสิกสาฏิกกถาฯ
๘๓๕.
สามํ ตุ จีวรํ ทตฺวา, อจฺฉินฺทนฺตสฺส ตํ ปุน;
สกสญฺญาย ภิกฺขุสฺส, ตสฺส นิสฺสคฺคิยํ สิยาฯ
๘๓๖.
เอกาเยว ปนาปตฺติ, เอกมจฺฉินฺทโต สิยา;
พหูนิ เอกพทฺธานิ, อจฺฉินฺทนฺตสฺส วา ตถาฯ
๘๓๗.
วิสุํ ฐิตานิ เอเกก-มาหราปยโต ปน;
วตฺถานํ คณนายสฺส, อาปตฺติคณนา สิยาฯ
๘๓๘.
‘‘มยา ทินฺนานิ สพฺพานิ, อาหรา’’ติ จ ภาสโต;
เอเกน วจเนเนว, โหนฺติ อาปตฺติโย พหูฯ
๘๓๙.
อาณาเปติ สเจ อญฺญํ, ภิกฺขุํ คณฺหาติ จีวรํ;
พหูนิ คณฺหตาณตฺโต, เอกํ ปาจิตฺติยํ สิยาฯ
๘๔๐.
‘‘มยา ทินฺนานิ สพฺพานิ, คณฺหา’’ติ วทโต ปน;
เอกายสฺส จ วาจาย, โหนฺติ อาปตฺติโย พหูฯ
๘๔๑.
‘‘สงฺฆาฏิมุตฺตราสงฺคํ, คณฺห คณฺหา’’ติ ภาสโต;
โหติ วาจาย วาจาย, อาณาเปนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๘๔๒.
วิกปฺปนุปคํ กิญฺจิ, ฐเปตฺวา ปจฺฉิมํ ปรํ;
อญฺญํ ปน ปริกฺขารํ, ฉินฺทาเปนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๘๔๓.
ฐเปตฺวา
อจฺฉินฺทโตปิ ภิกฺขุสฺส, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๘๔๔.
เอวํ อนุปสมฺปนฺเน, อุปสมฺปนฺนสญฺญิโน;
ตตฺถ เวมติกสฺสาปิ, อจฺฉินฺทนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๘๔๕.
โส
คณฺหโตปิ อนาปตฺติ, ตถา อุมฺมตฺตกาทิโนฯ
๘๔๖.
อทินฺนาทานตุลฺยาว, สมุฏฺฐานาทโย นยา;
อญฺญตฺร เวทนาเยตฺถ, โหติ สา ทุกฺขเวทนาฯ
จีวรจฺฉินฺทนกถาฯ
๘๔๗.
วิญฺญาเปตฺวา สเจ สุตฺตํ, ฉพฺพิธํ สานุโลมิกํ;
จีวรํ ตนฺตวาเยหิ, วายาเปติ น วฏฺฏติฯ
๘๔๘.
สามํ วิญฺญาปิตํ สุตฺตํ, อกปฺปิยมุทีริตํ;
ตนฺตวาโยปิ วิญฺญตฺโต, ตถา อญฺญาตกาทิโกฯ
๘๔๙.
วิญฺญตฺตตนฺตวาเยน, สุตฺเตนากปฺปิเยน จ;
จีวรํ วายาเปนฺตสฺส, นิสฺสคฺคิยมุทีริตํฯ
๘๕๐.
วิทตฺถิมตฺเต ทีเฆน, หตฺถมตฺเต ติรียโต;
วีเต นิสฺสคฺคิยํ วุตฺตํ, ผลเก ผลเกปิ จฯ
๘๕๑.
เตเนว กปฺปิยํ สุตฺตํ, วายาเปนฺตสฺส ทุกฺกฏํ;
ตเถว ตนฺตวาเยน, กปฺปิเยน อกปฺปิยํฯ
๘๕๒.
เอกนฺตริกโต วาปิ, ทีฆโต วา ติรียโต;
กปฺปิยากปฺปิเยเหว, วีเต สุตฺเตหิ ทุกฺกฏํฯ
๘๕๓.
กปฺปิยากปฺปิเยเหว, ตนฺตวาเยหิ เว กเต;
กปฺปิยากปฺปิยํ สุตฺตํ, มิสฺเสตฺวา ตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๘๕๔.
สเจ อกปฺปิยํ สุตฺตํ, วาเรเนว วินนฺติ เต;
ทสฺเสตฺวาว ปริจฺเฉทํ, อกปฺปิยวิเต ปนฯ
๘๕๕.
ปาจิตฺติยํ ปมาณสฺมิํ, ตทูเน ทุกฺกฏํ สิยา;
อิตเรน วิเต วตฺเถ, อุภยตฺเถว ทุกฺกฏํฯ
๘๕๖.
ทฺเวปิ
ผลเก ผลเก ตสฺส, ทุกฺกฏํ ปริทีปิตํฯ
๘๕๗.
เอเตเนว อุปาเยน, เภเท สพฺพตฺถ สาธุกํ;
อาปตฺติเภโท วิญฺเญยฺโย, วิญฺญุนา วินยญฺญุนาฯ
๘๕๘.
กปฺปิโย ตนฺตวาโยปิ, สเจ สุตฺตมฺปิ กปฺปิยํ;
จีวรํ วายาเปนฺตสฺส, อนาปตฺติ ปกาสิตาฯ
๘๕๙.
อนาปตฺติ ปริสฺสาเว, อาโยเค อํสพทฺธเก;
สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, สญฺจริตฺตสมา มตาฯ
สุตฺตวิญฺญตฺติกถาฯ
๘๖๐.
อปฺปวาริตญาตีนํ, ตนฺตวาเย สเมจฺจ เจ;
วิกปฺปํ จีวเร ภิกฺขุ, อาปชฺชติ น วฏฺฏติฯ
๘๖๑.
ทีฆายตปฺปิตตฺถาย, สุตฺตวฑฺฒนเก กเต;
ภิกฺขุ นิสฺสคฺคิยาปตฺติํ, อาปชฺชติ น สํสโยฯ
๘๖๒.
ภิกฺขุโน ญาตกาทีนํ, ตนฺตวาเยสุ อตฺตโน;
ธเนนญฺญสฺส จตฺถาย, อนาปตฺติํ วินิทฺทิเสฯ
๘๖๓.
วายาเปนฺตสฺส อปฺปคฺฆํ, มหคฺฆํ กตฺตุกามิโน;
ตถา อุมฺมตฺตกาทีนํ, เสสํ วุตฺตมนนฺตเรฯ
เปสการกถาฯ
๘๖๔.
วสฺสํวุฏฺเฐ ยมุทฺทิสฺส, ภิกฺขู ทียติ จีวรํ;
ปวารณาย ปุพฺเพว, ตํ โหตจฺเจกจีวรํฯ
๘๖๕.
ปุเร ปวารณาเยว, ภาเชตฺวา ยทิ คยฺหติ;
วสฺสจฺเฉโท น กาตพฺโพ, สงฺฆิกํ ตํ กโรติ เจฯ
๘๖๖.
อนาปตฺติ
วิสฺสชฺเชติ วิกปฺเปติ, วินสฺสติ จ ฑยฺหติฯ
๘๖๗.
ตสฺสจฺจายิกวตฺถสฺส, กถิเน ตุ อนตฺถเต;
ปริหาเรกมาโสว, ทสาหปรโม มโตฯ
๘๖๘.
อตฺถเต
ปริหาโร มุนินฺเทน, ทสาหปรมา ปนฯ
๘๖๙.
สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, กถิเนน สมา มตา;
ปฐเมนากฺริยาจิตฺตํ, ติจิตฺตญฺจ ติเวทนํฯ
อจฺเจกจีวรกถาฯ
๘๗๐.
วสิตฺวา ปน เจ ภิกฺขุ, ปุพฺพกตฺติกปุณฺณมํ;
ฐเปตฺวา จีวรํ คาเม, ปจฺจเย สติ ตาทิเสฯ
๘๗๑.
ฉารตฺตปรมํ เตน, วสิตพฺพํ วินา ตโต;
อุตฺตริํ วสโต โทโส, วินา สงฺฆสฺส สมฺมุติํฯ
๘๗๒.
กตฺติเกเยว มาสสฺมิํ, ปฐมาย ปวาริโต;
ปจฺฉิเมน ปมาเณน, ยุตฺเต สาสงฺกสมฺมเตฯ
๘๗๓.
เสนาสเน วสนฺโตว, ฐเปตุํ เอกจีวรํ;
จตุรงฺคสมาโยเค, ลภตีติ ปกาสิโตฯ
๘๗๔.
ยํ คามํ โคจรํ กตฺวา, ภิกฺขุ อารญฺญเก วเส;
ตสฺมิํ คาเม ฐเปตุํ ตํ, มาสเมกํ ตุ วฏฺฏติฯ
๘๗๕.
อญฺญตฺเถว วสนฺตสฺส, ฉารตฺตปรมํ มตํ;
อยมสฺส อธิปฺปาโย, ปฏิจฺฉนฺโน ปกาสิโตฯ
๘๗๖.
เสนาสนมถาคนฺตฺวา, สตฺตมํ อรุณํ ปน;
อุฏฺฐาเปตุํ วิทูรตฺตา, อสกฺโกนฺตสฺส ภิกฺขุโนฯ
๘๗๗.
คามสีมมฺปิ
จีวรสฺส ปวตฺติํ โส, ญตฺวา คจฺฉติ วฏฺฏติฯ
๘๗๘.
เอวญฺจาปิ อสกฺโกนฺโต, ญตฺวา ตตฺเถว ปณฺฑิโต;
ขิปฺปํ ปจฺจุทฺธเร ฐาเน, อติเรเก หิ ติฏฺฐติฯ
๘๗๙.
วิสฺสชฺเชติ อนาปตฺติ, วินสฺสติ จ ฑยฺหติ;
อจฺฉินฺทเน จ วิสฺสาเส, ภิกฺขุสมฺมุติยาปิ วาฯ
๘๘๐.
สมุฏฺฐานาทโย
ทุติเยน, มุนินฺเทน, เตน สาสงฺกสมฺมเตฯ
สาสงฺกกถาฯ
๘๘๑.
ชานํ ปริณตํ ลาภํ, ภิกฺขุสงฺฆสฺส โย ปน;
อตฺตโน ปริณาเมยฺย, ตสฺส นิสฺสคฺคิยํ สิยาฯ
๘๘๒.
สเจ ‘‘อญฺญสฺส เทหี’’ติ, ปริณาเมติ ภิกฺขุโน;
สุทฺธิกํ สุทฺธจิตฺเตน, ปาจิตฺติยมุทีริตํฯ
๘๘๓.
จีวรํ วา ปรสฺเสก-เมกํ วา ปน อตฺตโน;
ปริณาเมยฺย เจ สทฺธิํ, ทฺเว ปาจิตฺติโย สิยุํฯ
๘๘๔.
สงฺฆสฺส ปน ยํ ทินฺนํ, ตํ คเหตุํ น วฏฺฏติ;
สงฺฆสฺเสว ปทาตพฺโพ, อเทนฺตสฺส ปราชโยฯ
๘๘๕.
เจติยสฺส จ สงฺฆสฺส, ปุคฺคลสฺสปิ วา ปน;
อญฺญสฺส โปณมญฺญสฺส, ปริณาเมยฺย ทุกฺกฏํฯ
๘๘๖.
โย ปนนฺตมโส ภิกฺขุ, สุนขสฺสปิ โอณตํ;
สุนขสฺส ปนญฺญสฺส, ปริณาเมยฺย ทุกฺกฏํฯ
๘๘๗.
อิทญฺหิ
กายกมฺมํ วจีกมฺมํ, ติจิตฺตญฺจ ติเวทนํฯ
ปริณตกถาฯ
ปตฺตวคฺโค ตติโยฯ
๘๘๘.
เตเนกวตฺถุคฺคตรงฺคมาลํ;
สีลนฺตมาปตฺติวิปตฺติคาหํ;
ตรนฺติ ปญฺญตฺติมหาสมุทฺทํ;
วินิจฺฉยํ เย ปนิมํ ตรนฺติฯ
อิติ วินยวินิจฺฉเย นิสฺสคฺคิยกถา นิฏฺฐิตาฯ
ปาจิตฺติยกถา
๘๘๙.
สมฺปชานมุสาวาเท
ทวา รวา ภณนฺตสฺส, น โทสุมฺมตฺตกาทิโนฯ
๘๙๐.
อญฺญตฺถาปตฺติโย ปญฺจ, มุสาวาทสฺส การณา;
สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, อทินฺนาทานตุลฺยกาฯ
สมฺปชานมุสาวาทกถาฯ
๘๙๑.
ชาติอาทีสุ วุตฺเตสุ, ทสสฺวกฺโกสวตฺถุสุ;
ภูเตน วา อภูเตน, เยน เกนจิ วตฺถุนาฯ
๘๙๒.
ยาย กายจิ ภาสาย, หตฺถมุทฺทาย วา ปน;
ปาราชิกมนาปนฺนํ, ภิกฺขุมาปนฺนเมว วาฯ
๘๙๓.
อญฺญตฺรญฺญาปเทเสน, โอมสนฺตสฺส ภิกฺขุโน;
ตตฺถ ปาจิตฺติยาปตฺติ, สมฺพุทฺเธน ปกาสิตาฯ
๘๙๔.
เตเหวญฺญาปเทเสน
สพฺพตฺถานุปสมฺปนฺนํ, อกฺโกสนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๘๙๕.
อนกฺโกสิตุกามสฺส, เกวลํ ทวกมฺยตา;
วทโต ปน สพฺพตฺถ, ทุพฺภาสิตมุทีริตํฯ
๘๙๖.
ปวิฏฺฐานุปสมฺปนฺน-ฏฺฐาเน อิธ จ ภิกฺขุนี;
อนาปตฺติ ปุรกฺขตฺวา, อตฺถธมฺมานุสาสนิํฯ
๘๙๗.
วทโต ปน ภิกฺขุสฺส, สมุฏฺฐานาทโย นยา;
อนนฺตรสมา วุตฺตา, ทุกฺขา โหเตตฺถ เวทนาฯ
โอมสวาทกถาฯ
๘๙๘.
อาปตฺติ ภิกฺขุเปสุญฺเญ, ทุวิธาการโต สิยา;
อตฺตโน ปิยกามสฺส, ปรเภทตฺถิโนปิ วาฯ
๘๙๙.
อกฺโกสนฺตสฺส ปริยาย-ปาฬิมุตฺตนเยหิ จ;
วจนสฺสุปสํหาเร, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๙๐๐.
ตถา
ฐิตา อนุปสมฺปนฺน-ฏฺฐาเน อิธ จ ภิกฺขุนีฯ
๙๐๑.
น เจว ปิยกามสฺส, น จ เภทตฺถิโนปิ วา;
ปาปานํ ครหตฺถาย, วทนฺตสฺส จ ภิกฺขุโนฯ
๙๐๒.
ตถา อุมฺมตฺตกาทีนํ, อนาปตฺตีติ ทีปิตา;
สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, อทินฺนาทานสาทิสาฯ
เปสุญฺญกถาฯ
๙๐๓.
ฐเปตฺวา ภิกฺขุนิํ ภิกฺขุํ, อญฺเญน ปิฏกตฺตยํ;
ธมฺมํ สห ภณนฺตสฺส, ตสฺส ปาจิตฺติยํ สิยาฯ
๙๐๔.
ราโชวาทาทโย มหาปจฺจริยาทิสุ;
อนารุฬฺเหสุ สงฺคีติํ, อาปตฺติชนกาติ หิฯ
๙๐๕.
ทุกฺกฏํ โหติ ภิกฺขุสฺมิํ, ตถา ภิกฺขุนิยาปิ จ;
ภิกฺขุสฺสานุปสมฺปนฺน-สญฺญิโน วิมติสฺส วาฯ
๙๐๖.
เอกโต อุทฺทิสาเปติ, สชฺฌายํ วา กโรติ โย;
ภณนฺตํ ปคุณํ คนฺถํ, โอปาเตติ จ โย ปนฯ
๙๐๗.
ตสฺส จานุปสมฺปนฺน-สนฺติเก คณฺหโตปิ จ;
อุทฺเทสํ ตุ อนาปตฺติ, ภณเน เตน เอกโตฯ
๙๐๘.
วาจโต จ สมุฏฺฐาติ, วาจาจิตฺตทฺวยาปิ จ;
สมุฏฺฐานมิทํ วุตฺตํ, ปทโสธมฺมสญฺญิตํฯ
ปทโสธมฺมกถาฯ
๙๐๙.
สพฺพจฺฉนฺนปริจฺฉนฺเน, นิปชฺเชยฺย สเจ ปน;
เยภุยฺเยน ปริจฺฉนฺเน, ฉนฺเน เสนาสเนปิ วาฯ
๙๑๐.
ติสฺสนฺนํ ปน รตฺตีนํ, อุทฺธํ โย ปน รตฺติยํ;
ฐเปตฺวา ภิกฺขุํ อญฺเญน, ตสฺส ปาจิตฺติยํ สิยาฯ
๙๑๑.
วตฺถุํ ยํ ปน นิทฺทิฏฺฐํ, เมถุนสฺส ปโหนกํ;
อาปตฺยนฺตมโส เตน, ติรจฺฉานคเตนปิฯ
๙๑๒.
นิปนฺเน
อิตรสฺมิํ นิปนฺเน วา, สเจ ภิกฺขุ นิปชฺชติฯ
๙๑๓.
อุภินฺนํ อุฏฺฐหิตฺวา วา, นิปชฺชนปโยคโต;
อาปตฺตานุปสมฺปนฺน-คณนายปิ วา สิยาฯ
๙๑๔.
สเจ ปิธาย วา คพฺภํ, นิปชฺชติปิธาย วา;
อาปตฺตตฺถงฺคเต สูริเย, จตุตฺถทิวเส สิยาฯ
๙๑๕.
ทิยฑฺฒหตฺถุพฺเพเธน
ปริกฺขิตฺตมฺปิ ตํ สพฺพํ, ปริกฺขิตฺตนฺติ วุจฺจติฯ
๙๑๖.
ภิกฺขุสฺสนฺตมโส ทุสฺส-กุฏิยํ วสโตปิ จ;
สหเสยฺยาย อาปตฺติ, โหตีติ ปริทีปิโตฯ
๙๑๗.
สพฺพจฺฉนฺนปริจฺฉนฺน-เยภุยฺยาทิปฺปเภทโต;
สตฺต ปาจิตฺติยาเนตฺถ, ทฏฺฐพฺพานิ สุพุทฺธินาฯ
๙๑๘.
อฑฺฒจฺฉนฺนปริจฺฉนฺเน, ทุกฺกฏํ ปริทีปิตํ;
สพฺพจูฬปริจฺฉนฺน-ฉนฺนาทีหิปิ ปญฺจธาฯ
๙๑๙.
อนาปตฺติ ทิรตฺตํ วา, ติรตฺตํ วสโต สห;
อรุณสฺส ปุเรเยว, ตติยาย จ รตฺติยาฯ
๙๒๐.
นิกฺขมิตฺวา วสนฺตสฺส, ปุน สทฺธิญฺจ ภิกฺขุโน;
ตถา สพฺพปริจฺฉนฺน-สพฺพจฺฉนฺนาทิเกปิ จฯ
๙๒๑.
เอวํ อนุปสมฺปนฺเน, นิปนฺเนปิ นิสีทโต;
เสสา เอฬกโลเมน, สมุฏฺฐานาทโย สมาฯ
สหเสยฺยกถาฯ
๙๒๒.
สเจ ตทหุชาตาย, อปิ โย มานุสิตฺถิยา;
สหเสยฺยํ ปกปฺเปยฺย, ตสฺส ปาจิตฺติยํ สิยาฯ
๙๒๓.
ทิสฺสมานกรูปาย, ยกฺขิยา เปติยา สห;
รตฺติยํ โย นิปชฺเชยฺย, เทวิยา ปณฺฑเกน วาฯ
๙๒๔.
เมถุนวตฺถุภูตาย, ติรจฺฉานคติตฺถิยา;
วตฺถูนํ คณนายสฺส, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๙๒๕.
อิเธกทิวเสเนว
เสโส อนนฺตเร วุตฺต-สทิโสว วินิจฺฉโยฯ
ทุติยสหเสยฺยกถาฯ
๙๒๖.
อุทฺธํ
วินา ธมฺมํ ภณนฺตสฺส, โหติ ปาจิตฺติ อิตฺถิยาฯ
๙๒๗.
คาถาปาโท ปเนโกว, เอกวาจาติ สญฺญิโต;
ปทโสธมฺมํ นิทฺทิฏฺฐํ, ธมฺมมฏฺฐกถมฺปิ วาฯ
๙๒๘.
ฉนฺนํ อุปริ วาจานํ, ปทาทีนํ วสา ปน;
เทเสนฺตสฺส สิยาปตฺติ, ปทาทิคณนาย จฯ
๙๒๙.
นิมฺมินิตฺวา ฐิเตนาปิ, สทฺธิํ ปุริสวิคฺคหํ;
ยกฺเขนปิ จ เปเตน, ติรจฺฉานคเตนปิฯ
๙๓๐.
ฐิตสฺส มาตุคามสฺส, ธมฺมํ โย ปน ภาสติ;
ฉนฺนํ อุปริ วาจานํ, ตสฺส ปาจิตฺติยํ สิยาฯ
๙๓๑.
ปุริเส อิตฺถิสญฺญิสฺส, วิมติสฺส จ ปณฺฑเก;
อุตฺตริ ฉหิ วาจาหิ, วทโต โหติ ทุกฺกฏํฯ
๙๓๒.
อิตฺถิรูปํ คเหตฺวาน, ฐิตานํ ภาสโตปิ จ;
ทุกฺกฏํ ยกฺขิเปตีนํ, ติรจฺฉานคติตฺถิยาฯ
๙๓๓.
ปุริเส สติ วิญฺญุสฺมิํ, สยํ อุฏฺฐาย วา ปุน;
เทเสนฺตสฺส นิสีทิตฺวา, มาตุคามสฺส วา ตถาฯ
๙๓๔.
อญฺญิสฺสา ปุน อญฺญิสฺสา, อิตฺถิยา ภณโตปิ จ;
ฉหิ ปญฺจหิ วาจาหิ, อนาปตฺติ ปกาสิตาฯ
๙๓๕.
ปทโสธมฺมตุลฺยาว, สมุฏฺฐานาทโย มตา;
อยเมว วิเสโสติ, กฺริยากฺริยมิทํ ปนฯ
ธมฺมเทสนากถาฯ
๙๓๖.
มหคฺคตํ ปณีตํ วา, อาโรเจนฺตสฺส ภิกฺขุโน;
ฐเปตฺวา ภิกฺขุนิํ ภิกฺขุํ, ภูเต ปาจิตฺติยํ สิยาฯ
๙๓๗.
โน
ปริยายวจเน จสฺส, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๙๓๘.
อนาปตฺติ ตถารูเป, การเณ สติ ภาสโต;
สพฺพสฺสปิ จ สีลาทิํ, วทโต อาทิกมฺมิโนฯ
๙๓๙.
อุมฺมตฺตกปทํ เอตฺถ, น วุตฺตํ ตทสมฺภวา;
ภูตาโรจนกํ นาม, สมุฏฺฐานมิทํ มตํฯ
๙๔๐.
กายโต วาจโต กาย-วาจโต จ ติธา สิยา;
กุสลาพฺยากเตเหว, ทฺวิจิตฺตญฺจ ทฺวิเวทนํฯ
ภูตาโรจนกถาฯ
๙๔๑.
อาปตฺติํ ปน ทุฏฺฐุลฺลํ, อาโรเจนฺตสฺส ภิกฺขุโน;
อาปตฺตานุปสมฺปนฺเน, ฐเปตฺวา ภิกฺขุสมฺมุติํฯ
๙๔๒.
สงฺฆาทิเสสมาปนฺโน, โมเจตฺวา อสุจิํ อยํ;
ฆเฏตฺวา วตฺถุนาปตฺติํ, วทนฺตสฺเสว วชฺชตาฯ
๙๔๓.
อิธ สงฺฆาทิเสสาว, ทุฏฺฐุลฺลาปตฺติโย มตา;
ตสฺมา สุทฺธสฺส ทุฏฺฐุลฺลํ, วทํ ปาจิตฺติยํ ผุเสฯ
๙๔๔.
อทุฏฺฐุลฺลาย ทุฏฺฐุลฺล-สญฺญิโน วิมติสฺส วา;
อาปตฺติโยปิ วา เสสา, อาโรเจนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๙๔๕.
ตถา อนุปสมฺปนฺเน, ทุฏฺฐุลฺลํ ปญฺจธา มตํ;
อชฺฌาจารมทุฏฺฐุลฺลํ, อาโรเจตุํ น วฏฺฏติฯ
๙๔๖.
วตฺถุํ วา ปน อาปตฺติํ, อาโรเจนฺตสฺส เกวลํ;
อนาปตฺตีติ ญาตพฺพํ, ภิกฺขุสมฺมุติยา ตถาฯ
๙๔๗.
เอวมุมฺมตฺตกาทีนํ, สมุฏฺฐานาทโย นยา;
อทินฺนาทานตุลฺยาว, เวทนา ทุกฺขเวทนาฯ
ทุฏฺฐุลฺลาโรจนกถาฯ
๙๔๘.
ขเณยฺย
เภทาเปยฺย จ ภินฺเทยฺย, ตสฺส ปาจิตฺติยํ สิยาฯ
๙๔๙.
สยเมว
ปหารสฺมิํ ปหารสฺมิํ, ปาจิตฺติยมุทีริตํฯ
๙๕๐.
อาณาเปนฺตสฺส เอกาว, ทิวสํ ขณโตปิ จ;
ปุนปฺปุนาณาเปนฺตสฺส, วาจโต วาจโต สิยาฯ
๙๕๑.
‘‘ขณ โปกฺขรณิํ วาปิํ, อาวาฏํ ขณ กูปกํ’’;
อิจฺเจวํ ตุ วทนฺตสฺส, โกจิ โทโส น วิชฺชติฯ
๙๕๒.
‘‘อิมํ ขณ จ โอกาสํ, อิธ โปกฺขรณิํ ขณ;
อิมสฺมิํ ขณ โอกาเส’’, วตฺตุเมวํ น วฏฺฏติฯ
๙๕๓.
‘‘กนฺทํ ขณ กุรุนฺทํ วา, ถูณํ ขณ จ ขาณุกํ;
มูลํ ขณ จ ตาลํ วา’’, เอวํ วทติ วฏฺฏติฯ
๙๕๔.
‘‘อิมํ มูลํ อิมํ วลฺลิํ, อิมํ ตาลํ อิมํ นฬํ;
ขณา’’ติ นิยเมตฺวาน, วตฺตุํ ปน น วฏฺฏติฯ
๙๕๕.
อุสฺสิญฺจิตุํ สเจ สกฺกา, ฆเฏหิ ตนุกทฺทโม;
ภิกฺขุนา อปเนตพฺโพ, พหลํ น จ วฏฺฏติฯ
๙๕๖.
ภิชฺชิตฺวา นทิยาทีนํ, ปติตํ โตยสนฺติเก;
ตฏํ วฏฺฐํ วิโกเปตุํ, จาตุมาสมฺปิ วฏฺฏติฯ
๙๕๗.
สเจ ปตติ โตยสฺมิํ, เทเว วุฏฺเฐปิ วฏฺฏติ;
จาตุมาสมติกฺกนฺเต, โตเย เทโว หิ วสฺสติฯ
๙๕๘.
ปาสาณปิฏฺฐิยํ โสณฺฑิํ, ขณนฺติ ยทิ ตตฺถ ตุ;
รชํ ปตติ เจ ปุพฺพํ, ปจฺฉา เทโวภิวสฺสติฯ
๙๕๙.
โสเธตุํ ภินฺทิตุํ อนฺโต-จาตุมาสํ ตุ วฏฺฏติ;
จาตุมาสกโต อุทฺธํ, วิโกเปตุํ น วฏฺฏติฯ
๙๖๐.
วารินา
ตํ วฏฺฏติ วิโกเปตุํ, โตเย เทโว หิ วสฺสติฯ
๙๖๑.
อลฺลียติ ผุสายนฺเต, ปิฏฺฐิปาสาณเก รชํ;
จาตุมาสจฺจเย ตมฺปิ, วิโกเปตุํ น วฏฺฏติฯ
๙๖๒.
สเจ อกตปพฺภาเร, วมฺมิโก ปน อุฏฺฐิโต;
ยถาสุขํ วิโกเปยฺย, จาตุมาสจฺจเยปิ จฯ
๙๖๓.
อพฺโภกาเส
รุกฺเข อุปจิกาทีนํ, มตฺติกายปิ โส นโยฯ
๙๖๔.
มูสิกุกฺกร โคกณฺฏ-คณฺฑุปฺปาทมเลสุปิ;
อยเมว นโย วุตฺโต, อสมฺพทฺเธสุ ภูมิยาฯ
๙๖๕.
เตเหว สทิสา โหนฺติ, กสินงฺคลมตฺติกา;
อจฺฉินฺนา ภูมิสมฺพนฺธา, สา ชาตปถวี สิยาฯ
๙๖๖.
เสนาสนมฺปิ อจฺฉนฺนํ, วินฏฺฐฉทนมฺปิ วา;
จาตุมาสกโต อุทฺธํ, โอวฏฺฐํ น วิโกปเยฯ
๙๖๗.
ตโต ‘‘โคปานสิํ ภิตฺติํ, ถมฺภํ วา ปทรตฺถรํ;
คณฺหิสฺสามี’’ติ สญฺญาย, คเหตุํ ปน วฏฺฏติฯ
๙๖๘.
คณฺหนฺตสฺสิฏฺฐกาทีนิ, สเจ ปตติ มตฺติกา;
อนาปตฺติ สิยาปตฺติ, มตฺติกํ ยทิ คณฺหติฯ
๙๖๙.
อตินฺโต มตฺติกาปุญฺโช, อนฺโตเคเห สเจ สิยา;
อโนวฏฺโฐ จ ภิกฺขูนํ, สพฺพทา โหติ กปฺปิโยฯ
๙๗๐.
วุฏฺเฐ ปุน จ เคหสฺมิํ, เคหํ ฉาเทนฺติ ตํ สเจ;
จาตุมาสจฺจเย สพฺโพ, ตินฺโต โหติ อกปฺปิโยฯ
๙๗๑.
ยตฺตกํ ตตฺถ ตินฺตํ ตุ, ตตฺตกํ โหตฺยกปฺปิยํ;
อตินฺตํ ตตฺถ ยํ ยํ ตุ, ตํ ตํ โหติ หิ กปฺปิยํฯ
๙๗๒.
เตมิโต
ปถวี เจว สา ชาตา, น วฏฺฏติ ตโต ปรํฯ
๙๗๓.
อพฺโภกาเส จ ปากาโร, โอวฏฺโฐ มตฺติกามโย;
จาตุมาสจฺจเย ‘‘ชาตา, ปถวี’’ติ ปวุจฺจติฯ
๙๗๔.
ตตฺถ ลคฺคํ รชํ สณฺหํ, อฆํสนฺโตว มตฺตโส;
ฉุปิตฺวา อลฺลหตฺเถน, สเจ คณฺหาติ วฏฺฏติฯ
๙๗๕.
สเจ อิฏฺฐกปากาโร, เยภุยฺยกถเล ปน;
ฐาเน ติฏฺฐติ โส ตสฺมา, วิโกเปยฺย ยถาสุขํฯ
๙๗๖.
อพฺโภกาเส ฐิตํ ถมฺภํ, จาเลตฺวา ปนิโต จิโต;
ปถวิํ ตุ วิโกเปตฺวา, คเหตุํ น จ วฏฺฏติฯ
๙๗๗.
อญฺญมฺปิ
อยเมว นโย โทโส, อุชุมุทฺธรโต น จฯ
๙๗๘.
ปาสาณํ ยทิ วา รุกฺขํ, อุจฺจาเลตฺวา ปวฏฺฏติ;
น โทโส สุทฺธจิตฺตสฺส, สเจ ปถวิ ภิชฺชติฯ
๙๗๙.
