๔. จตุกฺกนิปาโต
๑. กาลิงฺควคฺโค
๓๐๑. จูฬกาลิงฺคชาตกํ (๔-๑-๑)
๑.
วิวรถิมาสํ
สีเหน สุสิฏฺเฐน, สุรกฺขิตํ
๒.
ชโย กลิงฺคานมสยฺหสาหินํ, ปราชโย อนโย
อิจฺเจว เต ภาสิตํ พฺรหฺมจาริ, น อุชฺชุภูตา วิตถํ ภณนฺติฯ
๓.
เทวา มุสาวาทมุปาติวตฺตา, สจฺจํ ธนํ ปรมํ เตสุ
ตํ เต มุสา ภาสิตํ เทวราช, กิํ วา ปฏิจฺจ มฆวา มหินฺทฯ
๔.
นนุ เต สุตํ พฺราหฺมณ ภญฺญมาเน, เทวา น อิสฺสนฺติ ปุริสปรกฺกมสฺส;
ทโม สมาธิ มนโส อเภชฺโช
ทฬฺหญฺจ วิริยํ ปุริสปรกฺกโม จ, เตเนว อาสิ วิชโย อสฺสกานนฺติฯ
จูฬกาลิงฺคชาตกํ ปฐมํฯ
๓๐๒. มหาอสฺสาโรหชาตกํ (๔-๑-๒)
๕.
อเทยฺเยสุ ททํ ทานํ, เทยฺเยสุ นปฺปเวจฺฉติ;
อาปาสุ พฺยสนํ ปตฺโต, สหายํ นาธิคจฺฉติฯ
๖.
นาเทยฺเยสุ
อาปาสุ พฺยสนํ ปตฺโต, สหายมธิคจฺฉติฯ
๗.
สญฺโญคสมฺโภควิเสสทสฺสนํ, อนริยธมฺเมสุ สเฐสุ นสฺสติ;
กตญฺจ อริเยสุ จ อชฺชเวสุ, มหปฺผลํ โหติ อณุมฺปิ ตาทิสุฯ
๘.
โย ปุพฺเพ กตกลฺยาโณ, อกา โลเก สุทุกฺกรํ;
ปจฺฉา กยิรา น วา กยิรา, อจฺจนฺตํ ปูชนารโหติฯ
มหาอสฺสาโรหชาตกํ ทุติยํฯ
๓๐๓. เอกราชชาตกํ (๔-๑-๓)
๙.
อนุตฺตเร
โส ทานิ ทุคฺเค นรกมฺหิ ขิตฺโต, นปฺปชฺชเห วณฺณพลํ ปุราณํฯ
๑๐.
ปุพฺเพว ขนฺตี จ ตโป จ มยฺหํ, สมฺปตฺถิตา ทุพฺภิเสน
ตํ ทานิ ลทฺธาน กถํ นุ ราช, ชเห อหํ วณฺณพลํ ปุราณํฯ
๑๑.
สพฺพา กิเรวํ ปรินิฏฺฐิตานิ, ยสสฺสินํ ปญฺญวนฺตํ วิสยฺห;
ยโส จ ลทฺธา ปุริมํ อุฬารํ, นปฺปชฺชเห วณฺณพลํ ปุราณํฯ
๑๒.
ปนุชฺช ทุกฺเขน สุขํ ชนินฺท, สุเขน วา ทุกฺขมสยฺหสาหิ;
อุภยตฺถ สนฺโต อภินิพฺพุตตฺตา, สุเข จ ทุกฺเข จ ภวนฺติ ตุลฺยาติฯ
เอกราชชาตกํ ตติยํฯ
๓๐๔. ททฺทรชาตกํ (๔-๑-๔)
๑๓.
อิมานิ
มณฺฑูกภกฺขา อุทกนฺตเสวี, อาสีวิสํ มํ อวิสา สปนฺติฯ
๑๔.
สกา รฏฺฐา ปพฺพาชิโต, อญฺญํ ชนปทํ คโต;
มหนฺตํ โกฏฺฐํ กยิราถ, ทุรุตฺตานํ
๑๕.
ยตฺถ โปสํ น ชานนฺติ, ชาติยา วินเยน วา;
น ตตฺถ มานํ กยิราถ, วสมญฺญาตเก ชเนฯ
๑๖.
วิเทสวาสํ วสโต, ชาตเวทสเมนปิ
ขมิตพฺพํ สปญฺเญน, อปิ ทาสสฺส ตชฺชิตนฺติฯ
ททฺทรชาตกํ จตุตฺถํฯ
๓๐๕. สีลวีมํสนชาตกํ (๔-๑-๕)
๑๗.
นตฺถิ โลเก รโห นาม, ปาปกมฺมํ ปกุพฺพโต;
ปสฺสนฺติ วนภูตานิ, ตํ พาโล มญฺญตี รโหฯ
๑๘.
อหํ รโห น ปสฺสามิ, สุญฺญํ วาปิ น วิชฺชติ;
ยตฺถ อญฺญํ
๑๙.
ทุชฺชจฺโจ จ สุชจฺโจ
เวชฺโช
๒๐.
พฺราหฺมโณ
โย ธมฺมมนุปาเลติ, ธิติมา สจฺจนิกฺกโมติฯ
สีลวีมํสนชาตกํ ปญฺจมํฯ
๓๐๖. สุชาตชาตกํ (๔-๑-๖)
๒๑.
กิมณฺฑกา
อุปโลหิตกา วคฺคู, ตํ
๒๒.
ยานิ ปุเร ตุวํ เทวิ, ภณฺฑุ นนฺตกวาสินี;
อุจฺฉงฺคหตฺถา ปจินาสิ, ตสฺสา เต โกลิยํ ผลํฯ
๒๓.
อุฑฺฑยฺหเต น รมติ, โภคา วิปฺปชหนฺติ ตํ
ตตฺเถวิมํ ปฏิเนถ, ยตฺถ โกลํ ปจิสฺสติฯ
๒๔.
