๘. วินยวคฺโค
๑. ปฐมวินยธรสุตฺตํ
๗๕. ปริ. ๓๒๗ ‘‘สตฺตหิ , ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ วินยธโร โหติฯ กตเมหิ สตฺตหิ? อาปตฺติํ ชานาติ, อนาปตฺติํ ชานาติ, ลหุกํ อาปตฺติํ ชานาติ, ครุกํ อาปตฺติํ ชานาติ, สีลวา โหติ ปาติโมกฺขสํวรสํวุโต วิหรติ อาจารโคจรสมฺปนฺโน อณุมตฺเตสุ วชฺเชสุ ภยทสฺสาวี สมาทาย สิกฺขติ สิกฺขาปเทสุ, จตุนฺนํ ฌานานํ อาภิเจตสิกานํ ทิฏฺฐธมฺมสุขวิหารานํ นิกามลาภี โหติ อกิจฺฉลาภี อกสิรลาภี, อาสวานํ ขยา อนาสวํ เจโตวิมุตฺติํ ปญฺญาวิมุตฺติํ ทิฏฺเฐว ธมฺเม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหรติฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, สตฺตหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ วินยธโร โหตี’’ติฯ ปฐมํฯ
๒. ทุติยวินยธรสุตฺตํ
๗๖. ปริ. ๓๒๗ ‘‘สตฺตหิ , ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ วินยธโร โหติฯ กตเมหิ สตฺตหิ? อาปตฺติํ ชานาติ, อนาปตฺติํ ชานาติ, ลหุกํ อาปตฺติํ ชานาติ, ครุกํ อาปตฺติํ ชานาติ, อุภยานิ โข ปนสฺส ปาติโมกฺขานิ วิตฺถาเรน สฺวาคตานิ โหนฺติ สุวิภตฺตานิ สุปฺปวตฺตีนิ สุวินิจฺฉิตานิ สุตฺตโส อนุพฺยญฺชนโส, จตุนฺนํ ฌานานํ อาภิเจตสิกานํ ทิฏฺฐธมฺมสุขวิหารานํ นิกามลาภี โหติ อกิจฺฉลาภี อกสิรลาภี, อาสวานํ ขยา อนาสวํ เจโตวิมุตฺติํ ปญฺญาวิมุตฺติํ ทิฏฺเฐว ธมฺเม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหรติฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, สตฺตหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ วินยธโร โหตี’’ติฯ ทุติยํฯ
๓. ตติยวินยธรสุตฺตํ
๗๗. ‘‘สตฺตหิ, ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ วินยธโร โหติฯ กตเมหิ สตฺตหิ? อาปตฺติํ ชานาติ , อนาปตฺติํ ชานาติ, ลหุกํ อาปตฺติํ ชานาติ, ครุกํ อาปตฺติํ ชานาติ, วินเย โข ปน ฐิโต โหติ อสํหีโร, จตุนฺนํ ฌานานํ อาภิเจตสิกานํ ทิฏฺฐธมฺมสุขวิหารานํ นิกามลาภี โหติ อกิจฺฉลาภี อกสิรลาภี, อาสวานํ ขยา อนาสวํ เจโตวิมุตฺติํ ปญฺญาวิมุตฺติํ ทิฏฺเฐว ธมฺเม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหรติฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, สตฺตหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ วินยธโร โหตี’’ติฯ ตติยํฯ
๔. จตุตฺถวินยธรสุตฺตํ
