๙. วนสํยุตฺตํ
๑. วิเวกสุตฺตํ
๒๒๑. เอวํ
‘‘วิเวกกาโมสิ วนํ ปวิฏฺโฐ,
อถ เต มโน นิจฺฉรตี พหิทฺธา;
ชโน ชนสฺมิํ วินยสฺสุ ฉนฺทํ,
ตโต สุขี โหหิสิ วีตราโคฯ
‘‘อรติํ ปชหาสิ สโต, ภวาสิ สตํ ตํ สารยามเส;
ปาตาลรโช หิ ทุตฺตโร, มา ตํ กามรโช อวาหริฯ
‘‘สกุโณ ยถา ปํสุกุนฺถิโต
เอวํ
อถ โข โส ภิกฺขุ ตาย เทวตาย สํเวชิโต สํเวคมาปาทีติฯ
๒. อุปฏฺฐานสุตฺตํ
๒๒๒. เอกํ
‘‘อุฏฺเฐหิ ภิกฺขุ กิํ เสสิ, โก อตฺโถ สุปิเตน
อาตุรสฺส หิ กา นิทฺทา, สลฺลวิทฺธสฺส รุปฺปโตฯ
‘‘ยาย
ตเมว สทฺธํ พฺรูเหหิ, มา นิทฺทาย วสํ คมี’’ติฯ
‘‘อนิจฺจา อทฺธุวา กามา, เยสุ มนฺโทว มุจฺฉิโต;
พทฺเธสุ
‘‘ฉนฺทราคสฺส วินยา, อวิชฺชาสมติกฺกมา;
ตํ ญาณํ ปรโมทานํ
‘‘เฉตฺวา
อโสกํ อนุปายาสํ, กสฺมา ปพฺพชิตํ ตเปฯ
‘‘อารทฺธวีริยํ ปหิตตฺตํ, นิจฺจํ ทฬฺหปรกฺกมํ;
นิพฺพานํ อภิกงฺขนฺตํ, กสฺมา ปพฺพชิตํ ตเป’’ติฯ
๓. กสฺสปโคตฺตสุตฺตํ
๒๒๓. เอกํ สมยํ อายสฺมา กสฺสปโคตฺโต โกสเลสุ วิหรติ อญฺญตรสฺมิํ วนสณฺเฑฯ เตน
‘‘คิริทุคฺคจรํ เฉตํ, อปฺปปญฺญํ อเจตสํ;
อกาเล โอวทํ ภิกฺขุ, มนฺโทว ปฏิภาติ มํฯ
‘‘สุณาติ น วิชานาติ, อาโลเกติ น ปสฺสติ;
ธมฺมสฺมิํ ภญฺญมานสฺมิํ, อตฺถํ พาโล น พุชฺฌติฯ
‘‘สเจปิ
เนว ทกฺขติ รูปานิ, จกฺขุ หิสฺส น วิชฺชตี’’ติฯ
อถ โข อายสฺมา กสฺสปโคตฺโต ตาย เทวตาย สํเวชิโต สํเวคมาปาทีติฯ
๔. สมฺพหุลสุตฺตํ
๒๒๔. เอกํ
‘‘อรติ วิย เมชฺช ขายติ,
พหุเก ทิสฺวาน วิวิตฺเต อาสเน;
เต จิตฺตกถา พหุสฺสุตา,
โกเม โคตมสาวกา คตา’’ติฯ
เอวํ วุตฺเต, อญฺญตรา เทวตา ตํ เทวตํ คาถาย ปจฺจภาสิ –
‘‘มาคธํ
มคา วิย อสงฺคจาริโน, อนิเกตา วิหรนฺติ ภิกฺขโว’’ติฯ
๕. อานนฺทสุตฺตํ
๒๒๕. เอกํ สมยํ อายสฺมา อานนฺโท โกสเลสุ วิหรติ อญฺญตรสฺมิํ วนสณฺเฑฯ เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา อานนฺโท อติเวลํ คิหิสญฺญตฺติพหุโล วิหรติฯ อถ โข ยา ตสฺมิํ วนสณฺเฑ อธิวตฺถา เทวตา อายสฺมโต อานนฺทสฺส
