2. Abhidhammabh±jan²ya½

490. Aµµhaªgiko maggo– samm±diµµhi, samm±saªkappo, samm±v±c±, samm±kammanto, samm±-±j²vo, samm±v±y±mo, samm±sati, samm±sam±dhi.

491. Tattha katamo aµµhaªgiko maggo? Idha bhikkhu yasmi½ samaye lokuttara½ jh±na½ bh±veti niyy±nika½ apacayag±mi½ diµµhigat±na½ pah±n±ya paµham±ya bh³miy± pattiy± vivicceva k±mehi…pe… paµhama½ jh±na½ upasampajja viharati dukkhapaµipada½ dandh±bhiñña½, tasmi½ samaye aµµhaªgiko maggo hoti– samm±diµµhi…pe… samm±sam±dhi.

492. Tattha katam± samm±diµµhi? Y± paññ± paj±nan±…pe… amoho dhammavicayo samm±diµµhi dhammavicayasambojjhaªgo maggaªga½ maggapariy±panna½– aya½ vuccati “samm±diµµhi”.

Tattha katamo samm±saªkappo? Yo takko vitakko saªkappo appan± byappan± cetaso abhiniropan± samm±saªkappo maggaªga½ maggapariy±panna½– aya½ vuccati “samm±saªkappo”.

Tattha katam± samm±v±c±? Y± cat³hi vac²duccaritehi ±rati virati paµivirati veramaº² akiriy± akaraºa½ anajjh±patti vel±-anatikkamo setugh±to samm±v±c± maggaªga½ maggapariy±panna½– aya½ vuccati “samm±v±c±”.

Tattha katamo samm±kammanto? Y± t²hi k±yaduccaritehi ±rati virati paµivirati veramaº² akiriy± akaraºa½ anajjh±patti vel±-anatikkamo setugh±to samm±kammanto maggaªga½ maggapariy±panna½– aya½ vuccati “samm±kammanto”.

Tattha katamo samm±-±j²vo? Y± micch±-±j²v± ±rati virati paµivirati veramaº² akiriy± akaraºa½ anajjh±patti vel±-anatikkamo setugh±to samm±-±j²vo maggaªga½ maggapariy±panna½– aya½ vuccati “samm±-±j²vo”.

Tattha katamo samm±v±y±mo? Yo cetasiko v²riy±rambho…pe… samm±v±y±mo v²riyasambojjhaªgo maggaªga½ maggapariy±panna½– aya½ vuccati “samm±v±y±mo”.

Tattha katam± samm±sati? Y± sati anussati…pe… samm±sati satisambojjhaªgo maggaªga½ maggapariy±panna½– aya½ vuccati “samm±sati”.

Tattha katamo samm±sam±dhi? Y± cittassa µhiti…pe… samm±sam±dhi sam±dhisambojjhaªgo maggaªga½ maggapariy±panna½– aya½ vuccati “samm±sam±dhi”. Aya½ vuccati “aµµhaªgiko maggo”. Avases± dhamm± aµµhaªgikena maggena sampayutt±.

493. Pañcaªgiko maggo– samm±diµµhi, samm±saªkappo, samm±v±y±mo, samm±sati, samm±sam±dhi.

494. Tattha katamo pañcaªgiko maggo? Idha bhikkhu yasmi½ samaye lokuttara½ jh±na½ bh±veti niyy±nika½ apacayag±mi½ diµµhigat±na½ pah±n±ya paµham±ya bh³miy± pattiy± vivicceva k±mehi…pe… paµhama½ jh±na½ upasampajja viharati dukkhapaµipada½ dandh±bhiñña½, tasmi½ samaye pañcaªgiko maggo hoti– samm±diµµhi, samm±saªkappo, samm±v±y±mo, samm±sati, samm±sam±dhi.

495. Tattha katam± samm±diµµhi? Y± paññ± paj±nan±…pe… amoho dhammavicayo samm±diµµhi dhammavicayasambojjhaªgo maggaªga½ maggapariy±panna½– aya½ vuccati “samm±diµµhi”.

Tattha katamo samm±saªkappo? Yo takko vitakko…pe… samm±saªkappo maggaªga½ maggapariy±panna½– aya½ vuccati “samm±saªkappo”.

Tattha katamo samm±v±y±mo? Yo cetasiko v²riy±rambho…pe… samm±v±y±mo v²riyasambojjhaªgo maggaªga½ maggapariy±panna½– aya½ vuccati “samm±v±y±mo”.

Tattha katam± samm±sati? Y± sati anussati…pe… samm±sati satisambojjhaªgo maggaªga½ maggapariy±panna½– aya½ vuccati “samm±sati”.

Tattha katamo samm±sam±dhi? Y± cittassa µhiti…pe… samm±sam±dhi sam±dhisambojjhaªgo maggaªga½ maggapariy±panna½– aya½ vuccati “samm±sam±dhi”. Aya½ vuccati “pañcaªgiko maggo”. Avases± dhamm± pañcaªgikena maggena sampayutt±.

496. Pañcaªgiko maggo– samm±diµµhi, samm±saªkappo, samm±v±y±mo, samm±sati, samm±sam±dhi.

497. Tattha katam± samm±diµµhi? Idha bhikkhu yasmi½ samaye lokuttara½ jh±na½ bh±veti niyy±nika½ apacayag±mi½ diµµhigat±na½ pah±n±ya paµham±ya bh³miy± pattiy± vivicceva k±mehi…pe… paµhama½ jh±na½ upasampajja viharati dukkhapaµipada½ dandh±bhiñña½, y± tasmi½ samaye paññ± paj±nan±…pe… amoho dhammavicayo samm±diµµhi dhammavicayasambojjhaªgo maggaªga½ maggapariy±panna½– aya½ vuccati “samm±diµµhi”. Avases± dhamm± samm±diµµhiy± sampayutt±…pe… avases± dhamm± samm±saªkappena sampayutt±…pe… avases± dhamm± samm±v±y±mena sampayutt±…pe… avases± dhamm± samm±satiy± sampayutt±.