โหนฺติ เหเต มหาราช, อิทฺธิปฺปตฺตาย
ขม เทว สุชาตาย, มาสฺสา
สุชาตชาตกํ ฉฏฺฐํฯ
๓๐๗. ปลาสชาตกํ (๔-๑-๗)
๒๕.
อเจตนํ พฺราหฺมณ อสฺสุณนฺตํ, ชาโน อชานนฺตมิมํ ปลาสํ;
อารทฺธวิริโย ธุวํ อปฺปมตฺโต, สุขเสยฺยํ
๒๖.
ทูเร สุโต เจว พฺรหา จ รุกฺโข, เทเส ฐิโต ภูตนิวาสรูโป;
ตสฺมา นมสฺสามิ อิมํ ปลาสํ, เย เจตฺถ ภูตา เต
๒๗.
โส เต กริสฺสามิ ยถานุภาวํ, กตญฺญุตํ พฺราหฺมณ เปกฺขมาโน;
กถญฺหิ อาคมฺม สตํ สกาเส, โมฆานิ เต อสฺสุ ปริผนฺทิตานิฯ
๒๘.
โย
ตสฺเสส มูลสฺมิํ นิธิ นิขาโต, อทายาโท คจฺฉ ตํ อุทฺธราหีติฯ
ปลาสชาตกํ สตฺตมํฯ
๓๐๘. สกุณชาตกํ (๔-๑-๘)
๒๙.
อกรมฺหส เต กิจฺจํ, ยํ พลํ อหุวมฺหเส;
มิคราช นโม ตฺยตฺถุ, อปิ กิญฺจิ ลภามเสฯ
๓๐.
มม
ทนฺตนฺตรคโต สนฺโต, ตํ พหุํ ยมฺปิ ชีวสิฯ
๓๑.
อกตญฺญุมกตฺตารํ
ยสฺมิํ กตญฺญุตา นตฺถิ, นิรตฺถา ตสฺส เสวนาฯ
๓๒.
ยสฺส สมฺมุขจิณฺเณน, มิตฺตธมฺโม น ลพฺภติ;
อนุสูย
สกุณชาตกํ อฏฺฐมํฯ
๓๐๙. ฉวกชาตกํ (๔-๑-๙)
๓๓.
สพฺพมิทํ จริมํ กตํ
อุโภ ปกติยา จุตา, โย จายํ มนฺเตชฺฌาเปติ
โย จ มนฺตํ อธียติฯ
๓๔.
สาลีนํ โอทนํ ภุญฺเช, สุจิํ มํสูปเสจนํ;
ตสฺมา เอตํ น เสวามิ, ธมฺมํ อิสีหิ เสวิตํฯ
๓๕.
ปริพฺพช มหา โลโก
มา ตํ อธมฺโม อาจริโต, อสฺมา กุมฺภมิวาภิทาฯ
๓๖.
ธิรตฺถุ
ยา วุตฺติ วินิปาเตน, อธมฺมจรเณน วาติฯ
ฉวกชาตกํ นวมํฯ
๓๑๐. เสยฺยชาตกํ (๔-๑-๑๐)
๓๗.
สสมุทฺทปริยายํ
น อิจฺเฉ สห นินฺทาย, เอวํ เสยฺย
๓๘.
ธิรตฺถุ ตํ ยสลาภํ, ธนลาภญฺจ พฺราหฺมณ;
ยา วุตฺติ วินิปาเตน, อธมฺมจรเณน วาฯ
๓๙.
อปิ เจ ปตฺตมาทาย, อนคาโร ปริพฺพเช;
สาเยว ชีวิกา เสยฺโย, ยา จาธมฺเมน เอสนาฯ
๔๐.
อปิ
อญฺญํ อหิํสยํ โลเก, อปิ รชฺเชน ตํ วรนฺติฯ
เสยฺยชาตกํ
กาลิงฺควคฺโค
ตสฺสุทฺทานํ –
วิวรญฺจ อเทยฺย สมิทฺธวรํ, อถ ททฺทร ปาปมหาติรโห;
อถ โกลิ ปลาสวรญฺจ กร, จริมํ สสมุทฺทวเรน ทสาติฯ
๒. ปุจิมนฺทวคฺโค
๓๑๑. ปุจิมนฺทชาตกํ (๔-๒-๑)
๔๑.
อุฏฺเฐหิ โจร กิํ เสสิ, โก อตฺโถ สุปเนน
มา
๔๒.
ยํ
กิํ ตตฺถ ปุจิมนฺทสฺส, วเน ชาตสฺส ติฏฺฐโตฯ
๔๓.
น ตฺวํ อสฺสตฺถ ชานาสิ, มม โจรสฺส จนฺตรํ;
โจรํ คเหตฺวา ราชาโน, คาเม กิพฺพิสการกํ;
อปฺเปนฺติ
๔๔.
สงฺเกยฺย สงฺกิตพฺพานิ, รกฺเขยฺยานาคตํ ภยํ;
อนาคตภยา ธีโร, อุโภ โลเก อเวกฺขตีติฯ
ปุจิมนฺทชาตกํ ปฐมํฯ
๓๑๒. กสฺสปมนฺทิยชาตกํ (๔-๒-๒)
๔๕.
อปิ กสฺสป มนฺทิยา, ยุวา สปติ หนฺติ
สพฺพํ ตํ ขมเต ธีโร, ปณฺฑิโต ตํ ติติกฺขติฯ
๔๖.
สเจปิ สนฺโต วิวทนฺติ, ขิปฺปํ สนฺธียเร ปุน;
พาลา ปตฺตาว ภิชฺชนฺติ, น เต สมถมชฺฌคูฯ
๔๗.
เอเต
โย จาธิปนฺนํ ชานาติ, โย จ ชานาติ เทสนํฯ
๔๘.