ผาเลนฺตานมฺปิ ทารูนิ, สาขาทีนิ จ กฑฺฒโต;
อยเมว นโย วุตฺโต, ภูมิยํ สุทฺธเจตโสฯ
๙๘๐.
กณฺฏกํ สูจิมฏฺฐิํ วา, ขิลํ วา ภูมิยํ ปน;
อาโกเฏตุํ ปเวเสตุํ, ภิกฺขุโน น จ วฏฺฏติฯ
๙๘๑.
‘‘อหํ ปสฺสาวธาราย, ภินฺทิสฺสามี’’ติ เมทินิํ;
ภิกฺขุสฺส ปน ปสฺสาว-เมวํ กาตุํ น วฏฺฏติฯ
๙๘๒.
อนาปตฺติ กโรนฺตสฺส, สเจ ภิชฺชติ เมทินี;
สมชฺชโต สมํ กาตุํ, ฆํสิตุํ น จ วฏฺฏติฯ
๙๘๓.
ปาทงฺคุฏฺเฐน วา ภูมิํ, ลิขิตุมฺปิ น วฏฺฏติ;
ภินฺทนฺเตน จ ปาเทหิ, ตถา จงฺกมิตุมฺปิ วาฯ
๙๘๔.
ปถวิํ อลฺลหตฺเถน, ฉุปิตฺวา สุขุมํ รชํ;
อฆํสนฺโต คเหตฺวา เจ, หตฺถํ โธวติ วฏฺฏติฯ
๙๘๕.
สยํ
อาปตฺตนฺตมโส ปตฺตํ, ทหนฺตสฺสาปิ ภิกฺขุโนฯ
๙๘๖.
ฐาเนสุ ยตฺตเกสฺวคฺคิํ, เทติ ทาเปติ วา ปน;
ตตฺตกาเนว ภิกฺขุสฺส, โหนฺติ ปาจิตฺติยานิปิฯ
๙๘๗.
ฐเปตุํ ภิกฺขุโน อคฺคิํ, ภูมิยํ น จ วฏฺฏติ;
กปาเล ปตฺตปจเน, ฐเปตุํ ปน วฏฺฏติฯ
๙๘๘.
อคฺคิํ อุปริ ทารูนํ, ฐเปตุํ น จ วฏฺฏติ;
ทหนฺโต ตานิ คนฺตฺวา โส, ภูมิํ ทหติ เจ ปนฯ
๙๘๙.
เอเสว จ นโย วุตฺโต, อิฏฺฐกาวาสกาทิสุ;
ฐเปตุํ อิฏฺฐกาทีนํ, มตฺถเกสฺเวว วฏฺฏติฯ
๙๙๐.
กสฺมา ปนาติ เจ? เตส-มนุปาทานภาวโต;
ขาณุเก สุกฺขรุกฺเข วา, อคฺคิํ ทาตุํ น วฏฺฏติฯ
๙๙๑.
อนาปตฺติ
ฑยฺหมาเน ตุ หตฺถสฺมิํ, สเจ ปาเตติ ภูมิยํฯ
๙๙๒.
ปุน ตํ ปติตฏฺฐาเน, ทตฺวา ตสฺส ปนินฺธนํ;
อคฺคิํ วฏฺฏติ กาตุนฺติ, มหาปจฺจริยํ รุตํฯ
๙๙๓.
ตสฺสาปถวิยํเยว, ปถวีติ จ สญฺญิโน;
วิมติสฺสุภยตฺถาปิ, ทุกฺกฏํ ปริยาปุตํฯ
๙๙๔.
อนาปตฺติ ‘‘อิมํ ชาน, อิมมาหร เทหิ’’ติ;
วทนฺตสฺส, สจิตฺตญฺจ, ติสมุฏฺฐานเมว จฯ
ปถวีขณนกถาฯ
มุสาวาทวคฺโค ปฐโมฯ
๙๙๕.
ภวนฺตสฺส
ปาตพฺยตานิมิตฺตํ ตุ, ปาจิตฺติยมุทีริตํฯ
๙๙๖.
อุทกฏฺโฐ ถลฏฺโฐติ, ทุวิโธ โหติ โส ปน;
ติลพีชาทิโก ตตฺถ, สปณฺโณปิ อปณฺณโกฯ
๙๙๗.
อุทกฏฺโฐติ วิญฺเญยฺโย, สพฺโพ เสวาลชาติโก;
วิโกเปนฺตสฺส ตํ สพฺพํ, ตสฺส ปาจิตฺติยํ สิยาฯ
๙๙๘.
วิยูหิตฺวา ตุ หตฺเถน, นฺหายิตุํ ปน วฏฺฏติ;
โหติ ตสฺส จ สพฺพมฺปิ, ฐานญฺหิ สกลํ ชลํฯ
๙๙๙.
อุทเกน วินา เจจฺจ, ตํ ปนุทฺธริตุํ ชลา;
น จ วฏฺฏติ ภิกฺขุสฺส, ฐานสงฺกมนญฺหิ ตํฯ
๑๐๐๐.
อุทเกนุกฺขิปิตฺวา ตํ, ปกฺขิปนฺตสฺส วาริสุ;
วฏฺฏตีติ จ นิทฺทิฏฺฐํ, สพฺพอฏฺฐกถาสุปิฯ
๑๐๐๑.
ชเล วลฺลิติณาทีนิ, อุทฺธรนฺตสฺส โตยโต;
วิโกเปนฺตสฺส วา ตตฺถ, โหติ ปาจิตฺติ ภิกฺขุโนฯ
๑๐๐๒.
ปเรหุปฺปาฏิตาเนตฺถ, วิโกเปนฺตสฺส ทุกฺกฏํ;
คจฺฉนฺติ หิ ยโต ตานิ, พีชคาเมน สงฺคหํฯ
๑๐๐๓.
ถลฏฺเฐ
อุทฺธํ วฑฺฒนโก ตสฺส, ภูตคาเมน สงฺคโหฯ
๑๐๐๔.
นาฬิเกราทิกานมฺปิ, ขาณุ อุทฺธํ น วฑฺฒติ;
ตสฺมา ตสฺส กโต โหติ, พีชคาเมน สงฺคโหฯ
๑๐๐๕.
ตถา กทลิยา ขาณุ, ผลิตาย ปกาสิโต;
อผลิตาย โย ขาณุ, ภูตคาเมน โส มโตฯ
๑๐๐๖.
ผลิตา กทลี ยาว, นีลปณฺณา จ ตาว สา;
นฬเวฬุติณาทีน-มยเมว วินิจฺฉโยฯ
๑๐๐๗.
อคฺคโต
ตทา สงฺคหิโต โหติ, พีชคาเมน นามโสฯ
๑๐๐๘.
อินฺทสาลาทิรุกฺขานํ, พีชคาเมน สงฺคโห;
ฉินฺทิตฺวา ฐปิตานํ ตุ, วิญฺเญยฺโย วินยญฺญุนาฯ
๑๐๐๙.
มณฺฑปาทีนมตฺถาย, นิกฺขณนฺติ จ เต สเจ;
นิคฺคเต มูลปณฺณสฺมิํ, ภูตคาเมน สงฺคโหฯ
๑๐๑๐.
มูลมตฺเตปิ วา เยสํ, ปณฺณมตฺเตปิ วา ปน;
นิคฺคเตปิ กโต เตสํ, พีชคาเมน สงฺคโหฯ
๑๐๑๑.
สกนฺทา ปน ตาลฏฺฐิ, พีชคาโมติ วุจฺจติ;
ปตฺตวฏฺฏิ ยทา นีลา, นิคฺคจฺฉติ ตทา น จฯ
๑๐๑๒.
นาฬิเกรตจํ ภิตฺวา, ทนฺตสูจีว องฺกุโร;
นิคฺคจฺฉติ ตทา โสปิ, พีชคาโมติ วุจฺจติฯ
๑๐๑๓.
มิคสิงฺคสมานาย, สติยา ปตฺตวฏฺฏิยา;
อนิคฺคเตปิ มูลสฺมิํ, ภูตคาโมติ วุจฺจติฯ
๑๐๑๔.
น โหนฺติ หริตา ยาว, วีหิอาทีนมงฺกุรา;
นิคฺคเตสุปิ ปณฺเณสุ, พีชคาเมน สงฺคโหฯ
จตฺตาโร ภาณวารา นิฏฺฐิตาฯ
๑๐๑๕.
อมฺพชมฺพุฏฺฐิกาทีน-เมเสว จ วินิจฺฉโย;
วนฺทากา วาปิ อญฺญํ วา, รุกฺเข ชายติ ยํ ปนฯ
๑๐๑๖.
รุกฺโขวสฺส
อมูลวลฺลิอาทีน-มยเมว วินิจฺฉโยฯ
๑๐๑๗.
ปาการาทีสุ เสวาโล, อคฺคพีชนฺติ วุจฺจติ;
ยาว ทฺเว ตีณิ ปตฺตานิ, น สญฺชายนฺติ ตาว โสฯ
๑๐๑๘.
ปตฺเตสุ ปน ชาเตสุ, วตฺถุ ปาจิตฺติยสฺส โส;
ฆํสิตฺวา ปน ตํ ตสฺมา, อปเนตุํ น วฏฺฏติฯ
๑๐๑๙.
เสวาเล
อพฺโพหาโรว โส อนฺโต, ปูวาทีสุปิ กณฺณกํฯ
๑๐๒๐.
ปาสาณททฺทุเสวาล-เสเลยฺยปฺปภุตีนิ จ;
โหนฺติ ทุกฺกฏวตฺถูนิ, อปตฺตานีติ นิทฺทิเสฯ
๑๐๒๑.
ปุปฺผิตํ ตุ อหิจฺฉตฺตํ, อพฺโพหาริกตํ คตํ;
สเจ ตํ มกุฬํ โหติ, โหติ ทุกฺกฏวตฺถุกํฯ
๑๐๒๒.
รุกฺเข ตจํ วิโกเปตฺวา, ตถา ปปฺปฏิกมฺปิ จ;
นิยฺยาสมฺปิ ปนลฺลสฺมิํ, คเหตุํ น จ วฏฺฏติฯ
๑๐๒๓.
นุหิอาทีสุ รุกฺเขสุ, ตาลปณฺณาทิเกสุ วา;
ลิขโต ตตฺถชาเตสุ, ปาจิตฺติยมุทีรเยฯ
๑๐๒๔.
ปุปฺผํ ปณฺฑุปลาสํ วา, ผลํ วา ปกฺกเมว วา;
ปาเตนฺตสฺส จ จาเลตฺวา, ปาจิตฺติยมุทีริตํฯ
๑๐๒๕.
นาเมตฺวา ผลินิํ สาขํ, ทาตุํ วฏฺฏติ คณฺหโต;
สยํ ขาทิตุกาโม เจ, ทาตุเมวํ น วฏฺฏติฯ
๑๐๒๖.
อุกฺขิปิตฺวา ปรํ กญฺจิ, คาหาเปตุมฺปิ วฏฺฏติ;
ปุปฺผานิ โอจินนฺเตสุ, อยเมว วินิจฺฉโยฯ
๑๐๒๗.
เยสํ รุหติ รุกฺขานํ, สาขา เตสมฺปิ สาขินํ;
กปฺปิยํ ตมกาเรตฺวา, วิโกเปนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๑๐๒๘.
อยเมว นโย อลฺล-สิงฺคิเวราทิเกสุปิ;
ทุกฺกฏํ พีชคาเมสุ, นิทฺทิฏฺฐตฺตา มเหสินาฯ
๑๐๒๙.
‘‘รุกฺขํ ฉินฺท ลตํ ฉินฺท, กนฺทํ มูลมฺปิ อุทฺธร;
อุปฺปาเฏหี’’ติ วตฺตุมฺปิ, วฏฺฏเตวานิยามโตฯ
๑๐๓๐.
‘‘อมฺพํ
คเหตฺวา ปน นามมฺปิ, วฏฺฏเตวานิยามโตฯ
๑๐๓๑.
‘‘อิมํ
ฉินฺท ภินฺทา’’ติ วา วตฺตุํ, นิยเมตฺวา น วฏฺฏติฯ
๑๐๓๒.
ปูเรตฺวา อุจฺฉุขณฺฑานํ, ปจฺฉิโย อาหรนฺติ เจ;
สพฺพเมว กตํ โหติ, เอกสฺมิํ กปฺปิเย กเตฯ
๑๐๓๓.
เอกโต ปน พทฺธานิ, อุจฺฉุทารูนิ โหนฺติ เจ;
กปฺปิยํ กโรนฺโต ปน, ทารุํ วิชฺฌติ วฏฺฏติฯ
๑๐๓๔.
วลฺลิยา รชฺชุยา วาปิ, ยาย พทฺธานิ ตานิ หิ;
ภาชเนน สมานตฺตา, ตํ วิชฺฌติ น วฏฺฏติฯ
๑๐๓๕.
ภตฺตํ มริจปกฺเกหิ, มิสฺเสตฺวา อาหรนฺติ เจ;
เอกสิตฺเถปิ ภตฺตสฺส, สเจ วิชฺฌติ วฏฺฏติฯ
๑๐๓๖.
อยเมว นโย วุตฺโต, ติลตณฺฑุลกาทิสุ;
เอกาพทฺเธ กปิตฺเถปิ, กฏาเห กปฺปิยํ กเรฯ
๑๐๓๗.
กฏาหํ ยทิ มุญฺจิตฺวา, อนฺโต จรติ มิญฺชกํ;
ภินฺทาเปตฺวา กปิตฺถํ ตํ, กาเรตพฺพํ ตุ กปฺปิยํฯ
๑๐๓๘.
อภูตคามพีเชสุ, ภูตคามาทิสญฺญิโน;
ตตฺถ เวมติกสฺสาปิ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๐๓๙.
อตถาสญฺญิโน ตตฺถ, อสญฺจิจฺจาสติสฺส จ;
อุมฺมตฺตกาทิกานญฺจ, อนาปตฺติ ปกาสิตาฯ
๑๐๔๐.
อิทญฺจ ติสมุฏฺฐานํ, กฺริยํ สญฺญาวิโมกฺขกํ;
กายกมฺมํ วจีกมฺมํ, ติจิตฺตญฺจ ติเวทนํฯ
ภูตคามกถาฯ
๑๐๔๑.
กเต สงฺเฆน กมฺมสฺมิํ, อญฺญวาทวิเหสเก;
ตถา ปุน กโรนฺตสฺส, โหติ ปาจิตฺติยทฺวยํฯ
๑๐๔๒.
ติกปาจิตฺติยํ
กมฺเม อโรปิเต เจวํ, วทนฺตสฺส จ ทุกฺกฏํฯ
๑๐๔๓.
อาปตฺติํ
ภวิสฺสตี’’ติ สญฺญิสฺส, คิลานสฺส น โทสตาฯ
๑๐๔๔.
อทินฺนาทานตุลฺยาว, สมุฏฺฐานาทโย นยา;
กฺริยากฺริยมิทํ วุตฺตํ, เวทนา ทุกฺขเวทนาฯ
อญฺญวาทกถาฯ
๑๐๔๕.
อยสํ กตฺตุกาโมว, สมฺมตสฺส หิ ภิกฺขุโน;
วทนฺโต อุปสมฺปนฺเน, อุชฺฌาเปติ จ ขียติฯ
๑๐๔๖.
ตสฺมิํ วตฺถุทฺวเย ตสฺส, โหติ ปาจิตฺติยทฺวยํ;
ติกปาจิตฺติยํ ธมฺเม, อธมฺเม ติกทุกฺกฏํฯ
๑๐๔๗.
อวณฺณํนุปสมฺปนฺน-สนฺติเก ปน ภิกฺขุโน;
อสมฺมตสฺส ภิกฺขุสฺส, ภาสโต ยสฺส กสฺสจิฯ
๑๐๔๘.
สามเณรสฺส วา วณฺณํ, สมฺมตาสมฺมตสฺสปิ;
วทโต ทุกฺกฏํ โหติ, ยสฺส กสฺสจิ สนฺติเกฯ
๑๐๔๙.
ฉนฺทาทีนํ วเสเนว, กโรนฺตํ ภณโต ปน;
อนาปตฺติ กฺริยาเสส-มนนฺตรสมํ มตํฯ
อุชฺฌาปนกถาฯ
๑๐๕๐.
อชฺโฌกาเส ตุ มญฺจาทิํ, อตฺตโน วา ปรสฺส วา;
อตฺถาย สนฺถราเปตฺวา, สนฺถริตฺวาปิ วา ปนฯ
๑๐๕๑.
เนวุทฺธเรยฺย สงฺฆสฺส, อุทฺธราเปยฺย วา น ตํ;
ปกฺกมนฺโต สเจ ตสฺส, โหติ ปาจิตฺติ ภิกฺขุโนฯ
๑๐๕๒.
วสฺสิเก
อชฺโฌกาเส ตถา จาปิ, ฐเปตุํ น จ วฏฺฏติฯ
๑๐๕๓.
ยตฺถ วสฺสติ เหมนฺเต, จตฺตาโร อปเรปิ จ;
ฐเปตุํ ตตฺถ มญฺจาทิํ, อฏฺฐ มาเส น วฏฺฏติฯ
๑๐๕๔.
กากาทีนํ นิวาสสฺมิํ, รุกฺขมูเล กทาจิปิ;
มญฺจาทิํ ปน สงฺฆสฺส, ฐเปตุํ น จ วฏฺฏติฯ
๑๐๕๕.
อญฺญสฺสตฺถาย
ยตฺถ กตฺถจิ วา ฐาเน, เยน เกนจิ ภิกฺขุนาฯ
๑๐๕๖.
ยาว โส น นิสีเทยฺย, ‘‘คจฺฉา’’ติ น วเทยฺย วา;
ตาว สนฺถารกสฺเสว, ภาโร ตนฺติ ปวุจฺจติฯ
๑๐๕๗.
สเจ ตํ สามเณเรน, สนฺถราเปติ สนฺถตํ;
สนฺถราปิตภิกฺขุสฺส, ปลิโพโธติ ทีปิโตฯ
๑๐๕๘.
สนฺถตํ ภิกฺขุนา ตํ เจ, ภาโร ตสฺเสว ตาว ตํ;
ยาว อาณาปโก ตตฺถ, อาคนฺตฺวา น นิสีทติฯ
๑๐๕๙.
ภิกฺขุํ วา สามเณรํ วา, อารามิกมุปาสกํ;
อนาปุจฺฉา นิยฺยาเตตฺวา, สงฺฆิกํ สยนาสนํฯ
๑๐๖๐.
เลฑฺฑุปฺปาตมติกฺกมฺม, คจฺฉโต ปฐเม ปเท;
ทุกฺกฏํ, ทุติเย วาเร, ปาจิตฺติยมุทีริตํฯ
๑๐๖๑.
ฐตฺวา โภชนสาลายํ, วตฺวา โย สามเณรกํ;
อสุกสฺมิํ ทิวาฏฺฐาเน, ปญฺญาเปหีติ มญฺจกํฯ
๑๐๖๒.
นิกฺขมิตฺวา สเจ ตสฺมา, ฐานา อญฺญตฺถ คจฺฉติ;
ปาทุทฺธาเรน โส ภิกฺขุ, กาเรตพฺโพติ ทีปิโตฯ
๑๐๖๓.
ติกปาจิตฺติยํ วุตฺตํ, ติกาตีเตน สตฺถุนา;
ตถา ปุคฺคลิเก เตน, ทีปิตํ ติกทุกฺกฏํฯ
๑๐๖๔.
จิมิลิํ ตฏฺฏิกํ จมฺมํ, ผลกํ ปาทปุญฺฉนิํ;
ภูมตฺถรณกํ วาปิ, อุตฺตรตฺถรณมฺปิ วาฯ
๑๐๖๕.
ทารุมตฺติกภณฺฑานิ
อพฺโภกาเส ฐเปตฺวา ตํ, คจฺฉโต โหติ ทุกฺกฏํฯ
๑๐๖๖.
สเจ อารญฺญเกนาปิ, อโนวสฺเส จ โน สติ;
ลคฺเคตฺวา ปน รุกฺขสฺมิํ, คนฺตพฺพํ ตุ ยถาสุขํฯ
๑๐๖๗.
ยถา อุปจิกาทีหิ, น ขชฺชติ น ลุชฺชติ;
ตถา กตฺวาปิ ตํ สพฺพํ, คนฺตุํ ปน จ วฏฺฏติฯ
๑๐๖๘.
อนาปตฺตุทฺธราเปตฺวา, อาปุจฺฉิตฺวาปิ คจฺฉโต;
อตฺตโน สนฺตเก รุทฺเธ, อาปทาสุปิ ภิกฺขุโนฯ
๑๐๖๙.
สมุฏฺฐานาทโย
กฺริยากฺริยมิทํ วุตฺต-มยเมว วิเสสตาฯ
ปฐมเสนาสนกถาฯ
๑๐๗๐.
ภิสิจิมิลิกา ภูม-ตฺถรณํ อุตฺตรตฺถรํ;
ตฏฺฏิกา จมฺมขณฺโฑ จ, ปจฺจตฺถรนิสีทนํฯ
๑๐๗๑.
สนฺถาโร ติณปณฺณานํ, เสยฺยา ทสวิธา สิยา;
สพฺพจฺฉนฺนปริจฺฉนฺเน, วิหาเร ภิกฺขุ โย ปนฯ
๑๐๗๒.
เอตํ ทสวิธํ เสยฺยํ, สนฺถริตฺวาปิ วา สยํ;
อนุทฺธริตฺวานาปุจฺฉา, อติกฺกมติ ตํ สเจฯ
๑๐๗๓.
อารามสฺสูปจารํ วา, ปริกฺเขปํ ปนสฺส วา;
ปฐเม ทุกฺกฏํ ปาเท, ปาจิตฺติ ทุติเย สิยาฯ
๑๐๗๔.
เสนาสนสฺส เสยฺยาย, อุภเยสํ วินาสโต;
คจฺฉโต สนฺถริตฺวนฺโต-คพฺเภ ปาจิตฺติ วณฺณิตาฯ
๑๐๗๕.
อุปจาเร วิหารสฺส, ทุกฺกฏํ มณฺฑปาทิเก;
คจฺฉโต สนฺถริตฺวา วา, เสยฺยามตฺตํ วินาสโตฯ
๑๐๗๖.
ติกปาจิตฺติยํ
ตถา ปุคฺคลิเก ตสฺส, ทีปิตํ ติกทุกฺกฏํฯ
๑๐๗๗.
อนาปตฺตุทฺธริตฺวา วา, อาปุจฺฉํ วาปิ คจฺฉโต;
ปลิพุทฺเธปิ วาญฺเญน, อตฺตโน สนฺตเกปิ วาฯ
๑๐๗๘.
สาเปกฺโขว จ คนฺตฺวา ตํ, ตตฺถ ฐตฺวาปิ ปุจฺฉติ;
สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, อนนฺตรสมา มตาฯ
ทุติยเสนาสนกถาฯ
๑๐๗๙.
โย ปุพฺพุปคตํ ภิกฺขุํ, ชานํ อนุปขชฺช จ;
กปฺเปยฺย สงฺฆิกาวาเส, เสยฺยํ ปาจิตฺติยสฺส เจฯ
๑๐๘๐.
ปาทโธวนปาสาณา, ปวิสนฺตสฺส ภิกฺขุโน;
ยาว ตํ มญฺจปีฐํ วา, นิกฺขมนฺตสฺส วา ปนฯ
๑๐๘๑.
มญฺจปีฐกโต
เอตฺถนฺตเร อิทํ ฐานํ, อุปจาโรติ วุจฺจติฯ
๑๐๘๒.
ตตฺถ พาเธตุกามสฺส, อุปจาเร ตุ ภิกฺขุโน;
ทสสฺวญฺญตรํ เสยฺยํ, สนฺถรนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๑๐๘๓.
นิสีทนฺตสฺส วา ตตฺถ, นิปชฺชนฺตสฺส วา ปน;
ตถา ทฺเวปิ กโรนฺตสฺส, โหติ ปาจิตฺติยทฺวยํฯ
๑๐๘๔.
ปุนปฺปุนํ กโรนฺตสฺส, ปโยคคณนาวสา;
ติกปาจิตฺติยํ วุตฺตํ, ปุคฺคเล ติกทุกฺกฏํฯ
๑๐๘๕.
วุตฺตูปจารํ มุญฺจิตฺวา, เสยฺยํ สนฺถรโตปิ วา;
วิหารสฺสูปจาเร วา, อชฺโฌกาเสปิ วา ปนฯ
๑๐๘๖.
สนฺถราปยโต วาปิ, ตตฺถ ตสฺส นิสีทโต;
สพฺพตฺถ ทุกฺกฏํ วุตฺตํ, นิวาโส จ นิวาริโตฯ
๑๐๘๗.
อนาปตฺติ
อาปทาสุปิ ภิกฺขุสฺส, ตถา อุมฺมตฺตกาทิโนฯ
๑๐๘๘.
สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, ปฐมนฺติมวตฺถุนา;
สทิสาติ จ วิญฺเญยฺยา, โหตีทํ ทุกฺขเวทนํฯ
อนุปขชฺชกถาฯ
๑๐๘๙.
วิหารา สงฺฆิกา ภิกฺขุํ, นิกฺกฑฺเฒยฺย สเจ ปน;
นิกฺกฑฺฒาเปยฺย วา กุทฺโธ, ตสฺส ปาจิตฺติยํ สิยาฯ
๑๐๙๐.
พหุภูมาปิ ปาสาทา, ปโยเคเนกเกน โย;
นิกฺกฑฺเฒติ สเจ ตสฺส, เอกา ปาจิตฺติ ทีปิตาฯ
๑๐๙๑.
ฐเปตฺวา จ ฐเปตฺวา จ, นิกฺกฑฺฒนฺตสฺส อนฺตรา;
ทฺวารานํ คณนายสฺส, โหนฺติ ปาจิตฺติโย ปนฯ
๑๐๙๒.
‘‘นิกฺขมา’’ติ วทนฺตสฺส, วาจายปิ อยํ นโย;
อาณตฺติยา ขเณเยว, อาณาเปนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๑๐๙๓.
สเจ โส สกิมาณตฺโต, ทฺวาเรปิ พหุเก ปน;
อติกฺกาเมติ เอกาว, พหุกานิ พหูนิ เจฯ
๑๐๙๔.
ตสฺสูปฏฺฐานสาลาทิ-วิหารสฺสูปจารโต
กาเยนปิ จ วาจาย, ตถา นิกฺกฑฺฒเนปิ จฯ
๑๐๙๕.
วิหารสฺสูปจารา วา, วิหารา วาปิ เจตรํ;
นิกฺกฑฺฒนฺตสฺส สพฺเพสํ, ปริกฺขารมฺปิ ทุกฺกฏํฯ
๑๐๙๖.
อสมฺพทฺเธสุ ภิกฺขุสฺส, ปริกฺขาเรสุ ปณฺฑิโต;
วตฺถูนํ คณนายสฺส, ทุกฺกฏํ ปริทีปเยฯ
๑๐๙๗.
อนฺเตวาสิมลชฺชิํ วา, ตถา สทฺธิวิหาริกํ;
นิกฺกฑฺฒนฺตสฺส อุมฺมตฺตํ, สยํ อุมฺมตฺตกสฺส จฯ
๑๐๙๘.
อตฺตโน
ปริกฺขารญฺจ วา เตสํ, อนาปตฺติ ปกาสิตาฯ
๑๐๙๙.
สงฺฆารามาปิ สพฺพสฺมา, ตถา กลหการกํ;
อิทํ ตุ ติสมุฏฺฐานํ, เวทนา ทุกฺขเวทนาฯ
นิกฺกฑฺฒนกถาฯ
๑๑๐๐.
มชฺฌิมาสีสฆฏฺฏาย, เวหาสกุฏิยูปริ;
อาหจฺจปาทเก มญฺเจ, ปีเฐ วา ปน ภิกฺขุโนฯ
๑๑๐๑.
นิสีทนฺตสฺส วา ตสฺมิํ, นิปชฺชนฺตสฺส วา ปน;
ปโยคคณนาเยว, ตสฺส ปาจิตฺติโย สิยุํฯ
๑๑๐๒.
ติกปาจิตฺติยํ วุตฺตํ, ปุคฺคเล ติกทุกฺกฏํ;
เหฏฺฐา อปริโภเค วา, สีสฆฏฺฏาย วา ปนฯ
๑๑๐๓.
อเวหาสวิหาเร วา, อตฺตโน สนฺตเกปิ วา;
วิสฺสาสิกวิหาเร วา, น โทสุมฺมตฺตกาทิโนฯ
๑๑๐๔.
ยตฺถ ปฏาณิ วา ทินฺนา, ตตฺถ ฐตฺวา ลเคติ วา;
อิทเมฬกโลเมน, สมุฏฺฐานํ สมํ มตํฯ
เวหาสกุฏิกถาฯ
๑๑๐๕.
ยาว ทฺวารสฺส โกสมฺหา, อคฺคฬฏฺฐปนาย ตุ;
ภิกฺขุนา ลิมฺปิตพฺพํ วา, เลปาเปตพฺพเมว วาฯ
๑๑๐๖.
เญยฺโย
ฉทนสฺส ทฺวตฺติปริยายํ, ฐิเตน หริเต ปนฯ
๑๑๐๗.
อธิฏฺเฐยฺยํ ตโต อุทฺธํ, อธิฏฺเฐติ สเจ ปน;
ตสฺส ปาจิตฺติยํ โหติ, ทุกฺกฏํ ตตฺถ ติฏฺฐโตฯ
๑๑๐๘.
ปิฏฺฐิวํเส
ยสฺมิํ ฐาเน ฐิตํ ภิกฺขุํ, โอโลเกนฺโต น ปสฺสติฯ
๑๑๐๙.
ตสฺมิํ ฐาเน ปน ฐาตุํ, เนว ภิกฺขุสฺส วฏฺฏติ;
วิหารสฺส ปตนฺตสฺส, ปตโนกาสโต หิ ตํฯ
๑๑๑๐.
อูนกทฺวตฺติปริยาเย, อติเรโกติ สญฺญิโน;
ตตฺถ เวมติกสฺสาปิ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๑๑๑.
น โทโส ทฺวตฺติปริยาเย, เลเณ ติณกุฏีสุ วา;
สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, สญฺจริตฺตสมา มตาฯ
ทฺวตฺติปริยายกถาฯ
๑๑๑๒.
ชานํ สปฺปาณกํ โตยํ, ติณํ วา มตฺติกมฺปิ วา;
ยทิ สิญฺเจยฺย ปาจิตฺติ, สิญฺจาเปยฺย ปเรหิ วาฯ
๑๑๑๓.
อจฺฉินฺทิตฺวา สเจ ธารํ, มตฺติกํ สิญฺจโต ปน;
เอกสฺมิมฺปิ ฆเฏ เอกา, ปาจิตฺติ ปริทีปิตาฯ
๑๑๑๔.
วิจฺฉินฺทติ สเจ ธารํ, ปโยคคณนาวสา;
สมฺมุขมฺปิ กโรนฺตสฺส, มาติกํ สนฺทมานกํฯ
๑๑๑๕.
เอกาว เจ สิยาปตฺติ, ทิวสมฺปิ จ สนฺทตุ;
พนฺธโต ตตฺถ ตตฺถสฺส, ปโยคคณนา สิยาฯ
๑๑๑๖.
สเจ สกฏปุณฺณมฺปิ, มตฺติกํ ติณเมว วา;
อุทเก ปกฺขิปนฺตสฺส, เอกา ปาจิตฺติ เอกโตฯ
๑๑๑๗.
เอเกกํ ปกฺขิปนฺตสฺส, ปโยคคณนาย เจ;
ขยํ วา อาวิลตฺตํ วา, ชลํ คจฺฉติ ตาทิเสฯ
๑๑๑๘.
‘‘สิญฺจาหี’’ติ วทนฺตสฺส, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํ;
เอกายาณตฺติยา เอกา, ทิวสมฺปิ จ สิญฺจโตฯ
๑๑๑๙.
อปฺปาเณ
สพฺพตฺถ วิมติสฺสาปิ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๑๒๐.
สพฺพตฺถาปาณสญฺญิสฺส, อสญฺจิจฺจาสติสฺส วา;
อชานโต อนาปตฺติ, ตถา อุมฺมตฺตกาทิโนฯ
๑๑๒๑.