๗๘. ปริ. ๓๒๗ ‘‘สตฺตหิ, ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ วินยธโร โหติฯ กตเมหิ สตฺตหิ? อาปตฺติํ ชานาติ, อนาปตฺติํ ชานาติ, ลหุกํ อาปตฺติํ ชานาติ, ครุกํ อาปตฺติํ ชานาติ, อเนกวิหิตํ ปุพฺเพนิวาสํ อนุสฺสรติ, เสยฺยถิทํ – เอกมฺปิ ชาติํ, ทฺเวปิ ชาติโย…เป.… อิติ สาการํ สอุทฺเทสํ อเนกวิหิตํ ปุพฺเพนิวาสํ อนุสฺสรติฯ ทิพฺเพน จกฺขุนา วิสุทฺเธน อติกฺกนฺตมานุสเกน ยถากมฺมูปเค สตฺเต ปชานาติฯ อาสวานํ ขยา อนาสวํ เจโตวิมุตฺติํ ปญฺญาวิมุตฺติํ ทิฏฺเฐว ธมฺเม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหรติฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, สตฺตหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ วินยธโร โหตี’’ติฯ จตุตฺถํฯ
๕. ปฐมวินยธรโสภนสุตฺตํ
๗๙. ‘‘สตฺตหิ , ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต สมนฺนาคโต ภิกฺขุ (สี. สฺยา. ก.) อนนฺตรสุตฺตทฺเวเย ปน อิทํ ปาฐนานตฺตํ นตฺถิฯ ปริ. ๓๒๗ วินยธโร โสภติฯ กตเมหิ สตฺตหิ? อาปตฺติํ ชานาติ, อนาปตฺติํ ชานาติ, ลหุกํ อาปตฺติํ ชานาติ, ครุกํ อาปตฺติํ ชานาติ, สีลวา โหติ…เป.… สมาทาย สิกฺขติ สิกฺขาปเทสุ, จตุนฺนํ ฌานานํ อาภิเจตสิกานํ นิกามลาภี โหติ อกิจฺฉลาภี อกสิรลาภี, อาสวานํ ขยา…เป.… สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหรติฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, สตฺตหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต วินยธโร โสภตี’’ติฯ ปญฺจมํฯ
๖. ทุติยวินยธรโสภนสุตฺตํ
๘๐. ‘‘สตฺตหิ, ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต วินยธโร โสภติฯ กตเมหิ สตฺตหิ? อาปตฺติํ ชานาติ, อนาปตฺติํ ชานาติ, ลหุกํ อาปตฺติํ ชานาติ, ครุกํ อาปตฺติํ ชานาติ, อุภยานิ โข ปนสฺส ปาติโมกฺขานิ วิตฺถาเรน สฺวาคตานิ โหนฺติ สุวิภตฺตานิ สุปฺปวตฺตีนิ สุวินิจฺฉิตานิ สุตฺตโส อนุพฺยญฺชนโส, จตุนฺนํ ฌานานํ…เป.… อกสิรลาภี, อาสวานํ ขยา…เป.… สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหรติฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, สตฺตหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต วินยธโร โสภตี’’ติฯ ฉฏฺฐํฯ
๗. ตติยวินยธรโสภนสุตฺตํ
๘๑. ‘‘สตฺตหิ, ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต วินยธโร โสภติฯ กตเมหิ สตฺตหิ? อาปตฺติํ ชานาติ, อนาปตฺติํ ชานาติ, ลหุกํ อาปตฺติํ ชานาติ , ครุกํ อาปตฺติํ ชานาติ, วินเย โข ปน ฐิโต โหติ อสํหีโร, จตุนฺนํ ฌานานํ…เป.… อกสิรลาภี, อาสวานํ ขยา…เป.… สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหรติฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, สตฺตหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต วินยธโร โสภตี’’ติฯ สตฺตมํฯ