เอโส หิ อุตฺตริตโร, ภารวโห ธุรทฺธโร;
โย ปเรสาธิปนฺนานํ
กสฺสปมนฺทิยชาตกํ ทุติยํฯ
๓๑๓. ขนฺตีวาทีชาตกํ (๔-๒-๓)
๔๙.
โย เต หตฺเถ จ ปาเท จ, กณฺณนาสญฺจ เฉทยิ;
ตสฺส กุชฺฌ มหาวีร, มา รฏฺฐํ วินสา
๕๐.
โย เม หตฺเถ จ ปาเท จ, กณฺณนาสญฺจ เฉทยิ;
จิรํ ชีวตุ โส ราชา, น หิ กุชฺฌนฺติ มาทิสาฯ
๕๑.
อหู อตีตมทฺธานํ
ตํ ขนฺติยาเยว ฐิตํ, กาสิราชา อเฉทยิฯ
๕๒.
ตสฺส
ยํ กาสิราชา เวเทสิ, นิรยมฺหิ สมปฺปิโตติฯ
ขนฺตีวาทีชาตกํ ตติยํฯ
๓๑๔. โลหกุมฺภิชาตกํ (๔-๒-๔)
๕๓.
ทุชฺชีวิตมชีวิมฺห, เย สนฺเต
วิชฺชมาเนสุ โภเคสุ, ทีปํ นากมฺห อตฺตโนฯ
๕๔.
สฏฺฐิ
นิรเย ปจฺจมานานํ, กทา อนฺโต ภวิสฺสติฯ
๕๕.
นตฺถิ อนฺโต กุโต อนฺโต, น อนฺโต ปฏิทิสฺสติ;
ตทา
๕๖.
โสหํ นูน อิโต คนฺตฺวา, โยนิํ ลทฺธาน มานุสิํ;
วทญฺญู สีลสมฺปนฺโน, กาหามิ กุสลํ พหุนฺติฯ
โลหกุมฺภิชาตกํ จตุตฺถํฯ
๓๑๕. สพฺพมํสลาภชาตกํ (๔-๒-๕)
๕๗.
ผรุสา
กิโลมสทิสี
๕๘.
องฺคเมตํ มนุสฺสานํ, ภาตา โลเก ปวุจฺจติ;
องฺคสฺส สทิสี วาจา
๕๙.
ตาตาติ ปุตฺโต วทมาโน, กมฺเปติ
หทยสฺส สทิสี
๖๐.
ยสฺส คาเม สขา นตฺถิ, ยถารญฺญํ ตเถว ตํ;
สพฺพสฺส สทิสี วาจา, สพฺพํ สมฺม ททามิ เตติฯ
สพฺพมํสลาภชาตกํ
๓๑๖. สสปณฺฑิตชาตกํ (๔-๒-๖)
๖๑.
สตฺต
อิทํ พฺราหฺมณ เม อตฺถิ, เอตํ ภุตฺวา วเน วสฯ
๖๒.
ทุสฺส เม เขตฺตปาลสฺส, รตฺติภตฺตํ อปาภตํ;
มํสสูลา
อิทํ พฺราหฺมณ เม อตฺถิ, เอตํ ภุตฺวา วเน วสฯ
๖๓.
อมฺพปกฺกํ ทกํ
อิทํ พฺราหฺมณ เม อตฺถิ, เอตํ ภุตฺวา วเน วสฯ
๖๔.
น สสสฺส ติลา อตฺถิ, น มุคฺคา นปิ ตณฺฑุลา;
อิมินา อคฺคินา ปกฺกํ, มมํ
สสปณฺฑิตชาตกํ ฉฏฺฐํฯ
๓๑๗. มตโรทนชาตกํ (๔-๒-๗)
๖๕.
มตํ มตํ เอว
สพฺเพปิ
๖๖.
เทวมนุสฺสา จตุปฺปทา, ปกฺขิคณา อุรคา จ โภคิโน;
สมฺหิ
๖๗.
เอวํ
กนฺทิตรุทิตํ นิรตฺถกํ, กิํ โว โสกคณาภิกีรเรฯ
๖๘.
ธุตฺตา จ โสณฺฑา
ธีรํ มญฺญนฺติ พาโลติ, เย ธมฺมสฺส อโกวิทาติฯ
มตโรทนชาตกํ สตฺตมํฯ
๓๑๘. กณเวรชาตกํ (๔-๒-๘)
๖๙.
ยํ
สามํ พาหาย ปีเฬสิ, สา ตํ อาโรคฺยมพฺรวิฯ
๗๐.
อมฺโภ น กิร สทฺเธยฺยํ, ยํ วาโต ปพฺพตํ วเห;
ปพฺพตญฺเจ วเห วาโต, สพฺพมฺปิ ปถวิํ วเห;
ยตฺถ สามา กาลกตา
๗๑.
น เจว สา กาลกตา, น จ สา อญฺญมิจฺฉติ;
เอกภตฺติกินี
๗๒.
อสนฺถุตํ มํ จิรสนฺถุเตน
มยาปิ สามา นิมิเนยฺย อญฺญํ, อิโต อหํ ทูรตรํ คมิสฺสนฺติฯ
กณเวรชาตกํ อฏฺฐมํฯ
๓๑๙. ติตฺติรชาตกํ (๔-๒-๙)
๗๓.
สุสุขํ วต ชีวามิ, ลภามิ เจว ภุญฺชิตุํ;
ปริปนฺเถว ติฏฺฐามิ, กา นุ ภนฺเต คตี มมฯ
๗๔.
มโน เจ เต นปฺปณมติ, ปกฺขิ ปาปสฺส กมฺมุโน;
อพฺยาวฏสฺส ภทฺรสฺส, น ปาปมุปลิมฺปติฯ
๗๕.
ญาตโก โน นิสินฺโนติ, พหุ อาคจฺฉเต ชโน;
ปฏิจฺจ
๗๖.