‘‘รุกฺขมูลคหนํ ปสกฺกิย, นิพฺพานํ หทยสฺมิํ โอปิย;
ฌา
อถ โข อายสฺมา อานนฺโท ตาย เทวตาย สํเวชิโต สํเวคมาปาทีติฯ
๖. อนุรุทฺธสุตฺตํ
๒๒๖. เอกํ สมยํ อายสฺมา อนุรุทฺโธ โกสเลสุ วิหรติ อญฺญตรสฺมิํ วนสณฺเฑฯ อถ โข อญฺญตรา ตาวติํสกายิกา เทวตา ชาลินี
‘‘ตตฺถ จิตฺตํ ปณิเธหิ, ยตฺถ เต วุสิตํ ปุเร;
ตาวติํเสสุ เทเวสุ, สพฺพกามสมิทฺธิสุ;
ปุรกฺขโต ปริวุโต, เทวกญฺญาหิ โสภสี’’ติฯ
‘‘ทุคฺคตา
เต จาปิ ทุคฺคตา สตฺตา, เทวกญฺญาหิ ปตฺถิตา’’ติฯ
‘‘น
อาวาสํ นรเทวานํ, ติทสานํ ยสสฺสิน’’นฺติฯ
‘‘น ตฺวํ พาเล วิชานาสิ, ยถา อรหตํ วโจ;
อนิจฺจา สพฺพสงฺขารา, อุปฺปาทวยธมฺมิโน;
อุปฺปชฺชิตฺวา นิรุชฺฌนฺติ, เตสํ วูปสโม สุโขฯ
‘‘นตฺถิ ทานิ ปุนาวาโส, เทวกายสฺมิ ชาลินิ;
วิกฺขีโณ ชาติสํสาโร, นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว’’ติฯ
๗. นาคทตฺตสุตฺตํ
๒๒๗. เอกํ สมยํ อายสฺมา นาคทตฺโต โกสเลสุ วิหรติ อญฺญตรสฺมิํ วนสณฺเฑฯ เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา นาคทตฺโต อติกาเลน คามํ ปวิสติ, อติทิวา ปฏิกฺกมติฯ อถ โข ยา ตสฺมิํ วนสณฺเฑ อธิวตฺถา เทวตา อายสฺมโต นาคทตฺตสฺส อนุกมฺปิกา อตฺถกามา อายสฺมนฺตํ นาคทตฺตํ สํเวเชตุกามา เยนายสฺมา นาคทตฺโต เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา
‘‘กาเล ปวิส นาคทตฺต, ทิวา จ อาคนฺตฺวา อติเวลจารี;
สํสฏฺโฐ คหฏฺเฐหิ, สมานสุขทุกฺโขฯ
‘‘ภายามิ นาคทตฺตํ สุปฺปคพฺภํ, กุเลสุ วินิพทฺธํ;
มา เหว มจฺจุรญฺโญ พลวโต, อนฺตกสฺส วสํ อุเปสี’’ติ
อถ
๘. กุลฆรณีสุตฺตํ
๒๒๘. เอกํ
‘‘นทีตีเรสุ สณฺฐาเน, สภาสุ รถิยาสุ จ;
ชนา สงฺคมฺม มนฺเตนฺติ, มญฺจ ตญฺจ
‘‘พหูหิ สทฺทา ปจฺจูหา, ขมิตพฺพา ตปสฺสินา;
น เตน มงฺกุ โหตพฺพํ, น หิ เตน กิลิสฺสติฯ
‘‘โย จ สทฺทปริตฺตาสี, วเน วาตมิโค ยถา;
ลหุจิตฺโตติ ตํ อาหุ, นาสฺส สมฺปชฺชเต วต’’นฺติฯ
๙. วชฺชิปุตฺตสุตฺตํ
