Mahatiy± licchaviparis±ya saddhinti heµµh± pañcamattehi licchavisatehi parivutoti vutta½. Te etassa antev±sik±yeva, antoves±liya½ pana saccako pañcamatt±ni licchavir±jasat±ni gahetv±, “v±datthiko bhagavanta½ upasaªkamanto”ti sutv± dvinna½ paº¹it±na½ kath±sall±pa½ soss±m±ti yebhuyyena manuss± nikkhant±, eva½ s± paris± mahat² aparicchinnagaºan± ahosi. Ta½ sandh±yeta½ vutta½. Añjali½ paº±metv±ti ete ubhatopakkhik±, te eva½ cintesu½– “sace no micch±diµµhik± codessanti, ‘kasm± tumhe samaºa½ gotama½ vanditth±’ti, tesa½, ‘ki½ añjalimattakaraºenapi vandita½ hot²’ti vakkh±ma. Sace no samm±diµµhik± codessanti, ‘kasm± bhagavanta½ na vanditth±’ti, ‘ki½ s²sena bh³mi½ paharanteneva vandita½ hoti, nanu añjalikammampi vandan± ev±’ti vakkh±m±”ti. N±ma gottanti, bho gotama, aha½ asukassa putto datto n±ma mitto n±ma idha ±gatoti vadant± n±ma½ s±venti n±ma. Bho gotama, aha½ v±siµµho n±ma kacc±no n±ma idha ±gatoti vadant± gotta½ s±venti n±ma. Ete kira dalidd± jiººakulaputt± parisamajjhe n±magottavasena p±kaµ± bhaviss±m±ti eva½ aka½su. Ye pana tuºh²bh³t± nis²di½su, te ker±µik± ceva andhab±l± ca. Tattha ker±µik±, “eka½ dve kath±sall±pe karonto viss±siko hoti, atha viss±se sati eka½ dve bhikkh± ad±tu½ na yuttan”ti tato att±na½ mocent± tuºh² nis²danti. Andhab±l± aññ±ºat±yeva avakkhittamattik±piº¹o viya yattha katthaci tuºh²bh³t± nis²danti.
356. Kiñcideva desanti kañci ok±sa½ kiñci k±raºa½, athassa bhagav± pañhapucchane uss±ha½ janento ±ha– puccha, aggivessana, yad±kaªkhas²ti. Tassattho– “puccha yadi ±kaªkhasi, na me pañhavissajjane bh±ro atthi”. Atha v± “puccha ya½ ±kaªkhasi, sabba½ te vissajjess±m²”ti sabbaññupav±raºa½ pav±resi as±dh±raºa½ paccekabuddha-aggas±vamah±s±vakehi. Te hi yad±kaªkhas²ti na vadanti, sutv± vediss±m±ti vadanti. Buddh± pana “pucch±vuso, yad±kaªkhas²”ti (sa½. ni. 1.237) v±, “puccha, mah±r±ja, yad±kaªkhas²”ti (d². ni. 1.162) v±,
“Puccha v±sava ma½ pañha½, ya½ kiñci manasicchasi;
tassa tasseva pañhassa, aha½ anta½ karomi te” iti. (D². ni. 2.356) v±,
“Tena hi tva½, bhikkhu, sake ±sane nis²ditv± puccha yad±kaªkhas²”ti (ma. ni. 3.85) v±,
“B±varissa ca tuyha½ v±, sabbesa½ sabbasa½saya½;
kat±vak±s± pucchavho, ya½ kiñci manasicchath±”ti. (Su. ni. 1036) v±,
“Puccha ma½ sabhiya pañha½, ya½ kiñci manasicchasi;
tassa tasseva pañhassa, aha½ anta½ karomi te” iti. (Su. ni. 517) v±–

Tesa½ tesa½ yakkhanarindadevasamaºabr±hmaºaparibb±jak±na½ sabbaññupav±raºa½ pav±renti. Anacchariyañceta½, ya½ bhagav± buddhabh³mi½ patv± eta½ pav±raºa½ pav±reyya. Yo bodhisattabh³miya½ padesañ±ºepi µhito

“Koº¹añña pañh±ni viy±karohi,
y±canti ta½ isayo s±dhur³p±;
koº¹añña eso manujesu dhammo,
ya½ vuddham±gacchati esa bh±ro”ti. (J±. 2.17.60)–

Eva½ sakk±d²na½ atth±ya is²hi y±cito

“Kat±vak±s± pucchantu bhonto,
ya½ kiñci pañha½ manas±bhipatthita½;
ahañhi ta½ ta½ vo viy±karissa½,
ñatv± saya½ lokamima½ parañc±”ti. (J±. 2.17.61).