น ปฏิจฺจ กมฺมํ ผุสติ, มโน เจ นปฺปทุสฺสติ;
อปฺโปสฺสุกฺกสฺส ภทฺรสฺส, น ปาปมุปลิมฺปตีติฯ
ติตฺติรชาตกํ นวมํฯ
๓๒๐. สุจฺจชชาตกํ (๔-๒-๑๐)
๗๗.
สุจฺจชํ
กิํ หิตสฺส จชนฺตสฺส, วาจาย อทท ปพฺพตํฯ
๗๘.
ยญฺหิ กยิรา ตญฺหิ วเท, ยํ น กยิรา น ตํ วเท;
อกโรนฺตํ ภาสมานํ, ปริชานนฺติ ปณฺฑิตาฯ
๗๙.
ราชปุตฺต นโม ตฺยตฺถุ, สจฺเจ ธมฺเม ฐิโต จสิ;
ยสฺส เต พฺยสนํ ปตฺโต, สจฺจสฺมิํ รมเต มโนฯ
๘๐.
ยา ทลิทฺที ทลิทฺทสฺส, อฑฺฒา อฑฺฒสฺส กิตฺติม
สา หิสฺส ปรมา ภริยา, สหิรญฺญสฺส อิตฺถิโยติฯ
สุจฺจชชาตกํ ทสมํฯ
ปุจิมนฺทวคฺโค ทุติโยฯ
ตสฺสุทฺทานํ –
อถ โจร สกสฺสป ขนฺตีวโร, ทุชฺชีวิตตา จ วรา ผรุสา;
อถ
๓. กุฏิทูสกวคฺโค
๓๒๑. กุฏิทูสกชาตกํ (๔-๓-๑)
๘๑.
มนุสฺสสฺเสว เต สีสํ, หตฺถปาทา จ วานร;
อถ เกน นุ วณฺเณน, อคารํ เต น วิชฺชติฯ
๘๒.
มนุสฺสสฺเสว เม สีสํ, หตฺถปาทา จ สิงฺคิล
ยาหุ เสฏฺฐา มนุสฺเสสุ, สา เม ปญฺญา น วิชฺชติฯ
๘๓.
อนวฏฺฐิตจิตฺตสฺส
นิจฺจํ อทฺธุวสีลสฺส, สุขภาโว
๘๔.
โส
สีตวาตปริตฺตาณํ, กรสฺสุ กุฏวํ
กุฏิทูสก
๓๒๒. ทุทฺทุภชาตกํ (๔-๓-๒)
๘๕.
ทุทฺทุภายติ
อหมฺเปตํ น ชานามิ, กิเมตํ ทุทฺทุภายติฯ
๘๖.
เพลุวํ
สสสฺส วจนํ สุตฺวา, สนฺตตฺตา มิควาหินีฯ
๘๗.
อปฺปตฺวา ปทวิญฺญาณํ, ปรโฆสานุสาริโน;
ปนาทปรมา พาลา, เต โหนฺติ ปรปตฺติยาฯ
๘๘.
เย จ สีเลน สมฺปนฺนา, ปญฺญายูปสเม รตา;
อารกา วิรตา ธีรา, น โหนฺติ ปรปตฺติยาติฯ
ทุทฺทุภชาตกํ
๓๒๓. พฺรหฺมทตฺตชาตกํ (๔-๓-๓)
๘๙.
ทฺวยํ ยาจนโก ราช, พฺรหฺมทตฺต นิคจฺฉติ;
อลาภํ ธนลาภํ วา, เอวํ ธมฺมา หิ ยาจนาฯ
๙๐.
ยาจนํ โรทนํ อาหุ, ปญฺจาลานํ รเถสภ;
โย ยาจนํ ปจฺจกฺขาติ, ตมาหุ ปฏิโรทนํฯ
๙๑.
มา มทฺทสํสุ โรทนฺตํ, ปญฺจาลา สุสมาคตา;
ตุวํ วา ปฏิโรทนฺตํ, ตสฺมา อิจฺฉามหํ รโหฯ
๙๒.
ททามิ
อริโย หิ อริยสฺส กถํ น ทชฺชา
พฺรหฺมทตฺตชาตกํ ตติยํฯ
๓๒๔. จมฺมสาฏกชาตกํ (๔-๓-๔)
๙๓.
กลฺยาณรูโป
โย พฺราหฺมณํ ชาติมนฺตูปปนฺนํ, อปจายติ เมณฺฑวโร ยสสฺสีฯ
๙๔.
มา
ทฬฺหปฺปหารํ อภิกงฺขมาโน
๙๕.
อูรุฏฺฐิ
อุโภปิ พาหา ปคฺคยฺห
๙๖.
เอวํ โส นิหโต เสติ, โย อปูชํ ปสํสติ
ยถาหมชฺช ปหโต, หโต เมณฺเฑน ทุมฺมตีติฯ
จมฺมสาฏกชาตกํ จตุตฺถํฯ
๓๒๕. โคธราชชาตกํ (๔-๓-๕)
๙๗.
สมณํ
โส มํ ทณฺเฑน ปาหาสิ, ยถา อสฺสมโณ ตถาฯ
๙๘.
กิํ
อพฺภนฺตรํ เต คหนํ, พาหิรํ ปริมชฺชสิฯ
๙๙.
เอหิ โคธ นิวตฺตสฺสุ, ภุญฺช สาลีนโมทนํ;
เตลํ โลณญฺจ เม อตฺถิ, ปหูตํ มยฺห ปิปฺผลิฯ
๑๐๐.
เอส ภิยฺโย ปเวกฺขามิ, วมฺมิกํ สตโปริสํ;
เตลํ โลณญฺจ กิตฺเตสิ
โคธราชชาตกํ ปญฺจมํฯ
๓๒๖. กกฺการุชาตกํ (๔-๓-๖)
๑๐๑.