สปฺปาณกตฺตํ โตยสฺส, สปฺปาณนฺติ วิชานนํ;
วินา วธกจิตฺเตน, ติณาทีนํ นิเสจนํฯ
๑๑๒๒.
จตฺตาเรวสฺส องฺคานิ, นิทฺทิฏฺฐานิ มเหสินา;
อทินฺนาทานตุลฺยาว, สมุฏฺฐานาทโย นยาฯ
๑๑๒๓.
อิทํ ปณฺณตฺติวชฺชญฺจ, ติจิตฺตญฺจาติ ทีปิตํ;
อิทเมเวตฺถ นิทฺทิฏฺฐํ, ตสฺส จสฺส วิเสสนํฯ
สปฺปาณกกถาฯ
เสนาสนวคฺโค ทุติโยฯ
๑๑๒๔.
ภิกฺขุสฺสาฏฺฐงฺคยุตฺตสฺส, ภิกฺขุโนวาทสมฺมุติ;
อิธ ญตฺติจตุตฺเถน, อนุญฺญาตา มเหสินาฯ
๑๑๒๕.
โย ตายาสมฺมโต ภิกฺขุ, ครุธมฺเมหิ อฏฺฐหิ;
เอกํ สมฺพหุลา วาปิ, ภิกฺขุนิสงฺฆเมว วาฯ
๑๑๒๖.
โอสาเรนฺโตว เต ธมฺเม, โอวเทยฺย สเจ ปน;
โอวาทปริโยสาเน, ตสฺส ปาจิตฺติยํ สิยาฯ
๑๑๒๗.
อญฺเญน ปน ธมฺเมน, โอวทนฺตสฺส ทุกฺกฏํ;
เอกโตอุปสมฺปนฺนํ, ครุธมฺเมหิ วา ตถาฯ
๑๑๒๘.
ภิกฺขูนํ สนฺติเกเยว, อุปสมฺปนฺนภิกฺขุนิํ;
ตถา, ลิงฺควิปลฺลาเส, ปาจิตฺเตว ปกาสิตาฯ
๑๑๒๙.
สมฺมตสฺสาปิ
โอวาทํ อนิยาเทตฺวา, ธมฺเมนญฺเญน ภาสโตฯ
๑๑๓๐.
‘‘สมคฺคมฺหา’’ติ วุตฺเตปิ, อญฺเญโนวทโต ตถา;
‘‘วคฺคมฺหา’’ติ จ วุตฺเตปิ, ครุธมฺเมหิ ทุกฺกฏํฯ
๑๑๓๑.
อคณฺหนฺตสฺส
ฐเปตฺวา ทุกฺกฏํ พาลํ, คิลานํ คมิกํ สิยาฯ
๑๑๓๒.
อธมฺเม ปน กมฺมสฺมิํ, อธมฺมนฺติ จ สญฺญิโน;
วคฺเค ภิกฺขุนิสงฺฆสฺมิํ, ติกปาจิตฺติยํ สิยาฯ
๑๑๓๓.
ตถา เวมติกสฺสาปิ, ธมฺมกมฺมนฺติ สญฺญิโน;
นว ปาจิตฺติโย วุตฺตา, สมคฺเคปิ จ ตตฺตกาฯ
๑๑๓๔.
นวกานํ วสา ทฺวินฺนํ, อฏฺฐารส ภวนฺติ ตา;
ทุกฺกฏํ ธมฺมกมฺเมปิ, สตฺตรสวิธํ สิยาฯ
๑๑๓๕.
‘‘โอสาเรหี’’ติ วุตฺโต วา, ปญฺหํ ปุฏฺโฐ กเถติ วา;
สิกฺขมานาย วา เนว, โทโส อุมฺมตฺตกาทิโนฯ
๑๑๓๖.
วาจุคฺคตาว กาตพฺพา, ปคุณา ทฺเวปิ มาติกา;
สุตฺตนฺตโต จ จตฺตาโร, ภาณวารา ปกาสิตาฯ
๑๑๓๗.
เอโก ปริกถตฺถาย, กถามคฺโค ปกาสิโต;
มงฺคลามงฺคลตฺถาย, ติสฺโสเยวานุโมทนาฯ
๑๑๓๘.
อุโปสถาทิอตฺถาย, กมฺมากมฺมวินิจฺฉโย;
กมฺมฏฺฐานํ ตถา เอกํ, อุตฺตมตฺถสฺส ปาปกํฯ
๑๑๓๙.
เอตฺตกํ อุคฺคเหตฺวาน, ปญฺจวสฺโส พหุสฺสุโต;
มุญฺจิตฺวา นิสฺสยํ กามํ, วสิตุํ ลภติสฺสโรฯ
๑๑๔๐.
วาจุคฺคตา วิภงฺคา ทฺเว, ปคุณา พฺยญฺชนาทิโต;
จตูสฺวปิ นิกาเยสุ, เอโก วา โปตฺถโกปิ จฯ
๑๑๔๑.
กมฺมากมฺมญฺจ วตฺตานิ, อุคฺคเหตพฺพเมตฺตกํ;
สพฺพนฺติมปริจฺเฉโท, ทสวสฺโส สเจ ปนฯ
๑๑๔๒.
พหุสฺสุโต
ปริสํ ลภเต กามํ, อุปฏฺฐาเปตุมิสฺสโรฯ
๑๑๔๓.
ยสฺส สาฏฺฐกถํ สพฺพํ, วาจุคฺคํ ปิฏกตฺตยํ;
โสยํ พหุสฺสุโต นาม, ภิกฺขุโนวาทโก สิยาฯ
๑๑๔๔.
อสฺสาสมฺมตตาทีนิ
ปทโสธมฺมตุลฺยาว, สมุฏฺฐานาทโย นยาฯ
โอวาทกถาฯ
๑๑๔๕.
ปาจิตฺติ ครุธมฺเมหิ, ธมฺเมนญฺเญน วา ปน;
โหตฺยตฺถงฺคเต สูริเย, โอวทนฺตสฺส ภิกฺขุนิํฯ
๑๑๔๖.
ติกปาจิตฺติยํ วุตฺตํ, สมฺมตสฺสาปิ ภิกฺขุโน;
เอกโตอุปสมฺปนฺนํ, โอวทนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๑๑๔๗.
ตถานตฺถงฺคเต สูริเย, คเต อตฺถนฺติ สญฺญิโน;
ตตฺถ เวมติกสฺสาปิ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๑๔๘.
อุทฺเทสาทินเยนสฺส, อนาปตฺติ ปกาสิตา;
อนนฺตรสมา เสสา, สมุฏฺฐานาทโย นยาฯ
อตฺถงฺคตสูริยกถาฯ
๑๑๔๙.
ภิกฺขุนิํ โอวทนฺตสฺส, คนฺตฺวา ภิกฺขุนุปสฺสยํ;
ครุธมฺเมหิ อญฺญตฺร, กาลา ปาจิตฺติยํ สิยาฯ
๑๑๕๐.
สเจ อสมฺมโต โหติ, โหติ ปาจิตฺติยทฺวยํ;
อตฺถงฺคเต จ สูริเย, สเจ วทติ ตีณิปิฯ
๑๑๕๑.
อญฺเญน ปน ธมฺเมน, วทโต ทุกฺกฏทฺวยํ;
เอกํ ปาจิตฺติยํ โหติ, ภิกฺขุโน รตฺติเหตุกํฯ
๑๑๕๒.
สมฺมตสฺสาปิ ภิกฺขุสฺส, โหติ ปาจิตฺติยทฺวยํ;
ครุธมฺมนิทานสฺส, สมฺมตตฺตา อภาวโตฯ
๑๑๕๓.
ตสฺเสวญฺเญน
สมฺมตตฺตา อนาปตฺติ, เอกา ปาจิตฺติ รตฺติยํฯ
๑๑๕๔.
ติกปาจิตฺติยํ วุตฺตํ, ทุกฺกฏํ อิตรทฺวเย;
เอกโตอุปสมฺปนฺนํ, โอวทนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๑๑๕๕.
ตถา อญฺเญน ธมฺเมน, คนฺตฺวา ภิกฺขุนุปสฺสยํ;
สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, กถิเนน สมา มตาฯ
ภิกฺขุนุปสฺสยกถาฯ
๑๑๕๖.
จีวราทีนมตฺถาย
วทโต สมฺมเต ภิกฺขุ, ตสฺส ปาจิตฺติยํ สิยาฯ
๑๑๕๗.
ติกปาจิตฺติยํ วุตฺตํ, ตเถว ติกทุกฺกฏํ;
สงฺเฆนาสมฺมตํ ภิกฺขุํ, วทนฺตสฺส จ ทุกฺกฏํฯ
๑๑๕๘.
ตเถวานุปสมฺปนฺนํ, สมฺมตํ วา อสมฺมตํ;
น โทโส อามิสตฺถาย, โอวทนฺตสฺส ภาสโตฯ
๑๑๕๙.
ตถา อุมฺมตฺตกาทีนํ, อนาปตฺติ ปกาสิตา;
อิทญฺหิ ติสมุฏฺฐานํ, เวทนา ทุกฺขเวทนาฯ
อามิสกถาฯ
๑๑๖๐.
สเจ ภิกฺขุนิยา ภิกฺขุ, ทเทยฺย ปน จีวรํ;
อญฺญาติกาย ปาจิตฺติ, ฐเปตฺวา ปาริวตฺตกํฯ
๑๑๖๑.
จีวรสฺส ปฏิคฺคาห-สิกฺขาปทสโม นโย;
อวเสโส มโต สทฺธิํ, สมุฏฺฐานาทินา ปนฯ
๑๑๖๒.
ตตฺถ ภิกฺขุนิยา ทินฺนํ, จีวรํ อิธ ภิกฺขุนา;
ตตฺถ นิสฺสคฺคิยํ สุทฺธ-ปาจิตฺติ อิธ สูจิตาฯ
จีวรทานกถาฯ
๑๑๖๓.
จีวรํ
อญฺญาติกาย ปาจิตฺติ, โหติ ภิกฺขุนิยา ปนฯ
๑๑๖๔.
ยํ วา นิวาสิตุํ สกฺกา, ยํ วา ปารุปนูปคํ;
จีวรนฺติ อธิปฺเปโต, อิทเมตฺถ มเหสินาฯ
๑๑๖๕.
สยํ สูจิํ ปเวเสตฺวา, สิพฺพนฺตสฺส จ ภิกฺขุโน;
สูจินีหรเณ ตสฺส, ปาจิตฺติยมุทีริตํฯ
๑๑๖๖.
สตกฺขตฺตุมฺปิ วิชฺฌิตฺวา, สกิํ นีหรโต ปน;
เอกํ ปาจิตฺติยํ วุตฺตํ, ปโยคสฺส วสา พหูฯ
๑๑๖๗.
‘‘สิพฺพา’’ติ ปน อาณตฺโต, อวิเสเสน ภิกฺขุนา;
นิฏฺฐาเปติ สเจ สพฺพํ, เอกํ ปาจิตฺติยํ สิยาฯ
๑๑๖๘.
‘‘ยเมตฺถ
อาณตฺโต ภิกฺขุนา สพฺพํ, นิฏฺฐาเปติ สเจ ปนฯ
๑๑๖๙.
ภิกฺขุสฺสาณาปกสฺเสว, เอกายาณตฺติยา ปน;
โหนฺติ ปาจิตฺติยาปตฺติ, อเนการาปเถ ปเถฯ
๑๑๗๐.
ปุนปฺปุนาณาเปนฺตสฺส, อเนกาณตฺติยํ ปน;
กา หิ นาม กถา อตฺถิ? ติกปาจิตฺติยํ สิยาฯ
๑๑๗๑.
ญาติกาย จ อญฺญาติ-สญฺญิสฺส วิมติสฺส วา;
เอกโตอุปสมฺปนฺน-จีวเร ทุกฺกฏํ สิยาฯ
๑๑๗๒.
ฐเปตฺวา จีวรํ อญฺญํ, ปริกฺขารญฺจ สิพฺพโต;
อนาปตฺติ วินิทฺทิฏฺฐา, สิกฺขมานาทิกายปิฯ
๑๑๗๓.
สญฺจริตฺตสมุฏฺฐานํ, กฺริยํ ปณฺณตฺติวชฺชกํ;
กายกมฺมํ วจีกมฺมํ, ติจิตฺตญฺจ ติเวทนํฯ
จีวรสิพฺพนกถาฯ
๑๑๗๔.
ภิกฺขุ
ปฏิปชฺเชยฺย มคฺคํ เจ, อญฺญตฺร สมยา อิธฯ
๑๑๗๕.
คามนฺตโรกฺกเม วาปิ, อทฺธโยชนติกฺกเม;
อคามเก อรญฺเญ วา, โหติ อาปตฺติ ภิกฺขุโนฯ
๑๑๗๖.
เอตฺถากปฺปิยภูมฏฺโฐ, สํวิธานํ กโรติ โย;
สํวิธานนิมิตฺตํ ตุ, ทุกฺกฏํ ตสฺส ทีปิตํฯ
๑๑๗๗.
สํวิธานํ กโรนฺตสฺส, ฐตฺวา กปฺปิยภูมิยํ;
สํวิธานนิมิตฺตํ ตุ, น วทนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๑๑๗๘.
อุภยตฺถาปิ ปาจิตฺติ, คจฺฉนฺตสฺเสว ภิกฺขุโน;
อนนฺตรสฺส คามสฺส, อุปจาโรกฺกเม สิยาฯ
๑๑๗๙.
ตตฺราปิ ปฐเม ปาเท, ทุกฺกฏํ สมุทีริตํ;
ทุติเย ปทวารสฺมิํ, ปาจิตฺติยมุทีริตํฯ
๑๑๘๐.
อนฺตรา สํวิธาเนปิ, ภิกฺขุโน ทุกฺกฏํ สิยา;
ทฺวารมคฺควิสงฺเกเต, สติ จาปตฺติ วุจฺจติฯ
๑๑๘๑.
อสํวิทหิเต
ภิกฺขุสฺเสว วิธานสฺมิํ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๑๘๒.
สมเย วิทหิตฺวา วา, วิสงฺเกเตน คจฺฉโต;
อาปทาสุ อนาปตฺติ, ตถา อุมฺมตฺตกาทิโนฯ
๑๑๘๓.
อิทํ จตุสมุฏฺฐานํ, กายโต กายวาจโต;
กายจิตฺตา สมุฏฺฐาติ, กายวาจาทิกตฺตยาฯ
สํวิธานกถาฯ
๑๑๘๔.
เอกมุชฺชวนิํ นาวํ, ตถา โอชวนิมฺปิ วา;
อภิรูเหยฺย ปาจิตฺติ, สทฺธิํ ภิกฺขุนิยา สเจฯ
๑๑๘๕.
สคามตีรปสฺเสน
อคามตีรปสฺเสน, คมเน อทฺธโยชเนฯ
๑๑๘๖.
ตถา โยชนวิตฺถิณฺณ-นทีมชฺเฌน คจฺฉโต;
อทฺธโยชนสงฺขาย, โหนฺติ ปาจิตฺติโย ปนฯ
๑๑๘๗.
ยถาสุขํ สมุทฺทสฺมิํ, สพฺพอฏฺฐกถาสุ หิ;
นทิยํเยว อาปตฺติ, น สมุทฺเท วิจาริตาฯ
๑๑๘๘.
ติตฺถสมฺปาทนตฺถาย, อุทฺธํ วา นทิยา อโธ;
สเจ หรนฺติ ตํยุตฺตา, อนาปตฺติ ปกาสิตาฯ
๑๑๘๙.
ตถา สํวิทหิตฺวา วา, ติริยํ ตรณาย วา;
อาปทาสุ วิเสโส หิ, อนนฺตรสโม มโตฯ
นาวาภิรุหนกถาฯ
๑๑๙๐.
ญตฺวา ภิกฺขุนิยา ภตฺตํ, ภุญฺชโต ปริปาจิตํ;
หิตฺวา คิหิสมารมฺภํ, โหติ ปาจิตฺติ ภิกฺขุโนฯ
๑๑๙๑.
โภชนํ ปญฺจธา วุตฺตํ, คหเณ ตสฺส ทุกฺกฏํ;
อชฺโฌหาเรสุ สพฺเพสุ, ตสฺส ปาจิตฺติโย สิยุํฯ
๑๑๙๒.
สนฺตกํ ญาตกาทีนํ, คิหิสมฺปาทิตมฺปิ วา;
วินา ภิกฺขุนิยา โทโส, ภุญฺชโต ปริปาจิตํฯ
๑๑๙๓.
ปริปาจิตสญฺญิสฺส
อุโภสุ วิมติสฺสาปิ, โหติ สพฺพตฺถ ทุกฺกฏํฯ
๑๑๙๔.
เอกโตอุปสมฺปนฺน-ปริปาจิตโภชนํ;
อชฺโฌหารวเสเนว, ทุกฺกฏํ ปริภุญฺชโตฯ
๑๑๙๕.
อญฺญํ วา ปน ยํ กิญฺจิ, ฐเปตฺวา ปญฺจโภชนํ;
ภุญฺชนฺตสฺส อนาปตฺติ, ยาคุขชฺชผลาทิกํฯ
๑๑๙๖.
สมุฏฺฐานาทโย
อิทํ ปณฺณตฺติวชฺชํ ตุ, ติจิตฺตญฺจ ติเวทนํฯ
ปริปาจิตกถาฯ
๑๑๙๗.
ทุติยานิยเตเนว, ทสมํ สทิสํ มตํ;
อิทํ สิกฺขาปทํ สพฺพํ, สมุฏฺฐานนยาทินาฯ
รโหนิสชฺชกถาฯ
ภิกฺขุนิวคฺโค ตติโยฯ
๑๑๙๘.
เอโก อาวสโถ ปิณฺโฑ, อคิลาเนน ภิกฺขุนา;
ภุญฺชิตพฺโพ ตโต อุทฺธํ, ปาจิตฺติ ปริภุญฺชโตฯ
๑๑๙๙.
อโนทิสฺเสว ปญฺญตฺเต, ยาวทตฺเถว ภิกฺขุนา;
ภุญฺชิตพฺพํ สกิํ ตตฺถ, ตโต อุทฺธํ น วฏฺฏติฯ
๑๒๐๐.
ทุติเย ทิวเส ตตฺถ, คหเณ ทุกฺกฏํ มตํ;
อชฺโฌหาเรสุ สพฺเพสุ, ตสฺส ปาจิตฺติโย มตาฯ
๑๒๐๑.
กุเลเนเกน ปญฺญตฺเต, สห นานากุเลหิ วา;
นาเนกฏฺฐานเภเทสุ, เอกภาโคว วฏฺฏติฯ
๑๒๐๒.
นานาฏฺฐาเนสุ ปญฺญตฺโต, โย จ, นานากุเลหิ วา;
ภุญฺชโต ปน สพฺพตฺถ, น โทโส ปฏิปาฏิยาฯ
๑๒๐๓.
ปฏิปาฏิมเสเสน, เขเปตฺวา ปุน ภุญฺชโต;
อาทิโต ปน ปฏฺฐาย, น จ กปฺปติ ภิกฺขุโนฯ
๑๒๐๔.
อนาปตฺติ
โอทิสฺสปิ จ ปญฺญตฺเต, ปริตฺเต ภุญฺชโต สกิํฯ
๑๒๐๕.
ยาคุอาทีนิ
เสสเมฬกโลเมน, สมุฏฺฐานาทิกํ สมํฯ
อาวสถกถาฯ
๑๒๐๖.
อญฺญตฺร สมยา วุตฺตา, ปาจิตฺติ คณโภชเน;
คโณติ ปน นิทฺทิฏฺฐา, จตฺตาโร วา ตตุตฺตริํฯ
๑๒๐๗.
ยํ นิมนฺตนโต วาปิ, ลทฺธํ วิญฺญตฺติโตปิ วา;
โภชนํ ปน ปญฺจนฺนํ, โหติ อญฺญตรํ อิธฯ
๑๒๐๘.
โภชนานมฺปิ ปญฺจนฺนํ, คเหตฺวา นามเมว ตุ;
นิมนฺเตติ สเจ ภิกฺขู, จตฺตาโร พหุเกปิ วาฯ
๑๒๐๙.
‘‘โอทนํ โภชนํ ภตฺตํ, สมฺปฏิจฺฉถ คณฺหถ’’;
อิติ เววจเนเหว, อถ ภาสนฺตเรน วาฯ
๑๒๑๐.
ตโต ตสฺส จ เต ภิกฺขู, สาทิยิตฺวา นิมนฺตนํ;
เอกโต นานโต วา เจ, คนฺตฺวา คณฺหนฺติ เอกโตฯ
๑๒๑๑.
สพฺเพสํ โหติ ปาจิตฺติ, คณโภชนการณา;
เอกโต คหณํ เอตฺถ, คณโภชนการณํฯ
๑๒๑๒.
เอกโต นานโต วาปิ, คมนํ โภชนมฺปิ วา;
การณนฺติ น ตํ วิญฺญู, ภณนฺติ คณโภชเนฯ
๑๒๑๓.
สเจปิ โอทนาทีนํ, คเหตฺวา นามเมว วา;
เอกโต นานโต วาปิ, วิญฺญาเปตฺวา มนุสฺสเกฯ
๑๒๑๔.
นานโต เวกโต คนฺตฺวา, สเจ คณฺหนฺติ เอกโต;
เอวมฺปิ ปน โหตีติ, วณฺณิตํ คณโภชนํฯ
๑๒๑๕.
ทุวิธสฺสาปิ เอตสฺส, ปฏิคฺคหณการณา;
ทุกฺกฏํ โหติ ปาจิตฺติ, อชฺโฌหาเรสุ ทีปิตาฯ
๑๒๑๖.
สมเยสุ
คเหตฺวา เอกโต ทฺวินฺนํ, ติณฺณํ วา ภุญฺชตํ ตถาฯ
๑๒๑๗.
มุนินานุปสมฺปนฺน-จาริปตฺตานิมนฺติตา
จตุตฺเถ เอกโต กตฺวาปิ, คณเภโท ปกาสิโตฯ
๑๒๑๘.
เนว สมยลทฺธานํ, วเสนปิ หิ สพฺพโส;
คณเภโท ปนาปตฺติ, เวทิตพฺพา วิภาวินาฯ
๑๒๑๙.
โภชนานญฺจ ปญฺจนฺนํ, วเสน คณโภชเน;
นตฺเถว จ วิสงฺเกตํ, ยาคุอาทีสุ ตํ สิยาฯ
๑๒๒๐.
คณโภชนสญฺญิสฺส, ภิกฺขุสฺสาคณโภชเน;
ตตฺถ เวมติกสฺสาปิ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๒๒๑.
โภชนานิ จ ปญฺเจว, ฐเปตฺวา ยาคุอาทิสุ;
อนาปตฺตีติ ญาตพฺพา, นิจฺจภตฺตาทิเกสุปิฯ
๑๒๒๒.
ตถา อุมฺมตฺตกาทีนํ, สมุฏฺฐานาทินา ปน;
อิทํ เอฬกโลเมน, สทิสนฺติ ปกาสิตํฯ
คณโภชนกถาฯ
๑๒๒๓.
พหูหิ โย ภิกฺขุ มนุสฺสเกหิ;
นิมนฺติโต ปญฺจหิ โภชเนหิ;
หิตฺวา สเจ ปุพฺพนิมนฺตนาย;
วิกปฺปนํ ปญฺจสุ ยสฺส กสฺสฯ
๑๒๒๔.
ปจฺฉา นิมนฺติตํ ภตฺตํ, ตถา อุปฺปฏิปาฏิยา;
ภุญฺชโต เอกสิตฺถมฺปิ, ตสฺส ปาจิตฺติยํ สิยาฯ
๑๒๒๕.
โภชนานํ ตุ ปญฺจนฺนํ, เยน เกน นิมนฺติโต;
ตํ ฐเปตฺวา สเจ อญฺญํ, โภชนํ ปริภุญฺชติฯ
๑๒๒๖.
เตสเมว
เอตํ ปรมฺปรํ นาม, โภชนํ ปริทีปิตํฯ
๑๒๒๗.
ยตฺถ ขีรํ รสํ วาปิ, อากิรนฺติ สเจ ปน;
เยน อชฺโฌตฺถฏํ ภตฺตํ, สพฺพเมกรสํ สิยาฯ
๑๒๒๘.
โกฏิโต ปน ปฏฺฐาย, สํสฏฺฐํ ปริภุญฺชโต;
อนาปตฺตีติ นิทฺทิฏฺฐํ, มหาปจฺจริยํ ปนฯ
๑๒๒๙.
ปรมฺปรนฺติ
ตตฺถ เวมติกสฺสาปิ, ทุกฺกฏํ ปริภุญฺชโตฯ
๑๒๓๐.
สกเลนปิ คาเมน, ปูเคน นิคเมน วา;
นิมนฺติตสฺส วา นิจฺจ-ภตฺเต โทโส น วิชฺชติฯ
๑๒๓๑.
สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, กถิเนนาทินา สมา;
กฺริยากฺริยมิทํ วุตฺตํ, โภชนญฺจาวิกปฺปนํฯ
ปรมฺปรโภชนกถาฯ
๑๒๓๒.
ปูวา ปเหณกตฺถาย, ปฏิยตฺตา สเจ ปน;
ปาเถยฺยตฺถาย มนฺถา วา, เย หิ ตตฺถ จ ภิกฺขุนาฯ
๑๒๓๓.
ทฺวตฺติปตฺตา คเหตพฺพา, ปูรา ปูเวหิ สตฺตุหิ;
ตโต เจ อุตฺตริํ ตสฺส, โหติ ปาจิตฺติ คณฺหโตฯ
๑๒๓๔.
คเหตฺวา นิกฺขมนฺเตน, ‘‘ทฺวตฺติปตฺตา มยา อิธ;
คหิตา ปน ปูวา’’ติ, ภิกฺขุํ ทิสฺวา วเท พุโธฯ
๑๒๓๕.
‘‘มา โข ตฺวํ ปฏิคณฺหา’’ติ, อวทนฺตสฺส ทุกฺกฏํ;
คณฺหโตปิ จ ตํ สุตฺวา, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๒๓๖.
อูนกทฺวตฺติปตฺเตสุ, อติเรโกติ สญฺญิโน;
ตตฺถ เวมติกสฺสาปิ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๒๓๗.
เยน
ทฺเว สงฺฆสฺส ปทาตพฺพา, ทฺเว เจ เอโก, น เอกโตฯ
๑๒๓๘.
อปเหณกปาเถยฺยํ, อวเสสมฺปิ วา ตโต;
สนฺตกํ ญาตกาทีนํ, เทนฺตานมฺปิ ตทูนกํฯ
๑๒๓๙.
คณฺหโตปิ อนาปตฺติ, ตถา อุมฺมตฺตกาทิโน;
สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, สญฺจริตฺตสมา มตาฯ
กาณมาตุกถาฯ
๑๒๔๐.
อญฺเญน ปน ปญฺจนฺนํ, โภชนานํ ปวาริโต;
ปาจิตฺตินติริตฺตํ เจ, ปุน ภุญฺชติ โภชนํฯ
๑๒๔๑.
อสนํ
กายวาจาปฏิกฺเขโป, ปญฺจงฺเคหิ ปวารณาฯ
๑๒๔๒.
โอทโน สตฺตุ กุมฺมาโส, มจฺโฉ มํสนฺติ สพฺพโส;
นิปฺปปญฺเจน นิทฺทิฏฺฐํ, โภชนํ ปญฺจธา มตํฯ
๑๒๔๓.
โอทโน ตตฺถ สตฺตนฺนํ, ธญฺญานํ โอทโน มโต;
ภชฺชิตานํ ตุ ธญฺญานํ, จุณฺณํ ‘‘สตฺตู’’ติ วุจฺจติฯ
๑๒๔๔.
กุมฺมาโส ยวกุมฺมาโส, มจฺโฉ วุจฺจติ โอทโก;
มํสมฺปิ กปฺปิยมํสํ, อยเมตฺถ วินิจฺฉโยฯ
๑๒๔๕.
สาลิ วีหิ ยโว กงฺคุ, วรโก โคธุโม ตถา;
กุทฺรูสโกติ สตฺเตเต, ธญฺญา ธญฺเญน เทสิตาฯ
๑๒๔๖.
สามากาทิติณํ สพฺพํ, กุทฺรูเสเนว ทีปิตํ;
นีวาโร สาลิยํ วุตฺโต, วรเก วรกโจรโกฯ
๑๒๔๗.
สตฺตนฺนํ ปน ธญฺญานํ, โอทโน ยาคุ วา ปน;
องฺคสมฺปตฺติยา ยุตฺตา, สญฺชเนติ ปวารณํฯ
๑๒๔๘.
หตฺเถน
ยาคุสา อิธ สพฺพาปิ, โอทโนติ ปวุจฺจติฯ
๑๒๔๙.
อพฺภุณฺหา ปน ยา ยาคุ, อุทฺธโนโรปิตา ตนุ;
สเจ โอธิํ น ทสฺเสติ, น ชเนติ ปวารณํฯ
๑๒๕๐.
ปุน สา สีตลีภูตา, ฆนภาวํ คตา สเจ;
โอธิํ ทสฺเสติ โส ปุพฺเพ, ตนุภาโว น รกฺขติฯ
๑๒๕๑.
ตกฺกธญฺญรสาทีนิ, อาโรเปตฺวา พหูนิปิ;
ผลปณฺณกฬีรานิ, ปกฺขิปิตฺวาน ตตฺถ จฯ
๑๒๕๒.
ตณฺฑุเล มุฏฺฐิมตฺเตปิ, ปกฺขิปิตฺวา ปจนฺติ เจ;
โอธิํ ปน จ ทสฺเสติ, สญฺชเนติ ปวารณํฯ
๑๒๕๓.
รเส ธญฺญรเส ขีเร, วากิริตฺวาน โอทนํ;
‘‘ยาคุํ คณฺหถ, ยาคุ’’นฺติ, วตฺวา เทนฺติ สเจ ปนฯ
๑๒๕๔.
กิญฺจาปิ ตนุกา โหติ, สญฺชเนติ ปวารณํ;
ตํ ปจิตฺวา สเจ เทนฺติ, ยาคุสงฺคหิตา ปนฯ
๑๒๕๕.
ฉุปนฺติ
สเจ สาสปมตฺตมฺปิ, ปญฺญายติ ปวารณํฯ
๑๒๕๖.
มจฺฉมํสรโส สุทฺโธ, สํสตฺโต รสยาคุ วา;
น จากปฺปิยมํสํ วา, สญฺชเนติ ปวารณํฯ
๑๒๕๗.
ฐเปตฺวา วุตฺตธญฺญานํ, โอทนํ ปน สพฺพโส;
เวฬุตณฺฑุลกาทีนํ, น ปวาเรติ โอทโนฯ
๑๒๕๘.
ปุถุกา วา ตโต ตาหิ, กตภตฺตมฺปิ สตฺตุปิ;
สุทฺธา น ปน ปูวา วา, ปวาเรนฺติ กทาจิปิฯ
๑๒๕๙.
ขรปาเกน ภฏฺฐานํ, วีหีนํ ตณฺฑุเล ปน;
โกฏฺเฏตฺวา เทนฺติ ตํ จุณฺณํ, สตฺตุสงฺคหิตํ มตํฯ
๑๒๖๐.
ภชฺชิตานํ
เตสํ ปน จ ยํ จุณฺณํ, ตํ ชเนติ ปวารณํฯ
๑๒๖๑.
ขรปาเกน ภฏฺฐานํ, วีหีนํ กุณฺฑกมฺปิ จ;
สตฺตุนํ โมทโก วาปิ, สญฺชเนติ ปวารณํฯ
๑๒๖๒.
สมปาเกน ภฏฺฐานํ, สุกฺขานํ อาตเปน จ;
กุณฺฑกํ ปน วีหีนํ, น ชเนติ ปวารณํฯ
๑๒๖๓.
ลาชา วา ปน เตเหว, กตภตฺตมฺปิ สตฺตุ วา;
ขชฺชกํ ปน สุทฺธํ วา, น ชเนติ ปวารณํฯ
๑๒๖๔.