Eva½ sarabhaªgak±le, sambhavaj±take ca sakalajambud²pa½ tikkhattu½ vicaritv± pañh±na½ antakara½ adisv± suciratena br±hmaºena pañha½ puµµho ok±se k±rite, j±tiy± sattavasso rathik±ya½ pa½su½ k²¼anto pallaªka½ ±bhujitv± antarav²thiya½ nisinnova–
“Taggha te ahamakkhissa½, yath±pi kusalo tath±;
r±j± ca kho ta½ j±n±ti, yadi k±hati v± na v±”ti. (J±. 1.16.172)–

Sabbaññupav±raºa½ pav±resi.

Eva½ bhagavat± sabbaññupav±raº±ya pav±rit±ya attamano pañha½ pucchanto, “katha½ pana, bho gotam±”ti-±dim±ha.
Athassa bhagav±, “passatha, bho, añña½ s±vakena kathita½, añña½ satth± katheti, nanu may± paµikacceva vutta½, ‘sace tath± patiµµhissati, yath±ssa s±vakena patiµµhita½, ev±ha½ v±da½ ±ropess±m²’ti. Aya½ pana aññameva katheti, tattha ki½ may± sakk± k±tun”ti eva½ nigaºµhassa vacanok±so m± hot³ti heµµh± assajittherena kathitaniy±meneva kathento, eva½ kho aha½, aggivessan±ti-±dim±ha. Upam± ma½, bho gotama, paµibh±t²ti, bho gotama, mayha½ ek± upam± upaµµh±ti, ±har±mi ta½ upamanti vadati. Paµibh±tu ta½, aggivessan±ti upaµµh±tu te, aggivessana, ±hara ta½ upama½ visatthoti bhagav± avoca. Balakaraº²y±ti b±hubalena kattabb± kasiv±ºijj±dik± kammant±. R³patt±ya½ purisapuggaloti r³pa½ att± ass±ti r³patt±, r³pa½ att±ti gahetv± µhitapuggala½ d²peti. R³pe patiµµh±y±ti tasmi½ att±ti gahitar³pe patiµµhahitv±. Puñña½ v± apuñña½ v± pasavat²ti kusala½ v± akusala½ v± paµilabhati. Vedanatt±d²supi eseva nayo. Imin± ki½ d²peti? Ime pañcakkhandh± imesa½ satt±na½ pathav² viya patiµµh±, te imesu pañcasu khandhesu patiµµh±ya kusal±kusalakamma½ n±ma ±y³hanti. Tumhe evar³pa½ vijjam±nameva att±na½ paµisedhento pañcakkhandh± anatt±ti d²peth±ti ativiya sak±raºa½ katv± upama½ ±hari. Imin± ca nigaºµhena ±haµa-opamma½ niyatameva sabbaññubuddhato añño tassa katha½ chinditv± v±de dosa½ d±tu½ samattho n±ma natthi. Duvidh± hi puggal± buddhaveneyy± ca s±vakaveneyy± ca. S±vakaveneyye s±vak±pi vinenti buddh±pi. Buddhaveneyye pana s±vak± vinetu½ na sakkonti, buddh±va vinenti. Ayampi nigaºµho buddhaveneyyo, tasm± etassa v±da½ chinditv± añño dosa½ d±tu½ samattho n±ma natthi. Tenassa bhagav± sayameva v±de dosadassanattha½ nanu tva½, aggivessan±ti-±dim±ha.