กาเยน โย นาวหเร, วาจาย น มุสา ภเณ;
ยโส ลทฺธา น มชฺเชยฺย, ส เว กกฺการุมรหติฯ
๑๐๒.
ธมฺเมน วิตฺตเมเสยฺย, น นิกตฺยา ธนํ หเร;
โภเค ลทฺธา น มชฺเชยฺย, ส เว กกฺการุมรหติฯ
๑๐๓.
ยสฺส จิตฺตํ อหาลิทฺทํ, สทฺธา จ อวิราคินี;
เอโก สาทุํ น ภุญฺเชยฺย, ส เว กกฺการุมรหติฯ
๑๐๔.
สมฺมุขา วา ติโรกฺขา วา
ยถาวาที
กกฺการุชาตกํ ฉฏฺฐํฯ
๓๒๗. กากวตีชาตกํ (๔-๓-๗)
๑๐๕.
วาติ
ทูเร อิโต หิ กากวตี
๑๐๖.
กถํ สมุทฺทมตรี, กถํ อตริ เกปุกํ
กถํ สตฺต สมุทฺทานิ, กถํ สิมฺพลิมารุหิฯ
๑๐๗.
ตยา สมุทฺทมตริํ, ตยา อตริ เกปุกํ
ตยา สตฺต สมุทฺทานิ, ตยา สิมฺพลิมารุหิํฯ
๑๐๘.
ธิรตฺถุมํ
ยตฺถ ชายายหํ ชารํ, อาวหามิ วหามิ จาติฯ
กากวตีชาตกํ สตฺตมํฯ
๓๒๘. อนนุโสจิยชาตกํ (๔-๓-๘)
๑๐๙.
พหูนํ วิชฺชตี โภตี, เตหิ เม กิํ ภวิสฺสติ;
ตสฺมา เอตํ น โสจามิ, ปิยํ สมฺมิลฺลหาสินิํฯ
๑๑๐.
ตํ ตํ เจ อนุโสเจยฺย, ยํ ยํ ตสฺส น วิชฺชติ;
อตฺตานมนุโสเจยฺย, สทา มจฺจุวสํ ปตํฯ
๑๑๑.
น
ยาว พฺยาติ นิมิสติ, ตตฺราปิ รสตี
๑๑๒.
ตตฺถตฺตนิ วตปฺปทฺเธ
ภูตํ เสสํ ทยิตพฺพํ, วีตํ อนนุโสจิยนฺติ
อนนุโสจิยชาตกํ อฏฺฐมํฯ
๓๒๙. กาฬพาหุชาตกํ (๔-๓-๙)
๑๑๓.
ยํ อนฺนปานสฺส ปุเร ลภาม, ตํ ทานิ สาขมิคเมว คจฺฉติ;
คจฺฉาม ทานิ วนเมว ราธ, อสกฺกตา จสฺม ธนญฺชยาย
๑๑๔.
ลาโภ อลาโภ ยโส อยโส จ, นินฺทา ปสํสา จ สุขญฺจ ทุกฺขํ;
เอเต อนิจฺจา มนุเชสุ ธมฺมา, มา โสจิ กิํ โสจสิ โปฏฺฐปาทฯ
๑๑๕.
อทฺธา
กถํ
๑๑๖.
จาเลติ
สยเมว ตํ กาหติ กาฬพาหุ, เยนารกา ฐสฺสติ อนฺนปานาติฯ
กาฬพาหุชาตกํ นวมํฯ
๓๓๐. สีลวีมํสชาตกํ (๔-๓-๑๐)
๑๑๗.
สีลํ กิเรว กลฺยาณํ, สีลํ โลเก อนุตฺตรํ;
ปสฺส โฆรวิโส นาโค, สีลวาติ น หญฺญติฯ
๑๑๘.
ยาวเทวสฺสหู กิญฺจิ, ตาวเทว อขาทิสุํ;
สงฺคมฺม กุลลา โลเก, น หิํสนฺติ อกิญฺจนํฯ
๑๑๙.
สุขํ นิราสา สุปติ, อาสา ผลวตี สุขา;
อาสํ นิราสํ กตฺวาน, สุขํ สุปติ ปิงฺคลาฯ
๑๒๐.
น สมาธิปโร อตฺถิ, อสฺมิํ โลเก ปรมฺหิ จ;
น ปรํ นาปิ อตฺตานํ, วิหิํสติ สมาหิโตติฯ
สีลวีมํสชาตกํ ทสมํฯ
กุฏิทูสกวคฺโค ตติโยฯ
ตสฺสุทฺทานํ –
สมนุสฺส
อถ กายสเกปุก โภตีวโร, อถ ราธสุสีลวเรน ทสาติฯ
๔. โกกิลวคฺโค
๓๓๑. โกกิลชาตกํ (๔-๔-๑)
๑๒๑.
โย
เอวํ โส นิหโต เสติ, โกกิลายิว อตฺรโชฯ
๑๒๒.
น หิ สตฺถํ สุนิสิตํ, วิสํ หลาหลามิว
เอวํ นิกฏฺเฐ
๑๒๓.
ตสฺมา กาเล อกาเล วา
นาติเวลํ ปภาเสยฺย, อปิ อตฺตสมมฺหิ วาฯ
๑๒๔.
โย
สพฺเพ อมิตฺเต อาเทติ, สุปณฺโณ อุรคามิวาติฯ
โกกิลชาตกํ
๓๓๒. รถลฏฺฐิชาตกํ (๔-๔-๒)
๑๒๕.
อปิ หนฺตฺวา หโต พฺรูติ, เชตฺวา ชิโตติ ภาสติ;
ปุพฺพวกฺขายิโน
๑๒๖.
ตสฺมา ปณฺฑิตชาติโย, สุเณยฺย อิตรสฺสปิ;
อุภินฺนํ วจนํ สุตฺวา, ยถา ธมฺโม ตถา กเรฯ
๑๒๗.