ปูริตํ มจฺฉมํเสหิ, ตํ ชเนติ ปวารณํ;
ยํ กิญฺจิ ภชฺชิตํ ปิฏฺฐํ, น ปวาเรติ สุทฺธกํฯ
๑๒๖๕.
ยเวหิ กตกุมฺมาโส, ปวาเรติ, น จาปโร;
มจฺฉมํเสสุ วตฺตพฺพํ, ปากฏตฺตา น วิชฺชติฯ
๑๒๖๖.
ขาทนฺโต กปฺปิยํ มํสํ, นิเสเธติ อกปฺปิยํ;
น โส เตน ปวาเรติ, อวตฺถุตฺตาติ ทีปิตํฯ
๑๒๖๗.
ตเถวากปฺปิยํ มํสํ, ขาทนฺโต กปฺปิยํ สเจ;
นิเสเธติ ปวาเรติ, วตฺถุกตฺตาติ วณฺณิตํฯ
๑๒๖๘.
มํสํ ปน จ ขาทนฺโต, กปฺปิยํ วา อกปฺปิยํ;
ปวาเรติ นิเสเธติ, กิญฺจิ กปฺปิยโภชนํฯ
๑๒๖๙.
สเจ
นิเสธํ น ปวาเรติ, ตถา อญฺญํ อกปฺปิยํฯ
๑๒๗๐.
สเจ อชฺโฌหฏํ โหติ, สิตฺถเมกมฺปิ ภิกฺขุนา;
ปตฺเต หตฺเถ มุเข วาปิ, โภชนํ ปน วิชฺชติฯ
๑๒๗๑.
ปวารณปโหนํ เจ, ปฏิกฺขิปติ โภชนํ;
ปวาเรติ สเจ นตฺถิ, น ปวาเรติ กตฺถจิฯ
๑๒๗๒.
คิลิตฺวา จ มุเข ภตฺตํ, เสสมาทาย คจฺฉติ;
อนฺตรา จ นิเสเธนฺโต, น ปวาเรติ โภชนํฯ
๑๒๗๓.
มุเข
ภตฺตํ ตุ อญฺญสฺส จ ทาตุกาโม;
ปตฺเต จ ภตฺตํ ปุน ทาตุกาโม;
ปฏิกฺขิปนฺโต น ปวาริโต โสฯ
๑๒๗๔.
อสนสฺส อุปจฺเฉทา, น ปวาเรติ โสติ หิ;
กถยนฺติ มหาปญฺญา, การณาการณญฺญุโนฯ
๑๒๗๕.
คณฺหโต ปจฺฉิมํ องฺคํ, ททโต ปุริมํ ปน;
อุภินฺนํ อฑฺฒเตยฺยํ เจ, วินา หตฺถํ ปสาริตํฯ
๑๒๗๖.
ตสฺมิํ อภิหฏํ ฐาเน, ปวารณปโหนกํ;
ตาทิสํ ภุญฺชมาโนว, นิเสเธติ ปวาริโตฯ
๑๒๗๗.
หตฺเถ อาธารเก วาปิ, ปตฺตํ อูรูสุ วา ฐิตํ;
อาหริตฺวา สเจ ภิกฺขุ, ‘‘ภตฺตํ คณฺหา’’ติ ภาสติฯ
๑๒๗๘.
อนนฺตเร นิสินฺโนว, ตํ ปฏิกฺขิปโต ปน;
อภิหารสฺส จาภาวา, นตฺถิ ตสฺส ปวารณาฯ
๑๒๗๙.
ภตฺตปจฺฉิํ ปณาเมตฺวา, ฐเปตฺวา ปุรโต ‘‘อิทํ;
คณฺหาหี’’ติ จ วุตฺเตปิ, อยเมว วินิจฺฉโยฯ
๑๒๘๐.
อนนฺตรสฺส ภิกฺขุสฺส, ทียมาเน ปเนตโร;
ปิทหนฺโต สกํ ปตฺตํ, หตฺเถหิ น ปวาริโตฯ
๑๒๘๑.
กาเยนาภิหฏํ ภตฺตํ, ปฏิกฺขิปติ โย ปน;
กาเยน วาปิ วาจาย, โหติ กสฺส ปวารณาฯ
๑๒๘๒.
เอโก
‘‘อากิรากิร โกฏฺเฏตฺวา, โกฏฺเฏตฺวา ปูรยา’’ติ จฯ
๑๒๘๓.
สเจ วทติ ตสฺสาปิ, น ปนตฺถิ ปวารณา;
อิจฺเจวาห มหาเถโร, มหาปทุมนามโกฯ
๑๒๘๔.
สมํสญฺหิ
ตํ สุตฺวา จ นิเสเธนฺโต, เนว โหติ ปวาริโตฯ
๑๒๘๕.
‘‘คณฺห มจฺฉรสํ สารํ, คณฺห มํสรส’’นฺติ วา;
‘‘อิทํ คณฺหา’’ติ วา วุตฺเต, ปฏิกฺเขเป ปวารณาฯ
๑๒๘๖.
สเจ มํสํ วิสุํ กตฺวา, ‘‘คณฺห มํสรส’’นฺติ วา;
วเทยฺยตฺถิ จ มํสํ เจ, ปฏิกฺเขเป ปวารณาฯ
๑๒๘๗.
โอทเนน จ ปุจฺฉนฺตํ, ‘‘มุหุตฺตํ อาคเมหิ’’ติ;
คหณตฺถํ ฐเปนฺตสฺส, เนว ตสฺส ปวารณาฯ
๑๒๘๘.
กฬีรปนสาทีหิ, มิสฺสกํ มจฺฉมํสกํ;
‘‘กฬีรสูปกํ คณฺห, ปนสพฺยญฺชน’’นฺติ วาฯ
๑๒๘๙.
วทนฺติ เจ ปฏิกฺเขเป, เนว โหติ ปวารณา;
อปวารณเหตูนํ, นาเมน ปน วุตฺตโตฯ
๑๒๙๐.
‘‘มจฺฉสูป’’นฺติ วา วุตฺเต, ‘‘มํสสูป’’นฺติ วา ปน;
‘‘อิทํ คณฺหา’’ติ วา วุตฺเต, โหติเยว ปวารณาฯ
๑๒๙๑.
เอเสว จ นโย วุตฺโต, เญยฺโย มํสกรมฺพเก;
สพฺเพสุ มจฺฉมํเสหิ, มิสฺสเกสุ อยํ นโยฯ
๑๒๙๒.
ภตฺตสมฺมิสฺสิตํ ยาคุํ, อาหริตฺวา สเจ ปน;
‘‘ยาคุํ คณฺหา’’ติ วุตฺตสฺมิํ, น ปวาเรติ วารยํฯ
๑๒๙๓.
‘‘ภตฺตํ คณฺหา’’ติ วุตฺเต ตุ, ปวาเรติ ปฏิกฺขิปํ;
เยน วาปุจฺฉิโต ตสฺส, อตฺถิตายาติ การณํฯ
๑๒๙๔.
‘‘ยาคุมิสฺสกํ คณฺหา’’ติ, วุตฺเต ตตฺถ จ ยาคุ เจ;
สมา พหุตรา วา สา, น ปวาเรติ โส กิรฯ
๑๒๙๕.
มนฺทา ยาคุ, พหุํ ภตฺตํ, สเจ โหติ ปวารณา;
อิทํ สพฺพตฺถ นิทฺทิฏฺฐํ, การณํ ปน ทุทฺทสํฯ
๑๒๙๖.
รสํ
คณฺหถาติ วิสุํ กตฺวา, เทติ นตฺถิ ปวารณาฯ
๑๒๙๗.
คจฺฉนฺเตเนว
ภุญฺชิตพฺพํ ฐิเตเนว, ฐตฺวา ยทิ ปวาริโตฯ
๑๒๙๘.
อุทกํ วาปิ ปตฺวา โส, สเจ ติฏฺฐติ กทฺทมํ;
อติริตฺตํ ตุ กาเรตฺวา, ภุญฺชิตพฺพํ ตโต ปุนฯ
๑๒๙๙.
ปีฐเก โย นิสีทิตฺวา, ปวาเรติ สเจ ปน;
อาสนํ อวิจาเลตฺวา, ภุญฺชิตพฺพํ ยถาสุขํฯ
๑๓๐๐.
สเจ มญฺเจ นิสีทิตฺวา, ปวาเรติ ตโต ปน;
อิโต สํสริตุํ เอตฺโต, อีสกมฺปิ น ลพฺภติฯ
๑๓๐๑.
เตน มญฺเจน นํ สทฺธิํ, วฏฺฏตญฺญตฺร เนนฺติ เจ;
เอวํ สพฺพตฺถ ญาตพฺพํ, วิญฺญุนา วินยญฺญุนาฯ
๑๓๐๒.
นิปชฺชิตฺวาว โภตฺตพฺพํ, นิปนฺโน เจ ปวาริโต;
วาเรตุกฺกุฏิโก หุตฺวา, ภุญฺชิตพฺพํ ตเถว จฯ
๑๓๐๓.
อถาลเมตํ สพฺพนฺติ, วตฺตพฺพํ เตน ภิกฺขุนา;
อติริตฺตํ กโรนฺเตน, โอนเมตฺวาน ภาชนํฯ
๑๓๐๔.
กปฺปิยํ ปน กาตพฺพํ, น ปตฺเตเยว เกวลํ;
ปจฺฉิยํ ยทิ วา กุณฺเฑ, กาตุํ วฏฺฏติ ภาชเนฯ
๑๓๐๕.
ปวาริตานํ อปวาริตานํ;
อญฺเญสเมตํ ปน วฏฺฏเตว;
เยนาติริตฺตํ ตุ กตํ ฐเปตฺวา;
ตเมว เจกํ ปริภุญฺชิตพฺพํฯ
๑๓๐๖.
กปฺปิยํ ปน กาเรตฺวา, ภุญฺชนฺตสฺเสว ภิกฺขุโน;
พฺยญฺชนํ วาปิ ยํ กิญฺจิ, ปตฺเต ตสฺสากิรนฺติ เจฯ
๑๓๐๗.
อติริตฺตํ ตุ กาเรตฺวา, ภุญฺชิตพฺพํ ตถา ปุน;
เยน ตํ อกตํ ยํ วา, กาตพฺพํ เตน ตํ วิสุํฯ
๑๓๐๘.
กตํ
น คิลานาติริตฺตญฺจ, ตํ โหตินติริตฺตกํฯ
๑๓๐๙.
โยปิ
อุปกฏฺฐูปนีตมฺปิ, กาตุํ ลภติ กปฺปิยํฯ
๑๓๑๐.
อาหารตฺถาย ยามาทิ-กาลิกํ ปฏิคณฺหโต;
อนามิสํ ตเมวสฺส, ทุกฺกฏํ ปริภุญฺชโตฯ
๑๓๑๑.
ตถา อนติริตฺตนฺติ, สญฺญิโน อติริตฺตเก;
ตตฺถ เวมติกสฺสาปิ, ทุกฺกฏํ ปริทีปิตํฯ
๑๓๑๒.
อนาปตฺตาติริตฺตํ ตุ, การาเปตฺวาน ภุญฺชโต;
คิลานสฺสาติริตฺตํ วา, ตถา อุมฺมตฺตกาทิโนฯ
๑๓๑๓.
สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, กถิเนน สมา มตา;
กปฺปิยากรณญฺเจว, โภชนญฺจ กฺริยากฺริยํฯ
ปฐมปวารณกถาฯ
๑๓๑๔.
โย ปนานติริตฺเตน, ปวาเรยฺย ปวาริตํ;
ชานํ อาสาทนาเปกฺโข, ภุตฺเต ปาจิตฺติ ตสฺส ตุฯ
๑๓๑๕.
ทุกฺกฏํ อภิหาเร จ, คหเณ อิตรสฺส หิ;
อชฺโฌหารปโยเคสุ, สพฺเพสุปิ จ ทุกฺกฏํฯ
๑๓๑๖.
โภชนสฺสาวสานสฺมิํ, ปาจิตฺติ ปริทีปิตา;
อภิหารกภิกฺขุสฺส, สพฺพํ ตสฺเสว ทสฺสิตํฯ
๑๓๑๗.
ปวาริโตติ สญฺญิสฺส, ภิกฺขุสฺมิํ อปวาริเต;
วิมติสฺสุภยตฺถาปิ, ทุกฺกฏํ ปริทีปิตํฯ
๑๓๑๘.
อนาปตฺตาติริตฺตํ วา, การาเปตฺวาว เทติ เจ;
คิลานสฺสาวเสสํ วา, อญฺญสฺสตฺถาย เทติ วาฯ
๑๓๑๙.
เสสํ
โอมสวาทตุลฺยาว, สมุฏฺฐานาทโย นยาฯ
ทุติยปวารณกถาฯ
๑๓๒๐.
ขาทนียํ วา โภชนียํ วา;
กิญฺจิ วิกาเล โย ปน ภิกฺขุ;
ขาทติ
โส ชินวุตฺตํ โทสมุเปติฯ
๑๓๒๑.
ยมามิสคตญฺเจตฺถ, วนมูลผลาทิกํ;
กาลิเกสฺวสมฺโมหตฺถํ, เวทิตพฺพมิทํ ปนฯ
๑๓๒๒.
มูลํ กนฺทํ มุฬาลญฺจ, มตฺถกํ ขนฺธกํ ตจํ;
ปตฺตํ ปุปฺผํ ผลํ อฏฺฐิ, ปิฏฺฐํ นิยฺยาสเมว จฯ
๑๓๒๓.
มูลขาทนียาทีนํ, มุขมตฺตนิทสฺสนํ;
ภิกฺขูนํ ปาฏวตฺถาย, นามตฺเถสุ นิโพธถฯ
๑๓๒๔.
มูลกํ ขารกญฺเจว, วตฺถุลํ ตณฺฑุเลยฺยกํ;
ตมฺพกํ ชชฺฌริกญฺจ, จจฺจุ วชกลีปิ จฯ
๑๓๒๕.
มูลานิ เอวมาทีนํ, สากานํ อามิเส ปน;
สงฺคหํ อิธ คจฺฉนฺติ, อาหารตฺถํ ผรนฺติ หิฯ
๑๓๒๖.
ฉฑฺเฑนฺติ ชรฏฺฐํ เฉตฺวา, ยํ ตํ วชกลิสฺส ตุ;
ตํ ยาวชีวิกํ วุตฺตํ, เสสานํ ยาวกาลิกํฯ
๑๓๒๗.
หลิทฺทิ สิงฺคิเวรญฺจ, วจตฺตํ อติวิสํ วจํ;
อุสีรํ ภทฺทมุตฺตญฺจ, ตถา กฏุกโรหิณีฯ
๑๓๒๘.
อิจฺเจวมาทิกํ อญฺญํ, ปญฺจมูลาทิกํ พหุ;
นานปฺปการกํ มูลํ, วิญฺเญยฺยํ ยาวชีวิกํฯ
๑๓๒๙.
มสาลุปิณฺฑลาทีนํ
กนฺโท อุปฺปลชาตีนํ, ตถา ปทุมชาติยาฯ
๑๓๓๐.
กทลีสิคฺคุตาลานํ, มาลุวสฺส จ เวฬุยา;
สตาวริ กเสรูนํ, กนฺโท อมฺพาฏกสฺส จฯ
๑๓๓๑.
อิจฺเจวมาทโย กนฺทา;
ทสฺสิตา ยาวกาลิกา;
โธโต โส อามิเส วุตฺโต;
กนฺโท โย ขีรวลฺลิยาฯ
๑๓๓๒.
อโธโต ลสุณญฺเจว, ขีรกาโกลิอาทโย;
กนฺทา วากฺยปถาตีตา, วิญฺเญยฺยา ยาวชีวิกาฯ
๑๓๓๓.
ปุณฺฑรีกมุฬาลญฺจ
เอวมาทิมเนกมฺปิ, มุฬาลํ ยาวกาลิกํฯ
๑๓๓๔.
ตาลหินฺตาลกุนฺตาล-นาฬิเกราทิสมฺภวํ;
หลิทฺทิสิงฺคิเวรานํ, มุฬาลํ ยาวชีวิกํฯ
๑๓๓๕.
ตาลหินฺตาลกุนฺตาล-กฬีโร เกตกสฺส จ;
กทลีนาฬิเกรานํ, มตฺถกํ มูลกสฺส จฯ
๑๓๓๖.
ขชฺชุเรรกเวตฺตานํ, อุจฺฉุเวฬุนฬาทินํ;
สตฺตนฺนํ ปน ธญฺญานํ, กฬีโร สาสปสฺส จฯ
๑๓๓๗.
อิจฺเจวมาทโยเนเก, มตฺถกา ยาวกาลิกา;
อญฺเญ หลิทฺทิอาทีนํ, มตฺถกา ยาวชีวิกาฯ
๑๓๓๘.
ตาลกุนฺตาลกาทีนํ, ฉินฺทิตฺวา ปาติโต ปน;
คโต ชรฏฺฐพุนฺโท โส, สงฺคหํ ยาวชีวิเกฯ
๑๓๓๙.
ขนฺธขาทนียํ นาม, อุจฺฉุขนฺโธ ปกาสิโต;
สาลกลฺยาณิยา ขนฺโธ, ตถา ปถวิยํ คโตฯ
๑๓๔๐.
เอวมุปฺปลชาตีนํ, ทณฺฑโก ยาวกาลิโก;
ปณฺณทณฺฑุปฺปลาทีนํ, สพฺโพ ปทุมชาติยาฯ
๑๓๔๑.
ยาวชีวิกสงฺขาตา
ตเจสุจฺฉุตโจเวโก, สรโส ยาวกาลิโกฯ
๑๓๔๒.
มูลกํ ขารโก จจฺจุ, ตมฺพโก ตณฺฑุเลยฺยโก;
วตฺถุโล จีนมุคฺโค จ, อุมฺมา วชกลี ตถาฯ
๑๓๔๓.
ชชฺฌรี กาสมทฺโท จ, เสลฺลุ สิคฺคุ จ นาฬิกา;
วรุโณ อคฺคิมนฺโถ จ, ชีวนฺตี สุนิสนฺนโกฯ
๑๓๔๔.
ราชมาโส จ มาโส จ, นิปฺผาโว มิคปุปฺผิกา;
วณฺฏโก ภูมิโลณีติ, เอวมาทิมเนกกํฯ
๑๓๔๕.
ปตฺตขาทนียํ นาม, กถิตํ ยาวกาลิกํ;
อิตรา จ มหาโลณิ, ทีปิตา ยาวชีวิกาฯ
๑๓๔๖.
ยาวกาลิกมิจฺเจว, กถิตํ อมฺพปลฺลวํ;
นิมฺพสฺส กุฏชสฺสาปิ, ปณฺณํ สุลสิยาปิ จฯ
๑๓๔๗.
กปฺปาสิกปโฏลานํ
ผณิชฺชกชฺชุกานญฺจ, ปณฺณํ ตํ ยาวชีวิกํฯ
๑๓๔๘.
อฏฺฐนฺนํ มูลกาทีนํ, ปุปฺผํ นิปฺผาวกสฺส จ;
ตถา ปุปฺผํ กรีรสฺส, ปุปฺผํ วรุณกสฺส จฯ
๑๓๔๙.
ปุปฺผํ กเสรุกสฺสาปิ, ชีวนฺตี สิคฺคุปุปฺผกํ;
ปทุมุปฺปลชาตีนํ, ปุปฺผานํ กณฺณิกาปิ จฯ
๑๓๕๐.
นาฬิเกรสฺส ตาลสฺส, ตรุณํ เกตกสฺส จ;
อิจฺเจวมาทิกํ ปุปฺผ-มเนกํ ยาวกาลิกํฯ
๑๓๕๑.
ยาวกาลิกปุปฺผานิ, ฐเปตฺวา ปน เสสกํ;
ยาวชีวิกปุปฺผนฺติ, ทีปเย สพฺพเมว จฯ
๑๓๕๒.
ติลกมกุลสาลมลฺลิกานํ
กกุธกปิตฺถกกุนฺทกฬีนํ;
กุรวกกรวีรปาฏลีนํ;
กุสุมมิทํ ปน ยาวชีวิกํฯ
๑๓๕๓.
อมฺพมฺพาฏกชมฺพูนํ, ผลญฺจ ปนสสฺส จ;
มาตุลุงฺคกปิตฺถานํ, ผลํ ตินฺติณิกสฺส จฯ
๑๓๕๔.
ตาลสฺส นาฬิเกรสฺส, ผลํ ขชฺชูริยาปิ จ;
ลพุชสฺส จ โจจสฺส, โมจสฺส มธุกสฺส จฯ
๑๓๕๕.
พทรสฺส กรมทฺทสฺส, ผลํ วาติงฺคณสฺส จ;
กุมฺภณฺฑติปุสานญฺจ, ผลํ เอฬาลุกสฺส จฯ
๑๓๕๖.
ราชายตนผลํ ปุสฺส-ผลํ ติมฺพรุกสฺส จ;
เอวมาทิมเนกมฺปิ, ผลํ ตํ ยาวกาลิกํฯ
๑๓๕๗.
ติผลํ ปิปฺผลี ชาติ-ผลญฺจ กฏุกปฺผลํ;
โคฏฺฐผลํ พิลงฺคญฺจ, ตกฺโกลมริจานิ จฯ
๑๓๕๘.
เอวมาทีนิ วุตฺตานิ, อวุตฺตานิ จ ปาฬิยํ;
ผลานิ ปน คจฺฉนฺติ, ยาวชีวิกสงฺคหํฯ
๑๓๕๙.
ปนสมฺพาฏกฏฺฐีนิ, สาลฏฺฐิ ลพุชฏฺฐิ จ;
จิญฺจาพิมฺพผลฏฺฐีนิ, โปกฺขรฏฺฐิ จ สพฺพโสฯ
๑๓๖๐.
ขชฺชูริเกตกาทีนํ
เอวมาทีนิ คจฺฉนฺติ, ยาวกาลิกสงฺคหํฯ
๑๓๖๑.
ปุนฺนาคมธุกฏฺฐีนิ, เสลฺลฏฺฐิ ติผลฏฺฐิ จ;
เอวมาทีนิ อฏฺฐีนิ, นิทฺทิฏฺฐานิ อนามิเสฯ
๑๓๖๒.
สตฺตนฺนํ ปน ธญฺญานํ, อปรณฺณานเมว จ;
ปิฏฺฐํ ปนสสาลานํ, ลพุชมฺพาฏกสฺส จฯ
๑๓๖๓.
ตาลปิฏฺฐํ
เอวมาทิมเนกมฺปิ, กถิตํ ยาวกาลิกํฯ
๑๓๖๔.
อโธตํ ตาลปิฏฺฐญฺจ, ปิฏฺฐํ ยํ ขีรวลฺลิยา;
อสฺสคนฺธาทิปิฏฺฐญฺจ, โหติ ตํ ยาวชีวิกํฯ
๑๓๖๕.
นิยฺยาโส อุจฺฉุนิพฺพตฺโต, เอโก สตฺตาหกาลิโก;
อวเสโส จ หิงฺคาทิ, นิยฺยาโส ยาวชีวิโกฯ
๑๓๖๖.
มูลาทีสุ มยา กิญฺจิ, มุขมตฺตํ นิทสฺสิตํ;
เอตสฺเสวานุสาเรน, เสโส เญยฺโย วิภาวินาฯ
๑๓๖๗.
‘‘ภุญฺชิสฺสามิ วิกาเล’’ติ, อามิสํ ปฏิคณฺหโต;
กาเล วิกาลสญฺญิสฺส, กาเล เวมติกสฺส จฯ
๑๓๖๘.
ทุกฺกฏํ, กาลสญฺญิสฺส, อนาปตฺติ ปกาสิตา;
อิทํ เอฬกโลเมน, สมุฏฺฐานาทินา สมํฯ
วิกาลโภชนกถาฯ
๑๓๖๙.
โภชนํ สนฺนิธิํ กตฺวา, ขาทนํ วาปิ โย ปน;
ภุญฺเชยฺย วาปิ ขาเทยฺย, ตสฺส ปาจิตฺติยํ สิยาฯ
๑๓๗๐.
ภิกฺขุ ยํ สามเณรานํ, ปริจฺจชตฺยนาลโย;
นิทหิตฺวา สเจ ตสฺส, เทนฺติ ตํ ปุน วฏฺฏติฯ
๑๓๗๑.
สยํ ปฏิคฺคเหตฺวาน, อปริจฺจตฺตเมว ยํ;
ทุติเย ทิวเส ตสฺส, นิหิตํ ตํ น วฏฺฏติฯ
๑๓๗๒.
ตโต อชฺโฌหรนฺตสฺส, เอกสิตฺถมฺปิ ภิกฺขุโน;
ปาจิตฺติ กถิตา สุทฺธา, สุทฺธจิตฺเตน ตาทินาฯ
๑๓๗๓.
อกปฺปิเยสุ
ถุลฺลจฺจเยน ปาจิตฺติ, ทุกฺกเฏน สเหตเรฯ
๑๓๗๔.
ยามกาลิกสงฺขาตํ
ทุกฺกฏาปตฺติยา สทฺธิํ, อาหารตฺถาย ภุญฺชโตฯ
๑๓๗๕.
สเจ ปวาริโต หุตฺวา, อนฺนํ อนติริตฺตกํ;
ภุญฺชโต ปกตํ ตสฺส, โหติ ปาจิตฺติยทฺวยํฯ
๑๓๗๖.
ถุลฺลจฺจเยน สทฺธิํ ทฺเว, มํเส มานุสเก สิยุํ;
เสเส อกปฺปิเย มํเส, ทุกฺกเฏน สห ทฺวยํฯ
๑๓๗๗.
ยามกาลิกสงฺขาตํ, ภุญฺชโต สติ ปจฺจเย;
สามิเสน มุเขน ทฺเว, เอกเมว นิรามิสํฯ
๑๓๗๘.
ตเมวชฺโฌหรนฺตสฺส, อาหารตฺถาย เกวลํ;
ทฺวีสุ เตสุ วิกปฺเปสุ, ทุกฺกฏํ ปน วฑฺฒติฯ
๑๓๗๙.
วิกาเล ภุญฺชโต สุทฺธํ, สนฺนิธิปจฺจยาปิ จ;
วิกาลโภชนา เจว, โหติ ปาจิตฺติยทฺวยํฯ
๑๓๘๐.
มํเส ถุลฺลจฺจยญฺเจว, ทุกฺกฏมฺปิ จ วฑฺฒติ;
มนุสฺสมํเส เสเส จ, ยถานุกฺกมโต ทฺวยํฯ
๑๓๘๑.
นตฺเถวานติริตฺตมฺปิ, วิกาเล ปริภุญฺชโต;
โทโส สพฺพวิกปฺเปสุ, ภิกฺขุโน ตนฺนิมิตฺตโกฯ
๑๓๘๒.
วิกาลปจฺจยา วาปิ, น โทโส ยามกาลิเก;
สตฺตาหกาลิกํ ยาว-ชีวิกํ ปฏิคณฺหโตฯ
๑๓๘๓.
อาหารสฺเสว อตฺถาย, คหเณ ทุวิธสฺส ตุ;
อชฺโฌหารปโยเคสุ, ทุกฺกฏํ ตุ นิรามิเสฯ
๑๓๘๔.
อถ อามิสสํสฏฺฐํ, คเหตฺวา ฐปิตํ สเจ;
ปุน อชฺโฌหรนฺตสฺส, ปาจิตฺเตว ปกาสิตาฯ
๑๓๘๕.
กาโล ยาโม จ สตฺตาหํ, อิติ กาลตฺตยํ อิทํ;
อติกฺกมยโต โทโส, กาลํ ตํ ตํ ตุ กาลิกํฯ
๑๓๘๖.
อตฺตนา ตีณิ สมฺภินฺน-รสานิ อิตรานิ หิ;
สภาวมุปเนเตว, ยาวกาลิกมตฺตโนฯ
๑๓๘๗.
เอวเมว
อิเมสุ ปน สพฺเพสุ, กาลิเกสุ จตูสฺวปิฯ
๑๓๘๘.
กาลิกทฺวยมาทิมฺหิ, อนฺโตวุตฺถญฺจ สนฺนิธิ;
อุภยมฺปิ น โหเตว, ปจฺฉิมํ กาลิกทฺวยํฯ
๑๓๘๙.
อกปฺปิยาย กุฏิยา, วุตฺเถนนฺตทฺวเยน ตํ;
คหิตํ ตทเห วาปิ, ทฺวยํ ปุพฺพํ น วฏฺฏติฯ
๑๓๙๐.
มุขสนฺนิธิ นามายํ, อนฺโตวุตฺถํ น กปฺปติ;
อิติ วุตฺตํ ทฬฺหํ กตฺวา, มหาปจฺจริยํ ปนฯ
๑๓๙๑.
น โทโส นิทหิตฺวาปิ, ปฐมํ กาลิกตฺตยํ;
ตํ ตํ สกํ สกํ กาล-มนติกฺกมฺม ภุญฺชโตฯ
๑๓๙๒.
ตถา อุมฺมตฺตกาทีนํ, อนาปตฺติ ปกาสิตา;
สมเมฬกโลเมน, สมุฏฺฐานาทินา อิทํฯ
สนฺนิธิการกถาฯ
๑๓๙๓.
โภชนานิ ปณีตานิ, อคิลาโน ปนตฺตโน;
อตฺถาย วิญฺญาเปตฺวาน, ปาจิตฺติ ปริภุญฺชโตฯ
๑๓๙๔.
‘‘สปฺปินา เทหิ ภตฺตํ เม, สสปฺปิํ สปฺปิมิสฺสกํ;
สปฺปิภตฺตญฺจ เทหี’’ติ, วิญฺญาเปนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๑๓๙๕.
วิญฺญาเปตฺวา ตถา ตํ เจ, ทุกฺกฏํ ปฏิคณฺหโต;
ปุน อชฺโฌหรนฺตสฺส, ปาจิตฺติ ปริยาปุตาฯ
๑๓๙๖.
สุทฺธานิ สปฺปิอาทีนิ, วิญฺญาเปตฺวาน ภุญฺชโต;
เสขิเยสุปิ วิญฺญตฺติ, ทุกฺกฏํ ปริทีปเยฯ
๑๓๙๗.
ตสฺมา ปณีตสํสฏฺฐํ, วิญฺญาเปตฺวาว ภุญฺชโต;
สตฺตธญฺญมยํ ภตฺตํ, ปาจิตฺติยมุทีรเยฯ
๑๓๙๘.
สเจ
อชิยา สปฺปิอาทีหิ, วิสงฺเกตํ ททาติ เจฯ
๑๓๙๙.
‘‘สปฺปินา เทหิ’’ วุตฺโต เจ, นวนีตาทิเกสุปิ;
เทติ อญฺญตเรนสฺส, วิสงฺเกตนฺติ ทีปิตํฯ
๑๔๐๐.
เยน
ลทฺเธปิ ปน ตํ ลทฺธํ, โหติเยว น อญฺญถาฯ
๑๔๐๑.
ฐเปตฺวา สปฺปิอาทีนิ, อาคตานิ หิ ปาฬิยํ;
อญฺเญหิ วิญฺญาเปนฺตสฺส, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๔๐๒.
สพฺเพหิ สปฺปิอาทีหิ, วิญฺญาเปตฺวาว เอกโต;
ภุญฺชเตกรสํ กตฺวา, นว ปาจิตฺติโย มตาฯ
๑๔๐๓.
อกปฺปิเยน วุตฺเตปิ, สปฺปินา เทติ เตน เจ;
คหเณ ปริโภเคปิ, ทุกฺกฏํ ปริทีปิตํฯ
๑๔๐๔.
คิลานสฺส คิลาโนติ, สญฺญิโน วิมติสฺส วา;
ทุกฺกฏํ มุนินา วุตฺตํ, อนาปตฺติ ปกาสิตาฯ
๑๔๐๕.
คิลานกาเล วิญฺญตฺต-มคิลานสฺส ภุญฺชโต;
คิลานสฺสาวเสสํ วา, ญาตกาทีนเมว วาฯ
๑๔๐๖.
อิทํ จตุสมุฏฺฐานํ, กายโต กายวาจโต;
กายจิตฺตา ตถา กาย-วาจาจิตฺตตฺตยาปิ จฯ
ปณีตโภชนกถาฯ
๑๔๐๗.