Atha nigaºµho cintesi– “ativiya samaºo gotamo mama v±da½ patiµµhapeti, sace upari koci doso bhavissati, mama½ ekaka½yeva niggaºhissati. Hand±ha½ ima½ v±da½ mah±janass±pi matthake pakkhip±m²”ti, tasm± evam±ha– ahampi, bho gotama, eva½ vad±mi r³pa½ me att±…pe… viññ±ºa½ me att±ti, ayañca mahat² janat±ti. Bhagav± pana nigaºµhato sataguºenapi sahassaguºenapi satasahassaguºenapi v±d²varataro, tasm± cintesi– “aya½ nigaºµho att±na½ mocetv± mah±janassa matthake v±da½ pakkhipati, n±ssa att±na½ mocetu½ dass±mi, mah±janato nivattetv± ekaka½yeva na½ niggaºhiss±m²”ti. Atha na½ kiñhi te, aggivessan±ti-±dim±ha. Tassattho– n±ya½ janat± mama v±da½ ±ropetu½ ±gat±, tva½yeva sakala½ ves±li½ sa½vaµµitv± mama v±da½ ±ropetu½ ±gato, tasm± tva½ sakameva v±da½ niveµhehi, m± mah±janassa matthake pakkhipas²ti. So paµij±nanto ahañhi, bho gotam±ti-±dim±ha.
357. Iti bhagav± nigaºµhassa v±da½ patiµµhapetv±, tena hi, aggivessan±ti puccha½ ±rabhi. Tattha tena h²ti k±raºatthe nip±to. Yasm± tva½ pañcakkhandhe attato paµij±n±si, tasm±ti attho. Sakasmi½ vijiteti attano raµµhe. Gh±tet±ya½ v± gh±tetunti gh±t±raha½ gh±tetabbayuttaka½ gh±tetu½ J±pet±ya½ v± j±petunti dhanaj±niraha½ j±petabbayutta½ j±petu½ jiººadhana½ k±tu½. Pabb±jet±ya½ v± pabb±jetunti sakaraµµhato pabb±jan±raha½ pabb±jetu½, n²haritu½. Vattituñca arahat²ti vattati ceva vattituñca arahati. Vattitu½ yuttoti d²peti. Iti nigaºµho attano v±dabhedanattha½ ±haµak±raºameva attano m±raºatth±ya ±vudha½ tikhiºa½ karonto viya visesetv± d²peti, yath± ta½ b±lo. Eva½ me r³pa½ hot³ti mama r³pa½ eva½vidha½ hotu, p±s±dika½ abhir³pa½ alaªkatappaµiyatta½ suvaººatoraºa½ viya susajjitacittapaµo viya ca man±padassananti. Eva½ me r³pa½ m± ahos²ti mama r³pa½ eva½vidha½ m± hotu, dubbaººa½ dussaºµhita½ valitapalita½ tilakasam±kiººanti.
Tuºh² ahos²ti nigaºµho imasmi½ µh±ne viraddhabh±va½ ñatv±, “samaºo gotamo mama v±da½ bhindanatth±ya k±raºa½ ±hari, aha½ b±lat±ya tameva visesetv± d²pesi½, id±ni naµµhomhi, sace vattat²ti vakkh±mi, ime r±j±no uµµhahitv±, ‘aggivessana, tva½ mama r³pe vaso vattat²ti vadasi, yadi te r³pe vaso vattati, kasm± tva½ yath± ime licchavir±j±no t±vati½sadevasadisehi attabh±vehi virocanti abhir³p± p±s±dik±, eva½ na virocas²’ti. Sace na vattat²ti vakkh±mi, samaºo gotamo uµµhahitv±, ‘aggivessana, tva½ pubbe vattati me r³pasmi½ vasoti vatv± id±ni paµikkhipas²’ti v±da½ ±ropessati. Iti vattat²ti vuttepi eko doso, na vattat²ti vuttepi eko doso”ti tuºh² ahosi. Dutiyampi bhagav± pucchi, dutiyampi tuºh² ahosi. Yasm± pana y±vatatiya½ bhagavat± pucchite aby±karontassa sattadh± muddh± phalati, buddh± ca n±ma satt±na½yeva atth±ya kappasatasahass±dhik±ni catt±ri asaªkhyeyy±ni p±ram²na½ p³ritatt± sattesu balava-anudday± honti. Tasm± y±vatatiya½ apucchitv± atha kho bhagav± saccaka½ nigaºµhaputta½ etadavoca– eta½ “by±karoh² d±n²”ti-±divacana½ avoca.