๒๒๙. เอกํ สมยํ อญฺญตโร วชฺชิปุตฺตโก ภิกฺขุ เวสาลิยํ วิหรติ อญฺญตรสฺมิํ วนสณฺเฑฯ เตน โข ปน สมเยน เวสาลิยํ วชฺชิปุตฺตโก สพฺพรตฺติจาโร โหติฯ อถ
‘‘เอกกา มยํ อรญฺเญ วิหราม,
อปวิทฺธํว
เอตาทิสิกาย รตฺติยา,
โก สุ นามมฺเหหิ
อถ
‘‘เอกโกว
ตสฺส เต พหุกา ปิหยนฺติ, เนรยิกา วิย สคฺคคามิน’’นฺติฯ
อถ โข โส ภิกฺขุ ตาย เทวตาย สํเวชิโต สํเวคมาปาทีติฯ
๑๐. สชฺฌายสุตฺตํ
๒๓๐. เอกํ สมยํ อญฺญตโร ภิกฺขุ โกสเลสุ วิหรติ อญฺญตรสฺมิํ วนสณฺเฑฯ เตน โข ปน สมเยน โส ภิกฺขุ ยํ สุทํ ปุพฺเพ อติเวลํ สชฺฌายพหุโล วิหรติ โส อปเรน สมเยน อปฺโปสฺสุกฺโก ตุณฺหีภูโต สงฺกสายติฯ อถ โข ยา ตสฺมิํ วนสณฺเฑ อธิวตฺถา เทวตา ตสฺส ภิกฺขุโน ธมฺมํ อสุณนฺตี เยน โส ภิกฺขุ เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ตํ
‘‘กสฺมา ตุวํ ธมฺมปทานิ ภิกฺขุ, นาธียสิ ภิกฺขูหิ สํวสนฺโต;
สุตฺวาน ธมฺมํ ลภติปฺปสาทํ, ทิฏฺเฐว ธมฺเม ลภติปฺปสํส’’นฺติฯ
‘‘อหุ ปุเร ธมฺมปเทสุ ฉนฺโท, ยาว วิราเคน สมาคมิมฺห;
ยโต
อญฺญาย นิกฺเขปนมาหุ สนฺโต’’ติฯ
๑๑. อกุสลวิตกฺกสุตฺตํ
๒๓๑. เอกํ สมยํ อญฺญตโร ภิกฺขุ โกสเลสุ วิหรติ อญฺญตรสฺมิํ วนสณฺเฑฯ เตน โข ปน สมเยน โส ภิกฺขุ ทิวาวิหารคโต ปาปเก อกุสเล วิตกฺเก วิตกฺเกติ, เสยฺยถิทํ
‘‘อโยนิโส
อโยนิโส
‘‘สตฺถารํ
อธิคจฺฉสิ ปาโมชฺชํ, ปีติสุขมสํสยํ;
ตโต ปาโมชฺชพหุโล, ทุกฺขสฺสนฺตํ กริสฺสสี’’ติฯ
อถ โข โส ภิกฺขุ ตาย เทวตาย สํเวชิโต สํเวคมาปาทีติฯ
๑๒. มชฺฌนฺหิกสุตฺตํ
๒๓๒. เอกํ สมยํ อญฺญตโร ภิกฺขุ โกสเลสุ วิหรติ อญฺญตรสฺมิํ วนสณฺเฑฯ อถ โข ตสฺมิํ วนสณฺเฑ อธิวตฺถา เทวตา เยน โส ภิกฺขุ เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ตสฺส ภิกฺขุโน สนฺติเก อิมํ คาถํ อภาสิ –
‘‘ฐิเต มชฺฌนฺหิเก กาเล, สนฺนิสีเวสุ
สณเตว พฺรหารญฺญํ, ตํ ภยํ ปฏิภาติ มํฯ
‘‘ฐิเต มชฺฌนฺหิเก กาเล, สนฺนิสีเวสุ ปกฺขิสุ;