อทินฺนญฺหิ มุขทฺวารํ, อาหารํ อาหเรยฺย โย;
ทนฺตโปโนทกํ หิตฺวา, ตสฺส ปาจิตฺติยํ สิยาฯ
๑๔๐๘.
หตฺถปาโสภินีหาโร, มชฺฌิมุจฺจารณกฺขโม;
มนุสฺโส วามนุสฺโส วา, เทติ กายาทินา ติธาฯ
๑๔๐๙.
ปฏิคฺคณฺหาติ
เอวํ ปญฺจงฺคสํโยเค, คหณํ ตสฺส รูหติฯ
๑๔๑๐.
ทายโก คคนฏฺโฐ เจ, ภูมฏฺโฐ เจตโร สิยา;
ภูมฏฺฐสฺส จ สีเสน, คคนฏฺฐสฺส เทหิโนฯ
๑๔๑๑.
ยมาสนฺนตรํ องฺคํ, โอริมนฺเตน ตสฺส ตุ;
ทาตุํ วาปิ คเหตุํ วา, วินา หตฺถํ ปสาริตํฯ
๑๔๑๒.
หตฺถปาโส มิเนตพฺโพ, นคฏฺฐาทีสฺวยํ นโย;
เอวรูเป ปน ฐาเน, ฐตฺวา เจ เทติ วฏฺฏติฯ
๑๔๑๓.
ปกฺขี
สเจ ยํ กิญฺจิ ปุปฺผํ วา, ผลํ วา เทติ วฏฺฏติฯ
๑๔๑๔.
ภตฺตพฺยญฺชนปุณฺณานิ, ภาชนานิ พหูนิปิ;
สีเสนาทาย ภิกฺขุสฺส, คนฺตฺวา กสฺสจิ สนฺติกํฯ
๑๔๑๕.
อีสกํ ปน โอนตฺวา, ‘‘คณฺหา’’ติ ยทิ ภาสติ;
เตน หตฺถํ ปสาเรตฺวา, เหฏฺฐิมํ ปน ภาชนํฯ
๑๔๑๖.
ปฏิจฺฉิตพฺพํ ตํ เอก- เทเสนาปิ จ ภิกฺขุนา;
โหนฺติ เอตฺตาวตา ตานิ, คหิตาเนว สพฺพโสฯ
๑๔๑๗.
ตโต ปฏฺฐาย ตํ สพฺพํ, โอโรเปตฺวา ยถาสุขํ;
อุคฺฆาเฏตฺวา ตโต อิฏฺฐํ, คเหตุํ ปน วฏฺฏติฯ
๑๔๑๘.
ปจฺฉิอาทิมฺหิ วตฺตพฺพ-มตฺถิ กิํ เอกภาชเน;
กาชภตฺตํ หรนฺโต เจ, โอนตฺวา เทติ วฏฺฏติฯ
๑๔๑๙.
ติํสหตฺโถ สิยา เวฬุ, อนฺเตสุ จ ทุเว ฆฏา;
สปฺปิโน, คหิเตกสฺมิํ, สพฺพํ คหิตเมว ตํฯ
๑๔๒๐.
พหุปตฺตา จ มญฺเจ วา, ปีเฐ วา กฏสารเก;
ฐปิตา ทายโก หตฺถ-ปาเส ฐตฺวาน เทติ เจฯ
๑๔๒๑.
ปฏิคฺคหณสญฺญาย, มญฺจาทีนิ สเจ ปน;
นิสีทติ ผุสิตฺวา โย, ยญฺจ ปตฺเตสุ ทียติฯ
๑๔๒๒.
คหิตํ
ปฏิคฺคเหสฺสามิจฺเจว, มญฺจาทีนิ สเจ ปนฯ
๑๔๒๓.
คหิตํ โหติ ตํ สพฺพํ, อารุหิตฺวา นิสีทติ;
อาหจฺจ กุจฺฉิยา กุจฺฉิํ, ฐิตา ปตฺตา หิ ภูมิยํฯ
๑๔๒๔.
ยํ ยํ องฺคุลิยา วาปิ, ผุสิตฺวา สูจิยาปิ วา;
นิสินฺโน ตตฺถ ตตฺเถว, ทียมานํ ตุ วฏฺฏติฯ
๑๔๒๕.
กฏสาเร มหนฺตสฺมิํ, ตถา หตฺถตฺถราทิสุ;
คณฺหโต หตฺถปาสสฺมิํ, วิชฺชมาเน ตุ วฏฺฏติฯ
๑๔๒๖.
ตตฺถชาตกปณฺเณสุ, คเหตุํ น จ วฏฺฏติ;
น ปเนตานิ กาเยน, ปฏิพทฺธานิ โหนฺติ หิฯ
๑๔๒๗.
อสํหาริมปาสาเณ
ขาณุพทฺเธปิ วา มญฺเจ, คหณํ เนว รูหติฯ
๑๔๒๘.
ตินฺติณิกาทิปณฺเณสุ, ภูมิยํ ปตฺถเฏสุ วา;
ธาเรตุมสมตฺถตฺตา, คหณํ น จ รูหติฯ
๑๔๒๙.
หตฺถปาสมติกฺกมฺม, ทีฆทณฺเฑน เทติ เจ;
วตฺตพฺโพ ภิกฺขุนาคนฺตฺวา, เทหีติ ปริเวสโกฯ
๑๔๓๐.
สเจ ปตฺเต รโช โหติ, โธวิตพฺโพ ชเล สติ;
ตสฺมิํ อสติ ปุญฺฉิตฺวา, คเหตพฺโพ อเสสโตฯ
๑๔๓๑.
ปิณฺฑาย วิจรนฺตสฺส, รชํ ปตติ เจ ปน;
ภิกฺขา ปฏิคฺคเหตฺวาว, คเหตพฺพา วิชานตาฯ
๑๔๓๒.
อปฺปฏิคฺคหิเต ภิกฺขุํ, คณฺหโต ปน ทุกฺกฏํ;
ปฏิคฺคเหตฺวานาปตฺติ, ปจฺฉา ตํ ปริภุญฺชโตฯ
๑๔๓๓.
‘‘ปฏิคฺคเหตฺวา เทถา’’ติ, วุตฺเต ตํ วจนํ ปน;
อสุตฺวานาทิยิตฺวา วา, เทนฺติ เจ นตฺถิ ทุกฺกฏํฯ
๑๔๓๔.
ปจฺฉา ปฏิคฺคเหตฺวาว, คเหตพฺพํ วิชานตา;
สเจ รชํ นิปาเตติ, มหาวาโต ตโต ตโตฯ
๑๔๓๕.
น
อญฺญสฺส ทาตุกาเมน, คเหตุํ ปน วฏฺฏติฯ
๑๔๓๖.
สามเณรสฺส ตํ ทตฺวา, ทินฺนํ วา เตน ตํ ปุน;
ตสฺส วิสฺสาสโต วาปิ, ภุญฺชิตุํ ปน วฏฺฏติฯ
๑๔๓๗.
ภิกฺขาจาเร สเจ ภตฺตํ, สรชํ เทติ ภิกฺขุโน;
‘‘ปฏิคฺคเหตฺวา ภิกฺขํ ตฺวํ, คณฺห วา ภุญฺช วา’’ติ จฯ
๑๔๓๘.
วตฺตพฺโพ โส ตถา เตน, กตฺตพฺพญฺเจว ภิกฺขุนา;
รชํ อุปริ ภตฺตสฺส, ตสฺสุปฺลวติ เจ ปนฯ
๑๔๓๙.
กญฺชิกํ ตุ ปวาเหตฺวา, ภุญฺชิตพฺพํ ยถาสุขํ;
อนฺโต ปฏิคฺคเหตพฺพํ, ปวิฏฺฐํ ตุ สเจ ปนฯ
๑๔๔๐.
ปติตํ สุกฺขภตฺเต เจ, อปนียาว ตํ รชํ;
สุขุมํ เจ สภตฺตมฺปิ, ภุญฺชิตพฺพํ ยถาสุขํฯ
๑๔๔๑.
อุฬุงฺเกนาหริตฺวาปิ
เถโว อุฬุงฺกโต ปตฺเต, สเจ ปตติ วฏฺฏติฯ
๑๔๔๒.
ภตฺเต อากิรมาเน ตุ, จรุเกน ตโต ปน;
มสิ วา ฉาริกา วาปิ, สเจ ปตติ ภาชเนฯ
๑๔๔๓.
ตสฺส จาภิหฏตฺตาปิ, น โทโส อุปลพฺภติ;
อนนฺตรสฺส ภิกฺขุสฺส, ทียมานํ ตุ ปตฺตโตฯ
๑๔๔๔.
อุปฺปภิตฺวา สเจ ปตฺเต, อิตรสฺส จ ภิกฺขุโน;
ปตติ วฏฺฏเตวายํ, ปฏิคฺคหิตเมว ตํฯ
๑๔๔๕.
ปายาสสฺส จ ปูเรตฺวา, ปตฺตํ เจ เทนฺติ ภิกฺขุโน;
อุณฺหตฺตา ปน ตํ เหฏฺฐา, คเหตุํ น จ สกฺกติฯ
๑๔๔๖.
วฏฺฏตีติ จ นิทฺทิฏฺฐํ, คเหตุํ มุขวฏฺฏิยํ;
น สกฺกา เจ คเหตพฺโพ, ตถา อาธารเกนปิฯ
๑๔๔๗.
สเจ
นิทฺทายติ นิสินฺโนว, ทียมานํ น ชานติฯ
๑๔๔๘.
เนวาหริยมานํ วา, อปฺปฏิคฺคหิตเมว ตํ;
อาโภคํ ปน กตฺวา เจ, นิสินฺโน โหติ วฏฺฏติฯ
๑๔๔๙.
สเจ หตฺเถน มุญฺจิตฺวา, ปตฺตํ อาธารกมฺปิ วา;
เปลฺเลตฺวา ปน ปาเทน, นิทฺทายติ หิ วฏฺฏติฯ
๑๔๕๐.
ปาเทนาธารกํ อกฺก-มิตฺวาปิ ปฏิคณฺหโต;
ชาครสฺสาปิ โหเตว, คหณสฺมิํ อนาทโรฯ
๑๔๕๑.
ตสฺมา ตํ น จ กาตพฺพํ, ภิกฺขุนา วินยญฺญุนา;
ยํ ทียมานํ ปตติ, คเหตุํ ตํ ตุ วฏฺฏติฯ
๑๔๕๒.
ภุญฺชนฺตานญฺจ ทนฺตา วา, ขียนฺติปิ นขาปิ วา;
ตถา ปตฺตสฺส วณฺโณ วา, อพฺโพหารนโย อยํฯ
๑๔๕๓.
สตฺถเกนุจฺฉุอาทีนิ, ผาเลนฺตานํ สเจ มลํ;
ปญฺญายติ หิ ตํ เตสุ, สิยา นวสมุฏฺฐิตํฯ
๑๔๕๔.
ปฏิคฺคเหตฺวา ตํ ปจฺฉา, ขาทิตพฺพํ ตุ ภิกฺขุนา;
น ปญฺญายติ เจ ตสฺมิํ, มลํ วฏฺฏติ ขาทิตุํฯ
๑๔๕๕.
ปิสนฺตานมฺปิ
นิสโททุกฺขลาทีนํ, ขียเนปิ อยํ นโยฯ
๑๔๕๖.
เภสชฺชตฺถาย ตาเปตฺวา, วาสิํ ขีเร ขิปนฺติ เจ;
อุฏฺเฐติ นีลิกา ตตฺถ, สตฺถเก วิย นิจฺฉโยฯ
๑๔๕๗.
สเจ อามกตกฺเก วา, ขีเร วา ปกฺขิปนฺติ ตํ;
สามปากนิมิตฺตมฺหา, น ตุ มุจฺจติ ทุกฺกฏาฯ
๑๔๕๘.
ปิณฺฑาย วิจรนฺตสฺส, วสฺสกาเลสุ ภิกฺขุโน;
ปตฺเต ปตติ เจ โตยํ, กิลิฏฺฐํ กายวตฺถโตฯ
๑๔๕๙.
ปจฺฉา ปฏิคฺคเหตฺวา ตํ, ภุญฺชิตพฺพํ ยถาสุขํ;
เอเสว จ นโย วุตฺโต, รุกฺขมูเลปิ ภุญฺชโตฯ
๑๔๖๐.
สตฺตาหํ
อพฺโภกาเสปิ วา ปตฺเต, โตยํ ปตติ วฏฺฏติฯ
๑๔๖๑.
โอทนํ ปน เทนฺเตน, สามเณรสฺส ภิกฺขุนา;
ทาตพฺโพ อจฺฉุปนฺเตน, ตสฺส ปตฺตคโตทนํฯ
๑๔๖๒.
ปฏิคฺคเหตฺวา วา ปตฺตํ, ทาตพฺโพ ตสฺส โอทโน;
ฉุปิตฺวา เทติ เจ ภตฺตํ, ตํ ปนุคฺคหิตํ สิยาฯ
๑๔๖๓.
อญฺญสฺส ทาตุกาเมน, ปริจฺจตฺตํ สเจ ปน;
ยาว หตฺถคตํ ตาว, ปฏิคฺคหิตเมว ตํฯ
๑๔๖๔.
‘‘คณฺหา’’ติ นิรเปกฺโขว, ปตฺตมาธารเก ฐิตํ;
สเจ วทติ ปจฺฉา ตํ, ปฏิคฺคณฺเหยฺย ปณฺฑิโตฯ
๑๔๖๕.
สาเปกฺโขเยว โย ปตฺตํ, ฐเปตฺวาธารเก ปน;
‘‘เอตฺโต ปูวมฺปิ ภตฺตํ วา, กิญฺจิ คณฺหา’’ติ ภาสติฯ
๑๔๖๖.
สามเณโรปิ ตํ ภตฺตํ, โธวิตฺวา หตฺถมตฺตโน;
อตฺตปตฺตคตํ ภตฺตํ, อผุสิตฺวา สเจ ปนฯ
๑๔๖๗.
ปกฺขิปนฺโต สตกฺขตฺตุํ, อุทฺธริตฺวาปิ คณฺหตุ;
ตํปฏิคฺคหเณ กิจฺจํ, ปุน ตสฺส น วิชฺชติฯ
๑๔๖๘.
อตฺตปตฺตคตํ ภตฺตํ, ผุสิตฺวา ยทิ คณฺหติ;
ปจฺฉา ปฏิคฺคเหตพฺพํ, สํสฏฺฐตฺตา ปเรน ตํฯ
๑๔๖๙.
ภิกฺขูนํ
ปกฺขิปิตฺวา ฐเปนฺเตน, อญฺญสฺสตฺถาย โอทนํฯ
๑๔๗๐.
ภาชนุปริ หตฺเถสุ, สามเณรสฺส ปกฺขิเป;
ปติตํ หตฺถโต ตสฺมิํ, น กโรติ อกปฺปิยํฯ
๑๔๗๑.
ปริจฺจตฺตญฺหิ ตํ เอวํ, อกตฺวากิรเตว เจ;
ภุญฺชิตพฺพํ ตุ ตํ กตฺวา, ปตฺตํ วิย นิรามิสํฯ
๑๔๗๒.
สเจ ยาคุกุฏํ ปุณฺณํ, สามเณโร หิ ทุพฺพโล;
ภิกฺขุํ ปฏิคฺคหาเปตุํ, น สกฺโกติ หิ ตํ ปุนฯ
๑๔๗๓.
กุฏสฺส
ภิกฺขุนา อุปนีตสฺส, อาวชฺเชติ หิ วฏฺฏติฯ
๑๔๗๔.
อถ วา ภูมิยํเยว, หตฺเถ ภิกฺขุ ฐเปติ เจ;
อาโรเปติ ปวฏฺเฏตฺวา, ตตฺถ เจ ปน วฏฺฏติฯ
๑๔๗๕.
ภตฺตปจฺฉุจฺฉุภาเรสุ, อยเมว วินิจฺฉโย;
ทฺเว ตโย สามเณรา วา, เทนฺติ เจ คหณูปคํฯ
๑๔๗๖.
ภารเมกสฺส ภิกฺขุสฺส, คเหตุํ ปน วฏฺฏติ;
เอเกน วา ตถา ทินฺนํ, คณฺหนฺติ ทฺเว ตโยปิ วาฯ
๑๔๗๗.
มญฺจสฺส ปาเท ปีฐสฺส, ปาเท เตลฆฏาทิกํ;
ลคฺเคนฺติ ตตฺถ ภิกฺขุสฺส, วฏฺฏเตว นิสีทิตุํฯ
๑๔๗๘.
อปฺปฏิคฺคหิตํ เหฏฺฐา-มญฺเจ เจ เตลถาลกํ;
สมฺมุชฺชนฺโต จ ฆฏฺเฏติ, น ปนุคฺคหิตํ สิยาฯ
๑๔๗๙.
ปฏิคฺคหิตสญฺญาย, อปฺปฏิคฺคหิตํ ปน;
คณฺหิตฺวา ปุน ตํ ญตฺวา, ฐเปตุํ ตตฺถ วฏฺฏติฯ
๑๔๘๐.
วิวริตฺวา สเจ ปุพฺเพ, ฐปิตํ ปิหิตมฺปิ จ;
ตเถว ตํ ฐเปตพฺพํ, กตฺตพฺพํ น ปนญฺญถาฯ
๑๔๘๑.
พหิ ฐเปติ เจ เตน, ฉุปิตพฺพํ น ตํ ปุน;
ยทิ ฉุปติ เจ ญตฺวา, ตํ ปนุคฺคหิตํ สิยาฯ
๑๔๘๒.
ปฏิคฺคหิตเตลสฺมิํ, อุฏฺเฐติ ยทิ กณฺณกา;
สิงฺคีเวราทิเก มูเล, ฆนจุณฺณมฺปิ วา ตถาฯ
๑๔๘๓.
ตํสมุฏฺฐานโต
ปฏิคฺคหณกิจฺจํ ตุ, ตสฺมิํ ปุน น วิชฺชติฯ
๑๔๘๔.
ตาลํ วา นาฬิเกรํ วา, อารุฬฺโห โกจิ ปุคฺคโล;
ตตฺรฏฺโฐ ตาลปิณฺฑิํ โส, โอตาเรตฺวาน รชฺชุยาฯ
๑๔๘๕.
สเจ
ตมญฺโญ ปน ภูมฏฺโฐ, คเหตฺวา เทติ วฏฺฏติฯ
๑๔๘๖.
ฉินฺทิตฺวา เจ วติํ อุจฺฉุํ, ผลํ วา เทติ คณฺหิตุํ;
ทณฺฑเก อผุสิตฺวาว, นิคฺคตํ ปน วฏฺฏติฯ
๑๔๘๗.
สเจ น ปุถุโล โหติ, ปากาโร อติอุจฺจโก;
อนฺโตฏฺฐิตพหิฏฺฐานํ, หตฺถปาโส ปโหติ เจฯ
๑๔๘๘.
อุทฺธํ หตฺถสตํ คนฺตฺวา, สมฺปตฺตํ ปุน ตํ ปน;
คณฺหโต ภิกฺขุโน โทโส, โกจิ เนวูปลพฺภติฯ
๑๔๘๙.
ภิกฺขุโน สามเณรํ ตุ, ขนฺเธน วหโต สเจ;
ผลํ คเหตฺวา ตตฺเถว, นิสินฺโน เทติ วฏฺฏติฯ
๑๔๙๐.
อปโรปิ วหนฺโตว, ภิกฺขุํ โย โกจิ ปุคฺคโล;
ผลํ ขนฺเธ นิสินฺนสฺส, ภิกฺขุโน เทติ วฏฺฏติฯ
๑๔๙๑.
คเหตฺวา ผลินิํ สาขํ, ฉายตฺถํ ยทิ คจฺฉติ;
ปุน จิตฺเต สมุปฺปนฺเน, ขาทิตุํ ปน ภิกฺขุโนฯ
๑๔๙๒.
สาขํ ปฏิคฺคหาเปตฺวา, ผลํ ขาทติ วฏฺฏติ;
มกฺขิกานํ นิวารตฺถํ, คหิตายปฺยยํ นโยฯ
๑๔๙๓.
กปฺปิยํ ปน กาเรตฺวา, ปฏิคฺคณฺหาติ ตํ ปุน;
โภตฺตุกาโม สเจ มูล-คหณํเยว วฏฺฏติฯ
๑๔๙๔.
มาตาปิตูนมตฺถาย, คเหตฺวา สปฺปิอาทิกํ;
คจฺฉนฺโต อนฺตรามคฺเค, ยํ อิจฺฉติ ตโต ปนฯ
๑๔๙๕.
ตํ โส ปฏิคฺคหาเปตฺวา, ปริภุญฺชติ วฏฺฏติ;
ตํ ปฏิคฺคหิตํ มูล-คหณํเยว วฏฺฏติฯ
๑๔๙๖.
สามเณรสฺส ปาเถยฺย-ตณฺฑุเล ภิกฺขุ คณฺหติ;
ภิกฺขุสฺส สามเณโรปิ, คเหตฺวา ปน คจฺฉติฯ
๑๔๙๗.
ตณฺฑุเลสุ
สเจ ยาคุํ ปจิตฺวาน, ตณฺฑุเลหิตเรหิปิฯ
๑๔๙๘.
อุภินฺนํ
ยาคุํ ภิกฺขุสฺส ตํ ทตฺวา, สยํ ปิวติ ตสฺส เจฯ
๑๔๙๙.
สนฺนิธิปจฺจยา เนว, น อุคฺคหิตการณา;
สามเณรสฺส ปีตตฺตา, โทโส ภิกฺขุสฺส วิชฺชติฯ
๑๕๐๐.
มาตาปิตูนมตฺถาย, เตลาทิํ หรโตปิ จ;
สาขํ ฉายาทิอตฺถาย, อิมสฺส น วิเสสตาฯ
๑๕๐๑.
ตสฺมา หิสฺส วิเสสสฺส, จินฺเตตพฺพํ ตุ การณํ;
ตสฺส สาลยภาวํ ตุ, วิเสสํ ตกฺกยามหํฯ
๑๕๐๒.
ตณฺฑุเล ปน โธวิตฺวา, นิจฺจาเลตุญฺหิ เจลโก;
น สกฺโกติ สเจ เต จ, ตณฺฑุเล ภาชนมฺปิ จฯ
๑๕๐๓.
ปฏิคฺคเหตฺวา โธวิตฺวา, อาโรเปตฺวา ปนุทฺธนํ;
ภิกฺขุนาคฺคิ น กาตพฺโพ, วิวริตฺวาปิ ปกฺกตาฯ
๑๕๐๔.
ญาตพฺพา ปกฺกกาลสฺมิํ, โอโรเปตฺวา ยถาสุขํ;
ภุญฺชิตพฺพํ, น ปจฺฉสฺส, ปฏิคฺคหณการณํฯ
๑๕๐๕.
อาโรเปตฺวา สเจ ภิกฺขุ, อุทฺธนํ สุทฺธภาชนํ;
อุทกํ ยาคุอตฺถาย, ตาเปติ ยทิ วฏฺฏติฯ
๑๕๐๖.
ตตฺเต ปนุทเก โกจิ, เจ ปกฺขิปติ ตณฺฑุเล;
ตโต ปฏฺฐาย เตนคฺคิ, น กาตพฺโพว ภิกฺขุนาฯ
๑๕๐๗.
ปฏิคฺคเหตฺวา ตํ ยาคุํ, ปาตุํ วฏฺฏติ ภิกฺขุโน;
สเจ ปจติ ปจฺฉา ตํ, สามปากา น มุจฺจติฯ
๑๕๐๘.
ตตฺถชาตผลํ กิญฺจิ, สห จาเลติ วลฺลิยา;
ตสฺเสว จ ตโต ลทฺธํ, ผลํ กิญฺจิ น วฏฺฏติฯ
๑๕๐๙.
ผลรุกฺขํ ปรามฏฺฐุํ, ตมปสฺสยิตุมฺปิ วา;
กณฺฏเก พนฺธิตุํ วาปิ, ภิกฺขุโน กิร วฏฺฏติฯ
๑๕๑๐.
สณฺฑาเสน
ปจโต ภิกฺขุโน เตลํ, ภสฺมํ ปตติ ตตฺถ เจฯ
๑๕๑๑.
อมุญฺจนฺเตน
โอตาเรตฺวาว ตํ ปจฺฉา, ปฏิคฺคณฺเหยฺย วฏฺฏติฯ
๑๕๑๒.
ปฏิคฺคเหตฺวา องฺคาเร, ตานิ ทารูนิ วา ปน;
ฐปิตานิ สเจ โหนฺติ, ปุพฺพคาโหว วฏฺฏติฯ
๑๕๑๓.
อุจฺฉุํ ขาทติ เจ ภิกฺขุ, สามเณโรปิ อิจฺฉติ;
‘‘ฉินฺทิตฺวา ตฺวมิโต คณฺห’’, อิติ วุตฺโต จ คณฺหติฯ
๑๕๑๔.
นตฺเถว อวเสสสฺส, ปฏิคฺคหณการณํ;
ขาทโต คุฬปิณฺฑมฺปิ, อยเมว วินิจฺฉโยฯ
๑๕๑๕.
กาตุํ สาครโตเยน, โลณกิจฺจํ ตุ วฏฺฏติ;
ยาวชีวิกสงฺขาตํ, โตยตฺตา น ตุ คจฺฉติฯ
๑๕๑๖.
อิทํ กาลวินิมฺมุตฺตํ, อุทกํ ปริทีปิตํ;
นิพฺพานํ วิย นิพฺพาน-กุสเลน มเหสินาฯ
๑๕๑๗.
อุทเกน สมา วุตฺตา, หิมสฺส กรกาปิ จ;
กูปาทีสุ ชลํ ปาตุํ, พหลมฺปิ จ วฏฺฏติฯ
๑๕๑๘.
เขตฺเตสุ กสิตฏฺฐาเน, พหลํ ตํ น วฏฺฏติ;
สนฺทิตฺวา ยทิ ตํ คนฺตฺวา, นทิํ ปูเรติ วฏฺฏติฯ
๑๕๑๙.
โสพฺเภสุ กกุธาทีนํ, ชเล ปุปฺผสมากุเล;
น ญายติ รโส เตสํ, น ปฏิคฺคหณการณํฯ
๑๕๒๐.
สเรณุกานิ ปุปฺผานิ, ปานียสฺส ฆเฏ ปน;
ปกฺขิตฺตานิ สเจ โหนฺติ, ปฏิคฺคณฺเหยฺย ตํ ปนฯ
๑๕๒๑.
ปฏิคฺคเหตฺวา เทยฺยานิ, วาสปุปฺผานิ ตตฺถ วา;
กมลฺลิกาสุ ทินฺนาสุ, อพฺโพหาโรติ วฏฺฏติฯ
๑๕๒๒.
อปฺปฏิคฺคหิตสฺเสว
อชานนฺตสฺส ปาจิตฺติ, โส เจ วิสติ ขาทโตฯ
๑๕๒๓.
สรีรฏฺเฐสุ ภูเตสุ, กิํ วฏฺฏติ? น วฏฺฏติ?
กปฺปากปฺปิยมํสานํ, ขีรํ สพฺพมฺปิ วฏฺฏติฯ
๑๕๒๔.
กณฺณกฺขิคูถโก ทนฺต- มลํ มุตฺตํ กรีสกํ;
เสมฺหํ สิงฺฆาณิกา เขโฬ, อสฺสุ โลณนฺติ วฏฺฏติฯ
๑๕๒๕.
ยํ
ปตฺเต วา ปน หตฺเถ วา, ปฏิคฺคณฺเหยฺย ตํ ปุนฯ
๑๕๒๖.
องฺคลคฺคมวิจฺฉนฺนํ, ปฏิคฺคหิตเมว ตํ;
อุณฺหยาคุํ ปิวนฺตสฺส, เสโท หตฺเถสุ ชายติฯ
๑๕๒๗.
ปิณฺฑาย วิจรนฺตสฺส, เสโท หตฺถานุสารโต;
โอโรหติ สเจ ปตฺตํ, น ปฏิคฺคหณการณํฯ
๑๕๒๘.
สามํ คเหตฺวา จตฺตาริ, วิกฏานิ นทายเก;
สปฺปทฏฺฐกฺขเณเยว, น โทโส ปริภุญฺชโตฯ
๑๕๒๙.
ปถวิํ มตฺติกตฺถาย, ขณิตุํ ฉินฺทิตุมฺปิ วา;
ตรุมฺปิ ฉาริกตฺถาย, ภิกฺขุโน ปน วฏฺฏติฯ
๑๕๓๐.
อจฺเฉทคาหนิรเปกฺขนิสชฺชโต จ;
สิกฺขปฺปหานมรเณหิ จ ลิงฺคเภทา;
ทาเนน ตสฺส จ ปรสฺส อภิกฺขุกสฺส;
สพฺพํ ปฏิคฺคหณเมติ วินาสเมวํฯ
๑๕๓๑.
ทุรูปจิณฺเณ นิทฺทิฏฺฐํ, คหณุคฺคหิตสฺสปิ;
อนฺโตวุตฺเถ สยํปกฺเก, อนฺโตปกฺเก จ ทุกฺกฏํฯ
๑๕๓๒.
ปฏิคฺคหิตเก ตสฺมิํ, อปฺปฏิคฺคหิตสญฺญิโน;
ตตฺถ เวมติกสฺสาปิ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๕๓๓.
ปฏิคฺคหิตสญฺญิสฺส
น โทเสฬกโลเมน, สมุฏฺฐานาทโย สมาฯ
๑๕๓๔.
นวมชฺฌิมเถรภิกฺขุนีนํ;
อวิเสเสน ยติจฺฉิตพฺพโก;
สกโล อสมาสโตว มยา;
กถิโต เอตฺถ วินิจฺฉโย ตโตฯ
ทนฺตโปนกถาฯ
โภชนวคฺโค จตุตฺโถฯ
๑๕๓๕.
ยํ
เทนฺตสฺเสกปโยเคน, เอกํ ปาจิตฺติยํ สิยาฯ
๑๕๓๖.
วิจฺฉินฺทิตฺวาน เทนฺตสฺส, ปโยคคณนาวสา;
โหนฺติ ปาจิตฺติโย ตสฺส, ติกปาจิตฺติยํ สิยาฯ
๑๕๓๗.
อุทกํ ทนฺตโปนํ วา, เทนฺตสฺส จ อติตฺถิเย;
ติตฺถิโยติ จ สญฺญิสฺส, ทุกฺกฏํ วิมติสฺส จฯ
๑๕๓๘.
ทาเปนฺตสฺส ปนญฺเญน, สามเณราทิเกน วา;
นิกฺขิตฺตภาชเน เตสํ, เทนฺตสฺส พหิเลปนํฯ
๑๕๓๙.
ฐเปตฺวา โภชนํ เตสํ, สนฺติเก ‘‘คณฺหถา’’ติ จ;
วทนฺตสฺส อนาปตฺติ, สมุฏฺฐาเนฬกูปมํฯ
อเจลกกถาฯ
๑๕๔๐.
ทาเปตฺวา วา อทาเปตฺวา, ภิกฺขุ ยํ กิญฺจิ อามิสํ;
กตฺตุกาโม สเจ สทฺธิํ, หสนาทีนิ อิตฺถิยาฯ
๑๕๔๑.
อุยฺโยเชติ
ตสฺสุยฺโยชนมตฺตสฺมิํ, ทุกฺกฏํ ปฐเมน จฯ
๑๕๔๒.
ปาเทนสฺสุปจารสฺมิํ, อติกฺกนฺเต จ ทุกฺกฏํ;
ทุติเยนสฺส ปาจิตฺติ, สีมาติกฺกมเน ปนฯ
๑๕๔๓.
ทสฺสเน อุปจารสฺส, หตฺถา ทฺวาทส เทสิตา;
ปมาณํ สวเน เจวํ, อชฺโฌกาเส น เจตเรฯ
๑๕๔๔.
ภิกฺขุสฺมิํ ติกปาจิตฺติ, อิตเร ติกทุกฺกฏํ;
อุภินฺนํ ทุกฺกฏํ วุตฺตํ, กลิสาสนโรปเนฯ
๑๕๔๕.
