20. Saṭṭhinipāto
1. Mahāmoggallānattheragāthā
1149.
‘‘Āraññikā
Dālemu maccuno senaṃ, ajjhattaṃ susamāhitā.
1150.
‘‘Āraññikā piṇḍapātikā, uñchāpattāgate ratā;
Dhunāma
1151.
‘‘Rukkhamūlikā sātatikā, uñchāpattāgate ratā;
Dālemu maccuno senaṃ, ajjhattaṃ susamāhitā.
1152.
‘‘Rukkhamūlikā sātatikā, uñchāpattāgate ratā;
Dhunāma maccuno senaṃ, naḷāgāraṃva kuñjaro.
1153.
‘‘Aṭṭhikaṅkalakuṭike, maṃsanhārupasibbite;
Dhiratthu pure duggandhe, paragatte mamāyase.
1154.
‘‘Gūthabhaste taconaddhe, uragaṇḍipisācini;
Nava sotāni te kāye, yāni sandanti sabbadā.
1155.
‘‘Tava sarīraṃ navasotaṃ, duggandhakaraṃ paribandhaṃ;
Bhikkhu parivajjayate taṃ, mīḷhaṃ ca yathā sucikāmo.
1156.
‘‘Evañce taṃ jano jaññā, yathā jānāmi taṃ ahaṃ;
Ārakā parivajjeyya, gūthaṭṭhānaṃva pāvuse’’.
1157.
‘‘Evametaṃ mahāvīra, yathā samaṇa bhāsasi;
Ettha ceke visīdanti, paṅkamhiva jaraggavo.
1158.
‘‘Ākāsamhi haliddiyā, yo maññetha rajetave;
Aññena vāpi raṅgena, vighātudayameva taṃ.
1159.
‘‘Tadākāsasamaṃ cittaṃ, ajjhattaṃ susamāhitaṃ;
Mā pāpacitte āsādi, aggikhandhaṃva pakkhimā.
1160.
‘‘Passa cittakataṃ bimbaṃ, arukāyaṃ samussitaṃ;
Āturaṃ bahusaṅkappaṃ, yassa natthi dhuvaṃ ṭhiti.
1161.
‘‘Passa
Aṭṭhiṃ tacena onaddhaṃ, saha vatthehi sobhati.
1162.
‘‘Alattakakatā
Alaṃ bālassa mohāya, no ca pāragavesino.
1163.
‘‘Aṭṭhapadakatā kesā, nettā añjanamakkhitā;
Alaṃ bālassa mohāya, no ca pāragavesino.
1164.
‘‘Añjanīva navā cittā, pūtikāyo alaṅkato;
Alaṃ bālassa mohāya, no ca pāragavesino.
1165.
‘‘Odahi migavo pāsaṃ, nāsadā vāguraṃ migo;
Bhutvā nivāpaṃ gacchāma, kaddante migabandhake.
1166.
‘‘Chinno pāso migavassa, nāsadā vāguraṃ migo;
Bhutvā nivāpaṃ gacchāma, socante migaluddake.
1167.
‘‘Tadāsi yaṃ bhiṃsanakaṃ, tadāsi lomahaṃsanaṃ;
Anekākārasampanne, sāriputtamhi nibbute.
1168.
Upajjitvā nirujjhanti, tesaṃ vūpasamo sukho.
1169.
‘‘Sukhumaṃ te paṭivijjhanti, vālaggaṃ usunā yathā;
Ye pañcakkhandhe passanti, parato no ca attato.
1170.
‘‘Ye ca passanti saṅkhāre, parato no ca attato;
Paccabyādhiṃsu nipuṇaṃ, vālaggaṃ usunā yathā.
1171.
Kāmarāgappahānāya, sato bhikkhu paribbaje.
1172.
Bhavarāgappahānāya, sato bhikkhu paribbaje’’.
1173.
‘‘Codito bhāvitattena, sarīrantimadhārinā;
Migāramātupāsādaṃ, pādaṅguṭṭhena kampayiṃ.
1174.
‘‘Nayidaṃ sithilamārabbha, nayidaṃ appena thāmasā;
Nibbānamadhigantabbaṃ, sabbagantha-pamocanaṃ.
1175.
‘‘Ayañca
Dhāreti antimaṃ dehaṃ, jetvā māraṃ savāhiniṃ
1176.
‘‘Vivaramanupabhanti
Nagavivaragato jhāyati, putto appaṭimassa tādino.
1177.
‘‘Upasanto uparato, pantasenāsano muni;
Dāyādo
1178.
‘‘Upasantaṃ uparataṃ, pantasenāsanaṃ muniṃ;
Dāyādaṃ buddhaseṭṭhassa, vanda brāhmaṇa kassapaṃ.
1179.
‘‘Yo ca jātisataṃ gacche, sabbā brāhmaṇajātiyo;
Sottiyo vedasampanno, manussesu punappunaṃ.
1180.
‘‘Ajjhāyakopi ce assa, tiṇṇaṃ vedāna pāragū;
Etassa vandanāyetaṃ, kalaṃ nāgghati soḷasiṃ.
1181.
‘‘Yo so aṭṭha vimokkhāni, purebhattaṃ aphassayi
Anulomaṃ paṭilomaṃ, tato piṇḍāya gacchati.
1182.
‘‘Tādisaṃ bhikkhuṃ māsādi
Abhippasādehi manaṃ, arahantamhi tādine;
Khippaṃ pañjaliko vanda, mā te vijaṭi matthakaṃ.
1183.