๘. จตุตฺถวินยธรโสภนสุตฺตํ
๘๒. ‘‘สตฺตหิ , ภิกฺขเว, ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต สมนฺนาคโต ภิกฺขุ (ก.) วินยธโร โสภติฯ กตเมหิ สตฺตหิ? อาปตฺติํ ชานาติ, อนาปตฺติํ ชานาติ, ลหุกํ อาปตฺติํ ชานาติ, ครุกํ อาปตฺติํ ชานาติ, อเนกวิหิตํ ปุพฺเพนิวาสํ อนุสฺสรติ, เสยฺยถิทํ – เอกมฺปิ ชาติํ, ทฺเวปิ ชาติโย…เป.… อิติ สาการํ สอุทฺเทสํ อเนกวิหิตํ ปุพฺเพนิวาสํ อนุสฺสรติ, ทิพฺเพน จกฺขุนา วิสุทฺเธน อติกฺกนฺตมานุสเกน…เป.… อาสวานํ ขยา…เป.… สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหรติฯ อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, สตฺตหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต วินยธโร โสภตี’’ติฯ อฏฺฐมํฯ
๙. สตฺถุสาสนสุตฺตํ
๘๓. อถ โข อายสฺมา อุปาลิ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข อายสฺมา อุปาลิ ภควนฺตํ เอตทโวจ –
‘‘สาธุ เม, ภนฺเต, ภควา สํขิตฺเตน ธมฺมํ เทเสตุ, ยมหํ ภควโต ธมฺมํ สุตฺวา เอโก วูปกฏฺโฐ อปฺปมตฺโต อาตาปี ปหิตตฺโต วิหเรยฺย’’นฺติฯ ‘‘เย โข ตฺวํ, อุปาลิ, ธมฺเม ชาเนยฺยาสิ – ‘อิเม ธมฺมา น เอกนฺตนิพฺพิทาย วิราคาย นิโรธาย อุปสมาย อภิญฺญาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตนฺตี’ติ ; เอกํเสน, อุปาลิ, ธาเรยฺยาสิ – ‘เนโส ธมฺโม เนโส วินโย เนตํ สตฺถุสาสน’นฺติฯ เย จ โข ตฺวํ, อุปาลิ, ธมฺเม ชาเนยฺยาสิ – ‘อิเม ธมฺมา เอกนฺตนิพฺพิทาย วิราคาย นิโรธาย อุปสมาย อภิญฺญาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตนฺตี’ติ; เอกํเสน, อุปาลิ, ธาเรยฺยาสิ – ‘เอโส ธมฺโม เอโส วินโย เอตํ สตฺถุสาสน’’’นฺติฯ นวมํฯ
๑๐. อธิกรณสมถสุตฺตํ
๘๔. ‘‘สตฺติเม , ภิกฺขเว, อธิกรณสมถา ธมฺมา อุปฺปนฺนุปฺปนฺนานํ อธิกรณานํ สมถาย วูปสมายฯ กตเม สตฺต? สมฺมุขาวินโย ทาตพฺโพ , สติวินโย ทาตพฺโพ, อมูฬฺหวินโย ทาตพฺโพ ปฏิญฺญาตกรณํ, เยภุยฺยสฺสิกา, ตสฺสปาปิยฺยสฺสิกา, ติณวตฺถารโก (สฺยา.) ที. นิ. ๓.๓๓๒ สงฺคีติสุตฺเตน จ ปาจิ. ๖๕๕ วินเยน จ สํสนฺเทตพฺพํ, ปฏิญฺญาตกรณํ ทาตพฺพํ, เยภุยฺยสิกา ทาตพฺพา, ตสฺสปาปิยสิกา ทาตพฺพา, ติณวตฺถารโก ทาตพฺโพ ปฏิญฺญาตกรณํ, เยภุยฺยสฺสิกา, ตสฺสปาปิยฺยสฺสิกา, ติณวตฺถารโก (สฺยา.) ที. นิ. ๓.๓๓๒ สงฺคีติสุตฺเตน จ ปาจิ. ๖๕๕ วินเยน จ สํสนฺเทตพฺพํฯ อิเม โข, ภิกฺขเว, สตฺต อธิกรณสมถา ธมฺมา อุปฺปนฺนุปฺปนฺนานํ อธิกรณานํ สมถาย วูปสมายา’’ติฯ ทสมํฯ
วินยวคฺโค อฏฺฐโมฯ
ตสฺสุทฺทานํ –
จตุโร วินยธรา, จตุโร เจว โสภนา;
สาสนํ อธิกรณ-สมเถนฏฺฐเม ทสาติฯ