อุยฺโยเชนฺตสฺส กิจฺเจน, น โทสุมฺมตฺตกาทิโน;
อทินฺนาทานตุลฺยาว, สมุฏฺฐานาทโย นยาฯ
อุยฺโยชนกถาฯ
๑๕๔๖.
ขุทฺทเก ปิฏฺฐิวํสํ โย, อติกฺกมฺม นิสีทติ;
สโภชเน กุเล ตสฺส, โหติ ปาจิตฺติ ภิกฺขุโนฯ
๑๕๔๗.
หตฺถปาสํ
สยนสฺส ปนาสนฺเน, ฐาเน โทโส มหลฺลเกฯ
๑๕๔๘.
อสยนิฆเร ตสฺส, สยนิฆรสญฺญิโน;
ตตฺถ เวมติกสฺสาปิ, ทุกฺกฏํ ปริทีปิตํฯ
๑๕๔๙.
นิสีทนฺตสฺสนาปตฺติ, ภิกฺขุสฺส ทุติเย สติ;
วีตราเคสุ วา เตสุ, นิกฺขนฺเตสุ อุโภสุ วาฯ
๑๕๕๐.
นิสินฺนสฺสานติกฺกมฺม, ปเทสํ วุตฺตลกฺขณํ;
สมุฏฺฐานาทโย ตุลฺยา, ปฐมนฺติมวตฺถุนาฯ
สโภชนกถาฯ
๑๕๕๑.
จตุตฺเถ
วตฺตพฺพํ ยญฺจ ตํ สพฺพํ, วุตฺตํ อนิยตทฺวเยฯ
๑๕๕๒.
สมุฏฺฐานํ ปเนเตสํ, อนนฺตรสมํ มตํ;
อยเมว วิเสโสติ, เตสเมสญฺจ ทีปิโตฯ
รโหปฏิจฺฉนฺนรโหนิสชฺชกถาฯ
๑๕๕๓.
โภชนานํ ตุ ปญฺจนฺนํ, วุตฺโต อญฺญตเรน โย;
สนฺตํ ภิกฺขุมนาปุจฺฉา, อาปชฺเชยฺย กุเลสุ เจฯ
๑๕๕๔.
จาริตฺตํ ตสฺส ปาจิตฺติ, อญฺญตฺร สมยา สิยา;
ฐเปตฺวา สมยํ ภิกฺขุ, ทุวิธํ วุตฺตลกฺขณํฯ
๑๕๕๕.
อวีติวตฺเต มชฺฌณฺเห, ฆรมญฺญสฺส คจฺฉติ;
ฆรูปจาโรกฺกมเน, ปฐเมน หิ ทุกฺกฏํฯ
๑๕๕๖.
อติกฺกนฺเต ฆรุมฺมาเร, อปรมฺปิ จ ทุกฺกฏํ;
ทุติเยน จ ปาเทน, ปาจิตฺติ สมติกฺกเมฯ
๑๕๕๗.
ฐิตฏฺฐาเน สเจ ภิกฺขุํ, โอโลเกตฺวา น ปสฺสติ;
‘‘อสนฺต’’นฺติ อนาปุจฺฉา, ปวิฏฺโฐ นาม วุจฺจติฯ
๑๕๕๘.
สเจ ทูเร ฐิโต โหติ, อสนฺโต นาม ภิกฺขุ โส;
นตฺถิ อาโรจเน กิจฺจํ, คเวสิตฺวา อิโต จิโตฯ
๑๕๕๙.
น
ภิกฺขุํ ฆเรน มคฺโค เจ, อารามํ คจฺฉโตปิ จฯ
๑๕๖๐.
ติตฺถิยานมฺปิ เสยฺยํ วา, ตถา ภิกฺขุนุปสฺสยํ;
อาปทาสนสาลํ วา, ภตฺติยสฺส ฆรมฺปิ วาฯ
๑๕๖๑.
อิทํ ปน สมุฏฺฐานํ, กถิเนน สมํ มตํ;
กฺริยากฺริยมจิตฺตญฺจ, ติจิตฺตญฺจ ติเวทนํฯ
จาริตฺตกถาฯ
๑๕๖๒.
สพฺพาปิ
ภิกฺขุนา อคิลาเนน, ปุน นิจฺจปวารณาฯ
๑๕๖๓.
‘‘วิญฺญาเปสฺสามิ โรคสฺมิํ, สติ เม ปจฺจเย’’ติ จ;
น ปฏิกฺขิปิตพฺพา สา, ‘‘โรโค ทานิ น เม’’ติ จฯ
๑๕๖๔.
ติกปาจิตฺติยํ วุตฺตํ, ทุกฺกฏํ นตตุตฺตริํ;
ตตุตฺตรินฺติ สญฺญิสฺส, ตตฺถ เวมติกสฺส จฯ
๑๕๖๕.
นตตุตฺตริสญฺญิสฺส, เยหิ เยน ปวาริโต;
ตโต อญฺเญหิ วา ภิยฺโย, อาจิกฺขิตฺวา ยถาตถํฯ
๑๕๖๖.
วิญฺญาเปนฺตสฺส ภิกฺขุสฺส, อญฺญสฺสตฺถาย วา ปน;
ญาตกานมนาปตฺติ, อตฺตโน วา ธเนนปิฯ
๑๕๖๗.
ตถา อุมฺมตฺตกาทีนํ, อนาปตฺติ ปกาสิตา;
สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, สญฺจริตฺตสมา มตาฯ
เภสชฺชกถาฯ
๑๕๖๘.
อุยฺยุตฺตํ ภิกฺขุโน เสนํ, ทสฺสนตฺถาย คจฺฉโต;
อญฺญตฺร ปจฺจยา ตสฺส, ทุกฺกฏํ ตุ ปเท ปเทฯ
๑๕๖๙.
ทสฺสนสฺสุปจารสฺมิํ, ฐตฺวา ปาจิตฺติ ปสฺสโต;
อุปจารํ วิมุญฺจิตฺวา, ปสฺสนฺตสฺส ปโยคโตฯ
๑๕๗๐.
อาโรหา ปน จตฺตาโร, ทฺเว ทฺเว ตํปาทรกฺขกา;
เอวํ ทฺวาทสโปโส จ, เอโก หตฺถีติ วุจฺจติฯ
๑๕๗๑.
ทฺเวปาทรกฺขา หโย;
เอโก สารถิ โยเธโก, อาณิรกฺขา ทุเว ชนาฯ
๑๕๗๒.
จตุโปโส รโถ วุตฺโต, จตุสจฺจวิภาวินา;
จตฺตาโร ปทหตฺถา จ, ปุริสา ปตฺตีติ วุจฺจติฯ
๑๕๗๓.
วุตฺตลกฺขณสมฺปนฺนา
จตุรงฺคสมายุตฺตา, เสนา นาม ปวุจฺจติฯ
๑๕๗๔.
หตฺถิอาทีสุ เอเกกํ, ทสฺสนตฺถาย คจฺฉโต;
อนุยฺยุตฺเตปิ อุยฺยุตฺต-สญฺญิสฺสาปิ จ ทุกฺกฏํฯ
๑๕๗๕.
อตฺตโน จ ฐิโตกาสํ, สมฺปตฺตํ ปน ปสฺสติ;
อาปทาสุ อนาปตฺติ, ตถารูเป จ ปจฺจเยฯ
อุยฺยุตฺตกถาฯ
๑๕๗๖.
จตุตฺเถ ทิวเส อตฺถ-งฺคเต สูริเย อโรควา;
สเจ ติฏฺฐตุ เสนาย, นิสีทตุ นิปชฺชตุฯ
๑๕๗๗.
อากาเส อิทฺธิยา เสยฺยํ, ปกปฺเปตุ จ อิทฺธิมา;
โหเตว ตสฺส ปาจิตฺติ, ติกปาจิตฺติยํ สิยาฯ
๑๕๗๘.
อูนเก จ ติรตฺตสฺมิํ, อติเรโกติ สญฺญิโน;
ตตฺถ เวมติกสฺสาปิ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๕๗๙.
ปุรารุณาว นิกฺขมฺม, ตติยาย จ รตฺติยา;
น โทโส ปุน วสนฺตสฺส, คิลานสฺสาปทาสุปิฯ
เสนาวาสกถาฯ
๑๕๘๐.
อุยฺโยธิกํ พลคฺคํ วา, เสนาพฺยูหมฺปิ วา ปน;
ทสฺสนตฺถายนีกํ วา, โหติ ปาจิตฺติ คจฺฉโตฯ
๑๕๘๑.
ปุริเม ปน โย วุตฺโต, ‘‘หตฺถี ทฺวาทสโปริโส’’;
อิติ เตน ตโย หตฺถี, ‘‘หตฺถานีก’’นฺติ ทีปิตํฯ
๑๕๘๒.
เสเสสุปิ
ติณฺณเมฬกโลเมน, สมุฏฺฐานาทโย สมาฯ
อุยฺโยธิกกถาฯ
อเจฬกวคฺโค ปญฺจโมฯ
๑๕๘๓.
ปิฏฺฐาทีหิ สุรา นามาติ วุจฺจติ;
ปุปฺผาทีหิ กโต สพฺโพ, อาสโว โหติ เมรยํฯ
๑๕๘๔.
พีชโต ปน ปฏฺฐาย, ปิวนฺตสฺสุภยมฺปิ จ;
ปโยเค จ ปโยเค จ, โหติ ปาจิตฺติ ภิกฺขุโนฯ
๑๕๘๕.
ติกปาจิตฺติยํ วุตฺตํ, อมชฺเช มชฺชสญฺญิโน;
ตตฺถ เวมติกสฺสาปิ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๕๘๖.
อมชฺชํ มชฺชวณฺณญฺจ, มชฺชคนฺธรสมฺปิ จ;
อริฏฺฐํ โลณโสวีรํ, สุตฺตกํ ปิวโตปิ จฯ
๑๕๘๗.
วาสคาหาปนตฺถาย, ปกฺขิปิตฺวาน อีสกํ;
สูปาทีนํ ตุ ปาเกปิ, อนาปตฺติ ปกาสิตาฯ
๑๕๘๘.
โหเตฬกสมุฏฺฐานํ, อจิตฺตํ วตฺถุชานนา;
อิทญฺจากุสเลเนว, ปานโต โลกวชฺชกํฯ
สุราปานกถาฯ
๑๕๘๙.
เยน เกนจิ องฺเคน, หสาธิปฺปายิโน ปน;
ผุสโต อุปสมฺปนฺนํ, โหติ ปาจิตฺติ ภิกฺขุโนฯ
๑๕๙๐.
สพฺพตฺถ ทุกฺกฏํ กาย-ปฏิพทฺธาทิเก นเย;
ตเถวานุปสมฺปนฺเน, ทีปิตํ ติกทุกฺกฏํฯ
๑๕๙๑.
เอตฺถ
ขิฑฺฑาธิปฺปายิโน ตมฺปิ, ผุสนฺตสฺส จ ทุกฺกฏํฯ
๑๕๙๒.
อนาปตฺติ นหสาธิ-ปฺปายสฺส ผุสโต ปรํ;
สติ กิจฺเจ ผุสนฺตสฺส, ตถา อุมฺมตฺตกาทิโนฯ
องฺคุลิปโตทกกถาฯ
๑๕๙๓.
ชเล นิมุชฺชนาทีน-มตฺถาย ปน เกวลํ;
ปทวาเรสุ สพฺเพสุ, โอตรนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๑๕๙๔.
กีฬาเปกฺโข สเจ หุตฺวา, ชเล อุปริโคปฺผเก;
นิมุชฺเชยฺยปิ วา ภิกฺขุ, อุมฺมุชฺเชยฺย ตเรยฺย วาฯ
๑๕๙๕.
ปโยเค
อนฺโตเยโวทเก ตสฺส, นิมุชฺชิตฺวาน คจฺฉโตฯ
๑๕๙๖.
หตฺถปาทปโยเคหิ, ปาจิตฺติํ ปริทีปเย;
หตฺเถเหว ตรนฺตสฺส, หตฺถวาเรหิ การเยฯ
๑๕๙๗.
เยน เยน ปนงฺเคน, ภิกฺขุโน ตรโต ชลํ;
ตสฺส ตสฺส ปโยเคน, ปาจิตฺติํ ปริทีปเยฯ
๑๕๙๘.
ตรุโต ตีรโต วาปิ, ปาจิตฺติ ปตโต ชเล;
ติกปาจิตฺติยํ วุตฺตํ, ตเถว ติกทุกฺกฏํฯ
๑๕๙๙.
ปาเชนฺโตปิ สเจ นาวํ, อริตฺเตน ผิเยน วา;
อุสฺสาเรนฺโตปิ ตีเร วา, นาวํ กีฬติ ทุกฺกฏํฯ
๑๖๐๐.
หตฺเถน วาปิ ปาเทน, กฏฺเฐน กถลาย วา;
อุทกํ นีหรนฺตสฺส, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๖๐๑.
อุทกํ กญฺชิกํ วาปิ, จิกฺขลฺลํ วาปิ วิกฺขิปํ;
กีฬนฺตสฺสาปิ ภิกฺขุสฺส, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๖๐๒.
วิคาหิตฺวา
กโรนฺตสฺส อนาปตฺติ, ตถา ปารญฺจ คจฺฉโตฯ
๑๖๐๓.
สมุฏฺฐานาทโย ตุลฺยา, ปฐมนฺติมวตฺถุนา;
อนนฺตรสฺสิมสฺสาปิ, นตฺถิ กาจิ วิเสสตาฯ
หสธมฺมกถาฯ
๑๖๐๔.
วุจฺจมาโน สเจ ภิกฺขุ, ปญฺญตฺเตเนว ภิกฺขุนา;
อกตฺตุกามตายสฺส, วจนํ ธมฺมเมว วาฯ
๑๖๐๕.
โย อสิกฺขิตุกาโมว, น กโรติ ปนาทรํ;
ตสฺสานาทริเย ตสฺมิํ, ปาจิตฺติยมุทีรเยฯ
๑๖๐๖.
ติกปาจิตฺติยํ วุตฺตํ, ติกาตีเตน สตฺถุนา;
ตเถวานุปสมฺปนฺนา-นาทเร ติกทุกฺกฏํฯ
๑๖๐๗.
สุตฺเตเนวาภิธมฺเมน, อปญฺญตฺเตน ภิกฺขุนา;
ทุกฺกฏํ สามเณเรน, วุตฺตสฺส อุภเยนปิฯ
๑๖๐๘.
‘‘อาจริยานมยํ
อาคโต’’ติ ภณนฺตสฺส, น โทสุมฺมตฺตกาทิโนฯ
๑๖๐๙.
เอตฺถ เนว คเหตพฺโพ, คารยฺหาจริยุคฺคโห;
โอมสวาทตุลฺยาว, สมุฏฺฐานาทโย นยาฯ
อนาทริยกถาฯ
๑๖๑๐.
ภยสญฺชนนตฺถาย, รูปาทิํ อุปสํหเร;
ภยานกํ กถํ วาปิ, กเถยฺย ปรสนฺติเกฯ
๑๖๑๑.
ทิสฺวา วา ปน ตํ สุตฺวา, มา วา ภายตุ, ภายตุ;
อิตรสฺส ตุ ภิกฺขุสฺส, โหติ ปาจิตฺติ ตงฺขเณฯ
๑๖๑๒.
ติกปาจิตฺติยํ
สามเณรํ คหฏฺฐํ วา, ภิํสาเปนฺตสฺส ภิกฺขุโนฯ
๑๖๑๓.
นภิํสาเปตุกามสฺส, อนาปตฺตาทิกมฺมิโน;
สมุฏฺฐานาทิ สพฺพมฺปิ, อนนฺตรสมํ มตํฯ
ภิํสาปนกถาฯ
๑๖๑๔.
โชติํ ตปฺเปตุกาโม เจ, ชลาเปยฺย ชเลยฺย วา;
ฐเปตฺวา โหติ ปาจิตฺติ, ตถารูปํ ตุ ปจฺจยํฯ
๑๖๑๕.
สยํ สมาทหนฺตสฺส, ยาว ชาลา น ชายติ;
ตาว สพฺพปโยเคสุ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๖๑๖.
ชาลุฏฺฐาเน ปนาปตฺติ, ปาจิตฺติ ปริทีปิตา;
ชาลาเปนฺตสฺส อญฺเญน, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๖๑๗.
คิลานสฺส คิลาโนติ, สญฺญิสฺส วิมติสฺส วา;
อลาตํ อุกฺขิปนฺตสฺส, อวิชฺฌาตํ ตุ ทุกฺกฏํฯ
๑๖๑๘.
วิชฺฌาตํ ตุชฺชลนฺตสฺส, ยถาวตฺถุกตา มตา;
อนาปตฺติ คิลานสฺส, กตํ อญฺเญน วา ปนฯ
๑๖๑๙.
วิสิพฺเพนฺตสฺส องฺคารํ, ปทีปุชฺชาลนาทิเก;
สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, สญฺจริตฺตสมา มตาฯ
โชติสมาทหนกถาฯ
๑๖๒๐.
อปุณฺเณ
‘‘นฺหายิสฺสามี’’ติ จุณฺณํ วา, มตฺติกํ วาปิ โคมยํฯ
๑๖๒๑.
อภิสงฺขรโต สพฺพ-ปโยเคสุปิ ทุกฺกฏํ;
นฺหานสฺส ปริโยสาเน, โหติ ปาจิตฺติ ภิกฺขุโนฯ
๑๖๒๒.
อติเรกทฺธมาสูน-สญฺญิโน
ทุกฺกฏํ อติเรกทฺธ- มาเส จ สมเยสุ จฯ
๑๖๒๓.
นฺหายนฺตสฺส อนาปตฺติ, นทีปารมฺปิ คจฺฉโต;
วาลิกํ อุกฺกิริตฺวาน, กตาวาเฏสุ วา ตถาฯ
๑๖๒๔.
ปจฺจนฺติเมปิ วา เทเส, สพฺเพสํ อาปทาสุปิ;
อิทเมฬกโลเมน, สมุฏฺฐานาทินา สมํฯ
นฺหานกถาฯ
๑๖๒๕.
จีวรํ ยํ นิวาเสตุํ, สกฺกา ปารุปิตุมฺปิ วา;
ฉนฺนมญฺญตรํ ภิกฺขุ, รชิตฺวา ยตฺถ กตฺถจิฯ
๑๖๒๖.
ปเทเส กํสนีเลน, ปตฺตนีเลน วา ปน;
เยน เกนจิ กาเฬน, กทฺทเมนปิ วา ตถาฯ
๑๖๒๗.
มงฺคุลสฺส มยูรสฺส, ปิฏฺฐิอกฺขิปฺปมาณกํ;
อกตฺวา กปฺปิยํ พินฺทุํ, ปาจิตฺติ ปริภุญฺชโตฯ
๑๖๒๘.
ปาฬิกณฺณิกกปฺโป วา, น จ วฏฺฏติ กตฺถจิ;
เอกํ วาปิ อเนกํ วา, พินฺทุ วฏฺฏติ วฏฺฏกํฯ
๑๖๒๙.
อาทินฺเนปิ อนาทินฺน-สญฺญิโน วิมติสฺส จ;
ทุกฺกฏํ มุนินา วุตฺตํ, อนาปตฺติ ปกาสิตาฯ
๑๖๓๐.
กปฺเป นฏฺเฐปิ วา สทฺธิํ, เตน สํสิพฺพิเตสุ วา;
กฺริยากฺริยมิทํ วุตฺตํ, สมุฏฺฐาเนฬกูปมํฯ
ทุพฺพณฺณกรณกถาฯ
๑๖๓๑.
วิกปฺปนา ทุเว วุตฺตา, สมฺมุขาสมฺมุขาติปิ;
สมฺมุขาย วิกปฺเปนฺโต, ภิกฺขุสฺเสกสฺส สนฺติเกฯ
๑๖๓๒.
เอกตฺตํ
จีวรานํ ตุ ชานิตฺวา, ยถาวจนโยคโตฯ
๑๖๓๓.
‘‘อิมาหํ จีวรํ ตุยฺหํ, วิกปฺเปมี’’ติ นิทฺทิเส;
กปฺปเตตฺตาวตา กามํ, นิเธตุํ, น จ กปฺปติฯ
๑๖๓๔.
ปริโภคาทิกํ เตน, อปจฺจุทฺธฏโต ปน;
เตน ปจฺจุทฺธเฏเยว, ปริโภคาทิ วฏฺฏติฯ
๑๖๓๕.
‘‘สนฺตกํ ปน มยฺหํ ตฺวํ, ปริภุญฺช ปริจฺจช;
ยถาปจฺจยํ กโรหี’’ติ, วุตฺเต ปจฺจุทฺธฏํ สิยาฯ
๑๖๓๖.
อปรา สมฺมุขา วุตฺตา, ภิกฺขุสฺเสกสฺส สนฺติเก;
ยสฺส กสฺสจิ นามํ ตุ, คเหตฺวา สหธมฺมินํฯ
๑๖๓๗.
‘‘อิมาหํ จีวรํ ติสฺส- ภิกฺขุโน, ติสฺสเถริยา;
วิกปฺเปมี’’ติ วตฺตพฺพํ, วตฺตพฺพํ ปุน เตนปิฯ
๑๖๓๘.
‘‘ติสฺสสฺส ภิกฺขุโน วา ตฺวํ, ตสฺสา ติสฺสาย เถริยา;
สนฺตกํ ปริภุญฺชาหิ, วิสฺสชฺเชหี’’ติ วา ตถาฯ
๑๖๓๙.
ตโต ปภุติ สพฺพมฺปิ, ปริโภคาทิ วฏฺฏติ;
เอวํ ปรมฺมุขายาปิ, วตฺตพฺพํ เอกสนฺติเกฯ
๑๖๔๐.
‘‘อิมาหํ จีวรํ ตุยฺหํ, วิกปฺปตฺถาย ทมฺมิ’’ติ;
ปุน เตนปิ วตฺตพฺพํ, ‘‘โก เต มิตฺโต’’ติ ภิกฺขุนาฯ
๑๖๔๑.
อิตเรนปิ วตฺตพฺพํ, ‘‘ติสฺโส ติสฺสา’’ติ วา ปุน;
วตฺตพฺพํ ภิกฺขุนา เตน, ‘‘อิทํ ติสฺสสฺส สนฺตกํฯ
๑๖๔๒.
ติสฺสาย เถริยา วา ตฺวํ, สนฺตกํ ปริภุญฺช วา;
วิสฺสชฺเชหี’’ติ วา วุตฺเต, โหติ ปจฺจุทฺธฏํ ปุนฯ
๑๖๔๓.
อิจฺเจตาสุ ปน ทฺวีสุ, ยาย กายจิ จีวรํ;
วิกปฺเปตฺวา สธมฺเมสุ, ยสฺส กสฺสจิ ปญฺจสุฯ
๑๖๔๔.
อปจฺจุทฺธารกํ วาปิ, อวิสฺสาเสน ตสฺส วา;
เยน ตํ วินยํ กมฺมํ, กตํ ปนิธ ภิกฺขุนาฯ
๑๖๔๕.
จีวรํ
ตญฺเจวาธิฏฺฐหนฺตสฺส, วิสฺสชฺชนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๑๖๔๖.
ปจฺจุทฺธารกวตฺเถสุ
ตตฺถ เวมติกสฺสาปิ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๖๔๗.
ปจฺจุทฺธารณสญฺญิสฺส, วิสฺสาสา ปริภุญฺชโต;
อนาปตฺติ สมุฏฺฐานํ, กถิเนนาทินา สมํฯ
วิกปฺปนกถาฯ
๑๖๔๘.
อธิฏฺฐานุปคํ ปตฺตํ, จีวรํ วาปิ ตาทิสํ;
ตถา สูจิฆรํ กาย-พนฺธนํ วา นิสีทนํฯ
๑๖๔๙.
อปเนตฺวา นิเธนฺตสฺส, หสาเปกฺขสฺส เกวลํ;
โหติ ปาจิตฺติยํ อญฺญํ, อาณาเปนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๑๖๕๐.
เตนาปนิหิเต ตสฺส, ปาจิตฺติํ ปริทีปเย;
วุตฺตํ อนุปสมฺปนฺน-สนฺตเก ติกทุกฺกฏํฯ
๑๖๕๑.
วินา วุตฺตปฺปการานิ, ปตฺตาทีนิ ตโต ปน;
อญฺญํ อปนิเธนฺตสฺส, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๖๕๒.
สพฺเพสฺวนุปสมฺปนฺน-สนฺตเกสุปิ ทุกฺกฏํ;
ทุนฺนิกฺขิตฺตมนาปตฺติ, ปฏิสามยโต ปนฯ
๑๖๕๓.
ตถา ‘‘ธมฺมกถํ กตฺวา, ทสฺสามี’’ติ นิเธติ เจ;
อวิเหเสตุกามสฺส, อกีฬสฺสาทิกมฺมิโนฯ
๑๖๕๔.
สมุฏฺฐานาทโย ตุลฺยา, ทุติยนฺติมวตฺถุนา;
อิทํ อกุสเลเนว, สจิตฺตญฺจ ติเวทนํฯ
จีวราปนิธานกถาฯ
สุราปานวคฺโค ฉฏฺโฐฯ
๑๖๕๕.
ติรจฺฉานคตํ
โหติ ปาจิตฺติยาปตฺติ, มาเรนฺตสฺสสฺส ภิกฺขุโนฯ
๑๖๕๖.
อปฺปาเณ ปาณสญฺญิสฺส, วิมติสฺสุภยตฺถ จ;
ทุกฺกฏํ ตุ อนาปตฺติ, อสญฺจิจฺจ อชานโตฯ
๑๖๕๗.
น
สมุฏฺฐานาทโย ตุลฺยา, ตติยนฺติมวตฺถุนาฯ
สญฺจิจฺจปาณกถาฯ
๑๖๕๘.
สปฺปาณกํ ชลํ ชานํ, ปาจิตฺติ ปริภุญฺชโต;
ปโยคพหุตายสฺส, ปาจิตฺติพหุตา สิยาฯ
๑๖๕๙.
เอเกเนว ปโยเคน, อวิจฺฉิชฺช สเจ ปน;
ปิวโต ปตฺตปูรมฺปิ, เอกํ ปาจิตฺติยํ สิยาฯ
๑๖๖๐.
ตาทิเสนุทเกนสฺส, อาวิญฺฉิตฺวาน สามิสํ;
โธวโต ปน ปตฺตํ วา, นิพฺพาเปนฺตสฺส ยาคุโยฯ
๑๖๖๑.
หตฺเถน ตํ อุฬุงฺเกน, คเหตฺวา นฺหายโตปิ วา;
ปโยเค จ ปโยเค จ, ปาจิตฺติ ปริทีปิตาฯ
๑๖๖๒.
อปฺปาณเกปิ สปฺปาณ-สญฺญิสฺส อุภยตฺถปิ;
วิมติสฺสาปิ ภิกฺขุสฺส, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๖๖๓.
สปฺปาเณปิ จ อปฺปาเณ, อปฺปาณมิติ สญฺญิโน;
น โทโส ‘‘ปริโภเคน, น มรนฺตี’’ติ ชานโตฯ
๑๖๖๔.
ปตนํ สลภาทีนํ, ญตฺวา สุทฺเธน เจตสา;
ปทีปุชฺชลนญฺเจตฺถ, ญตฺวา สปฺปาณภาวตํฯ
๑๖๖๕.
ภุญฺชโต ชลสญฺญาย, เญยฺยา ปณฺณตฺติวชฺชตา;
สิญฺจเน สิญฺจนํ วุตฺตํ, ปริโภเค อิทํ ปนฯ
๑๖๖๖.
อยเมว
อทินฺนาทานตุลฺยาว, สมุฏฺฐานาทโย นยาฯ
สปฺปาณกกถาฯ
๑๖๖๗.
นิหตํ ตุ ยถาธมฺมํ, กิจฺจาธิกรณํ ปุน;
นิหาตพฺพนฺติ ปาจิตฺติ, อุกฺโกเฏนฺตสฺส ภิกฺขุโนฯ
๑๖๖๘.
‘‘อกตํ ทุกฺกตํ กมฺมํ, กาตพฺพํ ปุนเทวิ’’ติ;
วทตา ปน ตํ กมฺมํ, อุจฺจาเลตุํ น วฏฺฏติฯ
๑๖๖๙.
สเจ
สญฺญาเปตฺวาว กาตพฺพํ, น กาตพฺพํ ปนญฺญถาฯ
๑๖๗๐.
อธมฺเม ปน กมฺมสฺมิํ, ธมฺมกมฺมนฺติ สญฺญิโน;
วิมติสฺสุภยตฺถาปิ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๖๗๑.
‘‘อธมฺเมน จ วคฺเคน, น จ กมฺมารหสฺส วา;
กต’’นฺติ ชานโต นตฺถิ, โทโส อุกฺโกฏเน ปนฯ
๑๖๗๒.
ตถา อุมฺมตฺตกาทีน-มนาปตฺติ ปกาสิตา;
โอมสวาทตุลฺยาว, สมุฏฺฐานาทโย นยาฯ
อุกฺโกฏนกถาฯ
๑๖๗๓.
สงฺฆาทิเสสํ ทุฏฺฐุลฺลํ, อาปตฺติํ ภิกฺขุโน ปน;
ญตฺวา ฉาทยโต ตสฺส, ปาจิตฺติ ปริยาปุตาฯ
๑๖๗๔.
นิกฺขิปิตฺวา ธุรํ ตสฺส, ปฏิจฺฉาทนเหตุกํ;
อาโรเจติ สจญฺญสฺส, โสปิ อญฺญสฺส วาติ หิฯ
๑๖๗๕.
เอวํ สตมฺปิ ภิกฺขูนํ, สหสฺสมฺปิ จ ตาว ตํ;
อาปชฺชเตว อาปตฺติํ, ยาว โกฏิ น ฉิชฺชติฯ
๑๖๗๖.
มูเลนาโรจิตสฺเสว
ตติเยน นิวตฺติตฺวา, โกฏิ ฉินฺนาติ วุจฺจติฯ
๑๖๗๗.
ทุฏฺฐุลฺลาย จ ทุฏฺฐลฺล-สญฺญี ปาจิตฺติยํ ผุเส;
อิตเรสุ ปน ทฺวีสุ, ทุกฺกฏํ ปริทีปิตํฯ
๑๖๗๘.
อทุฏฺฐุลฺลาย สพฺพตฺถ, นิทฺทิฏฺฐํ ติกทุกฺกฏํ;
สพฺพตฺถานุปสมฺปนฺน-วาเรสุปิ จ ทุกฺกฏํฯ
๑๖๗๙.
‘‘สงฺฆสฺส เภทนาทีนิ, ภวิสฺสนฺตี’’ติ วา ปน;
น จ ฉาเทตุกาโม วา, สภาคํ วา น ปสฺสติฯ
๑๖๘๐.
‘‘ปญฺญายิสฺสติ กมฺเมน, สเกนายนฺติ กกฺขโฬ’’;
อนาโรเจติ เจ โทโส, นตฺถิ อุมฺมตฺตกาทิโนฯ
๑๖๘๑.
ธุรนิกฺเขปตุลฺยาว, สมุฏฺฐานาทโย นยา;
กายกมฺมํ วจีกมฺมํ, อกฺริยํ ทุกฺขเวทนํฯ
ทุฏฺฐุลฺลกถาฯ
๑๖๘๒.
อูนวีสติวสฺสํ
ตสฺส ปาจิตฺติยํ โหติ, เสสานํ โหติ ทุกฺกฏํฯ
๑๖๘๓.
อุปสมฺปาทิโต เจโส, ชานตา วา อชานตา;
โหเตวานุปสมฺปนฺโน, กาตพฺโพ ปุนเรว โสฯ
๑๖๘๔.
ทสวสฺสจฺจเยนสฺส, อุปชฺฌายสฺส เจ สโต;
อุปสมฺปาทเน โทโส, อญฺเญสํ นตฺถิ โกจิปิฯ
๑๖๘๕.
มุญฺจิตฺวา ปน ตํ ภิกฺขุํ, คโณ เจ ปริปูรติ;
โหนฺติ เต สูปสมฺปนฺนา, น โทโส โกจิ วิชฺชติฯ
๑๖๘๖.