‘‘Neso passati saddhammaṃ, saṃsārena purakkhato;
Adhogamaṃ jimhapathaṃ, kummaggamanudhāvati.
1184.
‘‘Kimīva mīḷhasallitto, saṅkhāre adhimucchito;
Pagāḷho lābhasakkāre, tuccho gacchati poṭṭhilo.
1185.
‘‘Imañca passa āyantaṃ, sāriputtaṃ sudassanaṃ;
Vimuttaṃ ubhatobhāge, ajjhattaṃ susamāhitaṃ.
1186.
‘‘Visallaṃ
Dakkhiṇeyyaṃ
1187.
‘‘Ete sambahulā devā, iddhimanto yasassino;
Dasa devasahassāni, sabbe brahmapurohitā;
Moggallānaṃ namassantā, tiṭṭhanti pañjalīkatā.
1188.
‘‘‘Namo
Yassa te āsavā khīṇā, dakkhiṇeyyosi mārisa’.
1189.
‘‘Pūjito
Puṇḍarīkaṃva toyena, saṅkhārenupalippati.
1190.
‘‘Yassa muhuttena sahassadhā loko, saṃvidito sabrahmakappo vasi;
Iddhiguṇe cutupapāte kāle, passati devatā sa bhikkhu.
1191.
‘‘Sāriputtova paññāya, sīlena upasamena ca;
Yopi pāraṅgato bhikkhu, etāvaparamo siyā.
1192.
‘‘Koṭisatasahassassa, attabhāvaṃ khaṇena nimmine;
Ahaṃ vikubbanāsu kusalo, vasībhūtomhi iddhiyā.
1193.
‘‘Samādhivijjāvasipāramīgato, moggallānagotto asitassa sāsane;
Dhīro samucchindi samāhitindriyo, nāgo
1194.
‘‘Pariciṇṇo mayā satthā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ;
Ohito garuko bhāro, bhavanetti samūhatā.
1195.
‘‘Yassa catthāya pabbajito, agārasmānagāriyaṃ;
So me attho anuppatto, sabbasaṃyojanakkhayo.
1196.
Vidhuraṃ sāvakamāsajja, kakusandhañca brāhmaṇaṃ.
1197.
‘‘Sataṃ āsi ayosaṅkū, sabbe paccattavedanā;
Īdiso nirayo āsi, yattha dussī apaccatha;
Vidhuraṃ sāvakamāsajja, kakusandhañca brāhmaṇaṃ.
1198.
‘‘Yo etamabhijānāti, bhikkhu buddhassa sāvako;
Tādisaṃ bhikkhumāsajja, kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
1199.
‘‘Majjhesarasmiṃ
Veḷuriyavaṇṇā rucirā, accimanto pabhassarā;
Accharā tattha naccanti, puthu nānattavaṇṇiyo.
1200.
‘‘Yo
1201.
‘‘Yo ve buddhena codito, bhikkhusaṅghassa pekkhato;
Migāramātupāsādaṃ, pādaṅguṭṭhena kampayi.
1202.
‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
1203.
‘‘Yo
Iddhibalenupatthaddho, saṃvejesi ca devatā.
1204.
‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
1204.
‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
1205.
‘‘Yo vejayantapāsāde, sakkaṃ so paripucchati;
Api āvuso jānāsi, taṇhakkhayavimuttiyo;
Tassa sakko viyākāsi, pañhaṃ puṭṭho yathātathaṃ.
1206.
‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
1207.
‘‘Yo brahmānaṃ paripucchati, sudhammāyaṃ ṭhito
Ajjāpi tyāvuso sā diṭṭhi, yā te diṭṭhi pure ahu;
Passasi vītivattantaṃ, brahmaloke pabhassaraṃ.
1208.
‘‘Tassa brahmā viyākāsi, pañhaṃ puṭṭho yathātathaṃ;
Na me mārisa sā diṭṭhi, yā me diṭṭhi pure ahu.
1209.
‘‘Passāmi vītivattantaṃ, brahmaloke pabhassaraṃ;
Sohaṃ ajja kathaṃ vajjaṃ, ahaṃ niccomhi sassato.
1210.
‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
1211.
‘‘Yo mahāneruno kūṭaṃ, vimokkhena aphassayi
Vanaṃ pubbavidehānaṃ, ye ca bhūmisayā narā.
1212.
‘‘Yo etamabhijānāti, bhikkhu buddhassa sāvako;
Tādisaṃ bhikkhumāsajja, kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
1213.
‘‘Na ve aggi cetayati, ahaṃ bālaṃ ḍahāmīti;
Bālova jalitaṃ aggiṃ, āsajja naṃ paḍayhati.
1214.
‘‘Evameva tuvaṃ māra, āsajja naṃ tathāgataṃ;
Sayaṃ ḍahissasi attānaṃ, bālo aggiṃva samphusaṃ.
1215.
‘‘Apuññaṃ
Kiṃ nu maññasi pāpima, na me pāpaṃ vipaccati.
1216.
‘‘Karato te cīyate
Māra nibbinda buddhamhā, āsaṃ mākāsi bhikkhusu.
1217.
‘‘Iti
Tato so dummano yakkho, tatthevantaradhāyathā’’ti.
Itthaṃ sudaṃ āyasmā mahāmoggallāno
Saṭṭhinipāto niṭṭhito.
Tatruddānaṃ –
Saṭṭhikamhi nipātamhi, moggallāno mahiddhiko;
Ekova theragāthāyo, aṭṭhasaṭṭhi bhavanti tāti.