21. Vipassībuddhavaṃso
1.
Phussassa
Vipassī nāma nāmena, loke uppajji cakkhumā.
2.
Avijjaṃ sabbaṃ padāletvā, patto sambodhimuttamaṃ;
Dhammacakkaṃ pavattetuṃ, pakkāmi bandhumatīpuraṃ.
3.
Dhammacakkaṃ pavattetvā, ubho bodhesi nāyako;
Gaṇanāya na vattabbo, paṭhamābhisamayo ahu.
4.
Punāparaṃ amitayaso, tattha saccaṃ pakāsayi;
Caturāsītisahassānaṃ, dutiyābhisamayo ahu.
5.
Caturāsītisahassāni
Tesamārāmapattānaṃ, dhammaṃ desesi cakkhumā.
6.
Sabbākārena
Tepi dhammavaraṃ gantvā, tatiyābhisamayo ahu.
7.
Sannipātā tayo āsuṃ, vipassissa mahesino;
Khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ, santacittāna tādinaṃ.
8.
Aṭṭhasaṭṭhisatasahassānaṃ, paṭhamo āsi samāgamo;
Bhikkhusatasahassānaṃ, dutiyo āsi samāgamo.
9.
Asītibhikkhusahassānaṃ, tatiyo āsi samāgamo;
Tattha bhikkhugaṇamajjhe, sambuddho atirocati.
10.
Ahaṃ
Atulo nāma nāmena, puññavanto jutindharo.
11.
Nekānaṃ nāgakoṭīnaṃ, parivāretvānahaṃ tadā;
Vajjanto dibbaturiyehi, lokajeṭṭhaṃ upāgamiṃ.
12.
Upasaṅkamitvā sambuddhaṃ, vipassiṃ lokanāyakaṃ;
Maṇimuttaratanakhacitaṃ, sabbābharaṇavibhūsitaṃ;
Nimantetvā dhammarājassa, suvaṇṇapīṭhamadāsahaṃ.
13.
Sopi maṃ buddho byākāsi, saṅghamajjhe nisīdiya;
‘‘Ekanavutito kappe, ayaṃ buddho bhavissati.
14.
‘‘Ahu
Padhānaṃ padahitvāna, katvā dukkarakārikaṃ.
15.
‘‘Ajapālarukkhamūlasmiṃ
Tattha pāyāsaṃ paggayha, nerañjaramupehiti.
16.
‘‘Nerañjarāya tīramhi, pāyāsaṃ ada so jino;
Paṭiyattavaramaggena, bodhimūlamupehiti.
17.
‘‘Tato padakkhiṇaṃ katvā, bodhimaṇḍaṃ anuttaro;
Assatthamūle sambodhiṃ, bujjhissati mahāyaso.
18.
‘‘Imassa janikā mātā, māyā nāma bhavissati;
Pitā suddhodano nāma, ayaṃ hessati gotamo.
19.
‘‘Anāsavā
Kolito upatisso ca, aggā hessanti sāvakā;
Ānando nāmupaṭṭhāko, upaṭṭhissatimaṃ jinaṃ.
20.
‘‘Khemā uppalavaṇṇā ca, aggā hessanti sāvikā;
Anāsavā vītarāgā, santacittā samāhitā;
Bodhi tassa bhagavato, assatthoti pavuccati.
21.
‘‘Citto ca hatthāḷavako, aggā hessantupaṭṭhakā;
Nandamātā ca uttarā, aggā hessantupaṭṭhikā;
Āyu vassasataṃ tassa, gotamassa yasassino.
22.
‘‘Idaṃ
23.
Tassāhaṃ vacanaṃ sutvā, bhiyyo cittaṃ pasādayiṃ;
Uttariṃ vatamadhiṭṭhāsiṃ, dasapāramipūriyā.
24.
Nagaraṃ bandhumatī nāma, bandhumā nāma khattiyo;
Mātā bandhumatī nāma, vipassissa mahesino.
25.
Aṭṭhavassasahassāni, agāraṃ ajjha so vasi;
Nando sunando sirimā, tayo pāsādamuttamā.
26.
Ticattārīsasahassāni, nāriyo samalaṅkatā;
Sudassanā nāma sā nārī, samavattakkhandho nāma atrajo.
27.
Nimitte caturo disvā, rathayānena nikkhami;
Anūnaaṭṭhamāsāni, padhānaṃ padahī jino.
28.
Brahmunā
Vatti cakkaṃ mahāvīro, migadāye naruttamo.
29.
Khaṇḍo ca tissanāmo ca, ahesuṃ aggasāvakā;
Asoko nāmupaṭṭhāko, vipassissa mahesino.
30.
Candā ca candamittā ca, ahesuṃ aggasāvikā;
Bodhi tassa bhagavato, pāṭalīti pavuccati.
31.
Punabbasumitto nāgo ca, ahesuṃ aggupaṭṭhakā;
Sirimā uttarā ceva, ahesuṃ aggupaṭṭhikā.
32.
Asītihatthamubbedho
Pabhā niddhāvati tassa, samantā sattayojane.
33.
Asītivassasahassāni, āyu buddhassa tāvade;
Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.
34.
Bahudevamanussānaṃ, bandhanā parimocayi;
Maggāmaggañca ācikkhi, avasesaputhujjane.
35.
Ālokaṃ
Jalitvā aggikkhandhova, nibbuto so sasāvako.
36.
Iddhivaraṃ puññavaraṃ, lakkhaṇañca kusumitaṃ;
Sabbaṃ tamantarahitaṃ, nanu rittā sabbasaṅkhārā.
37.
Vipassī
Tatthevassa thūpavaro, sattayojanamussitoti.
Vipassissa bhagavato vaṃso ekūnavīsatimo.