อุปชฺฌาโย สเจ หุตฺวา, คณํ อาจริยมฺปิ วา;
ปริเยสติ ปตฺตํ วา, สมฺมนฺนติ จ มาฬกํฯ
๑๖๘๗.
‘‘อุปสมฺปาทยิสฺสามิ’’
ญตฺติยา จ ตถา ทฺวีสุ, กมฺมวาจาสุ ทุกฺกฏํฯ
๑๖๘๘.
กมฺมวาจาย โอสาเน, ปาจิตฺติ ปริทีปิตา;
อูนวีสติสญฺญิสฺส, ปริปุณฺเณปิ ปุคฺคเลฯ
๑๖๘๙.
วิมติสฺสุภยตฺถาปิ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํ;
ปริปุณฺโณติ สญฺญิสฺส, อุภยตฺถ น โทสตาฯ
๑๖๙๐.
ตถา อุมฺมตฺตกสฺสาปิ, อาทิกมฺมิกภิกฺขุโน;
อทินฺนาทานตุลฺยาว, สมุฏฺฐานาทโย นยาฯ
อูนวีสติกถาฯ
๑๖๙๑.
เถยฺยสตฺเถน ชานนฺโต, สํวิธาย สเจ ปน;
มคฺคํ คจฺฉติ สทฺธิํ โย, ตสฺส ปาจิตฺติยํ สิยาฯ
๑๖๙๒.
คมเน สํวิธาเน จ, วตฺตพฺโพ โย วินิจฺฉโย;
โส จ ภิกฺขุนิวคฺคสฺมิํ, วุตฺตตฺตา น จ อุทฺธโฏฯ
๑๖๙๓.
มคฺคาฏวิวิสงฺเกเต, ยถาวตฺถุกเมว ตุ;
เตสฺวสํวิทหนฺเตสุ, สยํ วิทหโตปิ จฯ
๑๖๙๔.
ตเถวาเถยฺยสตฺเถปิ, เถยฺยสตฺถนฺติ สญฺญิโน;
วิมติสฺสุภยตฺถาปิ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๖๙๕.
อเถยฺยสตฺถสญฺญิสฺส
อาปทาสุ อนาปตฺติ, วิสงฺเกเต จ กาลิเกฯ
๑๖๙๖.
เถยฺยสตฺถสมุฏฺฐานํ, กถิตํ กายจิตฺตโต;
กายวาจาจิตฺตโต จ, ติจิตฺตญฺจ ติเวทนํฯ
เถยฺยสตฺถกถาฯ
๑๖๙๗.
โหติ
สมุฏฺฐานาทินา ตุลฺยํ, วิเสโส นตฺถิ โกจิปิฯ
สํวิธานกถาฯ
๑๖๙๘.
กมฺมํ กิเลโส ปาโก จ, อุปวาโท อติกฺกโม;
อนฺตรายกรา เอเต, ปญฺจ ธมฺมา ปกาสิตาฯ
๑๖๙๙.
‘‘อนนฺตรายิกา เอเต, ยถา โหนฺติ ตถา อหํ;
เทสิตํ มุนินา ธมฺม-มาชานามี’’ติ โย วเทฯ
๑๗๐๐.
ติกฺขตฺตุํ เตหิ วตฺตพฺโพ, เย ปสฺสนฺติ สุณนฺติ จ;
‘‘มา เหวํ อวจายสฺมา’’, อิติ ภิกฺขูหิ โส ปนฯ
๑๗๐๑.
ทุกฺกฏํ อวทนฺตสฺส, ตํ อนิสฺสชโตปิ จ;
ญตฺติยา จ ตถา ทฺวีหิ, กมฺมวาจาหิ ทุกฺกฏํฯ
๑๗๐๒.
กมฺมวาจาย โอสาเน, ปาจิตฺติ ปริทีปิตา;
ติกปาจิตฺติยํ วุตฺตํ, อธมฺเม ติกทุกฺกฏํฯ
๑๗๐๓.
นาปตฺตากตกมฺมสฺส, ปฏินิสฺสชโตปิ จ;
สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, วุตฺตา สมนุภาสเนฯ
อริฏฺฐกถาฯ
๑๗๐๔.
ญตฺวากตานุธมฺเมน, ตถาวาทิกภิกฺขุนา;
สํวเสยฺย จ ภุญฺเชยฺย, ปาจิตฺติ สห เสยฺย วาฯ
๑๗๐๕.
อุโปสถาทิกํ กมฺมํ, กโรโต สห เตน หิ;
กมฺมสฺส ปริโยสาเน, ตสฺส ปาจิตฺติยํ สิยาฯ
๑๗๐๖.
เอเกเนว
ททโตปิ ตถา เอกํ, พหูนิ จ พหูสฺวปิฯ
๑๗๐๗.
อุกฺขิตฺตเก
อิตรสฺมิํ นิปนฺเน วา, ปโร เสติ อุโภปิ วาฯ
๑๗๐๘.
นิปชฺชนปโยคานํ, วเสนาปตฺติโย สิยุํ;
เอกนานูปจาเรสุ, เอกจฺฉนฺเน วินิจฺฉโยฯ
๑๗๐๙.
อนุกฺขิตฺเตปิ อุกฺขิตฺต-สญฺญิโน ปน ภิกฺขุโน;
วิมติสฺสุภยตฺถาปิ, ทุกฺกฏํ ปริทีปิตํฯ
๑๗๑๐.
อนาปตฺตุภยตฺถาปิ, อนุกฺขิตฺตกสญฺญิโน;
นิสฺสฏฺโฐติ จ ตํ ทิฏฺฐิํ, สญฺญิสฺโสสาริโตติ จฯ
๑๗๑๑.
ตถา อุมฺมตฺตกาทีนํ, อิทํ ปณฺณตฺติวชฺชกํ;
อทินฺนาทานตุลฺยาว, สมุฏฺฐานาทโย นยาฯ
อุกฺขิตฺตกถาฯ
๑๗๑๒.
ตถา วินาสิตํ ชานํ, อุปลาเปยฺย เตน วา;
อุปฏฺฐาเปยฺย ปาจิตฺติ, สํภุญฺเชยฺย วเสยฺย วาฯ
๑๗๑๓.
สํวาเสน จ ลิงฺเคน, ทณฺฑกมฺเมน นาสนา;
ติสฺโส เอตฺถ อธิปฺเปตา, ทณฺฑกมฺเมน นาสนาฯ
๑๗๑๔.
สมฺโภคา สหเสยฺยา จ, อนนฺตรสมา มตา;
ตตฺถ วุตฺตนเยเนว, เวทิตพฺโพ วินิจฺฉโยฯ
๑๗๑๕.
สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, อริฏฺเฐน สมา มตา;
น เหตฺถ กิญฺจิ วตฺตพฺพํ, สพฺพํ อุตฺตานเมวิทํฯ
กณฺฏกกถาฯ
สปฺปาณกวคฺโค สตฺตโมฯ
๑๗๑๖.
วุจฺจมาโน
‘‘สิกฺขาปเท ปเนตสฺมิํ, น สิกฺขิสฺสามิ ตาวหํฯ
๑๗๑๗.
ยาว
ปุจฺฉามี’’ติ ภณนฺตสฺส, ตสฺส ปาจิตฺติยํ สิยาฯ
๑๗๑๘.
สตฺถุนานุปสมฺปนฺเน, ทีปิตํ ติกทุกฺกฏํ;
น สลฺเลขายิทํ โหติ, วุจฺจมานสฺสุโภหิปิฯ
๑๗๑๙.
อปญฺญตฺเตน ตสฺเสวํ, วทโต โหติ ทุกฺกฏํ;
น โทสุมฺมตฺตกาทีนํ, ‘‘สิกฺขิสฺสามี’’ติ ภาสโตฯ
สหธมฺมิกกถาฯ
๑๗๒๐.
อุทฺทิฏฺเฐหิ กิเมเตหิ, กุกฺกุจฺจาทินิทานโต;
โหติ ปาจิตฺติยาปตฺติ, สิกฺขาปทวิวณฺณเนฯ
๑๗๒๑.
ติกปาจิตฺติยํ วุตฺตํ, ตเถว ติกทุกฺกฏํ;
วิวณฺเณนุปสมฺปนฺน-สนฺติเก ตํ สเจ ปนฯ
๑๗๒๒.
ทุกฺกฏํ ปนุภินฺนมฺปิ, อญฺญธมฺมวิวณฺณเน;
นวิวณฺเณตุกามสฺส, ‘‘สุตฺตนฺตํ ปริยาปุณฯ
๑๗๒๓.
วินยํ ปน ปจฺฉาปิ, หนฺท ปริยาปุณิสฺสสิ’’;
อิจฺเจวํ ตุ วทนฺตสฺส, ตถา อุมฺมตฺตกาทิโนฯ
๑๗๒๔.
อนาปตฺตีติ ญาตพฺพํ, สมุฏฺฐานาทโย นยา;
อนนฺตรสฺสิมสฺสาปิ, โอมสวาทสาทิสาฯ
วิเลขนกถาฯ
๑๗๒๕.
อญฺญาเณน ปนาปตฺติ, โมกฺโข เนวสฺส วิชฺชติ;
กาเรตพฺโพ ตถา ภิกฺขุ, ยถา ธมฺโม ฐิโต ปนฯ
๑๗๒๖.
ตสฺสาโรปนิโย
ทุติเยเนว กมฺเมน, นินฺทิตฺวา ตญฺหิ ปุคฺคลํฯ
๑๗๒๗.
เอวํ อาโรปิเต โมเห, ยทิ โมเหติ โย ปน;
ตสฺมิํ โมหนเก วุตฺตา, ปาจิตฺติ ปน ปุคฺคเลฯ
๑๗๒๘.
อธมฺเม ปน กมฺมสฺมิํ, ทีปิตํ ติกทุกฺกฏํ;
ตถานาโรปิเต โมเห, ทุกฺกฏํ ปริกิตฺติตํฯ
๑๗๒๙.
น
อูนเก ทฺวตฺติกฺขตฺตุํ วา, วิตฺถาเรนาสุตสฺส จฯ
๑๗๓๐.
อนาปตฺตีติ วิญฺเญยฺยํ, ตถา อุมฺมตฺตกาทิโน;
สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, อนนฺตรสมา มตาฯ
โมหนกถาฯ
๑๗๓๑.
กุทฺโธ เทติ ปหารํ เจ, ตสฺส ปาจิตฺติยํ สิยา;
สมฺปหริตุกาเมน, ปหาเร ภิกฺขุโน ปนฯ
๑๗๓๒.
ทินฺเน ภิชฺชตุ สีสํ วา, ปาโท วา ปริภิชฺชตุ;
โส เจ มรตุ วา, มา วา, ปาจิตฺติ ปริทีปิตาฯ
๑๗๓๓.
วิรูปกรณาเปกฺโข, ‘‘อิจฺจายํ น วิโรจติ’’;
กณฺณํ วา ตสฺส นาสํ วา, ยทิ ฉินฺทติ ทุกฺกฏํฯ
๑๗๓๔.
ตเถวานุปสมฺปนฺเน, อิตฺถิยา ปุริสสฺส วา;
ติรจฺฉานคตสฺสาปิ, ปหารํ เทติ ทุกฺกฏํฯ
๑๗๓๕.
สเจ ปหรติตฺถิญฺจ, ภิกฺขุ รตฺเตน เจตสา;
ครุกา ตสฺส อาปตฺติ, วินิทฺทิฏฺฐา มเหสินาฯ
๑๗๓๖.
ปหารํ เทติ โมกฺขาธิ-ปฺปาโย โทโส น วิชฺชติ;
กาเยน กายพทฺเธน, ตถา นิสฺสคฺคิเยน วาฯ
๑๗๓๗.
ปสฺสิตฺวา
เหเฐตุกามมายนฺตํ, ‘‘มา อิธาคจฺฉุปาสก’’ฯ
๑๗๓๘.
อิติ วตฺวา ปนายนฺตํ, ‘‘คจฺฉ เร’’ติ จ มุคฺครํ;
สตฺถํ วาปิ คเหตฺวา วา, ปหริตฺวา ตุ ยาติ เจฯ
๑๗๓๙.
อนาปตฺติ สเจ เตน, ปหาเรน มเตปิ จ;
เอเสว จ นโย วุตฺโต, ธุตฺตวาฬมิเคสุปิฯ
๑๗๔๐.
ติกปาจิตฺติยํ วุตฺตํ, เสเส จ ติกทุกฺกฏํ;
กายจิตฺตสมุฏฺฐานํ, สจิตฺตํ ทุกฺขเวทนํฯ
ปหารกถาฯ
๑๗๔๑.
กายํ
โหติ ปาจิตฺติยาปตฺติ, ตสฺสุคฺคิรณปจฺจยาฯ
๑๗๔๒.
อุคฺคิริตฺวา วิรทฺโธ โส, ปหารํ เทติ เจ ปน;
อสมฺปหริตุกาเมน, ทินฺนตฺตา ทุกฺกฏํ สิยาฯ
๑๗๔๓.
สเจ เตน ปหาเรน, ปหฏสฺส จ ภิกฺขุโน;
หตฺถาทีสุปิ ยํ กิญฺจิ, องฺคํ ภิชฺชติ ทุกฺกฏํฯ
๑๗๔๔.
เสโส อนนฺตเร วุตฺต-นเยน วินยญฺญุนา;
สมุฏฺฐานาทินา สทฺธิํ, เวทิตพฺโพ วินิจฺฉโยฯ
ตลสตฺติกถาฯ
๑๗๔๕.
อมูลเกน สงฺฆาทิ-เสเสน ปน ภิกฺขุ โย;
โจทาเปยฺยปิ โจเทยฺย, ตสฺส ปาจิตฺติยํ สิยาฯ
๑๗๔๖.
ติกปาจิตฺติยํ ตตฺถ, ทิฏฺฐาจารวิปตฺติยา;
โจทโต ทุกฺกฏาปตฺติ, เสเส จ ติกทุกฺกฏํฯ
๑๗๔๗.
ตถาสญฺญิสฺสนาปตฺติ
โอมสวาทตุลฺยาว, สมุฏฺฐานาทโย นยาฯ
อมูลกกถาฯ
๑๗๔๘.
สญฺจิจฺจ ปน กุกฺกุจฺจํ, อุปฺปาเทนฺตสฺส ภิกฺขุโน;
‘‘อูนวีสติวสฺโส ตฺวํ, มญฺเญ’’ อิจฺเจวมาทินาฯ
๑๗๔๙.
โหติ วาจาย วาจาย, ปาจิตฺติ ปน ภิกฺขุโน;
ตถารูเป ปนญฺญสฺมิํ, สเจ อสติ ปจฺจเยฯ
๑๗๕๐.
ติกปาจิตฺติยํ วุตฺตํ, เสเส จ ติกทุกฺกฏํ;
นอุปฺปาเทตุกามสฺส, กุกฺกุจฺจํ นตฺถิ วชฺชตาฯ
๑๗๕๑.
‘‘หิเตสิตายหํ มญฺเญ, นิสินฺนํ อิตฺถิยา สห;
วิกาเล จ ตยา ภุตฺตํ, มา เอว’’นฺติ จ ภาสโตฯ
๑๗๕๒.
ตถา อุมฺมตฺตกาทีน-มนาปตฺติ ปกาสิตา;
สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, อนนฺตรสมา มตาฯ
สญฺจิจฺจกถาฯ
๑๗๕๓.
สเจ
ติฏฺเฐยฺยุปสฺสุติํ โสตุํ, ตสฺส ปาจิตฺติยํ สิยาฯ
๑๗๕๔.
‘‘ยํ อิเม ตุ ภณิสฺสนฺติ, ตํ โสสฺสามี’’ติ คจฺฉโต;
โจเทตุกามตายสฺส, ทุกฺกฏํ ตุ ปเท ปเทฯ
๑๗๕๕.
ปุรโต คจฺฉโต โสตุํ, โอหียนฺตสฺส ทุกฺกฏํ;
คจฺฉโต ตุริตํ วาปิ, อยเมว วินิจฺฉโยฯ
๑๗๕๖.
ฐิโตกาสํ ปนาคนฺตฺวา, ยทิ มนฺเตนฺติ อตฺตโน;
อุกฺกาสิตฺวาปิ วา เอตฺถ, ญาเปตพฺพมหนฺติ วาฯ
๑๗๕๗.
ตสฺเสวมกโรนฺตสฺส
ติกปาจิตฺติยํ วุตฺตํ, เสเส จ ติกทุกฺกฏํฯ
๑๗๕๘.
‘‘อิเมสํ วจนํ สุตฺวา, โอรมิสฺส’’นฺติ คจฺฉโต;
ตถา อุมฺมตฺตกาทีน-มนาปตฺติ ปกาสิตาฯ
๑๗๕๙.
เถยฺยสตฺถสมุฏฺฐานํ, อิทํ โหติ กฺริยากฺริยํ;
กายกมฺมํ วจีกมฺมํ, สโทสํ ทุกฺขเวทนํฯ
อุปสฺสุติกถาฯ
๑๗๖๐.
ธมฺมิกานํ ตุ กมฺมานํ, ฉนฺทํ ทตฺวา สเจ ปน;
ปจฺฉา ขียติ ปาจิตฺติ, วาจโต วาจโต สิยาฯ
๑๗๖๑.
อธมฺเม ปน กมฺมสฺมิํ, ธมฺมกมฺมนฺติ สญฺญิโน;
วิมติสฺสุภยตฺถาปิ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๗๖๒.
‘‘อธมฺเมน จ วคฺเคน, ตถากมฺมารหสฺส จ;
อิเม กมฺมํ กโรนฺตี’’ติ, ญตฺวา ขียติ ตสฺส จฯ
๑๗๖๓.
ตถา อุมฺมตฺตกาทีน-มนาปตฺติ ปกาสิตา;
อมูลกสมานาว, สมุฏฺฐานาทโย นยาฯ
กมฺมปฏิพาหนกถาฯ
๑๗๖๔.
ยาว อาโรจิตํ วตฺถุ, อวินิจฺฉิตเมว วา;
ฐปิตา ญตฺติ วา นิฏฺฐํ, กมฺมวาจา น คจฺฉติฯ
๑๗๖๕.
เอตสฺมิํ
หตฺถปาสํ ชหนฺตสฺส, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๗๖๖.
อทตฺวา ชหิเต ฉนฺทํ, ตสฺส ปาจิตฺติยํ สิยา;
ธมฺมกมฺเม อธมฺเม จ, วิมติสฺส จ ทุกฺกฏํฯ
๑๗๖๗.
อธมฺเมปิ
‘‘สงฺฆสฺส ภณฺฑนาทีนิ, ภวิสฺสนฺตี’’ติ สญฺญิโนฯ
๑๗๖๘.
คิลาโน วา คิลานสฺส, กรณีเย น โทสตา;
น จ โกเปตุกามสฺส, กมฺมํ ปสฺสาวนาทินาฯ
๑๗๖๙.
ปีฬิตสฺสาคมิสฺสามิ, อิจฺเจวํ คจฺฉโตปิ วา;
สมํ สมนุภาเสน, สมุฏฺฐานํ กฺริยากฺริยํฯ
ฉนฺทํ อทตฺวา คมนกถาฯ
๑๗๗๐.
สมคฺเคน จ สงฺเฆน, สทฺธิํ ทตฺวาน จีวรํ;
สมฺมตสฺส หิ ภิกฺขุสฺส, ปจฺฉา ขียติ โย ปนฯ
๑๗๗๑.
ตสฺส วาจาย วาจาย, ปาจิตฺติ ปริทีปิตา;
ติกปาจิตฺติยํ ธมฺม- กมฺเม วุตฺตํ ตุ จีวรํฯ
๑๗๗๒.
ฐเปตฺวาญฺญปริกฺขารํ, ทตฺวา ขียติ ทุกฺกฏํ;
สงฺเฆนาสมฺมตสฺสาปิ, จีวรํ อญฺญเมว วาฯ
๑๗๗๓.
ตเถวานุปสมฺปนฺเน, สพฺพตฺถาปิ จ ทุกฺกฏํ;
ฉนฺทาทีนํ วเสเนว, กโรนฺตญฺจ สภาวโตฯ
๑๗๗๔.
ขียนฺตสฺส อนาปตฺติ, ตถา อุมฺมตฺตกาทิโน;
อมูลกสมา เญยฺยา, สมุฏฺฐานาทโย นยาฯ
ทุพฺพลกถาฯ
๑๗๗๕.
อิทํ ติํสกกณฺฑสฺมิํ, อนฺติเมน จ สพฺพถา;
ตุลฺยํ ทฺวาทสมํ สพฺพํ, อยเมว วิเสสตาฯ
๑๗๗๖.
ตตฺถ
อิธ สุทฺธิกปาจิตฺติ, ปุคฺคเล ปริณามนาฯ
ปริณามนกถาฯ
สหธมฺมิกวคฺโค อฏฺฐโมฯ
๑๗๗๗.
อนิกฺขนฺเต
สยนียฆรา ตสฺส, อุมฺมารํ โย อติกฺกเมฯ
๑๗๗๘.
ทุกฺกฏํ ปฐเม ปาเท, ปาจิตฺติ ทุติเย สิยา;
เทวิยา วาปิ รญฺโญ วา, สเจ น วิทิตาคโมฯ
๑๗๗๙.
ปฏิสํวิทิเต เนว-ปฏิสํวิทิตสญฺญิโน;
ตตฺถ เวมติกสฺสาปิ, ทุกฺกฏํ ปริทีปิตํฯ
๑๗๘๐.
ปฏิสํวิทิตสญฺญิสฺส, เนว จ ขตฺติยสฺส วา;
น ขตฺติยาภิเสเกน, อภิสิตฺตสฺส วา ปนฯ
๑๗๘๑.
อุโภสุภินฺนมญฺญสฺมิํ, นิกฺขนฺเต วิสโตปิ วา;
น โทสุมฺมตฺตกาทีนํ, กถิเนน กฺริยากฺริยํฯ
อนฺเตปุรกถาฯ
๑๗๘๒.
รชตํ ชาตรูปํ วา, อุคฺคณฺหนฺตสฺส อตฺตโน;
ตสฺส นิสฺสคฺคิยาปตฺติ, อุคฺคณฺหาปยโตปิ วาฯ
๑๗๘๓.
คณปุคฺคลสงฺฆานํ, นวกมฺมสฺส เจติเย;
อุคฺคณฺหาปยโต โหติ, ทุกฺกฏํ คณฺหโตปิ วาฯ
๑๗๘๔.
อวเสสญฺจ มุตฺตาทิ-รตนํ อตฺตโนปิ วา;
สงฺฆาทีนมฺปิ อตฺถาย, อุคฺคณฺหนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๑๗๘๕.
สเจ
ตาลปณฺณมฺปิ วา โหตุ, มาตุกณฺณปิลนฺธนํฯ
๑๗๘๖.
ภณฺฑาคาริกสีเสน, ยํ กิญฺจิ คิหิสนฺตกํ;
ตสฺส ปาจิตฺติยาปตฺติ, ปฏิสามยโต ปนฯ
๑๗๘๗.
‘‘อิทํ ฐเปตฺวา เทหี’’ติ, วุตฺเตน ปน เกนจิ;
‘‘น วฏฺฏตี’’ติ วตฺวา ตํ, น นิเธตพฺพเมว ตุฯ
๑๗๘๘.
‘‘ฐเปหี’’ติ จ ปาเตตฺวา, สเจ คจฺฉติ ปุคฺคโล;
ปลิโพโธ หิ นาเมโส, ฐเปตุํ ปน วฏฺฏติฯ
๑๗๘๙.
อนุญฺญาเต ปนฏฺฐาเน, อุคฺคเหตฺวา อนาทรา;
สมฺมา อนิกฺขิปนฺตสฺส, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๗๙๐.
อนุญฺญาเต
นิกฺขิปนฺตสฺส วา สมฺมา, ภณฺฑํ รตนสมฺมตํฯ
๑๗๙๑.
คณฺหนฺตสฺส จ วิสฺสาสํ, ตาวกาลิกเมว จ;
น โทสุมฺมตฺตกาทีนํ, สญฺจริตฺตสโมทยํฯ
รตนกถาฯ
๑๗๙๒.
มชฺฌณฺหสมยา อุทฺธํ, อรุณุคฺคมโต ปุเร;
เอตสฺมิํ อนฺตเร กาโล, วิกาโลติ ปวุจฺจติฯ
๑๗๙๓.
สนฺตํ ภิกฺขุมนาปุจฺฉา, วิกาเล ปจฺจยํ วินา;
ปริกฺขิตฺตสฺส คามสฺส, ปริกฺเขโปกฺกเม ปนฯ
๑๗๙๔.
อปริกฺขิตฺตคามสฺส, อุปจาโรกฺกเมปิ วา;
ทุกฺกฏํ ปฐเม ปาเท, ปาจิตฺติ ทุติเย สิยาฯ
๑๗๙๕.
อถ สมฺพหุลา คามํ, วิกาเล ปวิสนฺติ เจ;
อาปุจฺฉิตฺวาว คนฺตพฺพํ, อญฺญมญฺญํ น จญฺญถาฯ
๑๗๙๖.
คจฺฉนฺติ
ปุน อาปุจฺฉเน กิจฺจํ, นตฺถิ คามสเตปิ จฯ
๑๗๙๗.
ปสฺสมฺเภตฺวาน อุสฺสาหํ, วิหารตฺถาย นิคฺคตา;
ปวิสนฺติ สเจ อญฺญํ, ปุจฺฉิตพฺพํ ตุ อนฺตราฯ
๑๗๙๘.
กตฺวา กุลฆเร ภตฺต- กิจฺจํ อญฺญตฺถ วา ปน;
สเจ จริตุกาโม โย, สปฺปิภิกฺขาย วา สิยาฯ
๑๗๙๙.
อาปุจฺฉิตฺวาว คนฺตพฺพํ, ปสฺเส เจ ภิกฺขุ ลพฺภติ;
อสนฺเต ปน นตฺถีติ, คนฺตพฺพํ ตุ ยถาสุขํฯ
๑๘๐๐.
โอตริตฺวา มหาวีถิํ, ภิกฺขุํ ยทิ จ ปสฺสติ;
นตฺถิ อาปุจฺฉเน กิจฺจํ, จริตพฺพํ ยถาสุขํฯ
๑๘๐๑.
คามมชฺเฌน มคฺเคน, คจฺฉนฺตสฺเสว ภิกฺขุโน;
‘‘จริสฺสามี’’ติ อุปฺปนฺเน, เตลภิกฺขาย มานเสฯ
๑๘๐๒.
อาปุจฺฉิตฺวาว คนฺตพฺพํ, ปสฺเส เจ ภิกฺขุ วิชฺชติ;
อโนกฺกมฺม จรนฺตสฺส, มคฺคา อาปุจฺฉเนน กิํ?
๑๘๐๓.
ติกปาจิตฺติยํ
กาเล เวมติกสฺสาปิ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๘๐๔.
อาปุจฺฉิตฺวาว สนฺตํ วา, อนาปุจฺฉา อสนฺตกํ;
กิจฺเจ อจฺจายิเก วาปิ, ปวิสนฺตสฺส ภิกฺขุโนฯ
๑๘๐๕.
คจฺฉโต อนฺตรารามํ, ภิกฺขุนีนํ อุปสฺสยํ;
ตถา อาสนสาลํ วา, ติตฺถิยานํ อุปสฺสยํฯ
๑๘๐๖.
สิยา คาเมน มคฺโค เจ, อนาปตฺตาปทาสุปิ;
สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, กถิเนน สมา มตาฯ
๑๘๐๗.
น เกวลมนาปุจฺฉา, อพนฺธิตฺวา จ พนฺธนํ;
อปารุปิตฺวา สงฺฆาฏิํ, คจฺฉโตปินวชฺชตาฯ
วิกาลคามปฺปเวสนกถาฯ
๑๘๐๘.
อฏฺฐิทนฺตมยํ
การาปเน จ กรเณ, ภิกฺขุโน โหติ ทุกฺกฏํฯ
๑๘๐๙.
ลาเภ เภทนกํ ตสฺส, ปาจิตฺติยมุทีริตํ;
อญฺญสฺสตฺถาย กรเณ, ตถา การาปเนปิ จฯ
๑๘๑๐.
อญฺเญน จ กตํ ลทฺธา, ทุกฺกฏํ ปริภุญฺชโต;
อนาปตฺตารณิเก วิเธ, คณฺฐิกญฺชนิกาสุปิฯ
๑๘๑๑.
ทกปุญฺฉนิยา วาสิ-ชเฏ อุมฺมตฺตกาทิโน;
สมุฏฺฐานาทโย นยา, สญฺจริตฺตสมา มตาฯ
สูจิฆรกถาฯ
๑๘๑๒.
นวํ มญฺจมฺปิ ปีฐํ วา, การาเปนฺเตน ภิกฺขุนา;
อฏฺฐงฺคุลปฺปมาเณน, สุคตงฺคุลโต ปนฯ
๑๘๑๓.
การาเปตพฺพเมวํ ตุ, ฐเปตฺวา เหฏฺฐิมาฏนิํ;
สจฺเฉทา ตสฺส ปาจิตฺติ, ตมติกฺกมโต สิยาฯ
๑๘๑๔.
อญฺญสฺสตฺถาย กรเณ, ตถา การาปเนปิ จ;
อญฺเญน จ กตํ ลทฺธา, ทุกฺกฏํ ปริภุญฺชโตฯ
๑๘๑๕.
อนาปตฺติ
ลภิตฺวา ตสฺส ปาเทสุ, ฉินฺทิตฺวา ปริภุญฺชโตฯ
๑๘๑๖.
เนว ฉินฺทิตุกาโม เจ, นิขณิตฺวา ปมาณโต;
อุตฺตานํ วาปิ อฏฺฏํ วา, พนฺธิตฺวา ปริภุญฺชโตฯ
มญฺจกถาฯ
๑๘๑๗.
มญฺจํ วา ปน ปีฐํ วา, ตูโลนทฺธํ กเรยฺย โย;
ตสฺสุทฺทาลนกํ วุตฺตํ, ปาจิตฺติยมนีตินาฯ
๑๘๑๘.
อนาปตฺติ
พิพฺโพหเน ปริสฺสาเว, ถวิกาทีสุ ภิกฺขุโนฯ
๑๘๑๙.
อญฺเญน จ กตํ ลทฺธา, อุทฺทาเลตฺวา นิเสวโต;
อนนฺตรสฺสิมสฺสาปิ, สญฺจริตฺตสมา นยาฯ
ตูโลนทฺธกถาฯ
๑๘๒๐.
นิสีทนํ กโรนฺเตน, กาตพฺพํ ตุ ปมาณโต;
ปมาณาติกฺกเม ตสฺส, ปโยเค ทุกฺกฏํ สิยาฯ
๑๘๒๑.
ปฏิลาเภน สจฺเฉทํ, ปาจิตฺติยมุทีริตํ;
ทฺวีสุ ฐาเนสุ ผาเลตฺวา, ตสฺส ติสฺโส ทสา สิยุํฯ
๑๘๒๒.
อนาปตฺติ ปมาเณน, กโรนฺตสฺส ตทูนกํ;
วิตานาทิํ กโรนฺตสฺส, สญฺจริตฺตสมา นยาฯ
นิสีทนกถาฯ
๑๘๒๓.
โรเค กณฺฑุปฏิจฺฉาทิ, กาตพฺพา หิ ปมาณโต;
ปมาณาติกฺกเม ตสฺส, ปโยเค ทุกฺกฏํ สิยาฯ
๑๘๒๔.
ปฏิลาเภน สจฺเฉทํ, ปาจิตฺติยมุทีริตํ;
อนาปตฺตินโยเปตฺถ, อนนฺตรสโม มโตฯ
กณฺฑุปฏิจฺฉาทิกถาฯ
๑๘๒๕.
ปมาเณเนว
ปมาณาติกฺกเม ตสฺส, อนนฺตรสโม นโยฯ
วสฺสิกสาฏิกกถาฯ
๑๘๒๖.
จีวเรน
จีวรํ ภิกฺขุ กาเรยฺย, กรเณ ทุกฺกฏํ สิยาฯ
๑๘๒๗.