Tattha katamo samm±sam±dhi? Idha bhikkhu yasmi½ samaye lokuttara½ jh±na½ bh±veti niyy±nika½ apacayag±mi½ diµµhigat±na½ pah±n±ya paµham±ya bh³miy± pattiy± vivicceva k±mehi…pe… paµhama½ jh±na½ upasampajja viharati dukkhapaµipada½ dandh±bhiñña½, y± tasmi½ samaye cittassa µhiti…pe… samm±sam±dhi sam±dhisambojjhaªgo maggaªga½ maggapariy±panna½– aya½ vuccati “samm±sam±dhi”. Avases± dhamm± samm±sam±dhin± sampayutt±.

498. Aµµhaªgiko maggo– samm±diµµhi…pe… samm±sam±dhi.

499. Tattha katamo aµµhaªgiko maggo? Idha bhikkhu yasmi½ samaye lokuttara½ jh±na½ bh±veti niyy±nika½ apacayag±mi½ diµµhigat±na½ pah±n±ya paµham±ya bh³miy± pattiy± vivicceva k±mehi…pe… paµhama½ jh±na½ upasampajja viharati dukkhapaµipada½ dandh±bhiñña½, tasmi½ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti. Ime dhamm± kusal±. Tasseva lokuttarassa kusalassa jh±nassa katatt± bh±vitatt± vip±ka½ vivicceva k±mehi…pe… paµhama½ jh±na½ upasampajja viharati dukkhapaµipada½ dandh±bhiñña½ suññata½, tasmi½ samaye aµµhaªgiko maggo hoti– samm±diµµhi…pe… samm±sam±dhi. Aya½ vuccati “aµµhaªgiko maggo”. Avases± dhamm± aµµhaªgikena maggena sampayutt±.

500. Pañcaªgiko maggo– samm±diµµhi, samm±saªkappo, samm±v±y±mo, samm±sati, samm±sam±dhi.

501. Tattha katamo pañcaªgiko maggo? Idha bhikkhu yasmi½ samaye lokuttara½ jh±na½ bh±veti niyy±nika½ apacayag±mi½ diµµhigat±na½ pah±n±ya paµham±ya bh³miy± pattiy± vivicceva k±mehi…pe… paµhama½ jh±na½ upasampajja viharati dukkhapaµipada½ dandh±bhiñña½, tasmi½ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti. Ime dhamm± kusal±. Tasseva lokuttarassa kusalassa jh±nassa katatt± bh±vitatt± vip±ka½ vivicceva k±mehi…pe… paµhama½ jh±na½ upasampajja viharati dukkhapaµipada½ dandh±bhiñña½ suññata½, tasmi½ samaye pañcaªgiko maggo hoti– samm±diµµhi, samm±saªkappo, samm±v±y±mo, samm±sati, samm±sam±dhi. Aya½ vuccati “pañcaªgiko maggo”. Avases± dhamm± pañcaªgikena maggena sampayutt±.

502. Pañcaªgiko maggo– samm±diµµhi, samm±saªkappo, samm±v±y±mo, samm±sati, samm±sam±dhi.

503. Tattha katam± samm±diµµhi? Idha bhikkhu yasmi½ samaye lokuttara½ jh±na½ bh±veti niyy±nika½ apacayag±mi½ diµµhigat±na½ pah±n±ya paµham±ya bh³miy± pattiy± vivicceva k±mehi…pe… paµhama½ jh±na½ upasampajja viharati dukkhapaµipada½ dandh±bhiñña½, tasmi½ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti. Ime dhamm± kusal±. Tasseva lokuttarassa kusalassa jh±nassa katatt± bh±vitatt± vip±ka½ vivicceva k±mehi…pe… paµhama½ jh±na½ upasampajja viharati dukkhapaµipada½ dandh±bhiñña½ suññata½, y± tasmi½ samaye paññ± paj±nan±…pe… amoho dhammavicayo samm±diµµhi dhammavicayasambojjhaªgo maggaªga½ maggapariy±panna½– aya½ vuccati “samm±diµµhi”. Avases± dhamm± samm±diµµhiy± sampayutt±…pe… avases± dhamm± samm±saªkappena sampayutt±…pe… avases± dhamm± samm±v±y±mena sampayutt±…pe… avases± dhamm± samm±satiy± sampayutt±.

Tattha katamo samm±sam±dhi? Idha bhikkhu yasmi½ samaye lokuttara½ jh±na½ bh±veti niyy±nika½ apacayag±mi½ diµµhigat±na½ pah±n±ya paµham±ya bh³miy± pattiy± vivicceva k±mehi…pe… paµhama½ jh±na½ upasampajja viharati dukkhapaµipada½ dandh±bhiñña½, tasmi½ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti. Ime dhamm± kusal±. Tasseva lokuttarassa kusalassa jh±nassa katatt± bh±vitatt± vip±ka½ vivicceva k±mehi…pe… paµhama½ jh±na½ upasampajja viharati dukkhapaµipada½ dandh±bhiñña½ suññata½, y± tasmi½ samaye cittassa µhiti saºµhiti avaµµhiti avis±h±ro avikkhepo avis±haµam±nasat± samatho sam±dhindriya½ sam±dhibala½ samm±sam±dhi sam±dhisambojjhaªgo maggaªga½ maggapariy±panna½– aya½ vuccati “samm±sam±dhi”. Avases± dhamm± samm±sam±dhin± sampayutt±.

Abhidhammabh±jan²ya½.