อลโส คิหี กามโภคี น สาธุ, อสญฺญโต ปพฺพชิโต น สาธุ;
ราชา น สาธุ อนิสมฺมการี, โย ปณฺฑิโต โกธโน ตํ น สาธุฯ
๑๒๘.
นิสมฺม ขตฺติโย กยิรา, นานิสมฺม ทิสมฺปติ;
นิสมฺมการิโน ราช
รถลฏฺฐิชาตกํ ทุติยํฯ
๓๓๓. ปกฺกโคธชาตกํ (๔-๔-๓)
๑๒๙.
ตเทว
ยสฺส เต ขคฺคพทฺธสฺส, สนฺนทฺธสฺส ติรีฏิโน;
อสฺสตฺถทุมสาขาย, ปกฺกา โคธา ปลายถฯ
๑๓๐.
นเม นมนฺตสฺส ภเช ภชนฺตํ, กิจฺจานุกุพฺพสฺส กเรยฺย กิจฺจํ;
นานตฺถกามสฺส กเรยฺย อตฺถํ, อสมฺภชนฺตมฺปิ น สมฺภเชยฺยฯ
๑๓๑.
จเช
ทิโช ทุมํ ขีณผลนฺติ
๑๓๒.
โส เต กริสฺสามิ ยถานุภาวํ, กตญฺญุตํ ขตฺติเย
สพฺพญฺจ เต อิสฺสริยํ ททามิ, ยสฺสิจฺฉสี ตสฺส ตุวํ ททามีติฯ
ปกฺกโคธชาตกํ
๓๓๔. ราโชวาทชาตกํ (๔-๔-๔)
๑๓๓.
ควํ เจ ตรมานานํ, ชิมฺหํ คจฺฉติ ปุงฺคโว;
สพฺพา ตา ชิมฺหํ คจฺฉนฺติ
๑๓๔.
เอวเมว
โส เจ อธมฺมํ จรติ, ปเคว อิตรา ปชา;
สพฺพํ รฏฺฐํ ทุขํ เสติ, ราชา เจ โหติ อธมฺมิโกฯ
๑๓๕.
ควํ เจ ตรมานานํ, อุชุํ คจฺฉติ ปุงฺคโว;
สพฺพา คาวี อุชุํ ยนฺติ
๑๓๖.
เอวเมว
โส สเจ ธมฺมํ จรติ, ปเคว อิตรา ปชา;
สพฺพํ
ราโชวาทชาตกํ จตุตฺถํฯ
๓๓๕. ชมฺพุกชาตกํ (๔-๔-๕)
๑๓๗.
พฺรหา ปวฑฺฒกาโย โส, ทีฆทาโฐ จ ชมฺพุก;
น ตฺวํ ตตฺถ กุเล ชาโต, ยตฺถ คณฺหนฺติ กุญฺชรํฯ
๑๓๘.
อสีโห สีหมาเนน, โย อตฺตานํ วิกุพฺพติ;
โกตฺถูว
๑๓๙.
ยสสฺสิโน อุตฺตมปุคฺคลสฺส, สญฺชาตขนฺธสฺส มหพฺพลสฺส;
อสเมกฺขิย ถามพลูปปตฺติํ, ส เสติ นาเคน หโตยํ ชมฺพุโกฯ
๑๔๐.
โย จีธ กมฺมํ กุรุเต ปมาย, ถามพฺพลํ อตฺตนิ สํวิทิตฺวา;
ชปฺเปน มนฺเตน สุภาสิเตน, ปริกฺขวา โส วิปุลํ ชินาตีติฯ
ชมฺพุกชาตกํ ปญฺจมํฯ
๓๓๖. พฺรหาฉตฺตชาตกํ (๔-๔-๖)
๑๔๑.
ติณํ ติณนฺติ ลปสิ, โก นุ เต ติณมาหริ;
กิํ
๑๔๒.
อิธาคมา พฺรหฺมจารี, พฺรหา ฉตฺโต พหุสฺสุโต;
โส เม
๑๔๓.
เอเวตํ โหติ กตฺตพฺพํ, อปฺเปน พหุมิจฺฉตา;
สพฺพํ สกสฺส อาทานํ, อนาทานํ ติณสฺส จฯ ( )
๑๔๔.
สีลวนฺโต
อนิจฺจสีลํ ทุสฺสีลฺยํ
พฺรหาฉตฺตชาตกํ ฉฏฺฐํฯ
๓๓๗. ปีฐชาตกํ (๔-๔-๗)
๑๔๕.
น เต ปีฐมทายิมฺหา
พฺรหฺมจาริ ขมสฺสุ เม, เอตํ ปสฺสามิ อจฺจยํฯ
๑๔๖.
เนวาภิสชฺชามิ น จาปิ กุปฺเป, น จาปิ เม อปฺปิยมาสิ กิญฺจิ;
อโถปิ เม อาสิ มโนวิตกฺโก, เอตาทิโส นูน กุลสฺส ธมฺโมฯ
๑๔๗.
เอสสฺมากํ กุเล ธมฺโม, ปิตุปิตามโห สทา;
อาสนํ อุทกํ ปชฺชํ, สพฺเพตํ นิปทามเสฯ
๑๔๘.
เอสสฺมากํ
สกฺกจฺจํ อุปติฏฺฐาม, อุตฺตมํ วิย ญาตกนฺติฯ
ปีฐชาตกํ สตฺตมํฯ
๓๓๘. ถุสชาตกํ (๔-๔-๘)
๑๔๙.
วิทิตํ ถุสํ อุนฺทุรานํ
ถุสํ ถุสํ
๑๕๐.
ยา มนฺตนา อรญฺญสฺมิํ, ยา จ คาเม นิกณฺณิกา;
ยญฺเจตํ อิติ จีติ จ, เอตมฺปิ วิทิตํ มยาฯ
๑๕๑.