ปฏิลาเภน สจฺเฉทํ, ปาจิตฺติยมุทีริตํ;
อนนฺตรสโมเยว, อนาปตฺตินโย มโตฯ
๑๘๒๘.
ทีฆโส จ ปมาเณน, นว ตสฺส วิทตฺถิโย;
ติริยํ ฉ วินิทฺทิฏฺฐา, สุคตสฺส วิทตฺถิยาฯ
๑๘๒๙.
อญฺเญน จ กตํ ลทฺธา, เสวโต ทุกฺกฏํ ภเว;
สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, สญฺจริตฺตสมา มตาฯ
นนฺทกถาฯ
ราชวคฺโค นวโมฯ
อิติ วินยวินิจฺฉเย ปาจิตฺติยกถา นิฏฺฐิตาฯ
ปาฏิเทสนียกถา
๑๘๓๐.
โย จนฺตรฆรํ ภิกฺขุ, ปวิฏฺฐาย ตุ หตฺถโต;
อญฺญาติกาย ยํ กิญฺจิ, ตสฺส ภิกฺขุนิยา ปนฯ
๑๘๓๑.
สหตฺถา ปฏิคฺคณฺเหยฺย, ขาทนํ โภชนมฺปิ วา;
คหเณ ทุกฺกฏํ โภเค, ปาฏิเทสนิยํ สิยาฯ
๑๘๓๒.
รถิกายปิ วา พฺยูเห, สนฺธิสิงฺฆาฏเกสุ วา;
หตฺถิสาลาทิเก ฐตฺวา, คณฺหโตปิ อยํ นโยฯ
๑๘๓๓.
รถิกาย
อาปตฺติ อนฺตราราเม, ฐตฺวา คณฺหาติ ภิกฺขุ เจฯ
๑๘๓๔.
เอตฺถนฺตรฆรํ ตสฺสา, ปวิฏฺฐาย หิ วากฺยโต;
ภิกฺขุสฺส จ ฐิตฏฺฐานํ, นปฺปมาณนฺติ วณฺณิตํฯ
๑๘๓๕.
ตสฺมา
วีถิยาทีสุ เจ ฐตฺวา, น โทโส ปฏิคณฺหโตฯ
๑๘๓๖.
ยามกาลิกสตฺตาห-กาลิกํ ยาวชีวิกํ;
อาหารตฺถาย คหเณ, อชฺโฌหาเร จ ทุกฺกฏํฯ
๑๘๓๗.
อามิเสน อสมฺภินฺน-รสํ สนฺธาย ภาสิตํ;
ปาฏิเทสนิยาปตฺติ, สมฺภินฺเนกรเส สิยาฯ
๑๘๓๘.
เอกโตอุปสมฺปนฺน-หตฺถโต ปฏิคณฺหโต;
กาลิกานํ จตุนฺนมฺปิ, อาหารตฺถาย ทุกฺกฏํฯ
๑๘๓๙.
ญาติกายปิ อญฺญาติ-สญฺญิโน วิมติสฺส วา;
ทุกฺกฏํ ญาติสญฺญิสฺส, ตถา อญฺญาติกาย วาฯ
๑๘๔๐.
ทาเปนฺติยา อนาปตฺติ, ททมานาย วา ปน;
นิกฺขิปิตฺวานฺตรารามา-ทีสุ ฐตฺวาปิ เทนฺติยาฯ
๑๘๔๑.
คามโต นีหริตฺวา วา, เทติ เจ พหิ วฏฺฏติ;
‘‘ปจฺจเย สติ ภุญฺชา’’ติ, เทติ เจ กาลิกตฺตยํฯ
๑๘๔๒.
หตฺถโต สามเณรีนํ, สิกฺขมานาย วา ตถา;
อิทํ เอฬกโลเมน, สมุฏฺฐานํ สมํ มตํฯ
ปฐมปาฏิเทสนียกถาฯ
๑๘๔๓.
อวุตฺเต ‘‘อปสกฺกา’’ติ, เอเกนาปิ จ ภิกฺขุนา;
สเจชฺโฌหรณตฺถาย, อามิสํ ปฏิคณฺหติฯ
๑๘๔๔.
คหเณ ทุกฺกฏํ โภเค, ปาฏิเทสนิยํ สิยา;
เอกโตอุปสมฺปนฺนํ, น วาเรนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๑๘๔๕.
ตเถวานุปสมฺปนฺนา-ยุปสมฺปนฺนสญฺญิโน;
ตตฺถ เวมติกสฺสาปิ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๘๔๖.
อนาปตฺติตฺตโน
ตถา อญฺญสฺส ภตฺตํ วา, น ทาเปติ ปเทติ เจฯ
๑๘๔๗.
ยํ น ทินฺนํ ตํ ทาเปติ, น ทินฺนํ ยตฺถ วาปิ จ;
ตตฺถ ตมฺปิ จ สพฺเพสํ, สมํ ทาเปติ ภิกฺขุนีฯ
๑๘๔๘.
โวสาสนฺตี ฐิตา สิกฺข-มานา วา สามเณริกา;
โภชนานิ จ ปญฺเจว, วินา, อุมฺมตฺตกาทิโนฯ
๑๘๔๙.
กถิเนน สมุฏฺฐานํ, สมานนฺติ ปกาสิตํ;
กฺริยากฺริยมิทํ วุตฺตํ, ติจิตฺตญฺจ ติเวทนํฯ
ทุติยปาฏิเทสนียกถาฯ
๑๘๕๐.
เสกฺขนฺติ สมฺมเต ภิกฺขุ, ลทฺธสมฺมุติเก กุเล;
ฆรูปจาโรกฺกมนา, ปุพฺเพว อนิมนฺติโตฯ
๑๘๕๑.
อคิลาโน คเหตฺวา เจ, ปริภุญฺเชยฺย อามิสํ;
คหเณ ทุกฺกฏํ โภเค, ปาฏิเทสนิยํ สิยาฯ
๑๘๕๒.
ยามกาลิกสตฺตาห-กาลิเก ยาวชีวิเก;
คหเณ ปริโภเค จ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๘๕๓.
อเสกฺขสมฺมเต เสกฺข-สมฺมตนฺติ จ สญฺญิโน;
ตตฺถ เวมติกสฺสาปิ, ตเถว ปริทีปิตํฯ
๑๘๕๔.
อนาปตฺติ คิลานสฺส, คิลานสฺสาวเสสเก;
นิมนฺติตสฺส วา ภิกฺขา, อญฺเญสํ ตตฺถ ทียติฯ
๑๘๕๕.
ฆรโต นีหริตฺวา วา, เทนฺติ เจ ยตฺถ กตฺถจิ;
นิจฺจภตฺตาทิเก วาปิ, ตถา อุมฺมตฺตกาทิโนฯ
๑๘๕๖.
อนาคเต หิ ภิกฺขุมฺหิ, ฆรโต ปฐมํ ปน;
นีหริตฺวา สเจ ทฺวาเร, สมฺปตฺเต เทนฺติ วฏฺฏติฯ
๑๘๕๗.
ภิกฺขุํ
น วฏฺฏติ สเจ เทนฺติ, สมุฏฺฐาเนฬกูปมํฯ
ตติยปาฏิเทสนียกถาฯ
๑๘๕๘.
คหฏฺเฐนาคหฏฺเฐน
อารามํ อุปจารํ วา, ปวิสิตฺวา สเจ ปนฯ
๑๘๕๙.
‘‘อิตฺถนฺนามสฺส เต ภตฺตํ, ยาคุ วา อาหรียติ’’;
เอวมาโรจิตํ วุตฺตํ, ปฏิสํวิทิตนฺติ หิฯ
๑๘๖๐.
อาหรียตุ ตํ ปจฺฉา, ยถาโรจิตเมว วา;
ตสฺส วา ปริวารมฺปิ, อญฺญํ กตฺวา พหุํ ปนฯ
๑๘๖๑.
ยาคุยา วิทิตํ กตฺวา, ปูวํ ภตฺตํ หรนฺติ เจ;
อิทมฺปิ วิทิตํ วุตฺตํ, วฏฺฏตีติ กุรุนฺทิยํฯ
๑๘๖๒.
กุลานิ ปน อญฺญานิ, เทยฺยธมฺมํ ปนตฺตโน;
หรนฺติ เตน สทฺธิํ เจ, สพฺพํ วฏฺฏติ ตมฺปิ จฯ
๑๘๖๓.
อนาโรจิตเมวํ ยํ, ยํ อารามมนาภตํ;
ตํ อสํวิทิตํ นาม, สหธมฺมิกญาปิตํฯ
๑๘๖๔.
ยํ อสํวิทิตํ กตฺวา, อาภตํ ปน ตํ พหิ;
อารามํ ปน เปเสตฺวา, การาเปตฺวา ตมาหเรฯ
๑๘๖๕.
คนฺตฺวา วา อนฺตรามคฺเค, คเหตพฺพํ ตุ ภิกฺขุนา;
สเจ เอวมกตฺวา ตํ, อาราเม อุปจารโตฯ
๑๘๖๖.
คเหตฺวาชฺโฌหรนฺตสฺส, คหเณ ทุกฺกฏํ สิยา;
อชฺโฌหารปโยเคสุ, ปาฏิเทสนิยํ มตํฯ
๑๘๖๗.
ปฏิสํวิทิเตเยว, อสํวิทิตสญฺญิโน;
ตตฺถ เวมติกสฺสาปิ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๘๖๘.
ปฏิสํวิทิเต
พหาราเม คเหตฺวา วา, อนฺโตเยวสฺส ภุญฺชโตฯ
๑๘๖๙.
ตตฺถชาตผลาทีนิ, อนาปตฺเตว ขาทโต;
สมุฏฺฐานาทโย สพฺเพ, กถิเนน สมา มตาฯ
จตุตฺถปาฏิเทสนียกถาฯ
อิติ วินยวินิจฺฉเย ปาฏิเทสนียกถา นิฏฺฐิตาฯ
เสขิยกถา
๑๘๗๐.
โย
โอลมฺเพตฺวา นิวาเสยฺย, ตสฺส จาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๘๗๑.
หตฺถิโสณฺฑาทิตุลฺยํ ตุ, นิวาเสนฺตสฺส ทุกฺกฏํ;
อาปตฺติภีรุนา นิจฺจํ, วตฺถพฺพํ ปริมณฺฑลํฯ
๑๘๗๒.
ชาณุมณฺฑลโต เหฏฺฐา, อฏฺฐงฺคุลปฺปมาณกํ;
โอตาเรตฺวา นิวตฺถพฺพํ, ตโต อูนํ น วฏฺฏติฯ
๑๘๗๓.
อสญฺจิจฺจาสติสฺสาปิ, อชานนฺตสฺส เกวลํ;
อนาปตฺติ คิลานสฺสา-ปทาสุมฺมตฺตกาทิโนฯ
ปริมณฺฑลกถาฯ
๑๘๗๔.
อุโภ โกเณ สมํ กตฺวา, สาทรํ ปริมณฺฑลํ;
กตฺวา ปารุปิตพฺเพวํ, อกโรนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๑๘๗๕.
อวิเสเสน วุตฺตํ ตุ, อิทํ สิกฺขาปททฺวยํ;
ตสฺมา ฆเร วิหาเร วา, กตฺตพฺพํ ปริมณฺฑลํฯ
ทุติยํฯ
๑๘๗๖.
คณฺฐิกํ
ฉาเทตฺวา มณิพนฺธญฺจ, คนฺตพฺพํ คีวเมว จฯ
๑๘๗๗.
ตถา อกตฺวา ภิกฺขุสฺส, ชตฺตูนิปิ อุรมฺปิ จ;
วิวริตฺวา ยถากามํ, คจฺฉโต โหติ ทุกฺกฏํฯ
ตติยํฯ
๑๘๗๘.
คลวาฏกโต อุทฺธํ, สีสญฺจ มณิพนฺธโต;
หตฺเถ ปิณฺฑิกมํสมฺหา, เหฏฺฐา ปาเท อุโภปิ จฯ
๑๘๗๙.
วิวริตฺวาวเสสญฺจ
โหติ โส สุปฺปฏิจฺฉนฺโน, โทโส วาสูปคสฺส นฯ
จตุตฺถํฯ
๑๘๘๐.
หตฺถํ วา ปน ปาทํ วา, อจาเลนฺเตน ภิกฺขุนา;
สุวินีเตน คนฺตพฺพํ, ฉฏฺเฐ นตฺถิ วิเสสตาฯ
ปญฺจมฉฏฺฐานิฯ
๑๘๘๑.
สตีมตาวิกาเรน, ยุคมตฺตญฺจ เปกฺขินา;
สุสํวุเตน คนฺตพฺพํ, ภิกฺขุโนกฺขิตฺตจกฺขุนาฯ
๑๘๘๒.
ยตฺถ กตฺถจิ หิ ฏฺฐาเน, เอกสฺมิํ อนฺตเร ฆเร;
ฐตฺวา ปริสฺสยาภาวํ, โอโลเกตุมฺปิ วฏฺฏติฯ
๑๘๘๓.
โย อนาทริยํ กตฺวา, โอโลเกนฺโต ตหิํ ตหิํ;
สเจนฺตรฆเร ยาติ, ทุกฺกฏํ อฏฺฐมํ ตถาฯ
สตฺตมฏฺฐมานิฯ
๑๘๘๔.
เอกโต
อินฺทขีลกโต อนฺโต, คจฺฉโต โหติ ทุกฺกฏํฯ
นวมํฯ
๑๘๘๕.
ตถา นิสินฺนกาเลปิ, นีหรนฺเตน กุณฺฑิกํ;
อนุกฺขิปิตฺวา ทาตพฺพา, โทโส วาสูปคสฺส นฯ
ทสมํฯ
ปฐโม วคฺโคฯ
๑๘๘๖.
น วฏฺฏติ หสนฺเตน, คนฺตุญฺเจว นิสีทิตุํ;
วตฺถุสฺมิํ หสนียสฺมิํ, สิตมตฺตํ ตุ วฏฺฏติฯ
ปฐมทุติยานิฯ
๑๘๘๗.
อปฺปสทฺเทน
มหาสทฺทํ กโรนฺตสฺส, อุภยตฺถาปิ ทุกฺกฏํฯ
ตติยจตุตฺถานิฯ
๑๘๘๘.
กายปฺปจาลกํ กตฺวา, พาหุสีสปฺปจาลกํ;
คจฺฉโต ทุกฺกฏํ โหติ, ตเถว จ นิสีทโตฯ
๑๘๘๙.
กายํ พาหุญฺจ สีสญฺจ, ปคฺคเหตฺวา อุชุํ ปน;
คนฺตพฺพมาสิตพฺพญฺจ, สเมนิริยาปเถน ตุฯ
๑๘๙๐.
นิสีทเนน ยุตฺเตสุ, ตีสุ วาสูปคสฺส หิ;
อนาปตฺตีติ ญาตพฺพํ, วิญฺญุนา วินยญฺญุนาฯ
ทุติโย วคฺโคฯ
๑๘๙๑.
ขมฺภํ
ทุกฺกฏํ มุนินา วุตฺตํ, ตถา อุกฺกุฏิกาย วาฯ
๑๘๙๒.
หตฺถปลฺลตฺถิกายาปิ, ทุสฺสปลฺลตฺถิกาย วา;
ตสฺสนฺตรฆเร โหติ, นิสีทนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๑๘๙๓.
ทุติเย จ จตุตฺเถ จ, ฉฏฺเฐ วาสูปคสฺส ตุ;
อนาปตฺตีติ สารุปฺปา, ฉพฺพีสติ ปกาสิตาฯ
ฉฏฺฐํฯ
๑๘๙๔.
สกฺกจฺจํ สติยุตฺเตน, ภิกฺขุนา ปตฺตสญฺญินา;
ปิณฺฑปาโต คเหตพฺโพ, สมสูโปว วิญฺญุนาฯ
๑๘๙๕.
สูโป ภตฺตจตุพฺภาโค, ‘‘สมสูโป’’ติ วุจฺจติ;
มุคฺคมาสกุลตฺถานํ, สูโป ‘‘สูโป’’ติ วุจฺจติฯ
๑๘๙๖.
อนาปตฺติ อสญฺจิจฺจ, คิลานสฺส รเสรเส;
ตเถว ญาตกาทีนํ, อญฺญตฺถาย ธเนน วาฯ
สตฺตมฏฺฐมนวมานิฯ
๑๘๙๗.
อนฺโตเลขาปมาเณน
ปูริโตว คเหตพฺโพ, อธิฏฺฐานูปคสฺส ตุฯ
๑๘๙๘.
ตตฺถ ถูปีกตํ กตฺวา, คณฺหโต ยาวกาลิกํ;
ยํ กิญฺจิ ปน ภิกฺขุสฺส, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๘๙๙.
อธิฏฺฐานูปเค ปตฺเต, กาลิกตฺตยเมว จ;
เสเส ถูปีกตํ สพฺพํ, วฏฺฏเตว น สํสโยฯ
๑๙๐๐.
ทฺวีสุ ปตฺเตสุ ภตฺตํ ตุ, คเหตฺวา ปตฺตเมกกํ;
ปูเรตฺวา ยทิ เปเสติ, ภิกฺขูนํ ปน วฏฺฏติฯ
๑๙๐๑.
ปตฺเต
โอโรหติ สเจ เหฏฺฐา, น ตํ ถูปีกตํ สิยาฯ
๑๙๐๒.
ปุปฺผตกฺโกลกาทีนํ, ฐเปตฺวา เจ วฏํสกํ;
ทินฺนํ อยาวกาลิตฺตา, น ตํ ถูปีกตํ สิยาฯ
๑๙๐๓.
วฏํสกํ ตุ ปูวสฺส, ฐเปตฺวา โอทโนปริ;
ปิณฺฑปาตํ สเจ เทนฺติ, อิทํ ถูปีกตํ สิยาฯ
๑๙๐๔.
ภตฺตสฺสูปริ ปณฺณํ วา, ถาลกํ วาปิ กิญฺจิปิ;
ฐเปตฺวา ปริปูเรตฺวา, สเจ คณฺหาติ วฏฺฏติฯ
๑๙๐๕.
ปฏิคฺคเหตุเมวสฺส, ตํ ตุ สพฺพํ น วฏฺฏติ;
คหิตํ สุคหิตํ, ปจฺฉา, ภุญฺชิตพฺพํ ยถาสุขํฯ
ตติโย วคฺโคฯ
๑๙๐๖.
ปฐมํ ทุติยํ วุตฺต-นยํ ตุ ตติเย ปน;
อุปโรธิมทสฺเสตฺวา, โภตฺตพฺพํ ปฏิปาฏิยาฯ
๑๙๐๗.
อญฺเญสํ อตฺตโน ภตฺตํ, อากิรํ ปน ภาชเน;
นตฺโถมสติ เจ โทโส, ตถา อุตฺตริภงฺคกํฯ
ตติยํฯ
๑๙๐๘.
จตุตฺเถ ยํ ตุ วตฺตพฺพํ, วุตฺตํ ปุพฺเพ อเสสโต;
ปญฺจเม มตฺถกํ โทโส, มทฺทิตฺวา ปริภุญฺชโตฯ
๑๙๐๙.
อนาปตฺติ
เอกโต ปน มทฺทิตฺวา, สํกฑฺฒิตฺวาน ภุญฺชโตฯ
จตุตฺถปญฺจมานิฯ
๑๙๑๐.
โย
ปฏิจฺฉาเทยฺย ภตฺเตน, ตสฺส จาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
ฉฏฺฐํฯ
๑๙๑๑.
วิญฺญตฺติยํ ตุ วตฺตพฺพํ, อปุพฺพํ นตฺถิ กิญฺจิปิ;
อฏฺฐเม ปน อุชฺฌาเน, คิลาโนปิ น มุจฺจติฯ
๑๙๑๒.
‘‘ทสฺสามิ ทาเปสฺสามี’’ติ, โอโลเกนฺตสฺส ภิกฺขุโน;
อนาปตฺตีติ ญาตพฺพํ, น จ อุชฺฌานสญฺญิโนฯ
อฏฺฐมํฯ
๑๙๑๓.
มหนฺตํ ปน โมรณฺฑํ, กุกฺกุฏณฺฑญฺจ ขุทฺทกํ;
เตสํ มชฺฌปฺปมาเณน, กตฺตพฺโพ กพโฬ ปนฯ
๑๙๑๔.
ขชฺชเก ปน สพฺพตฺถ, มูลขาทนิยาทิเก;
ผลาผเล อนาปตฺติ, คิลานุมฺมตฺตกาทิโนฯ
นวมํฯ
๑๙๑๕.
อทีโฆ ปน กาตพฺโพ, อาโลโป ปริมณฺฑโล;
ขชฺชตุตฺตริภงฺคสฺมิํ, อนาปตฺติ ผลาผเลฯ
ทสมํฯ
จตุตฺโถ วคฺโคฯ
๑๙๑๖.
อนาหเฏ มุขทฺวารํ, อปฺปตฺเต กพเฬ ปน;
อตฺตโน จ มุขทฺวารํ, วิวรนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
ปฐมํฯ
๑๙๑๗.
มุเข
มุเข จ กพฬํ กตฺวา, กเถตุํ น จ วฏฺฏติฯ
๑๙๑๘.
วจนํ ยตฺตเกนสฺส, ปริปุณฺณํ น โหติ หิ;
มุขสฺมิํตตฺตเก สนฺเต, พฺยาหรนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
๑๙๑๙.
มุเข หรีตกาทีนิ, ปกฺขิปิตฺวา กเถติ โย;
วจนํ ปริปุณฺณํ เจ, กเถตุํ ปน วฏฺฏติฯ
ทุติยตติยานิฯ
๑๙๒๐.
โย ปิณฺฑุกฺเขปกํ ภิกฺขุ, กพฬจฺเฉทกมฺปิ วา;
มกฺกโฏ วิย คณฺเฑ วา, กตฺวา ภุญฺเชยฺย ทุกฺกฏํฯ
จตุตฺถปญฺจมฉฏฺฐานิฯ
๑๙๒๑.
นิทฺธุนิตฺวาน หตฺถํ วา, ภตฺตํ สิตฺถาวการกํ;
ชิวฺหานิจฺฉารกํ วาปิ, ตถา ‘‘จปุ จปู’’ติ วาฯ
๑๙๒๒.
อนาทรวเสเนว, ภุญฺชโต โหติ ทุกฺกฏํ;
สตฺตเม อฏฺฐเม นตฺถิ, โทโส กจวรุชฺฌเนฯ
สตฺตมทสมานิฯ
ปญฺจโม วคฺโคฯ
๑๙๒๓.
กตฺวา เอวํ น โภตฺตพฺพํ, สทฺทํ ‘‘สุรุ สุรู’’ติ จ;
หตฺถนิลฺเลหกํ วาปิ, น จ วฏฺฏติ ภุญฺชิตุํฯ
๑๙๒๔.
ผาณิตํ ฆนยาคุํ วา, คเหตฺวา องฺคุลีหิ ตํ;
มุเข องฺคุลิโย โภตฺตุํ, ปเวเสตฺวาปิ วฏฺฏติฯ
๑๙๒๕.
น
เอกโอฏฺโฐปิ ชิวฺหาย, น จ นิลฺเลหิตพฺพโกฯ
จตุตฺถํฯ
๑๙๒๖.
สามิเสน
คเหตพฺพํ, ปฏิกฺขิตฺตํ, ปฏิกฺกูลวเสน หิฯ
๑๙๒๗.
ปุคฺคลสฺส จ สงฺฆสฺส, คหฏฺฐสฺสตฺตโนปิ จ;
สนฺตโก ปน สงฺโข วา, สราวํ วาปิ ถาลกํฯ
๑๙๒๘.
ตสฺมา น จ คเหตพฺพํ, คณฺหโต โหติ ทุกฺกฏํ;
อนามิเสน หตฺเถน, คหณํ ปน วฏฺฏติฯ
ปญฺจมํฯ
๑๙๒๙.
อุทฺธริตฺวาปิ ภินฺทิตฺวา, คเหตฺวา วา ปฏิคฺคเห;
นีหริตฺวา อนาปตฺติ, ฉฑฺเฑนฺตสฺส ฆรา พหิฯ
ฉฏฺฐํฯ
๑๙๓๐.
ฉตฺตํ ยํ กิญฺจิ หตฺเถน, สรีราวยเวน วา;
สเจ ธารยมานสฺส, ธมฺมํ เทเสติ ทุกฺกฏํฯ
สตฺตมํฯ
๑๙๓๑.
อยเมว นโย วุตฺโต, ทณฺฑปาณิมฺหิ ปุคฺคเล;
จตุหตฺถปฺปมาโณว, ทณฺโฑ มชฺฌิมหตฺถโตฯ
อฏฺฐมํฯ
๑๙๓๒.
ตเถว
สตฺถปาณี น โหตาสิํ, สนฺนยฺหิตฺวา ฐิโต ปนฯ
นวมํฯ
๑๙๓๓.
ธนุํ สเรน สทฺธิํ วา, ธนุํ วา สรเมว วา;
สชิยํ นิชิยํ วาปิ, คเหตฺวา ธนุทณฺฑกํฯ
๑๙๓๔.
ฐิตสฺสปิ นิสินฺนสฺส, นิปนฺนสฺสาปิ วา ตถา;
สเจ เทเสติ สทฺธมฺมํ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
๑๙๓๕.
ปฏิมุกฺกมฺปิ
น คณฺหาติ นโร ตาว, ธมฺมํ เทเสยฺย วฏฺฏติฯ
ฉฏฺโฐ วคฺโคฯ
๑๙๓๖.
ปาทุการุฬฺหกสฺสาปิ, ธมฺมํ เทเสติ ทุกฺกฏํ;
อกฺกมิตฺวา ฐิตสฺสาปิ, ปฏิมุกฺกสฺส วา ตถาฯ
ปฐมํฯ
๑๙๓๗.
อุปาหนคตสฺสาปิ, อยเมว วินิจฺฉโย;
สพฺพตฺถ อคิลานสฺส, ยาเน วา สยเนปิ วาฯ
๑๙๓๘.
นิปนฺนสฺสาคิลานสฺส, กฏสาเร ฉมาย วา;
ปีเฐ มญฺเจปิ วา อุจฺเจ, นิสินฺเนน ฐิเตน วาฯ
๑๙๓๙.
น จ วฏฺฏติ เทเสตุํ, ฐตฺวา วา อุจฺจภูมิยํ;
สยเนสุ คเตนาปิ, สยเนสุ คตสฺส จฯ
๑๙๔๐.
สมาเน วาปิ อุจฺเจ วา, นิปนฺเน เนว วฏฺฏติ;
นิปนฺเนน ฐิตสฺสาปิ, นิปนฺนสฺสปิ วฏฺฏติฯ
๑๙๔๑.
นิสินฺเนน
ฐิตสฺเสว ฐิเตนาปิ, เทเสตุมฺปิ ตเถว จฯ
ทุติยตติยจตุตฺถานิฯ
๑๙๔๒.
ปลฺลตฺถิกา นิสินฺนสฺส, อคิลานสฺส เทหิโน;
ตถา เวฐิตสีสสฺส, ธมฺมํ เทเสติ ทุกฺกฏํฯ
๑๙๔๓.
เกสนฺตํ วิวราเปตฺวา, เทเสติ ยทิ วฏฺฏติ;
สสีสํ ปารุตสฺสาปิ, อยเมว วินิจฺฉโยฯ
ปญฺจมฉฏฺฐสตฺตมานิฯ
๑๙๔๔.
อฏฺฐเม
สเจปิ เถรุปฏฺฐานํ, คนฺตฺวาน ทหรํ ฐิตํฯ
๑๙๔๕.
ปญฺหํ ปุจฺฉติ เจ เถโร, กเถตุํ น จ วฏฺฏติ;
ตสฺส ปสฺเส ปนญฺญสฺส, กเถตพฺพํ วิชานตาฯ
อฏฺฐมนวมทสมานิฯ
สตฺตโม วคฺโคฯ
๑๙๔๖.
คจฺฉโต ปุรโต ปญฺหํ, น วตฺตพฺพํ ตุ ปจฺฉโต;
‘‘ปจฺฉิมสฺส กเถมี’’ติ, วตฺตพฺพํ วินยญฺญุนาฯ
๑๙๔๗.
สทฺธิํ อุคฺคหิตํ ธมฺมํ, สชฺฌายติ หิ วฏฺฏติ;
สมเมว ยุคคฺคาหํ, กเถตุํ คจฺฉโตปิ จฯ
ปฐมํฯ
๑๙๔๘.
เอเกกสฺสาปิ
อุปฺปเถน สมํ วาปิ, คจฺฉนฺตสฺเสว วฏฺฏติฯ
ทุติยํฯ
๑๙๔๙.
ตติเย นตฺถิ วตฺตพฺพํ, จตุตฺเถ หริเต ปน;
อุจฺจาราทิจตุกฺกํ ตุ, กโรโต ทุกฺกฏํ สิยาฯ
๑๙๕๐.
ชีวรุกฺขสฺส ยํ มูลํ, ทิสฺสมานํ ตุ คจฺฉติ;
สาขา วา ภูมิลคฺคา ตํ, สพฺพํ หริตเมว หิฯ
๑๙๕๑.
สเจ อหริตํ ฐานํ, เปกฺขนฺตสฺเสว ภิกฺขุโน;
วจฺจํ นิกฺขมเตวสฺส, สหสา ปน วฏฺฏติฯ
๑๙๕๒.
ปลาลณฺฑุปเก วาปิ, โคมเย วาปิ กิสฺมิจิ;
กตฺตพฺพํ, หริตํ ปจฺฉา, ตโมตฺถรติ วฏฺฏติฯ
๑๙๕๓.
กโต อหริเต ฐาเน, หริตํ เอติ วฏฺฏติ;
สิงฺฆาณิกา คตา เอตฺถ, เขเฬเนว จ สงฺคหํฯ
จตุตฺถํฯ
๑๙๕๔.
วจฺจกุฏิสมุทฺทาทิ-อุทเกสุปิ
เตสํ อปริโภคตฺตา, กโรโต นตฺถิ ทุกฺกฏํฯ
๑๙๕๕.
เทเว ปน จ วสฺสนฺเต, อุทโกเฆ สมนฺตโต;
อชลํ อลภนฺเตน, ชเล กาตุมฺปิ วฏฺฏติฯ
ปญฺจมํฯ
อฏฺฐโม วคฺโคฯ
๑๙๕๖.
สมุฏฺฐานาทโย
อุชฺชคฺฆิกาทิจตฺตาริ, กพเฬน มุเขน จฯ
๑๙๕๗.
ฉมานีจาสนฏฺฐาน-ปจฺฉา อุปฺปถวา ทส;
สมุฏฺฐานาทโย ตุลฺยา, วุตฺตา สมนุภาสเนฯ
๑๙๕๘.
ฉตฺตํ ทณฺฑาวุธํ สตฺถํ, ปาทุการุฬฺหุปาหนา;
ยานํ สยนปลฺลตฺถ-เวฐิโตคุณฺฐิตานิ จฯ
๑๙๕๙.
ธมฺมเทสนาตุลฺยาว, สมุฏฺฐานาทินา ปน;
สูโปทเนน วิญฺญตฺติ, เถยฺยสตฺถสมํ มตํฯ
๑๙๖๐.
อวเสสา ติปญฺญาส, สมานา ปฐเมน ตุ;
เสขิเยสุปิ สพฺเพสุ, อนาปตฺตาปทาสุปิฯ
๑๙๖๑.
อุชฺฌานสญฺญิเก ถูปี-กเต สูปปฏิจฺฉเท;
ตีสุ สิกฺขาปเทสฺเวว, คิลาโน น ปนาคโตฯ
เสขิยกถาฯ
๑๙๖๒.
อิมํ วิทิตฺวา วินเย วินิจฺฉยํ;
วิสารโท โหติ, วินีตมานโส;
ปเรหิ โส โหติ จ ทุปฺปธํสิโย;
ตโต หิ สิกฺเข สตตํ สมาหิโตฯ
๑๙๖๓.
อิมํ
อเวจฺจ สวนามตํ นามตํ;
ปฏุตฺตมธิเก หิเต เก หิ เต;
น ยนฺติ กลิสาสเน สาสเนฯ
อิติ วินยวินิจฺฉเย
ภิกฺขุวิภงฺคกถา นิฏฺฐิตาฯ