Tattha sahadhammikanti sahetuka½ sak±raºa½. Vajira½ p±ºimhi ass±ti vajirap±ºi. Yakkhoti na yo v± so v± yakkho, sakko devar±j±ti veditabbo. ¾dittanti aggivaººa½. Sampajjalitanti suµµhu pajjalita½. Sajotibh³tanti samantato jotibh³ta½, ekaggij±labh³tanti attho. Ýhito hot²ti mahanta½ s²sa½, kandalamakulasadis± d±µh±, bhay±nak±ni akkhin±s±d²n²ti eva½ vir³par³pa½ m±petv± µhito. Kasm± panesa ±gatoti? Diµµhivissajj±panattha½. Apica, “ahañceva kho pana dhamma½ deseyya½, pare ca me na ±j±neyyun”ti eva½ dhammadesan±ya appossukkabh±va½ ±panne bhagavati sakko mah±brahmun± saddhi½ ±gantv±, “bhagav± dhamma½ desetha, tumh±ka½ ±º±ya avattam±ne maya½ vatt±pess±ma, tumh±ka½ dhammacakka½ hotu, amh±ka½ ±º±cakkan”ti paµiññamak±si. Tasm± “ajja saccaka½ t±setv± pañha½ vissajj±pess±m²”ti ±gato.
Bhagav± ceva passati, saccako ca nigaºµhaputtoti yadi hi ta½ aññepi passeyyu½. Ta½ k±raºa½ agaru assa, “samaºo gotamo saccaka½ attano v±de anotaranta½ ñatv± yakkha½ ±v±hetv± dassesi, tato saccako bhayena kathes²”ti vadeyyu½. Tasm± bhagav± ceva passati saccako ca. Tassa ta½ disv±va sakalasar²rato sed± mucci½su, antokucchi viparivattam±n± mah±rava½ ravi. So “aññepi nu kho passant²”ti olokento kassaci lomaha½samattampi na addasa. Tato– “ida½ bhaya½ mameva uppanna½. Sac±ha½ yakkhoti vakkh±mi, ‘ki½ tuyhameva akkh²ni atthi, tvameva yakkha½ passasi, paµhama½ yakkha½ adisv± samaºena gotamena v±dasaªgh±µe khittova yakkha½ passas²’ti vadeyyun”ti cintetv±– “na d±ni me idha añña½ paµisaraºa½ atthi, aññatra samaº± gotam±”ti maññam±no, atha kho saccako nigaºµhaputto…pe… bhagavanta½ etadavoca. T±ºa½ gaves²ti t±ºanti gavesam±no. Leºa½ gaves²ti leºanti gavesam±no. Saraºa½ gaves²ti saraºanti gavesam±no. Ettha ca t±yati rakkhat²ti t±ºa½. Nil²yanti etth±ti leºa½. Sarat²ti saraºa½, bhaya½ hi½sati viddha½set²ti attho.
358. Manasi karitv±ti manamhi katv± paccavekkhitv± upadh±retv±. Eva½ me vedan± hot³ti kusal±va hotu, sukh±va hotu. Eva½ me saññ± hot³ti kusal±va hotu, sukh±va hotu, somanassasampayutt±va hot³ti. Saªkh±raviññ±ºesupi eseva nayo. M± ahos²ti ettha pana vuttavipariy±yena attho veditabbo. Kalla½ n³ti yutta½ nu. Samanupassitunti “eta½ mama esohamasmi eso me att±”ti eva½ taºh±m±nadiµµhivasena passitu½. No hida½, bho gotam±ti na yuttameta½, bho gotama. Iti bhagav± yath± n±ma cheko ahituº¹iko sappadaµµhavisa½ teneva sappena puna ¹a½s±petv± ubb±heyya, eva½ tassa½yeva parisati saccaka½ nigaºµhaputta½ teneva mukhena pañcakkhandh± anicc± dukkh± anatt±ti vad±pesi. Dukkha½ all²noti ima½ pañcakkhandhadukkha½ taºh±diµµh²hi all²no. Upagato ajjhositotipi taºh±diµµhivaseneva veditabbo. Dukkha½ eta½ mam±ti-±d²su pañcakkhandhadukkha½ taºh±m±nadiµµhivasena samanupassat²ti attho. Parij±neyy±ti anicca½ dukkha½ anatt±ti t²raºapariññ±ya parito j±neyya. Parikkhepetv±ti khaya½ vaya½ anupp±da½ upanetv±.