ธมฺเมน กิร ชาตสฺส, ปิตา ปุตฺตสฺส มกฺกโฏ;
ทหรสฺเสว สนฺตสฺส, ทนฺเตหิ ผลมจฺฉิทาฯ
๑๕๒.
ยเมตํ ปริสปฺปสิ
โยปายํ เหฏฺฐโต เสติ
ถุสชาตกํ อฏฺฐมํฯ
๓๓๙. พาเวรุชาตกํ (๔-๔-๙)
๑๕๓.
อทสฺสเนน
กากํ ตตฺถ อปูเชสุํ, มํเสน จ ผเลน จฯ
๑๕๔.
ยทา
อถ
๑๕๕.
ยาว นุปฺปชฺชตี พุทฺโธ, ธมฺมราชา ปภงฺกโร;
ตาว อญฺเญ อปูเชสุํ, ปุถู สมณพฺราหฺมเณฯ
๑๕๖.
ยทา จ สรสมฺปนฺโน, พุทฺโธ ธมฺมํ อเทสยิ;
อถ ลาโภ จ สกฺกาโร, ติตฺถิยานํ อหายถาติฯ
พาเวรุชาตกํ นวมํฯ
๓๔๐. วิสยฺหชาตกํ (๔-๔-๑๐)
๑๕๗.
อทาสิ ทานานิ ปุเร วิสยฺห, ททโต จ เต ขยธมฺโม อโหสิ;
อิโต ปรํ เจ น ทเทยฺย ทานํ, ติฏฺเฐยฺยุํ เต สํยมนฺตสฺส โภคาฯ
๑๕๘.
อนริยมริเยน สหสฺสเนตฺต, สุทุคฺคเตนาปิ อกิจฺจมาหุ;
มา โว ธนํ ตํ อหุ เทวราช
๑๕๙.
เยน เอโก รโถ ยาติ, ยาติ เตนาปโร รโถ;
โปราณํ นิหิตํ วตฺตํ, วตฺตตญฺเญว
๑๖๐.
ยทิ
เอวํภูตาปิ ทสฺสาม, มา ทานํ ปมทมฺหเสติฯ
วิสยฺหชาตกํ ทสมํฯ
โกกิลวคฺโค
ตสฺสุทฺทานํ –
อติเวลปภาสติ
อถ ชมฺพุ ติณาสนปีฐวรํ, อถ ตณฺฑุล โมร วิสยฺห ทสาติฯ
๕. จูฬกุณาลวคฺโค
๓๔๑. กณฺฑรีชาตกํ (๔-๕-๑)
๑๖๑.
นรานมารามกราสุ นาริสุ, อเนกจิตฺตาสุ อนิคฺคหาสุ จ;
สพฺพตฺถ นาปีติกราปิ
๑๖๒.
ยํ
ตํ
๑๖๓.
พกสฺส จ พาวริกสฺส
อวาจรี
๑๖๔.
ปิงฺคิยานี สพฺพโลกิสฺสรสฺส, รญฺโญ ปิยา พฺรหฺมทตฺตสฺส ภริยา;
อวาจรี ปฏฺฐวสานุคสฺส, ตํ วาปิ สา นาชฺฌคา กามกามินีติฯ
กณฺฑรีชาตกํ
๓๔๒. วานรชาตกํ (๔-๕-๒)
๑๖๕.
อสกฺขิํ
น ทานาหํ ปุน ตุยฺหํ, วสํ คจฺฉามิ วาริชฯ
๑๖๖.
อลเมเตหิ อมฺเพหิ, ชมฺพูหิ ปนเสหิ จ;
ยานิ ปารํ สมุทฺทสฺส, วรํ มยฺหํ อุทุมฺพโรฯ
๑๖๗.
โย จ อุปฺปติตํ อตฺถํ, น ขิปฺปมนุพุชฺฌติ;
อมิตฺตวสมนฺเวติ
๑๖๘.
โย จ อุปฺปติตํ อตฺถํ, ขิปฺปเมว นิโพธติ;
มุจฺจเต สตฺตุสมฺพาธา, น จ ปจฺฉานุตปฺปตีติฯ
วานรชาตกํ ทุติยํฯ
๓๔๓. กุนฺตินีชาตกํ (๔-๕-๓)
๑๖๙.
อวสิมฺห ตวาคาเร, นิจฺจํ สกฺกตปูชิตา;
ตฺวเมว ทานิมกริ, หนฺท ราช วชามหํฯ
๑๗๐.
โย เว กเต ปฏิกเต, กิพฺพิเส ปฏิกิพฺพิเส;
เอวํ ตํ สมฺมตี เวรํ, วส กุนฺตินิ มาคมาฯ
๑๗๑.
น กตสฺส จ กตฺตา จ, เมตฺติ
หทยํ นานุชานาติ, คจฺฉญฺเญว รเถสภฯ
๑๗๒.
กตสฺส เจว กตฺตา จ, เมตฺติ สนฺธียเต ปุน;
ธีรานํ โน จ พาลานํ, วส กุนฺตินิ มาคมาติฯ
กุนฺตินีชาตกํ ตติยํฯ
๓๔๔. อมฺพชาตกํ (๔-๕-๔)
๑๗๓.
โย
ตสฺส สา วสมนฺเวตุ, ยา เต อมฺเพ อวาหริฯ
๑๗๔.
วีสํ วา ปญฺจวีสํ
ตาทิสา
๑๗๕.
ทีฆํ
สงฺเกเต ปติ มา อทฺท
๑๗๖.
อลงฺกตา สุวสนา, มาลินี จนฺทนุสฺสทา;
เอกิกา สยเน เสตุ, ยา เต อมฺเพ อวาหรีติฯ
อมฺพชาตกํ
๓๔๕. คชกุมฺภชาตกํ (๔-๕-๕)
๑๗๗.