สณเตว พฺรหารญฺญํ, สา รติ ปฏิภาติ ม’’นฺติฯ
๑๓. ปากตินฺทฺริยสุตฺตํ
๒๓๓. เอกํ สมยํ สมฺพหุลา ภิกฺขู โกสเลสุ วิหรนฺติ อญฺญตรสฺมิํ วนสณฺเฑ อุทฺธตา อุนฺนฬา จปลา มุขรา วิกิณฺณวาจา
‘‘สุขชีวิโน ปุเร อาสุํ, ภิกฺขู โคตมสาวกา;
อนิจฺฉา ปิณฺฑเมสนา, อนิจฺฉา สยนาสนํ;
โลเก อนิจฺจตํ ญตฺวา, ทุกฺขสฺสนฺตํ อกํสุ เตฯ
‘‘ทุปฺโปสํ กตฺวา อตฺตานํ, คาเม คามณิกา วิย;
ภุตฺวา ภุตฺวา นิปชฺชนฺติ, ปราคาเรสุ มุจฺฉิตาฯ
‘‘สงฺฆสฺส
อปวิทฺธา
‘‘เย โข ปมตฺตา วิหรนฺติ, เต เม สนฺธาย ภาสิตํ;
เย อปฺปมตฺตา วิหรนฺติ, นโม เตสํ กโรมห’’นฺติฯ
อถ โข เต ภิกฺขู ตาย เทวตาย สํเวชิตา สํเวคมาปาทุนฺติฯ
๑๔. คนฺธตฺเถนสุตฺตํ
๒๓๔. เอกํ สมยํ อญฺญตโร ภิกฺขุ โกสเลสุ วิหรติ อญฺญตรสฺมิํ วนสณฺเฑฯ เตน โข ปน สมเยน โส ภิกฺขุ ปจฺฉาภตฺตํ ปิณฺฑปาตปฏิกฺกนฺโต โปกฺขรณิํ โอคาเหตฺวา ปทุมํ อุปสิงฺฆติฯ อถ โข ยา ตสฺมิํ วนสณฺเฑ อธิวตฺถา เทวตา ตสฺส ภิกฺขุโน อนุกมฺปิกา อตฺถกามา ตํ ภิกฺขุํ สํเวเชตุกามา เยน
‘‘ยเมตํ วาริชํ ปุปฺผํ, อทินฺนํ อุปสิงฺฆสิ;
เอกงฺคเมตํ เถยฺยานํ, คนฺธตฺเถโนสิ มาริสา’’ติฯ
‘‘น
อถ เกน นุ วณฺเณน, คนฺธตฺเถโนติ วุจฺจติฯ
‘‘ยฺวายํ ภิสานิ ขนติ, ปุณฺฑรีกานิ ภญฺชติ;
เอวํ อากิณฺณกมฺมนฺโต, กสฺมา เอโส น วุจฺจตี’’ติฯ
‘‘อากิณฺณลุทฺโท
ตสฺมิํ เม วจนํ นตฺถิ, ตฺวญฺจารหามิ วตฺตเวฯ
‘‘อนงฺคณสฺส โปสสฺส, นิจฺจํ สุจิคเวสิโน;
วาลคฺคมตฺตํ ปาปสฺส, อพฺภามตฺตํว ขายตี’’ติฯ
‘‘อทฺธา มํ ยกฺข ชานาสิ, อโถ เม อนุกมฺปสิ;
ปุนปิ ยกฺข วชฺชาสิ, ยทา ปสฺสสิ เอทิส’’นฺติฯ
‘‘เนว
ตฺวเมว ภิกฺขุ ชาเนยฺย, เยน คจฺเฉยฺย สุคฺคติ’’นฺติฯ
อถ โข โส ภิกฺขุ ตาย เทวตาย สํเวชิโต สํเวคมาปาทีติฯ
วนสํยุตฺตํ สมตฺตํฯ
ตสฺสุทฺทานํ –
วิเวกํ
อานนฺโท อนุรุทฺโธ จ, นาคทตฺตญฺจ กุลฆรณีฯ
วชฺชิปุตฺโต จ เวสาลี, สชฺฌาเยน อโยนิโส;
มชฺฌนฺหิกาลมฺหิ ปากตินฺทฺริย, ปทุมปุปฺเผน จุทฺทส ภเวติฯ