359. Navanti taruºa½. Akukkukaj±tanti pupphaggahaºak±le anto aªguµµhappam±ºo eko ghanadaº¹ako nibbattati, tena virahitanti attho. Rittoti suñño antos±ravirahito. Rittatt±va tuccho. Aparaddhoti par±jito. Bh±sit± kho pana teti ida½ bhagav± tassa mukharabh±va½ pak±setv± niggaºhanto ±ha. So kira pubbe p³raº±dayo cha satth±ro upasaªkamitv± pañha½ pucchati. Te vissajjetu½ na sakkonti. Atha nesa½ parisamajjhe mahanta½ vippak±ra½ ±ropetv± uµµh±ya jaya½ pavedento gacchati. So samm±sambuddhampi tatheva viheµhess±m²ti saññ±ya upasaªkamitv±–
“Ambho ko n±ma ya½ rukkho, sinnapatto sakaºµako;
yattha ekappah±rena, uttamaªga½ vibhijjitan”ti.
Aya½ khadira½ ±hacca as±rakarukkhaparicito mudutuº¹asakuºo viya sabbaññutaññ±ºas±ra½ ±hacca ñ±ºatuº¹abheda½ patto sabbaññutaññ±ºassa thaddhabh±va½ aññ±si. Tadassa parisamajjhe pak±sento bh±sit± kho pana teti-±dim±ha. Natthi etarah²ti up±dinnakasar²re sedo n±ma natth²ti na vattabba½, etarahi pana natth²ti vadati. Suvaººavaººa½ k±ya½ vivar²ti na sabba½ k±ya½ vivari. Buddh± n±ma gaºµhika½ paµimuñcitv± paµicchannasar²r± parisati dhamma½ desenti. Atha bhagav± galav±µakasammukhaµµh±ne c²vara½ gahetv± caturaªgulamatta½ ot±resi. Ot±ritamatte pana tasmi½ suvaººavaºº± rasmiyo puñjapuñj± hutv± suvaººaghaµato rattasuvaººarasadh±r± viya, rattavaººaval±hakato vijjulat± viya ca nikkhamitv± suvaººamurajasadisa½ mah±khandha½ uttamasira½ padakkhiºa½ kurum±n± ±k±se pakkhandi½su. Kasm± pana bhagav± evamak±s²ti? Mah±janassa kaªkh±vinodanattha½. Mah±jano hi samaºo gotamo mayha½ sedo natth²ti vadati, saccakassa t±va nigaºµhaputtassa yant±ru¼hassa viya sed± paggharanti. Samaºo pana gotamo ghanadupaµµac²vara½ p±rupitv± nisinno, anto sedassa atthit± v± natthit± v± katha½ sakk± ñ±tunti kaªkha½ kareyya, tassa kaªkh±vinodanattha½ evamak±si. Maªkubh³toti nittejabh³to. Pattakkhandhoti patitakkhandho. Appaµibh±noti uttari appassanto. Nis²d²ti p±daªguµµhakena bh³mi½ kasam±no nis²di.