วนํ ยทคฺคิ ทหติ, ปาวโก กณฺหวตฺตนี;
กถํ กโรสิ ปจลก, เอวํ ทนฺธปรกฺกโมฯ
๑๗๘.
พหูนิ รุกฺขฉิทฺทานิ, ปถพฺยา วิวรานิ จ;
ตานิ เจ นาภิสมฺโภม, โหติ โน กาลปริยาโยฯ
๑๗๙.
โย ทนฺธกาเล ตรติ, ตรณีเย จ ทนฺธติ;
สุกฺขปณฺณํว อกฺกมฺม, อตฺถํ ภญฺชติ อตฺตโนฯ
๑๘๐.
โย ทนฺธกาเล ทนฺเธติ, ตรณีเย จ ตารยิ;
สสีว รตฺติํ วิภชํ, ตสฺสตฺโถ ปริปูรตีติฯ
คชกุมฺภชาตกํ ปญฺจมํฯ
๓๔๖. เกสวชาตกํ (๔-๕-๖)
๑๘๑.
มนุสฺสินฺทํ
กถํ นุ ภควา เกสี, กปฺปสฺส รมติ อสฺสเม
๑๘๒.
สาทูนี
สุภาสิตานิ กปฺปสฺส, นารท รมยนฺติ มํฯ
๑๘๓.
สาลีนํ โอทนํ ภุญฺเช, สุจิํ มํสูปเสจนํ;
กถํ สามากนีวารํ, อโลณํ ฉาทยนฺติ ตํฯ
๑๘๔.
สาทุํ
วิสฺสตฺโถ ยตฺถ ภุญฺเชยฺย, วิสฺสาสปรมา รสาติฯ
เกสวชาตกํ
๓๔๗. อยกูฏชาตกํ (๔-๕-๗)
๑๘๕.
สพฺพายสํ
รกฺขาย เม
๑๘๖.
ทูโต อหํ ราชิธ รกฺขสานํ, วธาย ตุยฺหํ ปหิโตหมสฺมิ;
อินฺโท
๑๘๗.
สเจ จ มํ รกฺขติ เทวราชา, เทวานมินฺโท มฆวา สุชมฺปติ;
กามํ ปิสาจา วินทนฺตุ สพฺเพ, น สนฺตเส รกฺขสิยา ปชายฯ
๑๘๘.
กามํ กนฺทนฺตุ
นาลํ ปิสาจา ยุทฺธาย, มหตี สา วิภิํสิกาติ
อยกูฏชาตกํ สตฺตมํฯ
๓๔๘. อรญฺญชาตกํ (๔-๕-๘)
๑๘๙.
อรญฺญา คามมาคมฺม, กิํสีลํ กิํวตํ อหํ;
ปุริสํ ตาต เสเวยฺยํ, ตํ เม อกฺขาหิ ปุจฺฉิโตฯ
๑๙๐.
โย ตํ วิสฺสาสเย ตาต, วิสฺสาสญฺจ ขเมยฺย เต;
สุสฺสูสี จ ติติกฺขี จ, ตํ ภเชหิ อิโต
๑๙๑.
ยสฺส กาเยน วาจาย, มนสา นตฺถิ ทุกฺกฏํ;
อุรสีว ปติฏฺฐาย, ตํ ภเชหิ อิโต คโตฯ
๑๙๒.
หลิทฺทิราคํ
ตาทิสํ
อรญฺญชาตกํ อฏฺฐมํฯ
๓๔๙. สนฺธิเภทชาตกํ (๔-๕-๙)
๑๙๓.
เนว อิตฺถีสุ สามญฺญํ, นาปิ ภกฺเขสุ สารถิ;
อถสฺส สนฺธิเภทสฺส, ปสฺส ยาว สุจินฺติตํฯ
๑๙๔.
อสิ
ยตฺถูสภญฺจ สีหญฺจ, ภกฺขยนฺติ มิคาธมาฯ
๑๙๕.
อิมํ โส สยนํ เสติ, ยมิมํ
โย วาจํ สนฺธิเภทสฺส, ปิสุณสฺส นิโพธติฯ
๑๙๖.
เต ชนา สุขเมธนฺติ, นรา สคฺคคตาริว;
เย วาจํ สนฺธิเภทสฺส, นาวโพธนฺติ สารถีติฯ
สนฺธิเภทชาตกํ นวมํฯ
๓๕๐. เทวตาปญฺหชาตกํ (๔-๕-๑๐)
๑๙๗.
หนฺติ หตฺเถหิ ปาเทหิ, มุขญฺจ ปริสุมฺภติ;
ส เว ราช ปิโย โหติ, กํ เตน ตฺวาภิปสฺสสิ
๑๙๘.
อกฺโกสติ ยถากามํ, อาคมญฺจสฺส อิจฺฉติ;
ส
๑๙๙.
อพฺภกฺขาติ อภูเตน, อลิเกนาภิสารเย;
ส เว ราช ปิโย โหติ, กํ เตน ตฺวาภิปสฺสสิฯ
๒๐๐.
หรํ อนฺนญฺจ ปานญฺจ, วตฺถเสนาสนานิ จ;
อญฺญทตฺถุหรา สนฺตา, เต เว ราช ปิยา โหนฺติ;
กํ เตน ตฺวาภิปสฺสสีติฯ
เทวตาปญฺหชาตกํ ทสมํฯ
จูฬกุณาลวคฺโค ปญฺจโมฯ
ตสฺสุทฺทานํ –
นรานํ
ปุน รสายสกูฏวโร, ตถารญฺญ สารถิ หนฺติ ทสาติฯ
อถ วคฺคุทฺทานํ –
กาลิงฺคํ
จูฬกุณาลวคฺโค โส, ปญฺจโม สุปฺปกาสิโตติฯ
จตุกฺกนิปาตํ นิฏฺฐิตํฯ