360. Dummukhoti na vir³pamukho, abhir³po hi so p±s±diko. N±ma½ panassa eta½. Abhabbo ta½ pokkharaºi½ puna otaritunti sabbesa½ a¼±na½ bhaggatt± pacchinnagamano otaritu½ abhabbo, tattheva k±kakulal±d²na½ bhatta½ hot²ti dasseti. Vis³k±yik±n²ti diµµhivis³k±ni. Visevit±n²ti diµµhisañcarit±ni. Vipphandit±n²ti diµµhivipphandit±ni. Yadida½ v±d±dhipp±yoti ettha yadidanti nip±tamatta½; v±d±dhipp±yo hutv± v±da½ ±ropess±m²ti ajjh±sayena upasaªkamitu½ abhabbo; dhammassavan±ya pana upasaªkameyy±ti dasseti. Dummukha½ licchaviputta½ etadavoc±ti kasm± avoca Dummukhassa kirassa upam±haraºak±le sesa licchavikum±r±pi cintesu½– “imin± nigaºµhena amh±ka½ sippuggahaºaµµh±ne cira½ avam±no kato, aya½ d±ni amittassa piµµhi½ passitu½ k±lo. Mayampi ekeka½ upama½ ±haritv± p±ºippah±rena patita½ muggarena pothento viya tath± na½ kariss±ma, yath± na puna parisamajjhe s²sa½ ukkhipitu½ sakkhissat²”ti, te opamm±ni karitv± dummukhassa kath±pariyos±na½ ±gamayam±n± nis²di½su. Saccako tesa½ adhipp±ya½ ñatv±, ime sabbeva g²va½ ukkhipitv± oµµhehi calam±nehi µhit±; sace paccek± upam± haritu½ labhissanti, puna may± parisamajjhe s²sa½ ukkhipitu½ na sakk± bhavissati, hand±ha½ dummukha½ apas±detv± yath± aññassa ok±so na hoti, eva½ kath±v±ra½ pacchinditv± samaºa½ gotama½ pañha½ pucchiss±m²ti tasm± etadavoca. Tattha ±gameh²ti tiµµha, m± puna bhaº±h²ti attho.
361. Tiµµhates±, bho gotam±ti, bho gotama, es± amh±kañceva aññesañca puthusamaºabr±hmaº±na½ v±c± tiµµhatu. Vil±pa½ vilapita½ maññeti etañhi vacana½ vilapita½ viya hoti, vippalapitamatta½ hot²ti attho. Atha v± tiµµhates±ti ettha kath±ti ±haritv± vattabb±. V±c±vil±pa½ vilapita½ maññeti ettha panida½ v±c±nicch±raºa½ vilapitamatta½ maññe hot²ti attho.
Id±ni pañha½ pucchanto kitt±vat±ti-±dim±ha. Tattha ves±rajjapattoti ñ±ºapatto. Aparappaccayoti aparappattiyo. Athassa bhagav± pañha½ vissajjento idha, aggivessan±ti-±dim±ha, ta½ utt±natthameva. Yasm± panettha passat²ti vuttatt± sekkhabh³mi dassit±. Tasm± uttari asekkhabh³mi½ pucchanto dutiya½ pañha½ pucchi, tampissa bhagav± by±k±si Tattha dassan±nuttariyen±ti-±d²su dassan±nuttariyanti lokiyalokuttar± paññ±. Paµipad±nuttariyanti lokiyalokuttar± paµipad±. Vimutt±nuttariyanti lokiyalokuttar± vimutti. Suddhalokuttarameva v± gahetv± dassan±nuttariyanti arahattamaggasamm±diµµhi. Paµipad±nuttariyanti ses±ni maggaªg±ni. Vimutt±nuttariyanti aggaphalavimutti. Kh²º±savassa v± nibb±nadassana½ dassan±nuttariya½ n±ma. Maggaªg±ni paµipad±nuttariya½. Aggaphala½ vimutt±nuttariyanti veditabba½. Buddho so bhagav±ti so bhagav± sayampi catt±ri sacc±ni buddho. Bodh±y±ti paresampi catusaccabodh±ya dhamma½ deseti. Dantoti-±d²su dantoti nibbisevano. Damath±y±ti nibbisevanatth±ya. Santoti sabbakilesav³pasamena santo. Samath±y±ti kilesav³pasam±ya. Tiººoti caturoghatiººo. Taraº±y±ti caturoghataraº±ya. Parinibbutoti kilesaparinibb±nena parinibbuto. Parinibb±n±y±ti kilesaparinibb±natth±ya.
362. Dha½s²ti guºadha½sak±. Pagabb±ti v±c±p±gabbiyena samann±gat±. ¾s±detabbanti ghaµµetabba½. ¾sajj±ti ghaµµetv±. Natveva bhavanta½ gotamanti bhavanta½ gotama½ ±sajja kassaci attano v±da½ anupahata½ sakala½ ±d±ya pakkamitu½ th±mo natth²ti dasseti. Na hi bhagav± hatthi-±dayo viya kassaci j²vitantar±ya½ karoti. Aya½ pana nigaºµho im± tisso upam± na bhagavato ukka½sanattha½ ±hari, attukka½sanatthameva ±hari. Yath± hi r±j± kañci paccatthika½ gh±tetv± eva½ n±ma s³ro eva½ th±masampanno puriso bhavissat²ti paccatthika½ thomentopi att±nameva thometi. Evameva sopi siy± hi, bho gotama, hatthi½ pabhinnanti-±d²hi bhagavanta½ ukka½sentopi mayameva s³r± maya½ paº¹it± maya½ bahussut±yeva eva½ pabhinnahatthi½ viya, jalita-aggikkhandha½ viya, phaºakata-±s²visa½ viya ca v±datthik± samm±sambuddha½ upasaªkamimh±ti att±na½yeva ukka½seti. Eva½ att±na½ ukka½setv± bhagavanta½ nimantayam±no adhiv±setu meti-±dim±ha. Tattha adhiv±set³ti sampaµicchatu. Sv±tan±y±ti ya½ me tumhesu k±ra½ karoto sve bhavissati puññañca p²tip±mojjañca, tadatth±ya. Adhiv±sesi bhagav± tuºh²bh±ven±ti bhagav± k±yaªga½ v± v±caªga½ v± acopetv± abbhantareyeva khanti½ dh±rento tuºh²bh±vena adhiv±sesi. Saccakassa anuggahakaraºattha½ manas±va sampaµicch²ti vutta½ hoti.
363. Yamassa patir³pa½ maññeyy±th±ti te kira licchav² tassa pañcath±lip±kasat±ni niccabhatta½ ±haranti Tadeva sandh±ya esa sve tumhe ya½ assa samaºassa gotamassa patir³pa½ kappiyanti maññeyy±tha, ta½ ±hareyy±tha; samaºassa hi gotamassa tumhe paric±rak± kappiy±kappiya½ yutt±yutta½ j±n±th±ti vadati. Bhatt±bhih±ra½ abhihari½s³ti abhiharitabba½ bhatta½ abhihari½su. Paº²ten±ti uttamena. Sahatth±ti sahatthena. Santappetv±ti suµµhu tappetv±, paripuººa½ suhita½ y±vadattha½ katv±. Sampav±retv±ti suµµhu pav±retv±, ala½ alanti hatthasaññ±ya paµikkhip±petv±. Bhutt±vinti bhuttavanta½. On²tapattap±ºinti pattato on²tap±ºi½, apan²tahatthanti vutta½ hoti. “Onittapattap±ºin”tipi p±µho, tassattho, onitta½ n±n±bh³ta½ patta½ p±ºito ass±ti onittapattap±º². Ta½ onittapattap±ºi½, hatthe ca pattañca dhovitv± ekamante patta½ nikkhipitv± nisinnanti attho. Ekamanta½ nis²d²ti bhagavanta½ eva½bh³ta½ ñatv± ekasmi½ ok±se nis²d²ti attho. Puññañc±ti ya½ imasmi½ d±ne puñña½, ±yati½ vip±kakkhandh±ti attho. Puññamah²ti vip±kakkhandh±na½yeva pariv±ro. Ta½ d±yak±na½ sukh±ya hot³ti ta½ imesa½ licchav²na½ sukhatth±ya hotu. Ida½ kira so aha½ pabbajito n±ma, pabbajitena ca na yutta½ attano d±na½ niyy±tetunti tesa½ niyy±tento evam±ha. Atha bhagav± yasm± licchav²hi saccakassa dinna½, na bhagavato. Saccakena pana bhagavato dinna½, tasm± tamattha½ d²pento ya½ kho, aggivessan±ti-±dim±ha. Iti bhagav± nigaºµhassa matena vin±yeva attano dinna½ dakkhiºa½ nigaºµhassa niyy±tesi, s± cassa an±gate v±san± bhavissat²ti.

Papañcas³daniy± majjhimanik±yaµµhakath±ya

C³¼asaccakasuttavaººan± niµµhit±.